Φυσική Ε΄ δημοτικού

1. Πυκνότητα
Ιδιότητες των υλικών σωμάτων

2. Η ύλη αποτελείται από μικροσκοπικά σωματίδια που τα λέμα μόρια.
Τα μόρια αποτελούνται από ακόμη μικρότερα σωματίδια, τα άτομα.
Τα άτομα αποτελούνται από ακόμα μικρότερα σωματίδια, τα
ηλεκτρόνια, που περιστρέφονται γύρω από τον πυρήνα.
Ο πυρήνας του ατόμου αποτελείται από άλλα μικροσκοπικά σωματίδια,τα πρωτόνια
και τα νετρόνια και αυτά αποτελούνται από άλλα ακόμη μικρότερα, τα κουάρκ!
Τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ είναι τα θεμελιώδη ή αλλιώς στοιχειώδη
σωματίδια από τα οποία αποτελείται η ύλη σε όλες τις μορφές της.
Τα υλικά σώματα χωρίζονται σε στερεά, υγρά και αέρια, ανάλογα με
την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.
Όγκος ενός σώματος ονομάζεται ο χώρος που αυτό καταλαμβάνει. Μετράμε τον όγκο
χρησιμοποιώντας το ογκομετρικό δοχείο. Μονάδα μέτρησης του όγκου είναι το κυβικό
μέτρο (1m3), δηλαδή ο όγκος ενός κύβου με ακμή 1 m.
Μάζα είναι το ποσό της ύλης από το οποίο αποτελείται ένα υλικό σώμα. Η μάζα είναι
μια χαρακτηριστική ιδιότητα των υλικών σωμάτων. Μετράμε τη μάζα ενός σώματος με
τον ζυγό σύγκρισης. Οι μάζες που μετράμε είναι ίσες όταν ο ζυγός ισορροπεί.
Μονάδα μέτρησης της μάζας είναι το κιλό (Kg) ή χιλιόγραμμο.

3. Ιδιότητες των υλικών σωμάτων
Αν ρίξεις μια ματιά στο δωμάτιό σου, θα διαπιστώσεις ότι είναι γεμάτο
από υλικά σώματα με διάφορα μεγέθη, σχήματα και χρώματα.
Κάποια από αυτά τα αντιλαμβάνεσαι εύκολα, ενώ κάποια άλλα,
όπως για παράδειγμα τον αέρα που αναπνέεις, πιο δύσκολα.
Για να μπορούμε να μελετήσουμε τα υλικά σώματα, βασιζόμαστε
στις χαρακτηριστικές τους ιδιότητες.
Ο όγκος, η μάζα και η πυκνότητα
είναι οι πιο βασικές
χαρακτηριστικές ιδιότητες
των υλικών σωμάτων.

4. Πυκνότητα
Τι μπορεί να είναι;

5. Παρατήρησε τις εικόνες.
Σε ποια περίπτωση δυσκολεύεται το αγόρι περισσότερο;
Τι μπορεί να συμβαίνει;

6. Ποιο αντικείμενο έχει μεγαλύτερη μάζα: η παραμάνα ή εφημερίδα;
Γιατί;

7. Πολλοί σε αυτήν την ερώτηση απαντούν ότι το σιδερένιο αντικείμενο
έχει μεγαλύτερη μάζα.
Κι όμως, μια εφημερίδα που είναι κατασκευασμένη από χαρτί
έχει μεγαλύτερη μάζα από μια σιδερένια παραμάνα.

8. Για να έχει νόημα αυτή η ερώτηση και για να μπορούμε να
συγκρίνουμε τη μάζα δύο αντικειμένων, αυτά πρέπει να
έχουν τον ίδιο όγκο.
Ένα σιδερένιο σώμα με όγκο
1 cm3 έχει μάζα 7,8 g,
ενώ ένα χάρτινο σώμα με τον
ίδιο όγκο έχει μάζα 1 g.

9. Η ύλη στο σιδερένιο σώμα είναι πιο πυκνή από την ύλη στο χάρτινο
Δηλαδή
η πυκνότητα του σιδερένιου σώματος είναι
μεγαλύτερη από αυτήν του χάρτινου.
Μεγάλη πυκνότητα Μικρή πυκνότητα

10. Γιατί;
Μπορώ να συγκρίνω την πυκνότητα των δύο αυτών αντικειμένων;
Ποιο πιστεύετε ότι έχει τη μεγαλύτερη μάζα;

11. Η ύλη στην μπάλα του μπάσκετ είναι πιο αραιή από την ύλη
στην μπάλα του μπόουλινγκ.
Δηλαδή
η πυκνότητα της μπάλας του μπάσκετ είναι μικρότερη
από την πυκνότητας της μπάλας του μπόουλινγκ.
Μεγάλη πυκνότητα
Μικρή πυκνότητα
Τι εννοούμε λοιπόν όταν λέμε πυκνότητα;

12. Όταν λέμε πυκνότητα εννοούμε τη μάζα του υλικού που περιέχεται
σε μία μονάδα όγκου.
Η πυκνότητα χαρακτηρίζει το πόσο πυκνή είναι η ύλη ενός σώματος.
Συνήθως τα στερεά έχουν τις μεγαλύτερες πυκνότητες.
Στερεά Υγρά Αέρια

13. Ποιο από τα δύο ποτήρια πιστεύετε ότι έχει μεγαλύτερη πυκνότητα;
Γιατί;

14. Ποιες από τις δύο πέτρες πιστεύετε ότι έχει μεγαλύτερη πυκνότητα;
Γιατί;

15. Ποιες από τις δύο γλάστρες πιστεύετε ότι έχει μεγαλύτερη πυκνότητα;
Γιατί;
Πώς θα μπορούσαμε να μετρήσουμε την πυκνότητα ενός σώματος;

16. Για να μετρήσουμε την πυκνότητα ενός υλικού σώματος πρέπει
να λάβουμε υπόψη μας δύο παραμέτρους λοιπόν:
τη μάζα του και τον όγκο του.
Την πυκνότητά του τη βρίσκουμε εάν διαιρέσουμε αυτά τα δύο.
Πυκνότητα = μάζα : όγκος
Μονάδες μέτρησης της πυκνότητας είναι
το γραμμάριο (μάζα) ανά κυβικό εκατοστό (όγκος)
g/cm3
ή
το χιλιόγραμμο (μάζα) ανά κυβικό μέτρο (όγκος)
Kg/m3.

17. Δείτε στον διπλανό
πίνακα την
πυκνότητα
διαφόρων υλικών
σωμάτων.
Κάντε συγκρίσεις.
Τι παρατηρείτε;

18. Όλα τα προϊόντα
της εικόνας έχουν
μάζα ένα κιλό.
Σύγκρινε τον
όγκο τους και
ταξινόμησέ τα
σύμφωνα με
αυτόν,
αρχίζοντας με
εκείνο που έχει
τον μεγαλύτερο όγκο.

19. Βαμβάκι, ψωμί, αλεύρι, ζάχαρη

20. Τα παρακάτω κυβάκια είναι κατασκευασμένα από διάφορα υλικά και έχουν
όλα τον ίδιο όγκο αλλά διαφορετική μάζα. Ταξινόμησέ τα σύμφωνα με τη
μάζα τους αρχίζοντας με αυτό που έχει τη μεγαλύτερη μάζα.

21. Τα παρακάτω κυβάκια είναι κατασκευασμένα από διάφορα υλικά και έχουν
όλα τον ίδιο όγκο αλλά διαφορετική μάζα. Ταξινόμησέ τα σύμφωνα με τη
μάζα τους αρχίζοντας με αυτό που έχει τη μεγαλύτερη μάζα.
Χρυσός, μόλυβδος, σίδηρος, αλουμίνιο, πάγος, ξύλο
Τι μπορούμε να συμπεράνουμε;

22. Όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα στον ίδιο όγκο, τόσο πιο μεγάλη
είναι η πυκνότητα ενός σώματος.

23. ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ
Εάν χρησιμοποιούσαμε μικροσκόπιο, θα ανακαλύπταμε ότι τα υλικά
σώματα που έχουν μεγαλύτερη πυκνότητα αποτελούνται από μόρια
με μεγαλύτερη μάζα ή από μόρια που βρίσκονται πιο κοντά το ένα
στο άλλο.

26. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Όταν λέμε πυκνότητα, εννοούμε τη μάζα του υλικού που περιέχεται σε
μία μονάδα όγκου. Η πυκνότητα χαρακτηρίζει το πόσο πυκνή είναι η
ύλη ενός σώματος.
Την πυκνότητα τη βρίσκουμε εάν διαιρέσουμε τη μάζα με τον όγκο.
Όσο μεγαλύτερη είναι η μάζα στον ίδιο όγκο, τόσο πιο μεγάλη είναι η
πυκνότητα ενός σώματος.

27. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ