Ιστορία Στ΄ δημοτικού http://users.sch.gr/dimylonaki/mathimata_istoria_st_anagenisi_kai_thriskeftiki_metarithmisi.htm

1. Ιστορία ΣΤ' Δημοτικού
Ιστορία του νεότερου και
σύγχρονου κόσμου

3. Όλα ξεκίνησαν μετά τον Μεσαίωνα.
Έτσι ονομάζεται, η χρονική περίοδος από τη διάλυση της Δυτικής Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας έως την Αναγέννηση (5ος - μέσα 15ου αιώνα). Η περίοδος
αυτή συμπίπτει σχεδόν με τα χρόνια της ΒυζαντινήςΑυτοκρατορίας.
Οι Νεότεροι Χρόνοι έχουν ως αφετηρία τους τα μέσα του 15ου αιώνα.
Τι έγινε τότε;

4. Το 1453 καταλήφθηκε η Κωνσταντινούπολη από τους Οθωμανούς
Τούρκους, ενώ στη Δυτική Ευρώπη τερματίστηκε ο Εκατονταετής Πόλεμος, ο
οποίος ανέδειξε δύο εθνικά κράτη, την Αγγλία και την Γαλλία. Από τότε
περίπου άρχισε σταδιακά να αλλάζει η κοινωνία του Μεσαίωνα και να
διαμορφώνονται, κυρίως στη Δυτική Ευρώπη, βασικά χαρακτηριστικά του
σύγχρονου πολιτισμού. Ιδιαίτερα έως το 1815 διάφορες ιδεολογικές,
πολιτικές,
πνευματικές και
καλλιτεχνικές αλλαγές,
μεγάλοι και σκληροί
πόλεμοι, εξερευνήσεις
μακριά από την ευρω-
παϊκή ήπειρο, αλλά και
επαναστάσεις άλλαξαν
ριζικά την κατάσταση.
Ανέδειξαν νέες πολιτικές,
οικονομικές και κοινω-
νικές δυνάμεις καθώς
και νέες αξίες, αρχές
και θεσμούς.

5. Κεφάλαιο 1
Η Αναγέννηση και η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση
Η πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση που εμφανίστηκε στην
Ευρώπη στα μέσα του 14ου αιώνα ονομάζεται Αναγέννηση. Στη
διάρκεια της εκφράστηκαν νέες ιδέες, οι οποίες επηρέασαν
πολλούς τομείς της ζωής των ανθρώπων. Κατά τον 16ο αιώνα οι
νέες ιδέες επεκτάθηκαν και στο χώρο της θρησκείας, οδηγώντας
στη Θρησκευτική Μεταρρύθμιση.

6. Η Αναγέννηση εμφανίστηκε πρώτα στην
π ε ρ ι οχ ή τ η ς Β ό ρ ε ι α ς Ι τα λ ί α ς
(Φλωρεντία, Βενετία) και μέσα σε δυο
αιώνες διαδόθηκε σε ολόκληρη την
Ευρώπη. Κατά την Αναγέννηση οι
άνθρωποι του πνεύματος στράφηκαν στη
μελέτη του αρχαίου ελληνικού και του
ρωμαϊκού πολιτισμού. Σ' αυτό
βοήθησαν σημαντικά και Έλληνες
λόγιοι, που κατέφυγαν στη Δυτική
Ευρώπη αμέσως μετά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης (1453).

7. Η
Φλωρεντία
σε
χαρακτικό
της εποχής
της
Αναγέννησης

8. Φλωρεντία: εδώ γεννήθηκε η ευρωπαϊκή Αναγέννηση, σύγχρονη φωτογραφία
https://el.wikipedia.org/

9. Ο Μεσαίωνας διήρκησε περίπου
χίλια χρόνια, χαρακτηρίστηκε
από τραγικά γεγονότα, όπως
θρησκευτικές και στρατιωτικές
αντιπαραθέσεις, λιμούς και
ασθένειες και θεωρείτε σκοτεινή
περίοδος. Τα χρόνια εκείνα η
κοινωνία είχε στο κέντρο της
τον Θεό και χρησιμοποιούσε για
τα πάντα την προσευχή και την
εξιλέωση. Μια πρακτική της
εποχής ήταν τα συγχωροχάρτια,
έγγραφα που βεβαίωναν άφεση
αμαρτιών και αγόραζαν οι
άνθρωποι . Μπορείτε να
σκεφτείτε ποιοι μπορούσαν
ν α α γ ο ρ ά σ ο υ ν τ α
σ υ γ χ ω ρ οχά ρτ ι α κα ι ν α
πάρουν άφεση αμαρτιών;

10. Κατά το τέλος του Μεσαίωνα εμφανίζεται το κίνημα του Ουμανισμού
(νεολατινικό Humanismus = ανθρωπισμός) που επηρέασε την πολιτιστική
εξέλιξη της Ευρώπης. Σε αντίθεση με τον Μεσαίωνα οι ουμανιστές
τοποθέτησαν στο κέντρο του κόσμου τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του.
Πίστευαν πως μέσω της εκπαίδευσης ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει τις
γνώσεις, τις ικανότητες και τον χαρακτήρα του και θεωρούσαν τον
ελληνορωμαϊκό πολιτισμό πηγή μάθησης και έμπνευσης. Οι ουμανιστές
πρωτοστάτησαν στην προώθηση της παιδείας, των καλών τεχνών, της
φιλολογίας και της κριτικής σκέψης.

11. Οι ιδέες του Ουμανισμού διαδόθηκαν πολύ
γ ρ ή γ ο ρ α χ ά ρ η σ τ η ν ε φ ε ύ ρ ε σ η τ η ς
τυπογραφίας, την εκτύπωση δηλαδή βιβλίων,
που είχε ξεκινήσει από το 1041 στην Κίνα και
τελειοποιήθηκε από τον Γερμανό Ιωάννη
Γουτεμβέργιο. Ο Γουτεμβέργιος θεωρείται ο
εφευρέτης της τυπογραφίας. Η έκδοση της
Βίβλου με τη νέα τεχνική τη πενταετία 1450-
1455, δικαιολογημένα χαρακτηρίστηκε ως μια
μεγάλη στιγμή στη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία,
αφού έδωσε ώθηση στη διάδοση του βιβλίου.

12. Την εποχή αυτή οι τέχνες γνωρίζουν
μεγάλη άνθιση. Μεγάλες μορφές της
Αναγεννησιακής ζωγραφικής και
γλυπτικής ήταν οι ζωγράφοι Σάντρο
Μποτιτσέλι,
Πορτρέτο Νέας Γυναίκας
(περίπου 1480–85)
του Σάντρο Μποττιτσέλλι
https://el.wikipedia.org/

13. Η Γέννηση της Αφροδίτης (περ. 1485), Φλωρεντία.
https://el.wikipedia.org/

14. οΛεονάρντο Ντα Βίντσι,
Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου,
Λεονάρντο ντα Βίντσι, 1487
Πρόκειται για σημειώσεις σε ένα από τα
ημερολόγιά του. Απεικονίζει μία φιγούρα σε δύο
αλληλοκαλυπτόμενες θέσεις με τα μέλη του
ανεπτυγμένα και συγχρόνως εγγεγραμμένη σε ένα
κύκλο και ένα τετράγωνο. Το σχέδιο και το κείμενο
συχνά ονομάζονται Κανόνας των Αναλογιών.
Σύμφωνα με τις σημειώσεις του ντα Βίντσι, οι
οποίες είναι γραμμένες με καθρεπτιζόμενη γραφή,
το σχέδιο έγινε ως μελέτη των αναλογιών του
(ανδρικού) ανθρώπινου σώματος

15. Ο Μυστικός Δείπνος, 1495-1498
https://el.wikipedia.org/

16. Μόνα Λίζα, 1503-1506
Παρίσι, Λούβρο
Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ασχολήθηκε με
όλες τις επιστήμες και τις τέχνες.
Υπήρξε μηχανικός, φιλόσοφος,
αρχιτέκτονας, μαθηματικός, ζωγράφος
και γλύπτης και έχαιρε μεγάλου
θαυμασμούς, ακόμα και σήμερα.
Η Μόνα Λίζα αποτελεί το αριστούργημά
του, ένα έργο που ακόμη και στις μέρες
μας προκαλεί τον θαυμασμό του
κοινού, αλλά και την αντιπαράθεση των
ειδικών σχετικά με την ερμηνεία του.

18. ο ΜιχαήλΆγγελος
Η Πιετά (ιταλικά Pietà,Έλεος, 1497 -
1499) είναι ένα μαρμάρινο γλυπτό της
Αναγέννησης, γνωστό και ως
«Αποκαθήλωση», που φιλοτεχνήθηκε
από τον Μιχαήλ Άγγελο και βρίσκεται
στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου στην
πόλη του Βατικανού. Είναι το πρώτο
έργο του καλλιτέχνη που ήταν τότε λίγο
μεγαλύτερος από 20 χρόνων το μοναδικό
που έχει υπογράψει, και ίσως ένα από τα
σπουδαιότερα έργα τέχνης του δυτικού
κόσμου.
https://el.wikipedia.org/

19. Μιχαήλ Άγγελος, Η Δευτέρα Παρουσία, Ανάκτορα του Βατικανού, Καπέλα Σιξτίνα
https://el.wikipedia.org/
Ο Μιχαήλ Άγγελος ήταν κι αυτός σπουδαία προσωπικότητα. Υπήρξε
αρχιτέκτονας, γλύπτης, ζωγράφος και ποιητής από τους κορυφαίους της
Αναγέννησης.

20. https://www.offlinepost.gr/
Μιχαήλ Άγγελος, Η Δευτέρα Παρουσία, Ανάκτορα του Βατικανού, Καπέλα Σιξτίνα

21. https://michelangelobuonarrotietornato.files.wordpress.com/

22. και ο Ραφαήλ.
Ο Άγιος Γεώργιος και ο δράκος,
ένα μικρό έργο (29 x 21 cm)
(Λούβρο)
https://el.wikipedia.org/

23. Ραφαήλ, Η Σχολή των Αθηνών, Ανάκτορα του Βατικανού, Αίθουσα της Υπογραφής
https://el.wikipedia.org/

25. Άνθιση κατά την Αναγέννηση γνωρίζει επίσης και η
αρχιτεκτονική. Σπουδαίος αρχιτέκτονας και γλύπτης
αναδυκνείεται ο Φίλιππο Μπρουνελέσκι.
Άγιος Πέτρος, 1412, Φλωρεντία,
https://el.wikipedia.org/

26. Φλωρεντία, ο τρούλλος της μητρόπολης Santa Maria del Fiore, 1420-36
https://el.wikipedia.org/

27. Σπουδαία προσωπικότητα ήταν και ο
Ολλανδός θεολόγος και φιλόλογος
Έρασμος, που θεωρούσε ως αρετές την
καλοσύνη και την ανοχή.

28. Την αγάπη για τα ανθρώπινα
δημιουργήματα διέδωσε με τα έργα του
ο Άγγλος ποιητής και θεατρικός
συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ.
Θ ε ω ρ ε ί τ α ι ε υ ρ έ ω ς ω ς ο
σημαντικότερος συγγραφέας που
έγραψε στην αγγλική γλώσσα και ένας
α π ό τ ο υ ς σ η μ α ν τ ι κ ό τ ε ρ ο υ ς
δραματουργούς παγκοσμίως. Συχνά
αποκαλείται εθνικός ποιητής της
Αγγλίας.

29. Στην Ισπανία διακρίθηκε ο ζωγράφος
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ
Γκρέκο (Ο Έλληνας). Ήταν Κρητικός
ζωγράφος, γλύπτης και αρχιτέκτονας.
Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του
μακριά από την Ελλάδα, δημιουργώντας
τα περισσότερα έργα του στην Ιταλία και
στην Ισπανία.
Ελ Γκρέκο (1541-1614),
Η προσκύνηση των Ποιμένων,
Μαδρίτη, Πράδο
https://el.wikipedia.org/

30. https://el.wikipedia.org/
Προσκύνηση των Μάγων, 1568, Museo Soumaya, Πόλη του Μεξικού

31. Ο Χριστός φέρων τον Σταυρόν,
1580,
Νέα Υόρκη,
Μητροπολιτικό Μουσείο
https://el.wikipedia.org/

32. Στην Ισπανία επίσης διακρίθηκε ο
συγγραφέας Μιχαήλ Θερβάντες με το
μυθιστόρημα «Δον Κιχώτης» .
Το έργο περιγράφει τις περιπέτειες ενός απλού αγρότη
που πιστεύει ότι είναι ιππότης. Ξεκινάει τα ταξίδια
φορώντας μια παλιά μεταλλική πολεμική στολή που
βρήκε. Λίγο καιρό αργότερα βρίσκει τον γείτονά του
Σάντσο Πάντσα και τον πείθει να τον ακολουθήσει με
το αντάλλαγμα πως θα του δώσει μερίδιο σε ένα νησί.
Τα ταξίδια του Δον Κιχώτη μαζί με τον πιστό σύντροφο
του τις περισσότερες φορές δεν έχουν καλή κατάληξη.
Συνήθως οι άνθρωποι τους κοροϊδεύουν. Προς το
τέλος του δεύτερου βιβλίου βλέπουμε πως ο ήρωας
βρίσκει τα λογικά του και επιστρέφει μαζί με τον φίλο
και συνταξιδιώτη του πίσω στο σπίτι τους.
Χάλκινα αγάλματα του Δον Κιχώτη
και του Σάντσο Πάντσα, στην πλατεία
Plaza de España στη Μαδρίτη.
https://el.wikipedia.org/

33. Εκτός όμως από τα γράμματα και τις τέχνες, βελτιώθηκε πολύ η ανατομία και η
ιατρική και αναπτύχθηκαν πολύ και οι επιστήμες. Την περίοδο της
Αναγέννησης διατυπώθηκαν οι αστρονομικές θεωρίες του Κοπέρνικου και του
Γαλιλαίου.
Κοπέρνικος

34. Ιδιαίτερα γνωστή είναι η ηλιοκεντρική θεωρία του Κοπέρνικου, Πολωνού
μαθηματικού και αστρονόμου, που δημοσιεύθηκε το 1543. Σύμφωνα με αυτήν,
η Γη, οι πλανήτες και τα υπόλοιπα ουράνια σώματα περιστρέφονται γύρω από
τον Ήλιο, ο οποίος αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος. Έως τότε οι άνθρωποι
πίστευαν πως η γη είναι ακίνητη και αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος.
Ηλιοκεντρικό σύστημα
Γεωκεντρικό σύστημα

35. Ο Ιταλός Γαλιλαίος υπήρξε ο διασημότερος αστρονόμος της Αναγέννησης.
Βελτίωσε το τηλεσκόπιο, εφηύρε το θερμόμετρο και αναδιατύπωσε τη θεωρίου
του ηλιοκεντρικού συστήματος, ενώ μάλιστα του είχε δοθεί εντολή να μη διδάξει
την άποψη της ακινησίας του Ήλιου και της κίνησης της Γης. Στη δίκη που
ακολούθησε αναγκάστηκε να αποκυρήξει γονατιστός τις απόψεις του, ωστόσο
έμεινε στην ιστορία η φράση του «Και όμως κινείται», που την είπε για τη Γη
βγαίνοντας από το δικαστήριο.
https://atexnos.gr/

36. Οι νέες αυτές ιδέες επηρεάζουν και τη θρησκεία. Στις αρχές του 16ου αιώνα
εκτυλίσσεται η Θρησκευτική Μεταρρύθμιση. Η πρώτη φάση της ονομάζεται
Προτεσταντική Μεταρρύθμιση. Οι Προτεστάντες, με
επικεφαλής τον Γερμανό μοναχό ΜαρτίνοΛούθηρο,
εναντιώθηκαν στην εξουσία του Πάπα και στις καταχρή-
σεις της, δημιούργησαν τον Προτεσταντισμό, τον τρίτο
μεγάλο κλάδο του Χριστιανισμού και ξεχωριστή εκκλη-
σία τη γερμανική. Η Μεταρρύθμιση ξεκίνησε στη Γερ-
μανία το 1517, όταν ο ΜαρτίνοςΛούθηρος αντέδρασε
στις καταχρήσεις στην πώληση συγχωροχαρτίων από
την Καθολική Εκκλησία, που υποτίθεται ότι πρόσφερε
άφεση αμαρτιών στους αγοραστές τους και υποστήριξε
την επιστρφή στην εκκλησία της εποχής τωνΑποστό-
λων με μόνο γνώμονα την ερμηνεία τηςΑγίας Γραφής.

37. Παρόμοιες ήταν οι εξελίξεις στην Αγγλία αλλά και στην Ελβετία, με
πρωτεργάτη τον Ιωάννη Καλβίνο. Ο Ιωάννης Καλβίνος ήταν Γάλλος
θεολόγος, πάστορας και μεταρρυθμιστής στη Γενεύη κατά την Προτεσταντική
Μεταρρύθμιση. Ήταν η κύρια φυσιογνωμία της ανάπτυξης του συστήματος της
χριστιανικής θεολογίας που αργότερα ονομάστηκε Καλβινισμός.

38. Η Ρωμαιοκαθολική
Εκκλησία αντέδρασε
στην Προτεσταντική
Μεταρρύθμιση με την
Καθολική Μεταρ-
ρύθμιση, προσπα-
θώντας με μια σειρά
από μέτρα, όπως για
παράδειγμα την ίδρυ-
ση θρησκευτικών
ταγμάτων, να φέρει
και πάλι τους Προτε-
στάντες με το μέρος
της.

39. Την περίοδο της Αναγέννησης συχνοί ήταν οι πόλεμοι μεταξύ Προτεσταντών
και Καθολικών. Από την άλλη πλευρά όμως, ενισχύθηκε η πίστη στη λογική
και στην αυτονομία του ανθρώπου ενώ αναπτύχθηκε, κυρίως στο αγγλικό
πολιτικό σύστημα, η αρχή της αντιπροσωπευτικής εξουσίας (η εξουσία που
ασκείται μέσω αντιπροσώπων, οι οποίοι εκλέγονται από το λαό).

40. Ερώτημα
lΠοιοι καλλιτεχνικοί και επιστημονικοί τομείς αναπτύχθηκαν κυρίως την
περίοδο της Αναγέννησης;

41. Απάντηση
lΠοιοι καλλιτεχνικοί και επιστημονικοί τομείς αναπτύχθηκαν κυρίως την
περίοδο τηςΑναγέννησης;
Την περίοδο της Αναγέννησης οι καλλιτεχνικοί τομείς που αναπτύχθηκαν η
ζωγραφική, η γλυπτική και η αρχιτεκτονική. Αναδείχτηκαν σπουδαίοι
καλλιτέχνες όπως ο Μποτιτσέλι, ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο
Ραφαήλ, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, ο αρχιτέκτονας Μπρουνελέσκι.
Επίσης οι συγγραφείς Σαίξπηρ και Θερβάντες.
Αναπτύχθηκαν επίσης οι επιστημονικοί τομείς ανατομίας και ιατρικής, καθώς
και της ατρονομίας με τις θεωρίες του Κοπέρνικου και του Γαλιλαίου..

42. ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
1 ΠΟΝΤΟΣ

43. Κωνσταντινούπολη
Θεσσαλονίκη
Αθήνα Σμύρνη
Ηράκλειο
Αγγλία
Γαλλία
Ρωσία
Οθωμανική Αυτοκρατορία

44. 1 ΠΟΝΤΟΣ

45. Άλωση
Κωνσταντινούπολης
από Φράγκους
Άλωση
Κωνσταντινούπολης
από Οθωμανούς
Τούρκους
Έναρξη
Ελληνικής
Επανάστασης

46. 1 ΠΟΝΤΟΣ

47. Άλωση
Κωνσταντινούπολης
από Οθωμανούς
Τούρκους
Ο Κολόμβος
ανακάλυψε την
Αμερική
Προτεσταντική
Μεταρρυθμιση
με Λούθηρο
Έναρξη
Γαλλικής
Επανάστασης

48. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ