2. Η Εικονομαχία
Ας πάμε
• να δούμε και να αξιολογήσουμε το ρόλο της εικόνας στη ζωή μας
• να εξηγήσουμε τους λόγους που ένα θεολογικό γεγονός έγινε αιτία
πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων
• να ανακαλύψουμε τα μυστικά και τη διαχρονική αξία των εικόνων
3. Η Εκκλησία περνά στην εικονογραφία
• Οι δύο αφορμές της εικονογράφησης
1) η εκκλησία έπαψε να διώκεται. Θα μπορούσε πλέον να διασώσει τα βιώματα
των μαρτύρων και
2) να αναπαραστήσει τη Βίβλο ξεκινώντας από την δημιουργία του κόσμου μέχρι
την ανάληψη του Χριστού
• Αυτές οι αναπαραστάσεις δεν είχαν σκοπό τη διακόσμηση της Εκκλησίας αλλά
ήταν βοηθητικά μέσα για την κατήχηση και την θεωρία
4. Αίτια της εικονομαχίας
κυρίως θεολογικά
• Οι υπερβολές και οι προλήψεις στην προσκύνηση των εικόνων από
πιστούς λαϊκότερων στρωμάτων και απαίδευτους μοναχούς οι
οποίοι:
1. έδιναν μεγαλύτερη σημασία στην προστατευτική δύναμη της ίδιας
της εικόνας και όχι του εικονιζόμενου προσώπου και
2. εφάρμοζαν πρακτικές που θύμιζαν ειδωλολατρία όπως:
α)τοποθέτηση της εικόνας στη θέση του αναδόχου και
β)χρησιμοποίηση του χρώματος της εικόνας στη Θεία Κοινωνία ή
χρήση του για θεραπευτικούς σκοπούς
5. Γεγονότα
Α΄ φάση της Εικονομαχίας
• Ο Λέων Γ΄ ο Ίσαυρος απαγορεύει την προσκύνηση των εικόνων
• Η Σύνοδος της Ιέρειας (754) καταδικάζει τις εικόνες και την
προσκύνησή τους. Συνέπεια, η επιβολή της εικονομαχίας.
• Οι εικόνες αφαιρούνται από τους ναούς ή καταστρέφονται
• Τα άμφια και τα σκεύη με παραστάσεις κατάσχονται
• Οι ηγέτες των εικονόφιλων διώκονται
• Μοναχοί τυφλώνονται και εξορίζονται
• Τα ιερά σκεύη των μοναστηριών πωλούνται
6. Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος (787)
• Η Ειρήνη η Αθηναία, επίτροπος του ανήλικου τότε γιου της Κωνσταντίνου,
συγκαλεί στη Νίκαια το 787 την Ζ΄ Ουκουμενική Σύνοδο και αναστηλώνει τις
εικόνες, κλείνοντας την Α΄ φάση της εικονομαχίας
7. Υπερασπιστές των Εικόνων
• Ιωάννης Δαμασκηνός: υπερασπιστής των εικόνων στην Α΄ φάση της
εικονομαχίας:
• «εφόσον ο Θεός σαρκώθηκε, ήρθε στη γη και πήρε ανθρώπινη
μορφή μπορούμε να τον εικονίσουμε»
• «δεν λατρεύουμε την ύλη, αλλά τον δημιουργό της ύλης»
• « η ύλη, με την σάρκωση του Χριστού αγιάστηκε και έγινε αιτία της
σωτηρίας μας»
• «οι εικόνες είναι τα βιβλία των αγραμμάτων»
9. Η Κυριακή της Ορθοδοξίας: Η γιορτή της αναστήλωσης
των εικόνων
• Λήξη της Β΄ Φάσης της Εικονομαχίας
Μετά το θάνατο του εικονομάχου αυτοκράτορα Θεόφιλου, και την ανάληψη της
εξουσίας από την εικονόφιλη Θεοδώρα, λήγει η Β΄ φάση της εικονομαχίας. Ο
Πατριάρχης Μεθόδιος συγκαλεί το 843 τοπική σύνοδο που επικυρώνει τις
αποφάσεις της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου και αναστηλώνει οριστικά τις εικόνες.
Υπερασπιστής των εικόνων στη Β΄ φάση της εικονομαχίας, αναδείχτηκε ο
Θεόδωρος Στουδίτης
Εορτασμός
• Ο Θρίαμβος της Ορθοδοξίας κατά της εικονομαχίας καθιερώνεται να
γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, που ονομάστηκε
Κυριακή της Ορθοδοξίας.
11. Ο σύνδεσμος με τον Μανουήλ Πανσέληνο
https://youtu.be/nozDxCXpYxU
12. Ας εντοπίσουμε τις απόψεις του
• Τι λέει για τα κίνητρα του αγιογράφου;
• Πού στηρίζει την δυνατότητα της αγιογράφησης;
• Τι αγιογραφεί;
• Τι θα τον ρωτούσατε αν τον παίρνατε συνέντευξη;
13. Είμαστε έτοιμοι να πάμε να φτιάξουμε το σταυρόλεξό
μας; Πατάμε ctrl+κλικ
• http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1036
