A humanidade en perigo: ciencia ficción dos anos 50
DirectorAs: Dorothy Arzner
1.
2. Imaxe: MGM
Dorothy Arzner foi a única muller
directora que conseguiu traballar con
regularidade para a grande industria
nos anos dourados de Hollywood.
Dende o seu debut no cinema mudo
en 1927 até a súa prematura e nunca
de todo aclarada despedida en 1943,
Arzner realizou unha valiosa colección
de filmes con actrices coma Katharine
Hepburn, Ruth Chaterton, Rossalind
Russell, Joan Crawford ou Maureen
O’Hara, que fan dela, por cantidade e
calidade, unha figura excepcional para
o cinema estadounidense do século
XX. Nesta sesión lembraremos a súa
memorábel traxectoria.
3. Dorothy Arzner
N: 3 de xaneiro de 1897, San Francisco,
California (EEUU)
M: 1 de outubro de 1979, La Quinta, California
(EEUU)
Empezou a colaborar no cinema en 1919
como estenógrafa na Famous Players-
Lasky Corporation, antecedente da
Paramount Pictures. Contra o final do ano
empeza a exercer como axudante de
edición e xa ano seguinte edita o seu
primeiro filme, The Six Best Cellars de
Donald Crisp. En 1922 é a montadora dun
grande éxito de Rodolfo Valentino, Blood
and Sand (Fred Niblo, 1922).
En 1921 coñece a coreógrafa Marion
Morgan (1881-1971), con quen inicia unha
relación que se estenderá cincuenta anos.
Imaxe: Dorothy Arzner e Marion Morgan. Fotografía de Arnold
Genthe. Fonte: Library of Congress.
4. Impresionado polo seu traballo en Sangue e area,
o director James Cruze encárgalle a montaxe de
The Covered Wagon (1923). Inicia con el unha
colaboración estábel ao longo de varias películas:
Hollywood, Ruggles of Red Gap, To The Ladies
(1923), The Fighting Coward, Merton of the Movies
(1924) e Old Ironsides (1926). Por eses anos empeza
a escribir guións, entre eles o da produción de
Dorothy Davenport The Red Kimona (1926).
Imaxe: dominio público [Wikipedia]
5. En decembro de 1926 asina un contrato
como directora na Famous Players-
Lasky. Debuta en 1927 con Fashions for
Women (1927), ao que seguen Ten
Modern Commandments (1927) e Get
Your Man (1927), os tres filmes aínda
mudos. Manhattan Cocktail (1928), hoxe
perdido, foi un filme parcialmente
sonoro, quizais o primeiro dirixido por
unha muller. O seu primeiro filme
plenamente sonoro é The Wild Party
(1929), o segundo con Clara Bow como
protagonista logo de Get Your Man.
6. Dorothy Arzner é a máis destacada
muller directora na industria de
Hollywood desde finais dos 20 até
comezos dos 40, con grandes estrelas e
para as grandes produtoras daquel
tempo: Paramount (Sarah and Son,
1930; Anybody’s Woman, 1930, as dúas
con Ruth Chatterton; Honor among
lovers, 1931, con Claudette Colbert;
Working Girls, 1931; Merrily We Go To
Hell, 1932, con Silvia Sidney e Fredric
March), RKO (Christopher Strong, 1933,
con Katharine Hepburn; Dance, Girl,
Dance, 1940, con Maureen O’Hara),
Samuel Goldwyn Company (Nana, 1934,
con Anna Sten), Columbia (Craig’s Wife,
1936, con Rosalind Russell; First Comes
Courage, 1943, con Merle Oberon) e
MGM (The Bride Wore Red, 1937, con
Joan Crawford).
7. Escrita por Zoë Akins a partir da obra
teatral Blind Mice de Vera Caspary e
Winifred Lenihan, Working Girls
(1931) ironiza co matrimonio (cun
home rico) como vía de ascenso
social para as mulleres traballadoras.
No elenco, Judith Wood, Frances
Dee, Charles "Buddy" Rogers e Paul
Lukas.
Working Girls (1931)
8. O adulterio e o alcoholismo son
aspectos centrais en Merrily We Go
to Hell (1932), un dos mellores e máis
atrevidos filmes de Dorothy Arzner
onde os sensacionais Fredrich March
e Sylvia Sidney cruzaban diálogos
memorábeis:
“Estiven toda a mañá pensando que
vivimos nun mundo moderno onde non
hai lugar para as mulleres antigas. Parece
que queres unha esposa moderna e iso é
o que terás (...) Se ser un marido moderno
che dá privilexios, ser unha muller
moderna tamén mos dá a min (...) Non
esquezas que aprendo rapidamente”.
Merrily We Go To Hell (1932)
9. Na era PreCode o cinema americano
admitía, con sutileza, tramas que a
censura axiña faría inviábeis. A
protagonista de Christopher Strong
(1933) é unha aviadora que mantén
unha relación cun home casado, de
quen queda embarazada. Foi un dos
filmes que impulsou a carreira de
Katharine Hepburn.
Christopher Strong (1933)
10. Inspirada nunha novela de Zola, Nana
(1934) era un vehículo de lanzamento
da actriz ucraína Anna Sten, que o
produtor Samuel Goldwynn quizo
converter nunha nova Greta Garbo. O
filme foi un fracaso nas salas, mais
mantén hoxe a audacia típica do
período PreCode.
Nana (1934)
11. The Bride Wore Red (1937) é outro
relato que cuestiona as clases sociais
e a diferenza de oportunidades a
través dunha excelente Joan
Crawford no rol dunha muller á cal
lle dan a oportunidade de facerse
pasar por unha aristócrata. Outra
alfaia na filmografía de Dorothy
Arzner.
The Bride Wore Red (1937)
12. Maureen O'Hara e Lucille Ball son
dúas bailarinas que tratan de abrirse
camiño en Dance, Girl, Dance (1940)
unha das obras de Dorothy Arzner
cun discurso máis explicitamente
feminista.
“Non estou avergonzada. Rian, pagaron
por iso (...) Queren que quite a roupa para
facer valer os seus 50 céntimos. 50
céntimos para mirar unha moza como
non poden mirar as súas mulleres. Que
cren que pensamos de todos vostedes
aquí arriba? Uns parvos que avergoñarían
as súas nais. E os elegantes tamén veñen
a rirse de nós. Nós tamén rimos, mais a
nós págannos para alegrarvos a vista e
encher os vosos propósitos espirituais. E
por que? Para que poidan marchar
despois coas súas mulleres e amigas, e
xoguen a ser o sexo forte por un minuto?
Estou segura de que elas vos ven igual ca
nós”.
Dance, Girl, Dance (1940)
13. Despois de First Comes Courage aínda
mantén o desexo de dirixir e durante
uns anos fai algúns contactos con esa
finalidade. En 1951 Marion e Dorothy
deixan Hollywood para vivir en La
Quinta, California, o cal supón o
afastamento definitivo da industria.
En 1958, con Joan Crawford como
valedora, é contratada pola Pepsi-Cola
para realizar publicidade da bebida; fará
ducias de anuncios. En 1959 convértese
en profesora de UCLA. Apréndelle ao
alumnado dirección e escritura de guión
e supervisa os seus filmes de escola.
Entre os seus estudantes está un mozo
chamado Francis Ford Coppola.
Morre o 1 de outubro de 1979.
Imaxe: arquivo UCLA
14. Para saber máis...
DOROTHY ARZNER – Interviews
Editor: Martin F. Norden
University Press of Mississippi,
Conversations with Filmmakers
Series