Φυσική Ε΄ δημοτικού

1. Όγκος
Ιδιότητες των υλικών σωμάτων

2. Η ύλη αποτελείται από μικροσκοπικά σωματίδια που τα λέμα μόρια.
Τα μόρια αποτελούνται από ακόμη μικρότερα σωματίδια, τα άτομα.
Τα άτομα αποτελούνται από ακόμα μικρότερα σωματίδια, τα
ηλεκτρόνια, που περιστρέφονται γύρω από τον πυρήνα.
Ο πυρήνας του ατόμου αποτελείται από άλλα μικροσκοπικά
σωματίδια,τα πρωτόνια και τα νετρόνια και αυτά αποτελούνται από
άλλα ακόμη μικρότερα, τα κουάρκ!
Τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ είναι τα θεμελιώδη ή αλλιώς στοιχειώδη
σωματίδια από τα οποία αποτελείται η ύλη σε όλες τις μορφές της.
Τα υλικά σώματα χωρίζονται σε στερεά, υγρά και αέρια, ανάλογα με
την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.

3. Ιδιότητες των υλικών σωμάτων
Αν ρίξεις μια ματιά στο δωμάτιό σου, θα διαπιστώσεις ότι είναι γεμάτο
από υλικά σώματα με διάφορα μεγέθη, σχήματα και χρώματα.
Κάποια από αυτά τα αντιλαμβάνεσαι εύκολα, ενώ κάποια άλλα,
όπως για παράδειγμα τον αέρα που αναπνέεις, πιο δύσκολα.
Για να μπορούμε να μελετήσουμε τα υλικά σώματα, βασιζόμαστε
στις χαρακτηριστικές τους ιδιότητες.
Ο όγκος, η μάζα και η πυκνότητα
είναι οι πιο βασικές
χαρακτηριστικές ιδιότητες
των υλικών σωμάτων.

4. Όγκος
Τι μπορεί να εννοούμε;

5. Ποιο από τα δύο
αυτοκίνητα χωρά
περισσότερες
αποσκευές;
Οι βαλίτσες π.χ.
που θα μπουν σε κάθε
αυτοκίνητο καταλαμβάνουν
κάποιον χώρο.
Στο πάνω ή στο κάτω
θα καταλάβουν
περίσσοτερο χώρο;

6. Όλα τα υλικά σώματα γύρω μας καταλαμβάνουν τον δικό τους χώρο.
Στο σαλόνι μας ποιο υλικό σώμα θα
καταλάβει μεγαλύτερο χώρο;

7. Όγκος
ενός σώματος ονομάζεται ο χώρος που αυτό καταλαμβάνει.

8. Ποιο υλικό σώμα έχει τον μεγαλύτερο όγκο;

9. Μια στιγμή!
Τα υγρά έχουν όγκο;
Γιατί;

11. Τα αέρια έχουν όγκο;
Γιατί; Πώς το καταλαβαίνουμε;

13. Όλα λοιπόν τα υλικά σώματα
καταλαμβάνουν κάποιον χώρο.
Αυτός ο χώρος ονομάζεται ΟΓΚΟΣ.
Μπορούμε να μετρήσουμε τον όγκο; Αν ναι, πώς;

14. Για να υπολογίσουμε τον όγκο ενός σώματος,
πρέπει να μετρήσουμε τις διαστάσεις του
ή
να το βυθίσουμε σε έναν
ογκομετρικό σωλήνα
και
να μετρήσουμε
τον όγκο του νερού
που εκτοπίζεται.

15. Μονάδα μέτρησης του όγκου είναι το κυβικό μέτρο (1m3),
ο όγκος ενός κύβου με ακμή 1m.

16. Υποδιαίρεση του κυβικού μέτρου είναι το κυβικό εκατοστό (1cm3 ή 1ml).
Μία ακόμη συνηθισμένη μονάδα μέτρησης είναι το λίτρο (1l).
Ένα λίτρο αντιστοιχεί σε 1000 cm3.

17. 7 εκ.
7 εκ.
20,41εκ.
7Χ7Χ20,41=1.000 κ.εκ.= 1 λίτρο
Υπολογίστε τον όγκο
του χαρτόκουτου

18. Γεμίστε ως τη μέση με νερό το ογκομετρικό δοχείο. Σημειώστε στον πίνακα
της επόμενης σελίδας τον όγκο του νερού. Τοποθετήστε μέσα στο δοχείο την
πέτρα. Ποιος είναι ο όγκος του νερού; Υπολογίστε τον όγκο του βυθισμένου
σώματος και σημειώστε τον στον πίνακα. Μην ξεχάσετε να σημειώσετε και
τη μονάδα μέτρησης. Επαναλάβετε το πείραμα για όλα τα σώματα.

19. Ο όγκος λοιπόν του βυθισμένου σώματος προκύπτει από τη διαφορά
της στάθμης του νερού στο ογκομετρικό δοχείο πριν και μετά τη βύθιση
του σώματος.

20. 400 ml
400 ml
400 ml
400 ml
400 ml
400 ml
450 ml
460 ml
480 ml
430 ml
440 ml
450 ml
50 ml
60 ml
80 ml
30 ml
40 ml
50 ml

21. Στην ετικέτα κάθε δοχείου αναγράφεται ο
όγκος του. Σημειώστε τον όγκο κάθε δοχείου
στον πίνακα που ακολουθεί. Μην αμελήσετε
να σημειώσετε και τη μονάδα μέτρησης.
Συγκρίνετε τον όγκο των δοχείων. Μπορείτε να τα ταξινομήσετε αρχίζοντας με
αυτό που έχει τον μεγαλύτερο όγκο;

22. Συγκρίνετε τον όγκο των δοχείων. Μπορείτε να τα ταξινομήσετε αρχίζοντας με
αυτό που έχει τον μεγαλύτερο όγκο;
330 ml
500 ml
2 l
0.5 l
1.5 l
Mεγάλο χάρτινο δοχείο γάλακτος, μεγάλο μπουκάλι νερού, μικρό χάρτινο
δοχείο γάλακτος, μικρό μπουκάλι νερού, κουτάκι αναψυκτικού.

23. Γιατί λέμε ότι ο όγκος είναι μια χαρακτηριστική ιδιότητα των σωμάτων;
Πώς μπορούμε να μετρήσουμε τον όγκο ενός σώματος;
Τι μπορούμε να συμπεράνουμε;

24. Ο όγκος είναι μια χαρακτηριστική ιδιότητα των υλικών σωμάτων.
Μετράμε τον όγκο χρησιμοποιώντας το ογκομετρικό δοχείο.

28. Ο όγκος των στερεών και των υγρών είναι σταθερός.
O όγκος των αερίων είναι σταθερός;
Γιατί;
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ

29. Ο όγκος των αερίων μεταβάλλεται ανάλογα με το χώρο
στον οποίο αυτά βρίσκονται.
Το σχήμα των στερεών είναι σταθερό.
Το σχήμα των υγρών είναι
σταθερό;
Το σχήμα των αερίων είναι
σταθερό;

30. Το σχήμα των υγρών και των αερίων μεταβάλλεται
ανάλογα με το σχήμα του δοχείου που τα περιέχει.

31. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Όγκος ενός σώματος ονομάζεται ο χώρος που αυτό καταλαμβάνει.
Μετράμε τον όγκο χρησιμοποιώντας το ογκομετρικό δοχείο.
Μονάδα μέτρησης του όγκου είναι το κυβικό μέτρο (1m3), δηλαδή ο
όγκος ενός κύβου με ακμή 1 m.

32. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ