Pang Abay at ang mga Uri

1. PANG-ABAY
 Ang tawag sa salita o lipon ng mga salitang
ngabibigay-turing sa pandiwa, pang-uri, o kapwa
pang-abay.
 Mga salitang naglalarawan sa kilos na ginagawa sa
pangungusap.

2. ANG MGA PANG-ABAY AY
NAGLALARAWAN NG PANG-URI.
Halimbawa:
 Lubhang malinis ang kaniyang silid.
(pang-abay) (pang-uri)
 Lalong mataas ang kapatid niya kaysa kaniya.
(pan-abay) (pang-uri)
 Halos kasinghusay niya si Efren Bata sa billiard.
(pang-abay) (pang-uri)

3. Ang mga pang-abay ay naglalarawan ng
pandiwa
Halimbawa:
 Maayos na pumipila ang mga bata.
(pang-abay) (pandiwa)
 Totoong mahusay umawit si Vrenilyn.
(pang-abay) (pandiwa)
 Malayang namumuhay ang mga mamayan.
(pang-abay) (pandiwa)

4. ANG MGA PANG-ABAY AY
NAGLALARAWAN DIN NG KAPUWA PANG-
ABAY
Halimbawa:
 Lubhang mabilis tumakbo ang manlalaro.
(pang-abay)
 Totoong lubhang nagulat siya sa iyong balita.
(pang-abay)
 Totoong mahilig magbasa ang kapatid ko.
(pang-abay)

5. Mga uri ng pang-abay:
1. PANG-ABAY NA KATAGA O INGKLITIK
 Katagang karaniwang sumusunod sa unang salita ng pangungusap. May 16 na
kilalang pang-abay na ingklitik. Sumusunod sa unang salita ng kayariang
kinabibilangan. Ito ay ang mga sumusunod:
man kasi sana nang
kaya yata tuloy lamang/lang
din/rin ba pa muna
pala na naman daw/raw
Halimbawa:
 Naghihintay pa sila hanggang ngayon.
 Naiwan tuloy sila ng huling byahe.
 Sa bahay man o paaralan makapagbabsa ka ng ganitong mga akda.
 Hindi man lamang siya tumawag upang magpaalam.
 Umalis na kaya siya?
 Babalik daw naman siya.

6. 2. pang-abay na kataga o parirala:
a. PAMANAHON
b. PANLUNAN
c. PAMARAAN
d. PANG-AGAM
e. KUNDISYUNAL
f. PANANG-AYON
g. PANANGGI
h. PANGGAANO
i. PANG-ABAY NA KUSATIBO
j. BENEPAKTIBO

7. PANG-ABAY NA PAMANAHON
 Ay nagsasabi kung kailan ginawa ang kilos ng pandiwa
 Ito ay sumasagot sa tanong na kailan at nagsasaad ng oras o
panahong ginawa ang kilos
Halimbawa:
 Kailangan nating umuwi tuwing Sabado.
 Tumigil kami sandali sa gasolinan.
 Araw-araw ay maagang pumapasok si Boy.
 Ikaanim ng umaga nang gumising siya.
 Maaga siyang pumasok.
 Dumating kahapon ang tatay.
 Magbabakasyon kami sa Baguio sa isang linggo.

8. Pang-abay na panlunan
 Tumutukoy sa pook na pinangyarihan ng pandiwa.
 Nagsasabi kung saan ginawa ang kilos ng pandiwa
 Ito ay sumasagot sa tanong na saan at sinasabi kung saan ginawa ang kilos.
Halimbawa:
 Naligo sa ilog ang mga bata.
 Bumili siya sa palengke ng bangus.
 Maraming sariwang isda ang inilalako sa aplaya.
 Lumuhod siya sa harap ng altar.
 Naligo siya sa banyo at nagbihis ng damit pang eskuwela.
 Naglaro sila sa bakuran ng paaralan.
 Sa buong mundo ay laganap ang ibat-abang kuwento o alamat tungkol sa
pinagmulan ng ibat-ibang bagay.

9. Pang-abay na pamaraan
 Naglalarawan kung paano naganap ang kilos ng pandiwa
 Ay nagsasabi kung paano ginawa ang kilos ng pandiwa
 Ito ay sumasagot sa tanong na paano. Ipinakikita nito kung paano
ginawa ang kilos.
Halimbawa:
 Mabilis tumakbo ang kuya ko.
 Dahan-dahang binuksan ng lola ang pinto.
 Pabulong na nagdasal ang bata.
 Mataimtim siyang nagdasal.
 Mahusay bumigkas si Anton.
 Magalang niyang binati ang guro.
 Mabait makipag-usap si Claire sa lahat.

10. Pang-abay na pang-agam
 Ito ay nagbabadya ng di-katiyakang kilos ng pandiwa
Halimbawa:
 Iilan marahil ang nakaalam sa paligsahan.
 Siguro nakauwi na si Ate.
 Baka di nag aral nang mabuti si Faith kaya siya di nakapasa sa
pasulit.
 Baka mahal na nga kita kasi ang lambing mo sakin.
 Nakamtan niya na ang lahat nang karangyaan gmalungkot pa din
siya.

11. Pang-abay nakundisyunal
 Ito ay nagsasaad ng kundisyon para maganap ang kilos ng
pandiwa.
Halimbawa:
 Maraming turista ang pupunta rito kapag nawala na ang terorista.
 Sasama lang ako kung sasama din kayong lahat.
 Papayag ako kung bibilhan mo ako ng kendi.
 Makakapasa tayong lahat sa pasulit kung magtutulungan tayong
mag review at mag-aaral ng mabuti.

12. Pang-abay na panang-ayon
 Nagsasaad ng pagsang-ayon.
Halimbawa:
 Sadyang masipag ang kaniyang mapapangasawa.
 Talagang mapagmahal na ina si aleng Loling.
 Sadyang mahal na mahal ka lang kaya siya ngkakaganyan.
 Sobrang bait mo para lang abusuhin.
 Totoong napakaganda ng batang si Myrna.
 Si Monalisa talaga ang may perpektong ngiti.

13. Pang-abay na pananggi
 Ito ay nagsasaad ng pagtanggi.
Halimbawa:
 Ayaw pumasok ang anak niya sa eskuwela.
 Huwag na huwag kang makakalapit sakin.
 Hinding-hindi niya mapapatawad ang asawa niyang taksil.
 Ayaw niyang ipahiram ang ballpen niya.

14. Pang-abay na panggaano
 Ang pang-abay na nagsasaad ng timbang o sukat.
Halimbawa:
 Ang mga taong nakabasa ng alamat ay dumami nang isang daang
porsiyento.
 Tumaas siya ng dalawang puntos sa Filipino IV.
 Siyamnapung porsiyentong nagbago ang aking pananaw sa buhay dahil
sa pagbabasa ko niyan.
 Nadagdagan ang kanyang timbang ng 3kilo.

15. pang-abay na kusatibo
 Ito ay nagsasaad ng dahilan sa pagganap ng kilos ng pandiwa.
Halimbawa:
 Nasagasaan ang dalawang matanda dahil sa mabilis na pagpapatakbo
ng drayber ng trak.
 Nagpakamatay si Gabriel dahil sa depresyon sa buhay.
 Nalunod sa dagat ang mga bata dahil sa kapabayaan ng kanilang mga
magulang.
 Naging mahirap siya dahil sa kanyang mga bisyo.
 Dahil labis niyang dinamdam ang pagkawala ng kanyang mga mahal sa
buhay kaya siya na baliw

16. pang-abay na benepaktibo
 Ito ay nagsasaad ng benepisyo para sa tao dahil sa pagkakaganap
sa kilos ng pandiwa o ng layunin ng kilos ng pandiwa.
Halimbawa:
 Magbenta ka ng bote para pang-almusal mo.
 Magbayad ka ng utang mo para makakaulit kapa.
 Magsikap ka para makaahon ka sa kahirapan ng buhay.
 Mag-aral kang mabuti para sa yong kinabukasan
 Matutu kang mapagkumbaba para ka iangat ng dios.