Empowerment van individuen zal één van de meest bepalende invloeden zijn in de samenleving van morgen. Dit thema staat centraal in deze beleidsnota van VKW-projectmanager Ethisch en Bezielend Ondernemen Jochanen Eynikel. Het gaat om het fenomeen waarbij mensen wereldwijd in toenemende mate in staat zijn om zelf sturing te geven aan hun levensloop. De trend naar empowerment trekt zich ook door in de waardenbeleving van samenlevingen en culturen. Studies van het World Values Survey netwerk wijzen al enige tijd op een verband tussen toename in economische welvaart en in voorkeur voor zelfexpressiewaarden zoals keuzevrijheid, tolerantie en participatie. Dit laat zich ook voelen op de arbeidsmarkt. Autonomie en persoonlijke zingeving worden steeds belangrijker voor werknemers. Waardoor organisaties te maken krijgen met een nieuwe vorm van diversiteit. Lees de volledige beleidsnota op: http://www.vkw.be/kennisbank/van-empowerment-naar-superdiversiteit

1. VKW Beleidsnota
Van empowerment naar superdiversiteit
Auteur: Jochanan Eynikel, Projectmanager Ethisch en Bezielend Ondernemen
76
november 2014

2. Jochanan Eynikel | VKW Metena
@JochananTweets
Van empowerment naar
superdiversiteit

3. Inhoudstafel
Intro
1. Drijvers van empowerment
2. The Shift to the Self
3. Ik werk, dus ik ben
4. Naar een verbindende organisatie
5. Besluit
De integrale tekst van de VKW beleidsnota is te vinden op:
http://www.vkw.be/kennisbank/van-empowerment-naar-superdiversiteit

4. • Empowerment van individuen
= fenomeen waarbij mensen wereldwijd in toenemende mate in
staat zijn om zelf sturing te geven aan hun levensloop.
• Zal één van de meest bepalende invloeden zijn in de samenleving
van morgen, volgens diverse internationale trendrapporten.
• Studies wijzen op een verband tussen toename in economische
welvaart en in voorkeur voor zelfexpressiewaarden zoals
keuzevrijheid, tolerantie en participatie.
• Dit laat zich ook voelen op de arbeidsmarkt. Autonomie en
persoonlijke zingeving worden steeds belangrijker.
Intro

5. 1. Drijvers van empowerment
• Door verschillende globale evoluties zoals bv. ICT-ontwikkelingen,
armoedereductie.
1.1. Groeiende globale middenklasse
• In 2022 zal op wereldvlak het aantal mensen dat tot de
middenklasse behoort > dan de groep die in armoede leeft.
• Figuur 1: dalende trend in armoede sinds jaren’80 met uitzondering
van Sub-Saharisch Afrika.

6. 1.2. Formele en informele educatie
• Een tweede belangrijke drijver van empowerment is educatie, via
formeel onderwijs.
• Internettoegang en ‘social learning’ => intellectueel empowerment
van mensen wereldwijd.
=> Betere scholing en informele leerkanalen geven meer kansen tot
ontplooiing, uitzicht op werk en betere levensomstandigheden.
Figuur 1:
Aantal mensen (in miljarden) dat moet
rondkomen met minder dan $1,25 per
dag (aan prijzen van 2005).
Bron: Wereldbank/VKW Metena

7. 1.3. Nieuwe communicatietechnologie
• De invloed van het internet draagt verder dan kennistoename.
Nieuwe, digitale communicatietechnologieën = meest uitgesproken
drijvers van individueel empowerment omdat ze platforms creëren
waarlangs individuen elkaar versterken.
Bv. online actiegroepen, groepsaankopen energie, Ice Bucket
Challenge.
• Trend naar empowerment
Empowerment = uit afhankelijksposities treden door
 Economische zelfredzaamheid
 Kennistoename en ontwikkeling kritisch denkvermogen
 Mogelijkheid tot participatie aan publiek debat en relevante
gemeenschappen.

8. 2. The Shift to the Self
World Values Surveys : grote wereldculturen worden gekenmerkt door
twee grote waardendimensies:
• Traditioneel vs. Seculier-rationeel
• Overleving vs. Zelfexpressie
Diverse factoren bepalen waar samenlevingen zich bevinden op het
kruispunt van deze assen:
 Historische religieuze en filosofische stromingen
 Verband tussen de economische ontwikkeling van een regio en de
heersende waardenopvattingen.
 Economisch hoogontwikkelde landen worden gekenmerkt door een
cultuur waarin zelfexpressiewaarden vooropstaan (rechterkant X-as
figuur 2).

9. Figuur 2:
Cross-culturele waardenvariatie.
Bron: Inglehart & Welzel
(www.worldvaluessurvey.org)

10. Sterke correlatie tussen de voorkeur voor zelfexpressiewaarden en
democratisering van samenlevingen.
De nadruk op zelfexpressiewaarden in China => democratieën in Zuid-
Korea, Chili en Polen.
De conclusies uit de waardenstudies hebben ook op economisch vlak
een weerslag.
1) Nieuwe economische groeiers moeten rekening houden met een
socio-politiek klimaat waarin burgers democratisering verlangen.
2) De sterke relatie tussen zelfexpressiewaarden en het verlangen
naar inspraak en autonomie: behoefte zich niet alleen op politiek
vlak, maar ook op professioneel vlak.
 De grote uitdaging voor de bedrijfswereld: omgang met
individuele levenskeuzes.

11. 3. Ik werk, dus ik ben
• De westerse economieën zijn in toenemende mate gebaseerd op
kennis en informatie.
• Human resources management => belangrijkere plaats in de
moderne bedrijfsvoering.
• De combinatie van kennisintensieve economie en een cultuur
waarin zelfexpressie en ontplooiing centraal staat => de mens op
het werk in zijn totaliteit in beeld komt.
=> Een werknemer wil vandaag ook op de werkvloer als individu
erkend worden, verlangt meer betekenis en persoonlijke
ontwikkeling in hun werk.

12. • Een arbeidsmarktstudie bevestigt. Waarom werk je?
• 86% heeft er zin in
• 82% omdat het boeiend is
• 81% om zichzelf te ontplooien
• Werk heeft meer dan ooit een intrinsieke waarde voor werknemers.
Figuur 3:
Waarom werk je?
Bron: Randstad, arbeidsmarktstudie 2014

13. • Vier menselijke basisbehoeften vormen de motor van professionele
prestaties: fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel.
• Het tegemoetkomen aan individuele behoeften komt niet alleen de
werknemer te goede. Het loont ook voor het bedrijf.
Figuur 4 illustreert hoe engagement van teams sterk correleert met
diverse prestatie-indicatoren (KPI’s) van bedrijfssucces.
Figuur 4:
Impact van engagement op KPI’s (gemiddeld
verschil tussen teams in hoogste en laagste
kwartiel)
Bron: Gallup, 2013

14. Superdiversiteit op de werkvloer
= diversiteit van individuele keuzes en verwachtingen
Diversiteit Superdiversiteit
Niet gekozen diversiteit Gekozen diversiteit
Variabele = etnische-culturele
achtergrond
Variabele = levenskeuzes
Focus = groep Focus = individu
Tolerantie Inclusie
‘Materiële verschillen’ Immateriële verschillen

15. 4. Naar een verbindende organisatie
 Ze weten gedeeld belang en individuele belangen op elkaar af te
stemmen dat ze elkaar versterken.
Als het individu voldoening vindt in wat hij of zij bijdraagt aan de
organisatiedoelstellingen, noteren we dubbele winst.
 Is erop gericht dat medewerkers het beste uit zichzelf halen.
 Ze benut de individuele talenten en drijfveren uit de
personeelsequipe door ze te verbinden met de organisatiedoelen.
 Mens én organisatie krijgen er de ruimte om te groeien.

16. Figuur 5:
Aanbevelingen voor verbindende organisaties
Bron: VKW Metena

17. 5. Besluit
1. De evolutie naar sterkere, zelfbewuste individuen daagt klassieke
managementpraktijken uit.
2. Mensen willen zich persoonlijk betrokken voelen bij hun werk.
3. De bedrijfswereld: confrontatie van nieuwe vorm van diversiteit:
de optelsom van vele individuele levenskeuzen.
4. Het gevoel als individu een zinvolle bijdrage te kunnen leveren
aan het grotere geheel van bedrijf en samenleving, is de sterkste
drijver van medewerkersengagement en productiviteit.
Vooruitziende ondernemers plukken hier de vruchten van.