1. A célula e os seus compoñentesA célula e os seus compoñentes
Unidade 5Unidade 5 (1 do libro)(1 do libro)
2. Que sabemos?
● Que son os nutrientes? A que tipo de biomoléculas corresponden?
●
Niveis organización seres vivos?
● Diferenzas distintos tipos de células?
● Coñeces algún orgánulo e función?
● Que é un tecido? Tipos de tecidos animais?
Que aprenderemos?
●
Biomoléculas e funcións
●
Compoñentes e estrutura biomoléculas
● Organización celular procariota e eucariota, órgánulos e
funcións?
●
Diferenza célula animal e vexetal
3. 1 – Os compoñentes químicos das
células
Os bioelementosOs bioelementos
Oligoelementos
(cantidades moi pequenas: Fe, Cu, F)
Agrúpanse
para formar
BIOMOLÉCULAS
INORGÁNICAS
- Auga
- Sales minerais
ORGÁNICAS
- Gícidos (hidratos de carbono)
- Lípidos (graxas)
- Proteínas
- Ácidos nucleicos
5. Auga e sales minerais
AUGA
Molécula máis abundante nos seres vivos
Gran poder disolvente
facilita
Transporte Reaccións químicas
Nutrientes (Metabolismo celular)
SALES MINERAIS
Insolubles en auga
- Forman estruturas esqueléticas
Solubles en auga (ións)
- Regular pH
- Osmose celular
- Funcións específicas : Na+ e K+ --> impulso nerviooso
6. Ósmose
● Nun ha disolución as partículas de soluto tenden a distribuirse
uniformemente
● Membrana semipermeable (membrana célular): permite o paso
do disolvente (auga) pero non do soluto (sales)
A- Disolución isotónica (igual concentración)
Entrada e saída de auga equilibrada --> A célula mantén forma e tamaño
B- Disolución hipotónica (menor concentración)
Entrada de auga na célula --> A célula ínchase e pode estalar
C- Disolución hipertónica (maior concentración)
Saída de auga da célula --> A célula diminúe o seu volume
7. GLÍCIDOS (HIDRATOS DE CARBONO)
3 TIPOS
FORMADAS POR C, H , O EN PROPORCIÓN (H2
O) C
MONOSACÁRIDOS
● Máis sinxelos
FUNCIÓNS
- Enerxética: glicosa, fructosa
- Estrutural: ribosa
dexosirribosa (Ac. nucleicos)
DISACÁRIDOS
● Unión 2 monosacáridos
POLISACÁRIDOS
● Formadas por moitas unidades
de monosacáridos
Rápida asimilación -->
pasan rapidamente ao sangue -->
limitar o seu consumo
- Sacarosa (remolacha e caña
azucre)
- Lactosa (leite)
- Maltosa (cereais)
FUNCIÓNS
- Reserva enerxética: amidón
vexetal e glicóxeno animal
- Estrutural: celulosa das
pparedes celulares vexetais
Lenta asimilación -->
pasan lentamente ao sangue
--> bos na dieta
8. LÍPIDOS (GRAXAS)
MOITOS TIPOS
INSOLUBLES EN AUGA
TRIGLICÉRIDOS
1 GLICERINA+ 3 ÁCIDOS GRAXOS
FUNCIÓNS
Almacenar enerxía nas células
(moita enerxía en pouco espazo)
CERAS FOSFOLÍPIDOS
Ricos en ácido fosfórico
FUNCIÓNS
- Forman parte das
membranas celulares
FORMADAS POR C, H , O
FUNCIÓNS
Illante e protección fronte
humidade en animais e plantas
ISOPRENOIDES E
TERPENOS
FUNCIÓNS
Vitaminas (A, E , K)
ESTEROIDES
FUNCIÓNS
- Hormonas sexuais
- Vitamina D
- Colesterol (compoñente esencial
membrana celular)
9. AS PROTEÍNAS
Biomoléculas de gran tamaño formadas pola combinación de aminoácidos
Hai 20 tipos diferentes
ESTRUTURA DAS
PROTEÍNAS
É a responsable da actividade
biolóxica
FUNCIÓNS
Estrutural: membrana e
orgánulos....
Encimática: regulación
reaccións metabolismo
(encimas)
Transporte sustancias:
osíxeno (hemoglobina) ou o
colesterol
Defensa: anticorpos
producidos polos linfocitos
Movemento: proteínas
contráctiles do músculo (actina
e miosina)
Únense en disposición lineal
Varios niveis de complexidade
Pola unión de varias
cadeas de
aminoácidos
Pregamento no
espazo por atraccións
entre aminoácidos
Maior nivel de
pregamento
10. OS ÁCIDOS NUCLEICOS
Biomoléculas de gran tamaño formadas pola combinación de NUCLEÓTIDOS
ESTRUTURA NUCLEÓTIDOS
Desoxirribosa (ADN)
Ribosa (ARN)
Pregamento no
espazo por atraccións
entre aminoácidos
Pode ser
Adenina (A)
Guanina (G)
Citosina (C)
Timina (T)
Uracilo (U)
Pode ser
11. O ADN: Ácido desoxirribonucleico
Biomoléculas onde se localiza a información xenética das células
ESTRUTURA MOLÉCULA ADN
- Formada por:
- Ácido fosfórico
- Unha pentosa, a desoxirribosa
- As bases nitroxenadas poden se A-G-C-T
- Posúe 2 cadeas :
- En sentidos opostos (antiparalelas)
- Complementarias --> as bases nitroxenadas
enfróntanse:
A – T C – G
- A molécula posúe unha estrutura similar a unha
escaleira de man na que a desorribosa e o ácido fosfórico
estan cara o exterior (pasamanos) e a base nitroxenada
no interior (peldaños)
Toda a molécula enrólase sobre un eixe para formar unha
dobre hélice
Necesaria para a síntese
das proteínas
Secuencia de nucleótidos que contén información para a
síntese de proteínas (constitúe a unidade funcional dunha
cadea de ADN)
Codificada na secuencia de nucleótidos
dos xenes
12. O ARN: Ácido ribonucleico
Sintetízase a partir da cadea de ADN (Proceso denominado transcripción)
ESTRUTURA MOLÉCULA ARN
- Formada por:
- Ácido fosfórico
- Unha pentosa, a ribosa
- As bases nitroxenadas poden se A-G-C-U
- Posúe 1 cadea
Secuencia de nucleótidos que contén información para a
síntese de proteínas (constitúe a unidade funcional dunha
cadea de ADN)
Codificada na secuencia de nucleótidos
dos xenes
Tipos ARN
ARN transferencia (ARNt
)
Transporta os aminoácidos aos ribosomas durante
a fabricación das proteínas apartir do ARNm
ARN mensaxeiro (ARNm
)
Secuencia de nucleótidos complementaria a un
fragmento de ADN, leva esa información aos
ribosomas para a fabricación dunha proteína
(Traducción xenética)
ARN meribosómico (ARNr
)
Forma parte da estrutura das proteínas
Curiosidade: algúns virus como o da gripe gardan a súa información
en ARN, como é unha molécula moito máis inestable muta con moita
facilidade, por iso o virus da gripe normalmente cambia todos os
anos e non temos inmunidade
20. Orixe de mitocondrias e
cloroplastos
(ADN propio)
Teoría endosimbiótica Linn Margulis
Célula
eucariota
fotosintética
Célula
eucariota
heterótrofa
21. Estruturas celulares do citoplasmaEstruturas celulares do citoplasma
• Non membranosas:
Citoesqueleto
Centrosoma
Cilios e flaxelos
Inclusións (lípidos, glicóxeno...)
• Membranosas
Retículo endoplasmático liso e rugoso
Aparato de Golgi
Lisososmas e peroxisomas
Mitocondrias
Cloroplasto
22. Orgánulos específicos célula eucariota
animal
• Centrosomas: orgánulo
formado por un par de
cilindros ou centríolos
constituídos por tubos de
proteínas. Teñen diversas
funcións como facer de
esqueleto da célula ou
intervir na división celular.
23. Orgánulos específicos célula eucariota vexetal
• Cloroplastos: orgánulos de dobre
membrana nos que se realiza a
fotosíntese (obtención de materia
orgánica nova a partir de moléculas
inorgánicas utilizando a enerxía da
luz solar).
• Parede celular: cuberta ríxida que
dá forma e protección a célula
vexetal, envolvendo a membrana
celular. Está formada
fundamentalmente por celulosa (un
glícido).
• Vacuolos: na célula vexetal son de
maior tamaño
• Cloroplastos: orgánulos de dobre
membrana nos que se realiza a
fotosíntese (obtención de materia
orgánica nova a partir de moléculas
inorgánicas utilizando a enerxía da
luz solar).
• Parede celular: cuberta ríxida que
dá forma e protección a célula
vexetal, envolvendo a membrana
celular. Está formada
fundamentalmente por celulosa (un
glícido).
• Vacuolos: na célula vexetal son de
maior tamaño
24. Estruturas e orgánulos da célula eucariota
ORGÁNULOS MEMBRANOSOS
Retículo endoplasmático
Rugoso e liso
Lisosomas e
peroxisomas
Aparato
Golgi
Mitocondria
Cloroplasto
25. Estruturas e orgánulos da célula eucariota
ESTRUTURAS NON MEMBRANOSAS
RIBOSOSMAS
CENTROSOMA
INCLUSIÓNSCITOESQUELETO
Ribosoma
Cadea aminoácidos
ARNm
CILIOS E FLAXELOS
Cilios axonema
26. Orgánulos comúns á célula animal e vexetal
• Mitocondrias: orgánulos de dobre membrana en que se realiza a respiración celular
reacción de substancias orgánicas (nutrientes) co osíxeno, para producir a enerxía
necesaria para realizar as funcións vitais da célula.
• Retículo endoplasmático: conxunto de tubaxes que se estende polo citoplasma.
Realiza tres funcións: fabricación ou síntese de lípidos e proteínas; almacenaxe de
substancias e comunicación ás zonas da célula. Pode levar pegados nas súas paredes
ribosomas, e entón se chama retículo endoplasmático rugoso.
Ribosomas: partículas de pequeno tamaño encargadas de fabricar as proteínas
seguindo as instrucións do ADN.
• Aparato de Golgi: pequenos sacos aplanados onde as substancias fabricadas no
retículo endoplasmático acaban de formarse e finalmente se introducen en vesículas
(bolsas), normalmente para seren segregadas ao exterior ou para formar lisosomas.
• Lisosomas: pequenas vesículas con encimas (un tipo de proteínas) dixestivos, capaces
de destruír as partículas procedentes do exterior, así como os orgánulos en desuso.
• Vacúolos: sacos de grande tamaño que almacenan diferentes tipos de substancias.
32. Microscopio electrónico
O O microscopio electrónico ao
mandar sobre a mostra un
haz de electróns, en vez de
luz, cunha lonxitude de onda
menor, é capaz de
interpretar como separados
dous puntos máis próximos,
aumentando polo tanto o
seu poder de resolución.
