SlideShare a Scribd company logo

Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"

•
•
Tassos Karampinis
Tassos Karampinis

Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες" 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικό έτος: 2018-2019

Education
1 of 258
[1] Αμπελόκηποι Αθήνας Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες. Συγγραφέας: Αλέκος Παπανδρέου 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικά έτη: 2018-2019
[2] Πρόλογος Τα κείμενα που ακολουθούν τα δημοσίευσε σε ιστολόγια και ομάδες του διαδικτύου, στο διάβα των χρόνων και συγκεκριμένα από το 2013 έως και το 2018, ο Αμπελοκηπιώτης κ. Αλέκος Παπανδρέου. Ο κύριος Παπανδρέου εμπιστεύθηκε την επιμέλεια των κειμένων του στη Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής του 56ου Γυμνασίου Αθήνας, μαζί με φωτογραφίες, δημοσιευμένες και μη, του προσωπικού του αρχείου, ώστε να δημιουργηθεί ένα βιβλίο. Έτσι, συγκεντρωμένες και ταξινομημένες οι ιστορίες και οι μνήμες αποκτούν συνοχή. Στόχος της Ομάδας, όπως και αντίστοιχων Περιβαλλοντικών Ομάδων που έχουν δημιουργηθεί από το 2011 έως και τώρα στο 56ο Γυμνάσιο Αθήνας με θέμα την περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας, είναι η συνεισφορά στη διατήρηση των αναμνήσεων των κατοίκων της περιοχής, αλλά και η διάσωση φωτογραφικού και άλλου υλικού με θέμα την ευρύτερη περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας. Με χαρά σάς παρουσιάζουμε τα κείμενα του κ. Αλέκου Παπανδρέου. Καλή ανάγνωση! Οι συντονιστές της ομάδας: Θάλεια Μπουσιοπούλου Σοφία Μαναγλιώτου Τάσος Καραμπίνης Περισσότερες πληροφορίες για την περιοχή των Αμπελοκήπων θα βρείτε:  http://56gym-athin.att.sch.gr/index.php/m-arxiki/m-perioxi  Ιστορικό του σχολείου μας,  Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής (+συνεργασία με monumenta): 2012- 2014, 2014-2015 (1, 2, 3), 2015-2016, 2016-2017 (1, 2), 2017-2018, 2018-2019  Περιβαλλοντικά Προγράμματα σε σχέση με την περιοχή των Αμπελόκηπων Αθήνας: 2012-2014, 2014- 2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019 (Να σημειώσουμε ότι στις σελίδες που αναφέρονται υπάρχουν τόσο θέματα σχετικά με την περιοχή όσο και άλλα θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν τα συγκεκριμένα προγράμματα).
[3] Η πρώτη αγάπη δεν ξεχνιέται ποτέ. Κι η πρώτη μου αγάπη κι ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου ήταν οι Αμπελόκηποι. Όλη την παιδική κι εφηβική μου ηλικία την έζησα στους Αμπελοκήπους. Όλες μου τις εμπειρίες, όλες μου τις εικόνες και τα ακούσματα από εκεί τα έχω. Βαθιά χαραγμένα στο μυαλό, την καρδιά και την ψυχή μου. Κι όταν θέλω να ηρεμήσω από αυτά που μας ταράζουν στην καθημερινότητα, απλώς αναπολώ τους Αμπελοκήπους. Τις γωνιές, τους δρόμους, τα σπίτια, τα λουλούδια, τις μυρωδιές. Το καλύτερο φάρμακο. Αλλάζει η ψυχολογία μου, χαμογελάω. Έχω φύγει από την αγάπη μου εδώ και 40 χρόνια. Καλύτερα ξέρω τους Αμπελοκήπους από την Ηλιούπολη που μένω τώρα. Έφυγα με στενοχώρια, αλλά έτσι έπρεπε να γίνει. Έκανα οικογένεια, παιδιά, δούλεψα, πήρα τη σύνταξή μου και τώρα ήρθε η ώρα της συλλογής των καταγεγραμμένων αναμνήσεών μου. Από τους Αμπελοκήπους φυσικά. Θα μπορούσα να το πω «Τα πρώτα χρόνια», «Όταν ήμουν παιδί» ή κάτι άλλο. Προτίμησα το «Πανόρμου και πέριξ», γιατί Πανόρμου και πέριξ έζησα τα ομορφότερα χρόνια, τα παιδικά και τα εφηβικά. Ελπίζω τούτες οι αναμνήσεις μου να θυμίσουν πολλά και σε άλλους γείτονες. Είχαμε πολλά κοινά. Ελπίζω να χαμογελάσουν. Ή να δακρύσουν. Ευχαριστώ από την καρδιά μου τον Τάσο Καραμπίνη κατ' αρχάς, τις καθηγήτριες Θάλεια Μπουσιοπούλου και Σοφία Μαναγλιώτου καθώς και τη Συντακτική και Φωτογραφική Ομόδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής του 56ου Γυμνασίου για τη χαρά που μου έδωσαν αναλαμβάνοντας να κάνουν βιβλίο τα κείμενά μου. Καθηγητές και μαθητές του 56ου Γυμνασίου που, ω της συμπτώσεως, εδρεύει στο κτήριο που πήγα Δημοτικό Σχολείο στο 19ο τότε. Αχαΐας 3. Μου έκαναν το καλύτερο δώρο. Όσα ευχαριστώ και να πω είναι λίγα. Αλέκος Παπανδρέου
[4] Περιεχόμενα: Πρόλογος.....................................................................................................................................2 Περιεχόμενα:...............................................................................................................................4 Φωτογραφίες: ...........................................................................................................................13 Εισαγωγή...................................................................................................................................19 Το ταξίδι...............................................................................................................................19 Καλώς βρεθήκαμε ................................................................................................................22 Φιλμάκι..................................................................................................................................22 Το σπίτι, οι φίλοι και η γειτονιά στην Πανόρμου..............................................................23 Σπίτι για μπεκιάρηδες..........................................................................................................23 Ένα τσιρότο στο τζάμι........................................................................................................25 Πάρτε κάτι να χαιρετίσετε..................................................................................................26 Η κλασική διακόσμηση με πίνακες των οικιών της δεκαετίας του ’60.......................28 Με πόδι..................................................................................................................................28 Το καθιστικό.........................................................................................................................29 Η σόμπα................................................................................................................................31 Τερλίκια.................................................................................................................................32 Πολίτικη κουζίνα..................................................................................................................33 Καλή όρεξη ..........................................................................................................................34 Πωλούνται παιδάκια με το κιλό ........................................................................................35 Μπριζόλες .............................................................................................................................35 Κεφτέδες................................................................................................................................36 Μια πήλινη λεκάνη..............................................................................................................37 Φρούτα μετά το φαγητό .....................................................................................................37 Αλλά και γλυκά ...................................................................................................................38 Γλυκά του κουταλιού ..........................................................................................................38 Το κέικ..................................................................................................................................39 Στη σκάφη ............................................................................................................................40 Στον κήπο στην Πανόρμου 57 (1953)...............................................................................41 Οικογενειακές φωτογραφίες από το σπίτι στην Πανόρμου.............................................42 Οικογενειακές φωτογραφίες συνέχεια... .............................................................................43 Κυριακάτικο ξύπνημα ..........................................................................................................45 Κυριακάτικο ξύπνημα 2 .......................................................................................................45
[5] Το τουρκάκι..........................................................................................................................46 Στην αυλή της Πανόρμου...................................................................................................47 Με τις φίλες μου στον κήπο .............................................................................................47 Η γιαγιούλα ..........................................................................................................................48 Η γιαγιούλα και ο Κέννεντυ..............................................................................................49 Ο κυρ Νίκος ο Σεβνταλής .................................................................................................49 Παππούς και κάρτα διαρκείας για τους κινηματογράφους..............................................50 Η θείτσα Μαρίκα και η SINGER .....................................................................................50 Η Θεία Μαρίκα, Colla Bella και Atlacol.........................................................................52 Με τη Θείτσα Φώφη..............................................................................................................53 Ο Θείος Αλέκος...................................................................................................................53 Οι γάτες ................................................................................................................................55 Το αρνί..................................................................................................................................56 Η Ελένη, το βιβλιοδετείο, η γιαγιούλα και το ταξίδι! ...................................................56 Η θεία από το Σικάγο ............................................................................................................57 Πανόρμου 57........................................................................................................................58 Η καγκελόπορτα...................................................................................................................59 Πανόρμου έτος 1960 ...........................................................................................................60 Ανεβασμένος στην BMW....................................................................................................61 Το καλάθι ..............................................................................................................................62 Πανόρμου 59........................................................................................................................63 Το αγαπημένο ζευγάρι χώρισε ...........................................................................................64 Η Καίτη θα συναντήσει την Εύα, τον Ραν, την Παρδαλή και την Μπιρτζού............65 Το γαλάζιο jeep ...................................................................................................................66 Η Πανόρμου χωματόδρομος ...............................................................................................67 Βρέχει....................................................................................................................................68 Ήχοι.......................................................................................................................................69 Στρώνουμε χαλιά..................................................................................................................70 Πάνω στο κιλίμι ..................................................................................................................70 Χιονισμένοι Αμπελόκηποι ...................................................................................................71 Το Τζέιμς..............................................................................................................................73 Κάτω από τη μουριά...........................................................................................................75 Ο Τακουλάκος......................................................................................................................76 Η «ούππα» της Μάρως.......................................................................................................77
[6] Υψηλή εποπτεία απ’ το μπαλκόνι της Πανόρμου 57. ....................................................78 Το ποδήλατο.........................................................................................................................78 Ο καταβρεχτήρας .................................................................................................................81 O όλμος ................................................................................................................................82 Εκκλησιασμός .......................................................................................................................83 Radio story ...........................................................................................................................83 Panasonic...............................................................................................................................85 Καταστήματα και άνθρωποι της εποχής...............................................................................86 Άλλη μια μέρα ξημέρωνε ...................................................................................................86 Τα ρολά των καταστημάτων ανεβαίνουν ..........................................................................86 Η ΕΒΓΑ της γωνίας............................................................................................................87 Πανόρμου – Λαϊκή αγορά..................................................................................................88 Κομμώσεις – μανικιούρ πεντικιούρ ...................................................................................89 Του κυρ Μανωλάκη το καφενείο ......................................................................................91 Το μπακάλικο του Μανιάτη ...............................................................................................92 Ο κυρ Μιχάλης....................................................................................................................92 Το γαλατάδικο......................................................................................................................93 Ο γαλατάς και τα ψυγεία...................................................................................................93 Ο λουστραδόρος....................................................................................................................94 Περίπτερο και τηλέφωνα.......................................................................................................95 Φύλλο καταΐφι......................................................................................................................95 Μελέτης Μυστίλογλου.........................................................................................................96 Πρόδρομος Ιορδανίδης.........................................................................................................96 Ο Θόδωρος ο παγοπώλης...................................................................................................96 Φωτογραφίες .........................................................................................................................97 Ο κυρ Γρηγόρης ..................................................................................................................98 Για ψαχτείτε για τσιγάρα....................................................................................................99 Ο Σμηνίτης ...........................................................................................................................99 Ο ψαθάς της γειτονιάς......................................................................................................100 Το κουρείο της Βραστόβου..............................................................................................100 Ο κυρ Σοφοκλής ο παρκετατζής......................................................................................101 Μαυραγορίτες στο γήπεδο ................................................................................................101 Ο Νταγιάν...........................................................................................................................102 Τα ταβερνάκια....................................................................................................................103
[7] Καφενείον Σεμίραμις..........................................................................................................104 Σεμίραμις περισσότερα ....................................................................................................104 Παραλία Αλεξάνδρας - Σεμίραμις....................................................................................106 Ιστοριοδίφης Παραδείσης ..................................................................................................106 Βραστόβου 13 ....................................................................................................................107 Κοραής ................................................................................................................................108 Ο Θόδωρος της κυρά Θάλειας ........................................................................................108 Ο Μήτσος ο υδραυλικός Α΄ ............................................................................................109 Ο Μήτσος ο υδραυλικός Β΄.............................................................................................110 Η Κικίτσα ...........................................................................................................................112 Ο θείος Ισίδωρος ...............................................................................................................113 Ο Καγκελάριος...................................................................................................................115 Η κυρία Αγγελικούλα........................................................................................................115 Παλιά γειτονιά....................................................................................................................116 Διασκέδαση, ψυχαγωγία και ευχαρίστηση στη μικρή ηλικία...........................................117 Περίπτερο Καραβάνα και «Ο Μκρός Ήρως» ..............................................................117 Τηλέφωνο και περίπτερο της γειτονιάς...........................................................................118 Στην Παιδική Χαρά...........................................................................................................119 7ο Κέντρο Νεότητας. Η Παιδική Χαρά..........................................................................119 Κουκλοθέατρο.....................................................................................................................119 Το κουτσό...........................................................................................................................120 Παγωτό κανείς;...................................................................................................................121 Κατηχητικό, Ηλίας και μπάσκετ ....................................................................................121 Μπάσκετ στο περβάζι........................................................................................................122 Το ποδηλατάδικο................................................................................................................122 Το Ποδηλατάδικο, οι βόλτες και οι μαμάδες ................................................................123 Τρίφυλλη μπάλλα – Οι ουγγάρια ....................................................................................124 Οι φανέλες μας...................................................................................................................125 Τα γηπεδάκια......................................................................................................................125 Το γήπεδο της Βελεστίνου ...............................................................................................126 Το οδογήπεδο .....................................................................................................................126 Μούσκεμα στο γήπεδο ......................................................................................................127 Ήταν κάποιο Λούνα Παρκ ...............................................................................................127 Ταμ ταμ ..............................................................................................................................129
[8] Ποδοσφαιράκι .....................................................................................................................129 Το ποδοσφαιράκι με τα καρφιά.......................................................................................130 Τοπόσημα και σημεία συνάντησης/ διασκέδασης .............................................................131 7ο Κέντρο νεότητας – Παιδική χαρά..............................................................................131 Βόλτα βόλτα.......................................................................................................................133 Λυκαβηττός.........................................................................................................................133 Πάρτυ ..................................................................................................................................135 Το President........................................................................................................................136 Κουρδιστό πορτοκάλι.........................................................................................................136 Τα παλιόπαιδα....................................................................................................................138 Περίπτερο Κηφισίας και Φειδιππίδου - DUNHILL .......................................................138 Σινεμά - Πλακεντίας και Μικρομάνης ..............................................................................138 Σινεμά - OLD NAVY.......................................................................................................140 Παναγή Κυριακού - Σουβλατζίδικο "Εξωσχολικό" και Περίπτερο ................................141 Περίπτερο επί της Παναγή Κυριακού - Xύμα τσιγάρα ................................................141 Φλόκας ................................................................................................................................142 Βρυλώνιας ...........................................................................................................................142 Κάτι Σαββατόβραδα...........................................................................................................143 Με το αμάξι του μπαμπά.................................................................................................143 Σουβλάκι στην Κάνιγγος...................................................................................................144 Το τοστάδικο στον Πύργο................................................................................................144 Η ντίσκο του Πύργου .......................................................................................................145 Κυριακάτικες συναυλίες.....................................................................................................145 Ο πρώτος έρωτας...............................................................................................................146 Προετοιμασία ραντεβού.....................................................................................................147 Ραντεβουδάκι ......................................................................................................................147 Εποχιακά… .............................................................................................................................149 Καλή Τσικνοπέμπτη γειτονιά............................................................................................149 Η θεία Μαρίκα - Απόκριες..............................................................................................149 Αμόλα Καλούμπα...............................................................................................................152 Καθαροδευτέρα...................................................................................................................152 Επιτάφιος.............................................................................................................................153 Πασχαλινός σχεδιασμός.....................................................................................................153 Το χρυσό δοντάκι ..............................................................................................................154
[9] Κόκκινα αυγά .....................................................................................................................156 Χριστός Ανέστη .................................................................................................................156 Χριστός Ανέστη ξανά.........................................................................................................157 Πασχαλινό...........................................................................................................................158 Πρωτομαγιά.........................................................................................................................159 Ανάβανε φωτιές στις γειτονιές.........................................................................................159 Στρωματσάδα ......................................................................................................................160 Καύσωνας............................................................................................................................162 Λαγουνάρης. Με το πούλμαν για μπάνιο.......................................................................163 28η Οκτωβρίου. Ο ανάπηρος ...........................................................................................164 15 μέρες καθισιό................................................................................................................165 Μέρες για κέντρο ..............................................................................................................165 Της θείας σας.....................................................................................................................166 Στα μαγαζιά........................................................................................................................167 Να τα πούμε; .....................................................................................................................168 Κάλαντα ξανά......................................................................................................................169 Χριστούγεννα στον Άγιο Δημήτριο .................................................................................170 Χριστούγεννα ξανά ............................................................................................................170 Χριστουγεννιάτικες φωτογραφίες.......................................................................................171 Μέρες Χριστουγέννων ........................................................................................................172 Τα τζιτζιά............................................................................................................................176 Η Γαλοπούλα.......................................................................................................................177 Παραμονή Πρωτοχρονιάς ..................................................................................................178 Η βασιλόπιτα......................................................................................................................179 Κούκος μονός.....................................................................................................................180 Σχολεία και μαθήματα...........................................................................................................182 Καλή σχολική χρονιά ..........................................................................................................182 Ανοίγουν τα σχολεία - 1η Δημοτικού ............................................................................183 Περισσότερο σχολείο .........................................................................................................185 Πηγαίνοντας στο σχολείο μια βροχερή μέρα .................................................................186 Και να φυσάει ένας βοριάς, μα τι βοριάς .....................................................................186 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 1ο.........................187 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 2ο ...........................189 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 3ο ...........................192
[10] 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 4ο ...........................192 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 5ο ...........................193 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 6ο...........................194 19ο Γυμναστικές επιδείξεις...............................................................................................196 Ο τσιφούτης σε γιορτή του σχολείου .............................................................................196 Πρωινή προσευχή στο 19ο στην Αχαΐας........................................................................197 18ο -19ο Δημοτικά σχολεία.................................................................................................197 Το ποίημα...........................................................................................................................198 Ποίημα ξανά.......................................................................................................................199 Γυμναστικές επιδείξεις.......................................................................................................200 Στο δρόμο για το Γυμνάσιο.............................................................................................201 Γυμναστική στο 10ο..........................................................................................................202 Ωδική στο 10ο και Άγιος Δημήτριος – Σχολική χορωδία............................................202 H μέρα της μαρμότας .......................................................................................................203 Οι γαμπροί..........................................................................................................................205 Οι θεριακλήδες...................................................................................................................206 Οι καθηγητές άμα θέλουν να σε ξετινάξουν... ..............................................................206 Μαρασλειάδες.....................................................................................................................207 Οι συμμαθήτριες.................................................................................................................208 Μαρασλειάδες - Ντοκουμέντο ..........................................................................................210 Ξένες γλώσσες....................................................................................................................210 Ευρυτανίας 42-44...............................................................................................................211 Ρώμπαπας. Ο δάσκαλος.....................................................................................................211 Φροντιστήρια Μάντζαρη....................................................................................................212 Μεταφορικά μέσα της εποχής .............................................................................................213 Τα αστικά λεωφορεία........................................................................................................213 Εισπράκτορες ......................................................................................................................213 ΑΓ.ΔΗΜ. ΑΜΠΕΛ 119 .....................................................................................................214 119 ξανά .............................................................................................................................215 Τα τρόλεϊ............................................................................................................................216 Ταξί και Ι.Χ. ......................................................................................................................216 Ταξί και... κάτι κουρασμένα παλληκάρια ........................................................................217 Εκδρομή ..............................................................................................................................218 Ταινίες - Κινηματογράφοι .....................................................................................................219
[11] Δημοτικός Κινηματογράφος δρόμου.................................................................................219 Πάμε και σινεμαδάκι;........................................................................................................219 Κάπως έτσι γινόταν ...........................................................................................................220 Για σένα κυρία μου, που δεν ξέρεις ή δε θυμάσαι ή κάνεις πώς δε θυμάσαι!.......221 Θερινά σινεμά ....................................................................................................................222 O «Aίαντας» των 4 εποχών.............................................................................................224 «Αίας» ξανά........................................................................................................................224 Γάννης Φύριος. Παιδικές παραστάσεις στον «Αίαντα».................................................225 «Aλάμπρα»..........................................................................................................................225 «Άνεσις»..............................................................................................................................226 «Άνεσις ». Εμμανουέλα......................................................................................................226 Το «Άστρον»......................................................................................................................227 Ο παππούς και το «Άστρον» ...........................................................................................228 «Λίνα»! Και πάσης Ελλάδος............................................................................................228 «Ελληνίς»............................................................................................................................229 Εδώ ήρθαμε. Πάμε να φύγουμε.......................................................................................229 Τhe END - «Αθήναιον»......................................................................................................230 Στην «Πλάζα» μια φορά......................................................................................................231 Σινεμά με το σχολείο........................................................................................................231 «Νιρβάνα»...........................................................................................................................232 Αφηγήσεις ...............................................................................................................................233 Ο θείος Γρηγόρης..............................................................................................................233 Παραμονή Πρωτοχρονιάς. .............................................................................................233 Πρωτοχρονιά...................................................................................................................235 Ανοιξιάτικες Κυριακές. ...................................................................................................237 Πάμε ταβέρνα.................................................................................................................238 Μπατζανάκηδες ..............................................................................................................243 Το Mazda ........................................................................................................................244 Το Πάσχα........................................................................................................................245 Καλώς το γιαβρί μου ........................................................................................................246 Αμπελοκηπιώτης είμαι .......................................................................................................248 Κύκλος η ζωή μας ............................................................................................................249 Παράρτημα με φωτογραφίες................................................................................................250 Αμπελόκηποι Τέλη δεκαετίας ’40, αρχές δεκαετίας ’50...............................................250
[12] Παραλία Αλεξάνδρας 1947 ...............................................................................................251 Στην πλατεία Αγίου Δημητρίου .......................................................................................251 Αναμνηστική φωτογραφία .................................................................................................252 Στο κέντρο της Αθήνας ....................................................................................................252 Ευρυτανίας γύρω στο 1972 ..............................................................................................253 Φωτογραφίες από γενέθλια .................................................................................................253 Φωτογραφίες από εκδρομές ................................................................................................254 Φωτογραφίες …ανένταχτες.................................................................................................255 Ευχαριστίες..............................................................................................................................256 Πηγές.......................................................................................................................................257
[13] Φωτογραφίες: Εικόνα 1: Σχεδιάγραμμα του σπιτιού στην Πανόρμου 57...................................................24 Εικόνα 2: Βεράντα Πανόρμου 57 με τους γονείς μου. Η πόρτα πίσω είναι του χωλ και δεξιά η είσοδος στο δωμάτιο με τη σόμπα.............................................................................................25 Εικόνα 3: Παππούς (ναυτικός; κυνηγός; ψαράς;) με τσιμπούκι..........................................28 Εικόνα 4: Η σπανιόλα με το κόκκινο φόρεμα.....................................................................28 Εικόνα 5: Σταχτοδοχείο με πόδι................................................................................................28 Εικόνα 6: Σόμπα της εποχής...................................................................................................31 Εικόνα 7: Μπάνιο στη σκάφη ................................................................................................40 Εικόνα 8: Στον κήπο της Πανόρμου 57................................................................................41 Εικόνα 9: Το πηγάδι της διπλοκατοικίας στην Πανόρμου 57............................................42 Εικόνα 10: Με τη μητέρα μου στην αυλή του σπιτιού στην Πανόρμου .........................42 Εικόνα 11: Πάνω στη μάντρα.................................................................................................42 Εικόνα 12: Στα χέρια της μητέρας ........................................................................................42 Εικόνα 13: Στο πηγάδι της διπλοκατοικίας κάποια χρόνια αργότερα................................43 Εικόνα 14: Πάνω στη μάντρα με τον Θανάση Τσιμπουκίδη ..............................................44 Εικόνα 15: Στο περίπτερο του Μπακόλα ..............................................................................44 Εικόνα 16: Στην αυλή..............................................................................................................47 Εικόνα 17: Στην κορυφή της σκάλας ....................................................................................47 Εικόνα 18: Με τις φίλες μου στον κήπο..............................................................................48 Εικόνα 19: Στην Πανόρμου με τη θεία Φώφη...........................................................................53 Εικόνα 20: Θερινή Αθηναία, Ιππόδρομος. Γενέθλια Ζωζώς Σαπουντζακη. Στο κέντρο ο μαιτρ, ο θείος μου Αλέκος Κόκκινος ...................................................................................54 Εικόνα 21: Ο θείος Αλέκος Κόκκινος όρθιος στο κέντρο της φωτογραφίας...................55 Εικόνα 22: Αεροδρόμιο Ελληνικού. Άφιξη συγγενών από το Σικάγο.....................................57 Εικόνα 23: Πανόρμου 57-59. Τότε και τώρα.......................................................................58 Εικόνα 24: Στο βάθος η καγκελόπορτα.................................................................................60
[14] Εικόνα 25: Η είσοδος της Πανόρμου 57. Ζακέτα χειροποίητη πλεκτή της μητέρας μου .....60 Εικόνα 26: (από αριστερά) Η μητέρα μου Καίτη, η γιαγιά Θεανώ και η θεία μου Μαρίκα......................................................................................................................................61 Εικόνα 27: Η οδός Πανόρμου δεν έχει ασφαλτοστρωθεί πλήρως .....................................61 Εικόνα 28: Στην οδό Πανόρμου. Αυτοκίνητο IFA πάνω στο πεζοδρόμιο........................63 Εικόνα 29: Ρόμμελ VW της ερήμου......................................................................................63 Εικόνα 30: (από αριστερά) Εύα και Καίτη...........................................................................65 Εικόνα 31: (από αριστερά) Καίτη και Εύα.........................................................................65 Εικόνα 32: Ευτυχισμένος με τη μητέρα μου και το γαλάζιο μου τζιπ .............................67 Εικόνα 33: Ξύλινο γαλάζιο τζιπ. Δώρο του πατέρα μου. Στη βεράντα της Πανόρμου 5767 Εικόνα 34: 1956 Πανόρμου 57. Ανύπαρκτο πεζοδρόμιο φυσικά ............................................67 Εικόνα 35: Χιόνι στην Πανόρμου 57 ...................................................................................71 Εικόνα 36: 1963 ή ’64. Χιόνι στην Πανόρμου 57..............................................................71 Εικόνα 37: 1963 ή ’64. Διασκέδαση στο χιόνι...................................................................72 Εικόνα 38: 1963 ή ’64. Χιόνι στην Πανόρμου....................................................................72 Εικόνα 39: 1963 ή ’64. Παίζουμε με το χιόνι έξω από το σπίτι μας..............................72 Εικόνα 40: Με τον πατέρα μου .............................................................................................73 Εικόνα 41: «Οδηγώντας» το Τζέιμς. Ιδού και το εγκαταλελειμμένο Τζέιμς. Η χαρά μου και το παιχνίδι μου για χρόνια. Πίσω διακρίνεται το σπίτι μου. Πανόρμου 57.................................73 Εικόνα 42: Ο Τακουλάκος και εγώ κάνουμε βόλτα............................................................76 Εικόνα 43: Υψηλή εποπτεία της μάνας.................................................................................78 Εικόνα 44: Το "λαμπάτο" ραδιόφωνο.......................................................................................84 Εικόνα 45: Το δώρο από τον Καναδά........................................................................................85 Εικόνα 46: Κέρματα για τηλέφωνο...........................................................................................95 Εικόνα 47: Ζωγράφος - Φωτογράφος Αρ. Χατζηαριστείδης ...............................................97 Εικόνα 48: Από τα βαφτίσια του Αλέκου Παπανδρέου........................................................98 Εικόνα 49: Το σημείο που ήταν το μαγαζί του κυρ Γρηγόρη ..........................................98 Εικόνα 50: Από εκδρομή με το 19ο Δ.Σ. .................................................................................103
[15] Εικόνα 51: Μαρόκο. Πανόρμου και Αλεξάνδρας γωνία.........................................................103 Εικόνα 52: Μπροστά στο Σεμίραμις ....................................................................................106 Εικόνα 53: Ίδιο σημείο από τη google ...............................................................................106 Εικόνα 54: Βέσπα...................................................................................................................107 Εικόνα 55: Η φωτογραφία αριστερά είναι από την ταινία του 1966 «Η Βουλευτίνα» ενώ αυτή δεξιά από την google (2014)..............................................................................117 Εικόνα 56: Φωτογραφίες από περιοδικά και σοκολάτα της εποχής...................................118 Εικόνα 57: Η σημαία και εγώ..............................................................................................119 Εικόνα 58: Στην παιδική χαρά με φίλους...........................................................................119 Εικόνα 59: Απόλαυση!............................................................................................................121 Εικόνα 60: Ποδήλατα ESKA ..................................................................................................122 Εικόνα 61: tam tam. Η ελληνική «απάντηση» στην Coca Cola, που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής τη δεκαετία του ’60 ...........................................................................................129 Εικόνα 62: Ποδοσφαιράκια....................................................................................................130 Εικόνα 63: Ποδοσφαιράκι ξύλινο .........................................................................................130 Εικόνα 64: Το ξενοδοχείο President κατά τη διάρκεια της κατασκευής του..........................136 Εικόνα 65: Τσιγάρα για τους θεριακλήδες..............................................................................139 Εικόνα 66: Η φωτογραφία είναι του "Evangelos Kalogeratos" ........................................143 Εικόνα 67: Με τη θείτσα Μαρίκα, δημιουργό της στολής, και τη γιαγιούλα Θεανώ ..150 Εικόνα 68: Φορώντας το καπέλο με το φτερό...................................................................150 Εικόνα 69: Αποκριές. Cowboy με στολή δώρο από την Αμερική Roy Rodgers ....................151 Εικόνα 70: Roy Rodgers ξανά! ...............................................................................................151 Εικόνα 71: Στολή Πιερόττου. Κατασκευή της θείας Μαρίκας και το περίφημο γαλάζιο ξύλινο τζιπ...........................................................................................................................................151 Εικόνα 72: Πιερόττος πάλι......................................................................................................151 Εικόνα 73: Ρομπέν, μπροστά στο μαγαζί του θείου μου Γρηγόρη στην Ηλιούπολη ..............151 Εικόνα 74: Κήπος προγιαγιάς Σεβαστής Ηλιούπολη Η εξαδέρφη μου Ντόρις Κινέζα, εγώ και η φίλη μας Λιζεττα Ολλανδέζα ...............................................................................................151 Εικόνα 75: Το έθιμο αναβιώνει τα τελευταία χρόνια σε κάποιες περιοχές (π.χ. ΚΑΠΑΨ).................................................................................................................................159
[16] Εικόνα 76: Στην Αθήνα για ψώνια......................................................................................168 Εικόνα 77: Να τα πούμε;......................................................................................................169 Εικόνα 78: Πανόρμου 57 Κλασική Χριστουγεννιάτικη φωτογραφία με τον αντιστοιχο χριστουγεννιάτικο διάκοσμο ...................................................................................................171 Εικόνα 79:Χριστούγεννα ’67 Ευρυτανιας 42-44 ....................................................................171 Εικόνα 80: (2) Χριστούγεννα 1970 Ευρυτανιας 42-44 ...........................................................171 Εικόνα 81: Το Κλιν!..............................................................................................................175 Εικόνα 82: «Δώρα» του Κλιν...............................................................................................175 Εικόνα 83: Στολίδια που χρησιμοποιούσε στο δέντρο.......................................................176 Εικόνα 84: Γαλοπούλα για το ... καλό.....................................................................................177 Εικόνα 85: Προετοιμασία για μια καλή σχολική χρονιά.........................................................182 Εικόνα 86: 1η Δημοτικού. Η φωτογραφία είναι στην Πανόρμου (την τσάντα, για τη φωτογράφιση, την κρατάω εγώ)...........................................................................................184 Εικόνα 87: 1η Δημοτικού. Πρώτη μέρα στο σχολείο με την μπλε ποδιά και την τσάντα στο χέρι...................................................................................................................................184 Εικόνα 88: Στο προαύλιο του σχολείου ..................................................................................187 Εικόνα 89: Στο εργαστήριο Πληροφορικής, τον χώρο συνάντησης της ομάδας ....................187 Εικόνα 90: Άνοιξε το χέρι σου!...........................................................................................190 Εικόνα 91: Ο δάσκαλος και η έδρα ήταν πάνω σε βάθρο......................................................190 Εικόνα 92: Φωτογραφίες από τις εκδρομές.............................................................................191 Εικόνα 93: Αριστερά. Έξω από το σχολείο στην οδό Αχαΐας. Στη συνέχεια 3 φωτογραφίες από τη μεγάλη αυλή και τελευταία δεξιά μια φωτό από την μικρή αυλή .......................191 Εικόνα 94: Χονδρός - Λιγνός..................................................................................................192 Εικόνα 95: Μίκυ Ρούνεΐ..........................................................................................................192 Εικόνα 96: Στη σκάλα αυτή βγάζαμε φωτογραφίες….......................................................195 Εικόνα 97: Η πίσω αυλή που παίζαμε στα διαλείμματα ..................................................195 Εικόνα 98: Ναυτάκια σε πόζα..............................................................................................196 Εικόνα 99: Στη γιορτή του σχολείου...................................................................................196 Εικόνα 100: Φωτογραφία στη σκάλα του κτηρίου. Ποιος είμαι εγώ;.............................198
[17] Εικόνα 101: Ναυτάκι εν δράσει ..........................................................................................201 Εικόνα 102: Επιδείξεις στο 10ο ...........................................................................................201 Εικόνα 103: Μαθητική ποδιά................................................................................................208 Εικόνα 104: Μαράσλειο.........................................................................................................208 Εικόνα 105: Το κτήριο του Μαράσλειου διδασκαλείου .........................................................209 Εικόνα 106: Λεωφορείο των δεσποινίδων των ονείρων των μαθητών του 10ου και του 3ου ............................................................................................................................................210 Εικόνα 107: Στην οδό Ευρυτανίας .......................................................................................211 Εικόνα 108: Στο φροντιστήριο Ρώμπαπα.............................................................................211 Εικόνα 109: Το χαρακτηριστικό "χ" του Μάντζαρη..........................................................212 Εικόνα 110: Εισπράκτορας λεωφορείου .................................................................................213 Εικόνα 111: Πανόρμου 57. Τα λεωφορεία έκαναν τέρμα μπροστά στο σπίτι μας Πανόρμου 57 .................................................................................................................................................214 Εικόνα 112: Το λεωφορείο 119 (ΑΓ. ΔΗΜ/ΙΟΣ ΑΜΠΕΛ.).............................................215 Εικόνα 113: Φωτογραφία από μια εκδρομή μπροστά σε πρατήριο της ΒΡ ...................218 Εικόνα 114: Διαφημιστικό ποτήρι tam tam.............................................................................224 Εικόνα 115: Κινηματογράφος Άνεσις...................................................................................226 Εικόνα 116: Candy. Κωμική ταινία του 1968 που αποτυπώνει άψογα τη δεκαετία του 1960231 Εικόνα 117: One Million Years B.C. Βρετανική ταινία περιπέτειας και φαντασίας με βασική πρωταγωνίστρια την Raquel Welch, σε μια φανταστική εποχή όπου συνυπήρχαν άνθρωποι των σπηλαίων και δεινόσαυροι.........................................................................232 Εικόνα 118: Ο Ο θερινός κινηματογράφος «Νιρβάνα» το 1939......................................232 Εικόνα 119: Στο παντοπωλειο του θείου Γρηγόρη (στην πόρτα). Διπλα ο πατέρας μου .................................................................................................................................................245 Εικόνα 120: Φωτογραφίς από την πλατεία Αγίου Δημητρίου και την την παραλία της Λ. Αλεξάνδρας .............................................................................................................................250 Εικόνα 121: Στην παραλία Αμπελοκήπων το 1947............................................................251 Εικόνα 122: Στην πλατεία Αγίου Δημητρίου το 1949 ......................................................251 Εικόνα 123: Πέντε φίλοι βγάζουν αναμνηστική φωτογραφία ...........................................252 Εικόνα 124: Στο κέντρο της Αθήνας...................................................................................252
[18] Εικόνα 125: Ευρυτανίας 1972...............................................................................................253 Εικόνα 126: Γενέθλια της Χρυσούλας Διαβάτη (1959;).........................................................253 Εικόνα 127: Μεγέθυνση από φωτογραφία γενεθλίων Χρυσούλας Διαβάτη...........................253 Εικόνα 128: Γενέθλια Καντζάβελου (γιος του Κώστα Καντζάβελου με τα υαλικά (Φθιώτιδος και Πανόρμου γωνία). Χρονολογία, πιθανόν, 1959................................................................253 Εικόνα 129: Γενέθλια Παπανικολάου (οικογενειακός φίλος) Λογικά περί το 1962..............253 Εικόνα 130: Σχολική Εκδρομή. Από αριστερά επάνω: Λάκης Καραμπάς, Αλέκος Παπανδρέου, Θανάσης Κατραούζος. Κάτω αριστερά: Αντώνης Σταματάκης και Ανδρέας Έξαρχος...................................................................................................................................254 Εικόνα 131: Επάνω: Παπανδρέου, Αλεξιάδης. Κάτω: Κοντογιάννης, Αδαλάκης, Μπακούλας, Έξαρχος...................................................................................................................................254 Εικόνα 132: Απο αριστερά επάνω: Μαρία Ανδρεοπούλου, Μαργαρίτα Σοφιανοπούλου. Στο κέντρο: Γωγώ Μπέρτζιου, Παπανδρέου Αλέκος, Κατερίνα Σοφιανοπούλου. Κάτω: Μαρία Κοντολάτου.............................................................................................................................254 Εικόνα 133: Από αριστερά επάνω: Παπανδρέου Αλέκος, Κατραούζος. Στο μέσον: Μαρία Ανδρεοπούλου. Κάτω: Μαργαρίτα Σοφιανοπούλου, Κατερίνα Σοφιανοπούλου και μία ακόμα συμμαθήτρια που δε θυμάμαι το όνομά της............................................................................254 Εικόνα 134: Αθηνά Τσιμπουκίδου και η μητέρα μου Καίτη στο καφενεδάκι του κυρ Μανωλάκη Τσιμπουκίδη.........................................................................................................255 Εικόνα 135: Πανόρμου. Δεξιά το καφενεδάκι Τσιμπουκίδη. Αριστερά εγώ, Λίλα Χρυσοβέργη, Τάκης Φινφίνης.......................................................................................................................255 Εικόνα 136: Με τον Βασίλη τον ταχυδρόμο της γειτονιάς μας. Προφανώς, όχι στην Πανόρμου. Το 7 παραπέμπει σε κάποιον γειτονικό δρόμο .....................................................255 Εικόνα 137: Εκδρομή των γονιών μου με φίλους στον Άγιο Μερκούριο το 1948. Με φορτηγό φυσικά .....................................................................................................................................255
[19] Εισαγωγή Το ταξίδι Όταν τα κεριά της τούρτας κοστίζουν περισσότερο απ’ την ίδια την τούρτα, όπως εύστοχα και χιουμοριστικά έγραψε κάποιος, έστω και με κάποια δόση υπερβολής, τότε για κάποιον ανεξήγητο λόγο αρχίζει να ενεργοποιείται αυτόματα ένας μηχανισμός παράξενος στο μυαλό μας. Ένας μηχανισμός που, κατά πώς φαίνεται, ήταν κρυμμένος σε κάποια γωνιά, που εμείς δεν ξέραμε καν ότι υπήρχε και που ξαφνικά πήρε μπρος μόνος του. Και έτσι μαγικά, οι παλιές θολές φωτογραφίες ξεθολώνουν, οι μαυρόασπρες αρχίζουν να παίρνουν χρώμα κι όλες οι αισθήσεις λες και γίνονται πολύ πιο έντονες. Βλέπεις πεντακάθαρα τα σκονισμένα παιδικά σου παπούτσια που πατάνε τον χωματόδρομο και λες και μυρίζεις την ιδιαίτερη οσμή του χώματος. Σου γεμίζουν τα ρουθούνια απ’ τη μυρωδιά της σχολικής τσάντας, του μολυβιού, της γόμας, του χαρτιού, του τετραδίου. Βλέπεις στο τραπέζι το πιάτο με το απροσδιόριστο φαγητό και κάτι σα να λειτουργεί νόμος του Παβλόφ και τι φαγητό είναι βλέπεις, και υγραίνεται το στόμα σου και νιώθεις τη γεύση του. Τι περίεργα πράγματα. Οι παλιές φωτογραφίες των παιδικών σου φίλων παίρνουν ζωή. Τους βλέπεις να τρέχουν, να ιδρώνουν, ακούς τη φωνή τους, βλέπεις τα μάτια τους, τα χέρια τους, τα μαλλιά τους... Ακούς τις φωνές, τα ξεφωνητά, σα να αφουγκράζεσαι το λαχάνιασμα, το ποδοβολητό και τα γέλια. Σα να νιώθεις να σε τραβάει το τραύμα απ’ το πέσιμο στο γόνατο και να νιώθεις τη γλυφή γεύση της σταγόνας απ’ το αίμα στο δάχτυλο που έγδαρες στην πέτρα. Κι αναρωτιέσαι αν είναι όνειρο, αν είναι αληθινό ή αν έχεις με κάποιον μαγικό τρόπο γυρίσει στην εποχή της ανεμελιάς σου. Ό,τι και να είναι, στο στόμα σου ζωγραφίζεται ένα χαμόγελο, τα μάτια σου ανοίγουν. Ίσως και να είναι λίγο θολά από ένα αδιόρατο βούρκωμα. Βγήκα απ’ τη σιδερένια καγκελόπορτα. Μ’ ένα πήδημα βρέθηκα στον χωματόδρομο της Πανόρμου με το ανύπαρκτο πεζοδρόμιο. Έφυγα σφαίρα αριστερά και πάλι αριστερά, στην ανηφόρα της Αργολίδος, πάλι αριστερά στη Βραστόβου. Τρεχάλα. Περιμένανε και η Μαρία με τα μεγάλα μάτια και ο Θανάσης. Μα έχουν φύγει και οι δυο. Νωρίς κι όλας. Μα εγώ τους βλέπω. Είναι εκεί και περιμένουν. Να παίξουμε. Να κι η Ιωάννα με τη μόνιμα
[20] μπουκωμένη μύτη και την αλογοουρά και την καρό φούστα. Εκεί είναι. Θα μαζευτούμε κι ύστερα κρυφτό, μπορεί κυνηγητό; Ή θα πάμε παραπάνω, κατά Σιθωνίας μεριά, που ήταν η Μάρω, ο Ηλίας κι η Χρυσούλα και πολύ παιδομάνι. Μπορεί να πηγαίναμε για μηλαρόνια. Ή για κυνηγητό ή για στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα. Ή για μακριά γαιδούρα, για κουτσό, για περνά-περνά η μέλισσα κι εμείς τα μελισσόπουλα... Ίσως κατέβαιναν κι άλλα παιδιά από πιο ψηλά. Από Μεγάλου Σπηλαίου, από Βερναρδάκη και Τυάνων και Τριφυλίας. Δούλευε ο ασύρματος τέλεια. Θες ήταν η μυρωδιά. Η έκτη αίσθηση. Το νιώθαμε. Αιωρείτο στον αέρα. Κάποιοι έχουν έρθει παρακάτω. Ποια κινητά, ποια SMS... Και τσούρμο κατέβαινε ανάκατα αγόρια και κορίτσια να βρεθούν με τους από κάτω. Ίσως κατέβαινε και η Σοφία που σίγουρα παίζαμε μικροί, αλλά βρεθήκαμε μεγάλοι ξανά. Ποιος μπορεί με σιγουριά να πει «εσύ ήσουνα». Αυτές οι μνήμες φτιασιδώνουν και τα πρόσωπα και βλέπεις με απόλυτη σιγουριά το πρόσωπο του φίλου ή της φίλης που παίζατε μαζί τότε. Έχει σημασία; Δεν έχει. Σημασία έχει ότι εκεί στο χώμα και τις πέτρες μαζευόμασταν πολλοί. Μπορεί να το χωρίζαμε. Τα αγόρια μπάλα. Τα κορίτσια άλλα. Ίσως πάλι να παίζαμε όλοι μαζί. Συνήθως αυτό γινόταν. Και να τα μάγουλα μήλα κατακόκκινα και να ο ιδρώτας στους κροτάφους και τα μαλώματα και «όχι εσύ φταις», «όχι εγώ δεν φταίω», και «σε χτύπησε η μπάλα», «όχι δεν σε χτύπησε». Σε κάποια αυλή χωνόμασταν κατά διαστήματα για να πιούμε νερό απ’ τη βρύση με τη φούχτα, να καθαρίσουμε τη μούρη απ το χώμα και ξανά έξω στον δρόμο. Μέχρι το μεσημεράκι. Έπρεπε να γυρίσουμε σπίτι. Ήδη κάποιες μανάδες κατέβαιναν απ’ τα «ορεινά» με άγριες διαθέσεις. Τρόπος του λέγειν άγριες. «Θα σε τσακίσω, γαϊδούρα» και κάτι παρόμοιο. Μέχρι εκεί. Συνήθως λέγανε «προχώρα και θα τα πούμε σπίτι». Απειλές κενές περιεχομένου. Τίποτα δε λέγανε σπίτι. Προείχε το φαΐ. Μη μείνει νηστικό το βλαστάρι τους. Σα να βλέπω την εικόνα: η μάνα απ’ τη μια μεριά κι η άλλη ή ο άλλος λίγο μακρύτερα στην άλλη μεριά, όχι δίπλα, μην τυχόν και πέσει καμιά καρπαζιά. Όχι πως θα ’πεφτε δηλαδή, αλλά έπρεπε να φυλαγόμαστε κιόλας. Γυρίζοντας, ήξερα ότι είχε πέσει σήμα στο σπίτι. «Εδώ είναι ο κανακάρης σου, παίζει, μην ανησυχείς». Γιατί υπήρχε αυτή η μητρική αλληλεγγύη. Να της πω ότι είναι εντάξει το παιδί, μην καρδιοχτυπάει. Και μόλις κατέβαινα αρκούσε ένα «άντε πλύσου που έχεις γίνει λάσπη και κάτσε
[21] να φας». Όλες με το φαΐ. «Μπούκωνε να μη σ’ αρπάξω». Τι ν’ αρπάξει. Αερολογίες. Τους πήγαινε η καρδιά; Αλλά να μην παίρνουμε κι αέρα. Και μετά; Πώς να περάσει το μεσημέρι; Πού να κοιμηθείς; Εγώ τουλάχιστον δεν το ήθελα. Αυτόν τον μεσημεριανό ύπνο ούτε που να τον δω. Άντε λοιπόν το Μικρό Ήρωα και οπωσδήποτε ξάπλα. Έστω και για τα μάτια. «Πέσε και μην κοιμάσαι», η επωδός. Κι έπεφτα, αλλά μέχρι τις 5. Το αργότερο. Ώρες κοινής ησυχίας τέλος. Στην αυλή κατέβαινα τρεχάλα. Πάντα τρεχάλα. Αν ξέραμε το τρέξιμο που θα κάναμε στο διάβα της ζωής μας, έπρεπε να πηγαίναμε σημειωτόν. Αλλά πού. Όλο τρεχάλα. Κάτω απ’ τη μουριά με τα καφάσια της Λαϊκής να φτιάξω αυτοκίνητο. Μωρέ θα το ’φτιαχνα ή τουλάχιστον αυτό που θα έφτιαχνα θα το έβλεπα σαν λιμουζίνα. Το καφασάμαξο. Έτσι θα το ’βλεπα, γιατί έτσι ήθελα να το βλέπω. Καμιά φορά βαριόμουνα. Έσκαβα λάκκους, έκανα κανάλια από λάκκο σε λάκκο, έβαζα και το λάστιχο να τρέχει νερό, να γεμίζει η μια λακκούβα μετά την άλλη. Φώναζε η γιαγιούλα: «κοίτα μη μου χαλάσεις τον μπαξέ». «Κι έχω φυτέψει πανσέδες». «Και μακριά απ’ το πηγάδι». Αυτό πια με το πηγάδι κάθε μέρα. Δεν τον χάλαγα τον μπαξέ και μ’ αρέσανε οι πανσέδες. Όμορφα λουλούδια, πολύχρωμα. Και δεν πλησίαζα το πηγάδι. Κάποια στιγμή έτριζε η καγκελόπορτα. «Έλα, έλα» άκουγα. Και παράταγα το σκαλιστήρι και το λάστιχο, έπαιρνα κάτω απ’ τη σκάλα τη μπάλα την τρίφυλλη κι έβγαινα στο δρόμο. Για πότε ρε μαζευόμασταν μαρίδα; Και βάζαμε πόδια και φτιάχναμε ομάδες και να ο αγώνας στο πι και φι. Ή στο τσάκα τσάκα ή στο άψε σβήσε. Όπως θέλετε το παίρνετε. Πού αυτοκίνητα, άντε κανένα λεωφορείο που έκανε τέρμα στην Πανόρμου έξω απ’ το σπίτι. Αλλά εμείς παίζαμε παρακάτω μετά του Μπάρμπα Αντρέα του Ρούσση. Κι άμα ιδρώναμε ή διαφωνούσαμε, σταματάγαμε, ξεχνάγαμε τις διαφωνίες, μπαίναμε στην αυλή τσούρμο, νερό απ’ το λάστιχο και ξανά έξω. Για άλλα παιχνίδια. Ή για να δούμε απ’ τη μάντρα το ταξί του Μπάρμπα Αντρέα, εκείνη την αμαξάρα την Αμερικάνικη. Τώρα Plymouth ήτανε, Οldsmobile ήτανε; Θα σας γελάσω. Μεγάλο ήτανε πάντως. Θηρίο. Και γυάλιζε κι έλαμπε. Κι εμείς με τον νου μας ήδη το οδηγούσαμε, ο καθένας μας και σε διαφορετικό προορισμό. Επανήλθα ξαφνικά. Οι φωτογραφίες ήταν μαυρόασπρες ξανά κι η μυρωδιά στα ρουθούνια μου ήταν απ’ το τσιγάρο που καιγόταν στο τασάκι. Ξέφυγα πάλι λιγάκι. Ένιωσα ότι χαμογελούσα. Ένιωθα μια ευεξία, μια ευχαρίστηση. Όμορφα. Τελικά, αυτές οι φωτογραφίες είναι καλό φάρμακο. Σε
[22] τονώνουν. Σε ταξιδεύουν. Και τα ταξίδια τα έχουμε ανάγκη. Έστω κι αυτά. Τα ταξίδια του μυαλού. Καλώς βρεθήκαμε Τώρα που τα γράφω αυτά σκέφτομαι με πόσους δεν είχαμε διασταυρωθεί, ειδωθήκαμε, μπορεί να τους ζητήσαμε φωτιά, μπορεί να είπαμε και δυο κουβέντες περιμένοντας να μπούμε ή στο Φλόκα ή στον Πύργο. Και μετά από 40 και βάλε χρόνια, ξαναβρισκόμαστε μέσα απ’ το facebook. Όπως λέει και κάποιος πολύ σωστά: «Όλοι μαζί μόνοι μας» μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο. Έστω κι έτσι, καλώς σας ξαναβρήκα, Αμπελοκηπιώτες γείτονες, του 10ου ή του 3ου ή του 16ου ή του 17ου , 18ου , 19ου Δημοτικού. Ή συμμαθητές στο Μάντζαρη, στην κυρία Πόπη και τον κύριο Φίλιππα στα Αγγλικά, στην Αρεταίου ή στον Ρώμπαπα. Μπορεί και να παίξαμε μπάσκετ στο 7ο Κέντρο Νεότητας ή να προσπαθήσαμε να κάνουμε κρίκους! Δύσκολοοοοοοοοο. Στην παιδική χαρά... Ίσως να αγοράζαμε και λυσάρια απ’ του κυρ Γρηγόρη... Μπορεί τώρα κάποιοι να το διαβάζουν και να λένε: «Λες ρε... Ποιος να είναι άραγε αυτός και πώς ήταν τότε. Είναι γνωστός, άγνωστος ή γνωστός αγνώριστος;» Φιλμάκι Αυτό το φιλμάκι φτιάχτηκε λίγο πριν τα Χριστούγεννα και έχει κάποια στοιχεία των γιορτών. Τα υπόλοιπα όμως είναι καθαρά παλιοαμπελοκηπιώτικα. Δείτε το και θυμηθείτε. https://www.youtube.com/watch?v=L_K9M0YpS6w&spfreload=10&fbclid=IwAR2a XfXphxRfvi_EY8XPLQbmV5JPEgGjbq9iMrM5nq5QP5RpyANxMbX899E [Aγγελόκηποι...]
[23] Το σπίτι, οι φίλοι και η γειτονιά στην Πανόρμου Σπίτι για μπεκιάρηδες Ευτύχησα να γεννηθώ και να μεγαλώσω, μέχρι τα 11 χρόνια μου, σε μια μονοκατοικία. Σ’ αυτήν της Πανόρμου 57. Ευτύχησα να ζήσω σε σπίτι με αυλή, κήπο και πηγάδι, με λουλούδια και φυτά και να ανασαίνω καθαρό αέρα, μ’ όλα τα αρώματα που η αμόλυντη τότε φύση τον αρωμάτιζε. Όντως αμόλυντη. Αυτή η μοναδική εμπειρία μ’ ακολουθεί σ’ όλη μου τη ζωή. Είχα όμως πάντα μια απορία, σχετική με τη διαρρύθμιση αυτού του σπιτιού, με τα συνεχόμενα δωμάτια και τις εξωτερικές πόρτες. Πίστευα ότι ήταν μια αρχιτεκτονική τάση της εποχής που υιοθέτησαν οι ιδιοκτήτες όταν αποφάσισαν να χτίσουν αυτό το διώροφο σπίτι. Κι είχα μείνει μ’ αυτήν την άποψη μέχρι που πρόσφατα (δεν το λες και νωρίς) μου δόθηκε μια εξήγηση που δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω, αφού ήταν ομολογία του ίδιου του ιδιοκτήτη του σπιτιού. Μια ομολογία γνωστή από χρόνια και που τώρα μόλις έμαθα. Λοιπόν αυτό το σπίτι ήταν σπίτι για μπεκιάρηδες! Δηλαδή ουσιαστικά για ανύπαντρους άνδρες! Τρεις νοίκιαζαν το σπίτι και είχαν κοινή χρήση κουζίνας και λουτρού, με εισόδους εξωτερικές απ’ τη βεράντα για τους ενοίκους των δυο δωματίων και εσωτερικά για αυτόν που είχε νοικιάσει το δωμάτιο δίπλα στην κουζίνα. Σημειωτέον ότι το λουτρό είχε δύο χώρους. Έναν μπάνιου και έναν τουαλέτας με ενδιάμεση πόρτα. Βέβαια τα δωμάτια είχαν ενδιάμεσες πόρτες, αλλά αυτές ήταν κλειστές. Άρα, υπήρχε και πρόβλεψη για συνένωση των χώρων, αν το απαιτούσε κάποιος. Αυτά την δεκαετία πριν τον πόλεμο. Τα έχουμε δει άλλωστε σε ταινίες (π.χ Ο Θησαυρός του μακαρίτη.) Με την έναρξη του πολέμου, το σπίτι έπαψε να εξυπηρετεί τον σκοπό που εξυπηρετούσε μέχρι τότε και διαμορφώθηκε, με το κλείσιμο των εξωτερικών θυρών κουζίνας και λουτρού και το άνοιγμα των ενδιάμεσων θυρών, σε σπίτι για οικογένεια, με περίεργη όμως διαρρύθμιση λόγω των συνεχόμενων χώρων. Ίσως ένας αρχιτέκτονας να μας φωτίσει με περισσότερες πληροφορίες για το θέμα. Επειδή μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η πληροφορία, αφού είναι χαρακτηριστική μιας άλλης εποχής, θεώρησα σκόπιμο να τη μοιραστώ μαζί σας. Αν έκανα καλά ή όχι κι αν έχει ενδιαφέρον, εσείς θα το κρίνετε.
[24] Σας επισυνάπτω ένα πρόχειρο σκαρίφημα για καλύτερη κατανόηση. Απ’ την είσοδο Α του χωλ έμπαιναν αυτοί που νοίκιαζαν τους χώρους 1 και 2. Απ’ την είσοδο Β αυτός που νοίκιαζε τον χώρο 3. Οι είσοδοι Γ και Δ είναι οι εξωτερικές πόρτες κουζίνας και λουτρού για χρήση των ενοίκων των 1 και 2, ενώ ο ένοικος του χώρου 3 είχε εσωτερική πρόσβαση προς κουζίνα και λουτρό. Οι γκρίζοι χώροι είναι: ο μεγάλος η βεράντα, που ανέβαινες από τη σκάλα με τα 18 σκαλιά, ενώ ο μικρός γκρίζος χώρος μπροστά είναι το μπαλκόνι προς την Πανόρμου με πρόσβαση από το χωλ. Παράθυρα προς την Πανόρμου τα δυο δωμάτια, το 1 που είχε και παράθυρο προς τη σκάλα και το 2. Προς τη βεράντα παράθυρα υπήρχαν για το 3 και την κουζίνα. Εικόνα 1: Σχεδιάγραμμα του σπιτιού στην Πανόρμου 57
[25] Ένα τσιρότο στο τζάμι Το σπίτι που μέναμε στην Πανόρμου έχω αναφέρει ότι ήταν χτισμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο διαρρύθμισης, όπου το χωλ, το ένα δωμάτιο, η κουζίνα και η τουαλέτα, όχι το μπάνιο, είχαν πρόσβαση εξωτερικά από τη βεράντα. Το γιατί το έμαθα πρόσφατα. Ήταν χτισμένο για εργένηδες που νοίκιαζαν από ένα δωμάτιο με κοινή χρήση κουζίνας, τουαλέτας και μπάνιου. Εικόνα 2: Βεράντα Πανόρμου 57 με τους γονείς μου. Η πόρτα πίσω είναι του χωλ και δεξιά η είσοδος στο δωμάτιο με τη σόμπα Απ’ το χωλ υπήρχε πρόσβαση στα δυο δωμάτια δεξιά-αριστερά του, ενώ το τρίτο δωμάτιο είχε πρόσβαση από τη βεράντα. Αυτό το δωμάτιο είχε εσωτερικώς πρόσβαση με πόρτα προς την κουζίνα και εν συνεχεία προς το λουτρό, ενώ τα δυο άλλα εξωτερικώς. Εν πάση περιπτώσει, η δική μου οικογένεια έζησε εκεί ευτυχισμένα, συμπεριλαμβανομένου απ’ το ’54 και εμού, από το 1941 μέχρι το 1965 που δόθηκε αντιπαροχή. Η κρεβατοκάμαρα των γονιών μου και το δικό μου κρεβάτι, διότι δωμάτιο δικό μου δεν υπήρχε φυσικά, ήταν δεξιά μπαίνοντας απ’ το χωλ και είχε θέα προς την Πανόρμου, μέσω ενός πολύ ψηλού παραθύρου με τζαμλίκια και πατζούρια. Το χαρακτηριστικό του ήταν ότι στο πάνω μέρος είχε έναν φεγγίτη. Δεν θυμάμαι αν άνοιγε, για να είμαι ειλικρινής. Θυμάμαι, όμως, έντονα ότι ακριβώς στο κέντρο του είχε ένα τσιρότο. Κάποια στιγμή ρώτησα γιατί. Κι έμαθα. Ο εμφύλιος μαινόταν. Του Γουδή ήταν Αγγλοκρατούμενη περιοχή, ενώ η περιοχή από Πανόρμου και πάνω ανταρτοκρατούμενη. Καθημερινό φαινόμενο η ανταλλαγή όλμων και πυροβολισμών. Ένας όλμος απ’ αυτούς στοίχισε τη ζωή της θείας μου, αδελφής του πατέρα μου, που δεν τη γνώρισα, αφού σκοτώθηκε χρόνια πριν γεννηθώ. Το τσιρότο λοιπόν κάλυπτε μια τρύπα από σφαίρα που έφυγε απ’ του Γουδή προφανώς, διέσχισε τον αέρα, πέρασε και τρύπησε το τζάμι του φεγγίτη, κάνοντας μια τρύπα με τα ακτινωτά της ραγίσματα, πέρασε απ’ τις ανοιχτές ενδιάμεσες πόρτες, έξυσε το αυτί της γιαγιάς μου που μαγείρευε και αποδυναμωμένη απ’ τη διαδρομή της σφηνώθηκε στην πόρτα του
[26] μπάνιου. Το τσιρότο που μπήκε για να καλύψει την τρύπα έμεινε εκεί. Η αλλαγή του τζαμιού ήταν μια διαδικασία μάλλον δύσκολη αφού, όπως πολλοί θα θυμάστε, καρφάκια κράταγαν το τζάμι στη θέση του κι από πάνω έμπαινε ένας ξυλόστοκος που με την πάροδο των χρόνων γινόταν σκέτο τσιμέντο. Άντε να βγάλεις άκρη. Τσιρότο λοιπόν, που κάποια στιγμή κόλλησε και δεν ξεκόλλαγε, η κουρτίνα έκρυβε το σημείο, ήταν και στην κρεβατοκάμαρα, άρα η αλλαγή του τζαμιού δεν έγινε ποτέ. Ένα τσιρότο στο τζάμι... Πάρτε κάτι να χαιρετίσετε Φώτα αναμμένα των μπαλκονιών για να δείχνουν το σπίτι του εορτάζοντα. Εδώ γιορτάζουμε, γείτονες. Λες και δεν το ξέρανε. Και τι φώτα! Εκ της μεγάλης ποικιλίας των λευκών γλόμπων. Ξέρετε, εκείνων των λευκών που ξεβιδωνόντουσαν με προσοχή κάπου κάπου για να βγουν από μέσα τ` άπειρα ζουζούνια. Έτσι κι έσπαγε, μέχρι να αλλαχθεί γύριζε έτσι ώστε να είναι προς το πλάι, γιατί κάτω θα φαινόταν, ενώ πάνω θα έμπαζε νερά. Βέβαια το ξεβιδωματάκι αυτό εμπεριείχε και κάποιο κίνδυνο να σου πέσει στο κεφάλι, αλλά τέλος πάντων. Και στη σκάλα φυσικά πάνω από την εξώπορτα. Άλλος γλόμπος εκεί. Και η σιδερένια εξώπορτα κλασική, με καγκελάκια με σχέδιο και με το ημιαδιάφανο μπιρμπιλωτό ανοιγόμενο τζάμι. Όταν αυτό το ανοιγόμενο τζάμι άνοιγε με φόρα, γιατί κόλλαγε πάνω στο πλαίσιο από τα άπειρα χέρια λαδομπογιάς κι έπρεπε να τραβήξεις με δύναμη, έκανε κάτι ταλαντώσεις που έλεγες τώρα θα μου δώσει καμιά και θα μ’ αφήσει στον τόπο. Η κλειδαριά όχι μέσα στην πόρτα αλλά βιδωμένη πάνω της απ’ τη μέσα μεριά, με μια σκανδάλη. Τις πιο πολλές φορές έπρεπε να τραβήξεις με δύναμη, παρ’ όλο που είχε λαδωθεί άπειρες φορές. Πολλές φορές για άγνωστο λόγο κλείδωνε και ξεκλείδωνε ανάποδα. Μέχρι και το κλειδί, με τα δοντάκια προς τα πάνω έμπαινε. Το τζάμι το μπιρμπιλωτό τις πιο πολλές φορές είχε και ένα ράγισμα διαγώνιο ή έλειπε κάνα κομματάκι σε καμιά γωνιά χαμηλά, που μπαλωνόταν πρόχειρα με λευκοπλάστ. Για όλες τις δουλειές τα λευκοπλάστ, ακόμα και για «τραυματισμούς» τζαμιών. Διότι η αλλαγή του μπιρμπιλωτού τζαμιού, πέραν του κόστους, είχε και δουλειά για να φύγει ο σιδερόστοκος, να μπει το νέο τζάμι και να ξαναστοκαριστεί.
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"
Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"

Recommended

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015Anastasia Petraki
 
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsx
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsxΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsx
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsxNasia Fatsi
 
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ Λυκείου
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ ΛυκείουΟι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ Λυκείου
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ ΛυκείουEleni Vakana
 
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929arischatzis
 
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμαKvarnalis75
 
Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Παγκόσμιο Συμβούλιο ΕκκλησιώνΠαγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιώνgeorgios2000
 
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣΒ ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣΧρύσα Παπακωνσταντίνου
 
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμα
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμαμεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμα
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμαMaria Sapraka
 

Recommended

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015Anastasia Petraki
 
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsx
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsxΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsx
ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ (1919-1920).ppsxNasia Fatsi
 
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ Λυκείου
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ ΛυκείουΟι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ Λυκείου
Οι Νεκροί Περιμένουν, Διδώ Σωτηρίου, Γ΄ ΛυκείουEleni Vakana
 
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ 1929arischatzis
 
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα5. Το Σοσιαλιστικό κόμμα
5. Το Σοσιαλιστικό κόμμαKvarnalis75
 
Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Παγκόσμιο Συμβούλιο ΕκκλησιώνΠαγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών
Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιώνgeorgios2000
 
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣΒ ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Β ΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣΧρύσα Παπακωνσταντίνου
 
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμα
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμαμεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμα
μεσοπολεμος συμβολισμος-καρυωτακης-στο αγαλμαMaria Sapraka
 
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝklery78
 
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοίAποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοίEvangelia Patera
 
2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάσταση2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάστασηKvarnalis75
 
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...Τσατσούρης Χρήστος, Γυμνάσιο Μαγούλας Δυτικής Αττικής
 
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμουΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμουKvarnalis75
 
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967George Yiallouris
 
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματαεθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματαLouiza Koustoubardi
 
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την ΚρήτηKvarnalis75
 
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη ΎφεσηH παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεσηirinikel
 
η ρωσικη επανασταση
η ρωσικη επαναστασηη ρωσικη επανασταση
η ρωσικη επαναστασηΠηνελόπη Ρασιδάκη
 
Μετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των ΕλλήνωνΜετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των Ελλήνωνpapaef
 
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)Kvarnalis75
 
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)Kvarnalis75
 
η περιοδος του μεσοπολεμου
η περιοδος του μεσοπολεμουη περιοδος του μεσοπολεμου
η περιοδος του μεσοπολεμουΠηνελόπη Ρασιδάκη
 
ο α’παγκοσμιος πολεμος
ο α’παγκοσμιος πολεμοςο α’παγκοσμιος πολεμος
ο α’παγκοσμιος πολεμοςΠηνελόπη Ρασιδάκη
 
1ο μέροσ
1ο μέροσ1ο μέροσ
1ο μέροσvaggeliskyriak
 
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣMary Plessa
 
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος 6o Lykeio Kavalas
 
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Μaria Demirakou
 
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, ΕλύτηςΆξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, ΕλύτηςEleni Vakana
 
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2FFaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2FTassos Karampinis
 
St.mathites25
St.mathites25St.mathites25
St.mathites2556ο Γυμνάσιο Αθήνας
 

More Related Content

What's hot

ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝklery78
 
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοίAποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοίEvangelia Patera
 
2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάσταση2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάστασηKvarnalis75
 
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμουΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμουKvarnalis75
 
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματαεθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματαLouiza Koustoubardi
 
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την ΚρήτηKvarnalis75
 
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη ΎφεσηH παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεσηirinikel
 
Μετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των ΕλλήνωνΜετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των Ελλήνωνpapaef
 
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)Kvarnalis75
 
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)Kvarnalis75
 
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣMary Plessa
 
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος 6o Lykeio Kavalas
 
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Μaria Demirakou
 
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, ΕλύτηςΆξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, ΕλύτηςEleni Vakana
 

What's hot (20)

ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
ΟΙ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΕΣ/ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ
 
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοίAποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
Aποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί
 
2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάσταση2. Η αγροτική αποκατάσταση
2. Η αγροτική αποκατάσταση
 
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...
Δημήτρης Μίγγας, Η τρίπλα των ονείρων. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυ...
 
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμουΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
ΕΝΟΤΗΤΑ 45. Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β‘ Παγκόσμιου πολέμου
 
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967
ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1963-1967
 
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματαεθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
εθνικά και φιλελεύθερα κινήματα
 
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
3. Πρόσφυγες από τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη
 
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη ΎφεσηH παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
H παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Mεγάλη Ύφεση
 
η ρωσικη επανασταση
η ρωσικη επαναστασηη ρωσικη επανασταση
η ρωσικη επανασταση
 
Μετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των ΕλλήνωνΜετανάστευση των Ελλήνων
Μετανάστευση των Ελλήνων
 
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
54 ενότητα: (α' μέρος) Δεκεμβριανά (1944)- Εμφύλιος πόλεμος(1946-1949)
 
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
4. Η επανάσταση του Θερίσου (1905)
 
η περιοδος του μεσοπολεμου
η περιοδος του μεσοπολεμουη περιοδος του μεσοπολεμου
η περιοδος του μεσοπολεμου
 
ο α’παγκοσμιος πολεμος
ο α’παγκοσμιος πολεμοςο α’παγκοσμιος πολεμος
ο α’παγκοσμιος πολεμος
 
1ο μέροσ
1ο μέροσ1ο μέροσ
1ο μέροσ
 
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ
 
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
H Γαλλική επανάσταση και η Ναπολεόντεια περίοδος
 
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΟΝ Α ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
 
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, ΕλύτηςΆξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
Άξιον Εστί, Άσμα δ΄, Τα Πάθη, Ελύτης
 

Similar to Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"

FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2FFaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2FTassos Karampinis
 
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015Dora Kalliora
 
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλο
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλοPinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλο
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλοKaterina Katerina
 
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17VarvakeioGymnasio
 
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣmono030156
 
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών Σύλια Ζέττα-Silia Zetta
 
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμη
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη ΣύμηΕύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμη
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμηkse30lykeio
 
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16gvlachos
 
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχος
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχοςΜαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχος
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχοςSofia Lahlou
 
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗEvi Kousidou
 
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...56ο Γυμνάσιο Αθήνας
 
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑAlexandra Gerakini
 

Similar to Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες" (14)

FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2FFaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
FaidonPapatheodorouSinenteuxi-v2F
 
St.mathites25
St.mathites25St.mathites25
St.mathites25
 
St.mathites
St.mathitesSt.mathites
St.mathites
 
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015
Creativity, innovation and change ... in class / Ψυχικό,15 Mαρτίου 2015
 
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλο
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλοPinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλο
Pinelies 3 teliki morfh με εξώφυλλο
 
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17
Λεύκωμα Βαρβακείου Πειραματικού Γυμνασίου 2015 16 & 2016-17
 
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ
 
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών
Το ιστολόγιο ως χώρος δημιουργικής έκφρασης των μαθητών
 
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμη
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη ΣύμηΕύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμη
Εύη Κουσίδου, Σενάριο για το κείμενο της Ε. Φακίνου, Η ζωή στη Σύμη
 
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΓΙΑ 2015-16
 
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχος
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχοςΜαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχος
Μαθητές εν Δράσει. 2ο Δ.Σ. Παιανίας. 3ο τεύχος
 
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ, Η ΖΩΗ ΣΤΗ ΣΥΜΗ
 
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...
Αμπελόκηποι Αθήνας: Συνεντεύξεις με κατοίκους της περιοχής. Ν. Παραδείσης -συ...
 
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
 

More from Tassos Karampinis

ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήνας
ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήναςParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήνας
ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήναςTassos Karampinis
 
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...Tassos Karampinis
 
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdf
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdftamnimeiaeinaigiromas2324.pdf
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdfTassos Karampinis
 
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdf
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdfMitsiPikramenouSinSig-3F.pdf
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdfTassos Karampinis
 
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdf
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdfMitsiPikramenouSinAmp-4F.pdf
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdfTassos Karampinis
 
32 Δραστηριότητες Nezha.pdf
32 Δραστηριότητες Nezha.pdf32 Δραστηριότητες Nezha.pdf
32 Δραστηριότητες Nezha.pdfTassos Karampinis
 
20231027-28GiortiParelasi.pdf
20231027-28GiortiParelasi.pdf20231027-28GiortiParelasi.pdf
20231027-28GiortiParelasi.pdfTassos Karampinis
 
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία Διακάκη
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία ΔιακάκηΣυνέντευξη με την κυρία Γεωργία Διακάκη
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία ΔιακάκηTassos Karampinis
 
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης «Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης Tassos Karampinis
 
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίαν
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίανΑμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίαν
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίανTassos Karampinis
 
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα Μπώκου
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα ΜπώκουΣυνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα Μπώκου
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα ΜπώκουTassos Karampinis
 
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη Μανώλογλου
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη ΜανώλογλουΣυνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη Μανώλογλου
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη ΜανώλογλουTassos Karampinis
 
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού Tassos Karampinis
 

More from Tassos Karampinis (20)

ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήνας
ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήναςParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήνας
ParkoGoudiF-ΠαρουσίασηΤηςΠεριβαλλοντικήςΟμάδαςΤου56ουΓυμνασίουΑθήνας
 
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...
56Info. Παρουσίαση που έγινε στο σχολείο μας από καθηγητές του 56ου ΓΕΛ με πλ...
 
6oEPAL_1oEK_info.pdf
6oEPAL_1oEK_info.pdf6oEPAL_1oEK_info.pdf
6oEPAL_1oEK_info.pdf
 
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdf
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdftamnimeiaeinaigiromas2324.pdf
tamnimeiaeinaigiromas2324.pdf
 
202312Ekdilosi.pdf
202312Ekdilosi.pdf202312Ekdilosi.pdf
202312Ekdilosi.pdf
 
ParousiasiGia17NOE
ParousiasiGia17NOEParousiasiGia17NOE
ParousiasiGia17NOE
 
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdf
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdfMitsiPikramenouSinSig-3F.pdf
MitsiPikramenouSinSig-3F.pdf
 
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdf
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdfMitsiPikramenouSinAmp-4F.pdf
MitsiPikramenouSinAmp-4F.pdf
 
32 Δραστηριότητες Nezha.pdf
32 Δραστηριότητες Nezha.pdf32 Δραστηριότητες Nezha.pdf
32 Δραστηριότητες Nezha.pdf
 
KompostopoiitisFiladio.docx
KompostopoiitisFiladio.docxKompostopoiitisFiladio.docx
KompostopoiitisFiladio.docx
 
20231027-28GiortiParelasi.pdf
20231027-28GiortiParelasi.pdf20231027-28GiortiParelasi.pdf
20231027-28GiortiParelasi.pdf
 
56-PPM2023-24-v0.pptx
56-PPM2023-24-v0.pptx56-PPM2023-24-v0.pptx
56-PPM2023-24-v0.pptx
 
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία Διακάκη
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία ΔιακάκηΣυνέντευξη με την κυρία Γεωργία Διακάκη
Συνέντευξη με την κυρία Γεωργία Διακάκη
 
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης «Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης
«Παράγκες: Καταστροφή και Δημιουργία» Αλέξανδρος Τζώνης
 
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίαν
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίανΑμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίαν
Αμπελόκηποι Αθήνας: Η σημασία της αγωγής κατά την προσχολικήν ηλικίαν
 
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα Μπώκου
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα ΜπώκουΣυνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα Μπώκου
Συνέντευξη με την κυρία Παναγιώτα Μπώκου
 
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη Μανώλογλου
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη ΜανώλογλουΣυνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη Μανώλογλου
Συνέντευξη με την κυρία Ερμιόνη Μανώλογλου
 
FEKIdriseosSxoleiwn.pdf
FEKIdriseosSxoleiwn.pdfFEKIdriseosSxoleiwn.pdf
FEKIdriseosSxoleiwn.pdf
 
ExSEP2023.pdf
ExSEP2023.pdfExSEP2023.pdf
ExSEP2023.pdf
 
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού
Απολογισμός Ομίλου Εκπαιδευτικής Ρομποτικής και Προγραμματισμού
 

Recently uploaded

Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑDimitra Mylonaki
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008Θεόδωρος Μαραγκούλας
 
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxssuserb0ed14
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςDimitra Mylonaki
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxeucharis
 
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της ΙταλίαςKonstantina Katirtzi
 
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-242lykkomo
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΟΛΓΑ ΤΣΕΧΕΛΙΔΟΥ
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYssuser369a35
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx36dimperist
 
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptxAthina Tziaki
 

Recently uploaded (14)

Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑΜια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
Μια νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιώνΚΕΙΜΕΝΑ
 
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
Η ΑΔΙΚΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΑΣΕΠ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ 2008
 
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptxΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε..pptx
 
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο ΠάτραςΕπίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
Επίσκεψη στο 11ο Γυμνάσιο Πάτρας
 
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινά αυγά από τη Β΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές λαμπάδες από τη Δ΄ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docxΗ Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
Η Κινέζικη Αστρολογία - Ημερολόγιο - Ζώδια.docx
 
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
2η Διεθνική Συνάντηση μαθητών και καθηγητών στο Σαλέρνο της Ιταλίας
 
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΕΣ_ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ endosxolikes 2023-24
 
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ : ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 2024
 
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξειςΓιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
Γιορτή της μητέρας-Φύλλα εργασιών για όλες τις τάξεις
 
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOYEKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
EKSETASTEA KAI DIDAKTEA YLH G TAKSHS GENIKOY LYKEIOY
 
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptxΠασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
Πασχαλινές Λαμπάδες από ΣΤ τάξη του σχολείου μας.pptx
 
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
5ο Κεφάλαιο - Το Λογισμικό του Υπολογιστή.pptx
 

Αμπελόκηποι Αθήνας:Παπανδρέου Αλέκος. "Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες"

  • 1. [1] Αμπελόκηποι Αθήνας Πανόρμου και πέριξ. Ιστορίες. Συγγραφέας: Αλέκος Παπανδρέου 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικά έτη: 2018-2019
  • 2. [2] Πρόλογος Τα κείμενα που ακολουθούν τα δημοσίευσε σε ιστολόγια και ομάδες του διαδικτύου, στο διάβα των χρόνων και συγκεκριμένα από το 2013 έως και το 2018, ο Αμπελοκηπιώτης κ. Αλέκος Παπανδρέου. Ο κύριος Παπανδρέου εμπιστεύθηκε την επιμέλεια των κειμένων του στη Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής του 56ου Γυμνασίου Αθήνας, μαζί με φωτογραφίες, δημοσιευμένες και μη, του προσωπικού του αρχείου, ώστε να δημιουργηθεί ένα βιβλίο. Έτσι, συγκεντρωμένες και ταξινομημένες οι ιστορίες και οι μνήμες αποκτούν συνοχή. Στόχος της Ομάδας, όπως και αντίστοιχων Περιβαλλοντικών Ομάδων που έχουν δημιουργηθεί από το 2011 έως και τώρα στο 56ο Γυμνάσιο Αθήνας με θέμα την περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας, είναι η συνεισφορά στη διατήρηση των αναμνήσεων των κατοίκων της περιοχής, αλλά και η διάσωση φωτογραφικού και άλλου υλικού με θέμα την ευρύτερη περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας. Με χαρά σάς παρουσιάζουμε τα κείμενα του κ. Αλέκου Παπανδρέου. Καλή ανάγνωση! Οι συντονιστές της ομάδας: Θάλεια Μπουσιοπούλου Σοφία Μαναγλιώτου Τάσος Καραμπίνης Περισσότερες πληροφορίες για την περιοχή των Αμπελοκήπων θα βρείτε:  http://56gym-athin.att.sch.gr/index.php/m-arxiki/m-perioxi  Ιστορικό του σχολείου μας,  Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής (+συνεργασία με monumenta): 2012- 2014, 2014-2015 (1, 2, 3), 2015-2016, 2016-2017 (1, 2), 2017-2018, 2018-2019  Περιβαλλοντικά Προγράμματα σε σχέση με την περιοχή των Αμπελόκηπων Αθήνας: 2012-2014, 2014- 2015, 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018, 2018-2019 (Να σημειώσουμε ότι στις σελίδες που αναφέρονται υπάρχουν τόσο θέματα σχετικά με την περιοχή όσο και άλλα θέματα με τα οποία ασχολήθηκαν τα συγκεκριμένα προγράμματα).
  • 3. [3] Η πρώτη αγάπη δεν ξεχνιέται ποτέ. Κι η πρώτη μου αγάπη κι ο μεγάλος έρωτας της ζωής μου ήταν οι Αμπελόκηποι. Όλη την παιδική κι εφηβική μου ηλικία την έζησα στους Αμπελοκήπους. Όλες μου τις εμπειρίες, όλες μου τις εικόνες και τα ακούσματα από εκεί τα έχω. Βαθιά χαραγμένα στο μυαλό, την καρδιά και την ψυχή μου. Κι όταν θέλω να ηρεμήσω από αυτά που μας ταράζουν στην καθημερινότητα, απλώς αναπολώ τους Αμπελοκήπους. Τις γωνιές, τους δρόμους, τα σπίτια, τα λουλούδια, τις μυρωδιές. Το καλύτερο φάρμακο. Αλλάζει η ψυχολογία μου, χαμογελάω. Έχω φύγει από την αγάπη μου εδώ και 40 χρόνια. Καλύτερα ξέρω τους Αμπελοκήπους από την Ηλιούπολη που μένω τώρα. Έφυγα με στενοχώρια, αλλά έτσι έπρεπε να γίνει. Έκανα οικογένεια, παιδιά, δούλεψα, πήρα τη σύνταξή μου και τώρα ήρθε η ώρα της συλλογής των καταγεγραμμένων αναμνήσεών μου. Από τους Αμπελοκήπους φυσικά. Θα μπορούσα να το πω «Τα πρώτα χρόνια», «Όταν ήμουν παιδί» ή κάτι άλλο. Προτίμησα το «Πανόρμου και πέριξ», γιατί Πανόρμου και πέριξ έζησα τα ομορφότερα χρόνια, τα παιδικά και τα εφηβικά. Ελπίζω τούτες οι αναμνήσεις μου να θυμίσουν πολλά και σε άλλους γείτονες. Είχαμε πολλά κοινά. Ελπίζω να χαμογελάσουν. Ή να δακρύσουν. Ευχαριστώ από την καρδιά μου τον Τάσο Καραμπίνη κατ' αρχάς, τις καθηγήτριες Θάλεια Μπουσιοπούλου και Σοφία Μαναγλιώτου καθώς και τη Συντακτική και Φωτογραφική Ομόδα του Εργαστηρίου Πληροφορικής του 56ου Γυμνασίου για τη χαρά που μου έδωσαν αναλαμβάνοντας να κάνουν βιβλίο τα κείμενά μου. Καθηγητές και μαθητές του 56ου Γυμνασίου που, ω της συμπτώσεως, εδρεύει στο κτήριο που πήγα Δημοτικό Σχολείο στο 19ο τότε. Αχαΐας 3. Μου έκαναν το καλύτερο δώρο. Όσα ευχαριστώ και να πω είναι λίγα. Αλέκος Παπανδρέου
  • 4. [4] Περιεχόμενα: Πρόλογος.....................................................................................................................................2 Περιεχόμενα:...............................................................................................................................4 Φωτογραφίες: ...........................................................................................................................13 Εισαγωγή...................................................................................................................................19 Το ταξίδι...............................................................................................................................19 Καλώς βρεθήκαμε ................................................................................................................22 Φιλμάκι..................................................................................................................................22 Το σπίτι, οι φίλοι και η γειτονιά στην Πανόρμου..............................................................23 Σπίτι για μπεκιάρηδες..........................................................................................................23 Ένα τσιρότο στο τζάμι........................................................................................................25 Πάρτε κάτι να χαιρετίσετε..................................................................................................26 Η κλασική διακόσμηση με πίνακες των οικιών της δεκαετίας του ’60.......................28 Με πόδι..................................................................................................................................28 Το καθιστικό.........................................................................................................................29 Η σόμπα................................................................................................................................31 Τερλίκια.................................................................................................................................32 Πολίτικη κουζίνα..................................................................................................................33 Καλή όρεξη ..........................................................................................................................34 Πωλούνται παιδάκια με το κιλό ........................................................................................35 Μπριζόλες .............................................................................................................................35 Κεφτέδες................................................................................................................................36 Μια πήλινη λεκάνη..............................................................................................................37 Φρούτα μετά το φαγητό .....................................................................................................37 Αλλά και γλυκά ...................................................................................................................38 Γλυκά του κουταλιού ..........................................................................................................38 Το κέικ..................................................................................................................................39 Στη σκάφη ............................................................................................................................40 Στον κήπο στην Πανόρμου 57 (1953)...............................................................................41 Οικογενειακές φωτογραφίες από το σπίτι στην Πανόρμου.............................................42 Οικογενειακές φωτογραφίες συνέχεια... .............................................................................43 Κυριακάτικο ξύπνημα ..........................................................................................................45 Κυριακάτικο ξύπνημα 2 .......................................................................................................45
  • 5. [5] Το τουρκάκι..........................................................................................................................46 Στην αυλή της Πανόρμου...................................................................................................47 Με τις φίλες μου στον κήπο .............................................................................................47 Η γιαγιούλα ..........................................................................................................................48 Η γιαγιούλα και ο Κέννεντυ..............................................................................................49 Ο κυρ Νίκος ο Σεβνταλής .................................................................................................49 Παππούς και κάρτα διαρκείας για τους κινηματογράφους..............................................50 Η θείτσα Μαρίκα και η SINGER .....................................................................................50 Η Θεία Μαρίκα, Colla Bella και Atlacol.........................................................................52 Με τη Θείτσα Φώφη..............................................................................................................53 Ο Θείος Αλέκος...................................................................................................................53 Οι γάτες ................................................................................................................................55 Το αρνί..................................................................................................................................56 Η Ελένη, το βιβλιοδετείο, η γιαγιούλα και το ταξίδι! ...................................................56 Η θεία από το Σικάγο ............................................................................................................57 Πανόρμου 57........................................................................................................................58 Η καγκελόπορτα...................................................................................................................59 Πανόρμου έτος 1960 ...........................................................................................................60 Ανεβασμένος στην BMW....................................................................................................61 Το καλάθι ..............................................................................................................................62 Πανόρμου 59........................................................................................................................63 Το αγαπημένο ζευγάρι χώρισε ...........................................................................................64 Η Καίτη θα συναντήσει την Εύα, τον Ραν, την Παρδαλή και την Μπιρτζού............65 Το γαλάζιο jeep ...................................................................................................................66 Η Πανόρμου χωματόδρομος ...............................................................................................67 Βρέχει....................................................................................................................................68 Ήχοι.......................................................................................................................................69 Στρώνουμε χαλιά..................................................................................................................70 Πάνω στο κιλίμι ..................................................................................................................70 Χιονισμένοι Αμπελόκηποι ...................................................................................................71 Το Τζέιμς..............................................................................................................................73 Κάτω από τη μουριά...........................................................................................................75 Ο Τακουλάκος......................................................................................................................76 Η «ούππα» της Μάρως.......................................................................................................77
  • 6. [6] Υψηλή εποπτεία απ’ το μπαλκόνι της Πανόρμου 57. ....................................................78 Το ποδήλατο.........................................................................................................................78 Ο καταβρεχτήρας .................................................................................................................81 O όλμος ................................................................................................................................82 Εκκλησιασμός .......................................................................................................................83 Radio story ...........................................................................................................................83 Panasonic...............................................................................................................................85 Καταστήματα και άνθρωποι της εποχής...............................................................................86 Άλλη μια μέρα ξημέρωνε ...................................................................................................86 Τα ρολά των καταστημάτων ανεβαίνουν ..........................................................................86 Η ΕΒΓΑ της γωνίας............................................................................................................87 Πανόρμου – Λαϊκή αγορά..................................................................................................88 Κομμώσεις – μανικιούρ πεντικιούρ ...................................................................................89 Του κυρ Μανωλάκη το καφενείο ......................................................................................91 Το μπακάλικο του Μανιάτη ...............................................................................................92 Ο κυρ Μιχάλης....................................................................................................................92 Το γαλατάδικο......................................................................................................................93 Ο γαλατάς και τα ψυγεία...................................................................................................93 Ο λουστραδόρος....................................................................................................................94 Περίπτερο και τηλέφωνα.......................................................................................................95 Φύλλο καταΐφι......................................................................................................................95 Μελέτης Μυστίλογλου.........................................................................................................96 Πρόδρομος Ιορδανίδης.........................................................................................................96 Ο Θόδωρος ο παγοπώλης...................................................................................................96 Φωτογραφίες .........................................................................................................................97 Ο κυρ Γρηγόρης ..................................................................................................................98 Για ψαχτείτε για τσιγάρα....................................................................................................99 Ο Σμηνίτης ...........................................................................................................................99 Ο ψαθάς της γειτονιάς......................................................................................................100 Το κουρείο της Βραστόβου..............................................................................................100 Ο κυρ Σοφοκλής ο παρκετατζής......................................................................................101 Μαυραγορίτες στο γήπεδο ................................................................................................101 Ο Νταγιάν...........................................................................................................................102 Τα ταβερνάκια....................................................................................................................103
  • 7. [7] Καφενείον Σεμίραμις..........................................................................................................104 Σεμίραμις περισσότερα ....................................................................................................104 Παραλία Αλεξάνδρας - Σεμίραμις....................................................................................106 Ιστοριοδίφης Παραδείσης ..................................................................................................106 Βραστόβου 13 ....................................................................................................................107 Κοραής ................................................................................................................................108 Ο Θόδωρος της κυρά Θάλειας ........................................................................................108 Ο Μήτσος ο υδραυλικός Α΄ ............................................................................................109 Ο Μήτσος ο υδραυλικός Β΄.............................................................................................110 Η Κικίτσα ...........................................................................................................................112 Ο θείος Ισίδωρος ...............................................................................................................113 Ο Καγκελάριος...................................................................................................................115 Η κυρία Αγγελικούλα........................................................................................................115 Παλιά γειτονιά....................................................................................................................116 Διασκέδαση, ψυχαγωγία και ευχαρίστηση στη μικρή ηλικία...........................................117 Περίπτερο Καραβάνα και «Ο Μκρός Ήρως» ..............................................................117 Τηλέφωνο και περίπτερο της γειτονιάς...........................................................................118 Στην Παιδική Χαρά...........................................................................................................119 7ο Κέντρο Νεότητας. Η Παιδική Χαρά..........................................................................119 Κουκλοθέατρο.....................................................................................................................119 Το κουτσό...........................................................................................................................120 Παγωτό κανείς;...................................................................................................................121 Κατηχητικό, Ηλίας και μπάσκετ ....................................................................................121 Μπάσκετ στο περβάζι........................................................................................................122 Το ποδηλατάδικο................................................................................................................122 Το Ποδηλατάδικο, οι βόλτες και οι μαμάδες ................................................................123 Τρίφυλλη μπάλλα – Οι ουγγάρια ....................................................................................124 Οι φανέλες μας...................................................................................................................125 Τα γηπεδάκια......................................................................................................................125 Το γήπεδο της Βελεστίνου ...............................................................................................126 Το οδογήπεδο .....................................................................................................................126 Μούσκεμα στο γήπεδο ......................................................................................................127 Ήταν κάποιο Λούνα Παρκ ...............................................................................................127 Ταμ ταμ ..............................................................................................................................129
  • 8. [8] Ποδοσφαιράκι .....................................................................................................................129 Το ποδοσφαιράκι με τα καρφιά.......................................................................................130 Τοπόσημα και σημεία συνάντησης/ διασκέδασης .............................................................131 7ο Κέντρο νεότητας – Παιδική χαρά..............................................................................131 Βόλτα βόλτα.......................................................................................................................133 Λυκαβηττός.........................................................................................................................133 Πάρτυ ..................................................................................................................................135 Το President........................................................................................................................136 Κουρδιστό πορτοκάλι.........................................................................................................136 Τα παλιόπαιδα....................................................................................................................138 Περίπτερο Κηφισίας και Φειδιππίδου - DUNHILL .......................................................138 Σινεμά - Πλακεντίας και Μικρομάνης ..............................................................................138 Σινεμά - OLD NAVY.......................................................................................................140 Παναγή Κυριακού - Σουβλατζίδικο "Εξωσχολικό" και Περίπτερο ................................141 Περίπτερο επί της Παναγή Κυριακού - Xύμα τσιγάρα ................................................141 Φλόκας ................................................................................................................................142 Βρυλώνιας ...........................................................................................................................142 Κάτι Σαββατόβραδα...........................................................................................................143 Με το αμάξι του μπαμπά.................................................................................................143 Σουβλάκι στην Κάνιγγος...................................................................................................144 Το τοστάδικο στον Πύργο................................................................................................144 Η ντίσκο του Πύργου .......................................................................................................145 Κυριακάτικες συναυλίες.....................................................................................................145 Ο πρώτος έρωτας...............................................................................................................146 Προετοιμασία ραντεβού.....................................................................................................147 Ραντεβουδάκι ......................................................................................................................147 Εποχιακά… .............................................................................................................................149 Καλή Τσικνοπέμπτη γειτονιά............................................................................................149 Η θεία Μαρίκα - Απόκριες..............................................................................................149 Αμόλα Καλούμπα...............................................................................................................152 Καθαροδευτέρα...................................................................................................................152 Επιτάφιος.............................................................................................................................153 Πασχαλινός σχεδιασμός.....................................................................................................153 Το χρυσό δοντάκι ..............................................................................................................154
  • 9. [9] Κόκκινα αυγά .....................................................................................................................156 Χριστός Ανέστη .................................................................................................................156 Χριστός Ανέστη ξανά.........................................................................................................157 Πασχαλινό...........................................................................................................................158 Πρωτομαγιά.........................................................................................................................159 Ανάβανε φωτιές στις γειτονιές.........................................................................................159 Στρωματσάδα ......................................................................................................................160 Καύσωνας............................................................................................................................162 Λαγουνάρης. Με το πούλμαν για μπάνιο.......................................................................163 28η Οκτωβρίου. Ο ανάπηρος ...........................................................................................164 15 μέρες καθισιό................................................................................................................165 Μέρες για κέντρο ..............................................................................................................165 Της θείας σας.....................................................................................................................166 Στα μαγαζιά........................................................................................................................167 Να τα πούμε; .....................................................................................................................168 Κάλαντα ξανά......................................................................................................................169 Χριστούγεννα στον Άγιο Δημήτριο .................................................................................170 Χριστούγεννα ξανά ............................................................................................................170 Χριστουγεννιάτικες φωτογραφίες.......................................................................................171 Μέρες Χριστουγέννων ........................................................................................................172 Τα τζιτζιά............................................................................................................................176 Η Γαλοπούλα.......................................................................................................................177 Παραμονή Πρωτοχρονιάς ..................................................................................................178 Η βασιλόπιτα......................................................................................................................179 Κούκος μονός.....................................................................................................................180 Σχολεία και μαθήματα...........................................................................................................182 Καλή σχολική χρονιά ..........................................................................................................182 Ανοίγουν τα σχολεία - 1η Δημοτικού ............................................................................183 Περισσότερο σχολείο .........................................................................................................185 Πηγαίνοντας στο σχολείο μια βροχερή μέρα .................................................................186 Και να φυσάει ένας βοριάς, μα τι βοριάς .....................................................................186 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 1ο.........................187 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 2ο ...........................189 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 3ο ...........................192
  • 10. [10] 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 4ο ...........................192 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 5ο ...........................193 18ο και 19ο Συστεγαζόμενα Δημοτικά Σχολεία Αθηνών –Μέρος 6ο...........................194 19ο Γυμναστικές επιδείξεις...............................................................................................196 Ο τσιφούτης σε γιορτή του σχολείου .............................................................................196 Πρωινή προσευχή στο 19ο στην Αχαΐας........................................................................197 18ο -19ο Δημοτικά σχολεία.................................................................................................197 Το ποίημα...........................................................................................................................198 Ποίημα ξανά.......................................................................................................................199 Γυμναστικές επιδείξεις.......................................................................................................200 Στο δρόμο για το Γυμνάσιο.............................................................................................201 Γυμναστική στο 10ο..........................................................................................................202 Ωδική στο 10ο και Άγιος Δημήτριος – Σχολική χορωδία............................................202 H μέρα της μαρμότας .......................................................................................................203 Οι γαμπροί..........................................................................................................................205 Οι θεριακλήδες...................................................................................................................206 Οι καθηγητές άμα θέλουν να σε ξετινάξουν... ..............................................................206 Μαρασλειάδες.....................................................................................................................207 Οι συμμαθήτριες.................................................................................................................208 Μαρασλειάδες - Ντοκουμέντο ..........................................................................................210 Ξένες γλώσσες....................................................................................................................210 Ευρυτανίας 42-44...............................................................................................................211 Ρώμπαπας. Ο δάσκαλος.....................................................................................................211 Φροντιστήρια Μάντζαρη....................................................................................................212 Μεταφορικά μέσα της εποχής .............................................................................................213 Τα αστικά λεωφορεία........................................................................................................213 Εισπράκτορες ......................................................................................................................213 ΑΓ.ΔΗΜ. ΑΜΠΕΛ 119 .....................................................................................................214 119 ξανά .............................................................................................................................215 Τα τρόλεϊ............................................................................................................................216 Ταξί και Ι.Χ. ......................................................................................................................216 Ταξί και... κάτι κουρασμένα παλληκάρια ........................................................................217 Εκδρομή ..............................................................................................................................218 Ταινίες - Κινηματογράφοι .....................................................................................................219
  • 11. [11] Δημοτικός Κινηματογράφος δρόμου.................................................................................219 Πάμε και σινεμαδάκι;........................................................................................................219 Κάπως έτσι γινόταν ...........................................................................................................220 Για σένα κυρία μου, που δεν ξέρεις ή δε θυμάσαι ή κάνεις πώς δε θυμάσαι!.......221 Θερινά σινεμά ....................................................................................................................222 O «Aίαντας» των 4 εποχών.............................................................................................224 «Αίας» ξανά........................................................................................................................224 Γάννης Φύριος. Παιδικές παραστάσεις στον «Αίαντα».................................................225 «Aλάμπρα»..........................................................................................................................225 «Άνεσις»..............................................................................................................................226 «Άνεσις ». Εμμανουέλα......................................................................................................226 Το «Άστρον»......................................................................................................................227 Ο παππούς και το «Άστρον» ...........................................................................................228 «Λίνα»! Και πάσης Ελλάδος............................................................................................228 «Ελληνίς»............................................................................................................................229 Εδώ ήρθαμε. Πάμε να φύγουμε.......................................................................................229 Τhe END - «Αθήναιον»......................................................................................................230 Στην «Πλάζα» μια φορά......................................................................................................231 Σινεμά με το σχολείο........................................................................................................231 «Νιρβάνα»...........................................................................................................................232 Αφηγήσεις ...............................................................................................................................233 Ο θείος Γρηγόρης..............................................................................................................233 Παραμονή Πρωτοχρονιάς. .............................................................................................233 Πρωτοχρονιά...................................................................................................................235 Ανοιξιάτικες Κυριακές. ...................................................................................................237 Πάμε ταβέρνα.................................................................................................................238 Μπατζανάκηδες ..............................................................................................................243 Το Mazda ........................................................................................................................244 Το Πάσχα........................................................................................................................245 Καλώς το γιαβρί μου ........................................................................................................246 Αμπελοκηπιώτης είμαι .......................................................................................................248 Κύκλος η ζωή μας ............................................................................................................249 Παράρτημα με φωτογραφίες................................................................................................250 Αμπελόκηποι Τέλη δεκαετίας ’40, αρχές δεκαετίας ’50...............................................250
  • 12. [12] Παραλία Αλεξάνδρας 1947 ...............................................................................................251 Στην πλατεία Αγίου Δημητρίου .......................................................................................251 Αναμνηστική φωτογραφία .................................................................................................252 Στο κέντρο της Αθήνας ....................................................................................................252 Ευρυτανίας γύρω στο 1972 ..............................................................................................253 Φωτογραφίες από γενέθλια .................................................................................................253 Φωτογραφίες από εκδρομές ................................................................................................254 Φωτογραφίες …ανένταχτες.................................................................................................255 Ευχαριστίες..............................................................................................................................256 Πηγές.......................................................................................................................................257
  • 13. [13] Φωτογραφίες: Εικόνα 1: Σχεδιάγραμμα του σπιτιού στην Πανόρμου 57...................................................24 Εικόνα 2: Βεράντα Πανόρμου 57 με τους γονείς μου. Η πόρτα πίσω είναι του χωλ και δεξιά η είσοδος στο δωμάτιο με τη σόμπα.............................................................................................25 Εικόνα 3: Παππούς (ναυτικός; κυνηγός; ψαράς;) με τσιμπούκι..........................................28 Εικόνα 4: Η σπανιόλα με το κόκκινο φόρεμα.....................................................................28 Εικόνα 5: Σταχτοδοχείο με πόδι................................................................................................28 Εικόνα 6: Σόμπα της εποχής...................................................................................................31 Εικόνα 7: Μπάνιο στη σκάφη ................................................................................................40 Εικόνα 8: Στον κήπο της Πανόρμου 57................................................................................41 Εικόνα 9: Το πηγάδι της διπλοκατοικίας στην Πανόρμου 57............................................42 Εικόνα 10: Με τη μητέρα μου στην αυλή του σπιτιού στην Πανόρμου .........................42 Εικόνα 11: Πάνω στη μάντρα.................................................................................................42 Εικόνα 12: Στα χέρια της μητέρας ........................................................................................42 Εικόνα 13: Στο πηγάδι της διπλοκατοικίας κάποια χρόνια αργότερα................................43 Εικόνα 14: Πάνω στη μάντρα με τον Θανάση Τσιμπουκίδη ..............................................44 Εικόνα 15: Στο περίπτερο του Μπακόλα ..............................................................................44 Εικόνα 16: Στην αυλή..............................................................................................................47 Εικόνα 17: Στην κορυφή της σκάλας ....................................................................................47 Εικόνα 18: Με τις φίλες μου στον κήπο..............................................................................48 Εικόνα 19: Στην Πανόρμου με τη θεία Φώφη...........................................................................53 Εικόνα 20: Θερινή Αθηναία, Ιππόδρομος. Γενέθλια Ζωζώς Σαπουντζακη. Στο κέντρο ο μαιτρ, ο θείος μου Αλέκος Κόκκινος ...................................................................................54 Εικόνα 21: Ο θείος Αλέκος Κόκκινος όρθιος στο κέντρο της φωτογραφίας...................55 Εικόνα 22: Αεροδρόμιο Ελληνικού. Άφιξη συγγενών από το Σικάγο.....................................57 Εικόνα 23: Πανόρμου 57-59. Τότε και τώρα.......................................................................58 Εικόνα 24: Στο βάθος η καγκελόπορτα.................................................................................60
  • 14. [14] Εικόνα 25: Η είσοδος της Πανόρμου 57. Ζακέτα χειροποίητη πλεκτή της μητέρας μου .....60 Εικόνα 26: (από αριστερά) Η μητέρα μου Καίτη, η γιαγιά Θεανώ και η θεία μου Μαρίκα......................................................................................................................................61 Εικόνα 27: Η οδός Πανόρμου δεν έχει ασφαλτοστρωθεί πλήρως .....................................61 Εικόνα 28: Στην οδό Πανόρμου. Αυτοκίνητο IFA πάνω στο πεζοδρόμιο........................63 Εικόνα 29: Ρόμμελ VW της ερήμου......................................................................................63 Εικόνα 30: (από αριστερά) Εύα και Καίτη...........................................................................65 Εικόνα 31: (από αριστερά) Καίτη και Εύα.........................................................................65 Εικόνα 32: Ευτυχισμένος με τη μητέρα μου και το γαλάζιο μου τζιπ .............................67 Εικόνα 33: Ξύλινο γαλάζιο τζιπ. Δώρο του πατέρα μου. Στη βεράντα της Πανόρμου 5767 Εικόνα 34: 1956 Πανόρμου 57. Ανύπαρκτο πεζοδρόμιο φυσικά ............................................67 Εικόνα 35: Χιόνι στην Πανόρμου 57 ...................................................................................71 Εικόνα 36: 1963 ή ’64. Χιόνι στην Πανόρμου 57..............................................................71 Εικόνα 37: 1963 ή ’64. Διασκέδαση στο χιόνι...................................................................72 Εικόνα 38: 1963 ή ’64. Χιόνι στην Πανόρμου....................................................................72 Εικόνα 39: 1963 ή ’64. Παίζουμε με το χιόνι έξω από το σπίτι μας..............................72 Εικόνα 40: Με τον πατέρα μου .............................................................................................73 Εικόνα 41: «Οδηγώντας» το Τζέιμς. Ιδού και το εγκαταλελειμμένο Τζέιμς. Η χαρά μου και το παιχνίδι μου για χρόνια. Πίσω διακρίνεται το σπίτι μου. Πανόρμου 57.................................73 Εικόνα 42: Ο Τακουλάκος και εγώ κάνουμε βόλτα............................................................76 Εικόνα 43: Υψηλή εποπτεία της μάνας.................................................................................78 Εικόνα 44: Το "λαμπάτο" ραδιόφωνο.......................................................................................84 Εικόνα 45: Το δώρο από τον Καναδά........................................................................................85 Εικόνα 46: Κέρματα για τηλέφωνο...........................................................................................95 Εικόνα 47: Ζωγράφος - Φωτογράφος Αρ. Χατζηαριστείδης ...............................................97 Εικόνα 48: Από τα βαφτίσια του Αλέκου Παπανδρέου........................................................98 Εικόνα 49: Το σημείο που ήταν το μαγαζί του κυρ Γρηγόρη ..........................................98 Εικόνα 50: Από εκδρομή με το 19ο Δ.Σ. .................................................................................103
  • 15. [15] Εικόνα 51: Μαρόκο. Πανόρμου και Αλεξάνδρας γωνία.........................................................103 Εικόνα 52: Μπροστά στο Σεμίραμις ....................................................................................106 Εικόνα 53: Ίδιο σημείο από τη google ...............................................................................106 Εικόνα 54: Βέσπα...................................................................................................................107 Εικόνα 55: Η φωτογραφία αριστερά είναι από την ταινία του 1966 «Η Βουλευτίνα» ενώ αυτή δεξιά από την google (2014)..............................................................................117 Εικόνα 56: Φωτογραφίες από περιοδικά και σοκολάτα της εποχής...................................118 Εικόνα 57: Η σημαία και εγώ..............................................................................................119 Εικόνα 58: Στην παιδική χαρά με φίλους...........................................................................119 Εικόνα 59: Απόλαυση!............................................................................................................121 Εικόνα 60: Ποδήλατα ESKA ..................................................................................................122 Εικόνα 61: tam tam. Η ελληνική «απάντηση» στην Coca Cola, που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής τη δεκαετία του ’60 ...........................................................................................129 Εικόνα 62: Ποδοσφαιράκια....................................................................................................130 Εικόνα 63: Ποδοσφαιράκι ξύλινο .........................................................................................130 Εικόνα 64: Το ξενοδοχείο President κατά τη διάρκεια της κατασκευής του..........................136 Εικόνα 65: Τσιγάρα για τους θεριακλήδες..............................................................................139 Εικόνα 66: Η φωτογραφία είναι του "Evangelos Kalogeratos" ........................................143 Εικόνα 67: Με τη θείτσα Μαρίκα, δημιουργό της στολής, και τη γιαγιούλα Θεανώ ..150 Εικόνα 68: Φορώντας το καπέλο με το φτερό...................................................................150 Εικόνα 69: Αποκριές. Cowboy με στολή δώρο από την Αμερική Roy Rodgers ....................151 Εικόνα 70: Roy Rodgers ξανά! ...............................................................................................151 Εικόνα 71: Στολή Πιερόττου. Κατασκευή της θείας Μαρίκας και το περίφημο γαλάζιο ξύλινο τζιπ...........................................................................................................................................151 Εικόνα 72: Πιερόττος πάλι......................................................................................................151 Εικόνα 73: Ρομπέν, μπροστά στο μαγαζί του θείου μου Γρηγόρη στην Ηλιούπολη ..............151 Εικόνα 74: Κήπος προγιαγιάς Σεβαστής Ηλιούπολη Η εξαδέρφη μου Ντόρις Κινέζα, εγώ και η φίλη μας Λιζεττα Ολλανδέζα ...............................................................................................151 Εικόνα 75: Το έθιμο αναβιώνει τα τελευταία χρόνια σε κάποιες περιοχές (π.χ. ΚΑΠΑΨ).................................................................................................................................159
  • 16. [16] Εικόνα 76: Στην Αθήνα για ψώνια......................................................................................168 Εικόνα 77: Να τα πούμε;......................................................................................................169 Εικόνα 78: Πανόρμου 57 Κλασική Χριστουγεννιάτικη φωτογραφία με τον αντιστοιχο χριστουγεννιάτικο διάκοσμο ...................................................................................................171 Εικόνα 79:Χριστούγεννα ’67 Ευρυτανιας 42-44 ....................................................................171 Εικόνα 80: (2) Χριστούγεννα 1970 Ευρυτανιας 42-44 ...........................................................171 Εικόνα 81: Το Κλιν!..............................................................................................................175 Εικόνα 82: «Δώρα» του Κλιν...............................................................................................175 Εικόνα 83: Στολίδια που χρησιμοποιούσε στο δέντρο.......................................................176 Εικόνα 84: Γαλοπούλα για το ... καλό.....................................................................................177 Εικόνα 85: Προετοιμασία για μια καλή σχολική χρονιά.........................................................182 Εικόνα 86: 1η Δημοτικού. Η φωτογραφία είναι στην Πανόρμου (την τσάντα, για τη φωτογράφιση, την κρατάω εγώ)...........................................................................................184 Εικόνα 87: 1η Δημοτικού. Πρώτη μέρα στο σχολείο με την μπλε ποδιά και την τσάντα στο χέρι...................................................................................................................................184 Εικόνα 88: Στο προαύλιο του σχολείου ..................................................................................187 Εικόνα 89: Στο εργαστήριο Πληροφορικής, τον χώρο συνάντησης της ομάδας ....................187 Εικόνα 90: Άνοιξε το χέρι σου!...........................................................................................190 Εικόνα 91: Ο δάσκαλος και η έδρα ήταν πάνω σε βάθρο......................................................190 Εικόνα 92: Φωτογραφίες από τις εκδρομές.............................................................................191 Εικόνα 93: Αριστερά. Έξω από το σχολείο στην οδό Αχαΐας. Στη συνέχεια 3 φωτογραφίες από τη μεγάλη αυλή και τελευταία δεξιά μια φωτό από την μικρή αυλή .......................191 Εικόνα 94: Χονδρός - Λιγνός..................................................................................................192 Εικόνα 95: Μίκυ Ρούνεΐ..........................................................................................................192 Εικόνα 96: Στη σκάλα αυτή βγάζαμε φωτογραφίες….......................................................195 Εικόνα 97: Η πίσω αυλή που παίζαμε στα διαλείμματα ..................................................195 Εικόνα 98: Ναυτάκια σε πόζα..............................................................................................196 Εικόνα 99: Στη γιορτή του σχολείου...................................................................................196 Εικόνα 100: Φωτογραφία στη σκάλα του κτηρίου. Ποιος είμαι εγώ;.............................198
  • 17. [17] Εικόνα 101: Ναυτάκι εν δράσει ..........................................................................................201 Εικόνα 102: Επιδείξεις στο 10ο ...........................................................................................201 Εικόνα 103: Μαθητική ποδιά................................................................................................208 Εικόνα 104: Μαράσλειο.........................................................................................................208 Εικόνα 105: Το κτήριο του Μαράσλειου διδασκαλείου .........................................................209 Εικόνα 106: Λεωφορείο των δεσποινίδων των ονείρων των μαθητών του 10ου και του 3ου ............................................................................................................................................210 Εικόνα 107: Στην οδό Ευρυτανίας .......................................................................................211 Εικόνα 108: Στο φροντιστήριο Ρώμπαπα.............................................................................211 Εικόνα 109: Το χαρακτηριστικό "χ" του Μάντζαρη..........................................................212 Εικόνα 110: Εισπράκτορας λεωφορείου .................................................................................213 Εικόνα 111: Πανόρμου 57. Τα λεωφορεία έκαναν τέρμα μπροστά στο σπίτι μας Πανόρμου 57 .................................................................................................................................................214 Εικόνα 112: Το λεωφορείο 119 (ΑΓ. ΔΗΜ/ΙΟΣ ΑΜΠΕΛ.).............................................215 Εικόνα 113: Φωτογραφία από μια εκδρομή μπροστά σε πρατήριο της ΒΡ ...................218 Εικόνα 114: Διαφημιστικό ποτήρι tam tam.............................................................................224 Εικόνα 115: Κινηματογράφος Άνεσις...................................................................................226 Εικόνα 116: Candy. Κωμική ταινία του 1968 που αποτυπώνει άψογα τη δεκαετία του 1960231 Εικόνα 117: One Million Years B.C. Βρετανική ταινία περιπέτειας και φαντασίας με βασική πρωταγωνίστρια την Raquel Welch, σε μια φανταστική εποχή όπου συνυπήρχαν άνθρωποι των σπηλαίων και δεινόσαυροι.........................................................................232 Εικόνα 118: Ο Ο θερινός κινηματογράφος «Νιρβάνα» το 1939......................................232 Εικόνα 119: Στο παντοπωλειο του θείου Γρηγόρη (στην πόρτα). Διπλα ο πατέρας μου .................................................................................................................................................245 Εικόνα 120: Φωτογραφίς από την πλατεία Αγίου Δημητρίου και την την παραλία της Λ. Αλεξάνδρας .............................................................................................................................250 Εικόνα 121: Στην παραλία Αμπελοκήπων το 1947............................................................251 Εικόνα 122: Στην πλατεία Αγίου Δημητρίου το 1949 ......................................................251 Εικόνα 123: Πέντε φίλοι βγάζουν αναμνηστική φωτογραφία ...........................................252 Εικόνα 124: Στο κέντρο της Αθήνας...................................................................................252
  • 18. [18] Εικόνα 125: Ευρυτανίας 1972...............................................................................................253 Εικόνα 126: Γενέθλια της Χρυσούλας Διαβάτη (1959;).........................................................253 Εικόνα 127: Μεγέθυνση από φωτογραφία γενεθλίων Χρυσούλας Διαβάτη...........................253 Εικόνα 128: Γενέθλια Καντζάβελου (γιος του Κώστα Καντζάβελου με τα υαλικά (Φθιώτιδος και Πανόρμου γωνία). Χρονολογία, πιθανόν, 1959................................................................253 Εικόνα 129: Γενέθλια Παπανικολάου (οικογενειακός φίλος) Λογικά περί το 1962..............253 Εικόνα 130: Σχολική Εκδρομή. Από αριστερά επάνω: Λάκης Καραμπάς, Αλέκος Παπανδρέου, Θανάσης Κατραούζος. Κάτω αριστερά: Αντώνης Σταματάκης και Ανδρέας Έξαρχος...................................................................................................................................254 Εικόνα 131: Επάνω: Παπανδρέου, Αλεξιάδης. Κάτω: Κοντογιάννης, Αδαλάκης, Μπακούλας, Έξαρχος...................................................................................................................................254 Εικόνα 132: Απο αριστερά επάνω: Μαρία Ανδρεοπούλου, Μαργαρίτα Σοφιανοπούλου. Στο κέντρο: Γωγώ Μπέρτζιου, Παπανδρέου Αλέκος, Κατερίνα Σοφιανοπούλου. Κάτω: Μαρία Κοντολάτου.............................................................................................................................254 Εικόνα 133: Από αριστερά επάνω: Παπανδρέου Αλέκος, Κατραούζος. Στο μέσον: Μαρία Ανδρεοπούλου. Κάτω: Μαργαρίτα Σοφιανοπούλου, Κατερίνα Σοφιανοπούλου και μία ακόμα συμμαθήτρια που δε θυμάμαι το όνομά της............................................................................254 Εικόνα 134: Αθηνά Τσιμπουκίδου και η μητέρα μου Καίτη στο καφενεδάκι του κυρ Μανωλάκη Τσιμπουκίδη.........................................................................................................255 Εικόνα 135: Πανόρμου. Δεξιά το καφενεδάκι Τσιμπουκίδη. Αριστερά εγώ, Λίλα Χρυσοβέργη, Τάκης Φινφίνης.......................................................................................................................255 Εικόνα 136: Με τον Βασίλη τον ταχυδρόμο της γειτονιάς μας. Προφανώς, όχι στην Πανόρμου. Το 7 παραπέμπει σε κάποιον γειτονικό δρόμο .....................................................255 Εικόνα 137: Εκδρομή των γονιών μου με φίλους στον Άγιο Μερκούριο το 1948. Με φορτηγό φυσικά .....................................................................................................................................255
  • 19. [19] Εισαγωγή Το ταξίδι Όταν τα κεριά της τούρτας κοστίζουν περισσότερο απ’ την ίδια την τούρτα, όπως εύστοχα και χιουμοριστικά έγραψε κάποιος, έστω και με κάποια δόση υπερβολής, τότε για κάποιον ανεξήγητο λόγο αρχίζει να ενεργοποιείται αυτόματα ένας μηχανισμός παράξενος στο μυαλό μας. Ένας μηχανισμός που, κατά πώς φαίνεται, ήταν κρυμμένος σε κάποια γωνιά, που εμείς δεν ξέραμε καν ότι υπήρχε και που ξαφνικά πήρε μπρος μόνος του. Και έτσι μαγικά, οι παλιές θολές φωτογραφίες ξεθολώνουν, οι μαυρόασπρες αρχίζουν να παίρνουν χρώμα κι όλες οι αισθήσεις λες και γίνονται πολύ πιο έντονες. Βλέπεις πεντακάθαρα τα σκονισμένα παιδικά σου παπούτσια που πατάνε τον χωματόδρομο και λες και μυρίζεις την ιδιαίτερη οσμή του χώματος. Σου γεμίζουν τα ρουθούνια απ’ τη μυρωδιά της σχολικής τσάντας, του μολυβιού, της γόμας, του χαρτιού, του τετραδίου. Βλέπεις στο τραπέζι το πιάτο με το απροσδιόριστο φαγητό και κάτι σα να λειτουργεί νόμος του Παβλόφ και τι φαγητό είναι βλέπεις, και υγραίνεται το στόμα σου και νιώθεις τη γεύση του. Τι περίεργα πράγματα. Οι παλιές φωτογραφίες των παιδικών σου φίλων παίρνουν ζωή. Τους βλέπεις να τρέχουν, να ιδρώνουν, ακούς τη φωνή τους, βλέπεις τα μάτια τους, τα χέρια τους, τα μαλλιά τους... Ακούς τις φωνές, τα ξεφωνητά, σα να αφουγκράζεσαι το λαχάνιασμα, το ποδοβολητό και τα γέλια. Σα να νιώθεις να σε τραβάει το τραύμα απ’ το πέσιμο στο γόνατο και να νιώθεις τη γλυφή γεύση της σταγόνας απ’ το αίμα στο δάχτυλο που έγδαρες στην πέτρα. Κι αναρωτιέσαι αν είναι όνειρο, αν είναι αληθινό ή αν έχεις με κάποιον μαγικό τρόπο γυρίσει στην εποχή της ανεμελιάς σου. Ό,τι και να είναι, στο στόμα σου ζωγραφίζεται ένα χαμόγελο, τα μάτια σου ανοίγουν. Ίσως και να είναι λίγο θολά από ένα αδιόρατο βούρκωμα. Βγήκα απ’ τη σιδερένια καγκελόπορτα. Μ’ ένα πήδημα βρέθηκα στον χωματόδρομο της Πανόρμου με το ανύπαρκτο πεζοδρόμιο. Έφυγα σφαίρα αριστερά και πάλι αριστερά, στην ανηφόρα της Αργολίδος, πάλι αριστερά στη Βραστόβου. Τρεχάλα. Περιμένανε και η Μαρία με τα μεγάλα μάτια και ο Θανάσης. Μα έχουν φύγει και οι δυο. Νωρίς κι όλας. Μα εγώ τους βλέπω. Είναι εκεί και περιμένουν. Να παίξουμε. Να κι η Ιωάννα με τη μόνιμα
  • 20. [20] μπουκωμένη μύτη και την αλογοουρά και την καρό φούστα. Εκεί είναι. Θα μαζευτούμε κι ύστερα κρυφτό, μπορεί κυνηγητό; Ή θα πάμε παραπάνω, κατά Σιθωνίας μεριά, που ήταν η Μάρω, ο Ηλίας κι η Χρυσούλα και πολύ παιδομάνι. Μπορεί να πηγαίναμε για μηλαρόνια. Ή για κυνηγητό ή για στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα. Ή για μακριά γαιδούρα, για κουτσό, για περνά-περνά η μέλισσα κι εμείς τα μελισσόπουλα... Ίσως κατέβαιναν κι άλλα παιδιά από πιο ψηλά. Από Μεγάλου Σπηλαίου, από Βερναρδάκη και Τυάνων και Τριφυλίας. Δούλευε ο ασύρματος τέλεια. Θες ήταν η μυρωδιά. Η έκτη αίσθηση. Το νιώθαμε. Αιωρείτο στον αέρα. Κάποιοι έχουν έρθει παρακάτω. Ποια κινητά, ποια SMS... Και τσούρμο κατέβαινε ανάκατα αγόρια και κορίτσια να βρεθούν με τους από κάτω. Ίσως κατέβαινε και η Σοφία που σίγουρα παίζαμε μικροί, αλλά βρεθήκαμε μεγάλοι ξανά. Ποιος μπορεί με σιγουριά να πει «εσύ ήσουνα». Αυτές οι μνήμες φτιασιδώνουν και τα πρόσωπα και βλέπεις με απόλυτη σιγουριά το πρόσωπο του φίλου ή της φίλης που παίζατε μαζί τότε. Έχει σημασία; Δεν έχει. Σημασία έχει ότι εκεί στο χώμα και τις πέτρες μαζευόμασταν πολλοί. Μπορεί να το χωρίζαμε. Τα αγόρια μπάλα. Τα κορίτσια άλλα. Ίσως πάλι να παίζαμε όλοι μαζί. Συνήθως αυτό γινόταν. Και να τα μάγουλα μήλα κατακόκκινα και να ο ιδρώτας στους κροτάφους και τα μαλώματα και «όχι εσύ φταις», «όχι εγώ δεν φταίω», και «σε χτύπησε η μπάλα», «όχι δεν σε χτύπησε». Σε κάποια αυλή χωνόμασταν κατά διαστήματα για να πιούμε νερό απ’ τη βρύση με τη φούχτα, να καθαρίσουμε τη μούρη απ το χώμα και ξανά έξω στον δρόμο. Μέχρι το μεσημεράκι. Έπρεπε να γυρίσουμε σπίτι. Ήδη κάποιες μανάδες κατέβαιναν απ’ τα «ορεινά» με άγριες διαθέσεις. Τρόπος του λέγειν άγριες. «Θα σε τσακίσω, γαϊδούρα» και κάτι παρόμοιο. Μέχρι εκεί. Συνήθως λέγανε «προχώρα και θα τα πούμε σπίτι». Απειλές κενές περιεχομένου. Τίποτα δε λέγανε σπίτι. Προείχε το φαΐ. Μη μείνει νηστικό το βλαστάρι τους. Σα να βλέπω την εικόνα: η μάνα απ’ τη μια μεριά κι η άλλη ή ο άλλος λίγο μακρύτερα στην άλλη μεριά, όχι δίπλα, μην τυχόν και πέσει καμιά καρπαζιά. Όχι πως θα ’πεφτε δηλαδή, αλλά έπρεπε να φυλαγόμαστε κιόλας. Γυρίζοντας, ήξερα ότι είχε πέσει σήμα στο σπίτι. «Εδώ είναι ο κανακάρης σου, παίζει, μην ανησυχείς». Γιατί υπήρχε αυτή η μητρική αλληλεγγύη. Να της πω ότι είναι εντάξει το παιδί, μην καρδιοχτυπάει. Και μόλις κατέβαινα αρκούσε ένα «άντε πλύσου που έχεις γίνει λάσπη και κάτσε
  • 21. [21] να φας». Όλες με το φαΐ. «Μπούκωνε να μη σ’ αρπάξω». Τι ν’ αρπάξει. Αερολογίες. Τους πήγαινε η καρδιά; Αλλά να μην παίρνουμε κι αέρα. Και μετά; Πώς να περάσει το μεσημέρι; Πού να κοιμηθείς; Εγώ τουλάχιστον δεν το ήθελα. Αυτόν τον μεσημεριανό ύπνο ούτε που να τον δω. Άντε λοιπόν το Μικρό Ήρωα και οπωσδήποτε ξάπλα. Έστω και για τα μάτια. «Πέσε και μην κοιμάσαι», η επωδός. Κι έπεφτα, αλλά μέχρι τις 5. Το αργότερο. Ώρες κοινής ησυχίας τέλος. Στην αυλή κατέβαινα τρεχάλα. Πάντα τρεχάλα. Αν ξέραμε το τρέξιμο που θα κάναμε στο διάβα της ζωής μας, έπρεπε να πηγαίναμε σημειωτόν. Αλλά πού. Όλο τρεχάλα. Κάτω απ’ τη μουριά με τα καφάσια της Λαϊκής να φτιάξω αυτοκίνητο. Μωρέ θα το ’φτιαχνα ή τουλάχιστον αυτό που θα έφτιαχνα θα το έβλεπα σαν λιμουζίνα. Το καφασάμαξο. Έτσι θα το ’βλεπα, γιατί έτσι ήθελα να το βλέπω. Καμιά φορά βαριόμουνα. Έσκαβα λάκκους, έκανα κανάλια από λάκκο σε λάκκο, έβαζα και το λάστιχο να τρέχει νερό, να γεμίζει η μια λακκούβα μετά την άλλη. Φώναζε η γιαγιούλα: «κοίτα μη μου χαλάσεις τον μπαξέ». «Κι έχω φυτέψει πανσέδες». «Και μακριά απ’ το πηγάδι». Αυτό πια με το πηγάδι κάθε μέρα. Δεν τον χάλαγα τον μπαξέ και μ’ αρέσανε οι πανσέδες. Όμορφα λουλούδια, πολύχρωμα. Και δεν πλησίαζα το πηγάδι. Κάποια στιγμή έτριζε η καγκελόπορτα. «Έλα, έλα» άκουγα. Και παράταγα το σκαλιστήρι και το λάστιχο, έπαιρνα κάτω απ’ τη σκάλα τη μπάλα την τρίφυλλη κι έβγαινα στο δρόμο. Για πότε ρε μαζευόμασταν μαρίδα; Και βάζαμε πόδια και φτιάχναμε ομάδες και να ο αγώνας στο πι και φι. Ή στο τσάκα τσάκα ή στο άψε σβήσε. Όπως θέλετε το παίρνετε. Πού αυτοκίνητα, άντε κανένα λεωφορείο που έκανε τέρμα στην Πανόρμου έξω απ’ το σπίτι. Αλλά εμείς παίζαμε παρακάτω μετά του Μπάρμπα Αντρέα του Ρούσση. Κι άμα ιδρώναμε ή διαφωνούσαμε, σταματάγαμε, ξεχνάγαμε τις διαφωνίες, μπαίναμε στην αυλή τσούρμο, νερό απ’ το λάστιχο και ξανά έξω. Για άλλα παιχνίδια. Ή για να δούμε απ’ τη μάντρα το ταξί του Μπάρμπα Αντρέα, εκείνη την αμαξάρα την Αμερικάνικη. Τώρα Plymouth ήτανε, Οldsmobile ήτανε; Θα σας γελάσω. Μεγάλο ήτανε πάντως. Θηρίο. Και γυάλιζε κι έλαμπε. Κι εμείς με τον νου μας ήδη το οδηγούσαμε, ο καθένας μας και σε διαφορετικό προορισμό. Επανήλθα ξαφνικά. Οι φωτογραφίες ήταν μαυρόασπρες ξανά κι η μυρωδιά στα ρουθούνια μου ήταν απ’ το τσιγάρο που καιγόταν στο τασάκι. Ξέφυγα πάλι λιγάκι. Ένιωσα ότι χαμογελούσα. Ένιωθα μια ευεξία, μια ευχαρίστηση. Όμορφα. Τελικά, αυτές οι φωτογραφίες είναι καλό φάρμακο. Σε
  • 22. [22] τονώνουν. Σε ταξιδεύουν. Και τα ταξίδια τα έχουμε ανάγκη. Έστω κι αυτά. Τα ταξίδια του μυαλού. Καλώς βρεθήκαμε Τώρα που τα γράφω αυτά σκέφτομαι με πόσους δεν είχαμε διασταυρωθεί, ειδωθήκαμε, μπορεί να τους ζητήσαμε φωτιά, μπορεί να είπαμε και δυο κουβέντες περιμένοντας να μπούμε ή στο Φλόκα ή στον Πύργο. Και μετά από 40 και βάλε χρόνια, ξαναβρισκόμαστε μέσα απ’ το facebook. Όπως λέει και κάποιος πολύ σωστά: «Όλοι μαζί μόνοι μας» μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο. Έστω κι έτσι, καλώς σας ξαναβρήκα, Αμπελοκηπιώτες γείτονες, του 10ου ή του 3ου ή του 16ου ή του 17ου , 18ου , 19ου Δημοτικού. Ή συμμαθητές στο Μάντζαρη, στην κυρία Πόπη και τον κύριο Φίλιππα στα Αγγλικά, στην Αρεταίου ή στον Ρώμπαπα. Μπορεί και να παίξαμε μπάσκετ στο 7ο Κέντρο Νεότητας ή να προσπαθήσαμε να κάνουμε κρίκους! Δύσκολοοοοοοοοο. Στην παιδική χαρά... Ίσως να αγοράζαμε και λυσάρια απ’ του κυρ Γρηγόρη... Μπορεί τώρα κάποιοι να το διαβάζουν και να λένε: «Λες ρε... Ποιος να είναι άραγε αυτός και πώς ήταν τότε. Είναι γνωστός, άγνωστος ή γνωστός αγνώριστος;» Φιλμάκι Αυτό το φιλμάκι φτιάχτηκε λίγο πριν τα Χριστούγεννα και έχει κάποια στοιχεία των γιορτών. Τα υπόλοιπα όμως είναι καθαρά παλιοαμπελοκηπιώτικα. Δείτε το και θυμηθείτε. https://www.youtube.com/watch?v=L_K9M0YpS6w&spfreload=10&fbclid=IwAR2a XfXphxRfvi_EY8XPLQbmV5JPEgGjbq9iMrM5nq5QP5RpyANxMbX899E [Aγγελόκηποι...]
  • 23. [23] Το σπίτι, οι φίλοι και η γειτονιά στην Πανόρμου Σπίτι για μπεκιάρηδες Ευτύχησα να γεννηθώ και να μεγαλώσω, μέχρι τα 11 χρόνια μου, σε μια μονοκατοικία. Σ’ αυτήν της Πανόρμου 57. Ευτύχησα να ζήσω σε σπίτι με αυλή, κήπο και πηγάδι, με λουλούδια και φυτά και να ανασαίνω καθαρό αέρα, μ’ όλα τα αρώματα που η αμόλυντη τότε φύση τον αρωμάτιζε. Όντως αμόλυντη. Αυτή η μοναδική εμπειρία μ’ ακολουθεί σ’ όλη μου τη ζωή. Είχα όμως πάντα μια απορία, σχετική με τη διαρρύθμιση αυτού του σπιτιού, με τα συνεχόμενα δωμάτια και τις εξωτερικές πόρτες. Πίστευα ότι ήταν μια αρχιτεκτονική τάση της εποχής που υιοθέτησαν οι ιδιοκτήτες όταν αποφάσισαν να χτίσουν αυτό το διώροφο σπίτι. Κι είχα μείνει μ’ αυτήν την άποψη μέχρι που πρόσφατα (δεν το λες και νωρίς) μου δόθηκε μια εξήγηση που δεν έχω λόγο να αμφισβητήσω, αφού ήταν ομολογία του ίδιου του ιδιοκτήτη του σπιτιού. Μια ομολογία γνωστή από χρόνια και που τώρα μόλις έμαθα. Λοιπόν αυτό το σπίτι ήταν σπίτι για μπεκιάρηδες! Δηλαδή ουσιαστικά για ανύπαντρους άνδρες! Τρεις νοίκιαζαν το σπίτι και είχαν κοινή χρήση κουζίνας και λουτρού, με εισόδους εξωτερικές απ’ τη βεράντα για τους ενοίκους των δυο δωματίων και εσωτερικά για αυτόν που είχε νοικιάσει το δωμάτιο δίπλα στην κουζίνα. Σημειωτέον ότι το λουτρό είχε δύο χώρους. Έναν μπάνιου και έναν τουαλέτας με ενδιάμεση πόρτα. Βέβαια τα δωμάτια είχαν ενδιάμεσες πόρτες, αλλά αυτές ήταν κλειστές. Άρα, υπήρχε και πρόβλεψη για συνένωση των χώρων, αν το απαιτούσε κάποιος. Αυτά την δεκαετία πριν τον πόλεμο. Τα έχουμε δει άλλωστε σε ταινίες (π.χ Ο Θησαυρός του μακαρίτη.) Με την έναρξη του πολέμου, το σπίτι έπαψε να εξυπηρετεί τον σκοπό που εξυπηρετούσε μέχρι τότε και διαμορφώθηκε, με το κλείσιμο των εξωτερικών θυρών κουζίνας και λουτρού και το άνοιγμα των ενδιάμεσων θυρών, σε σπίτι για οικογένεια, με περίεργη όμως διαρρύθμιση λόγω των συνεχόμενων χώρων. Ίσως ένας αρχιτέκτονας να μας φωτίσει με περισσότερες πληροφορίες για το θέμα. Επειδή μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα η πληροφορία, αφού είναι χαρακτηριστική μιας άλλης εποχής, θεώρησα σκόπιμο να τη μοιραστώ μαζί σας. Αν έκανα καλά ή όχι κι αν έχει ενδιαφέρον, εσείς θα το κρίνετε.
  • 24. [24] Σας επισυνάπτω ένα πρόχειρο σκαρίφημα για καλύτερη κατανόηση. Απ’ την είσοδο Α του χωλ έμπαιναν αυτοί που νοίκιαζαν τους χώρους 1 και 2. Απ’ την είσοδο Β αυτός που νοίκιαζε τον χώρο 3. Οι είσοδοι Γ και Δ είναι οι εξωτερικές πόρτες κουζίνας και λουτρού για χρήση των ενοίκων των 1 και 2, ενώ ο ένοικος του χώρου 3 είχε εσωτερική πρόσβαση προς κουζίνα και λουτρό. Οι γκρίζοι χώροι είναι: ο μεγάλος η βεράντα, που ανέβαινες από τη σκάλα με τα 18 σκαλιά, ενώ ο μικρός γκρίζος χώρος μπροστά είναι το μπαλκόνι προς την Πανόρμου με πρόσβαση από το χωλ. Παράθυρα προς την Πανόρμου τα δυο δωμάτια, το 1 που είχε και παράθυρο προς τη σκάλα και το 2. Προς τη βεράντα παράθυρα υπήρχαν για το 3 και την κουζίνα. Εικόνα 1: Σχεδιάγραμμα του σπιτιού στην Πανόρμου 57
  • 25. [25] Ένα τσιρότο στο τζάμι Το σπίτι που μέναμε στην Πανόρμου έχω αναφέρει ότι ήταν χτισμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο διαρρύθμισης, όπου το χωλ, το ένα δωμάτιο, η κουζίνα και η τουαλέτα, όχι το μπάνιο, είχαν πρόσβαση εξωτερικά από τη βεράντα. Το γιατί το έμαθα πρόσφατα. Ήταν χτισμένο για εργένηδες που νοίκιαζαν από ένα δωμάτιο με κοινή χρήση κουζίνας, τουαλέτας και μπάνιου. Εικόνα 2: Βεράντα Πανόρμου 57 με τους γονείς μου. Η πόρτα πίσω είναι του χωλ και δεξιά η είσοδος στο δωμάτιο με τη σόμπα Απ’ το χωλ υπήρχε πρόσβαση στα δυο δωμάτια δεξιά-αριστερά του, ενώ το τρίτο δωμάτιο είχε πρόσβαση από τη βεράντα. Αυτό το δωμάτιο είχε εσωτερικώς πρόσβαση με πόρτα προς την κουζίνα και εν συνεχεία προς το λουτρό, ενώ τα δυο άλλα εξωτερικώς. Εν πάση περιπτώσει, η δική μου οικογένεια έζησε εκεί ευτυχισμένα, συμπεριλαμβανομένου απ’ το ’54 και εμού, από το 1941 μέχρι το 1965 που δόθηκε αντιπαροχή. Η κρεβατοκάμαρα των γονιών μου και το δικό μου κρεβάτι, διότι δωμάτιο δικό μου δεν υπήρχε φυσικά, ήταν δεξιά μπαίνοντας απ’ το χωλ και είχε θέα προς την Πανόρμου, μέσω ενός πολύ ψηλού παραθύρου με τζαμλίκια και πατζούρια. Το χαρακτηριστικό του ήταν ότι στο πάνω μέρος είχε έναν φεγγίτη. Δεν θυμάμαι αν άνοιγε, για να είμαι ειλικρινής. Θυμάμαι, όμως, έντονα ότι ακριβώς στο κέντρο του είχε ένα τσιρότο. Κάποια στιγμή ρώτησα γιατί. Κι έμαθα. Ο εμφύλιος μαινόταν. Του Γουδή ήταν Αγγλοκρατούμενη περιοχή, ενώ η περιοχή από Πανόρμου και πάνω ανταρτοκρατούμενη. Καθημερινό φαινόμενο η ανταλλαγή όλμων και πυροβολισμών. Ένας όλμος απ’ αυτούς στοίχισε τη ζωή της θείας μου, αδελφής του πατέρα μου, που δεν τη γνώρισα, αφού σκοτώθηκε χρόνια πριν γεννηθώ. Το τσιρότο λοιπόν κάλυπτε μια τρύπα από σφαίρα που έφυγε απ’ του Γουδή προφανώς, διέσχισε τον αέρα, πέρασε και τρύπησε το τζάμι του φεγγίτη, κάνοντας μια τρύπα με τα ακτινωτά της ραγίσματα, πέρασε απ’ τις ανοιχτές ενδιάμεσες πόρτες, έξυσε το αυτί της γιαγιάς μου που μαγείρευε και αποδυναμωμένη απ’ τη διαδρομή της σφηνώθηκε στην πόρτα του
  • 26. [26] μπάνιου. Το τσιρότο που μπήκε για να καλύψει την τρύπα έμεινε εκεί. Η αλλαγή του τζαμιού ήταν μια διαδικασία μάλλον δύσκολη αφού, όπως πολλοί θα θυμάστε, καρφάκια κράταγαν το τζάμι στη θέση του κι από πάνω έμπαινε ένας ξυλόστοκος που με την πάροδο των χρόνων γινόταν σκέτο τσιμέντο. Άντε να βγάλεις άκρη. Τσιρότο λοιπόν, που κάποια στιγμή κόλλησε και δεν ξεκόλλαγε, η κουρτίνα έκρυβε το σημείο, ήταν και στην κρεβατοκάμαρα, άρα η αλλαγή του τζαμιού δεν έγινε ποτέ. Ένα τσιρότο στο τζάμι... Πάρτε κάτι να χαιρετίσετε Φώτα αναμμένα των μπαλκονιών για να δείχνουν το σπίτι του εορτάζοντα. Εδώ γιορτάζουμε, γείτονες. Λες και δεν το ξέρανε. Και τι φώτα! Εκ της μεγάλης ποικιλίας των λευκών γλόμπων. Ξέρετε, εκείνων των λευκών που ξεβιδωνόντουσαν με προσοχή κάπου κάπου για να βγουν από μέσα τ` άπειρα ζουζούνια. Έτσι κι έσπαγε, μέχρι να αλλαχθεί γύριζε έτσι ώστε να είναι προς το πλάι, γιατί κάτω θα φαινόταν, ενώ πάνω θα έμπαζε νερά. Βέβαια το ξεβιδωματάκι αυτό εμπεριείχε και κάποιο κίνδυνο να σου πέσει στο κεφάλι, αλλά τέλος πάντων. Και στη σκάλα φυσικά πάνω από την εξώπορτα. Άλλος γλόμπος εκεί. Και η σιδερένια εξώπορτα κλασική, με καγκελάκια με σχέδιο και με το ημιαδιάφανο μπιρμπιλωτό ανοιγόμενο τζάμι. Όταν αυτό το ανοιγόμενο τζάμι άνοιγε με φόρα, γιατί κόλλαγε πάνω στο πλαίσιο από τα άπειρα χέρια λαδομπογιάς κι έπρεπε να τραβήξεις με δύναμη, έκανε κάτι ταλαντώσεις που έλεγες τώρα θα μου δώσει καμιά και θα μ’ αφήσει στον τόπο. Η κλειδαριά όχι μέσα στην πόρτα αλλά βιδωμένη πάνω της απ’ τη μέσα μεριά, με μια σκανδάλη. Τις πιο πολλές φορές έπρεπε να τραβήξεις με δύναμη, παρ’ όλο που είχε λαδωθεί άπειρες φορές. Πολλές φορές για άγνωστο λόγο κλείδωνε και ξεκλείδωνε ανάποδα. Μέχρι και το κλειδί, με τα δοντάκια προς τα πάνω έμπαινε. Το τζάμι το μπιρμπιλωτό τις πιο πολλές φορές είχε και ένα ράγισμα διαγώνιο ή έλειπε κάνα κομματάκι σε καμιά γωνιά χαμηλά, που μπαλωνόταν πρόχειρα με λευκοπλάστ. Για όλες τις δουλειές τα λευκοπλάστ, ακόμα και για «τραυματισμούς» τζαμιών. Διότι η αλλαγή του μπιρμπιλωτού τζαμιού, πέραν του κόστους, είχε και δουλειά για να φύγει ο σιδερόστοκος, να μπει το νέο τζάμι και να ξαναστοκαριστεί.