Filipino

1. Ikatlong bahagi
Ulat nina:
Sakiwat, Leshel
Signabon, Jho Anna Marie
Tipayno, Meytha
Virtudazo, Elmer

2. Nilalaman
Palitang E/I at O/U
Pagpapalit ng D tungo sa R
Pagbabalik sa mga Tuldik
Mga Wastong Gamit ng
Gitling

3. Palitang E/I at
O/U

6. ’
“ ”
“ ”

7. “ ”
“ ” “ ”
“ ”
Disiplina sa pagbigkas
ng E/I at O/u

8. Disiplina sa pagbigkas
ng E/I at O/u
“ ”
“ ”
“ ”
“ ” “ ”
“ ”
“ ”
“ ” “ ”

9. Senyas sa espanyol o
sa Ingles

11. Kapag nagbago ang
katinig

13. Kapag nagbago ang
katinig
“ ” “ ”

14. Epekto ng Hulapi
“ ”
“ ”

15. Halimbawa

16. Kailan di nagpapalit
“ ”
“ ” “
” “
”

17. Kailan di nagpapalit
“ ”
“ ”

19. Kapag bago ang
kahulugan
“ ” “ ”
’

20. Halimbawa:

21. HUWAG BAGUHIN ANG
DOBLENG O

22. Halimbawa:

23. Pagpapalit ng
D tungo sa R

25. kasong din/rin,
daw/raw

26. Halimbawa

28. “D” Kahit Kasunod ng
patinig
“ ”
“ ”

29. Kailan “NG” At
Kailan “NANG”

30. Gamit ng “NANG”
“
”
“ ” “
”

31. Gamit ng “NANG”
“ ” “
”
“
”

32. Gamit ng “NANG”
“
”

33. •
• “ ” “ ”
“ ”
’
“ ’
”

34. Pagbabalik sa
mga tuldik

35. Sa Balarila, ipinasok ni Lope K.
Santos ang tatlong tuldik bílang
sagisag sa mga paraan ng
pagbigkas: (1) ang tuldik pahilís (´) na
ginagamit para sa salitang mabilis,
(2) ang tuldik paiwà (`) na ginagamit
para sa salitang malumi, at (3) ang
tuldik pakupyâ (ˆ) para sa salitang
maragsa.

36. Nagiging komplikado pa ang problema sa
bigkas kapag isinaalang-alang ang mga
salita sa ibang katutubong wika ng
Filipinas na may magkakahawig na
ispeling ngunit iba-iba ang kahulugan
dahil sa iba-ibang bigkas.
Isang Anyo, Iba-ibang
Bigkas

37. Halimbawa:

38. Halimbawa:

39. 1. Tuldik sa salitang malumay at iminamarka sa
itaas ng patinig bago ang hulíng pantig;
2. Ikalawang tuldik sa mahabang salita;
3. Tuldik sa unlaping ma-(na-) na nagpapahayag
ng hindi sinasadyang kilos o pangyayari;
4. Panlinaw na tuldik sa salitang mabilis na may
tuldik patuldok
Dagdag na gamit ng
pahilis

40. Tuldikan kahit
Malumay

41. “Ma-” na May Pahilis

42. dagdag na gamit ng
pakupya

43. dagdag na gamit ng
pakupya

44. halimbawa

45. Tuldik Patuldok
¨

46. halimbawa

47. Tuldik Patuldok
¨

48. halimbawa

50. Mabilis na tuldik
patuldok

51. halimbawa

52. saan hahanapin sa
kompyuter

53. saan hahanapin sa
kompyuter

54. saan hahanapin sa
kompyuter

55. Mga Wastong
Gamit ng Gitling

56. Sa inuulit na Salita
•
•
•
•

57. •
•
•

58. •
•
•
•

59. •
•
•
•

60. “ ” “ ”
“ ”
“ ’ ”
“ ’ ”
“ ’ ”

61. Sa Isahang Pantig na Tunog
• tik-tak
• ding-dong
• plip-plap
• tsk-tsk
• rat-ta-tat

62. Sa Paghihiwalay ng Katinig
at Patinig
• pag-ása
• ágam-ágam
• mag-isá
• pang-

63. • pang-úlo (kasuotan para sa ulo, at iba
sa “pangúlo” o presidente)
• tsap-istík (kahit isang salita ang
orihinal na chopstick)
• brawn-awt (kahit isang salita ang
orihinal na brownout)

64. •
•
•

65. •
•
•

66. Sa Pinabigat na Pantig
“ ”
“ ”

67. Sa Bagong Tambalan
·

68. ·
· “ ”
·
·
·

69. Iwasan ang “Bigyan-.”
•
’

70. “ ”
“ ”
“ ”
“ –

71. Tambalan ang “Punongkahoy.”
·
“ ”
“ ” “ ” “ ”
· “ ” ‘ ”

72. Sa Pasulat na Oras
·

73. HALIMBAWA
·

74. Sa Kasunod ng “De”
·
“
” “
”

75. HALIMBAWA

76. Sa Kasunod ng “di”
·

77. HALIMBAWA

78. Sa Apelyido
·

79. HALIMBAWA

80. Pagsaklaw ng Panahon
·
–
–

81. Pagsaklaw ng Panahon
·
–

82. Pagsaklaw ng Panahon
·
— —
—

83. WAKAS!
Salamat sa Pakikinig :)