η γλώσσα της ποίησης
•Download as PPTX, PDF•
4 likes•623 views
Διδάσκοντας Γλώσσα μέσω της Ποίησης
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (19)
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to η γλώσσα της ποίησης
Similar to η γλώσσα της ποίησης (20)
More from Georgiadou Agathi
More from Georgiadou Agathi (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (10)
η γλώσσα της ποίησης
- 1. Γηεκεξίδα ζηα Δθπαηδεπηήξηα Σ. ΑπγνπιέαΛηλαξδάηνπ Δηδάζθνληαο ηε γιώζζα κέζα από ηηο γιώζζεο ησλ καζεκάησλ ηνπ ζρνιείνπ 1-2 Φεβξνπαξίνπ 2014 ΑΓΑΘΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ Η διδαζκαλία ηης Νεοελληνικής Γλώζζας μέζα από ηη Λογοηεχνία «Η γλώσσα της ποίησης φς ύυιστη μορυή σσγκινησιακής τρήσης της γλώσσας»
- 2. Ση είλαη ε πνίεζε; • Σέιιεϋ «έθθξαζε ηεο θαληαζίαο» • Παιακάο «ην ππέξηαην ινπινύδη ηνπ Λόγνπ» • Μπόξρεο «έθθξαζε ηνπ σξαίνπ δηακέζνπ ιέμεσλ πεξίηερλα πθαζκέλσλ κεηαμύ ηνπο» «ζθέςεηο πνπ αλαπλένπλ θαη ιέμεηο πνπ θαίλε» «κηα αλζξώπηλε θαξδηά θνξησκέλε όιν ηνλ θόζκν» «έλα καηζάθη από ιέμεηο» • Άιαλ Πόε • Βξεηηάθνο • Γεκνπιά • Αλαγλσζηάθεο «έλα δειηάξην ζε θίινπο πνπ ιείπνπλ κε ηε κνλαδηθή ιέμε δσ»
- 3. Ση εθθξάδεη ε πνίεζε • ηνλ θιαζηθηζκό πςειέο, εθιεπηπζκέλεο αμίεο • ηνλ ξνκαληηζκό δπλαηά ζπλαηζζήκαηα, ηνλ ζπκβνιηζκό ηε ξεπζηόηεηα ηεο δσήο • ηνλ κνληεξληζκό ην πλεύκα ηεο λεσηεξηθόηεηαο • ηνλ κεηακνληεξληζκό ηε δηάιπζε ηνπ ζύγρξνλνπ θόζκνπ
- 4. Ση είλαη ε πνίεζε; Γλώσσα, λέξεις, έκφραση, επικοινωνία
- 5. Ση είλαη ε πνίεζε; • ηηο γισζζνθεληξηθέο ινγνηερληθέο ζεσξίεο ηνπ 20νπ αηώλα: • Η πνίεζε είλαη γισζζηθή ηέρλε • Έλα είδνο γιώζζαο πνπ απνθιίλεη από ηελ θνηλή
- 6. Ση είλαη ε πνίεζε; • Η ζπγθηλεζηαθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο πιεζηέζηεξε ζηελ νπζία ηεο πνίεζεο. • «Η γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη ε ππέξηαηε κνξθή ηεο ζπγθηλεζηαθήο ρξήζεο ηεο γιώζζαο» Richards
- 7. Σα πιηθά ηεο πνίεζεο • «Η ζθέςε θαη ην ζπλαίζζεκα απνηεινύλ απηό πνπ νλνκάδνπκε ζπγθίλεζε, πνπ είλαη ην έλα από ηα δύν πιηθά ηεο πνίεζεο-ην άιιν είλαη ε γιώζζα». (Ν. Βαγελάο)
- 8. Ση είλαη ε πνίεκα; • Μηα ιεθηηθή θαηαζθεπή πνπ κεηαδίδεη: • «κηα πξάμε ηνπ πνηεηή, κηα εκπεηξία ηνπ αλαγλώζηε, έλα γεγνλόο ζηελ ηζηνξία ηεο ινγνηερλίαο». (Culler)
- 9. Πνηνο είλαη ν ζθνπόο ηεο πνίεζεο; • Η πνίεζε σο ηέρλε ηεο γιώζζαο απνζθνπεί θαηά ηνλ εθέξε όρη κόλν ζην λα πείζεη όπσο ε ξεηνξηθή αιιά θαη λα ζπγθηλεί.
- 10. Ση είλαη ε πνίεζε; • Η πνίεζε – είλ’ έλα ηαμίδη ζ’ άγλσζηε ρώξα. Η πνίεζε – είλαη ηαπηόζεκε κε ηελ παξαγσγή ξαδίνπ. • Γηα κηα θαη κόλν ιέμε ιηώλεηο ρηιηάδεο ηόλνπο γισζζηθό κεηάιιεπκα. (Μαγηαθόθζθη)
- 11. Η πνηεηηθή γιώζζα • Η ινγνηερληθή γιώζζα είλαη ζπλήζσο πην ζπλεθηηθή, ππθλή θαη ζύλζεηε, ζε ζρέζε κε ηελ πξόδα. • Αθόκα θη όηαλ ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη απιή θαη αλαθνξηθή, δελ είλαη ρξεζηηθή.
- 12. Ση θάλεη κία θξάζε πνίεζε; • Πώο κπνξεί ν αλαγλώζηεο λα δηαθξίλεη αλ κία θξάζε απνθνκκέλε από ηα ζπκθξαδόκελα ηεο είλαη ινγνηερλία; • Ση είλαη απηό πνπ θάλεη κία πξόηαζε ζηίρν, πνίεκα;
- 13. Παξάδεηγκα Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά
- 14. Πνηα είλαη ε ιεηηνπξγία ηεο; • Αλαδεηνύκε δπλαηέο εξκελείεο ηεο ζε νηθείεο ρξήζεηο ηεο γιώζζαο. • Αλ δελ ην μέξνπκε, ζθεθηόκαζηε πσο ην πηζαλόηεξν είλαη όηη ππεξεηεί θάπνην πξαθηηθό ζθνπό. • ην ζπγθεθξηκέλν παξάδεηγκα θαίλεηαη λα πξνέξρεηαη από θάπνηα ζπληαγή καγεηξηθήο.
- 15. «πληαγή ςπρξαηκίαο» Αλαθαηέςηε θαιά θη αθήζηε λα θνπζθώζεη γηα πέληε ιεπηά (Δίλαη πνίεκα κνληέξλν ή κεηακνληέξλν;)
- 16. Σα ζπζηαηηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο • «Σηελ πνίεζε, ν ήρνο, ν ηόλνο, ην βάξνο, ε έληαζε, ν βεκαηηζκόο, ε πθή ησλ ιέμεσλ είλαη ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο. Ωο έλα βαζκό, απηό είλαη αιήζεηα θαη γηα ηελ θαζεκεξηλή καο δσή: δελ ππάξρεη γιώζζα ρσξίο ηόλν, γηαηί θαη ε ίδηα ε απνπζία ηόλνπ ζπλήζσο καξηπξεί κηα ζπγθηλεζηαθή ζηάζε εθ κέξνπο ηνπ νκηιεηή». (Σέξη Ίγθιεηνλ)
- 17. Η ζπγθηλεζηαθή ρξήζε ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο • Γηα λα κεηαηξέςεη ηελ αλαθνξηθή ιεηηνπξγία ηεο γιώζζαο ζε ζπγθηλεζηαθή, ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί θπξίσο πνηθίια ζρήκαηα ιόγνπ • Απνηέιεζκα απηνύ είλαη ην κήλπκα λα κε γίλεηαη αληηιεπηό ή εύιεπην ακέζσο ζηνλ απνδέθηε, ζε αληίζεζε κε ηελ θνηλή γιώζζα.
- 18. Σα πιηθά ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο • ηελ πνίεζε ε ινγνηερληθόηεηα πξνθύπηεη από ηελ αλαδηάηαμε ησλ γισζζηθώλ ζηνηρείσλ ηεο θνηλήο γιώζζαο θαη ηε δηαθνξεηηθή ηνπο νξγάλσζε (Jakobson)
- 19. Γ. νισκνύ, «Διεύζεξνη πνιηνξθεκέλνη», ρεδίαζκα Β΄, απ. 1 «Άθξα ηνπ ηάθνπ ζησπή ζηνλ θάκπν βαζηιεύεη· Λαιεί πνπιί, παίξλεη ζπεηξί, θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη. Τα κάηηα ε πείλα εκαύξηζε· ζηα κάηηα ε κάλα κλέεη· Σηέθεη ὁ Σνπιηώηεο ν θαιόο παξάκεξα, θαη θιαίεη»
- 20. «Οξζόδνμε» ζπληαθηηθή ζεηξά • Άθξα ζησπή ηνῦ ηάθνπ βαζηιεύεη ζηνλ θάκπν· • Πνπιί ιαιεί, παίξλεη ζπεηξί, θ᾿ ε κάλα ην δειεύεη. • Η πείλα εκαύξηζε ηα κάηηα · ε κάλα κλέεη ζηα κάηηα · • Ο θαιόο ν νπιηώηεο ζηέθεη παξάκεξα θαη θιαίεη
- 21. Ση ράλεηαη; • Σν κέηξν, ν ξπζκόο, ε κνπζηθόηεηα, ε καγεία, ε πνηεηηθόηεηα, ε ζπγθηλεζηαθή εληύπσζε θαη ε πξσηόηππε νξγάλσζε ησλ ιέμεσλ.
- 22. Η δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο • Αλ παξαηεξήζνπκε θαη άιιεο ζνισκηθέο παξεκβάζεηο, όπσο ηελ παξήρεζε ηνπ ι, ηελ επαλάιεςε ιέμεσλ, ηηο κεηαθνξηθέο εηθόλεο, ηηο αληηζέζεηο θαη ην ππεξβαηό ζρήκα ζηνλ πξώην ζηίρν, όπνπ ε έκθαζε δίλεηαη ζην επίζεην «άθξα», ζηελ απόιπηε, λεθξηθή ζηγή ηνπ ηνπίνπ, ζα ληώζνπκε ηε δπλακηθή ηεο πνηεηηθήο γιώζζαο θαζώο θαη ηελ επίπνλε πξνζπάζεηα ηνπ πνηεηή λα ηε δακάζεη, λα ηελ αλαηξέςεη, λα ηελ αλαδείμεη.
- 23. παξαιιαγέο ηνπ 2νπ ζηίρνπ • εθάζηζε, εθηιάεδεζε γιπθόθσλν πνπιάθηλ. • Η καύξε κάλα ην θζνλεί πσο ήβξ’ έλα ζπεηξάθη. • Ήξζε, εθηιάεδεζε γιπθά πνπιί πνπ ηαμηδεύεη, • Ήβξε ζπεηξί θη επήξε ην, θη ε κάλα ην δειεύεη
- 24. Η ηειηθή επεμεξγαζία • Πόζν πην ππθλό, πεξηεθηηθό, εύερν, ρνξεπηηθό θαη ζπγθηλεηηθό είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ηειηθήο επεμεξγαζίαο ηνπ ζηίρνπ: «Λαιεῖ πνπιί, παίξλεη ζπεηξί, θ᾿ ἡ κάλα ηὸ δειεύεη» • Ιδίσο ζε αληίζηημε κε ηνλ πξώην αξγόζπξην, ζνβαξό, ζησπειό, κεγαινπξεπή ζηίρν: «Ἄθξα ηνῦ ηάθνπ ζησπὴ ζηὸλ θάκπν βαζηιεύεη·».
- 25. Πνίεζε θαη πξόδα • Η πνηεηηθή γιώζζα κε ηε ζπλερή επεμεξγαζία απνθηά ζπλνρή θαη ζπλεθηηθόηεηα. • Ο πεδόο ιόγνο θαη ε θνηλή γιώζζα έρεη ζαθή επηθνηλσληαθή πξόζεζε.
- 26. Η γνεηεία ηνπ παξάδνμνπ • Η γιώζζα ηεο πνίεζεο, θαηά ηνλ Coleridge, κπνξεί λα πξνζθέξεη ηε γνεηεία ηνπ λεσηεξηζκνύ ζε πξάγκαηα θαζεκεξηλά, λα αθππλίζεη ην λνπ θαη λα δώζεη λέα ιάκςε ζην γλσζηό θαη ην νηθείν. Απνθηά ηε δπλακηθή ηεο θπλεγώληαο ζπλερώο ην παξάδνμν.
- 27. Η πνηεηηθή έθπιεμε • Ο πνηεηήο πξνθαιεί ηελ έθπιεμε αλαηξέπνληαο ηνπο ξόινπο, κεηαηξέπνληαο δειαδή ζε πνηεηηθό ππνθείκελν όρη ην εηθνληδόκελν παηδί αιιά ηνλ θαζξέθηε πνπ επεξγεηείηαη γηα ιίγα δεπηεξόιεπηα από ηελ ηέιεηα νκνξθηά ηνπ αγνξηνύ.
- 28. Κ.Π. Καβάθεο «Ο θαζξέπηεο ζηελ είζνδν» «Μα ν παιαηόο θαζξέπηεο πνπ είρε δεη θαη δεη, θαηά ηελ ύπαξμίλ ηνπ ηελ πνιπεηή, ρηιηάδεο πξάγκαηα θαη πξόζσπα· κα ν παιαηόο θαζξέπηεο ηώξα ραίξνληαλ, θ’ επαίξνληαλ πνπ είρε δερζεί επάλσ ηνπ ηελ άξηηαλ εκνξθηά γηα κεξηθά ιεπηά.»
- 29. Γηαηί είλαη πνίεζε • Η νπηηθή γσλία ηνπ πνηεηή, ν ξπζκόο ηνπ πνηήκαηνο, ε αλαηξνπή ηεο νξζόδνμεο ζύληαμεο ηνπ ιόγνπ, ε επαλάιεςε θαη ηδίσο ε ηνικεξή πξνζσπνπνίεζε ηνπ θαζξέθηε είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ην θάλνπλ πνίεζε θαη ην δηαθνξνπνηνύλ από έλα πεδό θείκελν.
- 30. Η ζπγθηλεζηαθή ππόζηαζε • Πξόζσπα, πξάγκαηα, αθόκα θαη νη ρώξνη όπνπ θηλείηαη θαλείο θαζεκεξηλά γηα ρξόληα, ζηελ πνίεζε απνθηνύλ ζπκβνιηθό ραξαθηήξα θαη δνπλ ράξε ζην δεκηνπξγό.
- 31. Κ. Π. Καβάθεο, «ηνλ ίδην ρώξν» Οηθίαο πεξηβάιινλ, θέληξσλ, ζπλνηθίαο πνπ βιέπσ θη όπνπ πεξπαηώ· ρξόληα θαη ρξόληα. Σε δεκηνύξγεζα κεο ζε ραξά θαη κεο ζε ιύπεο: κε ηόζα πεξηζηαηηθά, κε ηόζα πξάγκαηα. Κ’ αηζζεκαηνπνηήζεθεο νιόθιεξν, γηα κέλα.
- 32. Οη ιεθηηθέο παξεκβάζεηο • Δθηόο από ηηο κεγάιεο ζεκαηηθέο αλαηξνπέο, ε γιώζζα ηεο πνίεζεο κπνξεί λα απνηππώζεη ηα πην ιεπηά ζπλαηζζήκαηα θαη λα απνδώζεη κέγηζηε ζπγθίλεζε αθόκα θαη κε αλεπαίζζεηεο ιεθηηθέο παξεκβάζεηο, όπσο απξόνπηνπο ζπλδπαζκνύο ιέμεσλ, αλαινγίεο, πξνζσπνπνηήζεηο, επαλαιήςεηο θ.ά. Έιηνη
- 33. Η επαλάιεςε • Με ηελ επαλάιεςε, ν ιόγνο απνθηά ξπζκό, ζπλαηζζεκαηηθή βαξύηεηα: Δώδεθα θαη κηζή. Πώο πέξαζελ ε ώξα. Δώδεθα θαη κηζή. Πώο πέξαζαλ ηα ρξόληα. (Κ. Π. Καβάθεο, «Απ’ ηεο ελληά»)
- 34. Η κεηαθνξά • Ο Richards έδηλε θπξίσο έκθαζε ζην ζρήκα ηεο κεηαθνξάο, γηαηί πξνζδίδεη παξαζηαηηθή δύλακε ζηνλ πνηεηηθό ιόγν θαη ηνλ θάλεη λα «ρνξεύεη» θαηά ηε θξάζε ηνπ Valéry, πνπ δαλείδεηαη θαη ν εθέξεο, ζε αληίζεζε κε ηελ πξόδα πνπ «βαδίδεη»
- 35. Γ. εθέξεο, «Ο Βαζηιηάο ηεο Αζίλεο» Οη θιέβεο ηνπ βξάρνπ θαηέβαηλαλ από ςειά ζηξηκκέλα θιήκαηα γπκλά πνιύθισλα δσληαλεύνληαο ζη’ άγγηγκα ηνπ λεξνύ, θαζώο ην κάηη αθνινπζώληαο ηηο πάιεπε λα μεθύγεη ην θνπξαζηηθό ιίθληζκα ράλνληαο δύλακε νινέλα.
- 36. Η ρνξεπηηθή θίλεζε • Δίλαη απνηέιεζκα ησλ ζπλερήζεσλ θαη ηνπ ξπζκνύ πνπ ζπλερώο αλεβνθαηεβαίλεη κε ηελ ελαιιαγή ηξνραίσλ θαη ηάκβσλ θαη κε ηελ απξνζδόθεηε απόιεμε ηνπ ζηίρνπ, πνπ αλαηξέπεη ηελ παξαδνζηαθή δηαθύκαλζε ηνπ ζπληαθηηθνύ ξπζκνύ απνδίδνληαο ηελ έκθαζε ζηελ ηειεπηαία ιέμε. • Απηό είλαη, άιισζηε, πνπ θάλεη θαη ην πνίεκα κνληέξλν. Ν. Βαγελάο
- 37. Η πξνζσπνπνίεζε • Αιιά θαη νη πξνζσπνπνηήζεηο είλαη ζεκαληηθέο ζηελ πνίεζε, γηαηί δεκηνπξγνύλ δξακαηηθή έληαζε. Με πνηνλ άιιν ηξόπν ζα κπνξνύζε λα απνδνζεί θαιύηεξα ε ιάκςε ηνπ ήιηνπ, όπσο αληαλαθιάηαη ζε κηα επηθάλεηα, παξά κε ηνλ παξαθάησ ζηίρν: θαη ην θσο ηξίβνληαο δηακαληηθά ζηα κεγάια ηείρε. Γ. εθέξεο, «Ο Βαζηιηάο ηεο Αζίλεο»
- 38. Σν θσο ζηα ινγνηερληθά ξεύκαηα • Σην δεκνηηθό ηξαγνύδη: • Πώο ιάκπεη ν ήιηνο ‘ο ηα βνπλά, 'ο ηνπο θάκπνπο ην θεγγάξη («ηεο Ληάθαηλαο») • Σηε ξνκαληηθή πνίεζε: • ὁ ἥιηνο θπθινδίσθηνο, / ὡο ἀξάρλε, κ᾿ ἐδίπισλε (Κάιβνο «Δηο ζαλαηνλ») • Σηνλ ζπκβνιηζκό: • Ο ήιηνο ν ξεκβαζηήο ζηνλ πιάλν ηνπο θαζξέθηε / πέθηεη (Μειαρξηλόο, άηηηιν)
- 39. Σν θσο ζηα ινγνηερληθά ξεύκαηα • Σηνλ ππεξξεαιηζκό: • θη άλνηγε έλα παξάζπξν ηελ απγή γηα λα θπηξώζεη ζην ζηήζνο ηνπο έλα θινγάην γαξύθαιν (Γθάηζνο, «Ακνξγόο») • Σηνλ κεηακνληεξληζκό: • Πόζν θίηξηλνο είλαη ν ήιηνο/πνπ καο θνξντδεύεη (Βαξβέξεο, «Δλνρή») •
- 40. Γιώζζα θαη πνίεζε • Δίλαη θαλεξό όηη γιώζζα θαη πνίεζε είλαη όξνη αιιειέλδεηνη. Η πνηόηεηα ηεο πνίεζεο εμαξηάηαη από ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν νη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνύλ ηε γιώζζα. Καη αληίζηνηρα, ε πνίεζε κπνξεί λα δηεπξύλεη ηε γιώζζα, λα δηαησλίζεη ή λα απνθαηαζηήζεη ηελ νκνξθηά ηεο, λα ηε βνεζήζεη λα αλαπηπρζεί, λα γίλεη ηόζν ιεπηή θαη αθξηβόινγε, ώζηε λα κπνξεί λα πξνζαξκόδεηαη ζηηο κεηαβαιιόκελεο ζπλζήθεο ηεο ζύγρξνλεο δσήο. Έιηνη
- 41. Α.Π.. Γιώζζαο • Οη καζεηέο «λα εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο γιώζζαο σο βαζηθνύ θνξέα ηεο έθθξαζεο θαη ηνπ πνιηηηζκνύ θάζε ιανύ […] θαη λα αλαπηπρζνύλ δηαλνεηηθά θαη ζπλαηζζεκαηηθά»
- 42. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Βνεζάκε ηνπο καζεηέο λα θαηαλνήζνπλ όηη ε πνηεηηθή γιώζζα είλαη έθθξαζε άκεζε ή έκκεζε ζηνραζκώλ θαη ζπλαηζζεκάησλ πνπ δηαηππώλνληαη κε έλαλ ηδηαίηεξν ηξόπν, κε δηαθνξεηηθά αηζζεηηθά θξηηήξηα, κε πνηθίια γισζζηθά κέζα θαη επηινγέο ζε ιέμεηο, ζύληαμε, ηόλν, ζρήκαηα ιόγνπ, αλάινγα κε ην ζηόρν ηνπ πνηεηή.
- 43. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Οη καζεηέο θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη ζεκαίλεη ύθνο, ηε ρξεζηκόηεηά ηνπ, ηηο νπηηθέο ηνπ, ηηο απνρξώζεηο ηνπ (απιό, ππθλό, πςειό, ζθνηεηλό, ζνβαξό, εηξσληθό, επηηεδεπκέλν, θνκςό, εηιηθξηλέο, ππνβιεηηθό, ιπξηθό, πεδνινγηθό). • Μηα θαιή άζθεζε γη’ απηό είλαη λα ελζαξξύλνπκε ηελ αλάγλσζε ζηίρσλ κε δηαθνξεηηθή θάζε θνξά εθθξαζηηθή ρξνηά, όπσο έθαλε ν Ρώζνο ζθελνζέηεο ηαληζιάβζθη κε ηνπο καζεηέο ηνπ.
- 44. Κ. Παιακάο, «Φινγέξα ηνπ Βαζηιηά» Σβπζκέλεο όιεο νη θσηηέο νη πιάζηξεο κέζ' ζηε Χώξα.
- 45. Σν ύθνο • Με ηνλ ηξόπν απηό νη καζεηέο κπνξνύλ λα κάζνπλ βησκαηηθά λα αληαπνθξίλνληαη ζε πνηθίιεο πεξηζηάζεηο επηθνηλσλίαο θαη λα ρξσκαηίδνπλ ηνλ πξνθνξηθό ή γξαπηό ηνπο ιόγν κε ην αλάινγν ύθνο.
- 46. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Οη καζεηέο εκπινπηίδνπλ ην ιεμηιόγηό ηνπο, βειηηώλνπλ ην ιόγν ηνπο, απνθηνύλ ελλνηνινγηθό πινύην. • Αθόκα θαη ε ζύγρξνλε πνίεζε πνπ πιεζηάδεη πεξηζζόηεξν ζηελ πξόδα, ιεηηνπξγεί γηα ηνπο καζεηέο ζαλ έλαο θαζξέθηεο ηνπ θόζκνπ πνπ ηνπο πεξηβάιιεη θαη ηνπο κπεί ζηηο αμίεο ηνπ.
- 47. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Δλζαξξύλνπκε ηνπο καζεηέο λα απνθσδηθνπνηνύλ ην θείκελν, λα εληνπίδνπλ ηα ζύκβνιά ηνπ, λα αλαιύνπλ, λα εκβαζύλνπλ, λα εξκελεύνπλ, λα ζθέθηνληαη, λα αλαπαξηζηνύλ θαη λα πξνεθηείλνπλ ηα λνήκαηά ηνπ, λα παξάγνπλ πξνζσπηθό ιόγν.
- 48. Γηδάζθνληαο πνίεζε • «Η γιώζζα ηεο πνίεζεο είλαη έλα από ηα ζεκαληηθόηεξα κέζα γηα κηα ηέηνηα θαηαβύζηζε, γηαηί νη ιέμεηο έρνπλ θξπζηαιιώκαηα, πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί από ηα αηζζήκαηα, ηηο ζπγθηλήζεηο θαη ηηο ζθέςεηο αλαξίζκεησλ αλζξώπσλ θαη γελεώλ». Ν. Βαγελάο
- 49. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Γεκηνπξγνύκε εηθόλεο ζηα παηδηά, αλαπηύζζνπκε ηε θαληαζία ηνπο, θαιιηεξγνύκε ηελ θξηηηθή ηνπο ζθέςε, δξακαηνπνηνύκε ηε ζπγθίλεζή ηνπο.
- 50. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Μπνξνύκε λα βειηηώζνπκε όρη κόλν ηελ πνηόηεηα ηνπ ιόγνπ ησλ καζεηώλ αιιά θαη ηελ αηζζεηηθή ηνπο. • Αθόκα θαη ε λεσηεξηθή πνίεζε πνπ έρεη εζσηεξηθό ξπζκό, αθξηβώο επεηδή είλαη ιόγνο απαηηεηηθόηεξνο, αλαπηύζζεη θαη πεξηζζόηεξν ηηο ηθαλόηεηέο ηνπο λα πξνζιάβνπλ ηηο πνηθίιεο δηαζηάζεηο ηεο γιώζζαο.
- 51. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Οη καζεηέο κπνύληαη ζηελ πύθλσζε θαη ηε ζπλεθηηθόηεηα, αληηιακβάλνληαη ηελ πνιπκνξθία ηεο γιώζζαο, ηε δύλακή θαη ηελ επειημία ηεο, ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο. Έηζη, θαηαλννύλ ζηελ πξάμε ηη είλαη ιπξηζκόο θαη πεδνινγία, πεξηγξαθή θαη αθήγεζε, θπξηνιεμία θαη ηε κεηαθνξά.
- 52. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Οη καζεηέο καζαίλνπλ λα α η ζ ζ ά λ ν λ η α η, γηαηί ε πνίεζε «ελδηαθέξεηαη πεξηζζόηεξν από ηνλ πεδό ιόγν γηα ηελ έθθξαζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο θαη ηεο ζπγθίλεζεο» (Έιηνη). • Ωζηόζν, ν κεγάινο Άγγινο πνηεηήο ζεσξεί πσο ε ζπγθίλεζε πξέπεη λα ηηζαζεύεηαη ζην ιόγν θαη γη’ απηό πξνηείλεη ην ζπγθεξαζκό ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ κε ην δηαλνεηηθό ζηνηρείν θαη ην θηιηξάξηζκα ηνπ ζπλαηζζήκαηνο κε ηε κέζνδν ηεο «αληηθεηκεληθήο ζπζηνηρίαο.
- 53. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Καιιηεξγνύκε ηε δεκηνπξγηθή ζθέςε ησλ παηδηώλ, ηε ζθέςε πνπ επηλνεί, αλαδεηά απαληήζεηο, ππεξβαίλεη ηε κία θαη «ζσζηή» εξκελεία, όπσο ζπκβαίλεη κε ηηο γιώζζεο άιισλ καζεκάησλ, ζηα νπνία αλαδεηείηαη ε κία θαη κνλαδηθή ιύζε κέζσ ηεο αθξηβνινγίαο, ηεο ζαθήλεηαο, ηεο θπξηνιεμίαο.
- 54. Γηδάζθνληαο πνίεζε Ο καζεηήο καζαίλεη κε ηα άιια γισζζηθά καζήκαηα ην «έηζη» ηεο γιώζζαο. «Με ηελ πνίεζε όκσο έξρεηαη ζε επαθή κε ην «αιιηώο» ηεο γιώζζαο. Με ηελ επαθή απηή αληηιακβάλεηαη όηη ην αιιηώο ηεο γιώζζαο δελ είλαη άιιν από ην αιιηώο ηεο ζθέςεο». Κ. Μπαιάζθαο
- 55. Γηδάζθνληαο πνίεζε • Η πνίεζε είλαη έξγν ηνπ αλζξώπνπ θαη κέζν επηθνηλσλίαο. Σν εθθξαζηηθό ηεο όξγαλν είλαη ε γιώζζα. Αλ είλαη ζπνπδαίνο ηερλίηεο ηεο γιώζζαο ν πνηεηήο, ζα είλαη ζεκαληηθή θαη ε πνίεζή ηνπ. • θνπόο ηεο πνίεζεο είλαη ε παξαγσγή λνήκαηνο κε έιινγν ή άινγν ηξόπν. Όπσο ιέεη ν Κ. Χαξαιακπίδεο • «Πνίεζε είλαη ηα πνπιηά / πνπ θνιπκπάλ ζαλ ςάξηα ζηνλ αέξα». Γηδάζθνληάο ηελ, είλαη ζα λα κπείο ηνπο καζεηέο ζε έλα θόζκν αγεσκέηξεην, ν νπνίνο όκσο κπνξεί λα «αλνίμεη ηα θηεξά ζην ζηήζνο ησλ πξαγκάησλ, ζην ζηήζνο ησλ βαζηώλ νλείξσλ» ηνπο, ραξίδνληάο ηνπο ζπγθίλεζε κε ηελ πνιπδύλακε γιώζζα ηεο θαη κηα γεύζε ηεο αησληόηεηαο. •
- 56. Δπραξηζηώ!