Qt chu~1

TRang nµy ®Ó trèng ®Ó lµm b×a
2

(Ban hµnh theo QuyÕt ® Þ n h sè 259 Q§/KH- CN ngµy / /1999
cña Bé GTVT)
Thay thÕ 22 TCN 82- 85
phÇn thø nhÊt
Çc ®iÒu quy ®Þnh
1- Quy ®Þnh chung
1.1- Mäi c«ng t¸c khoan, th¨m dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh (§CCT) phôc
vô cho viÖc thiÕt kÕ vµ thi c«ng çc c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i ®Òu
ph¶i tu©n theo quy tr×nh nµy.
Ghi chó:
- Khi dïng çc ph¬ng ph¸p khoan ®Æc biÖt hoÆc khoan phôc vô
çc môc ®Ých kh¸c (nh ®Þa chÊt thuû v¨n, khoan næ m×n, khoan th¨m
dß mãng c«ng tr×nh cò, khoan thi c«ng cäc khoan nhåi v.v...) cã thÓ vËn
dông quy tr×nh nµy nhng ph¶i cã nh÷ng bæ sung cÇn thiÕt vÒ kü thuËt
vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn.
- Quy tr×nh nµy kh«ng thay thÕ çc b¶n h íng dÉn hay çc b¶n quy
®Þnh vÒ çch sö dông tõng lo¹i thiÕt bÞ khoan. §¬n vÞ chñ qu¶n khoan
th¨m dß cÇn thu thËp vµ nghiªn cøu çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn thiªt bÞ
®¬n vÞ m×nh sö dông (B¶n giíi thiÖu, b¶n híng dÉn, quy tr×nh vËn hµnh,
lý lÞch m¸y v.v...) ®Ó n¾m v÷ng tÝnh n¨ng, cÊu t¹o, ph ¬ng ph¸p b¶o
qu¶n vµ vËn hµnh.
- §¬n vÞ khoan th¨m dß §CCT ph¶i chÊp hµnh çc ®iÒu lÖ, çc quy
®Þnh vÒ kü thuËt an toµn lao ®éng vµ b¶o hé lao ®éng cã liªn quan.
1.2- C«ng t¸c khoan th¨m dß §CCT cho mét c«ng tr×nh bao gåm
çc bíc chÝnh sau ®©y :
1. TiÕp nhËn nhiÖm vô, lËp ®Ò c¬ng khoan vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn
khai c«ng t¸c khoan;
2. TiÕn hµnh çc c«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan;
3
Céng hßa x· héi
chñ nghÜa viÖt nam
Bé giao th«ng vËn t¶i
quy tr×nh khoan th¨m
dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh
22 TCN 259 - 99
Cã hiÖu lùc tõ / /
1999

3. X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é miÖng lç khoan;
4. Lµm nÒn khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan, ch¹y thö m¸y;
5.TiÕn hµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß, thu thËp çc tµi liÖu ®Þa chÊt
vµ çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm trong lç khoan vµ çc quan tr¾c cÇn
thiÕt trong lç khoan.
6. ChuyÓn giao çc lo¹i mÉu ®Õn n¬i quy ®Þnh;
7. KÕt thóc lç khoan, lÊp lç khoan, thu dän hiÖn tr êng, di chuyÓn
sang lç khoan míi;
8. LËp hå s¬, hoµn chØnh tµi liÖu khoan th¨m dß cña c«ng tr×nh;
9. Tæ chøc nghiÖm thu c«ng t¸c th¨m dß ngoµi hiÖn tr êng;
Ghi chó: Çc bíc c«ng t¸c trªn tiÕn hµnh xen kÏ mét çch hîp lý ®Ó
hoµn thµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß mét çch nhanh nhÊt.
1.3- Sau khi ® îc giao nhiÖm vô khoan, ®¬n vÞ chñ qu¶n ph¶i ®i
kh¶o s¸t hiÖn tr êng vµ thu thËp çc tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp ®Ò c¬ng
kü thuËt khoan th¨m dß §CCT vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan.
1.4 B¶n ®Ò c¬ng kü thuËt khoan th¨m dß §CCT (Gäi t¾t lµ ®Ò c-
¬ng khoan) lµ v¨n b¶n giao nhiÖm vô cô thÓ cho çc ®¬n vÞ khoan,
trong ®ã cÇn nªu nh÷ng néi dung cô thÓ sau ®©y:
1. Môc ®Ých cña c«ng t¸c th¨m dß;
2. B×nh ®å bè trÝ m¹ng líi lç khoan. Sè hiÖu vµ to¹ ®é cña tõng lç
khoan;
3. §é s©u dù kiÕn cña lç khoan (ë n¬i mÆt ®Êt cã thÓ biÕn ®éng
ph¶i ghi cao ®é ®¸y lç khoan thiÕt kÕ) quy ®Þnh vÒ çc tr êng hîp cho
phÐp ngõng khoan sím hoÆc ph¶i khoan s©u h¬n;
4. §êng kÝnh nhá nhÊt cña ®¸y lç khoan;
5. Gãc xiªn vµ gãc ph¬ng vÞ cña lç khoan;
6. Çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt vÒ viÖc theo dâi ®Þa tÇng, theo
dâi mùc níc trong lç khoan, yªu cÇu vµ çch thøc lÊy mÉu, çc thÝ
nghiÖm trong lç khoan, viÖc lÊp lç khoan, vµ çc h íng dÉn ®Ó thùc hiÖn
çc yªu cÇu ®ã;
7. Çc tµi liÖu vµ çc lo¹i mÉu cÇn giao nép;
8. Thêi h¹n hoµn thµnh.
Ghi chó: Trong ®Ò c¬ng chØ nªu çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt
cha ® îc ®Ò cËp ®Õn trong quy tr×nh nµy vµ nh÷ng yªu cÇu kü thuËt míi
® îc thùc hiÖn lÇn ®Çu ®èi víi ®¬n vÞ khoan.
1.5- B¶n ®Ò c¬ng khoan ph¶i do bªn A (C¬ quan chñ ®Çu t ) yªu
cÇu.
Mäi ®Ò nghÞ söa ®æi ®Ò c¬ng khoan ph¶i ® îc bªn A (C¬ quan
chñ ®Çu t ) ®ång ý míi ® îc thi hµnh, trõ tr êng hîp ® îc uû quyÒn.
4

1.6- §èi víi nh÷ng lç khoan sau ®©y ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan th¨m
dß ph¶i lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan c¨n cø theo ®Ò c¬ng khoan
th¨m dß:
1. Lç khoan cã ®é s©u lín h¬n 100 m;
2. Lç khoan cã ®Þa tÇng phøc t¹p, khi khoan cÇn dïng çc biÖn
ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ;
3. Lç khoan phôc vô çc c«ng t¸c thÝ nghiÖm §CCT vµ §CTV ®Æc
biÖt.
Ghi chó:
- Trong vïng cã ®iÒu kiÖn ®Þa tÇng vµ yªu cÇu vÒ kü thuËt khoan
gÇn nh nhau cã thÓ lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng mét lç khoan ®¹i diÖn cho
çc lç khoan trong vïng Êy.
- §èi víi çc lç khoan kh«ng ph¶i lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng th× ®¬n
vÞ khoan ph¶i tù trï liÖu lÊy mäi c«ng viÖc thi c«ng lç khoan sao cho phï
hîp víi çc quy ®Þnh cña quy tr×nh vµ yªu cÇu cña ®Ò c¬ng khoan.
1.7- B¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan ® îc lµm theo mÉu ë phô lôc sè
1, trong ®ã ph¶i x¸c ®Þnh râ çc ®iÓm sau ®©y cho tõng líp ®Êt ®¸
chÝnh:
- Ph¬ng ph¸p khoan, lo¹i mòi khoan vµ ® êng kÝnh mòi khoan;
- BiÖn ph¸p gia cè v¸ch lç khoan. §êng kÝnh vµ chiÒu s©u h¹ vµo
trong ®Êt cña tõng líp èng v¸ch. Trêng hîp ph¶i h¹ èng v¸ch s©u h¬n çc
giíi h¹n quy ®Þnh ë b¶ng 8.1. CÇn tÝnh to¸n kh¶ n¨ng nhæ èng v¸ch sau
nµy. Tû träng dung dÞch sÐt, chÕ ®é b¬m dung dÞch sÐt v.v...(nÕu gia
cè v¸ch lç khoan b»ng dung dÞch sÐt );
- Çc biÖn ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ®èi víi çc ®Þa tÇng bÞ tråi, dÔ
sôt lë, khã lÊy mÉu, lâi ®¸ dÔ bÞ tan vôn v.v...hay khi khoan phôc vô çc
môc ®Ých thÝ nghiÖm §CCT.
1.8- Khi thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y :
1. TËn lîng dïng lç khoan ® êng kÝnh nhá nhng ph¶i ®¶m b¶o çc
yªu cÇu lÊy çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm vµ quan tr¾c trong lç
khoan;
2. Ýt thay ®æi ® êng kÝnh lç khoan.
1.9- Khi lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan cÇn xem xÐt vµ
gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò sau ®©y:
1. Dù trï thiÕt bÞ, dông cô khoan theo yªu cÇu cña ®Ò c¬ng (kÓ c¶
thiÕt bÞ næi hoÆc sµn khoan khi khoan trªn s«ng níc);
2. Dù trï çc lo¹i vËt t tiªu hao, phô tïng thay thÕ vµ kú h¹n cung øng
çc vËt t phô tïng Êy;
3. §Þnh biªn cña ®¬n vÞ (§éi, tæ) khoan theo nhiÖm vô míi;
5

4. Dù trï kinh phÝ chi tiªu trong khi triÓn khai vµ thùc hiÖn c«ng t¸c
khoan;
5. Lùa chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn
hiÖn tr êng;
6. TiÕn ®é cña çc bíc c«ng t¸c;
7. Ph¬ng ¸n b¶o hé lao ®éng vµ an toµn s¶n xuÊt;
8. ChuÈn bÞ hiÖn tr êng: x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é lç khoan, lµm
® êng vËn chuyÓn, san nÒn, tæ chøc söa ch÷a thiÕt bÞ dông cô khoan,
tæ chøc cung cÊp vËt t vµ khai th¸c nguyªn liÖu t¹i chç v.v...
1.10- Trong qu¸ tr×nh triÓn khai khoan th¨m dß, ph¶i chÊp hµnh
çc quy ®Þnh vµ luËt lÖ vÒ an toµn giao th«ng, b¶o vÖ ®ª ®iÒu, b¶o vÖ
çc c«ng tr×nh x©y dùng vµ çc di tÝch lÞch sö, n¬i th¾ng c¶nh, b¶o vÖ
m«i tr êng sèng v.v...
Khi tiÕn hµnh khoan trong nh÷ng khu vùc ® îc b¶o vÖ ph¶i liªn hÖ
víi çc chñ c«ng tr×nh vµ lËp hå s¬ ®Çy ®ñ vÒ çc thñ tôc ph¸p lý.
1.11- Trong khi thùc hiÖn çc nhiÖm vô khoan th¨m dß §CCT, bªnB
(®¬n vÞ nhËn hîp ®ång khoan) ph¶i tæ chøc th êng xuyªn kiÓm tra kü
thuËt, ph¶i theo dâi t×nh h×nh triÓn khai çc bíc c«ng t¸c nh»m b¶o ®¶m
chÊt lîng thùc hiÖn çc h¹ng môc c«ng viÖc ®· ® îc ®Ò ra, çc lo¹i mÉu ®·
thu thËp ® îc v.v...
C«ng t¸c nghiÖm thu c«ng tr×nh khoan chØ ® îc tiÕn hµnh sau khi
xÐt thÊy çc thñ tôc kiÓm tra néi bé ë çc kh©u c«ng t¸c ®· ® îc lµm ®Çy
®ñ.
2- qui ®Þnh chuÈn bÞ tr íc khi khoan
2.1- C«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn theo çc
néi dung vµ tr×nh tù sau ®©y:
1. Tæ chøc lùc lîng s¶n xuÊt, ®iÒu ®éng nh©n lùc theo yªu cÇu
míi;
2. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan
tr íc khi ® a ra hiÖn tr êng;
3. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký çc ph ¬ng tiÖn an toµn lao ®éng
theo luËt an toµn lao ®éng;
4. Gi¶i quyÕt çc thñ tôc ®Ó triÓn khai c«ng t¸c ë hiÖn tr êng;
5. Tæ chøc vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn hiÖn tr êng;
6. Thùc hiÖn çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng.
2.2- TÊt c¶ çc thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan ®Òu ph¶i ® îc
kiÓm tra vÒ quy çch vµ phÈm chÊt. M¸y khoan, m¸y ph¸t lùc, m¸y b¬m
6

vµ çc thiÕt bÞ khoan kh¸c ph¶i ®ång bé. Çc lo¹i èng v¸ch, èng lâi, èng
bét, cÇn khoan ... ph¶i ®¶m b¶o quy çch vÒ ®é cong, ®é mßn, ®é vÆn
ren theo yªu cÇu ghi ë phô lôc sè 3.
2.3- Trêng hîp ph¶i dïng m¸y mãc, thiÕt bÞ khoan kh«ng ®ång bé
hoÆc çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ cÇn ® îc sù duyÖt y
cña thñ tr ëng c¬ quan kh¶o s¸t §CCT.
Çc thiÕt bÞ l¾p lÉn vµ çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ
võa nªu cÇn ® îc xem xÐt tÝnh to¸n vÒ çc mÆt cêng ®é vµ æn ®Þnh
theo çc quy ®Þnh hiÖn hµnh. Ngoµi ra cÇn tiÕn hµnh l¾p r¸p vµ nÕu lµ
çc bé phËn chuyÓn ®éng ph¶i cho ho¹t ®éng thö tr íc khi ® a ra hiÖn tr -
êng.
2.4- §èi víi çc thiÕt bÞ khoan míi, c¬ quan kh¶o s¸t §CCT ph¶i tæ
chøc häc tËp vµ huÊn luyÖn cho c«ng nh©n sö dông thµnh th¹o tr íc khi
khai th¸c thiÕt bÞ ®ã.
2.5- Khi vËn chuyÓn thiÕt bÞ, dông cô vËt liÖu khoan cÇn ®¶m
b¶o çc yªu cÇu sau ®©y:
1. Chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch hîp ®¶m b¶o an toµn cho
ngêi vµ thiÕt bÞ ®Æt trªn ph ¬ng tiÖn vËn chuyÓn. ThiÕt bÞ vËn chuyÓn
ph¶i ® îc ch»ng buéc cè ®Þnh ®Ó chèng bÞ x« tr ît, lËt ®æ;
2. Çc bé phËn thiÕt bÞ, dông cô vµ vËt liÖu dÔ bÞ h háng r¬i v·i
ph¶i ® îc bao bäc, b¶o vÖ cÈn thËn. §èi víi çc lo¹i èng khoan ph¶i l¾p
®Çu b¶o vÖ. M¸y mãc ph¶i ® îc ®Æt ë t thÕ ®øng, ë vÞ trÝ nh khi lµm
viÖc;
3. §èi víi çc bé phËn thiÕt bÞ qu¸ khæ nh phao khoan, gi¸ khoan,
èng v¸ch v.v..khi vËn chuyÓn ph¶i xin giÊy phÐp vµ cã hiÖu b¸o "Hµng
qóa khæ" ;
2.6- Khi xÕp dì thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan cÇn thùc hiÖn çc
yªu cÇu sau:
1. CÊm qu¨ng, nÐm, th¶ r¬i tù do bÊt kú lo¹i thiÕt bÞ dông cô nµo;
2. Ph¶i chän d©y vµ ®ßn khiªng ®ñ ®é bÒn;
3. Ph¶i buéc nót ®óng kiÓu vµ ch¾c ch¾n. Ph¶i ®Æt d©y hoÆc
mãc d©y ë vÞ trÝ c©n b»ng cña vËt liÖu khiªng. Kh«ng ® îc buéc d©y vµo
nh÷ng bé phËn dÔ bÞ h háng cña thiÕt bÞ;
2.7- Tríc khi khoan ph¶i tuú theo t×nh h×nh cô thÓ, ®¬n vÞ chñ
qu¶n khoan cÇn tiÕn hµnh lµm çc thñ tôc cã liªn quan ®Õn çc vÊn ®Ò
sau:
1. Tr×nh b¸o vÒ çc c«ng t¸c sÏ tiÕn hµnh vµ ®¨ng ký c tró víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng. Thùc hiÖn çc thñ tôc khoan ®ª ®iÒu, ®¶m b¶o giao
th«ng ® êng thuû, ® êng bé v.v..,
7

2. T×m hiÓu t×nh h×nh vÒ çc c«ng tr×nh ngÇm cã ë khu vùc
khoan, ®Æc biÖt ph¶i chó ý ®Õn ® êng çp ®iÖn, çp th«ng tin, ® êng
èng cÊp níc, cÊp nhiªn liÖu. NÕu xÐt thÊy khi khoan cã thÓ ®ông ch¹m
®Õn çc c«ng tr×nh Êy cÇn ®Ò nghÞ dÞch vÞ trÝ lç khoan;
3. Liªn hÖ víi çc chñ c«ng tr×nh hay chñ ®Êt ®ai ®Ó ® îc phÐp
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan vµ tho¶ thuËn çc ®iÒu kho¶n båi th êng vÒ
phôc håi l¹i c«ng tr×nh, hoa mÇu bÞ tæn h¹i trong khi tiÕn hµnh c«ng t¸c
khoan;
2.8- Çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng bao gåm viÖc x¸c ®Þnh vÞ
trÝ vµ cao ®é lç khoan, san nÒn, chuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn næi, ® îc lµm theo
quy ®Þnh cña çc ®iÒu tiÕp theo (Môc 3 ®Õn 5 ).
3- qui ®Þnh X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ ca0 ®é miÖng lç khoan
A. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
3.1- Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i:
- B¶o ®¶m ®óng to¹ ®é ®· ® îc quy ®Þnh trong b¶n nhiÖm vô
khoan hay ®Ò c¬ng khoan;
- Tu©n theo çc quy ®Þnh cña c«ng t¸c ®o ®¹c ® îc nªu trong ch-
¬ng nµy.
3.2- Trong tr êng hîp gÆp khã kh¨n kh«ng thÓ khoan ®óng vÞ trÝ
®· ®Þnh vµ nÕu kh«ng cã quy ®Þnh ®Æc biÖt th× ®¬n vÞ khoan ® îc
phÐp dÞch lç khoan trong kho¶ng 0,5-1,0 mÐt, tÝnh tõ vÞ trÝ lç khoan ®·
® îc x¸c ®Þnh, nhng ph¶i ®¶m b¶o môc ®Ých th¨m dß cña lç khoan ®ång
thêi x¸c ®Þnh to¹ ®é thùc tÕ cña lç khoan ®· khoan.
Ghi chó: Çc tr êng hîp cÇn dÞch vÞ trÝ lç khoan xa h¬n quy ®Þnh
trªn ph¶i ® îc sù ®ång ý cña c¬ quan ®Æt hµng hay ®¬n vÞ chñ qu¶n
(chñ c«ng tr×nh).
3.3 - Ph¶i ®¸nh dÊu vÞ trÝ lç khoan ®· ® îc ®Þnh vÞ b»ng cäc (®èi
víi nÒn ®Êt) dÊu s¬n hay v¹ch kh¾c (®èi víi nÒn cøng : ®¸ hoÆc bª t«ng
vv.. ).
3.4 - Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc mèc cña
m¹ng ®o ®¹c cña c«ng tr×nh hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ (Cäc tim tuyÕn, cäc
phãng d¹ng...) cña c«ng tr×nh.
Çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ph¶i ® îc c¬ quan ®Æt hµng hay
®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp kh«ng thÓ dïng trùc tiÕp çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ
®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan th× ph¶i lËp thªm m¹ng tam gi¸c nhá ®o
8

®¹c hay ®a gi¸c ®o ®¹c, dùa vµo çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ®· nªu
trªn ®©y.
3.5- Khi khu vùc khoan cha cã çc cäc mèc cña m¹ng ®o ®¹c hay
cäc ®Þnh vÞ cña c«ng tr×nh th× ph¶i liªn hÖ vÞ trÝ lç khoan víi çc ®iÓm
x¸c ®Þnh trªn çc vËt cè ®Þnh bÒn v÷ng cã s½n, hoÆc lËp çc cäc mèc
t¹m thêi vµ ® îc gi÷ cho ®Õn khi x¸c ®Þnh vµ kiÓm tra xong to¹ ®é
chÝnh thøc cña çc lç khoan.
3.6- Tïy theo t×nh h×nh cô thÓ ë hiÖn tr êng, møc ®é chÝnh x¸c
cña yªu cÇu mµ dïng mét trong çc ph ¬ng ph¸p sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh
vÞ trÝ lç khoan:
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc;
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc;
- Ph¬ng ph¸p giao héi thuËn.
a) Khi dïng ph ¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc vµ to¹ ®é ®éc cùc cÇn
thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau:
+ C«ng viÖc më gãc n»m ph¶i ® îc tiÕn hµnh b»ng dông cô ®o gãc
hoÆc m¸y kinh vÜ cã ®é chÝnh x¸c tõ 1 phót trë lªn. Më gãc hai lÇn ë hai
vÞ trÝ kh¸c nhau cña ®é bµn. Sai sè gi÷a çc lÇn më gãc kh«ng ® îc vît
qu¸ ®é chÝnh x¸c cña ®é bµn.
+ C«ng viÖc ®o dµi ph¶i ® îc lµm hai lÇn b»ng th íc thÐp 20 m - 50
m. Sai sè gi÷a hai lÇn ®o kh«ng vît qu¸ 1:2000 .
+ C«ng viÖc phãng tuyÕn ph¶i thùc hiÖn b»ng m¸y ng¾m. Khi
tuyÕn th¼ng dµi kh«ng qu¸ 200m cã thÓ dïng gia l«ng.
Ghi chó:
Khi vÞ trÝ lç khoan ë gÇn m¹ng líi ®o ®¹c (çch c¹nh cña ®a gi¸c ®o
®¹c kh«ng qu¸ 30m, ®èi víi vïng ®ång b»ng vµ 20m ®èi víi vïng ®åi) cã
thÓ dïng çc dông cô ®o gãc ®¬n gi¶n.
b) Khi dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ph¶i thùc hiÖn theo çc quy
®Þnh sau:
+ C¬ tuyÕn ®o ®¹c ph¶i ® îc lùa chän sao cho çc gãc cña tam
gi¸c giao héi, hîp thµnh do çc tia ng¾m vµ c¬ tuyÕn, n»m trong kho¶ng
30° ®Õn 120 °.
+ Nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m ®ång thêi hoÆc 2 tia ng¾m ®ång
thêi vµ 1 tia ng¾m kiÓm tra. Çc tr êng hîp giao héi b»ng 3 tia ng¾m võa
nªu còng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu vÒ gãc cho tõng tam gi¸c giao héi.
3.7- Khi khoan trªn ph¬ng tiÖn næi viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
® îc thùc hiÖn theo çc híng dÉn sau ®©y:
1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ®ång thêi víi c«ng viÖc ®Þnh vÞ ph -
¬ng tiÖn næi.
9

2. NÕu dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ th×
nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m.
3. Sau khi ®· ®Þnh vÞ ph¶i tiÕp tôc theo dâi sù æn ®Þnh vÞ trÝ
cña ph¬ng tiÖn næi.
Khi ph¬ng tiÖn næi ®É æn ®Þnh, èng v¸ch ®· h¹ vµo ®Êt vµ gi÷
® îc th¼ng ®øng ë vÞ trÝ khoan th× c«ng viÖc ®Þnh vÞ míi ® îc coi lµ
hoµn thµnh.
B. X¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan
3.8- Tríc khi khoan ph¶i ®o cao ®é mÆt ®Êt thiªn nhiªn t¹i vÞ trÝ lç
khoan, gi¸ trÞ lÊy trßn ®Õn centimet vµ ph¶i ghi râ vµo nhËt ký khoan
(gäi lµ cao ®é miÖng lç khoan).
3.9- Khi x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é cña c«ng tr×nh. Çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é ph¶i do c¬ quan thiÕt kÕ
c«ng tr×nh hay ®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp ë khu vùc khoan cha cã cäc mèc cao ®é th× cã thÓ lËp
mèc hay hÖ thèng mèc cao ®é gi¶ ®Þnh, nh ng tr íc khi nghiÖm thu toµn
bé c«ng t¸c khoan ph¶i x¸c ®Þnh ® îc cao ®é chÝnh thøc cña çc lç
khoan.
3.10- ViÖc ®o cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn b»ng
m¸y thuû b×nh hoÆc m¸y kinh vÜ. Sai sè gi÷a 2 lÇn ®o kh«ng ® îc vît
qu¸ ±50 L mm, víi L lµ kho¶ng çch tõ mèc cao ®é tíi lç khoan, tÝnh
b»ng km.
3.11- ë mçi lç khoan nªn ®Æt mét mèc cao ®é phô tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y :
1. VÞ trÝ mèc cao ®é phô ph¶i æn ®Þnh çch lç khoan chõng 2 -
3m vµ thuËn lîi cho c«ng viÖc ®o ®¹c vµ kiÓm tra cao ®é trong khi
khoan;
2. Cã cao ®é xÊp xØ mÆt nÒn (sµn) khoan.
Ghi chó:
- Cho phÐp dïng mÆt níc lµm mÆt ph¼ng chuyÒn cao ®é trong
ph¹m vi mÆt níc cã ®é chªnh kh«ng qu¸ 5 cm (ë khu vùc mÆt n íc s«ng
réng trªn 500 m hoÆc ë ®o¹n s«ng cã ®é dèc däc lín, ph¶i x¸c ®Þnh ®é
chªnh mÆt níc theo tµi liÖu thuû v¨n hay ®o b»ng ph ¬ng ph¸p chÝnh
x¸c).
- Cho phÐp dïng th íc th¨ng b»ng kiÓu bät níc hay kiÓu ch÷ A ®Ó
chuyÒn cao ®é trong ph¹m vi díi 30 m .
3.12- Khi c«ng t¸c khoan ® îc thùc hiÖn trªn çc ph ¬ng tiÖn næi
th× viÖc x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn vµ tÝnh
to¸n theo c«ng thøc sau:
10

Zm = Zn - Hn (1)
Trong ®ã:
Zm - Cao ®é miÖng lç khoan khi b¾t ®Çu hoÆc kÕt thóc khoan
Zn - Cao ®é mÆt níc ë cïng thêi ®iÓm ®o (m)
Hn - ChiÒu s©u tõ mÆt níc ®Õn mÆt ®Êt (®¸y s«ng, ®¸y hå...) khi
b¾t ®Çu khoan hoÆc khi kÕt thóc khoan (m)
Ghi chó:
- Ph¶i ®Æt cét thuû trÝ ë gÇn khu vùc khoan ®Ó ®o cao ®é mùc n -
íc (s«ng, hå...), ®o mùc níc theo chÕ ®é ®o ®Çu ca, gi÷a ca vµ cuèi
ca .NÕu mùc níc ®o ®Çu ca vµ cuèi ca kh«ng chªnh lÖch qu¸ 5 cm th× cã
thÓ kh«ng ®o mùc níc ë gi÷a ca ;
- Ph¶i ghi ngay mùc níc ®o ® îc vµo nhËt ký khoan. Mçi khi giao ca
ph¶i bµn giao mùc níc ®ang dïng lµm møc so s¸nh;
- Khi dïng cét thuû chÝ cña ®¬n vÞ kh¸c cÇn kiÓm tra l¹i ®é cao;
- Çc tr êng hîp dïng èng v¸ch dÉn híng, cét thuû chÝ ®Ó ®o cao
®é mùc níc hoÆc lµm mÆt so s¸nh ®Òu ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é
æn ®Þnh cña chóng.
3.13- Toµn bé sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n cao ®é lç khoan ph¶i
® îc ghi chÐp ®Çy ®ñ theo mÉu ë phô lôc sè 2 vµ lu vµo hå s¬ khoan.
4- qui ®Þnh lµm nÒn (sµn) khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
A. Lµm nÒn (sµn) khoan
4.1- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i gi÷ l¹i cäc hoÆc dÊu ®Þnh vÞ lç
khoan ®· c¾m ®Ó sau nµy dùng gi¸ vµ l¾p r¸p m¸y khoan cho ®óng vÞ
trÝ vµ tÝnh to¸n l¹i cao ®é miÖng lç khoan sau khi cã sù thay ®æi t¨ng
hoÆc gi¶m do ph¶i ®µo hoÆc ®¾p nÒn.
Cao ®é miÖng lç khoan ph¶i lÊy ®óng theo ®iÒu 3.8.
4.2- Ph¶i c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ çc kh¶ n¨ng thùc tÕ
khi thi c«ng khoan vµ trªn c¬ së so s¸nh kinh tÕ - kü thuËt mµ quyÕt
®Þnh ph¬ng ¸n lµm nÒn (sµn) khoan.
CÇn ®iÒu tra çc nguån vËt liÖu cña ®Þa ph ¬ng vµ nghiªn cøu ®Ó
sö dông hîp lý vµo viÖc lµm nÒn (sµn) khoan.
4.3- KÝch th íc nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o ®ñ chç ®Ó ®Æt
thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan vµ thao t¸c. KÝch th íc tèi thiÓu cña nÒn
(sµn) khoan, khi khoan th¼ng ®øng phô thuéc vµo lo¹i thiÕt bÞ khoan ® -
îc sö dông(tham kh¶o phô lôc 22)
11

4.4- Bªn c¹nh nÒn khoan, cÇn lµm mét b·i c«ng t¸c ®Ó kÐo cÇn
khoan, chuÈn bÞ dông cô, th¸o mÉu v.v.
4.5- Híng vµ kÝch th íc cña nÒn (sµn) khoan, b·i khoan cÇn ® îc lùa
chän sao cho viÖc lÊy dông cô vµ thao t¸c khi khoan thuËn tiÖn an toµn
®ång thêi tr¸nh ® îc tèi ®a khãi do m¸y khoan x¶ ra (XÐt theo híng giã
thÞnh hµnh trong thêi gian khoan ).
4.6- CÊu t¹o cña nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y:
1. NÒn (sµn) khoan ph¶i ch¾c ch¾n, æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho viÖc
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan trong suèt thêi gian khoan;
2. MÆt nÒn (sµn) khoan ph¶i b»ng ph¼ng, ch¾c ch¾n, tho¸t n íc
tèt, vµ ph¶i cao h¬n mùc níc mÆt cao nhÊt cã thÓ xuÊt hiÖn trong thêi
gian thi c«ng lç khoan Ýt nhÊt lµ 0,2 m ®èi víi vïng ngËp n íc hÑp hay vïng
ngËp níc c¹n (hå nhá, ao, ruéng...) vµ 0,5 m ®èi víi vïng ngËp n íc réng vµ
s©u (s«ng lín, hå lín...);
ë khu vùc ®Êt lÇy, nÒn khoan cÇn ® îc c¶i t¹o bÒ mÆt b»ng çch
th¸o kh« nÒn ®Êt, ®¾p phñ lªn mét líp ®Êt tèt hay dïng gç kª lãt v.v..;
3. Khi ®Þnh ®é dèc cña m¸i nÒn khoan (®µo hay ®¾p) nªn tham
kh¶o çc tµi liÖu cña phô lôc 3.
4. Sµn khoan ph¶i ® îc thiÕt kÕ vµ l¾p r¸p theo çc quy tr×nh kü
thuËt cã liªn quan hiÖn hµnh. Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ
dïng çc kiÓu sµn khoan ®· ® îc thö th¸ch ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn kiÓm to¸n.
4.7- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i chó ý ®Õn ¶nh h ëng qua l¹i cña nÒn
(sµn) khoan víi çc nh©n tè ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thuû v¨n, çc ho¹t
®éng kinh tÕ, quèc phßng, ®Æc biÖt ph¶i lu ý çc tr êng hîp sau ®©y:
12

1. NÒn (sµn) khoan n»m trªn sên dèc ph¶i lµm r·nh tho¸t níc phÝa
trong sên nói. ë sên nói cã gãc nghiªng díi 30o
nªn lµm nÒn lo¹i nöa ®µo,
nöa ®¾p. ë phÇn ®¾p , tr íc khi ®¾p ph¶i ®¸nh cÊp vµo sên dèc vµ khi
®¾p ph¶i chia líp ®Çm chÆt;
NÕu ®é dèc sên nói lín h¬n 30o
ph¶i lµm nÒn ®µo hoÆc sµn khoan.
2. Khi lµm nÒn (sµn) khoan díi v¸ch ®¸ hoÆc ë trªn sên nói cã ®¸
l¨n, sôt lë ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ®Ó tr¸nh tai n¹n cho ng êi vµ
thiÕt bÞ, nh lu kho¶ng çch an toµn, ®µo r·nh hay ®¾p ô chèng ®¸ l¨n,
nËy bá hoÆc neo ch¾c çc t¶ng ®¸ nguy hiÓm v.v..;
3. NÒn (sµn) khoan ë lòng s«ng (khe, suèi) bao gåm c¶ phÇn b·i vµ
bê ngËp níc th êng xuyªn hay ngËp níc cã chu kú ph¶i ® îc thiÕt kÕ thÝch
hîp víi çc ®iÒu kiÖn thuû v¨n vµ khÝ t îng thu thËp ® îc nh quy ®Þnh cña
®iÒu 5.2.
Khi khoan trong mïa b·o lò ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng b·o lò,
®Æc biÖt khi khoan ë miÒn nói ph¶i chó ý ®Ò phßng lò èng.
4. Khi ph¶i khoan ë gÇn çc ® êng d©y t¶i ®iÖn (kÓ c¶ ® êng t¶i
®iÖn ngÇm) cÇn liªn hÖ víi çc c¬ quan qu¶n lý ph©n phèi ®iÖn ®Ó thùc
hiÖn çc biÖn ph¸p an toµn lao ®éng;
5. Khi cÇn næ m×n ®Ó thi c«ng nÒn khoan cÇn lµm ®Çy ®ñ thñ
tôc vµ thùc hiÖn çc quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ c«ng t¸c ph¸ næ;
6. Ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña viÖc ®¾p nÒn khoan ®Õn çc c«ng
tr×nh ë gÇn ®ã, nh g©y xãi lë...;
4.8- Trong khi khoan ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lón vµ tr¹ng
th¸i æn ®Þnh cña nÒn (sµn) khoan còng nh sù biÕn ®æi cña çc ®iÒu
kiÖn thiªn nhiªn kh¸c ®Ó cã biÖn ph¸p øng phã kÞp thêi.
B. L¾p dùng gi¸ khoan
4.9- C¨n cø vµo cÊu t¹o, gi¸ khoan ® îc chia lµm hai lo¹i:
- Gi¸ khoan ®éc lËp.
- Gi¸ khoan l¾p trªn xe.
§èi víi bÊt kú lo¹i gi¸ nµo, c«ng viÖc dùng gi¸ chØ d îc tiÕn hµnh sau
khi ®· chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vµ kiÓm tra quy çch toµn bé çc cÊu kiÖn, thiÕt
bÞ, dông cô cÇn thiÕt cho viÖc l¾p dùng gi¸ khoan. Kh«ng ® îc dïng çc
cÊu kiÖn, thiÕt bÞ, dông cô kh«ng hîp çch.
4.10- Khi l¾p dùng lo¹i gi¸ khoan ®éc lËp ph¶i tiÕn hµnh theo çc
quy ®Þnh sau:
1. L¾p dùng gi¸ tr íc khi l¾p ®Æt m¸y khoan;
2. BÊt kú lµ lo¹i gi¸ cã mÊy ch©n ph¶i t×m çch cè ®Þnh hai ch©n
®Ó chèng tr ît, tèt nhÊt lµ cè ®Þnh hai ch©n ë vÞ trÝ lµm viÖc chÝnh thøc
cña chóng sau khi dùng gi¸.Hai ch©n cè ®Þnh ph¶i ® îc l¾p ®Çy ®ñ çc
13

thanh gi»ng. §èi víi gi¸ 4 ch©n, ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng cho hai
ch©n cßn l¹i;
3. Tuú theo kh¶ n¨ng thùc tÕ cã thÓ dïng søc ng êi, têi g¾n ë ch©n
gi¸, têi ®Æt ngoµi, cÇn cÈu ®Ó dùng gi¸ nh ng ph¶i c¨n cø vµo tÝnh to¸n
®Ó dùng gi¸ cho an toµn;
4. Trong qu¸ tr×nh dùng gi¸ ph¶i cã ng êi ®iÒu khiÓn chung, ng êi
®iÒu khiÓn ph¶i ®øng ngoµi ph¹m vi c«ng t¸c ®Ó quan s¸t vµ ra hiÖu
lÖnh;
5. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng vµ çc chi tiÕt cßn l¹i cña gi¸
ngay sau khi gi¸ ® îc dùng lªn. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ vµ vÆn chÆt çc ®inh èc
liªn kÕt;
6. Ph¶i ch»ng buéc ®ñ çc gi©y ch»ng æn ®Þnh cña gi¸;
7. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu, ph¶i kª lãt d íi çc ch©n gi¸
khoan ®Ó chèng lón tr ît.
4.11- Khi l¾p dùng çc lo¹i gi¸ khoan g¾n trªn xe ph¶i tiÕn hµnh
theo çc quy ®inh sau:
1. §a xe m¸y vµo vÞ trÝ lç khoan, ®èi chuÈn trôc khoan (hoÆc bé
quay) víi cäc dÊu lç khoan;
2. HiÖu chØnh th¨ng b»ng vµ cè ®Þnh xe khoan b»ng çc ch©n
chèng vµ vËt chÌn chuyªn dông. KiÓm tra th¨ng b»ng xe khoan theo c¶ hai
chiÒu b»ng d©y däi hoÆc b»ng çch kiÓm tra sù trïng hîp cña d©y çp tù
do víi trôc quay cña ®Çu m¸y khoan, hoÆc b»ng çc dông cô lÊy th¨ng
b»ng kh¸c;
Khi hiÖu chØnh xe khoan ph¶i chó ý lµm cho çc bé dÝp cña çc trôc
xe phÝa sau hoµn toµn kh«ng chÞu t¶i;
3. Dùng gi¸ khoan theo híng dÉn riªng cña tõng lo¹i xe khoan vµ cè
®Þnh gi¸ ë t thÕ lµm viÖc;
4. Ch»ng buéc ®ñ çc d©y ch»ng æn ®Þnh gi¸;
5. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu th× çc ch©n chèng ph¶i
tùa lªn çc tÊm gç lãt hoÆc ®Öm çt sái ®Ó gi¶m øng suÊt lªn nÒn.
4.12- Sau khi dùng xong gi¸ khoan, dï lµ lo¹i gi¸ khoan nµo còng
ph¶i kiÓm tra çc mÆt sau ®©y:
1. Tr¹ng th¸i æn ®Þnh chung cña gi¸ khoan vµ çc thiÕt bÞ phô
thuéc;
2. ChÊt lîng l¾p r¸p çc chi tiÕt cña gi¸;
3. §é chÝnh x¸c vµ ch¾c ch¾n cña pu li ®Ønh gi¸ (®ñ d©y treo
b¶o hé);
4. Sù ®èi chuÈn cña trôc khoan víi cäc dÊu lç khoan. Çc thiÕu
sãt sai lÖch ph¶i ® îc söa ch÷a tr íc khi l¾p m¸y.
14

Ghi chó:
Khi khoan xiªn, trôc khoan (bé quay hoÆc ® êng çp cÈu) ph¶i ®èi
chuÈn víi cäc dÊu lç khoan ®ång thêi ph¶i ®óng ®é nghiªng vµ gãc ph -
¬ng vÞ ®· quy ®Þnh.
C. L¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
4.13- §èi víi lo¹i m¸y khoan cã bÖ m¸y ®Æt trªn mÆt ®Êt th× bÖ
m¸y ph¶i ® îc kª trªn ®ßn ngang (b»ng gç hay thÐp) ®· quy ®Þnh cho
tõng lo¹i m¸y vµ b¾t chÆt vµo çc ®ßn ngang Êy. Ph¶i kª chÌn ®Õ cho
çc ®ßn ngang gèi ®Òu lªn mÆt ®Êt vµ bÖ m¸y ® îc ngang b»ng (kiÓm
tra b»ng th íc th¨ng b»ng).
Khi nÒn ®Êt mÒm yÕu cÇn t¨ng cêng kª lãt hay c¶i t¹o ®Êt nÒn nh
®· quy ®Þnh ë ®iÒu 4.6 .
4.14- Ph¶i ®Æt bÖ m¸y vµo ®óng vÞ trÝ sao cho khi l¾p ®Çu m¸y
khoan th× trôc quay ®Çu m¸y khoan trïng víi trôc lç khoan.
§èi víi bÖ m¸y khoan cã thít di ®éng th× bÖ m¸y ph¶i ® îc ®Æt sao
cho trôc quay ®Çu m¸y khoan çch lç khoan mét ®o¹n gÇn b»ng kho¶ng
di ®éng ® îc cña thít.
4.15- Khi l¾p m¸y khoan lªn bÖ cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
1. Ph¶i lau chïi s¹ch sÏ çc bé phËn cña m¸y;
2. Ph¶i kiÓm tra vµ cho ®Çy ®ñ dÇu mì vµo çc æ vµ c¬ cÊu
chuyÓn ®éng cÇn b«i tr¬n theo ®óng híng dÉn kü thuËt cña tõng lo¹i
m¸y;
3. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc chi tiÕt cña m¸y;
4. Ph¶i xiÕt chÆt çc ®inh èc liªn kÕt. NÕu liªn kÕt b»ng hai ®inh
èc trë lªn ph¶i v¨n ®Òu çc bu l«ng ®èi xøng nhau cho ®Õn khi chÆt.
4.16- Khi l¾p hÖ thèng b¬m dung dÞch khoan cÇn chó ý:
1. Ph¶i l¾p ®ång hå ®o ¸p lùc dung dÞch khoan.
2. Ph¶i ®Æt ®Çu hót níc díi mÆt níc 0,3 - 0,4 mÐt vµ gi÷ cho ®Çu
hót kh«ng bÞ r¸c rëi b¸m vµo.
3. èng hót vµ èng ®Èy cña m¸y b¬m ph¶i chÞu d îc ¸p lùc hót vµ ¸p
lùc ®Èy t¬ng øng víi lo¹i m¸y b¬m.
4.17- Sau khi l¾p r¸p xong m¸y khoan cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra
toµn diÖn çc mÆt sau ®©y:
1. §é ch¾c ch¾n vµ ®é chÝnh x¸c cña çc bé phËn m¸y;
2. Sù b«i tr¬n çc bé phËn cña thiÕt bÞ;
3. Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña çc c¬ cÊu truyÒn lùc gi÷a çc bé phËn
m¸y nh d©y cuaroa, b¸nh r¨ng, trôc cac ®¨ng vv... CÇn ph¸t hiÖn vµ lo¹i
trõ çc vËt l¹ gi÷a çc cÊu kiÖn chuyÓn ®éng;
15

4. T×nh tr¹ng d©y çp ë tang têi, ë rßng räc ®Ønh gi¸ vµ däc theo
ch©n gi¸;
5. T×nh tr¹ng cña phanh h·m, sù ho¹t ®éng b×nh th êng cña cÇn
g¹t h·m, m¸ phanh (®Üa phanh cã dÇu, mì, níc ph¶i lau kh«);
6. Tr¹ng th¸i kü thuËt cña m¸y næ;
7. T×nh tr¹ng cña çc bé phËn b¶o vÖ an toµn .
8. §é chÝnh x¸c cña trôc khoan:
9. Çc cÇn g¹t ®iÒu khiÓn ph¶i ® îc ® a vÒ vÞ trÝ trung hoµ.
4.18- Sau khi kiÓm tra vµ xö lý çc sai lÖch cña m¸y xong míi cho
m¸y ch¹y thö .
5- qui ®Þnh vÒ khoan trªn s«ng n íc
A. Quy ®Þnh chung
5.1- Khi tiÕn hµnh çc c«ng t¸c khoan ë trong çc thung lòng, lßng
s«ng,khe, suèi..., bao gåm c¶ phÇn b·i vµ bê, ë çc khu vùc ngËp n íc th -
êng xuyªn hay chu kú, b»ng çc ph ¬ng tiÖn næi gäi t¾t lµ khoan trªn
s«ng níc ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh cña ch¬ng nµy .
5.2- Tríc khi thùc hiÖn c«ng t¸c khoan trªn s«ng níc cÇn t×m hiÓu
çc tµi liÖu vÒ thuû v¨n, khÝ t îng vµ ®Þa chÊt ë khu vùc khoan nh :
1. T×nh h×nh mùc níc, t×nh h×nh thuû triÒu;
2. T×nh h×nh dßng ch¶y;
3. §é s©u ngËp níc;
4. TÝnh chÊt cña çc con lò, thêi gian x¶y ra lò sím nhÊt vµ muén
nhÊt. §èi víi çc s«ng, khe, suèi ë vïng nói cÇn t×m hiÓu t×nh h×nh lò nói
(lò èng);
5. T×nh h×nh giã, b·o, sãng (chiÒu cao vµ chiÒu dµi sãng) trªn s«ng
níc. Çc tai n¹n ®· x¶y ra trong vïng níc;
6. T×nh h×nh giao th«ng thuû, vËn chuyÓn bÌ, m¶ng vµ t×nh h×nh
vËt tr«i trªn s«ng;
7. T×nh h×nh ®Þa chÊt vµ t×nh h×nh sãi, båi ë bê s«ng , ®¸y
s«ng;
Ph¶i cè g¾ng thu thËp çc tµi liÖu trªn ë çc tr¹m thuû v¨n, khÝ t îng gÇn
khu vùc khoan nhÊt hoÆc ë çc ®¬n vÞ ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t ë khu vùc
khoan dß.
Khi kh«ng thu thËp ® îc çc tµi liÖu cÇn thiÕt thÝch hîp ë çc c¬
quan nãi trªn cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra thu thËp tµi liÖu trong çc c¬ quan
vµ nh©n d©n ë ®Þa ph¬ng.
16

5.3- Khi khoan trªn s«ng níc ë nh÷ng n¬i cã luång giao th«ng thuû
hoÆc cã çc vËt tr«i lín nh bÌ, m¶ng, gç v.v... ®¬n vÞ khoan cÇn liªn hÖ
víi c¬ quan qu¶n lý giao th«ng thuû ®Ó xem xÐt çc trë ng¹i cã thÓ gÆp,
thùc hiÖn çc quy ®Þnh cña giao th«ng thuû hoÆc kÝ hîp ®ång víi c¬
quan qu¶n lý ® êng thuû ®Ó c¬ quan nµy híng dÉn giao th«ng thuû,
chèng va tr«i, b¶o vÖ khu vùc khoan .
B. ThiÕt kÕ lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng n íc
5.4- Khi lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng níc ph¶i c¨n
cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n kiÓm tra cêng ®é kÕt cÊu vµ æn ®Þnh lËt .
Çc tÝnh to¸n kiÓm tra ph¶i ® îc lµm theo çc quy tr×nh kü thuËt cã
liªn quan hiÖn hµnh.
Ghi chó:
Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ sö dông ph ¬ng tiÖn næi
dïng cho c«ng t¸c khoan ®· ® îc thö th¸ch ë çc vïng cã çc ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn tÝnh kiÓm tra theo quy ®Þnh
nµy, nhng viÖc chän ph¬ng tiÖn næi ph¶i do thñ tr ëng ®¬n vÞ quyÕt
®Þnh.
5.5- ë çc ph¬ng tiÖn næi nªn t¹o "khe rót" . Khe rót ph¶i ® îc bè
trÝ ë ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn vµ ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu cÊu t¹o
sau ®©y:
1. Çc liªn kÕt cña khe rót ph¶i th¸o l¾p ® îc nhanh chãng;
2. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt cña
ph¬ng tiÖn khi th¸o dì çc liªn kÕt cña khe rót;
3. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt khi
kÝch nhæ èng v¸ch.
5.6 - NÕu kh«ng cã ph ¬ng tiÖn næi ®ñ lín cã thÓ dïng thªm çc
ph¬ng tiÖn næi phô ®Ó ®Æt çc thiÕt bÞ phô, chë vËt liÖu khoan .
5.7- Yªu cÇu vÒ kÝch th íc tèi thiÓu cña sµn c«ng t¸c khoan trªn ph -
¬ng tiÖn næi, trõ quy ®Þnh vÒ chiÒu cao phÇn næi, cÇn lµm theo çc
quy ®Þnh cho sµn khoan ghi ë ®iÒu 4.3.
C. Quy ®Þnh neo ch»ng ph ¬ng tiÖn næi vµ çc biÖn ph¸p b¶o
®¶m an toµn cho ph ¬ng tiÖn næi
5.8- Tríc khi lai d¾t ph ¬ng tiÖn næi ra vÞ trÝ khoan cÇn kiÓm tra
l¹i toµn bé ph¬ng tiÖn kÓ c¶ çc thiÕt bÞ neo ch»ng, th¸o dì çc d©y
®iÖn, d©y th«ng tin nèi víi çc ph ¬ng tiÖn næi.
17

Çc thiÕu sãt vµ h háng cña ph¬ng tiÖn cÇn ® îc söa ch÷a xong tr íc
khi rêi bÕn.
5.9- Ph¬ng tiÖn næi ph¶i ® îc neo hay ch»ng gi÷ vÒ çc híng ®Ó
®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, gi÷ ®óng vÞ trÝ trong suèt thêi gian khoan.
Sè lîng d©y neo ch»ng kh«ng nªn Ýt h¬n 4 çi. Tr êng hîp dïng 4
d©y neo ch»ng cÇn bè trÝ çc d©y neo ch»ng t¹o víi chiÒu cña dßng ch¶y
mét gãc nhän tõ 35o
®Õn 45o
vµ c¨ng vÒ 4 phÝa kh¸c nhau.
ë ®iÓm nèi cè ®Þnh cña d©y neo víi phao, kh«ng nèi g©y khóc,
ph¶i cã ®é cong lîn ®Ó ®¶m b¶o cho d©y neo chÞu lùc tèt. Khi khoan ë
vïng níc mÆn hoÆc níc lî nªn dïng d©y thõng lµm b»ng s¬ dõa hoÆc ni
lon lµm d©y neo ch»ng.
Khi dïng hè thÕ ®Ó neo gi÷ th× ph¶i tÝnh to¸n hè thÕ theo çc quy
®Þnh hiÖn hµnh vµ ph¶i th êng xuyªn theo dâi t×nh tr¹ng æn ®Þnh cña
hè thÕ.
5.10- Khi th¶ neo ph¶i thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
1. Ph¶i cã ngêi ®iÒu khiÓn chung;
2. Ph¶i th¶ neo phÝa trªn dßng ch¶y tr íc;
3. Ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ th¶ neo b»ng çc ph ¬ng ph¸p tin cËy ®¶m
b¶o cho d©y neo ® îc c¨ng ®óng híng vµ ®ñ chiÒu dµi ®· thiÕt kÕ, nh
ph¬ng ph¸p giao héi, ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc.
5.11- Khi khoan trong mïa lò hoÆc khoan ë n¬i cã dßng ch¶y m¹nh
(v > 1.5 m/s) cÇn chó ý thùc hiÖn çc yªu cÇu sau ®©y:
1. TËn dông ®Æt híng däc cña ph¬ng tiÖn næi trïng víi híng dßng
ch¶y;
2. Ph¶i xÐt chèng cong vµ t¨ng ®é cøng cho èng v¸ch b»ng çch
dïng èng v¸ch dÉn híng lín, t¨ng ®é ngµm vµo ®Êt cña èng v¸ch dÉn híng
hoÆc t×m çch gi¶m chiÒu dµi tù do cña èng b»ng kÕt cÊu thÝch hîp (nh
neo ch»ng ®o¹n gi÷a èng v¸ch vµo ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn ..v.v.);
3. Nªn ®Æt 5 d©y neo ch»ng, trong ®ã cã 3 neo ë phÝa th îng lu;
4. NÕu møc níc biÕn ®æi nhiÒu trong khi khoan th× mçi d©y neo
nªn cã mét têi riªng ®Ó ®iÒu chØnh cho kÞp thêi.
5.12- Trong khi sö dông vµ b¶o qu¶n ph ¬ng tiÖn næi ph¶i nghiªm
chØnh thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
1. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lÖch cña ph ¬ng tiÖn næi ®Ó ®iÒu
chØnh t¶i träng, gi÷ th¨ng b»ng cho ph ¬ng tiÖn;
2. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi mùc níc ®Ó ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña
d©y neo, gi÷ cho ph¬ng tiÖn ë ®óng vÞ trÝ khoan vµ kh«ng bÞ d×m;
3. NÕu cã r¸c rëi vËt tr«i quÊn b¸m vµo d©y neo ph¶i g¹t bá kÞp
thêi;
18

4. §èi víi phao kÝn, çc n¾p phao ph¶i cã gio¨ng cao su vµ ® îc ®Ëy
chÆt;
5. Khi ngõng khoan, trªn ph ¬ng tiÖn næi ph¶i cã ng êi trùc g¸c ®Ó
gi¶i quyÕt kÞp thêi çc sù cè bÊt tr¾c x¶y ra. Sè ng êi trùc g¸c do thñ tr -
ëng ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan quyÕt ®Þnh theo çc t×nh huèng cô thÓ.
5.13- §¬n vÞ khoan ® îc giao nhiÖm vô qu¶n lý ph ¬ng tiÖn næi
ph¶i lËp mét sæ kª thiÕt bÞ dông cô cã trªn ph ¬ng tiÖn næi. Sæ nµy ph¶i
®Ó ë n¬i c tró cña tæ, kh«ng ® îc ®em ra ph¬ng tiÖn næi.
Khi ® a thªm hoÆc rót bít thiÕt bÞ, dông cô khái ph ¬ng tiÖn næi
cÇn ghi ngay vµo sæ kª nãi trªn.
Çc thiÕt bÞ dông cô bÞ r¬i xuèng níc ph¶i t×m çch trôc vít kÞp
thêi.
§èi víi çc vËt r¬i kh«ng trôc vít ® îc ®¬n vÞ khoan cÇn b¸o ngay
cho c¬ quan thiÕt kÕ c«ng tr×nh hoÆc c¬ quan ®Æt hµng biÕt ®Ó t×m
çch xö lý.
6- qui ®Þnh vÒ ph ¬ng ph¸p khoan
A. Chän ph ¬ng ph¸p khoan
6.1- Khi lùa chän ph ¬ng ph¸p khoan ph¶i ®¶m b¶o ® îc çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. Ph¸t hiÖn chÝnh x¸c ®Þa tÇng, lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, n íc vµ
thùc hiÖn thÝ nghiÖm trong lç khoan ® îc chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ theo yªu
cÇu.
2. §¹t n¨ng suÊt khoan cao, hao phÝ vËt t Ýt vµ tiÕn ®é nhanh;
3. §¶m b¶o kü thuËt vµ an toµn lao ®éng;
6.2- C¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa tÇng vµ yªu cÇu cña nhiÖm vô
khoan, bíc ®Çu lùa chän ph¬ng ph¸p khoan theo b¶ng 6.1 sau ®©y:
B¶ng 6.1
Lo¹i ®Êt ®¸
CÊp ®Êt
®¸ theo
®é khoan
Ph¬ng ph¸p khoan
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn.
I
- Khoan xoay: mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a, mòi guång xo¾n ®Çu
ph¼ng.
- Khoan Ðp: mòi khoan èng l¾p bª, mòi
khoan hom.
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i dÎo, dÎo cøng.
- §Êt dÝnh lÉn d¨m, s¹n
(sái , cuéi )
II ~III
- Khoan xoay: mòi khoan ruét gµ, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu ph¼ng, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i (kÕt hîp
dung dÞch sÐt).
19

- Çc lo¹i ®Êt rêi (çt,
sái, cuéi nhá vµ võa) ë
tr¹ng th¸i xèp rêi ®Õn
chÆt .
I ~III
- Khoan déng: mòi khoan èng l¾p bª.
- Khoan xoay: Mòi khoan guång xo¾n
®Çu ph¼ng, mòi khoan h¹t kim lßng
®«i (kÕt hîp dung dÞch sÐt ).
- §Êt hßn to (cuéi lín, ®¸
t¶ng .v.v.).
- Çc ®Þa tÇng kÑp lÉn
®¸ hßn to.
III ~ VII
- Khoan déng: mòi khoan l¾p bª, mòi
khoan ph¸.
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan bi hay mòi khoan kim c¬ng, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu khoan ph¸.
- §Êt sÐt cøng.
- Çc lo¹i ®¸ cã ®é cøng
tõ mÒm ®Õn cøng võa.
III ~ VII
(VIII)
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
dung dÞch sÐt, khoan guång xo¾n víi
®Çu khoan ph¸.
- Çc lo¹i ®¸ tõ cøng
®Õn cùc kú cøng
(VII)
VIII ~ XII
- Khoan xoay: mòi khoan bi, mòi khoan
kim c¬ng.
Ghi chó: CÊp ®Êt ®¸ ®Æt trong ngoÆc ®¬n lµ cÊp ®Êt ®¸ ® îc khoan trong
tr êng hîp ç biÖt.
Trong qu¸ tr×nh khoan cÇn theo dâi liªn tôc hiÖu qu¶ cña ph ¬ng
ph¸p khoan ®· dïng ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh hoÆc thay ®æi ph ¬ng
ph¸p khoan nh»m tho¶ m·n yªu cÇu ®· ®Ò ra ë ®iÒu 6.1.
6.3- Dï dïng bÊt cø ph ¬ng ph¸p khoan nµo còng cÇn ®Æc biÖt chó
ý ®¶m b¶o hêng ban ®Çu cña cét dông cô khoan khi më lç. NÕu ph¸t
hiÖn sai lÖch híng cÇn t×m nguyªn nh©n ®Ó xö lý kÞp thêi. Khi ®iÒu
chØnh sai lÖch híng trôc lç khoan nªn tiÕn hµnh b»ng søc ng êi.
Khi khoan më lç ë nh÷ng vïng ngËp níc hoÆc khoan vµo nh÷ng
®Þa tÇng kh«ng æn ®Þnh ph¶i kÕt hîp c«ng viÖc khoan víi viÖc h¹ èng
v¸ch dÉn híng. C«ng viÖc ®Æt çc èng nµy ph¶i ® îc chó ý ®Æc biÖt ®Ó
®¶m b¶o híng cña lç khoan.
B. Khoan déng
6.4 - Khoan déng b»ng mòi khoan èng l¾p bª ® îc dïng ®Ó khoan
vµo çc ®Þa tÇng lµ ®Êt rêi (çt, sái, cuéi) vµ déng vÐt lçkhoan sau khi
®· khoan vµ lÊy mÉu thÝ nghiÖm hoµn chØnh .
Khi khoan gÆp çc ®Þa tÇng cuéi lín, ®Êt hßn lín, ®¸ t¶ng, cã kÝch
cì lín h¬n miÖng mòi khoan èng l¾p bª, th× ph¶i dïng çc mòi khoan
déng ph¸ ®Ó ph¸ vôn vµ chÌn d¹t ®¸ sang v¸ch lç råi dïng èng l¾p bª
déng vÐt lç hoÆc ph¶i chän ph ¬ng ¸n khoan kh¸c cho phï hîp.
6.5- Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª cÇn thùc hiÖn çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. CÇn lùa chän èng l¾p bª cã ® êng kÝnh phï hîp víi yªu cÇu ® îc
nªu ë ®iÒu 6.6, ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông cô khoan ®éng theo
yªu cÇu ghi ë ®iÒu 6.7 vµ cÊu t¹o cña cét dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.8;
20

2. Khi dïng èng v¸ch ®Ó gia cè v¸ch lç khoan th× ph¶i chän èng
v¸ch sao cho gi÷a èng v¸ch vµ èng l¾p bª cã khe hë b×nh qu©n trong
kho¶ng tõ 4 ÷ 17 mm, tøc lµ kho¶ng chªnh gi÷a ® êng kÝnh ngoµi cña èng
l¾p bª vµ ® êng kÝnh trong cña èng v¸ch tõ 8 ÷ 34 mm;
X¸c ®Þnh trÞ sè cña khe hë nµy theo nguyªn t¾c: Dïng khe hë nhá
khi khoan lç ® êng kÝnh nhá, khi khoan trong tÇng ®Êt rêi cã h¹t mÞn,
hoÆc khoan trong tÇng ®Êt rêi kh«ng bÞ tråi. Trong çc tr êng hîp ngîc l¹i
ph¶i chän khe hë lín h¬n;
3. ChiÒu s©u mçi hiÖp déng kh«ng ® îc qu¸ 1m (kh«ng kÓ ®o¹n
déng vÐt çt tråi). NÕu ph¸t hiÖn ®æi tÇng ph¶i ngõng déng ngay ®Ó lÊy
mÉu;
4. Ph¶i h¹ liªn tôc èng v¸ch sao cho ch©n èng v¸ch lu«n lu«n xuèng
gÇn ®Çu èng l¾p bª vµ kh«ng ® îc ®Ó vai èng l¾p bª xuèng qu¸ ch©n
èng v¸ch. Khi dïng biÖn ph¸p xoay l¾c ®Ó h¹ èng v¸ch ph¶i chó ý ®Ó
phßng cho èng kh«ng bÞ nh¶ ren;
5. ChiÒu cao n©ng cét dông cô khoan kh«ng ® îc lín h¬n 1m hoÆc
kh«ng ® îc lín h¬n 0,20 m ®èi víi tr êng hîp déng vÐt trong tÇng ®Êt
dÝnh;
6. Ph¶i ®Ò phßng tr êng hîp çt trµo ra miÖng trªn èng l¾p bª g©y
kÑt lç khoan.
6.6 - Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª vµo tÇng cuéi cÇn lùa chän
mòi khoan èng l¾p bª theo b¶ng 6.2:
B¶ng 6.2
Sè
TT
TrÞ sè b×nh qu©n ® êng kÝnh
cña tæ hîp lín nhÊt (mm)
§êng kÝnh cña èng l¾p bª cÇn
dïng (mm)
1 > 150 168 - 146
2 100 - 150 146 - 127
3 < 100 127 - 108
6.7- Träng lîng cña cét dông cô khoan déng (P) thÝch hîp cho tõng
cÊp ®Êt ®¸ ® îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
P = R x  (kg)
Trong ®ã:
R - Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét dông cô khoan déng
trªn mét centimet chiÒu dµi vµnh (lìi) mòi khoan (kG / cm), lÊy
theo b¶ng 6.3.
 - ChiÒu dµi vµnh mòi hay chu vi vµnh lç khoan, cm .
21

B¶ng 6.3
Sè
TT
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét
dông cô khoan R (KG / cm) .
1 I - III 20 - 25
2 III - VI 30 - 40
3 VI -I X 40 - 50
4 IX - XII 50 - 70
Ghi chó:
Çc sè liÖu ghi ë b¶ng trªn ® îc dïng cho c¶ hai lo¹i mòi khoan déng
èng l¾p bª vµ mòi khoan déng ph¸.
6.8- Khi cÇn l¾p cÇn nÆng ®Ó ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông
cô khoan th× cÇn nÆng ® îc l¾p liÒn víi mòi khoan.
6.9 - Khi khoan déng ph¸ b»ng çc mòi khoan déng kiÓu lìi ®ôc,
kiÓu ch÷ X, kiÓu ch÷ I v.v. cÇn ®¶m b¶o träng lîng vµ cÊu t¹o cña cét
dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.7; 6.8 vµ thùc hiÖn çc th«ng sè khoan déng
ph¸ kª ë b¶ng 6.4.
B¶ng 6.4
Sè Th«ng sè CÊp ®Êt ®¸ theo ®é khoan
TT IV V - VI VII - VIII IX - X XI - XII
1
Thêi gian ®Ëp vôn
®¸ (phót)
2 8 17 25 25
2
ChiÒu s©u khoan
® îc trong mét hiÖp
(m).
1 ~ 1,2 0,7 ~
0,9
0,5 0,5 ~
0,7
0,3 ~
0,4
3
ChiÒu cao nhÊc mòi
khoan ph¸ (m )
0,5 0,9 1,1 0,9 1,2
6.10- Khi khoan déng trong çc líp çt tråi cÇn ¸p dông phèi hîp çc
biÖn ph¸p chèng tråi sau ®©y:
1. T¹o cét níc d trong lç khoan. Cét níc d cã chiÒu cao cao h¬n mùc
níc díi ®Êt tõ 2 ®Õn 5 mÐt tuú theo ¸p lùc tråi. NÕu ¸p lùc tråi lín ph¶i
dïng cét níc d cao vµ ngîc l¹i.
2. Gi¶m chiÒu cao n©ng cét dông cô khoan déng,
3. Dïng mòi khoan déng cã ® êng kÝnh nhá h¬n ® êng kÝnh trong
cña èng v¸ch tõ 20 ®Õn 35mm;
22

4. Khi rót cét dông cô khoan ph¶i rót víi tèc ®é chËm nhÊt cña têi.
Khi cã yªu cÇu chèng tråi nghiªm ngÆt th× ph¶i gi¶m chiÒu cao
déng xuèng møc tèi thiÓu, trong kho¶ng tõ 5 - 15cm, nªn dïng têi tay ®Ó
rót cét dông cô khoan víi tèc ®é chËm vµ cã thÓ dïng dung dÞch sÐt ®Ó
chèng tråi.
6.11- Khi khoan vµo çc líp ®Êt rêi nÕu cã yªu cÇu thö xuyªn hoÆc
thÝ nghiÖm xuyªn tiªu chuÈn ( SPT ) th× c«ng viÖc thö xuyªn cÇn tiÕn
hµnh theo çc híng dÉn chuyªn m«n vµ ph¶i thùc hiÖn chèng tråi nghiªm
ngÆt.
6.12- Trong qu¸ tr×nh khoan déng, ®Ó thiÕt bÞ khoan ho¹t ®éng
b×nh th êng, cÇn lu ý çc mÆt sau ®©y:
1. Ph¶i theo dâi sù lµm viÖc b×nh th êng cña çc bé phËn thiÕt bÞ,
nhÊt lµ çc bé phËn chuyÓn ®éng cã liªn quan víi têi;
2. Ph¶i ®iÒu khiÓn têi ªm thuËn, tr¸nh lµm cho çp bÞ giËt;
3. Ph¶i lu«n lu«n gi÷ cho d©y çp cuèn ®Òu vµo tang têi vµ kh«ng
bÞ vÆn xo¾n.
4. Ph¶i th êng xuyªn ®iÒu chØnh d©y çp, kh«ng ®Ó çp bÞ chïng
qu¸ hay c¨ng qu¸;
5. Khi h¹ cét dông cô khoan xuèng gÇn ®¸y lç khoan th× ph¶i më
bé phËn li hîp ma s¸t võa ph¶i, ®ång thêi h·m nhÑ tang têi ®Ó tr¸nh cho
d©y çp khái bÞ lång ra theo qu¸n tÝnh khi dông cô ®· ch¹m ®¸y lç
khoan.
C. Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª, mòi khoan hom
6.13- Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª hay mòi khoan hom
chñ yÕu ® îc xö dông ®Ó khoan çc tÇng ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn vµ lÊy mÉu khi kh«ng thÓ lÊy ® îc mÉu ®Êt b»ng çc lo¹i mòi
khoan kh¸c vµ çc lo¹i èng mÉu th«ng th êng, hoÆc dïng ®Ó vÐt dän ®¸y
lç khoan .
6.14 - ChiÒu s©u Ðp mçi hiÖp khoan kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi
èng l¾p bª hay èng mòi khoan hom tÝnh tõ ®¸y lìi khoan ®Õn vai mòi
khoan .
6.15 - Lùc Ðp cã thÓ dïng tay (søc ng êi), b»ng têi qua hÖ thèng pu
li chuyÒn hoÆc ¸p lùc Ên cña m¸y khoan.
D. Khoan xoay b»ng mòi khoan ruét gµ, mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a
23

6.16- Khoan ruét gµ chñ yÕu ® îc dïng khoan çc líp ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i tõ dÎo mÒm ®Õn nöa cøng cÊp II ®Õn cÊp III .
Khoan lßng m¸ng, khoan th×a ® îc sö dông ®Ó khoan trong çc líp
®Êt rêi Èm ít, ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i ch¶y , bïn vµ dïng ®Ó vÐt dän ®¸y lç
khoan.
6.17- ChiÒu s©u mçi hiÖp khoan b»ng mòi khoan ruét gµ hay mòi
khoan lßng m¸ng kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi mòi khoan tÝnh tõ ®¸y mòi
khoan tíi vai mòi khoan.
6.18 - §êng kÝnh ngoµi cña mòi khoan kh«ng ® îc nhá h¬n ® êng
kÝnh ngoµi cña dông cô lÊy mÉu nguyªn d¹ng. Nh÷ng lç khoan kh«ng cÇn
lÊy mÉu nguyªn d¹ng nÕu kÕt cÊu cña lç khoan cho phÐp, nªn tËn lîng
dïng mòi khoan ruét gµ, lßng m¸ng cã ® êng kÝnh nhá.
E. Khoan xoay guång xo¾n
6.19- Khoan guång xo¾n ® îc sö dông ®Ó khoan çc líp ®Êt ®¸ tíi
cÊp III hoÆc ®Ó khoan ph¸ toµn ®¸y çc líp ®¸ tõ cÊp IV ®Õn cÊp VII .
Khi khoan guång xo¾n cã lÊy mÉu ph¶i dïng lo¹i guång xo¾n trôc
rçng ®Ó ®Æt vµ chuyÓn èng lÊy mÉu trong khi khoan.
Khi khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y ph¶i g¾n ®Çu khoan ph¸ vµo
guång xo¾n.
Khi cÇn khoan lÊy mÉu mµ kh«ng cã guång xo¾n trôc rçng cã thÓ
tiÕn hµnh khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y tõng hiÖp kÕt hîp víi çc biÖn
ph¸p lÊy mÉu kh¸c (nh déng èng l¾p bª, ®ãng èng mÉu nguyªn d¹ng
.v.v.).
6.20 - Tuú theo kÕt cÊu lç khoan, yªu cÇu lÊy mÉu vµ kh¶ n¨ng
thiÕt bÞ mµ lùa chon lo¹i guång xo¾n thÝch hîp.
6.21 - Lùa chän ®Çu khoan ph¸ theo b¶ng 6.5 sau ®©y:
B¶ng 6.5
Lo¹i ®Êt ®¸ Lo¹i ®Çu khoan ph¸
1. §Êt ®¸ kh«ng r¾n ch¾c, ®Õn
cÊp IV theo ®é khoan. - §Çu khoan ph¼ng kiÓu ykb
2. §Êt ®¸ mÒm vµ r¾n võa, CÊp IV
vµ V theo ®é khoan (®¸ v«i, nøt nÎ,
®¸ çt kÕt h¹t mÞn, ®¸ bét kÕt
.v.v.).
- §Çu khoan ba l¸, kiÓu B. V. Maren.
3. §¸ r¾n, ®¸ cøng. - §Çu khoan cã nãn xoay, kiÓu "T",
ykb
24

6.22 - Trong qu¸ tr×nh khoan guång xo¾n ph¶i thùc hiÖn çc yªu
cÇu kü thuËt sau ®©y:
1. Thùc hiÖn çc yªu cÇu vÒ khoan më lç theo quy ®Þnh ®· nªu ë
®iÒu 6.3.
2. §é dµi cña hiÖp khoan guång xo¾n tuú thuéc vµo yªu cÇu lÊy
mÉu, t×nh h×nh ®Þa tÇng, ®Æc tÝnh cô thÓ cña tõng lo¹i mòi khoan vµ
c«ng suÊt cña thiÕt bÞ.
Nãi chung, cÇn tranh thñ çc ®iÒu kiÖn thuËn lîi cô thÓ ®Ó cã thÓ
khoan ® îc hiÖp dµi hay liªn tôc.
3. Tríc khi rót guång xo¾n cÇn tiÕn hµnh khoan c¾t b»ng çch cho
quay cét dông cô khoan t¹i chç trong kho¶ng 10 - 15 gi©y.
6.23 - Khi khoan guång xo¾n ph¶i phèi hîp tèt çc chÕ ®é khoan
(bao gåm tèc ®é vßng quay, ¸p lùc lªn cét dông cô khoan, lîng nø¬c vµ ¸p
lùc b¬m röa), víi ®é s©u hiÖp khoan, ®Ó ph¸t huy c«ng suÊt vµ ®¶m
b¶o ®é bÒn l©u dµi cña thiÕt bÞ khoan.
6.24 - Khi khoan vµo çc líp ®Êt ®¸ liªn kÕt yÕu, dÔ khoan (çt,
çt sÐt, bïn v.v.) nãi chung kh«ng cÇn t¨ng ¸p lùc lªn guång xo¾n vµ
khoan víi tèc ®é quay guång nhanh 200 vßng/phót.
Khi khoan vµo çc líp ®Êt dÎo qu¸nh cÇn t¨ng lùc nÐn lªn trôc guång
xo¾n vµ khoan víi tèc ®é quay guång chËm, kho¶ng 120 vßng/phót.
6.25 - Trong khi khoan, nÕu ph¸t hiÖn thÊy hiÖn t îng guång xo¾n
bÞ bã th× ph¶i nhanh chãng ¸p dông çc biÖn ph¸p kü thuËt sau ®©y:
1. Gi¶m tèc ®é vßng quay guång xo¾n;
2. Gi¶m lùc nÐn lªn trôc guång xo¾n;
3. Cø çch mét kho¶ng 1 ®Õn 2 mÐt l¹i cho guång quay t¹i chç
trong kho¶ng 10 ®Õn 15 gi©y;
4. Cø kho¶ng 1,5 ®Õn 2,0 mÐt (b»ng chiÒu dµi ®o¹n guång) kÐo
guång lªn khái lç ®Ó g¹t s¹ch ®Êt b¸m vµo guång.
6.26 - Kh«ng ® îc sö dông guång xo¾n khoan qu¸ "chiÒu s©u
khoan tèi ®a" quy ®Þnh cho tõng lo¹i guång xo¾n .
G. Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim, mòi khoan hîp kim lßng
®«i
6.27- Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim ® îc dïng ®Ó khoan vµo
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp III ®Õn cÊp VII.
1. Quy çch chi tiÕt vµ ph¹m vi sö dông thÝch hîp cña tõng lo¹i mòi
khoan theo chØ dÉn cña nhµ chÕ t¹o (phô lôc 19 vµ 20).
2. Khoan mòi khoan hîp kim vµ mòi khoan hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
b¬m dung dÞch sÐt cã thÓ ® îc dïng ®Ó khoan vµ lÊy mÉu nguyªn d¹ng
25

trong çc líp çt bét, çt nhá, çt võa chÆt chÏ, sÐt nöa cøng ®Õn cøng
theo híng dÉn ë ®iÒu 10.2.3.
3. Cã thÓ sö dông lo¹i mòi khoan hîp kim tù mµi ®Ó khoan trong
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp VI ®Õn cÊp VIII vµ tíi cÊp IX khi trong ®¸ kh«ng cã
lÉn th¹ch anh.
6.28 - Çc mòi khoan hîp kim ®Òu ph¶i cã miÖng tho¸t níc ë
kho¶ng gi÷a çc r¨ng hoÆc côm r¨ng hîp kim. Khi khoan trong ®¸ mÒm
miÖng tho¸t níc ph¶i lín h¬n khi khoan trong ®¸ cøng. H×nh d¹ng cña
miÖng tho¸t níc cã thÓ lµ h×nh thang, h×nh vßm hay h×nh tam gi¸c cã
®Ønh lÖch vÒ phÝa ngîc víi chiÒu xoay, chiÒu cao miÖng tho¸t níc lÊy
trong kho¶ng 10 - 15 milimÐt vµ chiÒu réng trong kho¶ng 12 - 15
milimÐt.
6.29 - Khi bè trÝ çc h¹t hîp kim trªn mòi khoan ph¶i tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y:
1. H¹t hîp kim trong cïng mét hµng ph¶i cã ®é nh« b»ng nhau vµ
®Æt ®ïng vÞ trÝ trong h×nh vµnh kh¨n ®· ®Þnh. Çc vµnh kh¨n nµy ph¶i
liÒn nhau hoÆc lÊn mÐp vµo nhau;
2. Ph¶i bè trÝ xen kÏ hoÆc lu©n phiªn h¹t hîp kim ë çc hµng theo
mét thø tù nhÊt ®Þnh;
3. Khi khoan vµo tÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu hoÆc tÇng ®¸ cã ®é
cøng kh«ng ®Òu nªn dïng mòi khoan g¾n hîp kim víi ®é nh« nhá;
4. Çc h¹t hîp kim ® îc g¾n vµo mòi khoan theo çc ®é xiªn quy
®Þnh ë b¶ng 6.6.
B¶ng 6.6
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
§é xiªn gãc c¾t (β) §é v¸t h¹t hîp kim (α)
- §¸ cÊp III 70° - 75° 50° - 65°
- §¸ cÊp IV - VI 75° - 80° 60° - 70°
- §¸ cÊp VII 80° - 90° 70° - 80°
- §¸ cøng võa, nøt nÎ 90° - 100 ° 80° - 975 °
6.30- Khi dïng mòi khoan hîp kim ph¶i chó ý ®Õn ®iÒu sau ®©y:
Ph¶i hµn l¹i hoÆc thay thÕ çc h¹t hîp kim bÞ háng hay bÞ nøt vì tr -
íc khi dïng. Ph¶i mµi röa l¹i mÆt v¸t, ®é xiªn, ®é nh« cña h¹t hîp kim khi
ph¸t hiÖn chóng bÞ cïn hay sai lÖch.
26
α
αα
β
ββ

6.31- Khi khoan hîp kim ph¶i phèi hîp gi÷a tèc ®é quay, ¸p lùc lªn
®¸y vµ chÕ ®é b¬m röa ®Ó t×m ra chÕ ®é khoan tèt nhÊt nh»m sö
dông hîp lý thiÕt bÞ khoan, ®¶m b¶o chÊt lîng khoan vµ ®¹t n¨ng suÊt
cao.
VÒ nguyªn t¾c, khi khoan trong çc líp ®¸ mÒm th× dïng ¸p lùc
khoan nhá, tèc ®é quay lín, lîng níc b¬m röa ph¶i võa ®ñ ®Ó röa mïn
khoan vµ kh«ng lµm gi¶m tû lÖ lÊy lâi. Khi khoan trong çc líp ®¸ cã tÝnh
mµi mßn nhiÒu ph¶i dïng tèc ®é vßng quay ë giíi h¹n thÊp vµ t¨ng ¸p lùc
lªn ®¸y .
Khi t¨ng ¸p lùc vµ tèc ®é quay ph¶i tõ tõ kh«ng ® îc t¨ng ®ét ngét.
6.32- Tèc ®é quay cña tõng lo¹i mòi khoan ® îc tÝnh theo tèc ®é
vµnh mòi khoan, theo çc lo¹i ®Þa tÇng ® îc kª ë b¶ng 6.7.
B¶ng 6.7
Lo¹i ®Þa tÇng
Tèc ®é
vµnh mòi
khoan
Tèc ®é quay n (vßng/phót) øng víi ® -
êng kÝnh mòi khoan
(m / sec) 150 130 110 91
- Cã tÝnh mµi mßn
yÕu ®ång ®Òu.
1,2 - 2,4 153 -
305
176 -
354
208 -
416
251 -
503
võa ®ång ®Òu.
0,8 - 1,2 102 -
153
118 -
176
138 -
208
168 -
251
lín kh«ng ®ång
®Òu.
0,3 - 0,6 38 - 76 44 - 89 52 - 104 63 - 126
- Nøt nÎ kh«ng
®ång nhÊt
0,3 - 0,4 38 - 51 44 - 59 52 - 69 63 - 84
6.33- ¸ p lùc däc trôc khoan tèi ®a cho phÐp tÝnh theo kh¶ n¨ng
chÞu lùc cña çc h¹t hîp kim chÝnh g¾n lªn tõng lo¹i mòi khoan ® îc quy
®Þnh theo nhµ chÕ t¹o .
6.34- Khoan cã b¬m röa ® îc ¸p dông khi khoan trong çc ®Þa
tÇng lµ ®¸ tõ cÊp IV trë lªn . §èi víi çc ®Þa tÇng lµ ®Êt dÝnh, ®Êt rêi,
®Êt ®¸ dÔ bÞ sËp lë, tan r÷a, Khoan cã b¬m röa chØ ® îc ¸p dông khi
dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan vµ gia cè v¸ch lç khoan .
Lîng níc b¬m röa phô thuéc vµo tÝnh chÊt nham th¹ch vµ ® êng
kÝnh mòi khoan, tÝnh b»ng lÝt /phót, ® îc x¸c ®Þnh theo b¶ng 6.8.
B¶ng 6.8
27

TÝnh chÊt ®Þa tÇng §êng kÝnh ngoµi mòi khoan, (mm)
150 - 130 110 91 - 75
- TÝnh mµi mßn nhá kh«ng
nøt nÎ
125 - 100 100 - 85 63 - 60
- TÝnh mµi mßn t¬ng ®èi lín 150 - 130 135 - 100 85 - 75
- TÝnh mµi mßn lín 200 - 150 150 - 130 100 - 85
- TÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu 150 - 100 125 - 80 100 - 60
6.35- Khi kh«ng cÇn nghiªn cøu tÝnh chÊt nøt nÎ vµ tÝnh chÊt thÊm
cña tÇng ®¸ nªn dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan.
Tiªu chuÈn kü thuËt cña dung dÞch sÐt ® îc ghi ë b¶ng 6.9
B¶ng
6.9
Th«ng sè cña dung dÞch sÐt §¬n vÞ ChØ tiªu
- Träng lîng thÓ tÝch ®¬n vÞ γ g/cm 3
1,05 - 1,30
- §é nhít qui íc N sÐc 20 - 25
- Hµm lîng çt C % Kh«ng lín h¬n 4
- §é keo K % Kh«ng lín h¬n 5
- §é æn ®Þnh
B
g/cm 3
0,02
Ghi chó:
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ dÔ bÞ sËp lë v¸ch nªn dïng chØ tiªu träng l -
îng thÓ tÝch ®¬n vÞ cao ;
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu hoÆc nhiÒu lç hæng nªn dïng
®é nhít cao;
- Trong ®iÒu kiÖn khoan phøc t¹p nh khi v¸ch lç khoan bÞ sËp lë
nhiÒu, bÞ mÊt dung dÞch nghiªm träng cÇn nghiªn cøu ®Ó lùa chän chØ
tiªu kü thuËt cña dung dÞch sÐt cho thÝch hîp;
6.36- Khi khoan dïng dung dÞch sÐt ph¶i chó ý çc vÊn ®Ò sau:
1. Dung dÞch sÐt tõ lç khoan cÇn cho ch¶y qua m¸ng l¾ng cã ®é
dèc kho¶ng 1% vµ dµi tõ 10 ®Õn 15m, r·nh cã tiÕt diÖn 15 x 20 cm vµ cø
mçi kho¶ng 1÷2 mÐt ph¶i ®Æt mét tÊm ng¨n cã chiÒu cao thÊp h¬n mÐp
r·nh vµi centimÐt.
Khi dïng ph¬ng ph¸p khoan dung dÞch sÐt kh«ng th êng xuyªn nªn
dïng m¸ng l¾ng chÕ t¹o s½n cã ® êng ch¶y g·y khóc.
2. Ph¶i th êng xuyªn kiÓm tra çc th«ng sè vÒ ®é nhít qui íc (N) vµ
hµm l¬ng çt (C) cña dung dÞch sÐt.
3. Khèng chÕ lu lîng dung dÞch sÐt vµ ¸p lùc b¬m theo chÕ ®é
khoan lùa chän.
28

5. Khi khoan vµo tÇng ®Êt rêi vµ tÇng ®¸ kh«ng nøt nÎ nghiªm
träng dÔ bÞ sôt lë v¸ch ph¶i tæ chøc khoan liªn tôc 3 ca.
6.37- Khi h¹ cét dông cô khoan xuèng ®¸y lç khoan ph¶i thùc hiÖn theo h íng
dÉn sau ®©y:
1. H¹ ®Çu mòi khoan çch ®¸y lç 1 m th× dõng l¹i;
2. B¬m níc röa cho níc trµo ra miÖng lç khoan;
3. Cho trôc khoan quay víi tèc ®é sè 1 (chËm nhÊt);
4. H¹ cét dông cô khoan tõ trªn xuèng ®¸y lç khoan víi tèc ®é chËm;
5. Khi ®· ®¹t ®é s©u cña hiÖp tr íc th× t¨ng dÇn ¸p lùc däc trôc khoan vµ tiÕp
tôc khoan theo chÕ ®é khoan thÝch hîp víi ®Þa tÇng ë ®¸y lç.
6.38- Çc trêng hîp sau ®©y ph¶i khoan víi tèc ®é sè 1 (chËm nhÊt), tèc ®é
khoan kh«ng lín h¬n 1,5 cm/phót vµ ¸p lùc däc trôc khoan nhá (kh«ng lín h¬n 200 kG):
1. Khoan l¹i hoÆc khoan doa lç khoan;
2. Thay ®æi ® êng kÝnh lç khoan;
3. §Þa tÇng thay ®æi tõ cøng sang mÒm hoÆc ng îc l¹i;
4. §Êt ®¸ n»m nghiªng.
6.39- Khi khoan qua çc tÇng ®Êt ®¸ dÔ bÞ ph¸ huû, tan r÷a bëi dßng níc b¬m
röa vµ bëi t¸c ®éng rung cña mòi khoan cÇn dïng mòi khoan hîp kim lßng ®«i ®Ó ®¶m
b¶o chÊt lîng lÊy mÉu.
6.40- Khoan b»ng mòi khoan hîp kim lßng ®«i ph¶i chó ý thùc hiÖn çc chØ dÉn
sau ®©y:
1. Khi h¹ cét dông cô khoan ph¶i theo çc híng dÉn ë ®iÒu 6.37.
2. B¬m níc xãi röa qua khe gi÷a hai lßng;
3. Tèc ®é quay mòi khoan kh«ng qu¸ 80 vßng/phót;
4. ¸ p lùc ®¸y lç duy tr× trong kho¶ng 100 - 200 kG, tuú thuéc ® êng kÝnh mòi
khoan (® êng kÝnh mòi khoan lín th× dïng ¸p lùc ®¸y lç lín);
5. Dïng lîng níc b¬m röa nhá kho¶ng tõ 30 - 40 lÝt/phót;
6. Mçi hiÖp khoan kh«ng s©u qu¸ 0,5 - 1,0 mÐt;
7. Khi thÊy tèc ®é quay gi¶m xuèng ®ét ngét, cã thÓ x¶y ra hiÖn t îng kÑt ph¶i
ngõng khoan vµ n©ng mòi khoan lªn .
6.41- Trong çc trêng hîp sau ®©y nªn ¸p dông ph ¬ng ph¸p khoan hîp kim
kh«ng b¬m röa:
1. Khoan vµo çc lo¹i ®¸ bÞ tan r÷a bëi dung dÞch b¬m röa kh«ng thÓ lÊy ® îc
mÉu.
2. Khoan v¸o çc tÇng ®Êt dÝnh vµ ®Êt rêi dÔ bÞ sËp lë, kh«ng thÓ b¶o vÖ v¸ch
lç khoan b»ng dung dÞch sÐt ;
3. Nguån cÊp níc khan hiÕm;
4. Khi cã yªu cÇu ph¶i nghiªn cøu §CTV ®Æc biÖt.
6.42- Khi khoan ®¸ b»ng mòi khoan hîp kim kh«ng b¬m röa ph¶i thùc hiÖn çc
yªu cÇu kü thuËt sau ®©y:
1. Ph¶i thùc hiÖn lu th«ng níc ë ®¸y lç khoan theo d¹ng cña ph ¬ng ph¸p tuÇn
hoµn ngîc;
29

2. Cét dông cô khoan ph¶i cã cÊu t¹o gåm mòi khoan hîp kim, èng mÉu, èng l¾ng
bét, ®Çu nèi hai chiÒu vµ cÇn khoan.Trªn cÇn khoan, phÝa trªn èng l¾ng bét ph¶i cã lç
®Ó tho¸t níc vµ mïn khoan;
3. Hîp kim ë mòi khoan ph¶i cã ®é nh« kh«ng nhá h¬n 3 mm ë sên ngoµi vµ 2
mm ë sên trong;
4. Trong khi khoan ph¶i th êng xuyªn n©ng h¹ cét dông cô khoan;
5. X¸c ®Þnh ¸p lùc khoan, tèc ®é vµnh mòi, chiÒu cao n©ng cét dông cô khoan
theo b¶ng 6.10.
6. Mçi hiÖp khoan kh«ng s©u qu¸ 1 - 1,5 mÐt.
B¶ng 6.10
Th«ng sè khoan §¸ cã ®é bÒn thÊp §¸ cã ®é bÒn võa
- ¸ p lùc däc trôc khoan ( kG ). 150 - 250 200 - 400
- Tèc ®é vµnh mòi (m/s). Kh«ng lín h¬n 0,6 Kh«ng lín h¬n 0,8
- ChiÒu cao nhÊc cét dông cô khoan (cm) 5 - 8 8 - 10
6.43- C«ng t¸c chÌn bÎ lâi ®¸ ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
1. Ngõng xoay cÇn khoan, tiÕp tôc b¬m röa lç khoan víi lu lîng b¬m tõ 6 - 10
lÝt/phót cho mét centimÐt ® êng kÝnh ngoµi cña mòi khoan trong kho¶ng thêi gian tõ 20
®Õn 50 phót (tuú theo lo¹i ®¸, lîng mïn khoan, chiÒu s©u lç khoan trong hiÖp ®ã) cho
tíi khi ®é ®ôc cña níc trµo ra miÖng lç khoan nh cña níc b¬m vµo.
2. Th¶ 150 - 250 g h¹t chÌn nhá cã ® êng kÝnh 1,5 ÷ 2,0mm qua cÇn khoan. Võa
th¶ võa gâ cét cÇn khoan.
3. Th¶ tiÕp 600 - 800g h¹t chÌn lín h¬n cã ® êng kÝnh 3 - 4mm qua cÇn khoan (® -
êng kÝnh lç khoan lín hoÆc ®é s©u hiÖp khoan lín th× cÇn th¶ nhiÒu h¹t chÌn);
4. B¬m röa tiÕp cho tíi khi ¸p lùc n íc b¬m röa t¨ng lªn ®ét ngét, kho¶ng tõ 3
®Õn 10 phót;
5. Cho cét cÇn khoan xoay chËm vµi ®ît ng¾n ®Ó c¾t mÉu;
6. KÐo cét cÇn khoan lªn ®é 0,2 mÐt råi l¹i th¶ xuèng ®Ó kiÓm tra: nÕu cét cÇn
khoan xuèng hÕt ®é s©u ®· khoan ® îc chøng tá mÉu ®· ® îc chÌn trong èng mÉu th×
míi ® îc rót cét dông cô khoan ®Ó lÊy mÉu. Khi rót cÇn ph¶i rót tõ tõ, tr¸nh va ch¹m
m¹nh vµ h·m têi ®ét ngét;
H¹t chÌn ® îc ®Ëp tõ ®¸ cøng cã cêng ®é trªn 400 KG/cm 2
. ChØ khi khoan ®¸
cøng cÊp X - XII míi ® îc dïng bÞ gang ®Ó chÌn lâi. Cì bi vµ lîng bi chÌn t¬ng ® ¬ng víi lîng
h¹t chÌn ®· qui ®Þnh ë trªn, ngoµi ra cßn cho thªm mét Ýt ®¸ cøng ®Ëp nhá, cì 3 - 4
mm, ®Ó chÌn;
6.44 - Khoan xoay b»ng mòi khoan kim c¬ng ® îc dïng ®Ó khoan çc lo¹i ®¸
cøng tõ cÊp VIII trë lªn, ®¸ nøt nÎ khã lÊy lâi, hoÆc cÇn t¨ng nhanh tèc ®é khoan khi mòi
khoan h¹t hîp kim hay mòi khoan bi kh«ng gi¶i quyÕt ® îc .
Çc yªu cÇu kh¸c vÒ kü thuËt khoan cã thÓ ¸p dông nh ®· quy ®Þnh cho mòi
khoan h¹t hîp kim .
H. Khoan xoay b»ng bi
6.45 - Khi khoan trong çc tÇng ®Êt ®¸ cã ®é c÷ng tõ cÊp VIII trë lªn cã thÓ xö
dông ph¬ng ph¸p khoan b»ng bi. Bi gang th êng ® îc dïng ®Ó khoan vµo çc tÇng ®¸ cã
®é cøng cÊp VIII ®Õn cÊp IX vµ bi thÐp th êng ® îc dïng ®Ó khoan vµo çc tÇng ®¸ tõ
cÊp IX ®Õn cÊp XII.
30

6.46- Khi dïng ph ¬ng ph¸p khoan bi ph¶i tuú theo ®é cøng, tÝnh chÊt nøt nÎ cña
tÇng ®¸, ¸p lùc níc díi ®Êt vµ yªu cÇu lÊy mÉu mµ lùa chän lo¹i mòi khoan, bi khoan,
chÕ ®é khoan cho phï hîp.
6.47- Qui çch chñ yÕu cña mòi khoan bi ® îc kª ë b¶ng 6.11.
B¶ng 6.11
Lo¹i
mòi
§êng kÝnh mòi
khoan (mm)
ChiÒu cao
miÖng níc
ChiÒu dµy
mòi khoan
DiÖn tÝch lµm viÖc øng
víi tû sè miÖng tho¸t níc
cm 2
khoan Ngoµi (D) Trong (d) (mm) (mm) 1/ 5 1/ 4 1/ 3
146 150 130 150 10 35 33 29
127 130 110 150 10 30 28 25
108 110 90 150 10 25 24 21
89 91 73 150 9 19 17 16
73 75 57 120 9 15 14 12
Ghi chó:
1. Lo¹i mòi khoan bi ® îc gäi theo kÝch th íc ® êng kÝnh ngoµi cña èng mÉu;
2. Khi khoan b»ng bi thÐp nªn dïng lo¹i mòi khoan cã bÒ dµy lín h¬n 1mm so víi
trÞ sè ®· kª trong b¶ng trªn;
3. Khi khoan bi nhÊt thiÕt ph¶i l¾p èng mïn khoan, nªn dïng èng mÉu thµnh dµy;
4. §é bÒn cña kim lo¹i lµm mòi khoan nªn thÊp h¬n ®é bÒn cña kim lo¹i lµm bi
khoan theo tû sè 1/ 1,5 hoÆc còng cã thÓ ¸p dông qui ®Þnh sau ®©y:
- Khi khoan b»ng bi gang ph¶i dïng lo¹i mòi khoan thÐp cã hµm l îng Çcbon tõ
0,4 ®Õn 0,5%, nh ng còng cã thÓ Ýt h¬n, tõ 0,15 ®Õn 0,25%.
- Khi khoan b»ng bi thÐp c¾t ph¶i dïng lo¹i mòi khoan chÕ t¹o b»ng thÐp 40X,
46X, 30XTC hoÆc thÐp m¨ng gan.
5. MiÖng tho¸t níc cña mòi khoan ph¶i lµm theo qui çch vµ híng dÉn sau ®©y:
- Khi khoan ë tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu, kh«ng lÊy ® îc lâi ®¸ hoµn chØnh nªn lµm
miÖng tho¸t níc thÊp vµ hÑp.
- Khi khoan ë tÇng ®¸ cøng nªn t¨ng chiÒu cao miÖng tho¸t n íc.
- Khi khoan b»ng bi gang nªn lÊy chiÒu cao miÖng tho¸t n íc (h) tõ 100 ®Õn 150
mm vµ chiÒu réng phÝa díi cña miÖng tho¸t níc (b) tõ 1/ 4 ®Õn 1/ 5 chu vi trung b×nh
cña mÆt vµnh mòi khoan.
- Khi dïng bi thÐp c¾t, nªn lÊy chiÒu cao miÖng tho¸t n íc (h) tõ 120 ®Õn 180
mm vµ chiÒu réng phÝa díi cña miÖng tho¸t níc (b) tõ 1/ 3 ®Õn 1/ 4 chu vi trung b×nh
cña mÆt vµnh mòi khoan.
- §é xiªn cña miÖng tho¸t n íc tõ 65 o
®Õn 70o
so víi mÆt ph¼ng ngang. §Çu trªn
cña miÖng tho¸t níc lÖch vÒ phÝa chiÒu quay cña mòi khoan.
- D¹ng cña miÖng níc cã thÓ ® îc chän mét trong hai h×nh thøc sau ®©y:
ChiÒu xoay
mòi khoan
31
b
h
αα
b

- Sau mçi hiÖp khoan, ph¶i chó ý tu söa vµnh mòi khoan vµ miÖng tho¸t n íc:
MÆt mòi khoan ph¶i b»ng ph¼ng ®Ó cã diÖn tÝch phï hîp víi yªu cÇu cña hiÖp khoan
tíi. Khi chiÒu cao miÖng tho¸t níc chØ cßn l¹i díi 80 mm hoÆc íc lîng kh«ng thÓ dïng tiÕp
cho hiÖp sau th× ph¶i c¾t l¹i miÖng tho¸t níc;
6.48 - ViÖc lùa chän cì bi khoan to hay nhá ph¶i c¨n cø vµo ®é cøng, ®é nøt nÎ
cña tÇng ®¸ vµ ¸p lùc níc ngÇm.
Khoan vµo tÇng ®¸ cã ®é cøng trung b×nh, tÇng ®¸ bÞ nøt nÎ hay tÇng ®¸ cã n -
íc ¸p lùc m¹nh nªn dïng lo¹i bi lín (cì 3 - 4mm) khoan vµo tÇng ®¸ cã ®é cøng cao, kÕt
cÊu h¹t nhá, t¬ng ®èi hoµn chØnh vµ cÇn n©ng cao tû lÖ lÊy lâi nªn dïng lo¹i bi nhá, cì
2 - 2,5mm.
Khi khoan ë tÇng ®¸ cã ®é cøng trung b×nh cã thÓ sö dông hçn hîp bi gang vµ
bi thÐp víi tû lÖ 3/ 4 bi gang vµ 1/ 4 bi thÐp, nh ng ph¶i lµ bi cïng cì ®Ó khoan. ViÖc sö
dông hçn hîp bi kh¸c cì ph¶i qua thùc nghiÖm vµ ® îc thñ trëng ®¬n vÞ chñ qu¶n chÊp
thuËn.
6.49 - Khi n¹p bi vµo lç khoan cã thÓ vËn dông çc ph ¬ng thøc sau ®©y: N¹p bi
theo hiÖp, n¹p bi ®Þnh kú mÎ lín vµ n¹p bi ®Þnh kú mÎ nhá.
ChØ nªn dïng çch n¹p bi theo hiÖp trong tr êng hîp khoan vµo tÇng ®¸ cã ®é
cøng trung b×nh, cÊp VII - X vµ trong tÇng ®¸ kh«ng bÞ nøt nÎ.
N¹p bi ®Þnh kú mÎ lín th êng ® îc ¸p dông trong tr êng hîp khoan vµo tÇng ®¸ cã
®é cøng cao, cÊp X - XII, tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu hoÆc tÇng ®¸ cã kÑp líp mÒm yÕu.
N¹p bi ®Þnh kú mÎ nhá ® îc sö dông khi chuyÓn tõ khoan hîp kim sang khoan bi,
khi cÇn lÊy mÉu ®Òu ®Æn vµ khi cÇn thÝ nghiÖm trong lç khoan.
6.50- Lîng níc b¬m röa trong khi khoan bi, khi n¹p bi theo hiÖp vµ n¹p bi ®Þnh
kú mÎ lín, tÝnh theo lÝt/phót ® îc lÊy theo b¶ng 6.12.
B¶ng 6.12
Lo¹i Giai ®o¹n khoan §êng kÝnh mòi khoan (mm)
bi trong hiÖp 150 130 110 91 75
Bi §Çu hiÖp 48 - 32 42 - 28 36 - 24 30 - 20 24 - 16
gang Cuèi hiÖp 24 - 12 21 - 11 18 - 10 15 - 8 12 - 6
Bi Kh«ng ph©n biÖt
thÐp giai ®o¹n khoan 60 - 50 50 - 40 40 - 30 30 - 20 25 - 15
Ghi chó:
- Th«ng th êng trong khoan bi chØ dïng níc ®Ó b¬m röa. Tuy nhiªn khi cÇn
chèng sôt lë v¸ch lç khoan hoÆc khi khoan vµo çc ®Þa tÇng nøt nÎ bÞ mÊt n íc nhiÒu cã
thÓ xem xÐt viÖc khoan b»ng dung dÞch sÐt. Khoan bi b»ng dung dÞch sÐt tiÕn hµnh
theo çc ®iÒu 6.6.9 - 6.6.10.
- LÊy trÞ sè lîng níc b¬m röa lín ë ®Çu hiÖp vµ gi¶m dÇn ®Õn trÞ sè nhá ë cuèi
hiÖp.
- Khi tèc ®é khoan nhanh cÇn t¨ng lîng níc b¬m röa mét çch thÝch ®¸ng.
- Khi n¹p bi ®Þnh kú mÎ nhá lÊy lîng níc b¬m röa tõ 2 ®Õn 3 lit/phót cho mét
centimet ® êng kÝnh ngoµi mòi khoan.
6.51 - Lùc nÐn däc trôc cÇn khoan (Pt ) lÊy theo tÝch sè cña diÖn tÝch mÆt lµm
viÖc cña mòi khoan (Fm ) vµ søc nÐn ®¬n vÞ cÇn thiÕt ( R® ) :
Pt = R® Fm (kG)
32

Søc nÐn ®¬n vÞ cÇn thiÕt R® phô thuéc vµo lo¹i bi ® îc sö dông vµ cÊp ®Êt ®¸
lÊy theo b¶ng 6.13 :
B¶ng 6.13
Lo¹i bi CÊp ®¸ theo ®é khoan
Søc nÐn ®¬n vÞ cÇn thiÕt
(kG/cm 2
)
Bi gang VIII - IX 20 - 25
Bi thÐp ®óc VIII - XII 30 - 35
Bi thÐp c¾t VIII - IX 30 - 35
X - XI 35 - 40
XII 40 - 50
Khi khoan trong tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu cÇn gi¶m lùc nÐn däc trôc vµ tèc ®é xoay
mét çch thÝch ®¸ng .
6.52- Lùc nÐn däc trôc khoan (Pt ) tÝnh s½n cho çc lo¹i mòi khoan bi tiªu chuÈn
øng víi çc møc nÐn ®¬n vÞ cÇn thiÕt vµ miÖng tho¸t n íc kh¸c nhau ® îc kª ë b¶ng
6.14.
Ghi chó:
1. Khi dïng mòi khoan cã miÖng tho¸t n íc h×nh tam gi¸c, diÖn tÝch mÆt lµm
viÖc sÏ t¨ng dÇn lªn do bi mßn trong qu¸ tr×nh khoan. V× vËy ph¶i t¨ng lùc nÐn däc trôc
mét çch t¬ng øng vÒ cuèi hiÖp.
2. Khi träng lîng cña cét dông cô khoan víi cÇn khoan th«ng th êng cha ®ñ ¸p lùc
nÐn däc trôc khoan th× nªn dïng cÇn khoan nÆng hay èng mÉu thµnh dµy ®Ó t¨ng ¸p
lùc. PhÇn lùc nÐn lªn ®¸y lç do cÇn nÆng hay èng mÉu thµnh dµy ®¶m nhiÖm kh«ng
nhá h¬n 25% lùc nÐn däc trôc cÇn thiÕt. CÇn khoan nÆng ph¶i ® îc ¸p s¸t èng mÉu.
6.53 - Tèc ®é xoay cña mòi khoan, tÝnh theo vßng/phót x¸c ®Þnh cho tõng lo¹i
mòi khoan ® îc kª ë b¶ng 6.15.
B¶ng 6.15
Lo¹i bi §êng kÝnh ngoµi cña mòi khoan (mm)
150 130 110 91 75
Bi gang 80 - 130 130 - 190 190 - 240 240 - 300 300 - 350
Bi thÐp 80 - 100 100 - 120 125 - 140 145 - 170 180 - 200
Ghi chó:
- NÕu dông cô khoan kh«ng cßn tèt, kh«ng nªn dïng tèc ®é qu¸ 250 vßng/ phót;
- Tèc ®é quay lín ® îc dïng cho tÇng ®¸ cøng, tÇng ®¸ hoµn chØnh, qu¸ tr×nh
khoan thuËn lîi;
- Tèc ®é quay nhá ® îc dïng cho tÇng ®¸ nøt nÎ kh«ng hoµn chØnh.
6.54- Trong qu¸ tr×nh khoan bi ph¶i chó ý thùc hiÖn çc yªu cÇu kü thuËt sau:
1. ThØnh tho¶ng ph¶i n©ng mòi khoan lªn khái ®¸y lç kho¶ng 2 - 3 cm, cho bi
xuèng ®¸y lç;
2. Ph¶i lu«n lu«n theo dâi t×nh h×nh níc röa vÒ çc mÆt chÊt lîng vµ mÇu s¾c,
t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ khoan vµo tÇng ®¸ ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi chÕ ®é khoan,
hoµn chØnh lîng bi vµ çch thøc n¹p bi;
3. TiÕn hµnh tu söa l¹i lìi khoan hoÆc thay ®æi lìi khoan theo yªu cÇu cña ®iÒu
6.47;
4. Khi h¹ cét dông cô khoan xuèng ®¸y lç khoan ph¶i tiÕn hµnh thËn träng theo
híng dÉn sau ®©y : Khi mòi khoan xuèng çch ®¸y lç mét mÐt, cÇn dõng h¹ cét dông cô
33

khoan, tiÕn hµnh b¬m röa víi lu lîng ®¬n vÞ 3 - 5 lit/phót cho mçi centimet ® êng kÝnh
ngoµi cña mòi khoan trong kho¶ng 20 phót, sau ®ã cho quay cét cÇn khoan víi tèc ®é
sè 1 (chËm nhÊt) vµ h¹ thËn träng cét dông cô khoan xuèng. Sau khi cét dông cô khoan
®· ch¹m ®¸y cho t¨ng dÇn tèc ®« quay vµ ¸p lùc däc trôc khoan tíi trÞ sè thÝch hîp víi
®Þa tÇng ®¸y lç.
Trang nµy ®Ó ®¸nh B¶ng 6.14
6.55- Khi ®ang khoan bi cì nhá mµ muèn chuyÓn s¹ng khoan b»ng bi cì lín h¬n
cÇn ¸p dông mét trong hai biÖn ph¸p sau ®©y:
34

1. T×m çch më réng mét ®o¹n lç b»ng çch n¹p thªm bi cì nhá, nhiÒu h¬n mét
Ýt so víi lîng bi n¹p th«ng th êng. ChiÒu dµi ®o¹n lç më réng Ýt nhÊt ph¶i b»ng chiÒu dµi
èng mÉu.
2. Cã thÓ n¹p ngay bi cì lín h¬n nh ng víi lîng bi n¹p Ýt h¬n quy ®Þnh vµ ph¶i
thùc hiÖn ®ång thêi víi viÖc gi¶m lîng níc b¬m röa.
6.56- Khi chuyÓn tõ khoan hîp kim sang khoan bi ph¶i dïng bi cì nhá khoan qua
mét ®o¹n cã chiÒu dµi Ýt nhÊt b»ng mét èng mÉu víi mÎ bi ®Çu tiªn kh«ng qu¸ 3 kg vµ
kh«ng ® îc b¬m níc röa qu¸ lín ®Ó tr¸nh kÑt v× lç khoan cha ® îc më réng.
6.57- Khi chuyÓn tõ khoan bi sang khoan hîp kim nhÊt thiÕt ph¶i vÐt s¹ch bi vµ
m¶nh bi ë ®¸y lç khoan.
6.58- Thùc hiÖn c«ng t¸c chÌn bÎ lâi theo híng dÉn ë ®iÒu 6.43.
7- qui ®Þnh vÒ viÖc N©ng h¹ dông cô khoan
A. N©ng vµ h¹ dông cô khoan
7.1- Çc thiÕt bÞ, dông cô ® îc dïng ®Ó n©ng h¹ dông cô khoan ph¶i ®ñ, ®ång
bé vµ b¶o ®¶m quy çch, ®ång thêi ph¶i ® îc s¾p xÕp ng¨n n¾p, ®¶m b¶o dÔ thÊy,
dÔ lÊy.
7.2- Tríc khi n©ng h¹ dông cô khoan ph¶i lµm nh÷ng viÖc sau ®©y :
- Ngõng ho¹t ®éng hoÆc ngõng quay cét dông cô khoan;
- §o chiÒu dµi cÇn khoan cßn l¹i trªn miÖng lç khoan vµ tÝnh ®é s©u mòi khoan;
- KiÓm tra têi, d©y çp vµ çc hÖ thèng mãc nèi cña nã.
Ghi chó : Trêng hîp khoan m¸y cã b¬m röa, sau khi ngõng quay cét dông cô khoan ph¶i
tiÕp tôc b¬m níc, röa s¹ch bét ®¸ trong lç khoan, nÕu cã lÊy mÉu th× tiÕn
hµnh chÌn vµ bÎ mÊu råi míi n©ng dông cô khoan lªn.
7.3- Khi n©ng h¹ dông cô khoan ph¶i dïng quang treo hoÆc m¨ng x«ng mãc vµo
®Çu cÇn khoan cïng víi d©y çp vµ têi.
Kh«ng ® îc dïng tay trùc tiÕp n©ng h¹ dông cô khoan. CÊm th¶ hoÆc rót clª ®Ó
cét dông cô khoan r¬i tù do xuèng ®¸y lç khoan.
7.4- Khi gi÷ cét dông cô khoan ë miÖng lç khoan ®Ó th¸o l¾p, kh«ng ® îc dïng
clª cÇn khoan mµ ph¶i dïng clª ®u«i ç.
7.5- Khi n©ng h¹ cét dông cô khoan ph¶i kÐo hoÆc h¹ têi nhÑ nhµng vµ ®Òu
®Æn, kh«ng ® îc t¨ng hoÆc gi¶m tèc ®é mét çch ®ét ngét. Khi dïng têi ph¶i h·m tõ tõ,
kh«ng ® îc phanh ®ét ngét ®Ó tr¸nh hiÖn tîng giËt çp, g©y ®øt çp, gÉy phanh, ph¸
têi.
B. H¹ vµ nhæ èng v¸ch
7.6- Tríc khi h¹ èng v¸ch ph¶i chó ý nh÷ng ®iÒu sau :
1. §o vµ kiÓm tra ®é s©u vµ ® êng kÝnh lç khoan;
2. Röa s¹ch mïn khoan (nÕu lµ khoan ®¸);
3. §èi víi nh÷ng lç khoan s©u cÇn kiÓm tra ®é cong cña lç khoan vµ x¸c ®Þnh
®é s©u chuyÓn ® êng kÝnh lç khoan;
35

4. ChuÈn bÞ ®ñ sè lîng èng v¸ch cÇn thiÕt. KiÓm tra quy çch èng v¸ch :
®é th¼ng, ®Çu ren vµ ® êng kÝnh;
5. PhÇn ren ®Çu «ng v¸ch ph¶i ® îc cä s¹ch b»ng bµn ch¶i s¾t vµ ® îc b«i tr¬n
b»ng mì;
6. S¾p xÕp çc lo¹i èng råi ghi thø tù çc èng v¸ch sÏ h¹ xuèng lç khoan. Khi h¹
èng v¸ch ph¶i theo thø tù ®· ghi vµ chó ý h¹ çc èng v¸ch míi vµ dµi tr íc, èng v¸ch cò vµ
ng¾n h¹ sau.
7.7- Trong qu¸ tr×nh h¹ hay nhæ èng v¸ch ph¶i chó ý çc yªu cÇu sau ®©y:
1. Çc èng v¸ch ph¶i ® îc vÆn chÆt víi nhau, èng nµo kh«ng vÆn ® îc hÕt ren th×
kh«ng ® îc h¹ xuèng lç khoan;
2. Ph¶i b¶o vÖ ®Çu ren, kh«ng ® îc dïng vËt r¾n gâ vµo ®Çu ren;
3. Khi nhæ hay h¹ èng v¸ch ph¶i dïng quang treo,çp vµ têi. CÊm dïng d©y thõng
buéc trùc tiÕp vµo èng v¸ch ®Ó h¹ hoÆc nhæ èng v¸ch;
4. Ph¶i c¨n cø vµo søc n©ng cña têi mµ ®Þnh sè l îng èng v¸ch cÈu mçi lÇn.
Kh«ng ® îc cÈu qu¸ søc n©ng cña têi;
5. Ph¶i dïng kÑp gç xiÕt chÆt b»ng bu l«ng ®Ó gi÷ èng v¸ch ë trªn miÖng lç
khoan.
7.8 - Trong trêng hîp h¹ èng v¸ch khã kh¨n hoÆc kh«ng h¹ ® îc ®Õn ®é s©u ®·
khoan th× ph¶i dïng biÖn ph¸p xoay hoÆc kÕt hîp xoay vµ chÊt t¶i lªn èng v¸ch. NÕu
xoay èng v¸ch b»ng kÑp gç ph¶i xoay theo chiÒu kim ®ång hå vµ kÕt hîp võa xoay võa
l¾c ®Ó ®Ò phßng nh¶ ren.
7.9 - Khi h¹ èng v¸ch trong bÊt kú tr êng hîp nµo ®Òu kh«ng ® îc dïng t¹ ®Ó
®ãng èng v¸ch xuèng lç khoan;
7.10- Khi h¹ nhiÒu líp èng v¸ch, nÕu cã tr êng hîp xoay líp èng trong mµ líp èng
ngoµi còng xoay th× cã thÓ ¸p dông mét trong çc biÖn ph¸p xö lý sau ®©y :
1. Gi÷ chÆt líp èng ngoµi vµ kÐo líp èng trong lªn mét ®o¹n (cã thÓ ®ãng ng îc
nhÑ). Sau ®ã tiÕp tôc h¹ líp èng trong b»ng çch xoay l¾c;
2. ChÊt t¶i vµ xoay l¾c líp èng ngoµi cho di ®éng mét kho¶ng nhá;
3. KÐo mét hoÆc c¶ hai líp èng v¸ch lªn;
7.11- Khi nhæ èng v¸ch nÕu trong lç khoan cã nhiÒu tÇng èng v¸ch th× ph¶i
nhæ tÇng èng v¸ch cã ® êng kÝnh nhá tr íc, to sau.
7.12- Tuú theo träng lîng cña cét èng v¸ch, lùc
ma s¸t däc èng v¸ch mµ chän dïng mét trong çc biÖn ph¸p sau ®©y ®Ó nhæ
èng v¸ch;
1. Phèi hîp gi÷a l¾c kÑp gç vµ dïng têi kÐo èng v¸ch lªn;
2. Lóc ®Çu dïng kÝch ®Õn khi thÊy nhÑ th× dïng têi kÐo èng v¸ch lªn;
3. Khi ®· dïng çc biÖn ph¸p trªn mµ vÉn kh«ng nhæ ® îc th× cã thÓ dïng biÖn
ph¸p ®ãng t¹ ngîc hoÆc kÕt hîp kÝch vµ ®ãng t¹ ng îc ®Ó nhæ èng v¸ch.
Ghi chó :Khi khoan ë nh÷ng n¬i cã níc thuû triÒu lªn xuèng th× nªn lîi dông lóc n íc thuû
triÒu lªn mµ kÝch èng v¸ch. Trong tr êng hîp nµy ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é ch×m
cña phao khoan. NÕu ®é ch×m cña phao khoan v ît qu¸ mín níc an toµn th× ph¶i th¸o
kÑp ngang.
36

7.13- ViÖc lùa chon biÖn ph¸p nµo ®Ó nhæ èng v¸ch còng ph¶i dùa trªn c¬ së
tÝnh to¸n vÒ lùc;
NÕu nhæ èng v¸ch b»ng têi, ph¶i ®¶m b¶o lùc nhæ kh«ng v ît qu¸ søc n©ng cho
phÐp cña têi, çp vµ søc chÞu cña gi¸ khoan
Khi nhæ èng v¸ch b»ng kÝch cÇn chó ý:
- KÝch ph¶i ® îc kª trªn çc gèi kª b»ng ph¼ng, ch¾c ch¾n;
- Khi kÝch ph¶i kÝch tõ tõ vµ ®Òu ®Ó cho hai trôc cña kÝch lªn b»ng nhau.
7.14- NÕu ch©n cét èng v¸ch ®· ® îc tr¸m xi m¨ng ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c çch
níc th× tríc khi nhæ èng v¸ch ph¶i c¾t rêi ®o¹n èng v¸ch ®ã.
7.15- Sau khi ®· rót çc èng v¸ch lªn khái lç khoan, ph¶i röa s¹ch sÏ, b«i mì vµo
ren ®Ó t¨ng ®é bÒn cña èng v¸ch.
8- qui ®Þnh vÒ viÖc Gia cè v¸ch lç khoan - Chèng mÊt n íc vµ
vµ ng¨n n íc trong lç khoan
A. Gia cè v¸ch lç khoan b»ng dung dÞch sÐt (bentonit)
8.1- Khi khoan th¨m dß §CCT ® îc dïng dung dÞch sÐt (bentonÝt) ®Ó gi÷ thµnh lç
khoan trõ trêng hîp quy ®Þnh ë ®iÒu 8.2.
Dung dÞch sÐt ph¶i ®¶m b¶o çc tiªu chuÈn kü thuËt ghi ë b¶ng 6.9 vµ tu©n
thñ çc quy ®Þnh ë ®iÒu 6.35.
B. Gia cè v¸ch lç khoan b»ng èng v¸ch
8.2- Nh÷ng trêng hîp sau ®©y gia cè v¸ch lç khoan ph¶i dïng èng v¸ch :
1 Khoan vµo çc tÇng ®Êt ®¸ bë rêi, bÞ tan r· sö dông dung dÞch sÐt;
2. Dung dÞch sÐt kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng b¶o vÖ v¸ch lç khoan ;
3. Ph¶i ng¨n çch çc líp chøa n íc ®Ó nghiªn cøu ®Þa chÊt thuû v¨n, tÝnh nøt nÎ
vµ tinh thÊm cña çc tÇng ®Êt ®¸ b»ng ph ¬ng ph¸p thÝ nghiÖm ngoµi trêi
4. Khi khoan vµo çc hang hèc hoÆc khe nøt lín g©y mÊt l îng dung dÞch sÐt qóa
lín ¶nh hëng nhiÒu ®Õn gi¸ thµnh khoan.
8.3- Ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa tÇng cña lç khoan, ®é s©u lç khoan, yªu
cÇu lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, níc, ® êng kÝnh èng läc (nÕu lµ khoan b¬m hót níc) ®Ó
lùa chän sè tÇng èng v¸ch vµ ® êng kÝnh cuèi cïng cña èng v¸ch ;
8.4- Cã thÓ tham kh¶o b¶ng 8.1 ®Ó chän chiÒu s©u ®Æt trong ®Êt cña mçi lo¹i
èng v¸ch (víi ®iÒu kiÖn lµ èng v¸ch cßn tèt vµ cã kÝch 30T).
B¶ng
8.1
Lo¹i èng
v¸ch
§Êt dÝnh cøng hoÆc dÎo cøng
§Êt rêi chÆt, sái, cuéi (øng víi ma
s¸t v¸ch èng lµ 4T/m 2
)
§Êt dÝnh dÎo ch¶y hoÆc ch¶y. §Êt
rêi,xèp, bë b·o hoµ níc (øng víi ma
s¸t v¸ch èng 2T/m 2
)
∅146 < 16m < 30m
∅127 < 19m < 38m
∅108 < 22m < 44m
37

∅ 91 < 26m < 52m
∅ 75 < 32m < 64m
8.5- §èi víi çc ®o¹n èng v¸ch n»m tù do trong m«i tr êng láng hoÆc khi ®Ó dÉn
híng cã chiÒu dµi vît qu¸ chiÒu dµi tù do cho phÐp kª ë b¶ng 8.2 th× cÇn cã biÖn ph¸p
chèng cong vµ b¶o ®¶m ®é bÒn chèng uèn b»ng çch gi¶m chiÒu dµi tù do, t¨ng thªm
liªn kÕt, ®Æt trong èng v¸ch lín h¬n;
NÕu khoan ë trong khu vùc cã níc ch¶y hoÆc cã sãng th× ph¶i xÐt ®Õn ¶nh h -
ëng cña lùc ngang cã thÓ xÈy ra ®èi víi ®o¹n èng tù do, vµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch
®¸ng.
8.6- Nªn dïng èng v¸ch cã ®Çu nèi trong hoÆc nèi trùc tiÕp kh«ng cã gê ngoµi,
chØ dïng çc èng v¸ch cã ®Çu nèi ngoµi lµm èng dÉn h íng (trong níc vµ trong kh«ng
khÝ) hoÆc ®Ó h¹ trong líp ®Êt xèp, mÒm yÕu. Khi sö dông lo¹i èng v¸ch nµy ph¶i tÝnh
to¸n ®Çy ®ñ ®Õn kh¶ n¨ng nhæ sau nµy.
ChiÒu dµi tù do cho phÐp cña èng v¸ch kª ë b¶ng 8.2
B¶ng 8.2
§êng
kÝnh
èng
v¸ch
(mm )
S¬ ®å A S¬ ®å B S¬ ®å C
89 12m 16m 23m
108 14m 18m 26m
127 15m 21m 29m
146 18m 23m 32m
Ghi chó :
- ë çc s¬ ®å trªn chØ tÝnh víi tr êng hîp èng v¸ch ®ñ chÞu kùc nÐn do t¶i träng
b¶n th©n (q).
- Çc s¬ ®å ë b¶ng øng víi çc tr êng hîp liªn kÕt sau :
S¬ ®å A - PhÇn ch©n èng v¸ch ® îc ngµm chÆt trong ®Êt, ®¸ cøng s©u trªn 2m
vµ ®Çu trªn cña èng ë tr¹ng th¸i tù do kh«ng cã liªn kÕt gi÷.
S¬ ®å B - PhÇn díi cña èng ® îc ®Æt trong çc lo¹i ®Êt xèp mÒm hoÆc trong ®Êt
®¸ cøng nhng kh«ng s©u tíi 2m. §Çu trªn cña èng cã liªn kÕt chèng dÞch vÞ ngang .
S¬ ®å C - PhÇn díi èng ® îc ngµm chÆt nh s¬ ®å A. §Çu trªn cña èng cã liªn kÕt
nh s¬ ®å B .
C. Chèng mÊt n íc trong lç khoan
8.7- Khi khoan cã b¬m röa b»ng níc (hoÆc dung dÞch sÐt), nÕu ph¸t hiÖn thÊy
cã hiÖn tîng mÊt níc th× chän mét trong nh÷ng ph ¬ng ph¸p díi ®©y ®Ó chèng sù mÊt
níc trong lç khoan, nh ng kh«ng ¶nh hëng ®Õn môc ®Ých vµ yªu cÇu th¨m dß:
1. Khoan víi dung dÞch sÐt (nÕu ®ang b¬m röa b»ng níc);
2. Nhåi ®Êt sÐt ®Ó tr¸m vÕt nøt hoÆc lç hæng;
3. Nhåi hoÆc b¬m v÷a xi m¨ng ®Ó tr¸m vÕt nøt hoÆc lç hæng;
38
q q

4. H¹ èng v¸ch.
Ghi chó :
Khi mÊt níc ë gÇn ®¸y lç khoan vµ tÇng bÞ mÊt níc máng th× nªn nhåi ®Êt sÐt
hoÆc v÷a xi m¨ng xuèng ®¸y lç khoan.
NÕu mÊt níc tõng phÇn, nªn dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan. Khi mÊt n íc toµn
phÇn nªn dïng èng v¸ch. ChØ trong tr êng hîp ®Æc biÖt cã yªu cÇu trong ®Ò c¬ng
khoan hoÆc khoan vµo tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu vµ ë khu vùc khoan cã nhiÒu lç khoan míi
dïng v÷a xi m¨ng ®Ó ng¨n níc hoÆc chèng mÊt níc.
D. Ng¨n n íc trong lç khoan
8.8- §èi víi nh÷ng lç khoan cã níc mÆt hoÆc níc díi ®Êt, khi cÇn thiÕt quan tr¾c
mùc níc, lÊy mÉu níc v.v... th× ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c ng¨n níc ®Ó çch li ® îc líp chøa
níc víi çc líp ®Êt ®¸ kh¸c hoÆc çch li çc líp chøa níc kh¸c nhau (kÓ c¶ níc mÆt).
8.9- Tríc khi ng¨n níc ph¶i thùc hiÖn çc viÖc sau ®©y:
1. §o chiÒu s©u lç khoan vµ x¸c ®Þnh vÞ trÝ cÇn ng¨n níc;
2. ChuÈn bÞ èng v¸ch;
3. ChuÈn bÞ vËt liÖu ®Ó ng¨n níc : §Êt sÐt hoÆc v÷a xi m¨ng.
8.10- ChuÈn bÞ ®Êt sÐt dïng lµm chÊt çch n íc cÇn theo nh÷ng yªu cÇu sau
®©y :
1. §Êt sÐt cã tÝnh dÎo cao, lîng h÷u c¬ kh«ng ® îc vît qu¸ 6%. Lîng çt kh«ng ® îc
vît qu¸ 4% vµ kh«ng ® îc lÉn d¨m, s¹n, sái hoÆc mïn r¸c, rÔ c©y;
2. §Êt ® îc nhµo nÆn kü, (cã ®é sÖt B ë trong kho¶ng dÎo cøng), vª thµnh viªn cã
® êng kÝnh b»ng nöa ® êng kÝnh lç khoan ë ®o¹n çch níc, sau ®ã ph¬i cho se mÆt,
kh«ng ph¬i qu¸ n¾ng lµm cho ®Êt kh« cøng vµ nøt nÎ. NÕu ®Êt kh«, cÇn ®Ëp nhá, lo¹i
bá r¸c, t¹p chÊt råi nhµo víi lîng níc thÝch hîp hoÆc ®Êt qu¸ ít nªn ®Ó hong giã cho ®Õn
khi ®¹t ®é sÖt ®· nªu.
8.11- Khi tiÕn hµnh ng¨n níc b»ng ®Êt sÐt, ph¶i thùc hiÖn theo çc quy ®Þnh d-
íi ®©y :
1. NÕu líp çch níc lµ ®Êt sÐt kh«ng lÉn s¹n, sái, th× khoan s©u vµo tÇng sÐt
kho¶ng 0,5 ®Õn 1,0 m råi Ðp èng v¸ch cho ngµm vµo líp sÐt nµy tõ 1 ®Õn 2 m;
2. NÕu líp çch níc lµ ®Êt sÐt cã lÉn nhiÒu san sái, çt hoÆc lµ ®¸ lµm nh sau :
- Khoan vµo líp çch níc tõ 1,5 ®Õn 2,0 m, b¶o ®¶m v¸ch lç khoan kh«ng bÞ lëm
chëm (Nªn dïng mòi khoan hîp kim ®Ó khoan);
- VÐt lç hoÆc xãi röa cho s¹ch ®Êt hoÆc bét ®¸ ë ®¸y lç;
- H¹ èng v¸ch xuèng çch ®¸y 1,5 ®Õn 2,0 m vµ cè ®Þnh èng v¸ch. CÇn chó ý
chän ® êng kÝnh èng v¸ch çch níc nhá h¬n ® êng kÝnh lç khoan Ýt nhÊt lµ mét cÊp;
3. Th¶ tõng viªn ®Êt sÐt xuèng. Cø th¶ çc viªn ®Êt ® îc 0,5 m theo chiÒu cao
th× ngõng l¹i vµ tiÕn hµnh ®Çm nÐn cho tíi khi cßn kho¶ng 0,25 m. §Çm nÐn b»ng bµn
nÐn cã ® êng kÝnh nhá h¬n ® êng kÝnh èng v¸ch mét cÊp, l¾p ë ®Çu cÇn khoan;
4. TiÕp tôc çc bíc trªn cho ®Õn khi t¹o thµnh mét nót ®Êt sÐt lÊp ®Çy lç khoan
®o¹n díi ch©n èng v¸ch ;
5. H¹ vµ Ðp èng v¸ch vµo trong nót ®Êt sÐt tõ 1,2 m ®Õn 1,5 m;
Ghi chó :
Trong c¶ hai tr êng hîp trªn chØ ® îc h¹ Ðp èng v¸ch vµo, kh«ng ® îc xoay.
8.12- Dïng v÷a xi m¨ng lµm chÊt çch níc ph¶i ®¹t çc yªu cÇu sau :
1. Xi m¨ng 300 ®Õn 400.
39

2. NÕu trong lç khoan cã níc, ph¶i dïng lo¹i xi m¨ng ®«ng cøng nhanh hoÆc xi
m¨ng th êng cã thªm chÊt phô gia ®«ng cøng nh (NacCl hoÆc CaCl2 víi hµm lîng b»ng 2%
träng lîng xi m¨ng);
3. §èi víi níc cã tÝnh ¨n mßn ph¶i dïng lo¹i xi m¨ng chèng ¨n mßn; thÝch hîp;
4. Trén v÷a xi m¨ng b»ng níc nh¹t hoÆc níc mÆn;
5. Khi ®æ v÷a xi m¨ng qua èng dÉn ®Æt trong èng v¸ch th× tû lÖ n íc : xi m¨ng
lµ 0,5;
Khi dïng m¸y b¬m Ðp v÷a th× chän tû lÖ n íc : xi m¨ng tõ 0,6 ®Õn 0,7 vµ cã thÓ
thªm phô gia ho¸ dÎo (b»ng 2% träng lîng xi m¨ng)
6. Thêi gian tõ lóc trén v÷a xi m¨ng cho tíi khi kÕt thóc c«ng viÖc çch n íc (Ðp
xong èng v¸ch vµo khèi v÷a xi m¨ng) kh«ng ® îc vît qu¸ thêi gian b¾t ®Çu ®«ng kÕt xi
m¨ng .
Thêi gian xi m¨ng ®«ng kÕt cã thÓ tham kh¶o b¶ng 8.3 .
B¶ng 8.3
Lo¹i níc
®Ó trén
NhiÖt ®é trong lç khoan
40o
C
NhiÖt ®é trong lç khoan
45o
C
v÷a xi
m¨ng
Thêi gian b¾t
®Çu ®«ng kÕt
thêi gian kÕt
thóc ®«ng
kÕt
Thêi gian b¾t
®Çu ®«ng kÕt
Thêi gian kÕt
thóc ®«ng kÕt
Níc nh¹t 3h < T < 3h30'
Kh«ng qu¸
3 h sau
1h45' <T< 2g45'
Kh«ng qu¸
1 h 30' sau
Níc mÆn 3h < T < 6h
khi b¾t ®Çu
®«ng kÕt
1h45' <T< 2g45'
khi b¾t ®Çu
®«ng kÕt
8.13- Thùc hiÖn çch níc b»ng v÷a xi m¨ng ph¶i theo çc quy ®Þnh sau:
1. Khoan s©u vµo tÇng ®¸ çch níc 1,2 - 1,5 m. Xãi röa s¹ch bét khoan vµ kiÓm
tra ®¸y lç khoan;
2. H¹ çng v¸ch xuèng cho ngµm vµo tÇng çch níc 0,1 - 0,3 m;
3. TÝnh luîng v÷a cÇn trén vµ x¸c ®Þnh tû lÖ phèi hîp. Ph¶i chuÈn bÞ mét khèi l-
îng v÷a lín h¬n khèi lîng v÷a cÇn thiÕt theo tÝnh to¸n lµ 50%;
4. Trén v÷a vµ ®æ v÷a xi m¨ng xuèng ®¸y lç khoan theo nguyªn t¾c lÊp ®Çy tõ
díi lªn trªn;
Trong qu¸ tr×nh ®æ v÷a, ph¶i n©ng dÇn dông cô ® a v÷a lªn phÝa trªn. Ph¶i
®¶m b¶o tèc ®é n©ng dông cô lªn sao cho ®Çu ra v÷a lu«n lu«n ngËp d íi mÆt v÷a
trong lç khoan;
5. Cao ®é mÆt v÷a trong èng v¸ch ph¶i cao h¬n cao ®é ®Ønh tÇng çch n íc lµ
0,3 - 0,5m; v
6. KiÓm tra mÆt v÷a trong lç khoan;
7. Ngay sau khi thùc hiÖn ® a v÷a xuèng ®¸y lç khoan xong ph¶i xãi röa s¹ch
v÷a xi m¨ng trong dông cô vµ ® êng èng dÉn ®· dïng;
8. Sau 3 ngµy ®ªm míi ® îc tiÕp tôc khoan s©u thªm .
8.14- Tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ cã thÓ chän mét trong çc çch sau ®©y ®Ó ® a
v÷a xi m¨ng xuèng ®¸y lç khoan.
40

1. Dïng èng v¸ch nhá lµm èng dÉn ® a v÷a xi m¨ng xuèng tËn ®¸y lç. Khi trong lç
khoan cã níc cÇn ®Æt qu¶ cÇu hay lìi gµ ë ®Çu díi èng ®Ó gi÷ v÷a trong èng. ChØ sau
khi ®· chøa ®ñ lîng v÷a cÇn thiÕt ë trong èng míi ® îc c¾t qu¶ cÇu ®Ó v÷a ®ïn ra
ngoµi lÊp lç khoan;
2. Dïng èng mÉu cã nót gç ë hai ®Çu lßng èng ®Ó chøa v÷a. Nót gç ph¶i khÝt,
®ñ ®Ó gi÷ v÷a trong lßng èng. §a thËn träng èng mÉu xuèng ®¸y lç khoan, sau ®ã Ðp
nót gç vµ v÷a ra khái èng mÉu;
3. Dïng b¬m ® a v÷a xuèng ®¸y lç qua cÇn khoan. Qu¸ tr×nh thao t¸c nh sau:
- H¹ cÇn khoan xuèng çch ®¸y lç 0,1 - 0,2 m råi cè ®Þnh l¹i.
- Nèi mãc tÊt c¶ çc ®Çu nèi cña hÖ th«ng b¬m, sau ®ã cho b¬m n íc thö ®Ó
kiÓm tra m¸y b¬m vµ ® êng èng.
- TÝnh lîng v÷a vµ trén v÷a. Khi tÝnh ph¶i tÝnh c¶ lîng v÷a cßn l¹i trong cÇn
khoan, èng cao su dÉn v÷a, m¸y b¬m, èng cao su hót v÷a vµ lîng v÷a d trong thïng ®ñ
ngËp miÖng èng hót (§Çu clebin).
- Çch trén v÷a nh sau: ®æ lîng níc ®· tÝnh to¸n vµo m¸y trén råi võa cho v÷a xi
m¨ng võa cho ch¹y m¸y trén trong 10 phót. NÕu cã cho thªm chÊt phô gia th× ph¶i cho
vµo níc khuÊy ®Òu tríc khi ®æ xi m¨ng vµo.
- Trong khi quÊy trén v÷a ph¶i cho ch¹y m¸y b¬m hót n íc trong thïng ®ùng v÷a.
Chê khi s¾p hÕt níc th× më cöa x¶ cho v÷a vµo thïng, vµ tiÕp tôc b¬m ®Çy v÷a vµo lç
khoan (Chó ý lµ v÷a ë m¸y trén ra cÇn cho qua sµng cì 1mm).
- Trong qu¸ tr×nh Ðp v÷a ph¶i cho m¸y trén v÷a ho¹t ®éng liªn tôc vµ ph¶i bè
trÝ ngêi quÊy trén v÷a trong thïng ®ùng v÷a cho ®Õn khi hót hÕt v÷a míi th«i.
Ph¶i n©ng dÇn cÇn khoan lªn ®ång thêi ph¶i lu«n lu«n theo dâi ®ång hå ¸p lùc.
NÕu thÊy ¸p lùc t¨ng ®ét ngét, ph¶i rót cÇn khoan lªn mét ®o¹n thÝch hîp ®Ó tr¸nh t¾c
v÷a.
8.15- Sau khi ®· thùc hiÖn ng¨n níc ph¶i kiÓm tra chÊt lîng çch níc nh sau:
1. Khoan s©u qua ch©n èng v¸ch çch kho¶ng 0,5m.
2. H¹ thÊp hoÆc n©ng cao cét níc trong lç khoan mét ®o¹n b»ng 1/4 - 1/2 chiÒu
cao cét níc khi cha ng¨n níc;
3. Sau hai giê kÓ tõ lóc móc n íc hoÆc ®æ níc vµo lç khoan, nÕu cét níc trong lç
khoan biÕn ®æi kh«ng qu¸ 0,1 m th× c«ng t¸c ng¨n níc ® îc coi lµ ®¹t yªu cÇu;
4. NÕu ng¨n níc b»ng v÷a xi m¨ng, ph¶i ®Ó sau 3 ngµy ®ªm míi ® îc khoan kiÓm
tra chÊt lîng çch níc.
9- quy ®Þnh Theo dâi, ®o ®¹c vµ ghi chÐp trong qu¸ tr×nh khoan
9.1- Trong qu¸ tr×nh khoan ph¶i theo dâi, ®o ®¹c vµ ghi chÐp ®Çy ®ñ, trung
thùc vµo nhËt ký khoan vÒ çc mÆt:
1. T×nh h×nh khoan (Çc lo¹i thiÕt bÞ vµ dông cô khoan ®· sö dông, t×nh h×nh
vµ çch gi¶i quyÕt çc sù cè vÒ khoan, ®é s©u cña mòi khoan, diÔn biÕn cña viÖc sö
dông dung dÞch hoÆc ®é s©u vµ ® êng kÝnh èng v¸ch, diÔn biÕn khi khoan qua çc lo¹i
®Þa tÇng v.v..);
2. T×nh h×nh ®Þa chÊt (sù ph©n bè cña çc tÇng ®Êt ®¸, chñ yÕu lµ ®é s©u
cña çc tÇng ®Êt ®¸, çc hiÖn t îng ®Þa chÊt c«ng tr×nh, t×nh h×nh ®Þa chÊt thuû v¨n
®· ® îc ph¸t hiÖn trong khi khoan);
3. T×nh h×nh lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, n íc vµ çc ®Æc tr ng (tªn gäi, tÝnh chÊt,
tr¹ng th¸i, thµnh phÇn) cña mÉu;
41

4. §é s©u thÝ nghiÖm xuyªn tiªu chuÈn (SPT), sè bóa tõng hiÖp vµ trÞ sè N (NÕu
cã thÝ nghiÖm xuyªn tiªu chuÈn).
9.2- C«ng t¸c theo dâi, ghi chÐp trong khi khoan ® îc chÝnh x¸c, kÝp tr ëng vµ th
ký khoan ph¶i th êng xuyªn n¾m v÷ng ®é s©u cña ®¸y mòi khoan, ®é s©u cña ch©n
èng v¸ch, ®é s©u cña mÆt lâi vµ ®¸y lâi (hay mÉu) lÊy ® îc ®ång thêi th êng xuyªn theo
dâi ®Çy ®ñ çc yªó tè ph¶n ¶nh t×nh h×nh ®Þa tÇng, t×nh h×nh khoan vµo tõng lo¹i
®Þa tÇng nh : c¶m gi¸c tay khoan, tiÕng väng ë ®¸y lç khoan, mÇu s¾c vµ lîng níc röa,
t×nh tr¹ng tù lón hay tù tôt cña cét dông cô khoan, chiÒu cao déng, t×nh h×nh ®ãng t¹,
tèc ®é khoan, ¸p lùc lªn ®¸y lç khoan v.v..
Çc yÕu tè trªn ph¶i ® îc thÓ hiÖn b»ng sè liÖu vµ liªn hÖ víi ®é s©u cña lç
khoan.
9.3- Ghi chÐp ë hiÖn tr êng bao gåm çc c«ng viÖc ghi b¶ng, ghi nhËt ký khoan
vµ ghi sæ kü thuËt.
Ghi nhËt ký b»ng bót ch× ®en, nh·n mÇu vµ sæ kü thuËt ghi b»ng mùc kh«ng
nhoÌ vµ ghi b¶ng ®en b»ng phÊn tr¾ng hay b¶ng tr¾ng b»ng bót d¹ .
9.4 - Khi ghi chÐp nhËt ký khoan ph¶i b¶o ®¶m çc yªu cÇu sau ®©y :
1. S¹ch sÏ, râ rµng ®óng çc cét, çc môc t ¬ng øng .
2. Kh«ng tÈy xo¸ hoÆc xÐ bá nh÷ng phÇn ghi sai mµ chØ ® îc g¹ch ngang
(nh÷ng phÇn bÞ g¹ch ph¶i ®¶m b¶o cßn ®äc ® îc) råi ghi phÇn söa l¹i ë phÝa trªn.
3. Çch thøc ghi chÐp nhËt ký khoan ph¶i tu©n theo phô lôc 8.
9.5- Çc tÝnh to¸n phôc vô cho viÖc ghi chÐp nhËt ký khoan hoÆc nh÷ng vÊn
®Ò ®Æc biÖt, cÇn ® îc ghi chÐp l¹i cho râ h¬n th× ph¶i ghi vµo sæ kü thuËt cña tæ. Khi
kÕt thóc c«ng tr×nh, tæ khoan ph¶i nép sæ nµy cho chñ nhiÖm nghiÖp vô (Chñ c«ng
tr×nh) cïng víi nhËt ký khoan.
9.6- NhËt ký khoan vµ sæ kü thuËt khoan do th ký khoan trùc tiÕp ghi chÐp ë
hiÖn trêng.
9.7- Khi lµm viÖc, th ký khoan ph¶i cã ®Çy ®ñ çc dông cô vµ ph ¬ng tiÖn nh
quy ®Þnh ë phô lôc 6.
9.8- Tríc khi sö dông çc lo¹i dông cô khoan (cÇn khoan, èng v¸ch, mòi khoan
v.v...) ®Òu ph¶i ®o chiÒu dµi vµ kiÓm tra chÊt lîng cña çc dông cô ®ã.
§Çu mçi ca lµm viÖc vµ khi giao ca nhÊt thiÕt ph¶i ®o kiÓm tra toµn bé cÇn
khoan vµ ®é s©u lç khoan.
9.9- Khi ®o chiÒu dµi cña dông cô khoan, chiÒu cao ®Çu m¸y, chiÒu dµi èng
v¸ch v.v... ph¶i dïng th íc cã v¹ch kh¾c ®Õn centimet, ®äc sè íc lîng tíi milimet.
Khi ®o kiÓm tra th× sai sè gi÷a hai lÇn ®o kh«ng ® îc vît qu¸ 2 milimet vµ dïng
sè trung b×nh céng cña hai lÇn ®o. Khi tÝnh to¸n ph¶i tÝnh ®Õn milimet. Khi ghi vµo
nhËt ký khoan sè ®o ® îc quy trßn tíi centimet .
Ghi chó :
- Thíc gç hoÆc th íc d©y ph¶i ® îc kiÓm tra vµ hiÖu chØnh tr íc khi dïng;
- Khi khoan bi ph¶i ®iÒu chØnh chiÒu dµi cña mòi khoan do bÞ mßn sau mçi hiÖp
khoan.
9.10- TÊt c¶ çc ®o ®¹c vÒ chiÒu s©u ®Òu ph¶i dùa vµo mét mèc cã cao ®é
phô chän tríc, t¬ng ® ¬ng víi mÆt nÒn (sµn) khoan .
42

9.11- Quan tr¾c vµ ghi chÐp mùc níc trong lç khoan thùc hiÖn theo híng dÉn ë
phô lôc 13.
(ChØ tiÕn hµnh khi cã yªu cÇu riªng)
10- quy ®Þnh lÊy mÉu ®Êt, ®¸, n íc
10.1- Trong qu¸ tr×nh khoan, ®¬n vÞ khoan ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa
tÇng còng nh çc yªu cÇu ®· ® îc qui ®Þnh trong ch¬ng nµy vµ trong b¶n nhiÖm vô
hoÆc ®Ò c¬ng khoan ®Ó quyÕt ®Þnh lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, níc.
10.2- C«ng t¸c lÊy mÉu ®Êt, ®¸, níc ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu chung sau ®©y:
1. Sö dông ®óng ph ¬ng ph¸p lÊy mÉu vµ dông cô lÊy mÉu ®èi víi çc lo¹i ®Êt,
®¸, níc ;
2. Khi ph¸t hiÖn cã sù thay ®æi ®Þa tÇng (thay ®æi thµnh phÇn, tÝnh chÊt tr¹ng
th¸i, nguån gèc thµnh t¹o ..) , ®Òu ph¶i ngõng khoan, x¸c ®Þnh ®é s©u ®æi tÇng vµ
lÊy mÉu kÞp thêi;
3. MÉu ph¶i ®¹i diÖn cho mét líp ®Êt, ®¸ nhÊt ®Þnh vµ ph¶i ®¶m b¶o vÒ qui
çch, khèi lîng, chÊt lîng;
4. Ghi chÐp ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh lÊy mÉu vµo nhËt ký khoan vµ phiÕu mÉu.
Çc trêng hîp kh«ng lÊy ® îc mÉu theo qui ®Þnh ph¶i thuyÕt minh râ rµng trong nhËt ký
khoan ®ång thêi ph¶i b¸o ço cho ®¬n vÞ chñ qu¶n biÕt ®Ó gi¶i quyÕt;
5. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ çc yªu cÇu ®ãng gãi, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ giao nhËn
mÉu. (TCVN 2683- 91 "§Êt x©y dùng - ph ¬ng ph¸p lÊy, bao gãi ,vËn chuyÓn vµ b¶o
qu¶n mÉu ." ) ;
A. MÉu thÝ nghiÖm
10.3- LÊy mÉu thÝ nghiÖm trong çc lç khoan theo çc nguyªn t¾c sau:
1. Mçi líp ®Êt ph¶i cã Ýt nhÊt mét mÉu thÝ nghiÖm;
2. §èi víi çc líp ®Êt dÇy h¬n 2 mÐt, th× cø kho¶ng 2 mÐt lÊy mét mÉu nguyªn
tr¹ng (®èi víi ®Êt dÝnh) hoÆc mÉu kh«ng nguyªn tr¹ng (mÉu x¸o trén) ®èi víi (®Êt rêi
r¹c, ®Êt phong ho¸);
3. §èi víi çc ®Þa tÇng thuéc lo¹i ®Êt sÐt, sÐt pha, çt pha, bïn, than bïn, ®¸
phong ho¸ d¹ng ®Êt , ph¶i tËn lîng lÊy ®Çy ®ñ mÉu nguyªn tr¹ng;
4. §èi víi çc lo¹i ®Êt dÝnh cã bÒ dÇy d íi 0,5m kh«ng lÊy ® îc mÉu nguyªn tr¹ng do
®· khoan xuyªn qua hoÆc ®èi víi çc tr êng hîp quy ®Þnh ph¶i lÊy mÉu nguyªn tr¹ng nh
(bïn láng, çt sÐt v.v...) mµ trong mét vµi tr êng hîp qu¸ khã kh¨n kh«ng thÓ lÊy ® îc th×
ph¶i lÊy ® îc mÉu x¸o ®éng gi÷ Èm ®Ó thÝ nghiÖm;
5. §èi víi çc líp cuéi, sái (d¨m s¹n), çt sái, (çt s¹n); çc líp çt cã ®é Èm tõ Èm ít
®Õn b·o hoµ, th× lÊy mÉu x¸o ®éng kh«ng gi÷ Èm.
10.4- C¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa tÇng vµ yªu cÇu cña nhiÖm vô khoan, b íc ®Çu
lùa chän ph ¬ng ph¸p vµ dông cô lÊy mÉu thÝ nghiÖm theo b¶ng 10.1 díi ®©y:
43

B¶ng 10.1
Lo¹i ®Êt ®¸ Lo¹i mÉu Dông cô lÊy mÉu Ph ¬ng ph¸p ghi chó
Çc lo¹i ®Êt
dÝnh ë tr¹ng th¸i
dÎo ch¶y, ch¶y,
bïn
Nguyªn
tr¹ng
- èng mÉu thµnh
máng (1)
- èng mÉu chÎ cã
pit t«ng
NÐn, Ðp
Çc lo¹i ®Êt
dÝnh tr¹ng th¸i
dÎo mÒm ®Õn
cøng
Nguyªn
tr¹ng
- èng mÉu nguyªn
d¹ng lo¹i th êng
hoÆc lo¹i cã pÝt
t«ng.
- Mòi khoan h¹t hîp
kim, mòi khoan
h¹t hîp kim lßng
®«i
- §ãng t¹
- Khoan kh« lÊy
lâi hoÆc khoan
xoay kÕt hîp
b¬m v÷a sÐt .
Çt mÞn chÆt
chÏ .
Nguyªn
tr¹ng
Mòi khoan h¹t hîp
kim cã hom l¸ dÝp
ë phÝa díi, mòi
khoan h¹t hîp kim
lßng ®«i .
Khoan xoay kÕt
hîp b¬m dung
dÞch sÐt .
Dung dÞch sÐt
nªn dïng lo¹i cã
tû träng 1,3 -
1,4 khoan víi ¸p
lùc däc trôc nhá
vµ tèc ®é quay
cÇn thÊp .
Çc lo¹i çt ë
tr¹ng th¸i xèp rêi
®Õn chÆt võa
Èm ít ®Õn b¶o
hoµ.
MÉu x¸o
®éng
(Kh«ng
nguyªn
tr¹ng)
- Mòi khoan èng
l¾p bª
- Mòi khoan hîp
kim lßng ®«i .
- èng mÉu chÎ cña
mòi xuyªn SPT(2)
- Khoan déng.
- Khoan xoay
kÕt hîp b¬m
dung dÞch sÐt .
- LÊy mÉu kÕt
hîp thÝ nghiÖm
xuyªn tiªu
chuÈn .
- LÊy mÉu theo
ph¬ng ph¸p tø
ph©n
§Êt hßn to
(Cuéi,sái s¹n, ®¸
t¶ng )
MÉu x¸o
®éng
(Kh«ng
nguyªn
tr¹ng) .
- Mòi khoan èng
l¾p bª .
- Mòi khoan h¹t hîp
kim, mòi khoan bi
hoÆc kim c¬ng .
- Khoan déng .
- Khoan xoay
lÊy lâi .
- LÊy mÉu theo
ph¬ng ph¸p tø
ph©n
10.5- èng lÊy mÉu hoÆc mòi khoan hîp kim, mòi khoan hîp kim lßng ®«i ®Ó lÊy
mÉu nguyªn tr¹ng ph¶i cã ® êng kÝnh trong lín h¬n 48 mm.
Hép ®ùng mÉu ph¶i ®ång bé, cã ® êng kÝnh vµ ®é dµi phï hîp víi tõng lo¹i èng
lÊy mÉu, ®ång thêi th©n vµ n¾p hép ph¶i võa khÝt nhau, th¸o l¾p dÔ dµng. NÕu dïng
hép t«n th× khe hë kh«ng ® îc réng qu¸ 0,5 mm vµ kh«ng ® îc chång mÐp lªn nhau.
44

Qt chu~1

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

Similar to Qt chu~1

Similar to Qt chu~1 (20)

More from Ttx Love

More from Ttx Love (20)

Qt chu~1