Araling Palipunan 9

1. #GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Aralin 5
PATAKARANG PISKAL
Inihanda ni: EDMOND R. LOZANO
SAN ISIDRO NHS

2. Patakarang Piskal
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

3. Patakarang Piskal
• Nakapaloob dito ang
paghahanda ng badyet,
pangungulekta ng buwis at
paggamit ng pondo.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Patakarang Piskal

4. #GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Patakarang Piskal

5. Patakarang Piskal
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Patakarang Piskal

6. Patakarang Piskal
• Nakapaloob dito ang paghahanda ng
badyet, pangungulekta ng buwis at paggamit
ng pondo.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Patakarang Piskal

7. Patakarang Piskal
• binibigyan ng pansin kung
magkano ang gagastusin sa
programa ng pamahalaan
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Patakarang Piskal

8. Uri ng Patakarang Piskal
• Ang ganitong gawain ay magpapataas sa
demand, magpapababa sa presyo ng
kalakal at magpapalaki sa output ng
ekonomiya.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

9. Uri ng Patakarang Piskal
• Ang ganitong gawain ay
magpapababa sa demand,
magpapataas sa presyo ng kalakal at
pagbabawas sa output ng ekonomiya
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

10. Break Muna:
Tukuyin kung ang mga sumusunod ay sanhi ng expansionary
fiscal policy o contractionary fiscal policy.
1. Nagpataw ang pamahalaan ng dagdag na buwis sa mga sinehan.
2. Binawasan ng pamahalaan ang sinisingil na income tax sa mga
manggagawa.
3. Nagbigay ng tax incentive ang pamahalaan sa mga nais
magnegosyo.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

11. BUWIS (tax)
-Ito ay maaaring ipataw ng
pamahalaan sa mga ari-arian, tubo,
kalakal o serbisyo.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

12. Uri ng buwis
(INDIRECT TAX) – buwis
na ipinapataw sa mga
kalakal o serbisyo.
Hal. Value-added tax
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

13. Mga halimbawa ng buwis:
1. INCOME TAX
Buwis sa kinikita ng mamamayan.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

14. Mga halimbawa ng buwis:
2. ROAD USER’S TAX
Buwis sa mga may-ari ng
sasakyan.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Mga halimbawa ng buwis:

15. Mga halimbawa ng buwis:
3. BUSINESS TAX
Buwis sa mga may-ari
ng negosyo.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Mga halimbawa ng buwis:

16. Mga halimbawa ng buwis:
4. VALUE ADDED TAX
-Buwis sa mga binibiling
kalakal.
Mga halimbawa ng buwis:

17. Mga halimbawa ng buwis:
4. VALUE ADDED TAX
-Buwis sa mga binibiling
kalakal.
5. AMUSEMENT TAX
-Buwis sa mga libangan tulad ng
sinehan, parke, at sugalan..
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Mga halimbawa ng buwis:

18. Mga halimbawa ng buwis:
4. VALUE ADDED TAX
-Buwis sa mga binibiling
kalakal.
5. AMUSEMENT TAX
-Buwis sa mga libangan tulad ng
sinehan, parke, at sugalan..
6. IMPORT DUTIES TAX
-Buwis sa mga kalakal na
galing ibang bansa.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Mga halimbawa ng buwis:

19. Sangay ng pamahalaan na
kumokolekta ng buwis
• Bureau of Internal Revenue (BIR) –
nangangalap ng buwis sa mga kalakal
o serbisyo mula sa loob ng bansa.
Bureau of Customs (BOC) -
nangangalap ng buwis sa mga
kalakal o serbisyo mula sa labas ng
bansa.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

20. PAMBANSANG BADYET
• Naglalaman ng halaga ng salaping
inaasahang matatanggap ng pamahalaan sa
isang takdang taon.
-Isang plano kung paano
tutugunan ng pamahalaan
ang mga gastusin nito.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

21. Mga SANGAY NG PAMAHALAAN na
namamahala ng pambansang badyet:
1. Department of Finance (DOF)
2. Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP)
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

22. Mga SANGAY NG PAMAHALAAN na
namamahala ng pambansang badyet:
1. Department of Finance (DOF)
2. Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP)
3. National Economic and
Development Authority
(NEDA)
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

23. 4. Department of Budget
and Management (DBM)
Mga SANGAY NG PAMAHALAAN na
namamahala ng pambansang badyet:
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

24. 4. Department of Budget
and Management (DBM)
5. Commission on Audit (COA)
Mga SANGAY NG PAMAHALAAN na
namamahala ng pambansang badyet:
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

25. Pagbuo ng Pambansang Badyet
1. Executive Preparation
-paghahanda ng panukalang badyet.
-Ang bawat Ahensya ay
magkakaroon ng pagtitipon or
Special Session upang
gumawa ng badyet.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

26. 1. Executive Preparation
-paghahanda ng panukalang badyet.
-Ang bawat Ahensya ay
magkakaroon ng pagtitipon or
Special Session upang
gumawa ng badyet.
-Ikinukonsulta sa DBM ang
mga inihandang badyet ng
bawat AHENSYA at susuriin
ito bago ipasa sa pangulo ng
Pilipinas.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

27. 2. Budget Authorization
– pagsusuri at pag-apruba (o hindi pag-apruba)
ng panukalang badyet.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

28. 2. Budget Authorization
– pagsusuri at pag-apruba (o hindi pag-apruba)
ng panukalang badyet.
-Pagkatapos masumite ng Pangulo
ang badyet sa lehislatura, isasagawa
ng House of Representatives at
Senado ang deliberasyon.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

29. 2. Budget Authorization
– pagsusuri at pag-apruba (o hindi pag-apruba)
ng panukalang badyet.
-Pagkatapos masumite ng Pangulo
ang badyet sa lehislatura, isasagawa
ng House of Representatives at
Senado ang deliberasyon.
-Ang Pangulo ay may karapatang mag
veto sa pinagpasyahang badyet ng
lehislatura para sa kanyang pag-aapruba
(o hindi pag- apruba).
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

30. 3. Budget Execution
– pagbibigay ng badyet at paggamit nito.
-Sa yugtong ito ibibigay ang
naaprubahang badyet sa
mga kaukulang kagawaran
o ahensya ng pamahalaan
upang maisakatuparan ang
mga plano nito para sa
taon.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

31. 4. Budget Accountability
– paghahanda ng ulat upang malaman kung
nagasta ang badyet ayon sa itinakda para dito.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

32. 4. Budget Accountability
– paghahanda ng ulat upang malaman kung
nagasta ang badyet ayon sa itinakda para dito.
-Ang pagpasa ng mga ulat sa DBM
COA at lehislatura upang malaman
kung nagasta ang badyet ayon sa
itinakda ng batas.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING
Pagbuo ng Pambansang Badyet

33. Checks and Balances
• Pagtiyak na hindi maaabuso ng anumang
sangay ng pamahalaan ang kanilang
kapangyarihan sa usapin ng paglalaan ng
limitadong pondo ng bayan.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

34. Gastusin ng Pamahalaan ayon sa Uri
1. Personal Services (PS) – gastusin para sa
suweldo, honoraria at bonuses ng mga
kawani ng pamahalaan.
2. Maintenance and Other Operating
Expenses (MOOE) – gastusin para sa
operasyon tulad ng kuryente, papel, tubig,
gasolina at iba pa.
3. Capital Outlay (CO) – gastusin para sa
karagdagang asset tulad ng gusali, lupa,
sasakyan o makinarya.

35. Gastusin ng Pamahalaan ayon sa Sektor
4. Serbisyong Pang-ekonomiyo – gastusin sa
pagpapaunlad ng mga programang
pangkaunlaran tulad ng kalakalan, industriya
at turismo.
5. Serbisyong Panlipunan – mga gastusin sa
edukasyon, kalusugan, transportasyon etc.
6. Pambansang Tanggulan – mga gastusin sa
pagpapanatili ng katahimikan at seguridad.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

36. Gastusin ng Pamahalaan ayon sa Sektor
7. Pangkalahatang Pampublikong
Paglilingkod – mga gastusin sa pagsasagawa
ng tungkuling pansibiko tulad ng tulong sa
panahon ng kalamidad, pagpapautang etc.
8. Pambayad utang – gastusin na
pinambabayad sa mga utang ng bansa
panlabas o panloob.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING

37. Gastusin ng Pamahalaan ayon sa
PROGRAMA ( sa 100 Thousand)
DEP. ED.
40%
DPWH
30%
DOH
15%
DOA
8%
DSWD 7%
.40 x 100, 000
= P 40, 000
.30 x 100, 000
= P 30, 000
.15 x 100, 000
= P 15, 000
.08 x 100, 000
= P 8, 000
.07 x 100, 000
= P 7, 000

38. Sitwasyon ng Budget
• Budget Deficit – nagaganap kung mas
mataas ang gastos sa kita ng pamahalaan.
• Budget Surplus – nagaganap kung mas
mataas ang kita sa gastos ng pamahalaan.
#GOBYERNO #BUDGET #BUWIS #3RD GRADING