2. Charles Spencer Chaplin naceu nun
suburbio de Londres o 16 de abril
de 1889. O seu pai, Charles
Chaplin, de orixe francesa, era
cantante de vodevil. A nai, Hannah,
procedía dunha familia burguesa
da cal escapara aos 16 anos para
dedicarse ao teatro. Baixo o nome
Florence ou Lily Harvey chegara a
traballar nas operetas de Gilbert e
Sullivan. Hannah tiña tres fillos
dunha relación anterior cun home
dedicado ás apostas profesionais;
os dous maiores quedaron co pai e
o terceiro, Sidney, nacido o 17 de
marzo de 1887, ficou ao coidado da
nai.
Hacia 1891 os pais de Chaplin
separáronse. Charles Sr, alcohólico,
non terá relación co fillo.
Imaxes: Hannah Chaplin + cartel con Charles
Chaplin Sr
3. “Viviamos nun cuarto miserábel”,
recordaba Sidney. “O máis corrente era
non termos nada que comer. Nin Charlie
nin eu tiñamos zapatos. Aínda lembro
como a miña nai quitaba os seus para
darllos a un de nós, que iría correndo a
unha sopa popular para recibir a única
comida do día”. De cando en cando a nai
ingresaba no hospital, vítima de
depresións e crises nerviosas, e iso deixaba
sós ante o mundo a Sidney e Charlie.
“Máis dunha vez durmimos na rúa. Tamén
nos detiveron como indixentes. Gañamos a
vida como podíamos, a miúdo iamos aos
mercados públicos e recolliamos a froita
estragada, que entón constituía o noso
único alimento”.
Imaxe: Charles Chaplin nun centro para nenos pobres en
Londres, 1897.
4. "
“I was hardly aware of a
crisis because we lived in a
continual crisis; and, being
a boy, I dismissed our
troubles with gracious
forgetfulness”.
Charles Chaplin sobre a súa
infancia.
O pai de Chaplin morreu de cirrose en 1901.
A nai viviu algúns períodos de remisión, mais
dende 1905 até a súa morte en 1928 a
enfermidade non se separou dela e precisou
atención sempre.
O pequeno Charles atopou un oficio nos
espectáculos de teatro e variedades. Arredor
de 1906 Sidney entra na compañía de Fred
Karno e un tempo despois consegue que
fichen ao seu irmán. Charles vai consolidando
a súa posición e adquirindo certa estabilidade.
En 1910 viaxa aos EEUU coa compañía Karno
para emprender unha longa tour teatral
durante case dous anos. Uns meses despois da
súa volta xorde unha nova xira americana. É
durante esa segunda viaxe cando recibe unha
oferta da Keystone para incorporarse á súa
troupe de actores. Asina un contrato por un
ano por 150$ á semana (equivalentes a máis
de 3000 actuais) e debuta no cinema a €
comezos de 1914 con Making a living.
5. Comparte pantalla con Mabel Normand ou
Fatty “Roscoe” Arbukle ás ordes de Mack
Sennett ou Henry Lehrman, mais logo
duns meses xa consegue ser el o escritor e
realizador dos seus filmes. Desenvolve o
personaxe de “The Tramp”, coñecido en
España como “Charlot” a partir da
denominación francesa.
Medra a súa popularidade e en novembro
de 1914 asina un contrato para o ano
seguinte coa produtora Essanay cun soldo
de 1250$ semanais. Coñece a Edna
Purviance, que se converterá na súa
partenaire cinematográfica en moitos
filmes e coa terá tamén unha relación
amorosa. Chaplin toma con calma a
produción das súas películas, escapa do
humor puro da Keystone e introduce
elementos dramáticos, románticos e de
crítica social. Inicia unha longa
colaboración co cámara Roland (Rollie)
Totheroh, que se estenderá 40 anos.
6. A súa popularidade acada dimensión
mundial. Cando remata o contrato coa
Essanay recibe varias ofertas e decántase
pola mellor, da Mutual, cun salario de
10000$ semanais máis un bono de
150000$ (foi entón que a Essanay fichou a
Max Linder para substituílo). Concéntrase
na produción de menos filmes e máis
elaborados: The Vagabond, Easy Street, The
Immigrant, One A.M., The Adventurer...
O seu éxito é descomunal e produce
enormes beneficios ás compañías. Está en
condicións de esixir e ao rematar o
contrato coa Mutual asina pola First
National: un millón de dólares por oito
filmes e plena liberdade. Crea o seu propio
estudio en Hollywood. En xaneiro de 1918
estrea A Dog's Life. Pouco despois participa
nunha campaña de recadación de fondos
para a I Guerra Mundial con Fairbanks e
Pickford.
7. A etapa First National (19181923)
complétase con Shoulder Arms, Sunnyside,
A Day's Pleasure, The Idle Class, Pay Day e
The Pilgrim, ademais de The Kid, a súa
primeira longametraxe (seis rolos).
Coñece a unha actriz de 17 anos, Mildred
Harris, e casa con ela en setembro de 1918
ante a sospeita de embarazo, que resultou
ser infundada. En xullo de 1919 si nace un
fillo da parella, mais morre aos tres días
do parto. A relación remata en divorcio
pouco tempo despois.
Liberado do contrato coa First National,
desenvolve o seu primeiro proxecto coa
United Artists, que fundara en 1919 con
Griffith, Pickford e Fairbanks: A Woman of
Paris, a maior gloria de Edna Purviance. As
críticas son (merecidamente) entusiastas
mais o público non responde ben ante un
filme de Chaplin sen Chaplin.
8. Decepcionado coa pobre acollida popular
deste melodrama, regresa á comedia co seu
seguinte proxecto, The Gold Rush. Empeza a
rodaxe en febreiro de 1924 e conclúe quince
meses despois, cun investimento de case un
millón de dólares.
Reencóntrase con Lita Grey, que aparecera
facendo de anxo en The Kid. Lita nacera en
1908, así que tiña 16 anos cando inician a súa
relación. Queda embarazada e para evitar
problemas coa lei californiana casan en
México. Teñen dous fillos, Charles (1925
1968) e Sidney (19262009). O matrimonio
non foi precisamente feliz e en novembro de
1926 prodúcese a separación. O divorcio
deulle material á prensa ávida de escándalos:
Lita acusou a Chaplin de infidelidade e abusos
e de ter desexos sexuais pervertidos. Para
frear a polémica no seu apoxeo, Chaplin
accedeu a un (avultado) acordo económico.
9. Durante a lea do divorcio ten lugar a rodaxe de
The Circus, que finalmente se estrea en xaneiro
de 1928. O cinema sonoro xa é unha realidade
mais Chaplin aférrase ao modelo silente con City
Lights, cuxa rodaxe volve a ser unha
demostración do seu perfeccionismo e se dilata
durante máis de ano e medio. Recoñecida como
unha das súas mellores obras, City Lights foi
tamén un éxito de público cando chegou ás salas
en febreiro de 1931, nunha altura na que os
talkies eran xa a norma.
Este éxito non impide que o cineasta viva nun
mar de dúbidas: dunha banda está convencido
de que o son non encaixará cos seus filmes,
doutra ten pánico a quedar anticuado e perder o
favor dos espectadores. Fai unha (moi) longa
pausa que aproveita para viaxar por Europa e
Asia. Coñece a Paulette Godard (19101990), coa
que manterá unha relación de varios anos e que
protagonizará con el o seu seguinte filme.
10. Modern Times (1936) foi a resposta á
preocupación de Chaplin pola
crecente mecanización do traballo e
deshumanización da sociedade. Era
unha vez máis un filme mudo, con
efectos sonoros engadidos, mais a voz
de Chaplin aparecía por primeira vez
case ao final para cantar unha
canción a célebre Titina con
palabras inventadas. Foi a despedida
de The Tramp, de Charlot. A acollida
do público foi naquel momento máis
ben morna.
En tempos turbulentos, Chaplin toma
postura contra o fascismo en The
Great Dictator (1940), o seu primeiro
filme falado, tamén o seu maior éxito
comercial.
11. Viviu outro polémico affaire
cunha aspirante a actriz, Joan
Barry, que quedou embarazada
e reclamoulle a paternidade por
vía xudicial. Malia as dúbidas
científicas sobre este feito as
probas de sangue desmentían a
reclamación, mais non foron
admitidas, Chaplin aceptou
asumir a paternidade.
Pouco tempo máis tarde, en
1943, casou con Oona O'Neill,
(19251991), filla do Premio
Nobel de Literatura Eugene
O'Neill, coa que estaría unido
até o final. Tiveron oito fillos,
entre eles Geraldine (1944).
12. As súas últimas producións coa United
Artists foron Monsieur Verdoux
(1947), inspirada no asasino múltiple
Henri Desiré Landru; e Limelight
(1952), con Claire Bloom. En plena
febre anticomunista e coa caza de
bruxas en marcha, o fiscal xeral James
MacGranery anuncia en setembro de
1952 que o permiso de entrada a
Chaplin nos EEUU foi revogado.
Chaplin corta ligazóns cos EEUU,
vende a casa e os estudios e
establécese coa familia en Suíza.
Fai dous filmes máis con produción
británica: A King in New York (1957)
e The Countess of Hong Kong (1967).
13. En 1972 obtén o León de
Ouro especial do Festival
de Venecia e un Oscar
honorífico da Academia
de Hollywood (gañaría
outro Oscar máis pola
música de Limelight o ano
seguinte, pois foi no 72
cando se estreou o filme
en Los Angeles).
Morreu o 25 de decembro
de 1977, aos 88 anos de
idade.
