सरदारे नौ जवानाने जन्नत ह़ज़रते इमाम हुसैन رضی اللہ تعالی عنہ की शहादत से मुतअल्लिक़ मुस्तनद रिवायात पर मुश्तमिल तह़रीर

2. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
111
çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥GG¢
¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢
}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è
ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜGU ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè
ãé§ü Îé¥GG¢ ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J
Îé¥GG¢ ²ïã ãñ :
¼…ü}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï ¥¢ñÚ
ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢éÁG¢éx¢èü ±¢Hï J
Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J
¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢
± Ï¢ÜUGè¥G
± }¢x¢GçÈGUÚ¼
13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.
çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïæ
çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ¼GÏ¢¢¥G¼ }¢ïæ Ýé}¢¢²¢æ ¶GڢϢè ã¢ï ²¢ „ÈUGãG¢¼ ÜU}¢ ã¢ïæ ²¢ Ï¢¢§ô‹Çx¢
}¢ïæ ¥¢x¢ï ÐèÀï ã¢ï x¢» ã¢ïæ ¼¢ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï L…ê¥G ÈUGÚ}¢¢§²ï J
A - 1

3. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
112
¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼
-: Ú¢çÏ¢¼G¢ :-
}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢, }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ (΢’±¼ï §SH¢}¢è)
}¢ÎÝè }¢ÜüU…G, ÜGU¢ç„}¢ ã¢H¢ }¢çS…Î, „õÜU‹Ç zGH¢õÚ,
Ý¢x¢Ú ±¢ÇG¢, }¢õÝ Ú¢õÇ, Ï¢Ú¢ïÇ¢, x¢é…Ú¢¼, ¥H çã‹Î
Mo. + 91 9327776311
E-mail : translation.baroda@dawateislami.net
²ïã çÜU¼¢Ï¢ }¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢ (΢’±¼ï§SH¢}¢è)
Ýï “©Îêü” …GÏ¢¢Ý }¢ïæ ÐïࢠÜUè ãñ J }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (΢’±¼ï§SH¢}¢è) Ýï §„
çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï “çã‹Îè” ÚS}¢éH¶G¼G}¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ ÐïࢠçÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢v¼Ï¢¼éH
}¢ÎèÝ¢ „ï ࢢ»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J
§„ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Т»æ ¼¢ï }¢…çH„ï¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï
(Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢, e-mail ²¢ sms) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ¯±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J
¥ =Ï¢ =|¢ =Ð =ÈU =¼ =
ƒ =Å =¯ =… =Û¢ =ãG =
¶G =Î =Ç ={ =
Ú =
ࢠ=
É =
…G =
…G = ÉG =
¼G =
…G =
¥G =ÈUGUUUUUUÜGU =
„ =
ÜU =¶=
± =ã =² =
- =ç = ¢ =ê =è =ì =
}¢ =
=
ÇG =
…G =
…G =
…G =
’ =x¢G =
x¢ =H =Ý =
é =
„=
¼Ú¢ç…}¢ ™¢Åü
A - 2

4. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
1
„Ú΢ÚïÝ¢ñ…±¢Ý¢Ýݼ§}¢¢}¢ïãéG„ñÝ ÜUè
à¢ã¢Î¼„ï}¢é¼¥GçËHÜGU }¢éS¼ÝÎçÚ±¢²¢¼ÐÚ}¢éà¼ç}¢H¼ãGÚèÚ
-: }¢¢ï¥çËHÈGU :-
©S¼¢…Gï …G}¢Ý, à¢ãÝࢢãï „é¶GÝ
ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ãG„Ý Ú…G¢ ¶G¢Ý ( )
-: Ðïà¢ÜUࢠ:-
}¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢, ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚè…
(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
-: Ý¢çà¢Ú :-
}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢
ÈñGU…G¢Ýï }¢ÎèÝ¢, ¼èÜU¢ïÝè Ï¢¢x¢Gè™ï ÜïU „¢}¢Ýï, ç}¢Ú…G¢ÐêÚ,
¥ãG}¢Î¢Ï¢¢Î, x¢é…Ú¢¼, ¥H çã‹Î - MO. 9374031409

5. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
2
Ý¢}¢ çÜU¼¢Ï¢ : ¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼
}¢é„ç‹ÝÈGU : ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ãG„Ý Ú…G¢ ¶G¢Ý
Ðïà¢ÜUࢠ: ࢢï’Ï¢»¼¶GÚè…(}¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢)
çS¢Ýï ¼GÏ¢¢¥G¼ : …}¢¢çÎH ¥¢ç¶GÚ, ç„. 1434 çã.
Ý¢çà¢Ú : }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, }¢Å²¢ }¢ãGH, ÎïãHè - 6
-: }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢éwG¼çHÈGU ࢢ¶Gï´ :-
... ÎïãHè :421, ©Îêü }¢¢ÜïUüÅ, }¢Å²¢ }¢ãGH, …¢}¢ï¥G }¢çS…Î, ÎïãHè-6
$... }¢é}Ï¢§ü : 19, 20, }¢éãG}}¢Î ¥GHè Ú¢ïÇ, }¢¢æDZè ТïSÅ
¥¢õçÈGUS¢ ÜïU S¢¢}¢Ýï, }¢é}Ï¢§ü ÈGU¢ïÝ : 022-23454429
$ ... Ý¢x¢ÐêÚ : „ñÈGUè Ýx¢Ú Ú¢õÇG, x¢GÚèÏ¢ ݱ¢…G }¢çS…Î ÜïU „¢}¢Ýï,
}¢¢ïç}¢Ý ÐêÚ¢, Ý¢x¢ÐéÚ ÈGU¢ïÝ : 9326310099
$... ¥Á¢}¢ïÚ : 19 / 216 ÈGUH¢ãïG ΢ÚñÝ }¢çS…Î ÜïU ÜGUÚèÏ¢, ÝH¢
Ï¢¢Á¢G¢Ú, SÅïà¢Ý Ú¢ïÇ, ÎÚx¢¢ã, (0145) 2629385
$ ... ãéÏ¢Hè : A.J. }¢é{H ÜU¢ï}ÐHïv„,A.J. }¢é{H Ú¢õÇ,
¥¢õËÇ ãéÏ¢Hè, ÜUÝ¢üÅÜU - 08363244860
$... ãñGÎڢϢ¢Î : }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, }¢éx¢GH ÐêÚ¢, ТÝè ÜUè ÅæÜUè,
ãñGÎڢϢ¢Î, (040) 2 45 72 786
E.mail:ilmia26@yahoo.com
www.dawateislami.net
}¢ÎÝè§ç˼…¢:çÜU„襢ñÚÜU¢ï²ïã(¼¶GÚè…à¢é΢)çÜU¼¢Ï¢À¢ÐÝïÜU觅¢…G¼Ýãèæ

6. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
3
“„é˼G¢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ ÜU¢ï ã}¢¢Ú¢ „H¢}¢ ã¢ï” ÜïU ¼ï§ü„ ãGéMÈGU
ÜUèçÝSÏ¢¼S¢ï§S¢çÜU¼¢Ï¢ÜU¢ïÐÉGÝïÜUè“23çÝIJ¼ï´”
ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ :
“¥ÓÀè çÝIJ¼ Ï¢‹Îï ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ ΢ç¶GH ÜUÚ Îï¼è ãñ J”
΢ï }¢ÎÝè ÈêUH :-
1 çÏ¢x¢GñÚ ¥ÓÀè çÝIJ¼ ÜïU çÜU„è |¢è ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ ¯±¢Ï¢ Ýãèæ ç}¢H¼¢ J
2 ç…¼Ýè ¥ÓÀè çÝIJ¼ïæ ç…G²¢Î¢, ©¼Ý¢ ¯±¢Ï¢ |¢è ç…G²¢Î¢ J
1 ãÚ Ï¢¢Ú ãG}Î ± 2 S¢H¢¼ ¥¢ñÚ 3 ¼¥GñéÁ¢G ±
4 ¼çS}¢²¢ S¢ï ¥¢x¢G¢Á¢G ÜUMæx¢¢ J (§S¢è S¢ÈGUãGï ÐÚ ªÐÚ Îè ãé§ü ΢ï
¥GÚÏ¢è §GÏ¢¢Ú¢¼ ÐÉG HïÝï S¢ï Ó¢¢Ú¢ï´ çÝIJ¼¢ï´ ÐÚ ¥G}¢H ã¢ï Á¢¢»x¢¢)
5 ¥ËH¢ã ÜUè çÚ…G¢ ÜïU çH²ï §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ ¥Ã±H ¼¢
¥¢ç¶GÚ }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ J 6 ãGœ¢H §}ÜU¢Ý §„ ÜU¢ Ï¢¢ ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ
7 çÜGUÏH¢ M }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ J 8 ÜéUGÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼ ¥¢ñÚ
9 ¥ãG¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ç…G²¢Ú¼ ÜUMæx¢¢ J 10 …ã¢æ …ã¢æ
“¥ËH¢ã” ÜU¢ Ý¢}¢ï ТÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ¥¢ñÚ 11 …ã¢æ …ã¢æ
“„ÚÜU¢Ú” ÜU¢ §S}¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ÐÉGêæx¢¢ J
12 (¥ÐÝï …G¢¼è ÝéS¶Gï ÐÚ)“²¢Î ΢༔ ±¢Hï S¢ÈGUãGï ÐÚ Á¢GMÚè
çÝÜU¢¼ çH¶êæx¢¢ 13 (¥ÐÝï Á¢G¢¼è ÝéS¶Gï ÐÚ) §G‹ÎÁGÁ¢GMÚ¼ (²¢’Ýè
…GMÚ¼Ý) ¶G¢S¢ ¶G¢S¢ }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ ¥‹ÇÚ H¢§Ý ÜUMæx¢¢ 14 çÜU¼¢Ï¢
}¢éÜU}}¢H ÐÉGÝï ÜïU çH²ï Ï¢ çÝIJ¼ïæ ãGé„êHï §GË}¢ï ÎèÝ Ú¢ï…G¢Ý¢ ÜU}¢ ¥…G
ÜU}¢ ™¢Ú „ÈGUãG¢¼ ÐÉG ÜUÚ §GË}¢ï ÎèÝ ãG¢ç„H ÜUÚÝï ÜïU ¯±¢Ï¢ ÜU¢ ãGÜGU΢Ú
Ï¢Ýêæx¢¢ J 15 ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢ªæx¢¢

7. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
4
16 §S¢ ãGÎè¯ï ТÜU »ÜU ÎêS¢Úï ÜU¢ï ¼¢ïãGÈGU¢ Î¢ï ¥¢ÐS¢
}¢ï´ }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢ÉGïx¢è J
ÐÚ ¥G}¢H ÜUè çÝIJ¼ „ï (»ÜU ²¢ ãGSÏ¢ï ¼¢ñÈGUèÜGU ¼¢’΢Π}¢ïæ) ²ïã çÜU¼¢Ï¢ïæ
¶GÚèÎ ÜUÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï ¼¢ïãGìÈGU¼Ý Îêæx¢¢ 17 çÁ¢Ý ÜU¢ï Îêæx¢¢ ãGœ¢H §}ÜU¢Ý
©‹ãï´ ²ïã ãÎÈGU |¢è Îêæx¢¢ çÜU ¥¢Ð §¼Ýï (}¢¯HÝ 8) çÎÝ ÜïU ¥‹ÎÚ
¥‹ÎÚ }¢éÜU}}¢H ÐÉG HèçÁ¢²ï 18 §S¢ çÜU¼¢Ï¢ ÜïU }¢é¼G¢H»G ÜU¢ S¢¢Úè
©}}¢¼ ÜU¢ï §üS¢¢Hï ¯±¢Ï¢ ÜUMæx¢¢ 19 §S¢ çÚ±¢²¼
(²¢’Ýè ÝïÜU H¢ïx¢¢ïæ ÜïU ç…GRU ÜïU ±vG¼ ÚãG}¢¼
Ý¢ç…H ã¢ï¼è ãñ)
ÐÚ ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ãé» §„ çÜU¼¢Ï¢ }¢ïæ çβï x¢» Ï¢éÁG¢éx¢¢üÝï ÎèÝ ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼
Îê„Ú¢ïæ ÜU¢ï „éÝ¢ ÜUÚ ç…GRïU „¢çHãGèÝ ÜUè Ï¢ÚÜU¼ïæ HêÅêæx¢¢ J 20 à¢éã΢»
ÜUÚÏ¢H¢ ÜUè ²¢Î }¢ïæ §Ý ÜïU §ü„¢Hï ¯±¢Ï¢ ÜïU çH²ï }¢ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï }¢ïæ
„ÈGUÚ ÜUMæx¢¢ J 21 }¢é„èÏ¢¼ ÜïU ±vG¼ §Ý ÜïU }¢„¢§Ï¢ ²¢Î ÜUÚ ÜïU
„Ï¢í ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUMæx¢¢ J 22 ãÚ „¢H }¢¢ãï }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢
„ï ÜGUÏH »ÜU Ï¢¢Ú ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ÐêÚè ÐÉG¢ ÜUMæx¢¢ 23 çÜU¼¢Ï¢¼ ±x¢GñÚ¢
}¢ïæ à¢Ú§üGGG x¢GH¼Gè ç}¢Hè ¼¢ï Ý¢çà¢ÚèÝ ÜU¢ï ¼ãGÚèÚè ¼G¢ñÚ ÐÚ }¢éœ¢GH¥G ÜUMæx¢¢ J
(Ý¢çà¢Úèݱ}¢éS¢ç‹ÝÈGU±x¢ñGÚ¢ÜU¢ïçÜU¼¢Ï¢¢ïæÜUè¥x¢GH¢¼Gç„ÈüGU…GÏ¢¢ÝèÏ¢¼¢Ý¢¶G¢„}¢éÈGUèÎÝãèæã¢ï¼¢)
¥ÓÀè ¥ÓÀè çÝIJ¼¢ï´ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU ÚãÝé}¢¢§ü ÜïU çH²ï,
¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ ÜU¢ S¢é‹Ý¼¢ï´ |¢Ú¢ Ï¢²¢Ý
“çÝIJ¼ ÜU¢ ÈUH” ¥¢ñÚ çÝIJ¼¢ï´ S¢ï }¢é¼¥GçËHÜGU ¥¢Ð ÜïU
}¢éÚœ¢Ï¢ ÜU΢ü ÜU¢Çü ¥¢ñÚ Ðï}ÈGUHïÅ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè çÜUS¢è
|¢è ࢢ¶G S¢ï ãçÎIJ¼Ý ¼GHÏ¢ ÈGUÚ}¢¢§²ïæ J

8. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
5
¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢
¥Á¢G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï
§SH¢}¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢
¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÚÁ¢G±è çÁ¢G²¢§ü
¼ÏHèx¢Gï ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU
“΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÝïÜUè ÜUè ΢’±¼, §ãG²¢» S¢é‹Ý¼ ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼ï
§GË}¢ï à¢Úè¥G¼ ÜU¢ï Î鋲¢ |¢Ú }¢ï´ ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜU¢ ¥GÁG}¢ï }¢éS¢}}¢}¢
Ú¶¼è ãñ, §Ý ¼}¢¢}¢ ©}¢êÚ ÜU¢ï Ï¢ ãGéSÝï wG¢êÏ¢è S¢Ú ¥‹Á¢¢}¢ ÎïÝï ÜïU çH²ï
}¢é¼¥GgÎ }¢Á¢¢çHS¢ ÜU¢ çÜGU²¢}¢ ¥G}¢H }¢ï´ H¢²¢ x¢²¢ ãñ çÁ¢Ý }¢ï´ S¢ï
»ÜU }¢Á¢çHS¢ “ ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” |¢è ãñ Á¢¢ï ΢’±¼ï
§SH¢}¢è ÜïU ©G-H}¢¢ ± }¢éçzG¼²¢Ýï çÜUÚ¢}¢ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H
ãñ, çÁ¢S¢ Ýï ¶G¢çHS¢ §GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è ÜU¢}¢ ÜU¢ Ï¢èÇG¢
©Æ¢²¢ ãñ J §S¢ ÜïU }¢é‹ÎçÚÁ¢» Á¢GñH Àï ࢢï’Ï¢ï ãñ´ :
1 ࢢï’Ï¢» ÜéU¼éÏ¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ 2 ࢢï’Ï¢» ÎS¢èü ÜéU¼éÏ¢
3 ࢢï’Ï¢» §SH¢ãGGè ÜéU¼éÏ¢ 4 ࢢï’Ï¢» ¼Ú¢çÁ¢}¢ïU ÜéU¼éÏ¢
5 ࢢï’Ï¢» ¼zG¼èà¢ï ÜéU¼éÏ¢ 6 ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚèÁ¢

9. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
6
“ ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” ÜUè ¥Ã±HèÝ ¼ÚÁ¢èãG
S¢ÚÜU¢Úï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH Ï¢ÚÜU¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH
}¢¼üÏ¢¼, ÐÚ±¢Ý» à¢}¢»G çÚS¢¢H¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ãG¢ç}¢²ï
S¢é‹Ý¼, }¢¢çãG²ï çϢΥG¼, ¥G¢çH}¢ï à¢Úè¥G¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, Ï¢¢§G¯ï ¶GñÚ¢ï
Ï¢ÚÜU¼, ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈGUÁ¢G ¥H ÜGU¢Úè
¥àࢢ㠧}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜUè çx¢Ú¢æ }¢¢²ã
¼S¢¢ÝèÈGU ÜU¢ï ¥G„Úï ãG¢çÁ¢GÚ ÜïU ¼ÜGU¢Á¢G¢ï´ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ãGœ¢H ±S¥G S¢ãìH
©SHêÏ¢ }¢ï´ ÐïࢠÜUÚÝ¢ ãñ J ¼}¢¢}¢ §SH¢}¢è |¢¢§ü ¥¢ñÚ §SH¢}¢è Ï¢ãÝï´
§S¢ §GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è }¢ÎÝè ÜU¢}¢ }¢ï´ ãÚ }¢é}¢çÜUÝ
¼¥G¢±éÝ ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ }¢Á¢çHS¢ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï ࢢ»¥G ã¢ïÝï ±¢Hè
ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ wG¢éÎ |¢è }¢é¼G¢H¥G¢ ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï |¢è §S¢ ÜUè
¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢»æ J
¥ËH¢ã “΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜUè ¼}¢¢}¢ }¢Á¢¢çHS¢
Ï¢ à¢é}¢êH “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” ÜU¢ï çÎÝ x²¢Úã±è´ ¥¢ñÚ
Ú¢¼ Ï¢¢Úã±è´ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï ãÚ ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ï
Á¢Gï±Úï §wGH¢S¢ S¢ï ¥¢Ú¢S¼¢ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ Î¢ïÝ¢ï´ Á¢ã¢æ ÜUè |¢H¢§ü ÜU¢
S¢Ï¢Ï¢ Ϣݢ» J ã}¢ï´ Á¢GïÚï x¢é}Ï¢Îï ¶GÁ¢GÚ¢ à¢ã¢Î¼, Á¢‹Ý¼éH Ï¢ÜGUè¥G }¢ï´
}¢ÎÈGUÝ ¥¢ñÚ Á¢‹Ý¼éH çÈGUÚ΢ñS¢ }¢ï´ Á¢x¢ã ÝS¢èÏ¢ ÈGUÚ}¢¢» J
Ú}¢Á¢G¢ÝéH }¢éÏ¢¢ÚÜU 1425 çã.

10. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
7
Ðïà¢ï HzG…G
§„ }¢¢ÎÚï x¢ï¼è ÐÚ çÏ¢H¢ à¢éÏ¢¢ ÜUÚ¢ïÇG㢠§‹„¢Ý¢ïæ Ýï …Ý}¢ çH²¢ ¥¢ñÚ
çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ }¢¢ñ¼ Ýï ©‹ãïæ ¥ÐÝè ¥¢x¢G¢ïࢠ}¢ïæ Hï ÜUÚ ©Ý ÜU¢ Ý¢}¢¢ï çÝà¢¢Ý ¼ÜU
ç}¢Å¢ çβ¢ HïçÜUÝ ç…‹ã¢ïæ Ýï ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè Ï¢ÜGU¢ ± „Ú Ï¢éH‹Îè ÜïU çH²ï
¥ÐÝè …¢Ý, }¢¢H ¥¢ñÚ ¥±H¢Î ÜUè ÜéUGÚÏ¢¢çݲ¢æ Îèæ ¥¢ñÚ ç…Ý ÜïU çÎHè …ÁGÏ¢¢¼
§SH¢}¢ ÜïU Ý¢}¢ ÐÚ }¢Ú ç}¢ÅÝï ÜïU çH²ï ã}¢¢ ±vG¼ ÐéwG¼¢ ƒï, ¼¢Úè¶G ÜïU ¥±Ú¢ÜGU
ÐÚ ©Ý ÜïU ¼…GçÜUÚï „é‹ãÚè ãGéMÈGU „ï ÜU‹Î¢ ãñæ J §Ý ¥ÜU¢çÏ¢ÚèÝ ÜïU ÜU¢ÚÝ¢}¢¢ïæ ÜU¢
…Ï¢ …Ï¢ ç…GRU çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ, çÎH¢ïæ ÐÚ çÚvGÜGU¼ ÜUè ÜñUçÈGUIJ¼ ¼G¢Úè ã¢ï …¢¼è
ãñ J §Ý ÜïU ÐéÚ „¢ï…G ±¢çÜGU¥G¢¼ ¥¢… |¢è ã}¢¢Úï çH²ï }¢à¢¥GHï Ú¢ã ãñæ, çÏ¢H
wG¢é„ê„ ±¢çÜGU¥G» ÜUÚÏ¢H¢ çÝ㢲¼ çÚvGÜGU¼ ± „¢ï…G ÜïU „¢ƒ …ÁGÏ¢» §ü¯¢Ú ±
ÜéUGÚÏ¢¢Ýè ÜU¢ï ©|¢¢Ú¼¢ ãñ J ãG…GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãéG„ñÝ ¥¢ñÚ §Ý ÜïU LÈGUÜGU¢
Ýï ç…„ à¢¢Ý ÜïU „¢ƒ ¥ÐÝè …¢Ý¢ïæ ÜïU Ý…GÚ¢Ýï ÐïࢠçÜU²ï, ¼¢Úè¶G ©„ ÜUè ç}¢¯¢H
Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï „ï ÜGU¢ç„Ú ãñ J §Ý ÝéÈGUê„ï ÜéUGÎç„IJ¢ Ýï ¥ÐÝ¢ „Ï¢ ÜéUÀ HéÅ¢ çβ¢
HïçÜUÝ Ï¢¢ç¼GH ÜïU ¥¢x¢ï „Ú Ý Û¢éÜU¢²¢ J …¢Ý ÎïÝ¢ x¢±¢Ú¢ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢, HïçÜUÝ
ࢢñÜU¼ï §SH¢}¢ ÐÚ ãGÈGUü Ý ¥¢Ýï çβ¢ J
Í¢Ú HéŢݢ …¢Ý ÎïÝ¢ ÜU¢ï§ü ¼éÛ¢ „ï „è¶ …¢»
…¢Ýï ¥G¢H}¢ ã¢ï çÈGU΢ »ï ¶G¢Ý΢Ýï ¥ãHï Ï¢ñ¼
}¢¢ãï }¢éãGÚü}¢éH ãGÚ¢}¢ …Ï¢ |¢è ¼à¢ÚèÈGU H¢¼¢ ãñ ÜUÚÏ¢H¢ ±¢H¢ïæ ÜUè ²¢Î
¼¢…G¢ ã¢ï …¢¼è ãñ, à¢éã΢» ÜUÚÏ¢H¢ çÏ¢H wG¢é„ê„ Ý±¢„» Ú„êH, ç…x¢Ú x¢¢ïࢻ
Ï¢¼êH, §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢, ãG…GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ïæ
§ü„¢Hï ¯±¢Ï¢ ÜïU çH²ï …x¢ã Ï¢ …x¢ã }¢ãG¢çÈGUH }¢é‹¥GçÜGUÎ ÜUè …¢¼è ãñæ ç…Ý }¢ïæ
}¢éÜGU<ÚÚèÝ ± ±¢§G…GèÝ ¥ÐÝï ¥ÐÝï ¥‹Î¢…G }¢ïæ ÜUÚÏ¢H¢ ÜïU ÐéÚ„¢ï…G ±¢çÜGU¥G¢¼
Ï¢²¢Ý ÜUÚ ÜïU Ý ç„ÈüGU §Ý „ï ¥GÜGUèμ ± }¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ §…Gã¢Ú ÜUÚ¼ï Ï¢çËÜU §Ý
ÜïU ÝvGà¢ï ÜGUÎ}¢ ÐÚ ™H¼ï ãé» §SH¢}¢ ÜUè „Ú Ï¢éH‹Îè ÜïU çH²ï ãÚ çÜGUS}¢ ÜUè
ÜéUGÚÏ¢¢Ýè ÐïࢠÜUÚÝï ÜU¢ …ÁGÏ¢¢ Ï¢ïÎ¢Ú ÜUÚ¼ï ãñæ J x¢¢ï çÜU §„ ±¢çÜGU»G „ï }¢é¼¥GçËHÜGU
}¢éãGÚüÚèÝ ± ©G-H}¢¢» çÜUÚ¢}¢ Ýï }¢é¼¥GgÎ çÜU¼¢Ï¢ïæ çH¶èæ, ç…Ý }¢ïæ „ï Ï¢¢’…G Ýï Ï¢ãé¼
Ð…GèÚ¢§ü ãG¢ç„H ÜUè HïçÜUÝ “¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼” ÜUè Ï¢¢¼ ãè ¥Hx¢ ãñ J ²ïã

11. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
8
à¢ãÝࢢãï „é¶GÝ, ©S¼¢…Gï …G}¢Ý, Ï¢Ú¢ÎÚï ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ }¢¢ñH¢Ý¢ ãG„Ý Ú…G¢ ¶G¢Ý
ÜUè ¼SÝèÈGU ãñ ¥¢ñÚ §„ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ à¢ã…G¢Î» ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼,
¼¢…΢Úï ¥ãHï „é‹Ý¼, §}¢¢}¢éH ÈéUGÜGUã¢, ãGéÁG¢êÚ }¢éçzG¼²ï ¥¢’…G}¢ï çã‹Î ¥Ï¢éH
Ï¢ÚÜU¢¼ }¢éãG}}¢Î }¢éS¼GÈGU¢ Ú…G¢ ¶G¢Ý “¥H ÈGU¼¢±H }¢éS¼GÈGUç±Ä²¢”
}¢ïæ ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼” ¼SÝèÈGU ãG…GÚ¼ï ©G}}¢è …ݢϢ
©S¼¢…Gï …G}¢Ý }¢¢ñH¢Ý¢ ãG„Ý Ú…G¢ ¶G¢æ „¢çãGÏ¢ ãG„Ý , ²ïã çÜU¼¢Ï¢
¥¢’H¢ ãG…GÚ¼ ÜUè Îï¶è ¥¢ñÚ }¢…¢çH„ }¢ïæ çÜU¼Ýè ãè Ï¢¢Ú „éÝè ãé§ü ãñ J
(ÈGU¼¢±¢ ¥H }¢éS¼GÈGUç±Ä²¢, „. 463)
wG¢éÎ ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼, ¥G…Gè}¢éH Ï¢ÚÜU¼, ¥G…Gè}¢éH }¢¼üÏ¢¼, }¢¢ñH¢Ý¢
§}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î Ú…G¢ ¶G¢Ý „ï …Ï¢ ç…GRïU à¢ã¢Î¼ „ï }¢é¼¥GçËHÜGU
„é±¢H çÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï ¥¢Ð Ýï …±¢Ï¢Ý §ÚࢢΠÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢¢ñH¢Ý¢ ࢢ㠥GÏÎéH
¥G…Gè…G „¢çãGÏ¢ ÜUè çÜU¼¢Ï¢(1)
…¢ï ¥GÚÏ¢è }¢ïæ ãñ ±¢ïã ²¢ ãG„Ý ç}¢²¢æ }¢ãüGê}¢ }¢ïÚï
|¢¢§ü ÜUè çÜU¼¢Ï¢ “¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼” }¢ïæ „ãGèãG çÚ±¢²¢¼ ãñæ §‹ãïæ „éÝÝ¢ ™¢çã²ï,
Ï¢¢ÜGUè x¢GH¼G çÚ±¢²¢¼ ÜïU ÐÉGÝï „ï Ý ÐÉGÝ¢ ¥¢ñÚ Ý „éÝÝ¢ Ï¢ãé¼ Ï¢ïã¼Ú ãñ J”
(}¢ËÈGUê…G¢¼ï ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼, çãGS„» Îé±é}¢, „. 293)
¼ÏHèx¢Gï ÜéUGÚ¥¢Ý¢ï „é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ ç„²¢„è
¼ãGÚèÜU “΢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜUè }¢…çH„ “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” Ýï
¥ÜU¢çÏ¢ÚèÝ ± Ï¢éÁG¢éx¢¢üÝï ¥ãHï „é‹Ý¼ ÜUè }¢¢²» Ý¢…G ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ï ãGœ¢H }¢ÜGUÎêÚ
…ÎèÎ ¥‹Î¢…G }¢ïæ ࢢ»¥G ÜUÚÝï ÜU¢ ¥GÁG}¢ çÜU²¢ ãñ çH㢅G¢ ±¢çÜGU¥G» ÜUÚÏ¢H¢ „ï
}¢é¼¥GçËHÜGU Ï¢Ú¢ÎÚï ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼, ©S¼¢…Gï …G}¢Ý, à¢ãÝࢢãï „é¶GÝ ãG…GÚ¼ï
¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ãG„Ý Ú…G¢ ¶G¢Ý ÜUè ¼SÝèÈGU “¥¢§üÝ»
çÜGU²¢}¢¼” ΢ñÚï …ÎèÎ ÜïU ¼ÜGU¢…G¢ïæ ÜU¢ï }¢gï Ý…GÚ Ú¶¼ï ãé» ÐïࢠÜUÚÝï ÜUè
„¥G¢Î¼ ãG¢ç„H ÜUÚ Úãè ãñ J §„ çÜU¼¢Ï¢ ÐÚ “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” ÜïU
ÜU¢}¢ ÜUè ¼zG„èH Î…ïü …GñH ãñ :

12. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
9
“¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼” ÜïU }¢é¼¥GgÎ ÝéS¶Gï Ðïà¢ï Ý…GÚ Ú¶ï x¢» ç…Ý }¢ïæ Ú…G±è
ÜéU¼éÏ¢ ¶G¢Ý¢ Ï¢ÚïHè à¢ÚèÈGU „ï ¼Ï¥G à¢é΢ »ÜU ÜGUÎè}¢ ÝéS¶G¢ |¢è ࢢç}¢H ãñ J
§„è „ï ÜU¢õ}вêÅÚ ÜU}Тïç…Gæx¢ ÜU¢ ¼ÜGU¢Ï¢éH çÜU²¢ x¢²¢, Ýè…G Îèx¢Ú ÝéS¶G¢ïæ „ï
|¢è §çS¼ÈGU¢Î¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J }¢é„ç‹ÝÈGU ÜïU ÜGU¢§}¢ ÜU΢ü ©Gݱ¢Ý¢¼ ÜïU §GH¢±¢
}¢…G}¢êÝ ÜUè }¢éÝ¢ç„Ï¢¼ „ï }¢…GèÎ ©Gݱ¢Ý¢¼ (Headings) |¢è §GçË}¢Ä²¢ ÜUè ¼GÚÈGU
„ï ÜGU¢§}¢ çÜU²ï x¢» ãñæ ¥¢ñÚ §‹ãïæ Ï¢ñÝH ÜGU¢ñ„ñÝ (§„ ¥‹Î¢…G }¢ïæ }¢ñ΢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ
¥¢}¢Î ) çH¶¢ x¢²¢ ãñ ¥ãG¢Îè¯ ± çÚ±¢²¢¼ ±x¢GñÚ㢠ÜUè ãGœ¢H }¢ÜGUÎêÚ
¼¶GÚè… ÜUè x¢§ü ãñ ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý ÜU¢ …G¢ñÜGU Ú¶Ýï ±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï ãGñ¢à¢è }¢ïæ
¥¢²¢¼ ÜïU ¼Ú¢…é}¢ ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý „ï çβï x¢» ãñæ }¢é„ç‹ÝÈGU ¥¢ñÚ §GçË}¢Ä²¢ ÜïU
ãGñ¢à¢è }¢ïæ ¼ÈGUÚèÜGU ÜïU çH²ï §GçË}¢Ä²¢ ÜïU ãG±¢à¢è ÜïU ¥¢x¢ï “§GçË}¢Ä²¢” çH¶¢
x¢²¢ ãñ ¼¶GÚè… ÜïU ΢ñÚ¢Ý ç…Ý }¢ÜGU¢}¢¢¼ }¢ïæ §çwG¼H¢ÈGU ƒ¢ çÜU¼¢Ï¢¼ ÜUè x¢GH¼Gè
ÐÚ }¢ãG}¢êH ÜUÚ¼ï ãé» §Ý ÜUè ¼SãGèãG ÜUÚ Îè x¢§ü ãñ, ¼zG„èH §„ ¼GÚãG ãñ }¢¼Ý }¢ïæ
„éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý }¢±ü…é…G ¶G…G¢§ü ƒ¢, §„ ÜïU Ï¢…¢» „éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý „ÚÎ ¶G…G¢§ü
çH¶¢ ãñ §„è ¼GÚãG }¢‹…é…G ÜïU Ï¢…¢» Ï¢H‹…Ú, ÜU¢ïãï …G¢ñãGà¢}¢ ÜïU Ï¢…¢» ÜU¢ïãï
…G¢ñãG„}¢, ¼GÚ¢ãG çÏ¢Ý ¥GÎè ÜïU Ï¢…¢» ¼GÚ}¢¢ãG çÏ¢Ý ¥GÎè, ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥çÏ¢H
}¢ãGHè çÏ¢Ý ç¶GÚ¢}¢ ÜïU Ï¢…¢» ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥çÏ¢H }¢ãGH çÏ¢Ý çã…G¢}¢,
ç…G²¢Î¢ ÜU¢ x¢GéH¢}¢ ²„¢Ú ÜïU Ï¢…¢» ç…G²¢Î ÜU¢ x¢éGH¢}¢ ²„¢Ú, }¢à¢MÜGU çÏ¢Ý ±¢§H
Üï Ï¢…¢» }¢„MÜGU çÏ¢Ý ±¢§H ¥¢ñÚ }¢é…G¢çãG}¢ çÏ¢Ý ãGÚ¯ ÜïU Ï¢…¢» }¢é…G¢çãG}¢ çÏ¢Ý
ãGÚè¯ çH¶¢ ãñ, §„ ÜïU §GH¢±¢ ¥¢ç¶GÚè „ÈGUãG¢¼ }¢ïæ à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï
¥ãHï „é‹Ý¼ Ï¢¢çݲï ΢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H
}¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè ÜUè }¢¢²¢Ý¢…G ¼¢HèÈGU ÈGñU…G¢Ýï
„é‹Ý¼ ç…ËÎ ¥Ã±H „ï ÈGU…G¢§Hï ¥G¢à¢êÚ¢ |¢è ࢢç}¢H çÜU²ï x¢» ãñæ ¥¢ñÚ çÜU¼¢Ï¢
ÜïU ¥¢ç¶GÚ }¢ïæ }¢¢¶G…G¢ï }¢Ú¢…ï¥G ÜUè ÈïGUãçÚS¼ |¢è Îè x¢§ü ãñ J
§Ý ¼}¢¢}¢ ©}¢êÚ ÜU¢ï }¢é}¢çÜUÝ Ï¢Ý¢Ýï ÜïU çH²ï “}¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH
§GçË}¢Ä²¢” ÜïU }¢ÎÝè ©GH}¢¢ Ýï Ï¢ÇGè }¢ãGݼ ± Hx¢Ý „ï ÜU¢}¢
çÜU²¢ ¥¢ñÚ ãGœ¢H }¢ÜGUÎêÚ §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ¥ãG„Ý ¥‹Î¢…G }¢ïæ ÐïࢠÜUÚÝï ÜUè „¥ìG²
ÜUè J ¥ËH¢ã §‹ãïæ …ÁG¢¢» ……GèH ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ §wGH¢„ ± §çS¼ÜGU¢}¢¼
ÜïU „¢ƒ ÎèÝ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU }¢ãüG}¢¼ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè
}¢…çH„ “¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢” ¥¢ñÚ Îèx¢Ú }¢…¢çH„ ÜU¢ï çÎÝ x²¢Úã±èæ
Ú¢¼ Ï¢¢Úã±èæ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J
ࢢï’Ï¢» ¼¶GÚè…, }¢…çH„ï ¥H }¢ÎèݼéH §GçË}¢Ä²¢

13. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
ÈGïUãçÚ„
12
12
14
15
19
20
20
24
30
33
38
39
40
41
43
45
45
Ý}Ï¢Ú ©Gݱ¢Ý¢¼ „ÈGUãG¢
ãGÏ¢èÏ¢ï wG¢é΢ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ïæ ÈGUÁGHï à¢ã¢Î¼ ÜUè ãG¢ç…GÚè
ÈGUÁG¢¢§Hï §}¢¢}¢ï ãG„Ý ± ãGé„ñÝ
}¢ãÏ¢êÏ¢¢Ýï Ï¢¢Úx¢¢ãï §H¢ãè ¥¢ñÚ ÜGU¢ÝêÝï ÜéUGÎÚ¼
„ÚÜU¢Ú ¥¢ñÚ ¶G¢Ý΢Ýï „ÚÜU¢Ú ÜU¢ ÈGURGï §çwG¼²¢Úè
¥ËH¢ã ÜïU ãGÜGUèÜGUè ΢ïS¼
²…GèÎï ÐHèÎ ÜUè ¼wG¼ Ýà¢èÝè ¥¢ñÚ çÜGU²¢}¢¼ ÜïU „¢}¢¢Ý
§}¢¢}¢ï ãG„Ý ÜUè à¢ã¢Î¼ ¥¢ñÚ |¢¢§ü ÜU¢ï Ý„èãG¼
§}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ „ï }¢ÎèÝ¢ Àêż¢ ãñ
ÜêUçÈGU²¢ïæ ÜUè à¢Ú¢Ú¼¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï }¢éçSH}¢ ÜUè à¢ã¢Î¼
§}¢¢}¢ï …‹Ý¼ }¢ÜGU¢}¢ }¢vÜïU „ï …¢¼ï ãñæ
§ÏÝï ç…G²¢Î ÜUè …¢çÝÏ¢ „ï Ý¢ÜGU¢Ï¢‹Îè
…GãèÚ çÏ¢Ý ÜGñUÝ Ï¢…Hè ÜUè }¢§GIJ¼
§}¢¢}¢ï }¢éçSH}¢ ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú
ãG…GÚ¼ï ãGéÚ ÜUè ¥¢}¢Î
ÜêUçÈGU²¢ïæ ÜUè Ï¢ï ±ÈGU¢§ü ¥¢ñÚ ÜGñU„ çÏ¢Ý }¢„ãÚ ÜUèà¢ã¢Î¼ÜUè¶GÏ¢Ú
§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ wG±¢Ï¢ Îï¶Ý¢
§ÏÝï ç…G²¢Î ÜUè ¼GÚÈGU „ï §}¢¢}¢ï ¥Gà¢ü }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ „wG¼è ÜU¢ ãéGv}¢

14. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
11
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
46
47
48
48
50
50
51
53
57
60
62
71
73
78
79
85
87
90
93
99
ݱ¢„» Ú„êH ÜUè à¢Ï¢ }¢ïæ Ú±¢Ýx¢è
}¢ñ΢Ýï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ ¥¢}¢Î
§}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ ÐÚ Ð¢Ýè Ï¢‹Î ã¢ïÝ¢
§ÏÝï „¢’Î ÜU¢ §ÏÝï ç…G²¢Î ÜU¢ï ¶G¼G ¥¢ñÚ çà¢}¢Ú ÜU¢ §}¢¢}¢ ÜïU ç¶GH¢ÈGU ±Úx¢GH¢Ý¢
çà¢}¢ÚÜUè§ÏÝï„¢’ÎÜïUТ„¥¢}¢Î
wG±¢Ï¢ }¢ïæ …gï ÜUÚè}¢ ÜUè ¼à¢ÚèÈGU ¥¢±Úè
HàÜUÚï§}¢¢}¢ï¥G¢Hè}¢ÜGU¢}¢ ÜUè¼GÚÈGU„ï}¢éÜGU¢Ï¢HïÜUè¼Ä²¢Úè
¥Ï¢ çÜGU²¢}¢¼ ÜGU¢§}¢ ã¢ï¼è ãñ
΄}¢éãGÚü}¢éHãGÚ¢}¢¥¢ñÚ¶G¢Ý΢ÝïçÚ„¢H¼ÐÚÁG¢éË}¢¢ï焼}¢ÜU¢¥¢x¢G¢…G
ãG…GÚ¼ï ãGéÚ ÜUè §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ „ï }¢¢’ç…GÚ¼
}¢éÜGU¢Ï¢Hï ÜU¢ Ï¢¢ ÜGU¢§G΢ ¥¢x¢G¢…G
™}¢Ýï çÚ„¢H¼ ÜïU }¢ãÜU¼ï ÈêUH¢ïæ ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUè §çϼ΢
§}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ à¢ãèÎ ã¢ï¼ï ãñæ
¼¢Úè¶G ÜU¢ çÐÀH¢ çãGS„¢ ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ç¼àÝ¢ÜU¢}¢ ÜUè à¢ã¢Î¼
ç…x¢Ú x¢¢ïࢻ Ú„êH ÜUè ÐéÚ„¢ï…G à¢ã¢Î¼
à¢ã¢Î¼ ÜïU Ï¢¢’Î ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼
„Úï ¥‹±Ú ÜUè ÜUÚ¢}¢¢¼
ÜGUyHï ãGé„ñÝ }¢ïæ à¢ÚèÜU ϢΠϢwG¼¢ïæ ÜU¢ §GÏ¢í¼ Ý¢ÜU ¥‹…¢}¢
ÈGU…G¢§Hï ¥G¢à¢êÚ¢
}¢¢¶G…G¢ï }¢Ú¢…ï¥G

15. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
12
ãGÏ¢èÏ¢ï wG¢é΢ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ïæ
ÈGUÁGHïà¢ã¢Î¼ÜUèãG¢ç…GÚè
ã}¢¢Úï ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ „Ú±Úï ¥G¢H}¢ ÜU¢ï
¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ¼}¢¢}¢ ÜU}¢¢H¢¼ ± ç„ÈGU¢¼ ÜU¢ }¢…}¢»G ¶GËÜGU
ÈGUÚ}¢¢²¢ J ãGéÁG¢êÚ ÜïU „辰„¢ÈGïU ãG}¢è΢ ± ¶G„¢§Hï
Є‹Îè΢ çÜU„è }¢HÜU, çÜU„è Ï¢à¢Ú, çÜU„è Ú„êH, çÜU„è Ðñx¢G}Ï¢Ú }¢ïæ
}¢é}¢çÜUÝ Ýãèæ J Ï¢ Ý…GÚï …G¢çãÚ, ç„ÈGUü ÈGUÁGHï à¢ã¢Î¼, §„ Ï¢¢Úx¢¢ãï
¥Gà¢ü §çà¼Ï¢¢ã ÜUè ãG¢ç…GÚè „ï }¢ãGM}¢ Ú㢠J §„ ÜUè çÝSÏ¢¼ ©G-H}¢¢»
çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ ¶G²¢H ãñ ¥¢ñÚ çÜU¼Ý¢ ÝÈGUè„ ¶G²¢H ãñ çÜU …æx¢ï ©ãGéÎ
à¢ÚèÈGU }¢ïæ §„ MãGï }¢é„ñÚ, …¢Ýï }¢é…S„}¢ ÜU¢
΋΢Ýï }¢éÏ¢¢ÚÜU à¢ãèÎ ã¢ïÝ¢ „Ï¢ à¢ãè΢ïæ ÜUè à¢ã¢Î¼ „ï ¥zG…GH ãñ J
¥¢ñÚ ç…„ ±vG¼ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ÜU¢ ¼¥GËHéÜïGU ¶G¢ç¼GÚ
à¢ã…G¢Î¢ïæ ÜïU „¢ƒ ¶G²¢H }¢ïæ ¥¢¼¢ ãñ ¼¢ï §„ ¥}¢í ÜïU §…Gã¢Ú }¢ïæ ÜéUÀ
|¢è ¼¥}}¢éH Ýãèæ Úã¼¢ çÜU §Ý ãG…GÚ¢¼ ÜUèUà¢ã¢Î¼ ãGéÁG¢êÚ
ãè ÜUè à¢ã¢Î¼ ãñ ¥¢ñÚ §‹ã¢ïæ Ýï çݲ¢Ï¢¼Ý §„
à¢ÈGUü ÜU¢ï „Ú „Ï…Gè ± „é¶üGM§ü ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢§ü J
ÈGUÁG¢¢§Hï §}¢¢}¢ï ãG„Ý¢ï ãGé„ñÝ
»ÜU Ï¢¢Ú ãG…GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãG„Ý ãG¢ç…GÚï ç¶GÎ}¢¼ï
¥vG΄ ã¢ï ÜUÚ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ÜïU ࢢݻ }¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÚ

16. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
13
„é±¢Ú ã¢ï x¢», »ÜU „¢çãGÏ¢ Ýï ¥G…üG ÜUè : „¢çãGÏ¢…G¢Îï ! ¥¢Ð ÜUè „é±¢Úè
ÜñU„è ¥ÓÀè „é±¢Úè ãñ J ãGéÁG¢êÚï ¥vG΄ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“¥¢ñÚ „é±¢Ú ÜñU„¢ ¥ÓÀ¢ „é±¢Ú ãñ ! ! !”
ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ „…Îï }¢ïæ ƒï çÜU §}¢¢}¢ï ãG„Ý
Ðé༠}¢éÏ¢¢ÚÜU „ï çHÐÅ x¢», ãGéÁG¢êÚ Ýï
„…Îï ÜU¢ï yG¢êH çβ¢ çÜU „Ú ©Æ¢Ýï „ï ÜUãèæ çx¢Ú Ý …¢»æ J
§}¢¢}¢ï ãG„Ý ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ÜUè çÝSÏ¢¼
§ÚࢢΠã¢ï¼¢ ãñ : “ã}¢¢Úï ²ïã ΢ïÝ¢ïæ Ï¢ïÅï …±¢Ý¢Ýï …‹Ý¼ ÜïU
„ÚÎ¢Ú ãñ J”
¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ …¢¼¢ ãñ : “§Ý ÜU¢ ΢ïS¼ ã}¢¢Ú¢ ΢ïS¼, §Ý ÜU¢
Îéà}¢Ý ã}¢¢Ú¢ Îéà}¢Ý ãñ J”
¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “²ïã ΢ïÝ¢ïæ ¥Gà¢ü ÜUè ¼Ë±¢Úïæ ãñæ J” ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :
“ãGé„ñÝ }¢éÛ¢ „ï ãñ ¥¢ñÚ }¢ñæ ãGé„ñÝ „ï ãêæ, ¥ËH¢ã ΢ïS¼ Ú¶ï ©„ï …¢ï
ãGé„ñÝ ÜU¢ï ΢ïS¼ Ú¶ï, ãGé„ñÝ ç„ϼG ãñ §SÏ¢¢¼G „ï J”

17. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
14
»ÜU Ú¢ï…G ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ÜïU ÎãÝï …G¢Ýê ÐÚ
§}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ¥¢ñÚ Ï¢¢»æ ÐÚ ãGéÁG¢êÚ
ÜïU „¢çãGÏ¢ …G¢Îï ãG…GÚ¼ï §Ï¢í¢ãè}¢ Ï¢ñÆï ƒï, ãG…GÚ¼ï ç…Ï¢íèH
Ýï ãG¢ç…GÚ ã¢ï ÜUÚ ¥G…üG ÜUè, çÜU “§Ý ΢ïÝ¢ïæ ÜU¢ï wG¢é΢ ãGéÁG¢êÚ
( ) ÜïU Т„ Ý Ú¶ïx¢¢, »ÜU ÜU¢ï §çwG¼²¢Ú ÈGUÚ}¢¢
Hèç…²ï J ãGéÁG¢êÚ Ýï §}¢¢Ýï ãGé„ñÝ
ÜUè …é΢§ü x¢±¢Ú¢ Ý ÈGUÚ}¢¢§ü, ¼èÝ çÎÝ ÜïU Ï¢¢’Î ãG…GÚ¼ï §Ï¢í¢ãè}¢
ÜU¢ §ç‹¼ÜGU¢H ã¢ï x¢²¢ J §„ ±¢çÜGU»G ÜïU Ï¢¢’Î …Ï¢
ãG¢ç…GÚ ã¢ï¼ï, ¥¢Ð Ï¢¢ï„ï Hï¼ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï :
»ï„ï ÜU¢ï }¢ÚãGÏ¢¢ ç…„ ÐÚ }¢ñæ Ýï ¥ÐÝ¢ Ï¢ïÅ¢ ÜéUGÚÏ¢¢Ý
çÜU²¢ J
¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ : ²ïã ΢ïÝ¢ïæ }¢ïÚï Ï¢ïÅï ¥¢ñÚ }¢ïÚè Ï¢ïÅè ÜïU Ï¢ïÅï ãñæ,
§H¢ãè }¢ñæ §Ý ÜU¢ï ΢ïS¼ Ú¶¼¢ ãêæ, ¼ê |¢è §‹ãïæ ΢ïS¼ Ú¶ ¥¢ñÚ ©„ï ΢ïS¼
Ú¶ …¢ï §‹ãïæ ΢ïS¼ Ú¶ï J
Ï¢¼êH …GãÚ¢ „ï ÈGUÚ}¢¢¼ï : “}¢ïÚï ΢ïÝ¢ïæ Ï¢ïÅ¢ïæ
ÜU¢ï H¢¥¢ï, çÈUÚ Î¢ïÝ¢ïæ ÜU¢ï „êæÍ¢¼ï ¥¢ñÚ „èÝ» ¥‹±Ú „ï Hx¢¢ Hï¼ï J”
}¢ãGÏ¢êÏ¢¢ÝïÏ¢¢Úx¢¢ãï§H¢ãè ¥¢ñÚÜGU¢ÝêÝïÜéUGÎÚ¼
…Ï¢ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ÜïU ²ïã §ÚࢢΠ¥¢ñÚ
à¢ã…G¢Î¢ïæ ÜUè »ï„è Т„΢çÚ²¢æ, Ý¢…G Ï¢Ú΢çÚ²¢æ ²¢Î ¥¢¼è ãñæ ¥¢ñÚ
±¢çÜGU¥G¢¼ï à¢ã¢Î¼ ÐÚ Ý…GÚ …¢¼è ãñ ¼¢ï ãG„Ú¼ ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ „ï ¥¢æ„ê
Ýãèæ, Hãê ÜUè Ï¢êæÎïæ ÅÐÜU¼è ãñæ ¥¢ñÚ wG¢é΢ ÜUè Ï¢ï çݲ¢…Gè ÜU¢
¥G¢H}¢ ¥¢æ¶¢ïæ ÜïU „¢}¢Ýï À¢ …¢¼¢ ãñ, ²ïã }¢éÜGUg„ „êÚ¼ïæ wG¢é΢

18. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
15
ÜUè ΢ïS¼ ãñæ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜUè ¥G¢Î¼ï ÜUÚè}¢¢ ãñ çÜU Î鋲¢±è
ç…G‹Îx¢è }¢ïæ ¥ÐÝï ΢ïS¼¢ïæ ÜU¢ï Ï¢H¢¥¢ïæ }¢ïæ çÍ¢Ú¢ Ú¶¼¢ ãñ J
»ÜU „¢çãGÏ¢ Ýï ¥G…üG ÜUè, çÜU “}¢ñæ ãGéÁG¢êÚ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ Ú¶¼¢ ãêæ J”
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÈGURGU ÜïU çH²ï }¢éS¼§GÎ ã¢ï …¢ J” ¥G…üG ÜUè : “¥ËH¢ã
¼¥G¢H¢ ÜU¢ï ΢ïS¼ Ú¶¼¢ ãêæ J” §ÚࢢΠãé±¢ : “Ï¢H¢ ÜïU çH²ï ¥¢}¢¢Î¢
ã¢ï J” ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “„wG¼ ¼ÚèÝ Ï¢H¢ ¥ç}Ï¢²¢
ÐÚ ãñ, çÈUÚ …¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñæ çÈUÚ …¢ï Ï¢ïã¼Ú ãñæ J”
ç…ÝÜïUL¼Ï¢ïãñæ焱¢©ÝÜU¢ï焱¢}¢éçàÜUHãñ
„ÚÜU¢Ú ¥¢ñÚ ¶G¢Ý΢Ýï
„ÚÜU¢Ú ÜU¢ ÈGURïG §çwG¼²¢Úè
ã}¢¢Úï ãGéÁG¢êÚ ÜU¢ï wG¢é΢ Ýï ¥à¢ÚÈGU
¼ÚèÝ }¢wGHêÜGU Ϣݢ²¢ ¥¢ñÚ }¢ãGÏ¢êçϢIJ¼ï ¶G¢„ ÜU¢ ¶GH¥G¼ï ÈGU¢ç¶GÚ¢
¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ J §„è ±…ã „ï Î鋲¢ ÜUè …¢ï Ï¢H¢»æ ¥¢Ð
Ýï©Æ¢§ü楢ñÚ…¢ï}¢é„èÏ¢¼ï楢Ð
Ýï Ï¢Ú΢༠ÜUèæ çÜU„è „ï §Ý ÜU¢ ¼ãG}}¢éH }¢é}¢çÜUÝ Ýãèæ J ¥ËH¢ã
¥ËH¢ã ! }¢ãGÏ¢êçϢIJ¼ ÜUè ¼¢ï ±¢ï㠥΢»æ çÜU ÈGUÚ}¢¢²¢ …¢¼¢ ãñ :
»ï }¢ãGÏ¢êÏ¢ (2)
}¢ñæ ¥x¢Ú ¼é}¢ ÜU¢ï Ý Ðñ΢ ÜUÚ¼¢ ¼¢ï
Î鋲¢ ãè ÜU¢ï Ý Ï¢Ý¢¼¢ J
}¢éÜGUÚüÏ¢èÝ ÜU¢ï ãñGÚ¢Ýè ç…G²¢Î¢ ã¢ï¼è ãñæ J
Îèx¢Ú ¥ãG¢Îè¯ï ÜéUG΄è }¢ïæ ¥ÐÝï ãGÏ¢èÏ¢ï HÏ¢èÏ¢ ÜUè à¢¢Ý }¢ïæ ²êæ
ÈGUÚ}¢¢²¢ …¢ Ú㢠ãñ :
( ) ²¢’Ýè }¢ïÚï ÝÏ¢è ! ¥x¢Ú ¼éÛ¢ï Ðñ΢ ÜUÚÝ¢ }¢vG„êÎ Ý ã¢ï¼¢ ¼¢ï
}¢ñæ ¥¢S}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï |¢è Ðñ΢ Ý ÜUÚ¼¢ J
( ) Œ²¢Úï ! ¥x¢Ú ¼ê Ý ã¢ï¼¢ ¼¢ï }¢ñæ ¥ÐÝï ÚÏ¢ ã¢ïÝï ÜU¢ï …G¢çãÚ Ý
ÜUÚ¼¢ J
1 ....
2 ....

19. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
16
©GHé±ï }¢¼üÏ¢¼ ÜUè ±¢ïã ÜñUçÈGUIJ¼ïæ çÜU ¥ÐÝï ¶G…G¢Ýï ÜUè ÜéUç‹…²¢æ
Îï ÜUÚ }¢éwG¼¢Úï ÜéUH Ϣݢ çβ¢ çÜU …¢ï ™¢ã¢ï ÜUÚ¢ï, 焲¢ã ± „ÐñÎ ÜU¢
¼é}ãïæ §çwG¼²¢Ú ãñ J
»ï„ï Ï¢¢Îࢢã ç…Ý ÜïU }¢éÜGUg„ „Ú ÐÚ Î¢ïÝ¢ïæ ¥G¢H}¢ ÜUè
ãGéÜêU}¢¼ ÜU¢ ™}¢ÜU¼¢ ¼¢… Ú¶¢ x¢²¢, »ï„ï çÚzG¥G¼ ÐÝ¢ã, ç…Ý ÜïU
}¢éÏ¢¢ÚÜU Тªæ ÜïU Ýè™ï ¼wG¼ï §H¢ãè çÏ¢À¢²¢ x¢²¢, ࢢãè Hæx¢Ú ÜïU
ÈGUÜGUèÚ, „H¢¼GèÝï ¥G¢H}¢, „é˼G¢Ýè Ï¢¢ÇGï ÜïU }¢¢ïãG¼¢…, ࢢã¢Ýï }¢é¥GÁG…G}¢,
Î鋲¢ ÜUè Ýï’}¢¼ïæ Ï¢¢æÅÝï ±¢Hï, …G}¢¢Ýï ÜUè ΢ñH¼ïæ ÎïÝï ±¢Hï, ç|¢ÜU¢çÚ²¢ïæ
ÜUè Û¢¢ïçH²¢æ |¢Úïæ, }¢éæã }¢¢æx¢è }¢éÚ¢Îïæ ÐéÚè ÜUÚïæ J ¥Ï¢ ÜU¢à¢Ý» ¥vG΄
¥¢ñÚ Î¢ñH¼ „Ú¢» }¢éÜGUg„ ÜUè ¼GÚÈGU çÝx¢¢ã …¢¼è ãñ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢
ÜUè à¢¢Ý Ý…GÚ ¥¢¼è ãñ J »ï„ï …HèHéH ÜGUÎí Ï¢¢Îࢢã ç…Ý ÜUè ÜGU¢çãÚ
ãGéÜêU}¢¼ }¢à¢çÚÜGU }¢x¢GçÚÏ¢ ÜU¢ï Í¢ïÚ ™éÜUè ¥¢ñÚ ç…Ý ÜU¢ ÇæÜU¢ ãzG¼ ¥¢S}¢¢Ý
± ¼}¢¢}¢ M» …G}¢èÝ }¢ïæ Ï¢… Ú㢠ãñ, §Ý ÜïU Ï¢x¢éü…Gè΢ Í¢Ú }¢ïæ ¥¢„¢§à¢ ÜUè
ÜU¢ï§ü ™è…G Ýãèæ, ¥¢Ú¢}¢ ÜïU ¥SÏ¢¢Ï¢ ¼¢ï ÎÚ ÜUÝ¢Ú, wG¢éàÜU ¶…êÚïæ ¥¢ñÚ …±
ÜïU Ï¢ï ÀÝï ¥¢Åï ÜUè Ú¢ïÅè |¢è ¼}¢¢}¢ ©G}¢í ÐïÅ |¢Ú ÜUÚ Ý ¶¢§ü J
ÜéUH …ã¢æ ç}¢ËÜU ¥¢ñÚ …± ÜUè Ú¢ïÅè çx¢G…G¢
©„ çà¢ÜU}¢ ÜUè ÜGUÝ¢¥G¼ Ðï H¢¶¢ïæ „H¢}¢ (ã΢§ÜGïU Ï¢çwGà¢à¢)
ࢢãè çHÏ¢¢„ Îïç¶²ï ¼¢ï „¼Úã „¼Úã Ðñ±‹Î Hx¢ï ãñæ ±¢ïã |¢è
»ÜU ÜUÐÇGï ÜïU Ýãèæ J ΢ï ΢ï }¢ãèÝï „é˼G¢Ýè Ï¢¢±™èü ¶G¢Ýï „ï {é±¢æ
Ï¢éH‹Î Ýãèæ ã¢ï¼¢ J Î鋲±è »ïGà¢¢ï §Gà¢Ú¼ ÜUè ¼¢ï ²ïã ÜñUçÈGUIJ¼ ãñ, ÎèÝè
±…¢ã¼ Îïç¶²ï ¼¢ï §„ ÜU}¢Hè ±¢Hï ¼¢…Î¢Ú ÜUè
ࢢñÜU¼ ¥¢ñÚ §„ „¢Îx¢è Є‹Î ÜUè ±…¢ã¼ „ï ΢ïÝ¢ïæ ¥G¢H}¢ x¢ê‹… Úãï ãñ J
}¢¢çHÜïU ÜU¢ñÝñÝ ãñæ x¢¢ï Т„ ÜéUÀ Ú¶¼ï Ýãèæ
Î¢ï …ã¢æ ÜUè Ýï’}¢¼ïæ ãñæ §Ý ÜïU ¶G¢Hè 㢃 }¢ïæ

20. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
17
²ã¢æ ²ïã }¢éڢΠ|¢è Ï¢²¢Ý ÜUÚ ÎïÝï ÜïU ÜGU¢çÏ¢H ãñ çÜU ²ïã
¼vHèÈGïUæ, ²ïã }¢é„èÏ¢¼ïæ }¢ãìG…G ¥ÐÝè wG¢éà¢è „ï ©Æ¢§ü x¢§üæ, §„ }¢ïæ }¢…Ï¢êÚè
ÜU¢ï ãÚçx¢…G ÎwGH Ý ƒ¢ J
»ÜU Ï¢¢Ú ¥¢Ð ÜïU Ï¢ãè wG±¢ã ¥¢ñÚ çÚ…G¢…ê ΢ïS¼ Ýï
в¢}¢ |¢ï…¢ çÜU “¼é}¢ ÜUã¢ï ¼¢ï }¢vÜU¢ ÜïU ΢ï Ðã¢ÇG¢ïæ ÜU¢ï (ç…‹ãïæ
¥wGà¢Ï¢ñÝ ÜUã¼ï ãñæ) „¢ïÝï ÜU¢ Ϣݢ Îêæ çÜU ±¢ïã ¼é}ã¢Úï „¢ƒ Úãïæ J ¥G…üG
ÜUè : “²ïã ™¢ã¼¢ ãêæ çÜU »ÜU çÎÝ Îï çÜU à¢éRU Ï¢…¢ H¢©æ, »ÜU çÎÝ
|¢êÜU¢ Ú¶ çÜU „Ï¢í ÜUMæ J”
}¢é„H}¢¢Ý¢ï ! ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ã}¢¢Úï ãGéÁG¢êÚ
ÜU¢ï ÝzG„ï }¢é¼G}¢§‹Ý¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ¥x¢Ú ¥¢Ð »ïGà¢¢ï §Gà¢Ú¼ }¢ïæ
Ï¢„Ú ÈGUÚ}¢¢¼ï ¥¢ñÚ ¥¢„¢§à¢ ± Ú¢ãG¼ }¢ãGÏ¢êÏ¢ Ú¶¼ï, ¼¢ï ¥¢Ð
ÜU¢ ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú ¥¢Ð ÜUè
wG¢éà¢è ÐÚ wG¢éࢠã¢ïÝï ±¢H¢ Î鋲¢ }¢ïæ …‹Ý¼¢ïæ ÜU¢ï ©¼¢Ú ÜUÚ Ú¶ Îï¼¢,
¥¢ñÚ ²ïã „¢}¢¢Ýï »ïGࢠ¥¢Ð ÜïU Ï¢x¢éü…Gè΢ ¥¢ñÚ
ТÜU ÝzG„ }¢ïæ ãÚçx¢…G ¼x¢GIJéÚ Ðñ΢ Ý ÜUÚ „ÜU¼¢, »ï„è ãG¢H¼ }¢ïæ ²ïã
Ï¢H¢ Є‹Îè ¥¢ñÚ }¢é„èÏ¢¼ ΢ïS¼è §„è Ϣ鋲¢Î ÐÚ ã¢ï „ÜU¼è ãñ çÜU
¥¢Ð ÚãìG}¢¼éçËHH ¥G¢H}¢èÝ ÆãÚï, Î鋲¢ ÜUè ãÚ ™è…G ÜïU ãGÜGU }¢ïæ
ÚãG}¢¼ ã¢ï ÜUÚ ¥¢», ¥x¢Ú ¥¢Ð »ïGà¢¢ï §Gà¢Ú¼ }¢ïæ
}¢à¢xG¢êH Úã¼ï ¼¢ï “¼vHèÈGU ± }¢é„èÏ¢¼” ç…Ý „ï ¥G¢çÜGUÏ¢¼ }¢ïæ ãGéÁG¢êÚ
ÜïU x¢GéH¢}¢¢ïæ ÜU¢ï |¢è „Ú¢ïÜU¢Ú Ý ã¢ïx¢¢, Ï¢ÚÜU¢¼ „ï }¢ãGM}¢
Úã …¢¼ïæ J
»ÜU Ï¢¢Ú ãGéÁG¢êÚ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ÜUÝè…Gïæ
¥¢ñÚ x¢GéH¢}¢ ¼vG„è}¢ ÈGUÚ}¢¢ Úãï ƒï, }¢¢ñH¢ ¥GHè Ýï
ãG…GÚ¼ï Ï¢¼êH …GãÚ¢ „ï ÜU㢠: “…¢¥¢ï ¼é}¢ |¢è ¥ÐÝï

21. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
18
çH²ï ÜU¢ï§ü ÜUÝè…G Hï ¥¢¥¢ï J” ãG¢ç…GÚ ãé§üæ ¥¢ñÚ ã¢ƒ çζ¢ ÜUÚ ¥G…üG
ÜUÚÝï Hx¢èæ çÜU “™çvÜU²¢æ Ð脼ï Ð脼ï 㢃¢ïæ }¢ïæ À¢Hï ÐÇG x¢» ãñæ »ÜU
ÜUÝè…G }¢éÛ¢ï |¢è §GÝ¢²¼ ã¢ï J” §ÚࢢΠãé±¢ : “»ï ÈGU¢ç¼G}¢¢ ! }¢ñæ ¼éÛ¢ï
»ï„è ™è…G Ï¢¼¢¼¢ ãêæ …¢ï ÜUÝè…G ± x¢GéH¢}¢ „ï ç…G²¢Î¢ ÜU¢}¢ Îï, ¼ê Ú¢¼
ÜU¢ï „¢ï¼ï ±vG¼ 33 Ï¢¢Ú, 33 Ï¢¢Ú, 34 Ï¢¢Ú
ÐÉG ÜUÚ „¢ï Ú㢠ÜUÚ J”
»ÜU Ï¢¢Ú ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ãG…GÚ¼ï ÈGU¢ç¼G}¢¢
ÜïU ÜU¢à¢¢Ýï }¢ïæ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ÎÚ±¢…Gï ¼ÜU Ú¢ñÝÜGU
¥ÈGUÚ¢ï…G ãé» ƒï çÜU ÈGU¢ç¼G}¢¢ ÜïU 㢃¢ïæ }¢ïæ ™¢æÎè ÜUè »ÜU
™êÇGè }¢éH¢ãG…G¢ ÈGUÚ}¢¢§ü, ±¢Ð„ ¼à¢ÚèÈGU Hï ¥¢», ãG…GÚ¼ï Ï¢¼êH
Ýï ±¢ïã ™êçÇG²¢æ ãG¢ç…GÚ ÜUÚ Îèæ çÜU §‹ãïæ ¼„géÜGU ÜUÚ
Îèç…²ï J }¢„¢ÜUèÝ ÜU¢ï ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ Îè x¢§üæ ¥¢ñÚ Î¢ï ™êçÇG²¢æ ¥G¢… ÜUè
}¢ÚãG}¢¼ ãé§üæ ¥¢ñÚ §ÚࢢΠãé±¢ : “ÈGU¢ç¼G}¢¢ ! Î鋲¢, }¢éãG}}¢Î ¥¢ñÚ
¥¢Hï }¢éãG}}¢Î ÜïU H¢§ÜGU Ýãèæ J”
©G}¢Úï ÈGU¢MÜGU ãG¢ç…GÚ ¥¢», Îﶢ çÜU ¶…êÚ
ÜUè ™Å¢§ü ÐÚ ¥¢Ú¢}¢ ÈGUÚ}¢¢ Úãï ãñæ, ¥¢ñÚ §„ Ý¢ÁG¢éÜU ç…S}¢ ¥¢ñÚ
Ý¢…GÝèÝ Ï¢ÎÝ ÐÚ Ï¢¢ïÚï ÜïU çÝà¢¢Ý Ï¢Ý x¢» ãñæ, ²ïã ãG¢H¼ Îï¶ ÜUÚ Ï¢ï
§çwG¼²¢Ú Ú¢ïÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ¥G…üG ÜUè, çÜU “²¢ Ú„êHËH¢ã ! ÜGñU„Ú¢ï
çÜU„Ú¢, wG¢é΢ ÜïU Îéà}¢Ý, Ý¢…G¢ï Ýï’}¢¼ }¢ïæ Ï¢„Ú ÜUÚæï ¥¢ñÚ wG¢é΢ ÜU¢
}¢ãGÏ¢êÏ¢ ¼vHèÈGU ± }¢é„èÏ¢¼ }¢ïæ ? §ÚࢢΠãé±¢ : “v²¢ ¼ê §„ ¥}¢í ÐÚ
Ú¢…Gè Ýãèæ çÜU ©‹ãïæ Î鋲¢ ÜïU »ïGࢠç}¢Hïæ ¥¢ñÚ ¼ê ©GvGÏ¢¢ ÜUè wG¢êçÏ¢²¢ïæ „ï
Ï¢ãÚ¢±Ú ã¢ï ?

22. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
19
¥ËH¢ã ÜïU ãGÜGUèÜGUè ΢ïS¼
ãG…GÚ¼ï „Úè „vG¼Gè „ï Ï¢ …GÚè¥G» §Ëã¢}¢
ÈGUÚ}¢¢²¢ x¢²¢ : “»ï „Úè ! }¢ñæ Ýï }¢wGHêÜGU Ðñ΢ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ §„ „ï ÐêÀ¢ :
“v²¢ ¼é}¢ }¢éÛ¢ ÜU¢ï ΢ïS¼ Ú¶¼ï ã¢ï ?” „Ï¢ Ýï çÏ¢H §çœ¢ÈGU¢ÜGU ¥G…üG
ÜUè, çÜU “¼ïÚï 焱¢ ¥¢ñÚ ÜU¢ñÝ ãñ ç…„ï ã}¢ ΢ïS¼ Ú¶ïæx¢ï ?”çÈUÚ }¢ñæ Ýï
Î鋲¢ Ϣݢ§ü, Ý¢ñ çãGS„ï §„ ÜUè ¼GÚÈGU ã¢ï x¢», »ÜU çãGS„ï Ýï ÜU㢠:
“ã}¢ §„ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ¼éÛ¢ „ï …é΢§ü Ý ÜUÚïæx¢ï J” çÈUÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ¶GËÜGU
ÈGUÚ}¢¢§ü, §„ »ÜU çãGS„ï „ï Ý¢ñ çãGS„ï §„ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú ã¢ï x¢», Ï¢¢çÜGU²¢ïæ
Ýï ¥G…üG ÜUè : “ã}¢ Î鋲¢ ÜïU „¢§H Ý ¥¢ç¶GÚ¼ ÐÚ }¢¢§H, ã}¢ ¼¢ï ¼ïÚï
™¢ãÝï ±¢Hï ãñæ J” çÈUÚ Ï¢H¢»æ ÐïࢠÜUèæ J §Ý „ï |¢è Ý¢ñ çãGS„ï {Ï¢Ú¢ ÜUÚ
ÐÚïà¢¢Ý ã¢ï x¢», »ÜU çãGS„ï Ýï ¥G…üG ÜUè : “¼ê …G}¢èÝ ¥¢ñÚ ¥¢S}¢¢Ý ÜïU
™¢ñÎã ¼GÏ¢ÜGU ÜU¢ï Ï¢H¢ ÜU¢ »ÜU ¼G¢ñÜGU Ϣݢ ÜUÚ ã}¢¢Úï x¢Hï }¢ïæ Ç¢H Îï,
}¢x¢Ú ã}¢ ¼ïÚè ¼GÚÈGU „ï }¢æéã ÈñUÚÝï ±¢Hï Ýãèæ J ” §Ý ÜUè çÝSÏ¢¼ §ÚࢢÎ
ãé±¢ ²ïã }¢ïÚï „Ó™ï ΢ïS¼ ãñæ J”
¥Ï¢ ¥ãHï Ï¢ñ¼ï çÜUÚ¢}¢ ÜUè Ï¢H¢ Є‹Îè
ãGñÚ¼ ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ „ï Îï¶Ýï ÜïU ÜGU¢çÏ¢H ãñ J ãG…GÚ¼ï ¥Ï¢ê …GÚ
„ï Ï¢H¢ ± Ýï’}¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ „é±¢H ãé±¢, ÈGUÚ}¢¢²¢ :
ã}¢¢Úï Ý…GÎèÜU ΢ïÝ¢ïæ Ï¢Ú¢Ï¢Ú ãñæ J
§}¢¢}¢ï ãG„Ý ( ) ÜU¢ï ¶GÏ¢Ú ãé§ü, §ÚࢢΠãé±¢ :
“¥ËH¢ã ¥Ï¢ê …GÚ ( ) ÐÚ ÚãGì}¢ ÜUÚï }¢x¢Ú ã}¢ ¥ãHï
Ï¢ñ¼ ÜïU Ý…GÎèÜU Ï¢H¢, Ýï’}¢¼ „ï ¥zG…GH ãñ çÜU Ýï’}¢¼ }¢ïæ ÝzG„ ÜU¢ |¢è
ãG…G ( ) ãñ ¥¢ñÚ Ï¢H¢ }¢ãGì…G çÚ…G¢» ΢ïS¼ ãñ J”
΢ïS¼ „ï …¢ï ÜéUÀ Ðã¢ïæ™ï ¥ÓÀ¢ ã¢ï¼¢ ãñ J1 ....

23. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
20
²…GèÎÐHèÎÜUè¼wG¼Ýà¢èÝ襢ñÚçÜGU²¢}¢¼ÜïU„¢}¢¢Ý
çã…Ú¼ ÜU¢ „¢Æ±¢æ „¢H ¥¢ñÚ Ú…Ï¢ ÜU¢ }¢ãèÝ¢ ÜéUÀ »ï„¢
çÎH Î鶢Ýï ±¢H¢ „¢}¢¢Ý ¥ÐÝï „¢ƒ H¢²¢, ç…„ ÜU¢ Ý…G¢Ú¢ §SH¢}¢è
Î鋲¢ ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ ÜU¢ï Ý¢ ™¢Ú¢ ©„ ¼GÚÈGU ¶è晼¢ ãñ, …ã¢æ ÜUHï…¢
Ý¢ï™Ýï ±¢Hè ¥¢ÈGU¼¢ïæ, Ï¢ï™ñÝ ÜUÚ ÎïÝï ±¢Hè ¼vHèÈGU¢ïæ Ýï ÎèÝÎ¢Ú çÎH¢ïæ
ÜïU Ï¢ï ÜGUÚ¢Ú ÜUÚÝï ¥¢ñÚ wG¢é΢ ÐÚS¼ ¼GÏ¢è¥G¼¢ïæ ÜU¢ï ϢＢϢ ϢݢÝï ÜïU çH²ï
ãG„Ú¼ ± Ï¢ï ÜU„è ÜU¢ „¢}¢¢Ý …}¥G çÜU²¢ ãñ J ²…GèÎ ÐHèÎ ÜU¢ ¼wG¼ï
„˼Gݼ ÜU¢ï ¥ÐÝï ݢТÜU ÜGUÎ}¢ „ï x¢‹Î¢ ÜUÚÝ¢ ©Ý Ý¢ ÜGU¢çÏ¢Hï
Ï¢Ú΢༠}¢é„èÏ¢¼¢ïæ ÜUè ¼}ãèÎ ãñ ç…Ý ÜU¢ï Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ÜUHï…¢ }¢éæã ÜU¢ï
¥¢¼¢ ¥¢ñÚ çÎH »ÜU x¢GñÚ }¢¢’}¢êHè Ï¢ï ÜGUÚ¢Úè ÜïU „¢ƒ ÐãHê }¢ïæ ÈUÇGÜU
…¢¼¢ ãñ J §„ }¢ÚÎêÎ Ýï ¥ÐÝè ãGéÜêU}¢¼ ÜUè }¢…GÏ¢ê¼Gè, ¥ÐÝè …GHèH
§GÁG…G¼ ÜUè ¼ÚvGÜGUè §„ ¥}¢í }¢ïæ }¢é‹ãGç„Ú „}¢Û¢è çÜU ¥ãHï Ï¢ñ¼ï çÜUÚ¢}¢
ÜïU }¢éÜGUg„ ± Ï¢ï x¢éÝ¢ã wG¢êÝ „ï ¥ÐÝè ݢТÜU ¼Ë±¢Ú Úæx¢ï J §„
…ã‹Ý}¢è ÜUè çÝIJ¼ Ï¢ÎH¼ï ãè …G}¢¢Ýï ÜUè ã±¢ Ýï ÐHÅï ¶¢» ¥¢ñÚ
…GãÚèHï Û¢¢ïæÜïU ¥¢» çÜU …¢ç±Î¢æ Ï¢ã¢Ú¢ïæ ÜïU ТÜU çx¢ÚïÏ¢¢, Ï¢ï ¶G…G¢æ
ÈêUH¢ïæ, Ý¢ñ à¢x¢ézG¼¢ x¢éH¢ïæ ÜïU x¢G}¢ }¢ïæ ™¢ÜU ãé», }¢éS¼GÈGU¢
ÜUè ãÚè|¢Úè HãH㢼è ÈéUH±¢ÇGè ÜïU „éã¢Ýï Ý¢ÁG¢éÜU ÈêUH }¢éÚÛ¢¢ }¢éÚÛ¢¢
ÜUÚ ¼GÚ¢…Gï ΢}¢Ýï ¶G¢ÜU ãé» J
§}¢¢}¢ï ãG„Ý ÜUèà¢ã¢Î¼¥¢ñÚ|¢¢§üÜU¢ïÝ„èãG¼
§„ ¶GÏ¢è¯ ÜU¢ ÐãH¢ ãG}H¢ „çIJÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãG„Ý ÐÚ ™H¢ J
…¢’΢ (…G¢ñ…» §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢) ÜU¢ï Ï¢ãÜU¢²¢ çÜU ¥x¢Ú ¼ê …GãìÚ Îï
ÜUÚ §}¢¢}¢ ÜU¢ ÜU¢}¢ ¼}¢¢}¢ ÜUÚ Îïx¢è ¼¢ï }¢ñæ ¼éÛ¢ „ï çÝÜU¢ãG ÜUÚ Hêæx¢¢ J

24. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
21
±¢ïã à¢çÜGUIJ¢ Ï¢¢Îࢢã-Ï¢ïx¢}¢ Ï¢ÝÝï ÜïU H¢H™ }¢ïæ ࢢã¢Ýï …‹Ý¼ ÜU¢
„¢ƒ À¢ïÇG ÜUÚ, „˼GÝ¼ï ©GvGÏ¢¢ „ï }¢éæã }¢¢ïÇG ÜUÚ …ã‹Ý}¢ ÜUè Ú¢ã ÐÚ
ã¢ï Hè J ÜU§ü Ï¢¢Ú …GãìÚ çβ¢ ÜéUÀ ¥¯Ú Ý ãé±¢, çÈUÚ ¼¢ï …è ¶¢ïH ÜUÚ
¥ÐÝï ÐïÅ }¢ïæ …ã‹Ý}¢ ÜïU ¥æx¢¢Úï |¢Úï ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï …‹Ý¼ }¢ÜGU¢}¢ ÜU¢ï
„wG¼ ¼ï…G …GãìÚ çβ¢ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU }¢éS¼GÈGU¢ ÜïU
ç…x¢Ú ТÚï ÜïU ¥¢’…G¢» Ï¢¢ç¼GÝè Тڢ Тڢ ã¢ï ÜUÚ çÝÜUHÝï Hx¢ï J
²ïã Ï¢ï™ñÝ ÜUÚÝï ±¢Hè ¶GÏ¢Ú „éÝ ÜUÚ ãG…GÚ¼ï §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ
¥ÐÝï Œ²¢Úï |¢¢§ü ÜïU Т„ ãG¢ç…GÚ ãé» J ç„Úã¢Ýï Ï¢ñÆ ÜUÚ
x¢é…G¢çÚࢠÜUè : “ãG…GÚ¼ ÜU¢ï çÜU„ Ýï …GãìÚ çβ¢ ? ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥x¢Ú ±¢ïã
ãñ …¢ï }¢ïÚï ¶G²¢H }¢ïæ ãñ ¼¢ï ¥ËH¢ã Ï¢ÇG¢ Ï¢ÎH¢ HïÝï ±¢H¢ ãñ, ¥¢ñÚ
¥x¢Ú Ýãèæ, ¼¢ï }¢ñæ Ï¢ï x¢éÝ¢ã „ï §G±…G Ýãèæ ™¢ã¼¢ J”
»ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ, ÈGUÚ}¢¢²¢ : “|¢¢§ü ! H¢ïx¢ ã}¢ „ï ²ïã ©}}¢èÎ
Ú¶¼ï ãñæ çÜU Ú¢ï…Gï çÜGU²¢}¢¼ ã}¢ §Ý ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ÜU¢}¢ ¥¢»æ Ý
²ïã çÜU §Ý ÜïU „¢ƒ x¢G…GÏ¢ ¥¢ñÚ §ç‹¼ÜGU¢}¢ ÜU¢ï ÜU¢}¢ }¢ïæ H¢»æ J”
±¢ã Úï çãGË}¢ çÜU ¥ÐÝ¢ ¼¢ï ç…x¢Ú ÅéÜUÇGï ã¢ï
çÈUÚ |¢è §ü…G¢» 焼}¢-x¢Ú ÜïU Ú±¢ Î¢Ú Ýãèæ
çÈUÚ …¢Ýï ±¢Hï §}¢¢}¢ Ýï ¥¢Ýï ±¢Hï §}¢¢}¢
ÜU¢ï ²êæ ±ç„IJ¼ ÈGUÚ}¢¢§ü : “ãGé„ñÝ ! Îï¶¢ï „ÈGUèã¢Ýï
ÜéUÈGU¢ „ï ÇÚ¼ï ÚãÝ¢, }¢éÏ¢¢Î¢ ±¢ïã ¼é}ãïæ Ï¢¢¼¢ïæ }¢ïæ Hï ÜUÚ Ï¢éH¢»æ ¥¢ñÚ ±vG¼
ÐÚ À¢ïÇG Îïæ, çÈUÚ ÐÀ¼¢¥¢ïx¢ï ¥¢ñÚ Ï¢™¢± ÜU¢ ±vG¼ x¢é…GÚ …¢»x¢¢ J”
Ï¢ïà¢ÜU §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ÜUè ²ïã ±ç„IJ¼
}¢¢ïç¼²¢ïæ }¢ïæ ¼¢ïHÝï ÜïU ÜGU¢çÏ¢H ¥¢ñÚ çÎH ÐÚ çH¶ HïÝï ÜïU H¢§ÜGU ƒè,
}¢x¢Ú ©„ ã¢ïÝï ±¢Hï ±¢çÜGU»G ÜU¢ï ÜU¢ñÝ Ú¢ïÜU „ÜU¼¢ ? ç…„ï ÜéUGÎÚ¼ Ýï
}¢ég¼¢ïæ ÐãHï „ï }¢à¢ãêÚ ÜUÚ Ú¶¢ ƒ¢ J

25. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
22
§}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú
±¢çÜGU¥G» ÜUÚÏ¢H¢ „ï ÐãHï ãè }¢à¢ãêÚ ƒè
ãGéÁG¢êÚ „Ú±Úï ¥G¢H}¢ ÜUè çÏ¢’¯¼ à¢ÚèÈGU¢
„ï ¼èÝ „¢ï Ï¢Ú„ Ðïà¢¼Ú ²ïã à¢ï’Ú »ÜU ЉƒÚ ÐÚ çH¶¢ ç}¢H¢ :
v²¢ ãGé„ñÝ ÜïU ÜGU¢ç¼H ²ïã |¢è ©}}¢èÎ Ú¶¼ï ãñæ çÜU Ú¢ï…Gï
çÜGU²¢}¢¼ ©„ ÜïU ݢݢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ Т»æ ?
²ïãè à¢ï’Ú ¥…Gïü M}¢ ÜïU »ÜU çx¢…¢ü }¢ïæ çH¶¢ Т²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ
çH¶Ýï ±¢H¢ }¢¢’Hê}¢ Ý ãé±¢ J ÜU§ü ãGÎ询ïæ }¢ïæ ãñ, ãGéÁG¢êÚ „Ú±Úï ¥G¢H}¢
©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï ©}}¢ï „H}¢¢
ÜïU ÜU¢à¢¢Ýï }¢ïæ ¼à¢ÚèÈGU ÈGUÚ}¢¢ ƒï, »ÜU çÈGUçÚ༢ çÜU
ÐãHï ÜU|¢è ãG¢ç…GÚ Ý ãé±¢ ƒ¢ ¥ËH¢ã ¼Ï¢¢ÚÜU ± ¼¥G¢H¢ „ï
ãG¢ç…GÚè ÜUè §…¢…G¼ Hï ÜUÚ ¥¢S¼¢Ý Ï¢¢ï„ ãé±¢, ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ
Ýï ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ „ï §ÚࢢÎ
ÈGUÚ}¢¢²¢ : ÎÚ±¢…Gï ÜUè çÝx¢ãÏ¢¢Ýè Ú¶¢ï, ÜU¢ï§ü ¥¢Ýï Ý Ð¢», §¼Ýï }¢ïæ
„çIJÎéÝ¢ §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ÎÚ±¢…G¢ ¶¢ïH ÜUÚ ãG¢ç…GÚï
ç¶GÎ}¢¼ ãé» ¥¢ñÚ ÜêUÎ ÜUÚ ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ ÜUè x¢¢ïÎ
}¢ïæ …¢ Ï¢ñÆï, ãGéÁG¢êÚ Œ²¢Ú ÈGUÚ}¢¢Ýï Hx¢ï, çÈGUçÚà¼ï Ýï
¥G…üG ÜUè : ãéGÁG¢êÚ §‹ãïæ ™¢ã¼ï ãñæ ? ÈGUÚ}¢¢²¢ : ã¢æ J ¥G…Gü ÜUè : “±¢ïã
±vGG¼ ÜGUÚèÏ¢ ¥¢¼¢ ãñ çÜU ãGéÁG¢êÚ ÜUè ©}}¢¼ §‹ãïæ à¢ãèÎ ÜUÚïx¢è ¥¢ñÚ ãGéÁG¢êÚ
™¢ãï ¼¢ï ±¢ïã …G}¢èÝ ãGéÁG¢êÚ ÜU¢ï çζ¢ Îêæ …ã¢æ ²ïã à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æx¢ï J

26. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
23
çÈUÚ „é¶üG ç}¢^è ¥¢ñÚ »ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ Úñ¼, »ÜU }¢ïæ ãñ ÜUæÜUçÚ²¢æ,
ãG¢ç…GÚ ÜUèæ J ãGéÁG¢êÚ Ýï „êæÍ¢ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ :
Ï¢ï ™ñÝè ¥¢ñÚ Ï¢H¢ ÜUè Ï¢ê ¥¢¼è ãñ, çÈUÚ ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ
ÜU¢ï ±¢ïã ç}¢^è ¥G¼G¢ ãé§ü ¥¢ñÚ §ÚࢢΠãé±¢ : “…Ï¢
²ïã wG¢êÝ ã¢ï …¢» ¼¢ï …¢ÝÝ¢ çÜU ãéG„ñÝ à¢ãèÎ ãé±¢ J” ©‹ã¢ïæ Ýï ±¢ïã
ç}¢^è »ÜU à¢èà¢è }¢ïæ Ú¶ À¢ïÇGè J ©}}¢éH }¢¢ï¥ç}¢ÝèÝ
ÈGUÚ}¢¢¼è ãñæ : “}¢ñæ ÜU㢠ÜUÚ¼è ç…„ çÎÝ ²ïã ç}¢^è wG¢êÝ ã¢ï …¢»x¢è
ÜñU„è „wG¼è ÜU¢ çÎÝ ã¢ïx¢¢ J”
¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ }¢¢ñH¢ ¥GHè ç„zGÈGUèÝ
ÜU¢ï …¢¼ï ãé» …G}¢èÝï ÜUÚÏ¢H¢ ÐÚ x¢é…GÚï, Ý¢}¢ ÐêÀ¢ J H¢ïx¢¢ïæ Ýï ÜU㢠:
“ÜUÚÏ¢H¢ !” ²ã¢æ ¼ÜU Ú¢ï» çÜU …G}¢èÝ ¥¢æ„ꥢïæ „ï ¼Ú ã¢ï x¢§ü çÈUÚ
ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ ç¶GÎ}¢¼ï ¥vG΄ ãGéÁG¢êÚ „IJÎï ¥G¢H}¢
}¢ïæ ãG¢ç…GÚ ãé±¢ J ãGéÁG¢êÚ ÜU¢ï ڢＢ Т²¢, „ϢϢ ÐêÀ¢ J ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥|¢è
ç…Ï¢íèH ÜUã x¢» ãñæ çÜU }¢ïÚ¢ Ï¢ïÅ¢ ãGé„ñÝ ÈéUGÚ¢¼ ÜïU ÜUÝ¢Úï ÜUÚÏ¢H¢ }¢ïæ
ÜGUyH çÜU²¢ …¢»x¢¢, çÈUÚ ç…Ï¢íèH Ýï ±ã¢æ ÜUè ç}¢^è }¢éÛ¢ï „êæÍ¢¢§ü }¢éÛ¢ „ï
…GϼG Ý ã¢ï „ÜU¢ ¥¢ñÚ ¥¢æ¶ïæ Ï¢ã çÝÜUHè J”
»ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ, }¢¢ñH¢ ¥GHè §„ }¢ÜGU¢}¢
„ï x¢é…GÚï …ã¢æ ¥Ï¢ §}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ ÜUè ÜGUÏ¢í }¢éÏ¢¢ÚÜU ãñ, ÈGUÚ}¢¢²¢ : ²ã¢æ
©Ý ÜUè „é±¢çÚ²¢æ çϢƢ§ü …¢»æx¢è, ²ã¢æ ©Ý ÜïU ÜU…¢±ï Ú¶ï …¢»æx¢ï, ¥¢ñÚ
²ã¢æ ©Ý ÜïU wG¢êÝ çx¢Úïæx¢ïæ J ¥¢Hï }¢éã}}¢Î ÜïU ÜéUÀ Ý¢ñ
…±¢Ý §„ }¢ñÎ¢Ý }¢ïæ ÜGUyH ã¢ïæx¢ï ç…Ý ÐÚ …G}¢èÝ¢ï ¥¢S}¢¢æ Ú¢ï»æx¢ïæ J

27. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
24
§}¢¢}¢ï}¢ÁGHê}¢ „ï}¢ÎèÝ¢ÀêÅÚã¢ãñ
§}¢¢}¢ï ãG„Ý ÜU¢ ÜU¢}¢ ¼}¢¢}¢ ÜUÚ ÜïU …Ï¢
²…GèÎ ÐHèÎ Ýï ¥ÐÝï ݢࢢΠçÎH ÜU¢ï wG¢éࢠÜUÚ çH²¢, ¥Ï¢ §„ à¢ÜGUè
ÜU¢ï §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ²¢Î ¥¢», }¢ÎèÝï ÜïU „êÏ¢¢Î¢Ú ±HèÎ
ÜU¢ï ¶G¼G çH¶¢ çÜU
ãGé„ñÝ ¥¢ñÚ ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ©G}¢Ú ¥¢ñÚ ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï
ÁG¢éÏ¢ñÚ ( ) „ï Ï¢ñ¥G¼ ÜïU çH²ï ÜUãï ¥¢ñÚ }¢¢ïãH¼ Ý Îï J
§ÏÝï ©G}¢Ú »ÜU }¢çS…Î }¢ïæ Ï¢ñÆÝï ±¢Hï ¥¢Î}¢è ãñæ ¥¢ñÚ §ÏÝï ÁG¢éÏ¢ñÚ …Ï¢
¼ÜU }¢¢ñÜGU¥G Ý Ð¢»ïæx¢ï ¶G¢}¢¢ïࢠÚãïæx¢ï, ã¢æ §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ( )
„ï Ï¢ñ¥G¼ HïÝè „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ …GMÚè ãñ çÜU ²ïã à¢ïÚ ¥¢ñÚ à¢ïÚ ÜU¢ Ï¢ïÅ¢
}¢¢ñÜGU¥ ÜU¢ §ç‹¼…G¢Ú Ý ÜUÚïx¢¢ J
„êÏ¢¢Î¢Ú Ýï ¶G¼G ÐÉG ÜUÚ Ð²¢}¢è |¢ï…¢, §}¢¢}¢ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“™H¢ï ¥¢¼ï ãñæ J” çÈUÚ ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ÁG¢éÏ¢ñÚ „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÎÚÏ¢¢Ú
ÜU¢ ±vG¼ Ýãèæ, Ï¢ï ±vG¼ Ï¢éH¢Ýï „ï }¢¢’Hê}¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU „ÚÎ¢Ú Ýï ±ÈGU¢¼
Т§ü, ã}¢ïæ §„ çH²ï Ï¢éH¢²¢ …¢¼¢ ãñ çÜU }¢¢ñ¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú }¢à¢ãêÚ ã¢ïÝï „ï
ÐãHï ²…GèÎ ÜUè Ï¢ñ¥G¼ ã}¢ „ï Hè …¢» J” §ÏÝï ÁG¢éÏ¢ñÚ Ýï ¥G…üG ÜUè :
“}¢ïÚ¢ |¢è ²ïãè ¶G²¢H ãñ »ï„è ãG¢H¼ }¢ïæ ¥¢Ð ÜUè v²¢ Ú¢² ãñ ?”
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ ¥ÐÝï …±¢Ý …}¥G ÜUÚ ÜïU …¢¼¢ ãêæ, „¢çƒ²¢ïæ ÜU¢ï
ÎÚ±¢…Gï ÐÚ çϢƢ ÜUÚ ©„ ÜïU Т„ …¢©æx¢¢ J” §ÏÝï ÁG¢éÏ¢ïÚ Ýï ÜU㢠:
“}¢éÛ¢ï ©„ ÜUè …¢çÝÏ¢ „ï ¥‹Îïࢢ ãñ J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “±¢ïã }¢ïÚ¢ ÜéUÀ
Ýãèæ ÜUÚ „ÜU¼¢ J çÈUÚ ¥ÐÝï ¥SãG¢Ï¢ ÜïU „¢ƒ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢»,
ã}¢Ú¢çã²¢ïæ ÜU¢ï çã΢²¼ ÜUè : “…Ï¢ }¢ñæ Ï¢éH¢©æ ²¢ }¢ïÚè ¥¢±¢…G Ï¢éH‹Î
ã¢ï¼ï „éÝ¢ï, ¥‹ÎÚ ™Hï ¥¢Ý¢ ¥¢ñÚ …Ï¢ ¼ÜU }¢ñæ ±¢Ð„ Ý ¥¢©æ ÜUãèæ
çãH ÜUÚ Ý …¢Ý¢ J” ²ïã ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ¥‹ÎÚ ¼à¢ÚèÈGU Hï x¢», ±HèÎ ÜïU
Т„ }¢Ú±¢Ý ÜU¢ï Ï¢ñÆ¢ Т²¢, „H¢}¢é ¥GHñÜU ÜUÚ ÜïU ¼à¢ÚèÈGU Ú¶è,

28. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
25
±HèÎ Ýï ¶G¼G ÐÉG ÜUÚ „éÝ¢²¢ ±¢ïãè }¢…G}¢êÝ Ð¢²¢ …¢ï ãGéÁG¢êÚ ÜïU ¶G²¢H
à¢ÚèÈGU }¢ïæ ¥¢²¢ ƒ¢ J Ï¢ñ¥G¼ ÜU¢ ãG¢H „éÝ ÜUÚ §ÚࢢΠãé±¢ : “}¢éÛ¢
…ñ„ï ÀéÐ ÜUÚ Ï¢ñ¥G¼ Ýãèæ ÜUÚ¼ï, „Ï¢ ÜU¢ï …}¥G ÜUÚ¢ï, Ï¢ñ¥G¼ H¢ï, çÈUÚ
ã}¢ „ï ÜUã¢ï” ±HèÎ Ýï Ï¢ Ý…GÚï ¥G¢çÈGUIJ¼ Є‹Îè ¥G…üG ÜUè :
“Ï¢ïã¼Ú ! ¼à¢ÚèÈGU Hï …¢§²ï J” }¢Ú±¢Ý Ï¢¢ïH¢ : “¥x¢Ú §„ ±vG¼
§‹ãïæ À¢ïÇG Îïx¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢ñ¥G¼ Ý Hïx¢¢ ¼¢ï …Ï¢ ¼ÜU Ï¢ãé¼ „è …¢Ý¢ïæ ÜU¢
wG¢êÝ Ý ã¢ï …¢» »ï„¢ ±vG¼ 㢃 Ý ¥¢»x¢¢, ¥|¢è Ú¢ïÜU Hï Ï¢ñ¥G¼ ÜUÚ
Hïæ ¼¢ï ¶GñÚ ±ÚÝ¢ x¢ÎüÝ }¢¢Ú Îï J” ²ïã „éÝ ÜUÚ §}¢¢}¢ Ýï
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “§ÏÝéÁGÁG¢éÚÜGU¢ ! ¼ê ²¢ ±¢ïã, v²¢ }¢éÛ¢ï ÜGUyH ÜUÚ „ÜU¼¢ ãñ ?
wG¢é΢ ÜUè ÜGU„}¢ ! ¼ê Ýï Û¢êÅ ÜU㢠¥¢ñÚ Ð¢…èÐÝ ÜUè Ï¢¢¼ ÜUè J” ²ïã
ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ±¢Ð„ ¼à¢ÚèÈGU H¢» J
}¢Ú±¢Ý Ýï ±HèÎ „ï ÜU㢠: “wG¢é΢ ÜUè ÜGU„}¢ ! ¥Ï¢ »ï„¢
}¢¢ñÜGU¥G Ý ç}¢Hïx¢¢ J” ±HèΠϢ¢ïH¢ : “}¢éÛ¢ï Є‹Î Ýãèæ ÜUè Ï¢ñ¥G¼ Ý
ÜUÚÝï ÐÚ ãGé„ñÝ ÜU¢ï ÜGUyH ÜUMæ, }¢éÛ¢ï ¼}¢¢}¢ …ã¢æ ÜïU
ç}¢ËÜU ± }¢¢H ÜïU Ï¢ÎHï }¢ïæ |¢è ãGé„ñÝ ÜU¢ ÜGUyH
}¢‹ÁG¢êÚ Ýãèæ, }¢ïÚï Ý…GÎèÜU ãGé„ñÝ ÜïU wG¢êÝ ÜU¢ ç…„ à¢wG„ „ï }¢é¼G¢HÏ¢¢
ã¢ïx¢¢ ±¢ïã çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ wG¢é΢» ÜGU¤ã¢Ú ÜïU „¢}¢Ýï ãHÜUè ¼¢ïH
±¢H¢ ãñ J” }¢Ú±¢Ý Ýï }¢éÝ¢çÈGUÜGU¢Ý¢ ¼G¢ñÚ ÐÚ ÜUã çβ¢ : “¼êÝï ÆèÜU
ÜU㢠J”
΢ïÏ¢¢Ú¢ ¥¢Î}¢è ¥¢²¢, ÈGUÚ}¢¢²¢ : “„éÏãG ã¢ïÝï ΢ï J” ¥¢ñÚ
ÜGUSÎ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢ ÜUè Ú¢¼ }¢ïæ }¢vÜïU ÜïU §Ú¢Îï „ï }¢¥G ¥ãH¢ï §G²¢H
„ÈGUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ …¢»x¢¢ J
²ïã Ú¢¼ §}¢¢}¢ Ýï ¥ÐÝï …gï ÜUÚè}¢
( ) ÜïU Ú¢ñ…G» }¢éÝñڢ }¢ïæ x¢é…G¢Úè çÜU ¥¢ç¶GÚ ¼¢ï
çÈGUÚ¢ÜGU ÜUèÆãÚ¼èãñ,™H¼ï±vG¼¼¢ï¥ÐÝï…gïÜUÚè}¢

29. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
26
ÜUè }¢éÜGUg„ x¢¢ïÎ „ï çHÐÅ Hïæ çÈUÚ wG¢é΢ …¢Ýï ç…G‹Îx¢è }¢ïæ »ï„¢ ±vG¼
ç}¢Hï ²¢ Ý ç}¢Hï J §}¢¢}¢ ¥¢Ú¢}¢ }¢æï ƒï çÜU wG±¢Ï¢ Îﶢ, ãGéÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ
¼à¢ÚèÈGU H¢» ãñæ ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ ÜU¢ï ÜUHï…ï „ï Hx¢¢
ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “ãGé„ñÝ ! ±¢ïã ±vG¼ ÜGUÚèÏ¢ ¥¢¼¢ ãñ çÜU ¼é}¢ Œ²¢„ï
à¢ãèÎ çÜU²ï …¢¥¢ï ¥¢ñÚ …‹Ý¼ }¢ïæ à¢ãè΢ïæ ÜïU Ï¢ÇGï ÎÚ…ï ãñæ J” ²ïã Îï¶
ÜUÚ ¥¢æ¶ ¶éH x¢§ü, ©Æï ¥¢ñÚ Ú¢ñ…G» }¢éÜGUg„ ÜïU „¢}¢Ýï LwG„¼ ã¢ïÝï ÜU¢ï
ãG¢ç…GÚ ãé» J
}¢é„H}¢¢Ý¢ï ! ãG²¢¼ï Î鋲¢±è }¢ïæ §}¢¢}¢ ÜUè ²ïã ãG¢ç…GÚè çÐÀHè
ãG¢ç…GÚè ãñ, „H¢¼¢ï „H¢}¢ ¥G…üG ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î „Ú Û¢éÜU¢ ÜUÚ ¶ÇGï ã¢ï
x¢» ãñæ, x¢G}¢ïæ çÈGUÚ¢ÜGU ÜUHï…ï }¢ïæ ™éÅçÜU²¢æ Hï Ú㢠ãñ, ¥¢æ¶¢ïæ „ï Hx¢¢ ¼¢Ú
¥¢æ„ê …¢Úè ãñæ, çÚvGÜGU¼ ÜïU …¢ïࢠÝï ç…S}¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ïæ Ú¥Gìࢢ Ðñ΢ ÜUÚ
çβ¢ ãñ, Ï¢ï ÜGUÚ¢çÚ²¢ïæ Ýï }¢ãGà¢Ú Ï¢ÚТ ÜUÚ Ú¶¢ ãñ, çÎH ÜUã¼¢ ãñ „Ú
…¢», }¢x¢Ú ²ã¢æ „ï ÜGUÎ}¢ Ý ©Æ¢§²ï, „éÏãGG ÜïU ¶ÅÜïU ÜU¢ ¼ÜGU¢…G¢ ãñ
…ËÎ ¼à¢ÚèÈGU Hï …¢§²ï, ΢ï ÜGUÎ}¢ …¢¼ï ãñ ¥¢ñÚ çÈUÚ ÐHÅ ¥¢¼ï ãñæ J
ãGéÏÏ¢ï ±¼GÝ ÜGUÎ}¢¢ïæ ÐÚ H¢ñżè ãñ çÜU ÜUã¢æ …¢¼ï ã¢ï ? x¢GéÚÏ¢¼ ΢}¢Ý
¶è晼è ãñ v²êæ ÎïÚ Hx¢¢¼ï ã¢ï ? ࢢñÜGU ÜUè ¼}¢‹Ý¢ ãñ çÜU ©G}¢í |¢Ú Ý
…¢»æ, }¢…Ï¢êçÚ²¢ïæ ÜU¢ ¼ÜGU¢…G¢ ãñ Î}¢ |¢Ú Ý ÆãÚÝï Т»æ J
ࢢ’Ï¢¢Ý ÜUè ™¢ïƒè Ú¢¼ ÜïU ¼èÝ ÐãÚ x¢é…GÚ ™éÜïU ãñæ ¥¢ñÚ
çÐÀHï ÜïU Ý}¢ü Ý}¢ü Û¢¢ïæÜïU „¢ïÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï ƒÐÜU ƒÐÜU ÜUÚ „éH¢ Úãï ãñæ,
焼¢Ú¢ïæ ÜïU „é‹ãÚï Úæx¢ }¢ïæ ÜéUÀ ÜéUÀ „ÐïÎè …G¢çãÚ ã¢ï ™Hè ãñ, ¥‹{ïÚè
Ú¢¼ ÜUè ¼¢ÚèÜUè ¥ÐÝ¢ ΢}¢Ý „}¢ïÅÝ¢ ™¢ã¼è ãñ J ¼}¢¢}¢ à¢ãÚ }¢ïæ
„‹Ý¢Å¢ ãñ, Ý çÜU„è Ï¢¢ïHÝï ±¢Hï ÜUè ¥¢±¢…G ÜU¢Ý ¼ÜU Ðã¢ï晼è ãñ, Ý
çÜU„è ™HÝï ±¢Hï ÜUè Ðã™H „éÝ¢§ü μè ãñ, à¢ãÚ |¢Ú Üï ÎÚ±¢…Gï
Ï¢‹Î ãñæ, ã¢æ ¶G¢‹Î¢Ýï ÝÏ¢éñ¼ ÜïU }¢ÜU¢Ý¢ïæ }¢ïæ §„ ±vG¼ …¢x¢ ã¢ï Úãè ãñ
¥¢ñÚ „¢}¢¢Ýï „ÈGUÚ ÎéLS¼ çÜU²¢ …¢ Ú㢠ãñ, …GMÚ¼ ÜUè ™è…Gïæ Ï¢¢ãÚ
çÝÜU¢Hè x¢§ü ãñ, „é±¢çÚ²¢æ ÎÚ±¢…G¢ïæ ÐÚ ¼Ä²¢Ú ¶ÇGè ãñæ, }¢ãGç}¢H (ÜU…¢±ï)

30. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
27
ÜU„ x¢» ãñæ, ÐÎïü ÜU¢ §ç‹¼…G¢}¢ ã¢ï ™éÜU¢ ãñ, ©{Ú §}¢¢}¢ ÜïU Ï¢ïÅï, |¢¢§ü,
|¢¼è…ï, Í¢Ú ±¢Hï „é±¢Ú ã¢ï Úãï ãñæ §{Ú §}¢¢}¢ }¢çS…Îï
ÝÏ¢±è „ï Ï¢¢ãÚ ¼à¢ÚèÈGU H¢» ãñæ J }¢ïãGڢϢ¢ïæ Ýï „Ú Û¢éÜU¢ ÜUÚ ¼SHè}¢
ÜUè, }¢èÝ¢Ú¢ïæ Ýï ¶ÇGï ã¢ï ÜUÚ ¼¢’…Gè}¢ Îè ÜGU¢çÈGUH» „¢H¢Ú ÜïU ¼à¢ÚèÈGU
H¢¼ï ãè ÝÏ¢è …G¢Î¢ïæ ÜU¢ ÜGU¢çÈGUH¢ Ú±¢Ý¢ ã¢ï x¢²¢ ãñ J
}¢ÎèÝ¢ }¢ïæ ¥ãHï Ï¢ñ¼ „ï ãG…GÚ¼ï „éx¢GÚ¢ (§}¢¢}¢ï
}¢ÁGHê}¢ ÜUè „¢çãGÏ¢…G¢Îè) ¥¢ñÚ …ݢϢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ãGÝçÈGUIJ¢ (}¢¢ñH¢
¥GHè ÜïU Ï¢ïÅï) Ï¢¢ÜGUè Úã x¢» J
¥ËH¢ãé ¥vÏ¢Ú ! »ÜU ±¢ïã çÎÝ ƒ¢ çÜU ãGéÁG¢êÚ „Ú±Úï
¥G¢H}¢ Ýï ÜU¢çÈGUÚ¢ïæ ÜUè §ü…G¢Îïãè ¥¢ñÚ ¼ÜUHèÈGU
Ú„¢Ýè ÜUè ±…ã „ï }¢vÜU» }¢é¥GÁG…G}¢¢ „ï çã…Ú¼ ÈGUÚ}¢¢§ü J }¢ÎèÝ¢
±¢H¢ïæ Ýï …Ï¢ ²ïã ¶GÏ¢Ú „éÝè, çÎH¢ïæ }¢ïæ }¢„Úü¼ ¥¢}¢ï…G ©}¢æx¢¢ïæ Ýï …¢ïà¢
}¢¢Ú¢ ¥¢ñÚ ¥¢æ¶¢ïæ }¢ïæ ࢢçÎ²ï §üGÎ ÜU¢ ÝvGࢢ ô¶™ x¢²¢, ¥¢}¢Î ¥¢}¢Î
ÜU¢ §ç‹¼…G¢Ú H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ¥¢Ï¢¢Îè „ï çÝÜU¢H ÜUÚ Ðã¢ÇG¢ïæ ÐÚ Hï …¢¼¢,
}¢é‹¼ç…GÚ ¥¢æ¶ï }¢vÜïU ÜUè Ú¢ã ÜU¢ï …ã¢æ ¼ÜU §Ý ÜUè Ý…GÚ Ðã¢ï晼è,
çÅÜUçÅÜUè Ï¢¢æ{ ÜUÚ ¼ÜU¼èæ, ¥¢ñÚ }¢é༢ÜGïU çÎH ãÚ ¥¢Ýï ±¢Hï ÜU¢ï ÎêÚ
„ï Îï¶ ÜUÚ ™¢ïæÜU ÐÇG¼ï, …Ï¢ ¥¢ÈGU¼¢Ï¢ x¢}¢ü ã¢ï …¢¼¢, Í¢Ú¢ïæ ÐÚ ±¢Ð„
¥¢¼ï J §„è ÜñUçÈGUIJ¼ }¢ïæ ÜU§ü çÎÝ x¢é…GÚ x¢», »ÜU çÎÝ ¥¢ñÚ Ú¢ï…G ÜUè
¼GÚãG ±vG¼ Ï¢ï ±vG¼ ã¢ï x¢²¢ ƒ¢ ¥¢ñÚ §ç‹¼…G¢Ú ÜUÚÝï ±¢Hï ãG„Ú¼¢ïæ ÜU¢ï
„}¢Û¢¢¼ï, ¼}¢‹Ý¢¥¢ïæ ÜU¢ï ¼SÜUèÝ Îï¼ï ÐHÅ ™éÜïU ƒï, çÜU »ÜU ²ãêÎè Ýï
Ï¢éH‹Îè „ï ¥¢±¢…G Îè : “»ï Ú¢ã Îï¶Ýï ±¢H¢ï ! ÐHÅ¢ï ! ¼é}ã¢Ú¢
}¢ÜGU„êÎ Ï¢Ú ¥¢²¢ ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢ }¢¼GHÏ¢ ÐêÚ¢ ãé±¢ J” §„ „΢ ÜïU „éݼï
ãè ±¢ïã ¥¢æ¶ïæ ç…Ý ÐÚ ¥|¢è ãG„Ú¼ ¥¢}¢ï…G ãGñÚ¼ À¢ x¢§ü ƒè, ¥àÜïU
ࢢÎè Ï¢Ú„¢ ™Hèæ, ±¢ïã çÎH …¢ï }¢¢²ê„è „ï }¢é…G¢ü x¢» ƒï, ¼¢…Gx¢è ÜïU

31. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
28
„¢ƒ …¢ïࢠ}¢¢ÚÝï Hx¢ï, Ï¢ï ÜGUڢڢݢ Ðïࢱ¢§ü ÜU¢ï Ï¢ÉGï, ÐÚ±¢Ý¢ ±¢Ú
ÜéUGÚÏ¢¢Ý ã¢ï¼ï ¥¢Ï¢¢Îè ¼ÜU H¢», ¥Ï¢ v²¢ ƒ¢ wG¢éà¢è ÜUè Í¢ÇGè ¥¢§ü,
}¢éæã }¢¢æx¢è }¢éڢΠТ§ü, Í¢Ú Í¢Ú „ï Ýx¢G}¢¢¼ï ࢢÎè ÜUè ¥¢±¢…Gï Ï¢éH‹Î
ãé§üæ, Ð΢ü Ýà¢èÝ HÇGçÜU²¢æ ÎÈU Ï¢…¢¼è, wG¢éà¢è ÜïU Hã…¢ïæ }¢ïæ }¢éÏ¢¢ÚÜU
Ï¢¢Î ÜïU x¢è¼ x¢¢¼è çÝÜUH ¥¢§üæ :
Ï¢Ýè Ý…¢Ú ÜUè HÇGçÜU²¢æ x¢Hè ÜêU™¢ïæ }¢ïæ §„ à¢ï’Ú „ï §…Gã¢Úï
}¢„Úü¼ ÜUÚ¼è ãé§ü …G¢çãÚ ãé§üæ :
x¢GÚ…G }¢„Úü¼ ÜU¢ …¢ïࢠƒ¢, ÎÚ¢ï Îè±¢Ú „ï wG¢éà¢è ÅÐÜUè ÐÇG¼è
ƒè, »ÜU ¥¢… ÜU¢ çÎÝ ãñ çÜU §}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ „ï }¢ÎèÝ¢
Àêż¢ ãñ, }¢ÎèÝ¢ ãè Ýãèæ Ï¢çËÜU Î鋲¢ ÜUè „Ï¢ Ú¢ãG¼ïæ, ¼}¢¢}¢ ¥¢„¢§à¢ïæ,
»ÜU »ÜU ÜUÚ ÜïU LwG„¼ ã¢ï¼è ¥¢ñÚ ¶GñÚÏ¢¢Î ÜUã¼è ãñæ J ²ïã „Ï¢ ÎÚ
çÜUÝ¢Ú, Ý¢…G ©Æ¢Ýï ±¢Hè }¢¢æ ÜU¢ ÐÇG¢ï„, }¢¢æ …¢» |¢¢§ü ÜU¢ ã}¢„¢²¢
¥¢ñÚ „Ï¢ „ï Ï¢ÉG ÜUÚ §}¢¢}¢ ÐÚ ¥ÐÝ¢ Ï¢ïÅ¢ ÜéUGÚÏ¢¢Ý
ÜUÚ ÎïÝï ±¢Hï …gï ÜUÚè}¢ ÜU¢ ÜéUGÏ¢ü, v²¢ ²ïã »ï„è ™è…Gïæ
ãñæ ç…Ý ÜUè ¼GÚÈGU „ï ¥¢„¢Ýè ÜïU „¢ƒ ¥¢æ¶ïæ ÈñUÚ Hè …¢»æ ? ¥¢„¢Ýè „ï
±Î¢¥G ÜïU ÅèH¢ïæ „ï ã}¢ ÐÚ »ÜU ™¢æÎ ¼GéHê¥G ãé±¢ …Ï¢ ¼ÜU ÜU¢ï§ü Ï¢éH¢Ýï
±¢H¢ ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ÜUè ¼GÚÈGU Ï¢éH¢¼¢ Úãïx¢¢ ã}¢ ÐÚ §„ (™¢æÎ) ÜU¢ à¢éRU
±¢ç…Ï¢ ãñ J
ã}¢ ÜGUÏ¢èH» Ï¢Ýè Ý…¢Ú ÜUè Ï¢çÓ™²¢æ ãñæ ãG…GÚ¼ï „çIJÎéÝ¢ }¢éã}}¢Î
ÜñU„ï ¥ÓÀï ÐÇG¢ï„è ãñæ J
çÜU ã}¢ ãñæ Ï¢çÓ™²¢æ Ý…¢Ú ÜïU ¥¢Hè Í¢Ú¢Ýï ÜUè ¶éà¢è ãñ ¥¢}¢ïÝ¢ ÜïU H¢H ÜïU ¼à¢ÚèÈU H¢Ýï ÜUè
1 ..........
2 .........

32. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
29
¥¢æ¶ïæ ÈñUÚÝè ÜñU„è ! ¥x¢Ú §}¢¢}¢ ÜU¢ï }¢ÎèÝ¢ Ý À¢ïÇGÝï
ÐÚ ÜGUyH ÜUÚ çβ¢ …¢¼¢ ¼¢ï ÜGUyH ã¢ï …¢Ý¢ }¢‹ÁG¢êÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ¥¢ñÚ
}¢ÎèÝ¢ „ï Ï¢¢ãÚ Ð¢ªæ Ý çÝÜU¢H¼ï, }¢x¢Ú §„ }¢…Ï¢êÚè ÜU¢ v²¢ §GH¢…
çÜU §}¢¢}¢ ÜïU Ý¢ÜGU¢ ÜU¢ï ÜGU…G¢, }¢ã¢Ú ÐÜUÇGï §„ }¢ñ΢Ý
ÜUè …¢çÝÏ¢ çH²ï …¢¼è ãñ, …ã¢æ çÜGUS}¢¼ Ýï ÐÚÎï焲¢ïæ ÜïU ÜGUyH ã¢ïÝï,
Œ²¢„¢ïæ ÜïU à¢ãèÎ çÜU²ï …¢Ýï ÜU¢ „¢}¢¢Ý …}¥G çÜU²¢ ãñ J }¢ÎèÝï ÜUè
…G}¢èÝ ç…„ ÐÚ ¥¢Ð Í¢êÅÝ¢ïæ ™Hï, ç…„ Ýï ¥¢Ð ÜUè Ï¢™ÐÝ ÜUè Ï¢ã¢Úïæ
Îï¶è J ç…„ ÐÚ ¥¢Ð ÜUè …±¢Ýè ÜUè ÜUÚ¢}¢¼ïæ …G¢çãÚ ãé§üæ, ¥ÐÝï „Ú ÐÚ
¶G¢ÜïU ãG„Ú¼ Ç¢H¼è ¥¢ñÚ ÐÚÎï„ …¢Ýï ±¢Hï ÜïU Œ²¢Úï Œ²¢Úï Ý¢ÁG¢éÜU Тªæ
„ï çHÐÅ çHÐÅ ÜUÚ …GÏ¢¢Ýï ãG¢H „ï ¥G…üG ÜUÚ Úãè ãñ çÜU “»ï ÈGU¢ç¼G}¢¢
ÜUè x¢¢ïÎ ÜïU ô„Í¢¢Ú ! ÜUHï…ï ÜUè ÅïÜU ! ç…G‹Îx¢è ÜUè
Ï¢ã¢Ú ! ÜUã¢æ ÜU¢ §Ú¢Î¢ ÈGUÚ}¢¢ çβ¢ ? ±¢ïã ÜU¢ñÝ „è „Ú …G}¢èÝ ãñ
ç…„ï ²ïã §ÁG…G¼ ±¢Hï Тªæ …¢ï }¢ïÚè ¥¢æ¶¢ïæ ÜïU ¼¢Úï ãñæ, à¢ÚÈGU Ï¢wGà¢Ýï
ÜU¢ ÜGUSÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ ?”
ç…„ ÜGUÎÚ ²ïã Ï¢ÚÜU¼ ±¢H¢ ÜGU¢çÈGUH¢ çÝx¢¢ã „ï ÎêÚ ã¢ï¼¢
…¢¼¢ ãñ §„è ÜGUÎÚ ÐèÀï Úã …¢Ýï ±¢Hè Ðã¢çÇG²¢æ ¥¢ñÚ }¢çS…Îï ÝÏ¢±è
ÜïU }¢èÝ¢Úï „Ú ©Æ¢ ©Æ¢ ÜUÚ Îï¶Ýï ÜUè wG±¢çãࢠç…G²¢Î¢ …G¢çãÚ ÜUÚ¼ï
ãñæ, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU …¢Ýï ±¢Hï çÝx¢¢ã¢ïæ „ï x¢G¢§Ï¢ ã¢ï x¢» ¥¢ñÚ }¢ÎèÝ¢ ÜUè
¥¢Ï¢¢Îè ÐÚ ãG„Ú¼ |¢Ú¢ „‹ÝÅ¢ À¢ x¢²¢ J
²¢’Ýè ¥¢Ð Ý…G¢Úï ÜïU çH²ï ÜUã¢æ …¢ Úãï ãñæ …Ï¢ çÜU Î鋲¢ ÜUè çÝx¢¢ãïæ ¥¢Ð ÜïU
M» ¥‹±Ú ÐÚ }¢é¼üçÜU…G ãñæ J
1 .........

33. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
30
Ú¢S¼ï }¢ïæ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý }¢é¼Gè¥G ç}¢Hï, ¥G…üG
ÜUè : “ÜUã¢æ ÜU¢ ÜGUSÎ ÈGUÚ}¢¢ çβ¢ ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÈGUH ãG¢H }¢vÜU¢
ÜU¢ J” ¥G…üG ÜUè : “ÜêUÈGïU ÜU¢ ¥GÁG}¢ Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ …¢», ±¢ïã Ï¢ÇG¢ Ï¢ï
Éæx¢¢ à¢ãÚ ãñ, ±ã¢æ ¥¢Ð ÜïU ±¢çHÎï }¢¢ç…Î à¢ãèÎ ãé», ¥¢Ð ÜïU |¢¢§ü „ï
Îx¢G¢ çÜU²¢ x¢²¢ J” ¥¢Ð }¢vÜïU ÜïU 焱¢ ÜUãèæ ÜU¢ §Ú¢Î¢ Ý ÈGUÚ}¢¢»æ,
¥x¢Ú ¥¢Ð à¢ãèÎ ã¢ï …¢»æx¢ï ¼¢ï wG¢é΢ ÜUè ÜGU„}¢ ! ã}¢¢Ú¢ çÆÜU¢Ý¢ Ý
Hx¢¢ Úãïx¢¢, ã}¢ „Ï¢ x¢GéH¢}¢ Ϣݢ çH²ï …¢»æx¢ï J” çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ãGéÁG¢êÚ
}¢vÜU¢ Ðãéæ™ ÜUÚ „¢¼±èæ ç…GH çãGÁ…¢ ¼ÜU ¥}Ý¢ï ¥}¢¢Ý ÜïU „¢ƒ
çÜGU²¢}¢ ÈGUÚ}¢¢ Úãï J
ÜêUçÈGU²¢ïæÜUèà¢Ú¢Ú¼¥¢ñÚ§}¢¢}¢ï}¢éçSH}¢ÜUèà¢ã¢Î¼
…Ï¢ ¥ãHï ÜêUÈGU¢ ÜU¢ï ²…GèÎ ¶GÏ¢è¯ ÜUè ¼wG¼ Ýà¢èÝè ¥¢ñÚ
§}¢¢}¢ „ï Ï¢ñ¥G¼ ¼GHÏ¢ çÜU²ï …¢Ýï ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ ÜïU
}¢ÎèÝ¢ À¢ïÇG ÜUÚ }¢vÜïU ¼à¢ÚèÈGU Hï ¥¢Ýï ÜUè ¶GÏ¢Ú Ðã¢ïæ™è, ÈGUÚïÏ¢è
Îãè ± ¥GIJ¢Úè ÜUè ÐéÚ¢Ýè Úç±à¢ ²¢Î ¥¢§ü J „éHñ}¢¢Ý çÏ¢Ý „ÚÎ
wG¢…G¢§üG ÜïU }¢ÜU¢Ý ÐÚ …}¥G ãé», ã}¢ }¢à±Ú¢ ã¢ï ÜUÚ ¥G…Gèü
çH¶è çÜU ¼à¢ÚèÈGU H¢§²ï ¥¢ñÚ ã}¢ ÜU¢ï ²…GèÎ ÜïU ÁG¢éË}¢ „ï
Ï¢™¢§²ï J ÇïÉG „¢ï ¥G<…G²¢æ …}¥G ã¢ï …¢Ýï ÐÚ §}¢¢}¢
Ýï ¼ãGÚèÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU “¥ÐÝï }¢¢ï’¼}¢Î ™™¢
…G¢Î |¢¢§ü }¢éçSH}¢ çÏ¢Ý ¥GÜGUèH ÜU¢ï |¢ï…¼¢ ãêæ,
¥x¢Ú ²ïã ¼é}ã¢Ú¢ }¢é¥G¢}¢H¢ ÆèÜU Îï¶ ÜUÚ §çœ¢GH¢¥G Îïæx¢ï ¼¢ï
ã}¢ …ËÎ ¼à¢ÚèÈGU H¢»æx¢ï J”
ãG…GÚ¼ï }¢éçSH}¢ ÜêUÈGU¢ Ðãéæ™ï, §{Ú ÜêUçÈGU²¢ïæ Ýï
§}¢¢}¢ ( ) ÜïU 㢃 ÐÚ Ï¢ñ¥G¼ ÜUÚÝï ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ ÜU¢ï }¢ÎÎ
ÎïÝï ÜU¢ ±¢’΢ çÜU²¢, Ï¢çËÜU ¥Æ¢Úã ã…G¢Ú ΢ç¶GHï Ï¢ñ¥G¼ |¢è ã¢ï x¢»
¥¢ñÚ ãG…GÚ¼ï }¢éçSH}¢ ÜU¢ï ²ã¢æ ¼ÜU Ï¢¢¼¢ïæ }¢ïæ Hï ÜUÚ §¼G}¢èÝ¢Ý çÎH¢²¢
çÜU ©‹ã¢ïæ Ýï §}¢¢}¢ ÜU¢ï ¼à¢ÚèÈGU H¢Ýï ÜUè çÝSÏ¢¼ çH¶¢ J

34. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
31
©{Ú ²…GèÎï ÐHèÎ ÜU¢ï ÜêUçÈGU²¢ïæ Ýï ¶GÏ¢Ú Îè çÜU “ãGé„ñÝ Ýï
}¢éçSH}¢ ÜU¢ï |¢ï…¢ ãñ J ÜêUÈGU¢ ÜïU ãG¢ÜUè}¢ Ý¢ï’}¢¢Ý çÏ¢Ý Ï¢à¢èÚ
( ) §Ý ÜïU „¢ƒ Ý}¢èü ÜU¢ Ï¢Ú¼¢± ÜUÚ¼ï ãñæ, ÜêUÈGU¢ ÜU¢ |¢H¢
}¢‹ÁG¢êÚ ãñ ¼¢ï ¥ÐÝè ¼GÚãG ÜU¢ï§ü …GÏ¢ÚÎS¼ …G¢çH}¢ |¢ï… J”
©„ Ýï ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ç…G²¢Î ÜU¢ï ãG¢çÜU}¢ Ϣݢ ÜUÚ Ú±¢Ý¢
çÜU²¢ ¥¢ñÚ ÜU㢠çÜU “}¢éçSH}¢ ÜU¢ï à¢ãèÎ ÜUÚï ²¢ ÜêUÈGU¢ „ï çÝÜU¢H Îï J”
…Ï¢ ²ïã }¢ÚÎÜU ÜêUÈGU¢ Ðãé晢 §}¢¢}¢ ÜïU ã}¢Ú¢ã ¥Æ¢Úã
ã…G¢Ú ÜUè …}¢¢¥G¼ Т§ü, ¥}¢èÚ¢ïæ ÜU¢ï {}¢ÜU¢Ýï ÐÚ }¢éÜGUÚüÚ çÜU²¢, çÜU„è
ÜU¢ï {}¢ÜUè Îè, çÜU„è ÜU¢ï H¢H™ „ï ¼¢ïÇG¢ J ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ƒ¢ïÇGè ÎïÚ }¢ïæ
§}¢¢}¢ }¢éçSH}¢ ÜïU Т„ ç„ÈGUü ¼è„ ¥¢Î}¢è Úã x¢» J }¢éçSH}¢ ²ïã Îï¶
ÜUÚ }¢çS…Î „ï Ï¢¢ãÚ çÝÜUHï çÜU ÜUãèæ ÐÝ¢ã Hïæ J …Ï¢ ÎÚ±¢…Gï „ï Ï¢¢ãÚ
¥¢», »ÜU |¢è „¢ƒ Ý ƒ¢ J J ¥¢ç¶GÚ »ÜU Í¢Ú }¢ïæ
ÐÝ¢ã Hè J §ÏÝï ç…G²¢Î Ýï ²ïã ¶GÏ¢Ú Ð¢ ÜUÚ ÈGU¢ñ… |¢ï…è, …Ï¢ §}¢¢}¢
}¢éçSH}¢ ÜU¢ï ¥¢±¢…Gï Ðãéæ™èæ, ¼Ë±¢Ú Hï ÜUÚ ©Æï ¥¢ñÚ §Ý MÏ¢¢ã }¢‹à¢¢ïæ
ÜU¢ï }¢ÜU¢Ý „ï Ï¢¢ãÚ çÝÜU¢H çβ¢, ÜéUÀ ÎïÚ Ï¢¢’Î çÈUÚ …}¥G ã¢ï ÜUÚ
¥¢», à¢ïÚï ¶Gé΢ ÜU¢ |¢¼è…¢ çÈUÚ ¼ñx¢G Ï¢ÜUÈGU ©Æ¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ý ÜUè ¥¢Ý
}¢ïæ §Ý à¢x¢G¢H¢ïæ ÜU¢ï ÐÚïà¢¢Ý ÜUÚ çβ¢, ÜU§ü Ï¢¢Ú »ï„¢ ãè ãé±¢ …Ï¢ §Ý
Ý¢ }¢Î¢ïZ ÜU¢ §„ ¥ÜïUHï }¢Îïü wG¢é΢ ÐÚ ÜéUÀ Ï¢„ Ý ™H¢, }¢…Ï¢êÚ ã¢ï ÜUÚ
À¼¢ïæ ÐÚ ™ÉG x¢» J ЉƒÚ ¥¢ñÚ ¥¢x¢ ÜïU H¢ïÜïU ÈñUæÜUÝï à¢éM¥G çÜU²ï, à¢ïÚï
}¢ÁGHê}¢ ÜU¢ ¼Ý §Ý …¢çH}¢¢ïæ ÜïU ЉƒÚ¢ïæ „ï wG¢êÝ¢ wG¢êÝ ƒ¢, }¢x¢Ú ±¢ïã
¼ñx¢Gï Ï¢ÚÜUÈGU ± ÜUÈGU Ï¢ÚHÏ¢ ãG}H¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ Ï¢¢ãÚ çÝÜUH¢, ¥¢ñÚ Ú¢ã }¢ïæ
…¢ï x¢éÚ¢ñã ¶ÇGï ƒï §Ý ÐÚ §GÜGU¢Ï¢ï ¥G…G¢Ï¢ ÜUè ¼GÚãG ÅêÅ¢ J …Ï¢ ²ïã ãG¢H¼
Îï¶è, §ÏÝï ¥à¢¥G¯ Ýï ÜU㢠çÜU “¥¢Ð ( ) ÜïU çH²ï
¥}¢¢Ý ãñ Ý ¥¢Ð ÜGUyH çÜU²ï …¢»æ Ý ÜU¢ï§ü x¢éS¼¢¶Gè ã¢ï J ” }¢éçSH}¢
}¢ÁGHê}¢ ƒÜU ÜUÚ Îè±¢Ú „ï ÐèÆ Hx¢¢ ÜUÚ Ï¢ñÆ x¢»,

35. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
32
¶Ó™Ú „é±¢Úè ÜïU çH²ï ãG¢ç…GÚ ãé±¢ J ©„ ÐÚ „é±¢Ú çÜU²ï x¢» J »ÜU Ýï
¼Ë±¢Ú ãGéÁG¢êÚ ÜïU 㢃 „ï Hï Hè, ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²ïã ÐãH¢ }¢RU ãñ J §ÏÝï
¥à¢¥G¯ Ýï ÜU㢠: “ÜéUÀ ¶G¢ñÈGU Ý ÜUèç…²ï J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : ±¢ïã
¥}¢¢Ý çÜU{Ú x¢§ü J çÈUÚ Ú¢ïÝï Hx¢ï J »ÜU à¢wG„ Ï¢¢ïH¢ : ¼é}¢ …ñ„¢
Ï¢ã¢ÎêÚ ¥¢ñÚ Ú¢ï» J ÈUÚ}¢¢²¢ : ¥ÐÝï çH²ï Ýãèæ ڢＢ ãêæ, Ú¢ïÝ¢ ãGé„ñÝ ¥¢ñÚ
¥¢Hï ãGé„ñÝ ÜU¢ ãñ çÜU ±¢ïã ¼é}ã¢Úï §¼G}¢èÝ¢Ý ÐÚ ¥¢¼ï ã¢ïæx¢ï ¥¢ñÚ §‹ãïæ §„
}¢RU ± ϢΠ¥ãÎè ÜUè ¶GÏ¢Ú Ýãèæ J” çÈUÚ §ÏÝï ¥à¢¥G¯ „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“}¢ñæ Îﶼ¢ ãêæ çÜU ¼é}¢ }¢éÛ¢ï ÐÝ¢ã ÎïÝï „ï ¥G¢ç……G Úã¢ïx¢ï ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Úè
¥}¢¢Ý ÜU¢}¢ Ý Îïx¢è, ¥x¢Ú ã¢ï „ÜïU ¼¢ï §¼Ý¢ ÜUÚ¢ï çÜU ¥ÐÝï Т„ „ï ÜU¢ï§ü
¥¢Î}¢è §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ÜïU Т„ |¢ï… ÜUÚ }¢ïÚï ãG¢H ÜUè §çœ¢GH¢¥G Îï ΢ï çÜU
±¢ïã ±¢Ð„ …¢»æ ¥¢ñÚ ÜêUçÈGU²¢ïæ ÜïU ÈGUÚïÏ¢ }¢ïæ Ý ¥¢»æ J”
…Ï¢ }¢éçSH}¢ §ÏÝï ç…G²¢Îï ϢΠçÝã¢Î ÜïU Т„
H¢» x¢», §ÏÝï ¥à¢¥G¯ Ýï ÜU㢠: }¢ñæ §‹ãïæ ¥}¢¢Ý Îï ™éÜU¢ ãêæ J ±¢ïã
¶GÏ¢è¯ Ï¢¢ïH¢ : “¼éÛ¢ï ¥}¢¢Ý ÎïÝï „ï v²¢ ¼¥GËHéÜGU ? ã}¢ Ýï ¼éÛ¢ï §Ý
ÜïU H¢Ýï ÜU¢ï |¢ï…¢ ƒ¢ Ý çÜU ¥}¢¢Ý ÎïÝï ÜU¢ï J” §ÏÝï ¥à¢¥G¯ ™éÐ Úãï,
}¢éçSH}¢ §„ çà¢g¼ï }¢ïãGݼ ¥¢ñÚ …GwG}¢¢ïæ ÜUè ÜU¯Ú¼ }¢ïæ Œ²¢„ï ƒï J Æ‹Æï
ТÝè ÜU¢ »ÜU Í¢ÇG¢ Îﶢ, ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï §„ }¢ïæ „ï çÐH¢ ΢ï J”
§ÏÝï ©G}¢Ú ±Ï¢¢ãHè Ï¢¢ïH¢ : “Îﶼï ã¢ï ÜñU„¢ Æ‹Æ¢ ãñ, ¼é}¢ §„ }¢ïæ „ï
»ÜU Ï¢êæÎ Ý ™¶Ýï Т¥¢x¢ï, ²ã¢æ ¼ÜU çÜU …ã‹Ý}¢ }¢ïæ ¥¢Ï¢ï
x¢}¢ü çв¢ï J”
§}¢¢}¢ï }¢éçSH}¢ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥¢ï „æx¢çÎH !
ÎÚ༠wG¢ê ! ¥¢Ï¢ï ãG}¢è}¢ ± Ý¢Úï …ãGè}¢ ÜU¢ ¼ê }¢éS¼çãGÜGU ãñ J” çÈUÚ
¥G}}¢¢Ú¢ çÏ¢Ý ©GvGÏ¢¢ ÜU¢ï ¼Ú„ ¥¢²¢, Æ‹Æ¢ ТÝè }¢æx¢¢ ÜUÚ ÐïࢠçÜU²¢,
§}¢¢}¢ Ýï ÐèÝ¢ ™¢ã¢, çв¢H¢ wG¢êÝ „ï |¢Ú x¢²¢, ¼èÝ
Ï¢¢Ú »ï„¢ ãè ãé±¢, ÈGUÚ}¢¢²¢ : “wG¢é΢ ÜU¢ï ãè }¢‹ÁG¢êÚ Ýãèæ J”

36. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
33
…Ï¢ §ÏÝï ç…G²¢Îï ϢΠçÝã¢Î ÜïU „¢}¢Ýï x¢», §„ï „H¢}¢ Ý
çÜU²¢ ±¢ïã |¢ÇGÜU¢ ¥¢ñÚ ÜU㢠: ¼é}¢ …GMÚ ÜGUyH çÜU²ï …¢¥¢ïx¢ï J
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼ê }¢éÛ¢ï ±ç„IJ¼ ÜUÚ HïÝï Îï J” ©„ Ýï §…¢…G¼ Îè J
}¢éçSH}¢ }¢ÁGHê}¢ Ýï ¥G}¢í çÏ¢Ý „¢’Î „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“}¢éÛ¢ }¢ïæ ¼éÛ¢ }¢ïæ ÜGUڢϢ¼ ãñ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï ¼éÛ¢ „ï »ÜU Тïà¢è΢ ãG¢…¼ ãñ J
©„ „æx¢ çÎH Ýï ÜU㢠: }¢ñæ „éÝÝ¢ Ýãèæ ™¢ã¼¢ J §ÏÝï ç…G²¢Î Ï¢¢ïH¢ :
“„éÝ Hï çÜU ²ïã ¼ïÚï ™™¢ ÜUè ¥±H¢Î ãñæ J” ±¢ïã ¥Hx¢ Hï x¢²¢,
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÜêUÈGU¢ }¢ïæ, }¢ñæ Ýï „¢¼ „¢ï Mçвï ÜGU…üG çH²ï ãñ ±¢ï㠥΢
ÜUÚ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢’Îï ÜGUyH }¢ïÚ¢ …Ý¢…G¢ §ÏÝï ç…G²¢Î „ï Hï ÜUÚ ÎzGÝ
ÜUÚ¢ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ §}¢¢}¢ï ãGé„ñÝ ( ) ÜïU Т„ çÜU„è ÜU¢ï
|¢ï… ÜUÚ }¢‹¥G ÜUÚ¢ |¢ï…Ý¢ J” §ÏÝï „¢’Î Ýï §ÏÝï ç…G²¢Î „ï ²ïã
„Ï¢ Ï¢¢¼ïæ Ï¢²¢Ý ÜUÚ Îèæ J ±¢ïã Ï¢¢ïH¢ : “ÜU|¢è ç¶G²¢Ý¼ ÜUÚÝï ±¢Hï
ÜU¢ï |¢è ¥}¢¢Ý¼ ç„ÐéÎü ÜUè …¢¼è ãñ ? (²¢’Ýè §‹ã¢ïæ Ýï Тïà¢è΢ Ú¶Ýï
ÜU¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢, ¼ê Ýï …G¢çãÚ ÜUÚ Îèæ) ¥ÐÝï }¢¢H ÜU¢ ¼éÛ¢ï §çwG¼²¢Ú ãñ
…¢ï ™¢ãï ÜUÚ ¥¢ñÚ ãGé„ñÝ ¥x¢Ú ã}¢¢Ú¢ ÜGUSÎ Ý ÜUÚïæx¢ï, ã}¢ ©Ý ÜU¢ Ý
ÜUÚïæx¢ï, ±ÚÝ¢ ã}¢ ©Ý „ï Ï¢¢…G Ý Úãïæx¢ï, Ú㢠}¢éçSH}¢ ÜU¢ …Ý¢…G¢, §„
}¢ïæ ã}¢ ¼ïÚè ç„ÈGU¢çÚࢠ„éÝÝï ±¢Hï Ýãèæ J” çÈUÚ ãéGv}¢ Т ÜUÚ …ËH¢Î
…G¢çH}¢ ©‹ãïæ Ï¢¢H¢» ÜGUSÚ Hï x¢²¢, §}¢¢}¢ }¢éçSH}¢
Ï¢Ú¢Ï¢Ú ¼SÏ¢èãG ± §çS¼x¢GÈGU¢Ú }¢ïæ }¢à¢xG¢êH ƒï ²ã¢æ ¼ÜU çÜU à¢ãèÎ
çÜU²ï x¢» ¥¢ñÚ §Ý ÜU¢ „Ú }¢éÏ¢¢ÚÜU ²…GèÎ ÜïU Т„ |¢ï…¢ x¢²¢ J
§}¢¢}¢ï …‹Ý¼ }¢ÜGU¢}¢ }¢vÜU¢ „ï …¢¼ï ãñæ
Т§ü Ý ¼ñx¢Gï §GàÜGU „ï ã}¢ Ýï ÜUãèæ ÐÝ¢ã
ÜéUGÏ¢ïü ãGÚ}¢ }¢ïæ |¢è ¼¢ï ãñæ ÜéUGÏ¢¢üçݲ¢ïæ }¢ïæ ã}¢

37. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
34
ç„. 60 çã. ÜU¢ çÐÀH¢ }¢ãèÝ¢ ãñ ¥¢ñÚ ãG… ÜU¢ …G}¢¢Ý¢,
Î鋲¢ ÜïU ÎéÚ ÎÚ¢…G çãGS„¢ïæ „ï H¢¶¢ïæ }¢é„H}¢¢Ý ±¼GÝ À¢ïÇG ÜUÚ
¥G…Gè…G¢ïæ „ï }¢éæã }¢¢ïÇG ÜUÚ ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜïU }¢éÜGUg„ ¥¢ñÚ Ï¢x¢éü…Gè΢
Í¢Ú ÜUè ç…G²¢Ú¼ „ï }¢éà¢ÚüÈGU ã¢ïÝï ãG¢ç…GÚ ¥¢» ãñæ, çÎH¢ïæ }¢ïæ ÈGUÚãG¼ Ýï
»ÜU …¢ïࢠÐñ΢ ÜUÚ çβ¢ ãñ, ¥¢ñÚ „èÝ¢ïæ }¢ïæ „éMÚ HãÚïæ Hï Ú㢠ãñ çÜU
²ïãè »ÜU Ú¢¼ Ï¢è™ }¢ïæ ãñ J „éÏãG ݱ±èæ ¼¢Úè¶G ãñ ¥¢ñÚ }¢ãèÝ¢ïæ ÜUè
}¢ïãGݼ ±é„êH ã¢ïÝï, }¢ég¼¢ïæ ÜïU ¥Ú}¢¢Ý çÝÜUHÝï ÜU¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU çÎÝ ãñ J
}¢é„H}¢¢Ý ¶G¢Ý» ÜU¢’Ï¢¢ ÜïU çx¢Îü çÈUÚ çÈUÚ ÜUÚ çݯ¢Ú ã¢ï Úãï ãñæ,
}¢vÜU» }¢é¥GÁG…G}¢¢ }¢ïæ ãÚ ±vG¼ ÜUè ™ãH ÐãH Ýï çÎÝ Ú¢ï…ï §üGÎ ¥¢ñÚ
Ú¢¼ ÜU¢ï à¢Ï¢ï Ï¢Ú¢¥¼ ÜU¢ ¥¢§üÝ¢ Ϣݢ çβ¢ ãñ J ÜU¢’Ï¢¢ ÜU¢ çÎHÜUà¢
Ϣݢ±, ÜéUÀ »ï„è çÎH ¥¢±ï…G ¥Î¢¥¢ïæ ÜU¢ „¢}¢¢Ý ¥ÐÝï „¢ƒ çH²ï
ãé» ãñ çÜU H¢¶¢ïæ ÜïU …}¢Í¢Å }¢ïæ ç…„ï Îï網ï ࢢñÜGU |¢Úè çÝx¢¢ã¢ïæ „ï
§„è ÜUè ¼GÚÈGU Îï¶ Ú㢠ãñ J }¢¢’Hê}¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU 焲¢ã ÐÎïü ÜUè ç™H}¢Ý
„ï çÜU„è }¢ãGÏ¢êÏ¢ çÎH ݱ¢…G ÜUè Œ²¢Úè Œ²¢Úè ¼Á…çH²¢æ ÀÝ ÀÝ ÜUÚ
çÝÜUH Úãè ãñæ, ç…Ý ÜUè ã¢ïà¢LÏ¢¢ ¼¢¯èÚ¢ïæ, çÎHÜUࢠÜñGUçÈGUIJ¼ Ýï ²ïã
}¢…çH„ ¥¢Ú¢§²¢æ ÜUè ãñæ J ¥G¢çà¢ÜGU¢Ýï çÎH΢Îã ÈéUGÚÜGU¼ ÜUè }¢é„èÏ¢¼ïæ,
…é΢§ü ÜUè ¼ÜUHèÈïGæU Û¢ïH ÜUÚ …Ï¢ wG¢éࢠçÜGUS}¢¼è „ï ¥ÐÝï Œ²¢Úï
}¢¢’à¢êÜGU ÜïU ¥¢S¼¢Ýï ÐÚ ãG¢ç…GÚè ÜU¢ }¢¢ñÜGU¥G Т¼ï ãñæ, ¥ÎÏ¢ ± ࢢñÜGU ÜUè
©HÛ¢Ý, }¢„Úü¼ ¥¢}¢ï…G Ï¢ï ÜGUÚ¢Úè ÜUè wG¢éࢠ¥¢²‹Î ¼„±èÚ §Ý ÜUè
¥¢æ¶¢ïæ ÜïU „¢}¢Ýï ¶èæ™ Îï¼è ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ¥ÐÝè ™}¢ÜU¼è ãé§ü ¼ÜGUÎèÚ
ÐÚ ¼GÚãG ¼GÚãG „ï Ý¢…G ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ Ï¢ï §çwG¼²¢Ú ÜU㠩Ƽï ãñæ :
}¢ÜGU¢}¢ï ±ÁÎ ãñ »ï çÎH çÜU ÜêU» ²¢Ú }¢ïæ ¥¢» Ï¢ÇGï ÎÚÏ¢¢Ú }¢ïæ Ðã¢ïæ™ï, Ï¢ÇGè „ÚÜU¢Ú }¢ïæ ¥¢»
x¢GÚ…G ¥¢… ÜU¢ ²ïã {ê}¢{¢}¢è …Ë„¢ …¢ï »ÜU x¢GÚ…G }¢éà¼ÚÜU
ÜïU „¢ƒ ¥ÐÝï }¢ãGÏ¢êÏ¢ ÜïU ÎÚï ΢ñH¼ ÐÚ ãG¢ç…GÚ ãñ, ¥ÐÝè |¢ÚÐêÚ
ÜU¢}¢²¢Ï¢è ÐÚ §ç‹¼ã¢ „ï ç…G²¢Î¢ }¢„Úü¼ …G¢çãÚ ÜUÚ Ú㢠ãñ J }¢x¢Ú
§}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ ÜïU }¢éÜGUg„ ™ïãÚï „ï }¢¢’Hê}¢ ã¢ï¼¢ ãñ çÜU

38. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
35
²ïã çÜU„è ¶G¢„ ±…ã „ï §„ }¢Á}¢¥G }¢ïæ à¢ÚèÜU Ýãèæ Úã „ÜU¼ï ²¢ §Ý
ÜïU „¢}¢Ýï „ï çÜU„è Ýï Ð΢ü ©Æ¢ ÜUÚ ÜéUÀ »ï„¢ ¥G¢H}¢ çζ¢ çβ¢ ãñ
çÜU §Ý ÜUè }¢éÜGUg„ çÝx¢¢ã ÜU¢ï ©„ }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢‹…GÚ ÜUè ¼GÚÈGU Îï¶Ýï
¥¢ñÚ §{Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïÝï ÜUè ÈéUGÚ„¼ ãè Ýãèæ J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú çÜU„è ±vG¼
ãG¢ç…²¢ïæ ÜïU …}¢¢± ÜUè ¼GÚÈGU ãG„Ú¼ „ï Îï¶¼ï ¥¢ñÚ ãGÁ…ï ÝzGH ÜïU ÈGU¢ñ¼
ã¢ïÝï ÐÚ §…Gã¢Úï ¥ÈGU„¢ï„ |¢è ÜUÚ¼ï ãñæ, ¼¢ï ¼ÜGUÎèÚ, …GÏ¢¢Ýï ãG¢H „ï ÜUã
©Æ¼è ãñ çÜU “ãGé„ñÝ ! ¼é}¢ x¢G}¢x¢èÝ Ý ã¢ï ¥x¢Ú §„ „¢H ãG… Ý ÜUÚÝï
ÜU¢ ¥ÈGU„¢ï„ ãñ ¼¢ï }¢ñæ Ýï ¼é}ã¢Úï çH²ï ãGÁ…ï ¥vÏ¢Ú ÜU¢ „¢}¢¢Ý }¢éãIJ¢
çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ ÜU}¢Ú ࢢñÜGU ÐÚ Î¢}¢Ýï çã}}¢¼ ÜU¢ }¢éÏ¢¢ÚÜU »ïãGÚ¢}¢ ™éS¼
Ï¢¢æ{¢ï, ¥x¢Ú ãG¢ç…²¢ïæ ÜUè „¥Gì² ÜïU çH²ï }¢vÜU¢ ÜU¢ »ÜU Ý¢H¢ }¢éÜGUÚüÚ
çÜU²¢ x¢²¢ ãñ ¼¢ï ¼é}ã¢Úï çH²ï }¢vÜïU „ï ÜUÚÏ¢H¢ ¼ÜU ±„è¥G }¢ñ΢Ý
}¢¢ñ…êÎ ãñ J ãG¢…è ¥x¢Ú …G}¢…G}¢ ÜU¢ ТÝè çвïæ ¼¢ï ¼é}ãïæ ¼èÝ çÎÝ Œ²¢„¢
Ú¶ ÜUÚ à¢ÚÏ¢¼ï ÎèÎ¢Ú çÐH¢²¢ …¢»x¢¢ çÜU çв¢ï ¼¢ï wG¢êÏ¢ „ñڢϢ ã¢ï ÜUÚ
çв¢ï, ãG¢…è Ï¢ÜGUÚ §GüÎ ÜUè ΄±èæ ÜU¢ï }¢vÜU¢ }¢ïæ …¢Ý±Ú¢ïæ ÜUè ÜéUGÚÏ¢¢çݲ¢æ
ÜUÚïæx¢ï, ¼¢ï ¼é}¢ }¢éãGÚü}¢ ÜUè ΄±èæ ÜU¢ï ÜUÚÏ¢H¢ ÜïU }¢ñÎ¢Ý }¢ïæ ¥ÐÝè x¢¢ïÎ ÜïU
ТH¢ïæ ÜU¢ï ¶G¢ÜU¢ï wG¢êÝ }¢ïæ ¼ÇGм¢ Îﶢïx¢ï, ãG¢ç…²¢ïæ Ýï }¢vÜU¢ ÜUè Ú¢ã }¢ïæ
}¢¢H „ÈGUü çÜU²¢ ãñ, ¼é}¢ ÜUÚÏ¢H¢ ÜïU }¢ñÎ¢Ý }¢ïæ ¥ÐÝè …¢Ý ¥¢ñÚ ©G}¢í |¢Ú
ÜUè ÜU}¢¢§ü HéÅ¢ ΢ïx¢ï, ãG¢ç…²¢ïæ ÜïU çH²ï }¢vÜU¢ }¢ïæ ¼¢ç…Ú¢ïæ Ýï Ï¢¢…G¢Ú ¶¢ïH¢
ãñ, ¼é}¢ ÈéUGÚ¢¼ ÜïU ÜUÝ¢Úï ΢ïS¼ ÜUè ¶G¢ç¼GÚ ¥ÐÝè ÎéÜU¢Ýïæ ¶¢ïH¢ïx¢ï J ²ã¢æ
¼¢ç…Ú }¢¢H ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ¼ï ãñæ, ±ã¢æ ¼é}¢ …¢Ýïæ Ϣïx¢ï, ²ã¢æ ãG¢…è ¶GÚè΢ï
ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜU¢ï ¥¢¼ï ãñæ, ¼é}ã¢Úè ÎéÜU¢Ý¢ïæ ÐÚ ¼é}ã¢Ú¢ ΢ïS¼ …H±¢ ÈGUÚ}¢¢»ïx¢¢,
…¢ï ÐãHï ãè §ÚࢢΠÜUÚ ™éÜU¢ ãñ :
Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã Ýï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜUè …¢Ýïæ
¥¢ñÚ }¢¢H …‹Ý¼ Üï Ï¢ÎHï }¢ïæ }¢¢ñH Hï
çH²ï ãñæ JU (2)
¼…ü}¢» ÜU‹ÁG¢éH §ü}¢¢Ý : Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã Ýï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ „ï ©Ý ÜïU }¢¢H
¥¢ñÚ …¢Ý ¶GÚèÎ çH²ï ãñæ §„ Ï¢ÎHï ÐÚ çÜU §Ý ÜïU çH²ï …‹Ý¼ ãñ J §GçË}¢Ä²¢
2 .........

39. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
36
x¢GÚ…G §Ý ÜñUçÈGUIJ¼¢ïæ Ýï ÜéUÀ »ï„¢ ¥…G wG¢éÎ ÚzG¼¢ Ϣݢ çβ¢
ãñ çÜU §}¢¢}¢ï ¥G¢Hè }¢ÜGU¢}¢ ( ) Ýï Ï¢ÜGUÚ §üGÎ ÜUè ¥¢Æ±èæ
¼¢Úè¶G ÜêUÈïGU ÜU¢ ÜGUSÎ ÈGUÚ}¢¢ çH²¢, …Ï¢ ²ïã ¶GÏ¢Ú }¢à¢ãêÚ ãé§ü ¼¢ï
©G}¢Ú çÏ¢Ý ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý ( ) Ýï §„ §Ú¢Îï ÜU¢ ç¶GH¢ÈGU
çÜU²¢ ¥¢ñÚ …¢Ýï „ï }¢¢Ýï¥G ¥¢», ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï ã¢ïÝè ãñ, ã¢ï ÜUÚ
Úãïx¢è J” ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢„ ( ) Ýï çÝ㢲¼
¥G¢ç……Gè „ï Ú¢ïÜUÝ¢ ™¢ã¢, ¥¢ñÚ ¥G…üG ÜUè : “ÜéUÀ çÎÝ¢ïæ ¼¥}}¢éH
ÈGUÚ}¢¢§²ï ¥¢ñÚ §ç‹¼…G¢Ú ÜUèç…²ï, ¥x¢Ú ÜêUÈGUè §ÏÝï ç…G²¢Î ÜU¢ï ÜGUyH
ÜUÚ Îïæ ¥¢ñÚ Îéà}¢Ý¢ïæ ÜU¢ï çÝÜU¢H Ï¢¢ãÚ ÜUÚïæ ¼¢ï …¢çݲï çÜU ÝïÜU çÝIJ¼è
„ï Ï¢éH¢¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ±¢ïã §Ý ÐÚ ÜGU¢çÏ¢…G ¥¢ñÚ Îéà}¢Ý }¢¢ñ…êÎ ãñæ
ãÚçx¢…G ±¢ïã ãGéÁG¢êÚ ÜU¢ï |¢H¢§ü ÜUè ¼GÚÈGU Ýãèæ Ï¢éH¢¼ï ãñæ, }¢ñæ ¥‹Îïࢢ
ÜUÚ¼¢ ãêæ çÜU ²ïã Ï¢éH¢Ýï ±¢Hï ãè }¢éÜGU¢çÏ¢H ¥¢»ïæx¢ï J” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ
§çS¼¶G¢Ú¢ ÜUMæx¢¢ J” ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢„ ( ) çÈUÚ
¥¢» ¥¢ñÚ ÜU㢠: “|¢¢§ü „Ï¢í ÜUÚÝ¢ ™¢ã¼¢ ãêæ }¢x¢Ú „Ï¢í Ýãèæ ¥¢¼¢,
}¢éÛ¢ï §„ Ú±¢Ýx¢è }¢ïæ ¥¢Ð ÜïU à¢ãèÎ ã¢ïÝï ÜU¢ ¥‹Îïࢢ ãñ, §GÚ¢ÜGUè Ï¢Î
¥GãÎ ãñæ, §‹ã¢ïæ Ýï ¥¢Ð ÜïU Ï¢¢Ð ÜU¢ï à¢ãèÎ çÜU²¢, ¥¢Ð ÜïU |¢¢§ü ÜU¢
„¢ƒ Ý çβ¢, ¥¢Ð ¥ãHï ¥GÚÏ¢ ÜïU „ÚÎ¢Ú ãñæ J ¥GÚÏ¢ ãè }¢ïæ çÜGU²¢}¢
Úç¶²ï ²¢ §GÚ¢çÜGU²¢ïæ ÜU¢ï çH網ï ÜïU ±¢ïã §ÏÝï ç…G²¢Î ÜU¢ï çÝÜU¢H Îï
¥x¢Ú »ï„¢ ã¢ï …¢» ¼à¢ÚèÈGU Hï …¢§²ï ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¼à¢ÚèÈGU ãè Hï …¢Ý¢
ãñ ¼¢ï ²}¢Ý ÜU¢ ÜGUSÎ ÈGUÚ}¢¢§²ï çÜU ±ã¢æ ÜGUË»G ãñæ Í¢¢çŲ¢æ ãñ, ±¢ïã
}¢éËÜU ±„è¥G …G}¢èÝ Ú¶¼¢ ãñ J ÈGUÚ}¢¢²¢ : |¢¢§ü ! wG¢é΢ ÜUè ÜGU„}¢, }¢ñæ
¥¢Ð ÜU¢ï Ý¢„ïãGï }¢éà¢çÈGUÜGU …¢Ý¼¢ ãêæ, }¢x¢Ú }¢ñæ ¼¢ï §Ú¢Î» }¢é„}}¢}¢
ÜUÚ ™éÜU¢ J” ¥G…üG ÜUè : “¼¢ï Ï¢èçÏ¢²¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢Ó™¢ïæ ÜU¢ï ¼¢ï „¢ƒ Ý Hï
…¢§²ï J” ²ïã |¢è }¢‹ÁG¢êÚ Ý ãé±¢ J
¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢„ 㢲 Œ²¢Úï ! 㢲
Œ²¢Úï ! ÜUã ÜUÚ Ú¢ïÝï Hx¢ï J §„è ¼GÚãG ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ©G}¢Ú Ýï }¢‹¥G
çÜU²¢, Ý }¢¢Ý¢, §‹ã¢ïæ Ýï ÐïࢢÝè }¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÚ Ï¢¢ï„¢ Îï ÜUÚ ÜU㢠: “»ï
à¢ãèÎ ã¢ïÝï ±¢Hï ! }¢ñæ ¼é}ãïæ wG¢é΢ ÜU¢ï „¢ïæм¢ ãêæ J”

40. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
37
²êãèæ ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï ÁG¢éÏ¢ïÚ ( ) Ýï Ú¢ïÜU¢ J
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ Ýï ¥ÐÝï ±¢çHÎï }¢¢ç…Î „ï „éÝ¢ ãñ çÜU »ÜU }¢ïæÉGï ÜïU
„ϢϢ „ï }¢vÜïU ÜUè Ï¢ï ãéGÚ}¢¼è ÜUè …¢»x¢è, }¢ñæ Є‹Î Ýãèæ ÜUÚ¼¢ çÜU
±¢ïã }¢ïæÉ¢ }¢ñæ Ï¢Ýêæ J” …Ï¢ Ú±¢Ý¢ ã¢ï çH²ï Ú¢ã }¢ïæ ¥¢Ð ÜïU ™™¢…G¢Î
|¢¢§ü ãG…GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã §ÏÝï …¢’ÈGUÚ ¼Gñ²¢Ú ( ) ÜU¢ ¶G¼G
ç}¢H¢ J çH¶¢ ƒ¢, …GÚ¢ ÆãçÚ²ï }¢ñæ |¢è ¥¢¼¢ ãêæ J
ãG…GÚ¼ï ¥GÏÎéËH¢ã Ýï ¥G}¢í çÏ¢Ý „§GüÎ ãG¢çÜU}¢ï
}¢vÜU¢ „ï §}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ ÜïU çH²ï »ÜU ¶G¼G “¥}¢¢Ý
¥¢ñÚ ±¢Ð„ Ï¢éH¢Ýï ÜU¢” }¢¢æx¢¢, ©‹ã¢ïæ Ýï çH¶ çβ¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï |¢¢§ü
²ãGì²¢ çÏ¢Ý „§üGÎ ÜU¢ï ±¢Ð„ H¢Ýï ÜïU çH²ï „¢ƒ ÜUÚ çβ¢ J ΢ïÝ¢ïæ
ãG¢ç…GÚ ¥¢» ¥¢ñÚ „Ú „ï Тªæ ¼ÜU x¢» çÜU ±¢Ð„ ¼à¢ÚèÈGU Hï ™Hïæ,
}¢ÜGUÏ¢êH Ý ãé±¢ J ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ Ýï Ú„êHéËH¢ã
ÜU¢ï wG±¢Ï¢ }¢ïæ Îﶢ ãñ ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï »ÜU ãéGv}¢ çβ¢ x¢²¢ ãñ, §„ ÜUè ¼¢’}¢èH
ÜUMæx¢¢, „Ú …¢» wG±¢ã Úãï J” ÐêÀ¢ : “±¢ïã wG±¢Ï¢ v²¢ ãñ ?”
ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…Ï¢ ¼ÜU ç…G‹Î¢ ãêæ çÜU„è „ï Ý ÜUãêæx¢¢ J” ²ïã ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ
Ú±¢Ý¢ ã¢ï x¢» J
ÝÁG}¢
„Ï¢ Ýï ¥G…üG ÜUè, çÜU à¢ã…G¢Î» ãGñÎÚ }¢¼ …¢ »ï ãGé„ñÝ §ÏÝï ¥GHè, ç„ϼïG в}Ï¢Ú }¢¼ …¢
„Î}¢ï ±¢æ Ðãéæ™ï ¥GHè ¥¢ñÚ ãG„Ý ÜU¢ï v²¢ v²¢ …¢Ý¢ ÜêUÈGU¢ ÜU¢ ¼¢ï ãÚçx¢…G Ýãèæ Ï¢ïã¼Ú }¢¼ …¢
ãGÜGU Ýé}¢¢ ¥¢§üÝ¢ ãñ L¶G ¼ïÚ¢, ¥‹{ï ãñ ±¢ïãè Hï ÜïU ¥‹{¢ïæ }¢ïæ ²ïã ¥¢§üÝ» ç„ÜU‹ÎÚ }¢¼ …¢

41. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
38
…Ï¢ §}¢¢}¢ ÜïU |¢¢§ü §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ãGÝèÈGU¢ ÜU¢ï Ú±¢Ýçx¢²ï
§}¢¢}¢ ÜUè ¶GÏ¢Ú Ðãéæ™è, ¼G༠}¢ïæ ±éÁG¢ê ÈGUÚ}¢¢ Úãï ƒï, §„
ÜGUÎÚ Ú¢ï» çÜU ¼G༠¥¢æ„ꥢïæ „ï |¢Ú çβ¢, §}¢¢}¢ ƒ¢ïÇGè ÎêÚ Ðãéæ™ï ãñæ çÜU
ÈGUÚ-…GÎÜGU ࢢ§GÚ ÜêUÈGïU „ï ¥¢¼ï ç}¢Hï, ÜêUçÈGU²¢ïæ ÜU¢ ãG¢H ÐêÀ¢ J ¥G…üG
çÜU²¢ : “»ï Ú„êHéËH¢ã ÜïU ç…x¢Ú ТÚï ! §Ý ÜïU
çÎH ãGéÁG¢êÚ ÜïU „¢ƒ ãñæ ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè ¼Ë±¢Úïæ Ï¢Ýè ©}¢Ä²¢ ÜïU „¢ƒ, ÜGU…G¢
¥¢S}¢¢Ý „ï ©¼Ú¼è ãñ ¥¢ñÚ wG¢é΢ …¢ï ™¢ã¼¢ ãñ ÜUÚ¼¢ ãñ J”
§ÏÝï ç…G²¢Î ÜUè …¢çÝÏ¢ „ï Ý¢ÜGU¢Ï¢‹Îè
x¢GÚ…G §{Ú ¼¢ï §}¢¢}¢ ( ) Ú±¢Ý¢ ãé», ©{Ú §ÏÝï
ç…G²¢Îï ϢΠçÝã¢Î Ï¢¢çݲï ÈGU„¢Î ÜU¢ï ²ïã ¶GÏ¢Ú Ðãéæ™è, ÜGU¢Îç„IJ¢ „ï
¶GÈGU¢Ý ± ÜU¢ïãï H¥GH¥G ¥¢ñÚ ÜGU¼GÜGU¼G¢Ý¢ ¼ÜU ÈGU¢ñ… „ï Ý¢ÜU¢ Ï¢ç‹Î²¢æ
ÜUÚ¢ Îèæ ¥¢ñÚ çÜGU²¢}¢¼ ¼ÜU }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜïU çÎH¢ïæ ÜU¢ï Í¢¢§H ÜUÚÝï ¥¢ñÚ
ÜUHï…¢ïæ }¢ïæ Í¢¢± Ç¢HÝï ÜUè Ϣ鋲¢Î Ç¢H Îè J §}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢
( ) Ýï ÜGñU„ çÏ¢Ý }¢„ãÚ ÜU¢ï ¥ÐÝè ¼à¢ÚèÈGU ¥¢±Úè ÜUè
§çœ¢GH¢¥G ÎïÝï ÜêUÈGïU |¢ï…¢, …Ï¢ ²ïã }¢ÚãGê}¢ ÜGU¢çÎç„IJ¢ Ðãéæ™ï, §ÏÝï
ç…G²¢Î ÜïU ç„Тãè çx¢çÚzG¼¢Ú ÜUÚ ÜïU ©„ ¶GÏ¢è¯ ÜïU Т„ Hï x¢» J ©„
}¢ÚÎêÎ Ýï ÜU㢠: “¥x¢Ú …¢Ý ÜUè ¶GñÚ ™¢ã¼ï ã¢ï ¼¢ï §„ À¼ ÐÚ ™ÉG
ÜUÚ ãGé„ñÝ ÜU¢ï x¢¢çH²¢æ ΢ï J” ²ïã „éÝ ÜUÚ ±¢ïã ¶G¢Ý΢Ýï ÝéÏ¢éñ¼ ÜU¢
»ï„ï H¢ïx¢¢ïæ }¢ïæ …¢ï ЉƒÚ „ï ãñæ ϢΠ¼Ú }¢¼ …¢
Ý¢…GÝèæ ÈêUH ãñ ¼ê ÜU¢æÅ¢ïæ ÜïU ¥‹ÎÚ }¢¼ …¢
à¢}¥G M ÜGUË¥G» ÈGU¢Ýê„ „ï Ï¢¢ãÚ }¢¼ …¢
ƒ¢ ²ïãè ÜUçH}¢¢ „Ï¢ ¥SãG¢Ï¢ ÜïU HÏ¢ ÐÚ }¢¼ …¢
ÜUã¼ï „Ï¢ Úã x¢» »ï ÎèÝ ÜïU „Ú±Ú }¢¼ …¢
„æx¢ï Ï¢¢Ú¢æ „ï Ï¢™¢ …¢}¢ï Ï¢HêÚïæ ¥ÐÝ¢
x¢éHï ࢢ΢Ϣï ÝÏ¢è ¥ÐÝï ™}¢Ý „ï Ý çÝÜUH
™H¼ï ãñæ „Ú „Úï ¥¢ÈGU¢¼ ÜïU }¢é…GçH}¢ Û¢¢ïæÜïU
Ï¢ê „§üGÎ, §ÏÝï ©G}¢Ú, …¢çÏ¢Ú, §ÏÝï ¥GÏÏ¢¢„
Ï¢ïÎH §„ ࢢã ÜU¢ï }¢ÜGU¼H }¢ïæ ÜGU…G¢ Hï ãè x¢§ü

42. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
39
çÈGU΢§ü ¥ãHï Ï¢ñ¼ï çÚ„¢H¼ ÜU¢ à¢ñ΢§ü À¼ ÐÚ x¢²¢ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã
¼Ï¢¢-Ú-ÜU ± ¼¥G¢H¢ ÜUè ãG}Î¢ï ¯Ý¢ ÜïU Ï¢¢’ΠϢéH‹Î ¥¢±¢…G „ï
ÜUãÝï Hx¢¢ : “ãGé„ñÝ ! ¥¢… ¼}¢¢}¢ …ã¢Ý „ï ¥zG…GH ãñæ, Ú„êHéËH¢ã
ÜUè „¢çãGÏ¢…G¢Îè ÈGU¢ç¼G}¢¢ …GãÚ¢
ÜïU ÜUHï…ï ÜïU ÅéÜUÇGï ãñæ, }¢¢ñH¢ ¥GHè ÜUè ¥¢æ¶¢ïæ ÜïU ÝêÚ,
çÎH ÜïU „éMÚ ãñæ, ©Ý ÜU¢ ÜGU¢ç„Î ãêæ, ©Ý ÜU¢ ãGév}¢ }¢¢Ý¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜUè
§¼G¢¥G¼ ÜUÚ¢ï” çÈUÚ ÜU㢠: §ÏÝï ç…G²¢Î ¥¢ñÚ §„ ÜïU Ï¢¢Ð ÐÚ
H¢’ݼ J ¥¢ç¶GÚï ÜU¢Ú ©„ }¢ÚÎÜU Ýï …H ÜUÚ ãéGv}¢ çβ¢ çÜU À¼ „ï
çx¢Ú¢ ÜUÚ à¢ãèÎ çÜU²ï …¢»æ J
©„ ±vG¼ §„ Ï¢¢Î» ©ËÈGU¼ ÜïU }¢¼±¢Hï ÜU¢ Ï¢ï ÜGUÚ¢Ú çÎH,
§}¢¢}¢ï ¥Gà¢ü }¢ÜGU¢}¢ ÜUè ¼GÚÈGU }¢éæã çÜU²ï §ç˼…¢ ÜïU Hã…ï }¢ïæ ¥G…üG ÜUÚ
Ú㢠ãñ :
…GãèÚ çÏ¢Ý ÜGñUÝ Ï¢…Hè ÜUè }¢§GIJ¼
§}¢¢}¢ï }¢ÁGHê}¢ ( ) ¥¢x¢ï Ï¢ÉGï ¼¢ï Ú¢ã }¢ïæ …GãèÚ
çÏ¢Ý ÜGñUÝ Ï¢…Hè ( ) ç}¢Hï, ±¢ïã ãG… „ï ±¢Ð„ ¥¢¼ï ƒï
¥¢ñÚ }¢¢ñH¢ ¥GHè ( ) „ï ÜéUÀ ÜUÎêÚ¼ Ú¶¼ï ƒï J çÎÝ |¢Ú
§}¢¢}¢ ÜïU „¢ƒ Úã¼ï, Ú¢¼ ÜU¢ï ¥GH¢çãG΢ ÆãÚ¼ï J »ÜU Ú¢ï…G §}¢¢}¢ Ýï
Ï¢éH¢ |¢ï…¢, Ï¢ ÜUڢ㼠¥¢», wG¢é΢ …¢Ýï v²¢ ÈGUÚ}¢¢ çβ¢ ¥¢ñÚ çÜU„
¥Î¢ „ï çÎH ÀèÝ çH²¢ çÜU ¥Ï¢ …¢ï ±¢Ð„ ¥¢» ¼¢ï ¥ÐÝ¢ ¥SÏ¢¢Ï¢
§}¢¢}¢ ( ) ÜïU ¥SÏ¢¢Ï¢ }¢ïæ Ú¶ çβ¢ ¥¢ñÚ „¢çƒ²¢ïæ „ï
ÜU㢠: …¢ï }¢ïÚï „¢ƒ ÚãÝ¢ ™¢ãï Úãï ±ÚÝ¢ ²ïã }¢éH¢ÜGU¢¼ çÐÀHè
²¢’Ýè ¼ïÚï §GàÜGU ÜïU …é}¢ü }¢ïæ }¢éÛ¢ï ÜGUyH ÜUÚ Úãï ãñæ §„ çH²ï ࢢïÚ¢ï x¢G¢ïx¢G¢ ãñ ¼ê |¢è
À¼ ÐÚ ¥¢ ÜïU Îï¶ çÜU Ï¢ãé¼ wG¢êÏ¢„êÚ¼ Ý…G¢Ú¢ ãñ J
1 .........

43. ¥¢§üÝ»çÜGU²¢}¢¼
Ðïà¢ÜUࢠ: }¢…çH„ï¥H}¢ÎèݼéH§çË}¢Ä²¢(΢’±¼ï §SH¢}¢è)
40
}¢éH¢ÜGU¢¼ ãñ, çÈUÚ ¥ÐÝ¢ „¢}¢¢Ý Hï ¥¢Ýï ¥¢ñÚ §}¢¢}¢
ÜïU „¢ƒ ã¢ï …¢Ýï ÜU¢ „ϢϢ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ çÜU à¢ãÚï Ï¢H‹…Ú ÐÚ ã}¢ Ýï
ç…ã¢Î çÜU²¢, ±¢ïã ÈGUyãG ãé±¢, ÜU¯èÚ x¢GÝè}¢¼¢ïæ ÜïU ç}¢HÝï ÐÚ ã}¢ Ï¢ãé¼
wG¢éࢠãé» J ãG…GÚ¼ï „Ë¢}¢¢Ý ÈGU¢Ú„è ( ) Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ :
“…Ï¢ ¼é}¢ …±¢Ý¢Ýï ¥¢Hï }¢éãG}}¢Î ( ) ÜïU „Ú΢Ú
ÜU¢ï Т¥¢ï ¼¢ï §Ý ÜïU „¢ƒ Îéà}¢Ý „ï HÇGÝï ÐÚ §„ „ï ç…G²¢Î¢ wG¢éà¢
ã¢ïÝ¢ J ¥Ï¢ ±¢ïã ±vG¼ ¥¢ x¢²¢, }¢ñæ ¼é}¢ „Ï¢ ÜU¢ï ç„ÐéÎü Ï¢ wG¢é΢ ÜUÚ¼¢
ãêæ, çÈUÚ ¥ÐÝè Ï¢èÏ¢è ÜU¢ï ¼GH¢ÜGU Îï ÜUÚ ÜU㢠: Í¢Ú …¢¥¢ï, }¢ñæ Ýãè
™¢ã¼¢ çÜU }¢ïÚï „Ï¢Ï¢ „ï ¼é}¢ ÜU¢ï ÜéUÀ ÝévG„¢Ý Ðãéæ™ï J”
wG¢é΢ …¢Ýï §Ý ¥ÓÀè „êÚ¼ ±¢H¢ïæ ÜUè ¥Î¢¥¢ïæ }¢ïæ çÜU„ çÜGU²¢}¢¼
ÜUè ÜUçà¢à¢ Ú¶è x¢§ü ãñ, ²ïã ç…„ï »ÜU Ý…GÚ Îï¶ Hï¼ï ãñæ, ±¢ïã ãÚ ¼GÚÈGU
„ï ÅêÅ ÜUÚ §‹ãèæ ÜU¢ ã¢ï Úã¼¢ ãñ J çÈUÚ ²¢Ú¢ïæ „ï ²¢Úè Úã¼è ãñ Ý …GÝ ±
ÈGUÚ…G‹Î ÜUè Т„΢Úè J ¥¢ç¶GÚ ²ïã ±¢ïãè …GãèÚ ¼¢ï ãñæ …¢ï }¢¢ñH¢ ¥GHè
( ) „ï ÜUÎêÚ¼ Ú¶¼ï ¥¢ñÚ Ú¢¼ ÜU¢ï §}¢¢}¢
„ï ¥GH¢çãG΢ ÆãÚ¼ï ƒï, ²ïã §‹ãïæ v²¢ ã¢ï x¢²¢ ? ¥¢ñÚ çÜU„ ÜUè ¥Î¢ Ýï
Ï¢¢…G Ú¶¢ …¢ï ¥G…Gè…G¢ïæ ÜU¢ „¢ƒ À¢ïÇG, ¥¢ñGÚ¼ ÜU¢ï ¼GH¢ÜGU ÎïÝï ÐÚ
}¢Á¢Ï¢êÚ ã¢ï ÜUÚ Ï¢ï ÜU„è „ï …¢Ý ÎïÝï ¥¢ñÚ }¢é„èÏ¢¼ïæ Û¢ïH ÜUÚ à¢ãèÎ ã¢ïÝï
ÜU¢ï ¥¢}¢¢Î¢ ã¢ï x¢» J
§}¢¢}¢ï}¢éçSH}¢ ÜUèà¢ã¢Î¼ÜUè¶GÏ¢Ú
¥Ï¢ ²ïã ÜGU¢çÈGUH¢ ¥¢ñÚ Ï¢ÉG¢ ¼¢ï §ÏÝï ¥à¢¥G¯ ÜU¢ |¢ï…¢ ãé±¢
¥¢Î}¢è ç}¢H¢, …¢ï ãG…GÚ¼ï }¢éçSH}¢ ( ) ÜUè ±ç„IJ¼ ÐÚ
¥G}¢H ÜUÚÝï ÜUè x¢GÚ…G „ï |¢ï…¢ x¢²¢ ƒ¢, ©„ „ï ãG…GÚ¼ï }¢éçSH}¢
( ) ÜUè à¢ã¢Î¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú }¢¢’Hê}¢ ã¢ïÝï ÐÚ Ï¢¢’…G „¢çƒ²¢ïæ
Ýï §}¢¢}¢ ÜU¢ï ÜGU„}¢ Îè çÜU ²ãèæ „ï ÐHÅ ™çH²ï J