1. 1.2.4 วิธีการเก็บรักษาสีและสารผสม
การเก็บรักษาวัสดุงานสี
สี สีเคลือบ และน้ามันทาไม้จะต้องเก็บไว้ในที่ปลอดภัย ห่างจากเด็กสัตว์เลี้ยงและเปลวไฟ บริเวณที่มีอากาศถ่ายเทได้
สะดวก และเพื่อป้ องกันอัคคีภัย ต้องมีการติดตั้งอุปกรณ์ดับเพลิงไว้ให้พร้อมอยู่เสมอ ในการใช้วัสดุทาก็ไม่ควรใช้ทั้งกระป๋ อง
แต่ควรจะเทแบ่งออกใส่ภาชนะในปริมาณที่เหมาะสม ดังรูปที่ 3.1 วัสดุที่เทออกมาแล้ว ถ้าเหลือก็ให้เททิ้งไป อย่าเทกลับเข้าสู่
กระป๋ องอีกเป็นอันขาด และควรล้างแปรงทุกครั้งด้วยน้ามันล้างแปรงที่ถูกกับชนิดของวัสดุทา
การบารุงรักษาและการเก็บอุปกรณ์งานสี
แปรงที่ใช้กับงานทาตกแต่งผิวไม้ผิวปูน หรือผิวโลหะ มีหลายชนิดและหลายเกรด วัตถุประสงค์ในการใช้งานและ
การบารุงรักษาก็จะแตกต่างกันออกไป แต่อย่างไรก็ตาม วิธีที่ดีที่สุดในการเลือกใช้แปรงเหล่านี้ก็คือเลือกใช้แปรงที่มีคุณภาพดี
ที่สุด สาหรับการบารุงรักษาให้กระทาดังต่อไปนี้คือ
การล้างแปรงฝรั่ง
1. ใช้เกรียงขูดหรือรีดสีออกจากขนแปรงทั้งสองด้าน บนปลอกโลหะและที่ด้ามแปรง
2. นาแปรงไปแช่น้ามันล้างแปรง คนและกดแปรง ไปมา เพื่อให้คราบสีหลุดออก
3. สลัดน้ามันล้างแปรงออกจากแปรงให้หมด แล้วปล่อยให้แห้ง
4. ล้างทาความสะอาดแปรงอีกครั้งหนึ่งด้วยน้าผงซักฟอกหรือสบู่กับน้าอุ่น
5. สลัดอีกครั้งแล้วปล่อยให้แปรงแห้ง แล้วจึงนาไปเก็บ แต่ก่อนนาไปเก็บควรทาด้วย วาสลินบางๆ

2. 1.2.5 ความปลอดภัยในการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์
5.1 ความปลอดภัยระหว่างการเตรียมพื้นผิวงาน
กรณีต้องการใช้เครื่องขัดหรือเครื่องหินเจียระไน เพื่อทาความสะอาดและปรับแต่งผิวงานแปรงลวดหรือล้อ
หินเจียระไนที่ใช้จะต้องอยู่ในสภาพดี แปรงลวดที่สึกหรอหรือล้อหินเจียระไนที่ชารุด (ร้าว) นับเป็นอันตรายอย่างยิ่งทั้งต่อ
ตัวผู้ใช้เองและบุคคลอื่นที่ในบริเวณใกล้เคียง เพราะ สะเก็ดที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ล้อหินเจียระไนที่ชารุดหรือลวดที่หักจาก
แปรงลวดที่สึกหรอ ดังรูปที่ 1.9 อาจจะกระเด็นเข้าสู่ร่างกาย หรือดวงตาทาให้เกิดความพิการได้
รูปที่ 1.9 แสดงให้เห็นสะเก็ดที่เกิดจากการใช้แปรงลวดหรือล้อหินเจียระไนที่ชารุด
เครื่องพ่นทรายนับเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์มากต่อการเตรียมพื้นผิวงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับงานที่มีพื้นผิว
งานกว้างๆ อย่างไรก็ตามเครื่องพ่นทรายก็เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่มีอันตรายสูง เนื่องจากทรายที่พ่นออกมาจะมีแรงดันสูงมาก
ดังนั้นจึงใช้ด้วยความระมัดระวัง และยังควรใช้เครื่องพ่นที่มีอุปกรณ์ควบคุมการทางานแบบอัตโนมัติ ดังรูปที่ 1.10
รูปที่ 1.10 แสดงอุปกรณ์ควบคุมการทางานแบบอัตโนมัติ สาหรับเครื่องพ่นทราย

3. ในการใช้เครื่องพ่นทราย เนื่องจากมีอันตรายสูงมากจึงจาเป็นอย่างยิ่งที่ผู้พ่นจะต้องสวมชุดที่ใช้สาหรับงานพ่น
ทรายโดยเฉพาะ ดังรูปที่ 1.11 ก็จะสามารถป้ องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับผู้พ่นได้
รูปที่ 1.11 แสดงชุดที่ใช้กับงานพ่นทราย
ฝุ่นที่เกิดขึ้นจากการเตรียมพื้นผิวงาน จะเป็นอันตรายอีกรูปแบบหนึ่งที่มีผลต่อสุขภาพค่อนข้างรุนแรงโดยเฉพาะ
อย่างยิ่งกับระบบทางเดินหายใจเพราะเป็นฝุ่นจากเหล็ก หรือฝุ่นจากการขัดสีเก่าจึงอาจทาให้ผิวหนังเกิดการระคายเคืองและ
แพ้ในเวลาต่อมา ดังนั้นการสวมเครื่องกรองอากาศก็จะช่วยป้ องกันอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นได้ เครื่องกรองอากาศแบบต่างๆ
ได้ถูกแสดงดังรูปที่1.12 สาหรับการพ่นทรายก็ควรจะใช้ที่ครอบศีรษะแบบป้ อนอากาศเข้าภายใน ดังรูปที่ 1.13
รูปที่ 1.12แสดงเครื่องกรองอากาศบางแบบที่ใช้กับงานพ่นสี

4. รูปที่ 1.13 แสดงเครื่องครอบศีรษะแบบป้ อนอากาศเข้าภายใน
อันตรายจากนั่งร้าน และยกพื้นที่ใช้สาหรับงานทาสีหรือพ่นสีที่ได้รับการดูแลรักษาเป็นอย่างดี จะสามารถป้ องกัน
อุบัติเหตุที่อาจขึ้นในขณะที่ใช้งานได้ถ้าพบหรือสงสัยว่านั่งร้านหรือยกพื้นดังกล่าวอาจจะทาให้เกิดความไม่ปลอดภัยขึ้น ก็
จะต้องรีบทาการตรวจสอบ และถ้าพบว่ามีการชารุดก็ให้รีบทาการซ่อมแซมทันที ก่อนการนาไปใช้งานจะต้องมีการ
ตรวจสอบอีกทุกครั้ง สาหรับนั่งร้านและยกพื้น ที่สูงกว่า 2 เมตร จะต้องมีราวกันตกสูงไม่น้อยกว่า 90 เซนติเมตรและไม่เกิน
1.10เมตร ดังรูปที่ 1.14
รูปที่ 1.14 นั่งร้านที่สูงเกินกว่า 2 เมตร จะต้องมีราวกันตก

5. การวางบันไดก็จะต้องวางบนพื้นที่เรียบๆ เพื่อให้เกิดความมั่นคง จุดที่บันไดพาดก็จะต้องมีความมั่นคงไม่ลื่นและ
แข็งแรงพอด้วยเช่นกัน การวางบันไดที่ถูกวิธีได้ถูกแสดงดังรูปที่ 1.15 บันไดก่อนการนาไปใช้งานจะต้องมีการตรวจสอบ
อย่างน้อยเดือนละครั้ง
รูปที่ 1.15 แสดงวิธีพาดบันไดที่ถูกต้องและอุปกรณ์กันลื่นที่ฐานของแม่บันได
สี ตัวทาละลายและไอระเหยที่เกิดขึ้นนอกจากจะทาให้เกิดการระเบิดและลุกติดไฟได้ง่ายแล้ว ยังทาให้มีผลขั้น
รุนแรงต่อสุขภาพของมนุษย์อีกด้วย การสัมผัสกับสีและตัวทาละลายต่างๆ อาจจะทาให้ผิวหนังเกิดการระคายเคืองและแพ้ได้
และถ้าสัมผัสเป็นเวลานานๆ ก็อาจทาให้เกิดโรงมะเร็งผิวหนังได้ ดังนั้นจึงควรพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือสูดดมวัสดุ
ต่างๆ เหล่านี้โดยตรง และจะต้องมีการป้ องกันด้วยวิธีการที่ถูกต้องก็จะสามารถป้ องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้เครื่องแต่ง
กายและอุปกรณ์ที่ใช้กับการพ่นสีที่เหมาะสม ได้ถูกแสดงดังรูปที่ 1.16

6. รูปที่ 1.16 แสดงเครื่องแต่งกายและอุปกรณ์ที่ใช้กับการพ่นสี
ความปลอดภัยระหว่างการพ่นสี
สาหรับการพ่นสีนั้นเนื่องจากสีและตัวทาละลายต่างๆ ที่ใช้ ล้วนแต่เป็นวัสดุที่ไวไฟทั้งสิ้นจึงง่ายต่อการลุกติดไฟ
และการเกิดระเบิด ดังนั้นในการบริเวณพื้นที่ทางานนอกจากจะต้องไม่ให้มีผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม สีหรือตัวทาละลายใดๆ อยู่
หรือถ้ามีก็ควรจะเก็บไว้ให้มิดชิดภายในตู้เก็บ พื้นที่ทางานโดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ๆ จากัดก็จะต้องให้มีการระบายอากาศที่
ดีเพื่อที่จะลดปริมาณไอระเหยเหล่านี้ลงจนถึงจุดที่จะไม่ให้เกิดอันตรายได้
ข้อควรระวังในการป้ องกันอุบัติเหตุจากเพลิงไหม้ระหว่างการพ่นสี
1. ห้ามสูบบุหรี่ หรือทาให้เกิดเปลวไฟ หรือประกายไฟในบริเวณที่มีการพ่นสีอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา
2. เครื่องมือ อุปกรณ์ไฟฟ้า และโคมไฟที่ใช้ ควรเป็นแบบที่สามารถป้ องกันการเกิดประกายไฟได้
3. ห้ามใช้ตัวทาละลายหรือสี ทาหรือสีพ่นลงบนพื้นผิวงานที่มีอุณหภูมิสูงๆ
4. ควรจัดให้มีการระบายอากาศอย่างเพียงพอในบริเวณพื้นที่ทางาน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อต้องทางานในพื้นที่ๆ จัด
กัด
การล้างลูกกลิ้งทาสีน้ามัน
วิธีการล้างคล้ายๆกับการล้างแปรงฝรั่ง คือล้างคราบสีตามขอบลูกกลิ้งและที่ด้ามออกให้หมด เสร็จแล้วให้ใช้น้า
สะอาดล้างแล้วเช็ดให้แห้ง ถ้าเป็นลูกกลิ้งที่ใช้ทาสีน้ามันหรือสีชนิดอื่นๆ ให้ล้างด้วยน้าอุ่นกับสบู่จนสะอาดแล้วเช็ดให้แห้ง
แล้วจึงในไปเก็บ

7. แปรงดอกหญ้า
สาหรับแปรงชนิดนี้ให้ล้างทาความสะอาดด้วยน้า ก่อนล้างต้องแก้เชือกที่มัดออกมา 1-2 เปราะเพื่อที่จะทาความ
สะอาดได้ถึงโคนแปรงเมื่อสะอาดดีแล้วให้ตากไว้ให้แห้งแล้วเก็บ
การดูแลรักษาอุปกรณ์พ่นสี
การดูแลรักษาปืนพ่นสีที่ถูกวิธีดังนี้
1. อย่าจุ่มปืนพ่นสีลงในทินเนอร์ หรือสารละลายที่ใช้ในการชะล้าง เนื่องจากทินเนอร์จะทาลายสารหล่อลื่นต่างๆ
จากตัวปืน และประเก็นต่างๆ แห้งตัวซึ่งจะทาให้เกิดการรั่วไหลได้ในภายหลัง
2. เช็ดทาความสะอาดปืนพ่นสีทุกครั้งหลังใช้งานด้วยเศษผ้าชุบทินเนอร์หรือชุบสารละลายที่ใช้ในการชะล้าง
3. หลังทาความสะอาดทุกครั้ง ให้ใช้น้ามันหล่อลื่นชนิดใส หล่อลื่นตามจุดต่างๆ ตามคาแนะนาของผู้ผลิต จะช่วย
ลดการสึกหรอของส่วนต่างๆได้