06816 2016 ekthesi_tekmiriosiscine astron

1. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
1
Τ Μ Η Μ Α Π Ρ Ο Σ Τ Α Σ Ι Α Σ Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν
& Κ Ι Ν Η Τ Ω Ν Π Ο Λ Ι Τ Ι Σ Τ Ι Κ Ω Ν Α Γ Α Θ Ω Ν
Α ρ ι θ . Π ρ ω τ . Υ Ν Μ Τ Ε Α Α Σ Ε Κ / 6 1 4 4 π ε
Σ χ ε τ . 6 8 1 6 π ε
Σ Υ Μ Π Λ Η Ρ Ω Μ Α Τ Ι Κ Η Ε Κ Θ Ε Σ Η Τ Ε Κ Μ Η Ρ Ι Ω Σ Η Σ
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α
ΘΕΜΑ: Χαρακτηρισμός ή μη του Κινηματογράφου «Άστρον», φερόμενης ιδιοκτησίας
Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών (ΣΚΕΕΥ), που
βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κηφισίας 37, στους Αμπελόκηπους, Δήμου Αθηναίων,
σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ Α΄ 153/28-6-2002) περί Προστασίας
των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, άρθρο 2, παράγραφος
(ββ), άρθρο 6, παράγραφος (γ) και άρθρο 20, παράγραφος (ε).
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΕΙΔΟΣ: Ιδιωτικό κτήριο / Κινηματογράφος
ΘΕΣΗ: Λεωφόρος Κηφισίας 37, Δήμος Αθηναίων
ΧΡΗΣΗ: Χειμερινός Κινηματογράφος – Εμπορικά καταστήματα στο ισόγειο με ανεξάρτητη
είσοδο. Δεν φιλοξενεί χρήση τα τελευταία χρόνια (από το 2008)
ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ: Σχεδιασμός: 1955 – Αρχιτέκτων: Σόλων Κυδωνιάτης
Εγκαινιάστηκε στις 4 Ιανουαρίου 1957
Στο κτήριο έχουν γίνει μεταγενέστερες επεμβάσεις ανακαίνισης το έτος 1996, τόσο στο
εσωτερικό όσο και στο κέλυφός του. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία ο κινηματογράφος
λειτούργησε για τελευταία χρονιά το χειμώνα του 2007-2008. Στα μέσα του 2008
αποχώρησε ο μισθωτής μαζί με τον εξοπλισμό του κινηματογράφου ( καθίσματα, μηχανή
προβολής και όλα τα οπτικοακουστικά μέσα)
ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ: Δεν έχει εκδοθεί σχετική Απόφαση Χαρακτηρισμού του ως
νεώτερου μνημείου. Έχουν ωστόσο εκδοθεί τρείς γνωμοδοτήσεις από το ΚΣΝΜ κατά τις
συνεδριάσεις του στις 7 Ιουλίου 2011, στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 (μετά από αυτοψία την 1η
Σεπτεμβρίου 2011) και στις 14 Φεβρουαρίου 2013, όπου γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία
υπέρ του χαρακτηρισμού του «Άστρον» ως νεώτερου μνημείου
Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
H παρούσα έκθεση αποσκοπεί στην συμπληρωματική τεκμηρίωση του Κινηματογράφου
«Άστρον» φερόμενης ιδιοκτησίας Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης Επενδυτικών
Υπηρεσιών (ΣΚΕΕΥ), που βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κηφισίας 37, στους Αμπελόκηπους, Δήμου
Αθηναίων, και σε συνέχεια του (στ) σχετικού με αριθ. πρωτ. ΕΝΜΑ 7957/25-2-2010 εγγράφου με
συνημμένο Ενημερωτικό Σημείωμα της Υπηρεσίας μας, προκειμένου να εξεταστεί
ο χαρακτηρισμός του ή μη ως νεώτερου μνημείου που ανάγεται στην περίοδο των εκατό
τελευταίων ετών, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3028/2002 (ΦΕΚ Α΄ 153/28-6-2002) περί
Προστασίας των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Με το (β) σχετικό με αριθ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΠΑΝΣΜ/ΤΠΔΝΣΜΤΠ/346512/31266/
4557/1274/31-10-2016 (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 6144/2-11-2016) έγγραφο, απεστάλη στην Υπηρεσία μας
(εις διπλούν) τεύχος μελέτης εργασιών διαμόρφωσης του «Άστρον» με στόχο την αποκατάσταση
και επανάχρησης του κτηρίου με την αρχική του χρήση, δηλαδή ως χειμερινού κινηματογράφου.

2. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
2
Β. Προσδιορισμός θέσης
Ο Κινηματογράφος «Άστρον» βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κηφισίας 37, πολύ κοντά στη
συμβολή της με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, όπου άλλοτε το Κτήμα Θων.
Εικόνα 1 (Πηγή: Google Earth)
Στον περιβάλλοντα χώρο του «Άστρον» βρίσκονται ο χειμερινός κινηματογράφος «Άνεσις»
με θερινό κινηματογράφο στην ταράτσα επί της οδού Λεωφ. Κηφισίας 14 και ο θερινός
κινηματογράφος «Ελληνίς» επί της οδού Λεωφ. Κηφισίας 29, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί και
προστατεύονται από το ΥΠΠΟΑ ως νεώτερα μνημεία και υπάγονται στις διατάξεις του Ν.
3028/2002 (Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2207/35730/7-7-1995, ΦΕΚ 670/Β/31-7-1995 και Υ.Α.
ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3970/58523/21-11-1995, ΦΕΚ 1037/Β/14-12-1995 αντίστοιχα). Το κτήριο
διακρίνεται ανάμεσα στις σύγχρονες πολυώροφες οικοδομές που διαμορφώνουν το ανάπτυγμα του
δρόμου.
Εικόνες 2, 3 (Πηγή: ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ)
Γ. Ιστορικό θέματος – Χρονολόγιο Ενεργειών ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ
Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στο Αρχείο της ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ το εν λόγω κτήριο
δεν έχει, μέχρι σήμερα, χαρακτηριστεί από το ΥΠΠΟΑ ως νεώτερο μνημείο καθώς δεν έχει εκδοθεί
σχετική Απόφαση χαρακτηρισμού του από το ΥΠΠΟΑ.

3. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
3
Το θέμα στο παρελθόν εξετάστηκε από το ΚΣΝΜ και έχουν εκδοθεί τρείς γνωμοδοτήσεις,
κατά τις συνεδριάσεις του στις 7 Ιουλίου 2011, στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 (μετά από αυτοψία την 1η
Σεπτεμβρίου 2011) και στις 14 Φεβρουαρίου 2013, όπου γνωμοδότησε κατά πλειοψηφία υπέρ του
χαρακτηρισμού του «Άστρον» ως νεώτερου μνημείου, χωρίς ωστόσο να εκδοθεί μέχρι σήμερα η
σχετική Απόφαση.
Σχετικά με το ιστορικό του θέματος, πριν την ανωτέρω γνωμοδότηση, όπως διατυπώνεται
και στο (στ) σχετικό με αριθ. πρωτ. ΕΝΜΑ 7957/25-2-2010 εγγράφου με συνημμένο Ενημερωτικό
Σημείωμα της Υπηρεσίας μας, για το κτήριο είχε εκδοθεί η με αριθ. 1388/24-10-2008 άδεια
κατεδάφισης, χωρίς προηγούμενη έγκριση του ΥΠΠΟΑ.
Η εν λόγω άδεια κατεδάφισης αποτέλεσε και το έναυσμα κινητοποίησης φορέων και
κατοίκων της περιοχής για την διατήρησή του (MONUMENTA, Πολιτιστικός Περιβαλλοντικός
Σύλλογος Κέντρου Αμπελοκήπων) που κατόπιν σχετικών επιστολών και αιτημάτων (ΕΝΜΑ 632/9-
2-2009 επιστολή της MONUMENTA, ΕΝΜΑ 2170/27-4-2009 αίτημα του Πολιτιστικού
Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμπελοκήπων) οδήγησε στην σύνταξη του σχετικού φακέλου
από την ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ χαρακτηρισμού ή μη του κτηρίου του κινηματογράφου «Άστρον» και του
(στ) σχετικού εγγράφου με συνημμένο Ενημερωτικό Σημείωμα της Υπηρεσίας μας.
Σύμφωνα με αυτό, η Υπηρεσία μας είχε προτείνει «(…) τον χαρακτηρισμό ως νεώτερου
μνημείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6, παρ. 1γ του Ν. 3028/2002, του κτηρίου ή του
κελύφους του κτηρίου του κινηματογράφου «Άστρον» επί της Λεωφ. Κηφισίας 37, Ο.Τ. 80042,
στους Αμπελόκηπους, φερόμενης ιδιοκτησίας του Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης
Επενδυτικών Υπηρεσιών, διότι αποτελεί τοπόσημο για την περιοχή των Αμπελοκήπων, σημείο
αναφοράς συνδεδεμένο με την ιστορική μνήμη και την πολιτιστική παράδοση των κατοίκων της
περιοχής και σημαντικό τεκμήριο για την ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου».
Το έτος 2014 με τα (ε) σχετικά με αριθ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΠΑΝΣΜ/285483/32214/141/7-
11-2014 (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 166/12-11-2014) και με αριθ. πρωτ. ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΝΣΑΚ/209315/
23702/1231/11-8-2014 (ΕΝΜΑ 4364/18-8-2014) έγγραφα ζητήθηκε από τη ΔΙΠΑΝΣΜ η συμπλή-
ρωση της τεκμηρίωσης του κτηρίου, προκειμένου να επανεισαχθεί στο ΚΣΝΜ.
Η Υπηρεσία μας με το (δ) σχετικό με αριθ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 166/28-11-2014 έγγραφο
προς τη ΔΙΠΑΝΣΜ ενημέρωσε ότι βρίσκεται στην διαδικασία συλλογής περαιτέρω στοιχείων,
απουσία συστηματικού αρχείου σχετικά με την ιστορία του κτηρίου και με το (γ) σχετικό με αριθ.
πρωτ. ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 6323/7-12-2015 έγγραφο προς το ΣΚΕΕΥ ζήτησε την εκ νέου αυτοψία στο
κτήριο προκειμένου να επικαιροποιηθούν και τα στοιχεία του Αρχείου της Υπηρεσίας μας
(κατάσταση διατήρησης, κ.λπ.). Το ΣΚΕΕΥ ανταποκρίθηκε έναν χρόνο αργότερα, και η αυτοψία
κλιμακίου της ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ διενεργήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2016.
Επιπλέον, με την (α) σχετική με αριθ. πρωτ. ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ 6816/30-11-2016 αίτηση των
ενδιαφερομένων, υποβλήθηκαν στοιχεία τεκμηρίωσης και συγκεκριμένα φωτογραφίες Αρχείου από
το βιβλίο του Κωνσταντίνου Ν. Ιωαννίδη, απογόνου των ιδρυτών του ιστορικού κινηματογράφου, με
τίτλο «Ένα άστρον τρεμοσβήνει / Η ιστορία του Κινηματογράφου Άστρον» (εκδόσεις
«Τεθλασμένη»). Η εν λόγω φωτογραφική τεκμηρίωση που αφορά την ημέρα των εγκαινίων του
κινηματογράφου το 1957, αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για την διαμόρφωση του
εσωτερικού του.
Δ. Ιστορικό Κτηρίου – Περιγραφή (αρχιτεκτονική, μορφολογική, κατασκευαστική) –
Μεταγενέστερες επεμβάσεις – Υφιστάμενη Κατάσταση Διατήρησης
Πρόκειται για ένα αυτοτελές κτήριο κινηματογράφου, που σχεδιάστηκε και κτίστηκε για
αυτόν τον αποκλειστικό σκοπό. Αποτελεί δείγμα της τάσης της εποχής δημιουργίας του, όπου
περιοχές εκτός του ιστορικού κέντρου (συνοικίες) αρχίζουν να εφοδιάζονται με σύγχρονες
υπηρεσίες (αναψυχής, διαμονής, κ.λπ.) προκειμένου να προσελκύσουν νέους κατοίκους σε σχεδόν
αδιαμόρφωτες περιοχές.
Έτσι και στην περίπτωση του «Άστρον», σε μια περίοδο με έντονο ενδιαφέρον για τον
κινηματογράφο εν γένει, αλλά και άνθισης του ελληνικού κινηματογράφου, απουσία της
δυνατότητας οικιακής αναψυχής (που εισήχθηκε με την δυνατότητα αγοράς τηλεοράσεων στα

4. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
4
σπίτια) ανεγέρθηκε το κτήριο σε οικόπεδο που αγόρασε το 1956 η επιχείρηση «Ιωαννίδης Φιλμ
ΕΠΕ (Παραγωγή – Εισαγωγή – Εκμετάλλευσης)» που διαχειριζόταν και άλλους κινηματογράφους
την εποχή αυτή, εισήγαγε και διένειμε ταινίες (κυρίως ευρωπαϊκές) και επίσης παρήγαγε ελληνικές
ταινίες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 1954 λειτουργούν τετρακόσιες πενήντα (450) αίθουσες
σε όλη την Ελλάδα, οι περισσότερες στην Αθήνα, με την περιοχή των Αμπελοκήπων να
αντιπροσωπεύεται από θερινούς κινηματογράφους μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία ήταν ο πρώτος χειμερινός κινηματογράφος των
Αμπελοκήπων, ενώ λαμβάνοντας υπόψη την συνήθεια της εποχής με τα κινηματογραφοθέατρα,
δεν ήταν απλά ένας εμπορικός κινηματογράφος, αλλά ο χώρος που στέγαζε παράλληλα θεατρικές
παραστάσεις και άλλες πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις των Αθηναίων. Σήμερα αποτελεί
έναν από τα ελάχιστα αυτοτελή κτήρια χειμερινών κινηματογράφων της Αθήνας.
Η άδεια ανέγερσης του κινηματογράφου εκδόθηκε τρεις μήνες μετά την αγορά του
οικοπέδου, τον Ιούλιο του 1956. Την αρχιτεκτονική μελέτη υπέγραφε ο ακαδημαϊκός της
Αρχιτεκτονικής Σόλων Κυδωνιάτης, ο οποίος μόλις είχε εκλεγεί καθηγητής στο ΕΜΠ και τα στατική
ήταν του πολιτικού μηχανικού Γεώργιου Γκοντζαμάνη.
Δ1. Η επιχείρηση «Ιωαννίδης Φιλμ ΕΠΕ (Παραγωγή – Εισαγωγή – Εκμετάλλευσης)»
Αποτελούνταν από τους Κωνσταντίνο Ιωαννίδη, Δημήτριος Παντερμαλή και τους αδελφούς
Δημήτριο και Νικόλαο Μαλτσινιώτης. Μεγαλύτερη εμπειρία από όλους είχε ο Κ. Ιωαννίδης, με
καταγωγή από την Προύσα της Μ. Ασίας, ο οποίος ασχολούνταν με τις επιχειρήσεις αναψυχής ήδη
από το 1935 όταν έφτιαξε το θερινό κινηματογράφο «Σινέ Παρί» στην περιοχή της Πλάκας,
έχοντας μόλις επιστρέψει από το Παρίσι.
Ήταν πρόσφυγας της Μ. Ασίας όταν εκδιωγμένος το 1923, σε ηλικία 21 ετών, βρέθηκε στην
πόλη Κρεζώ της Γαλλίας και αργότερα στο Παρίσι κοντά σε συγγενικό του πρόσωπο, όπου
εργάστηκε στον χώρο των γυναικείων κομμώσεων και καλλυντικών δημιουργώντας αλυσίδα
καταστημάτων «Maison de Parmenente», τα οποία οργάνωνε και μετά πουλούσε, με αποτέλεσμα
το 1930 να δημιουργήσει προσωπική περιουσία.
Παρόλο που δεν μιλούσε την ελληνική γλώσσα καθώς δεν έζησε μέχρι τότε στην Ελλάδα,
παντρεύτηκε Ελληνίδα, την Αθηναία με καταγωγή από τη Μ. Ασία Φωτεινή Καλαïτζή, η οποία τον
έπεισε να επιστρέψουν με την οικογένεια που δημιούργησαν στο Παρίσι, στην Αθήνα, όπου και
έκανε επενδύσεις.
Εικόνα 4: Ο Κωνσταντίνος Ιωαννίδης (φωτ. από τα εγκαίνια του Αστρον, 1957) (Πηγή: (Πηγή: http://www.tovima.gr)
Εικόνα 5: Διαφήμιση της εποχής της εταιρείας Ιωαννίδης Φιλμς και του Άστρον (Πηγή: http://cineanamnisi.blogspot.gr)
Το 1972, και ενώ η έναρξη της κρατικής τηλεόρασης (1966) αποτελεί ένα πλήγμα για τους
κινηματογράφους οι οποίοι βλέπουν σημαντική μείωση των εισιτηρίων τους, ο Κ. Ιωαννίδης
υπέκυψε στις πιέσεις των συνεταίρων του και πούλησε το μερίδιό του με την προϋπόθεση ότι θα

5. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
5
κρατούσε τη διαχείριση, στο πλαίσιο της κινηματογραφικής εταιρείας «Ιωαννίδης Φιλμς ΕΠΕ».
Η ιδιοκτησία του κτηρίου, μαζί με τον εξοπλισμό, και τον τίτλο του κινηματογράφου
«Άστρον» μεταβιβάζεται στο «Κοινόν Συνεγγυητικόν Κεφάλαιον Ασφαλείας των Χρηματιστηριακών
Συναλλαγών» (νυν ΣΚΕΕΥ) (αριθ. συμβολαίου 56.327/14-6-1972).
Δ2. Ο αρχιτέκτων Σόλων Κυδωνιάτης
Ο Σόλων Κυδωνιάτης γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1906 και πέθανε το 2001, ακαδημαϊκός
της Αρχιτεκτονικής και καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μετεκπαιδεύτηκε στο
Παρίσι. Το 1956 εξελέγη στην έδρα της αγροτικής αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ και το 1977 εξελέγη
μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρός της το 1989.
Για τον Κινηματογράφο «Άστρον» σώζονται τα βασικά σχέδια (κατόψεις, όψη) του
Κυδωνιάτη και σχέδιο λεπτομερειών/διαμόρφωσης για το κεντρικό κλιμακοστάσιο που οδηγούσε
στο φουαγιέ, τα οποία αποκαλύπτουν την επιμέλεια του σχεδιασμού. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα
στοιχεία, στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη φυλάσσεται ολόκληρη η
μελέτη του κινηματογράφου, σε δύο παραλλαγές: η πρώτη εξ’ αυτών με 31 σειρές στην πλατεία και
13 στον εξώστη και η δεύτερη με 26 σειρές στην πλατεία και 14 στον εξώστη. Συνολικά
προβλέπονταν 1.340 θέσεις, ήτοι 800 στην πλατεία και 540 «θέσεις διακεκριμέναι» στον εξώστη. Η
μελέτη είχε σχεδιαστεί με το σύστημα της CinemaScope με τέτοιον τρόπο ώστε όλοι οι θεατές να
έχουν καλή ορατότητα της οθόνης.
Δ3. Περιγραφή (αρχιτεκτονική, μορφολογική, κατασκευαστική)
Πρόκειται για κτήριο που αναπτύσσεται σε τρείς (3) στάθμες και φέρει διώροφο τμήμα
όψης όπου οι χώροι συνάθροισης (φουαγιέ, εισιτήρια, κ.λπ.).
Στα σχέδια που σώζονται το υπόγειο του κτηρίου φιλοξενούσε βοηθητικούς χώρους (χώροι
υγιεινής, αποθήκες, κ.λπ.), στο ισόγειο ήταν ο χώρος των εισιτηρίων, χώρος γραφείου και
αναψυκτήριο-μπαρ και από την στάθμη αυτή μέσω κεντρικής κλίμακας με ένα ενιαίο σκέλος που σε
ενδιάμεση στάθμη διαχωρίζεται σε δυο ανεξάρτητα κλιμακοστάσια εκατέρωθεν του πρώτου έφτανε
κανείς στον χώρο του φουαγιέ. Από εκεί γινόταν και η πρόσβαση στην μία και μοναδική, ενιαία
αίθουσα του κινηματογράφου ο οποίος έφερε στο πίσω τμήμα εξώστη. Στην αίθουσα υπήρχαν δυο
μεγάλες ζώνες καθισμάτων, με βοηθητικούς διαδρόμους πλάτους 1,50μ. εκατέρωθεν. Κεντρικά
υπήρχε η οθόνη προβολής αλλά και σκηνή έμπροσθεν αυτής για την διεξαγωγή και θεατρικών
παραστάσεων ή άλλων κοινωνικών εκδηλώσεων. Από βοηθητική κλίμακα στο φουαγιέ γινόταν η
πρόσβαση στον χώρο όπου φυλασσόταν η μηχανή προβολών.
Η πρόσβαση στο κτήριο γινόταν από την Λεωφόρο Κηφισίας, όπου διαμορφώνονταν
άνετος ημιυπαίθριος χώρος. Σημειώνεται τόσο στα σχέδια, όσο και σε φωτογραφία Αρχείου η
τζαμαρία που «κλείνει» το κτήριο είναι σε εσοχή και επί των εξωτερικών υποστυλωμάτων είχε
τοποθετηθεί, για λόγους ασφαλείας, μεταλλικό δικτυωτό ρολό.
Εικόνα 6: Κάτοψη ισογείου
σχέδιο Σ. Κυδωνιάτη (1956)

6. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
6
Μορφολογικά το κτήριο, στα σωζόμενα σχέδια παρουσιάζει ενδιαφέρον χάρη στη
γραμμικότητα που εμφανίζει, με κάνναβο που οριοθετείται από τα κατακόρυφα υποστυλώματα,
κεντρικά στοιχεία της σύνθεσης της όψης, την έξαρση του κεντρικού τμήματος όπου και η είσοδος
με διαφοροποίηση του τελικού ύψους και τον χειρισμό των μορφολογικών στοιχείων με διαφάνεια
Θέση υαλοστασίου / τζαμαρίας σε εσοχή
Θέση ρολών ασφαλείας στα εξωτερικά
υποστυλώματα
Εικόνα 8: Κάτοψη ορόφου
σχέδιο Σ. Κυδωνιάτη (1956)
Εικόνα 7, 8: Άποψη της κύριας
όψης κατά την κατασκευή και
λεπτομέρεια αυτής

7. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
7
τη στάθμη του ισογείου και μοτίβα με μικρότερα ανοίγματα (εν είδη διαφραγμάτων) στον όροφο. Το
κτήριο στεγάζεται με μεταλλική στέγη στο τμήμα της αίθουσας, που εσωτερικά είχε αναρτηθεί
ψευδοροφή και στο τμήμα των υπόλοιπων λειτουργιών (φουαγιέ, κ.λπ.) με επίπεδο δώμα.
Κατασκευαστικά, πρόκειται για συμβατικό κτήριο, με φέροντα οργανισμό από οπλισμένο
σκυρόδεμα.
Εικόνα 9: Κύρια όψη – σχέδιο Σ. Κυδωνιάτη (1956)
Εσωτερικά, το σχέδιο του κεντρικού κλιμακοστασίου που σώζεται εμφανίζει την επιμέλεια
των επιμέρους μορφολογικών επιλογών στα διακοσμητικά στοιχεία, όπως ο μεγάλος καθρέφτης και
τα μεταλλικά κιγκλιδώματα, που αποτελούσαν τάση της εποχή. Αντίστοιχα κιγκλιδώματα υπάρχουν
στο κεντρικό κλιμακοστάσιο του νοσοκομείου ΚΑΤ (1950-1956).
Εικόνα 10: Σχέδιο
λεπτομερειών κεντρικού
κλιμακοστασίου –
σχέδιο Σ. Κυδωνιάτη (1956)

8. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
8
Δ4. Η σύγχρονη αντίληψη και οι καινοτομίες στον σχεδιασμό
Λαμβάνοντας υπόψη τα βιώματα του Κ. Ιωαννίδη από το εξωτερικό, προσπάθησε ο νέος
κινηματογράφος να διαφοροποιηθεί από τις λαϊκές αίθουσες της εποχής. Για τον λόγο αυτό
εισήγαγε καινοτομίες στον σχεδιασμό, όπως το μεγαλοπρεπές κλιμακοστάσιο, μεγάλοι χώροι
υποδοχής και φουαγιέ εμβαδού 130τ.μ. που μπορεί να φιλοξενήσει 120-150 άτομα, υπερυψωμένη
οθόνη, ευρύχωρη αίθουσα σφηνοειδούς σχήματος, κρυφό κυκλικό φωτισμό στην οροφή της
αίθουσας, αλλά και εξώστη κεκλιμένο, χωρίς σκαλοπάτια, που επιτρέπει άμεση και αμφιθεατρική
θέαση της οθόνης.
Προκειμένου να τονιστεί η ιδιαιτερότητα αυτή του χώρου και η νέα εμπειρία θέασης, το
«Άστρον» καθορίζει ακριβότερο εισιτήριο για τον εξώστη και φθηνότερο για την πλατεία, ενώ μέχρι
τότε σε όλες τις αίθουσες της Αθήνας η τιμή του εισιτηρίου στον εξώστη ήταν χαμηλότερη.
Τέλος, η τοποθέτηση ενός φωτεινού αστεριού στο ψηλότερο σημείο της πρόσοψης του
κινηματογράφου, το οποίο αναβοσβήνει και περιστρέφεται έκανε το κτήριο σημείο αναφοράς και
ορατό από σημαντικές αποστάσεις, στην τότε αραιά δομημένη περιοχή, ενώ υπήρξε πρόνοια
ακόμη και για διαφήμιση του κινηματογράφου στις εφημερίδες, στο πνεύμα των Χριστουγέννων,
ενόψει των εγκαινίων της 4ης
Ιανουαρίου 1957:
ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΕ ΤΟ ΑΣΤΡΟΝ;
Επί 1956 χρόνια κάθε τέτοια εποχή στον χειμωνιάτικο ουρανό ανάβει ένα άστρο παράξενο, πιο
φωτεινό απ΄ τ’ άλλα, πιο λαμπρό, πιο μεγάλο.
… και κάθε χρόνο, οι τρεις μάγοι, ο Γκασπάρ, Ο Βαλτασάρ κι ο Μελχιόρ ξανακαβαλάνε τις καμήλες
τους, τις φορτωμένες με σμύρνα, χρυσό και λίβανο και οδεύουν στον δρόμο που τους φέγγει το
φωτεινό τους άστρο…
Εφέτος όμως, οι τρεις μάγοι, παραξενεμένοι, είδαν το φωτεινό αστέρι τους νάχη πάρη άλλον
δρόμο… Η χρυσή του αχτίδα – σαν ένας μοντέρνος, να πούμε …τροχονόμος – τους έστελνε κάπου
μακρυά από τα γνωστά τους λημέρια…
Πειθαρχικοί το ακολούθησαν, μη μπορώντας άλλωστε να κάνουν κι αλλιώς. Σε λίγο οι τρεις μάγοι μ’
έκπληξή τους είδαν ότι τ’ άστρο τους έφερνε σε μια καινούργια «γέννηση» στην γέννηση ενός
καινούργιου κινηματογράφου, κάπου εκεί στο τέρμα Αμπελοκήπων…
Ρώτησαν δεξιά αριστερά κι έμαθαν:
Ο νέος αυτός κινηματογράφος ονομάζεται «ΑΣΤΡΟΝ». Ακριβής του διεύθυνσις: Λεωφόρος
Κηφισίας 37 – στο τέρμα Αμπελοκήπων. Ένας υπερπολυτελής κινηματογράφος, με όλας τας
ανέσεις, με αναπαυτικότατα φωτέιγ, μ’ εγκαταστάσεις Σινεμασκόπ στερεοφωνικού ήχου με αυτόματα
μηχανήματα θερμάνσεως και αερισμού. Μια αίθουσα που θα την ζηλέψη και η Ευρώπη.
Τα δώρα τους οι τρεις μάγοι τα άφησαν εκεί και οι θεαταί του νέου αυτού κινηματογράφου όταν θα
μπούνε μέσα θα διαπιστώσουν ότι είναι φτιαγμένος με σμύρνα, χρυσόν και λίβανον.
Από αύριον το Άστρον θα προσφερθή στους Αθηναίους για να χαρούν.1
Δ5. Μεταγενέστερες επεμβάσεις
Τα εγκαίνια του Κινηματογράφου «Άστρον» έγιναν στις 4 Ιανουαρίου 1957 και ήδη στις
φωτογραφίες Αρχείου που υπάρχουν από την ημέρα αυτή διαπιστώνονται διαφορές ως προς τα
αρχικά σχέδια του Σόλωνα Κυδωνιάτη σε επίπεδο όψεων αλλά και ως προς τα εσωτερικά
διακοσμητικά στοιχεία. Έτσι επί παραδείγματι, δεν υλοποιήθηκε η καμπύλωση του εξωτερικού
κλιμακοστασίου εισόδου στην Λεωφ. Κηφισίας, τα «διαφράγματα» στον όροφο επί της κύριας
όψης, ούτε τοποθετήθηκαν τα καλαίσθητα μεταλλικά κιγκλιδώματα στο εσωτερικό αλλά
μπαλούστρες.
1
Απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο του Νίκου Θεοδοσίου «Οι Παλιοί Κινηματογράφοι της Αθήνας» /
http://astroncinema.blogspot.gr/

9. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
9
Εικόνες 11, 12: Φωτογραφίες Αρχείου από τα εγκαίνια του κινηματογράφου (1957) (Πηγή: http://www.tovima.gr)
Επιπλέον, ο χώρος του γραφείου και του αναψυκτηρίου-μπαρ στο ισόγειο λειτούργησαν ως
ανεξάρτητα εμπορικά καταστήματα με είσοδο από την Λεωφόρο Κηφισίας.
Πολύ αργότερα φαίνεται πως έκλεισε ο ημιυπαίθριος, ζωτικής σημασίας χώρος της εισόδου,
με την μετακίνηση της τζαμαρίας στα εξωτερικά υποστυλώματα. Ενώ σήμερα το κεντρικό άνοιγμα
της κύριας όψης έχει πλήρως κλειστεί στον όροφο και εν μέρει στο ισόγειο όπου και η άλλοτε

10. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
10
θυρίδα του ταμείου του κινηματογράφου.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή του ΕΜΠ Π. Τουρνικιώτη «Η εμφάνιση του σημερινού
κινηματογράφου ανταποκρίνεται μερικώς σε εκείνο που σχεδιάστηκε. Τα σχέδια έχουν περισσότερα
διακοσμητικά στοιχεία στην όψη, δείχνουν κάτι πιο επιτηδευμένο από το σημερινό. Δεν θυμάμαι
καλά αν είχε χτιστεί έτσι και σε μεταγενέστερη επισκευή το απλοποίησαν, όπως συμβαίνει συχνά,
για λόγους κόστους και νέας αισθητικής».
Ακολουθεί, το 1996, εξαιτίας της κρίσης που περνούσαν οι κινηματογράφοι, μια μεγάλη
ανακαίνιση του κτηρίου προκειμένου να εκσυγχρονιστεί και κυρίως να «επιζήσει» σε μία περίοδο
ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων στην οικιακή αναψυχή.
Τότε γίνονται μία σειρά επεμβάσεων όπως:
- αντικατάσταση των ξύλινων καθισμάτων με υφασμάτινες πολυθρόνες
- επενδύσεις με γυψοσανίδες και μαρμαροεπενδύσεις
- αντικατάσταση των κιγκλιδωμάτων (μπαλούστρες) του κλιμακοστασίου, με πανέλα
από γυαλί, στα ίδια περιγράμματα
- αντικατάσταση του μεγάλου καθρέφτη του κλιμακοστασίου με γυψοσανίδες
- τοποθέτηση ψευδοροφών για την εγκατάσταση κλιματισμού
- ανακαίνιση των χώρων υγιεινής
- τοποθέτηση νέας οθόνης και ηχητικών συστημάτων (Dolby Digital)
- κατασκευή μπαρ στο φουαγιέ του ορόφου
- νέοι εξωτερικοί και εσωτερικοί χρωματισμοί, σε έντονα χρώματα, ξένα προς την
φιλοσοφία και τον σχεδιασμό του κτηρίου.
Δ6. Υφιστάμενη Κατάσταση Διατήρησης
Σε νέα αυτοψία που πραγματοποιήθηκε στο κτήριο (21 Νοεμβρίου 2016) κατέστη δυνατή η
πρόσβαση σε όλους τους χώρους του όπου διαπιστώθηκε ότι παρά το γεγονός ότι παρουσιάζει
εικόνα εγκατάλειψης, με την αφαίρεση όλου του εξοπλισμού του εσωτερικά (καθίσματα, κ.λπ.) η
μορφή του είναι πλήρως αναγνώσιμη καθώς διατηρεί τα κύρια αρχικά τυπολογικά, μορφολογικά και
κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του και ως εκ τούτου δυνατή την αποκατάστασή του, για την
οποία έχει ήδη εκπονηθεί προμελέτη, που θα εξεταστεί σε επόμενη φάση.
Όσον αφορά την αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης διατήρησής του, τα
προβλήματα που αντιμετωπίζει το κτήριο κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες:
1. Δομοστατικά Προβλήματα
Το κτήριο δεν παρουσιάζει δομικά προβλήματα, λόγω της συστηματικής χρήσης του μέχρι
το 2008 και την πρόσφατη σχετικά ανακαίνιση του 1996, σημαντικά ωστόσο είναι τα οικοδομικά
προβλήματα που εμφανίζει.
2. Οικοδομικά Προβλήματα
Οι φθορές που εμφανίζει το κτήριο σχετίζονται κυρίως με τα ευτελή υλικά κάλυψης της
κεντρικής αίθουσας (ελλενίτ) και τις καταστροφές της μετά την εγκατάλειψη του κτηρίου, με
αποτέλεσμα το κτήριο να είναι εκτεθειμένο στις καιρικές συνθήκες και στην είσοδο πτηνών τα
βιολογικά υπολείμματα των οποίων βρίσκονται σε όλο το εσωτερικό του.
3. Αισθητικά Προβλήματα
Τα αισθητικά προβλήματα του κτηρίου είναι σοβαρά λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω
αναφερόμενα οικοδομικά προβλήματα και την πλήρη εγκατάλειψη, ενώ η βίαιη αποξήλωση υλικών
και εξοπλισμού είναι καίρια για την υποβαθμισμένη εικόνα του κτηρίου.
4. Προβλήματα ανάδειξης ιστορικής αξίας
Εξαιτίας των παραπάνω προβλημάτων και των φθορών που εντοπίζονται στο κτήριο και
της ελλιπούς συντήρησής του, η εικόνα του έχει αλλοιωθεί και η αξία του δεν αναδεικνύεται
επαρκώς.
5. Λειτουργικά προβλήματα
Τα λειτουργικά προβλήματα του κτηρίου συνδέονται με την απουσία χρήσεων στους
χώρους του.

11. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
11
Ε. Αξιολόγηση
Από τα παραπάνω στοιχεία διαπιστώνεται η σημασία του κτηρίου ως τοποσήμου για την
περιοχή των Αμπελοκήπων, σε συνδυασμό και με τους άλλους κινηματογράφους που έχουν
χαρακτηριστεί ως νεώτερα μνημεία στο περιβάλλον του, ανήκοντας στην νέα γενιά
κινηματογράφων της μεταπολεμικής Αθήνας και είναι από τους πρώτους που καθιερώνουν την
αποκέντρωση της πρώτης προβολής προς τις συνοικίες. Ως εκ τούτου η σημασία του για την
ιστορία του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου και της περιόδου άνθησής του είναι μεγάλη,
καθώς εκτός των άλλων αποκαλύπτει τις κοινωνικές προεκτάσεις του κινηματογράφου ως τρόπος
αναψυχής των Αθηναίων κατά τον μεσοπόλεμο και έπειτα.
Ακόμη, καθώς πρόκειται για έργο επώνυμης αρχιτεκτονικής σηματοδοτεί την προσπάθεια
των δημιουργών του για την παροχή μιας ολοκληρωμένης πολιτιστικής διάστασης, με προσεγμένες
επιλογές και καινοτομίες σχεδιασμού, καθιστώντας το κτήριο έναν ιστορικό χώρο πολιτισμού και
αναψυχής.
Ε1. Προμελέτη διαμόρφωσης και επανάχρησης
Για το εν λόγω κτήριο, όπως ήδη ειπώθηκε, διαβιβάστηκε τεύχος πρότασης διαμόρφωσης,
σε επίπεδο προμελέτης, από τους σημερινούς φερόμενους ιδιοκτήτες, το ΣΚΕΕΥ, σύμφωνα με το
οποίο προτείνεται η αποκατάσταση του κτηρίου και η επανάχρησή του ως κινηματογράφου με μια
ενιαία και πάλι αίθουσα προβολών, με μελλοντική μίσθωση του ακινήτου στην Εταιρεία «Oden
Entertainment Management Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Κινηματογραφικών Αιθουσών ΑΕ».
Συνοπτικά, η πρόταση προβλέπει την διατήρηση της υφιστάμενης τυπολογίας
(κλιμακοστάσιο, φουαγιέ, αίθουσα, κ.λπ.). Στο υπόγειο προτείνεται η χωροθέτηση βοηθητικών
χώρων, στο ισόγειο τοποθετούνται τα ταμεία και χώρος αναψυκτηρίου-μπαρ, ενώ ενοποιούνται εκ
νέου τα εμπορικά καταστήματα που είχαν μεταγενέστερα υλοποιηθεί, και στον όροφο το φουαγιέ
και χώροι υγιεινής εκτός από την κεντρική αίθουσα. Στο δώμα του κτηρίου προτείνεται να
εγκατασταθούν οι απαραίτητες Η/Μ εγκαταστάσεις, ενώ θα αποξηλωθούν τα φύλλα αμιάντου και
θα αποκατασταθεί η κάλυψη (δεν προσδιορίζεται στην παρούσα προμελέτη).
Στην κεντρική όψη προτείνεται το κλείσιμο του κεντρικού ανοίγματος, σε ισόγειο και όροφο
με δημιουργία των θυρίδων των ταμείων στο ισόγειο και την προσθήκη ανελκυστήρα πίσω από το
πέτασμα που δημιουργείται για την προσβασιμότητα ΑΜΕΑ. Για την προσβασιμότητα ΑΜΕΑ
προτείνεται και η δημιουργία ράμπας στην εξωτερική κλίμακα εισόδου και αναβατήρας (κάθισμα)
στο κεντρικό κλιμακοστάσιο στο τμήμα υπόγειο-ισόγειο.
Προτείνεται επίσης η διατήρηση των μεταγενέστερα μεταφερόμενων στα εξωτερικά
υποστυλώματα υαλοστασίων, στοιχείο για το οποίο δεν έχει προηγηθεί πολεοδομικά η
νομιμοποίησή του (δεν εμφανίζεται σε εγκεκριμένη πολεοδομική άδεια). Τα εν λόγω υαλοστάσια
προτείνονται ενιαία, διάφορα των αρχικών, χωρίς σταθερό τμήμα φεγγίτη. Μορφολογικού
χαρακτήρα επεμβάσεις (διακοσμητικές επιλογές) προτείνονται στο κλιμακοστάσιο με κάλυψη του
μεγάλου καθρέφτη με γραφικό (αφίσα) και στο φουαγιέ, με την επένδυση υποστυλωμάτων με
κυκλικά διακοσμητικά στοιχεία και νέες γυψοσανίδες στην οροφή με γραμμικούς φωτισμούς.
Για λειτουργικούς λόγους προτείνεται ο εξοπλισμός του κτηρίου με νέα καθίσματα, οθόνη,
σύστημα ήχου και προβολής, θέρμανσης και ψύξης, ηχομόνωση της αίθουσας, κ.λπ.
Η αξιολόγηση της παρούσας προμελέτης θα πρέπει να εξεταστεί σε επόμενη φάση, μετά
τον καθορισμό του θεσμικού πλαισίου προστασίας του κτηρίου, ωστόσο επισημαίνεται ότι εφόσον
το κτήριο χαρακτηριστεί ως νεώτερο μνημείο, η μελέτη θα πρέπει να προσαρμοστεί κυρίως, αφού
προηγηθεί η τεκμηρίωση του μνημειακού χαρακτήρα του κτηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 40 του Ν.
3028/2002, όσον αφορά τις μορφολογικές και διακοσμητικές επιλογές με τον χαρακτήρα και το
ύφος των κτηρίων του μεσοπολέμου και με γνώμονα στην κατεύθυνση αυτή των σχεδίων του Σ.
Κυδωνιάτη που σώζονται, χωρίς νεωτερικές, ξένες ως προς το ύφος επιλογές (π.χ. κυκλικά
διακοσμητικά στα υποστυλώματα του φουαγιέ, κ.λπ.). Τέλος, θα πρέπει να συμπληρωθεί με πλήρη
σχέδια, σε κατάλληλη κλίμακα, Η/Μ μελέτη και σχέδια λεπτομερειών καθώς επίσης και χρωματική
μελέτη και κατάλογο υλικών.

12. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
12
ΣΤ. Πρόταση της YNMTEAAΣΕΚ
Η Υπηρεσία μας, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω στοιχεία, ήτοι:
- την ιστορική, αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του κτηρίου και την σημασία του για ως
τοποσήμου για την περιοχή των Αμπελοκήπων, σε συνδυασμό και με τους άλλους
κινηματογράφους που έχουν χαρακτηριστεί ως νεώτερα μνημεία στο περιβάλλον του, και τις
κοινωνικές προεκτάσεις του ως τρόπος αναψυχής των Αθηναίων κατά τον μεσοπόλεμο,
- το γεγονός ότι ανήκει στην νέα γενιά κινηματογράφων της μεταπολεμικής Αθήνας και είναι
από τους πρώτους που καθιερώνουν την αποκέντρωση της πρώτης προβολής προς τις συνοικίες,
- το γεγονός ότι πρόκειται για έργο επώνυμης αρχιτεκτονικής με καινοτομίες σχεδιασμού,
- τα δεδομένα που προέκυψαν από την αυτοψία στο κτήριο και την κατάσταση διατήρησής
του,
Εξέτασε το θέμα σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο 3028/2002 και προτείνει:
Τον χαρακτηρισμό του κτηρίου και της χρήσης του κινηματογράφου «Άστρον»,
φερόμενης ιδιοκτησίας Συνεγγυητικού Κεφαλαίου Εξασφάλισης Επενδυτικών Υπηρεσιών
(ΣΚΕΕΥ), που βρίσκεται επί της Λεωφόρου Κηφισίας 37, στους Αμπελόκηπους, Δήμου
Αθηναίων, χωρίς τις μεταγενέστερες επεμβάσεις/αλλοιώσεις, επειδή:
- Αποτελεί ιστορικό χώρο πολιτισμού και αναψυχής σημαντικό για την ιστορία και
την εξέλιξη του κινηματογράφου στην Ελλάδας
- Εκφράζει το αρχιτεκτονικό ύφος των επιλογών του μεσοπολέμου για τον
σχεδιασμό χώρων συνάθροισης κοινού, όντας έργο επώνυμης αρχιτεκτονικής, με
καινοτομίες στον σχεδιασμό
- Σε συνδυασμό με τους χαρακτηρισμένους από το ΥΠΠΟΑ ως νεώτερα μνημεία
κτήρια των κινηματογράφων «Άνεσις» και «Ελληνίς» δύναται να αποτελέσει
μέρος του πολιτιστικού πυρήνα της συνοικίας των Αμπελοκήπων
.
Ζ Φωτογραφική τεκμηρίωση
(βλ. συνημμένα)
Η συντάξασα
Ελ. Οικονομοπούλου
Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc
Η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη
της YNMTEΑΑΣΕΚ
Μαρία Μανούδη
Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc

13. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
13
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ
Α) Έτος 1958
(Πηγή: http://cineanamnisi.blogspot.gr)
Β) Πριν την ανακαίνιση (έτος 1995)

14. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
14
(Πηγή: http://cineanamnisi.blogspot.gr)
Γ) Μετά την ανακαίνιση (1996)

15. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
15
Δ) Αυτοψία ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ (2016)

16. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
16

17. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
17

18. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
18

19. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
19

20. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
20

21. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
21

22. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
22

23. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
23

24. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
24

25. Υ Π Π Ο Α / Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Α Ν Ε Ω Τ Ε Ρ Ω Ν Μ Ν Η Μ Ε Ι Ω Ν & Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Γ Ω Ν Α Τ Τ Ι Κ Η Σ , Α Ν Α Τ . Σ Τ Ε Ρ Ε Α Σ Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Κ Α Ι Κ Υ Κ Λ Α Δ Ω Ν
Π Ρ Ο Τ Α Σ Η Χ Α Ρ Α Κ Τ Η Ρ Ι Σ Μ Ο Υ Ή Μ Η Τ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Υ « Α Σ Τ Ρ Ο Ν » Ε Π Ι Τ Η Σ Λ Ε Ω Φ . Κ Η Φ Ι Σ Ι Α Σ 3 7 , Δ . Α Θ Η Ν Α Ι Ω Ν
25