Iba't ibang uri ng tayutay

2. WIKA
Pormal Di-Pormal

4. "MGAIDYOMA"

5. Ang pag-aaral ng mga idyoma
o idioms ay kaugnay ng
kaalamang panretorika. Ang
idyoma ay:
• *di tuwiran o di tahasang pagpapahayag
ng gustong sabihin.
• *malayo sa literal o denotatibong
kahulugan ng salita.
• *tinatawag na idyomatiking pahayag
o sawikain sa ating wika.

6. Mga halimbawa ng idyoma:
1. Mababaw ang luha ng guro namin.
2. Hindi siya sanay na maglubid ng
buhangin.
3. Matutuo kang magbatak ng buto.

7. 4. Parang nilubugan ng araw si Jay
dahil may kasintahan na ang mahal
niya.
5. Si Israela ay itinulak sa bangin ni
Faye nang iwan niya ito sa party.
6. Si Jiji ay isang bata na laman ng
lansangan.

8. 7. Maswerte si Angelika dahil
pinanganak siyang nakahiga sa
salapi.
8. Hindi makapili si Saldi kung sino
ang kanyang liligawan. Siya ay
hilong-talilong.

9. 9. Tumakas na naman si Jonard sa
bahay nila, kaya pala umusok ang
ilong ng nanay niya.

11. • Ito ay tumutukoy sa matalinghagang
pagpapahayag o paglalarawang kakaiba
sa pangkaraniwang paraan.
• Ito rin ay ginagamit upang maging
mabisa , masining at kawili-wili ang
paglalarawan.
Ano ba ang tayutay?

12. • Ito ay isang sinadyang paglayo sa
karaniwang paggamit ng mga
salita upang gawing mabisa,
matalinghaga, makulay at kaakit-
akit ang pagpapahayag.

13. 1. Aliterasyon
• Pag-uulit ito ng mga tunog-katinig sa
inisyal na bahagi ng salita.
Halimbawa:
ay magkakaroon din
kakayahang makagawa ng
ng
1. Ang
katanungan
kasagutan.

14. • Pag-uulit naman ito ng mga tunog-
patinig sa alinmang bahagi ng salita.
Halimbawa:
1. Isang paraan ang pagtanggap ng
mensahe sa pamamagitan ng ating
pandinig.
2. Nakapagpapalawak ng kaalaman at
karunungan ang karanasan.
2. Asonans

16. • Katulad ng aliterasyon, pag-uulit ito ng
mga katinig ngunit sa bahaging pinal
naman (kahapon at ngayon/ tunay na
buhay/ ulan sa bubungan).
Halimbawa:
1. Ang halimuyak ng mga bulaklak ay
mabuting gamot sa isang pusong wasak.
2. Hiniwalayan at nilayuan ni May Ann ang
kanyang kasintahan.
3. Konsonans

18. • Sa pamamagitan ng tunog o himig ng
salita ay nagagawang maihatid ang
kahulugan nito.
Halimbawa:
1. Dinig ko ang langitngit ng kawayan,
lagaslas ng tubig, dagundong ng kulog at
haginit ng kubong iyon sa gitna ng gubat.
2. Lumalakas ang tibok ng puso ko sa
tuwing dumarating siya.
4. Onomatopiya

19. Ayon naman kay Alejandro (sa
Bernales, et al., 2002), may mga
tayutay ding pag-uulit sa ng
buong salita.

20. • Pag-uulit sa unang bahagi ng pahayag
o ng isang taludtod.
Halimbawa:
Kabataan ang sinasabing pag-asa ng
ating bayan.
Kabataan ang sanhi ng pagsisikap ng
bawat magulang. Ngunit kabataan din ba
ang sisira sa kanyang sariling kinabukasan?
At kabataan din ba ang wawasak sa
pangarap ng kanyang kapwa?
5. Anapora

21. • Pag-uulit naman ito sa huling bahagi
ng pahayag taludtod.
Halimbawa:
1. Ang konstitusyon sa Saligang-Batas ay
para sa mamamayan, gawa ng mamamayan
at mula sa mamamayan.
2. Noon sa kanya umiikot ang aking
mundo, ngayon ay siya parin ang aking
mundo.
6. Epipora

22. • Kakaiba ito sapagkat ang pag-uulit ay sa
una at huli.
Halimbawa:
1. Hindi niya matagpuan ang hinahanap.
Hinahanap parin niya ito upang matagpuan.
2. Magtala ng mga detalye. Detalye ng
impormasyon.
7. Anadiplosis

24. Pagtukoy sa mga talinghaga
para sa pagpapasidhi ng
guniguni at damdamin…

25. • Di-tuwirang paghahambing ng
magkaibang bagay, tao o pangyayari
‘pagkat gumagamit ng mga pariralang
tulad ng,kawingis ng,para ng, at gaya ng.
Halimbawa:
1. Tumakbo siyang tulad ng isang mailap na
usa nang makita ang papalapit na
kaaway.
2. Tulad siya ng isang mabangong bulaklak
kung aamuyin.
8. Pagtutulad o Simili

26. • Ito ay tuwirang paghahambing ‘pagkat hindi
na gumagamit ng mga nabanggit na parirala
sa itaas.
Halimbawa:
1. Angmasayang mukha niya ang
nagpapaganda ng araw ko.
2. Isang bukas na aklat sa akin ang iyong
buhay, kaya’t huwag ka nang mahiya pa.
3. Siya’y sakit na hindi ko kayang tiisin.
9. Pagwawangis o Metapora

27. • Inaaring tao ang mga bagay na walang
buhay sa pamamagitan ng pagkakapit sa
mga ito ng mga gawi o kilos ng tao.
Halimbawa:
1. Dahil ako’y nag-iisa tuwing pasko, ang
simoy ng hangin ang yumayakap sa akin.
2. Mabilis na tumakbo ang oras patungo
sa kanyang malagim na wakas.
10. Pagbibigay-katauhan/ Personipikasyon

28. • Lagpas ito sa katotohanan o
eksaheradong pahayag.
Halimbawa:
…at kung mangyayari, hanggang sa
malibing ang mga buto ko, kita’y
sisintahin…
…susungkitin mga bituin para lang
makahiling na sana’y maging akin puso
mo at damdamin…
11. Pagmamalabis/Hayperboli

29. • Ang panlaping meto ay
nangangahulugang pagpapalit o
paghalili. Dahil dito, nagpapalit ito ng
katawagan o ngalan sa bagay na
tinutukoy.
HALIMBAWA:
Nagpulong-pulong ang mga ilaw ng
tahanan ng barangay.
12. Metonomi/Pagpapalit-tawag

30. • Binabanggit dito ang bahagi bilang
pagtukoy sa kabuuan, o ang kabuuan para
sa bahagi.
HALIMBAWA:
Kagabi’y dumalaw ako, kasama ang aking
mga magulang, upang hingin ang kamay ng
pinakamamahal kong si Nena.
13. Sinekdoki

31. • Paggamit ito ng salitang magpapabawas sa
tindi ng kahulugan ng orihinal na salita.
HALIMBAWA:
Makiramay tayo sa mga naulila sa
Funeraria Paz, kung saan nakahimlay ang
labi ng yumao.
14. Eupemismo

32. • Pagtatanong na hindi naman
nangangailangan ng sagot. Ang layunin ay
maikintal sa isipan ng nakikinig o
mambabasa ang mensahe.
HALIMBAWA:
Nasaan kayo, mga kabataan, sa sandaling
ang Inang Bayan ay inaalipusta ng mga
dayuhan.
15. Retorikal na tanong

34. PASULIT
I. Piliin ang pinakaangkop na kahulugan ng
mga idyomang nakasulat nang pahilig
sa loob ng sumusunod mga
pangungusap.

35. 1. Ang pangyayaring iyon ay kinalugmukan
ng kanyang mga pangarap sa buhay.
a. Nagpatuloy sa pag-asa
b. Dahilan ng kanyang mga layunin
c. Pinagmulan ng kanyang mga adhikain
d. Sumira ng kanyang magandang
hinaharap

36. 2. Napakatamis ng dila ni Randy kaya niya
naakit si Rachel.
a. Nanloloko
b. Napakatapat
c. May diabetes
d. Magaling mangusap

37. 3. Lumayas si Eric dahil magaan ang kamay ng
kanyang tiyahin.
a. Madaldal
b. Madaling manakit
c. Magaling magmura
d. palautos

38. 4. Ano ka ba? Ang laki-laki mo, patabaing baboy
ka!
a. Malusog
b. Marumi
c. Tamad
d. Mabaho

39. II. Uriin ang mga tayutay na ginagamit
sa bawat pangungusap.

40. 1. Kagabi, dinalaw ako ng mapapait mong
alaala.
a. Pagtatambis
b. Pagbibigay-katauhan
c. Pagmamalabis
d. Paglumanay

41. 2. Abalang-abala sa gawain ang haligi ng
tahanan.
a. Pagpapalit-tawag
b. Pagtawag
c. Pagpapalit-saklaw
d. Pagmamalabis

43. GUMAWA NG ISANG
SANAYSAY NA MAY 500
SALITA HINGGIL SA
NAPAGKASUNDUANG PAKSA
GAMIT ANG LAHAT NG IDEYA
NA IBINAHAGI NG INYONG
KAMAG-ARAL.