Qtct1

TRang nµy ®Ó trèng ®Ó lµm b×a
2

(Ban hµnh theo QuyÕt ® Þ n h sè 259 Q§/KH- CN ngµy / /1999
cña Bé GTVT)
Thay thÕ 22 TCN 82- 85
phÇn thø nhÊt
Çc ®iÒu quy ®Þnh
1- Quy ®Þnh chung
1.1- Mäi c«ng t¸c khoan, th¨m dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh (§CCT) phôc
vô cho viÖc thiÕt kÕ vµ thi c«ng çc c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i ®Òu
ph¶i tu©n theo quy tr×nh nµy.
Ghi chó:
- Khi dïng çc ph¬ng ph¸p khoan ®Æc biÖt hoÆc khoan phôc vô
çc môc ®Ých kh¸c (nh ®Þa chÊt thuû v¨n, khoan næ m×n, khoan th¨m
dß mãng c«ng tr×nh cò, khoan thi c«ng cäc khoan nhåi v.v...) cã thÓ vËn
dông quy tr×nh nµy nhng ph¶i cã nh÷ng bæ sung cÇn thiÕt vÒ kü thuËt
vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn.
- Quy tr×nh nµy kh«ng thay thÕ çc b¶n h íng dÉn hay çc b¶n quy
®Þnh vÒ çch sö dông tõng lo¹i thiÕt bÞ khoan. §¬n vÞ chñ qu¶n khoan
th¨m dß cÇn thu thËp vµ nghiªn cøu çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn thiªt bÞ
®¬n vÞ m×nh sö dông (B¶n giíi thiÖu, b¶n híng dÉn, quy tr×nh vËn hµnh,
lý lÞch m¸y v.v...) ®Ó n¾m v÷ng tÝnh n¨ng, cÊu t¹o, ph ¬ng ph¸p b¶o
qu¶n vµ vËn hµnh.
- §¬n vÞ khoan th¨m dß §CCT ph¶i chÊp hµnh çc ®iÒu lÖ, çc quy
®Þnh vÒ kü thuËt an toµn lao ®éng vµ b¶o hé lao ®éng cã liªn quan.
1.2- C«ng t¸c khoan th¨m dß §CCT cho mét c«ng tr×nh bao gåm
çc bíc chÝnh sau ®©y :
1. TiÕp nhËn nhiÖm vô, lËp ®Ò c¬ng khoan vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn
khai c«ng t¸c khoan;
2. TiÕn hµnh çc c«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan;
3
Céng hßa x· héi
chñ nghÜa viÖt nam
Bé giao th«ng vËn t¶i
quy tr×nh khoan th¨m
dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh
22 TCN 259 - 99
Cã hiÖu lùc tõ / /
1999

3. X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é miÖng lç khoan;
4. Lµm nÒn khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan, ch¹y thö m¸y;
5.TiÕn hµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß, thu thËp çc tµi liÖu ®Þa chÊt
vµ çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm trong lç khoan vµ çc quan tr¾c cÇn
thiÕt trong lç khoan.
6. ChuyÓn giao çc lo¹i mÉu ®Õn n¬i quy ®Þnh;
7. KÕt thóc lç khoan, lÊp lç khoan, thu dän hiÖn tr êng, di chuyÓn
sang lç khoan míi;
8. LËp hå s¬, hoµn chØnh tµi liÖu khoan th¨m dß cña c«ng tr×nh;
9. Tæ chøc nghiÖm thu c«ng t¸c th¨m dß ngoµi hiÖn tr êng;
Ghi chó: Çc bíc c«ng t¸c trªn tiÕn hµnh xen kÏ mét çch hîp lý ®Ó
hoµn thµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß mét çch nhanh nhÊt.
1.3- Sau khi ® îc giao nhiÖm vô khoan, ®¬n vÞ chñ qu¶n ph¶i ®i
kh¶o s¸t hiÖn tr êng vµ thu thËp çc tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp ®Ò c¬ng
kü thuËt khoan th¨m dß §CCT vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan.
1.4 B¶n ®Ò c¬ng kü thuËt khoan th¨m dß §CCT (Gäi t¾t lµ ®Ò c-
¬ng khoan) lµ v¨n b¶n giao nhiÖm vô cô thÓ cho çc ®¬n vÞ khoan,
trong ®ã cÇn nªu nh÷ng néi dung cô thÓ sau ®©y:
1. Môc ®Ých cña c«ng t¸c th¨m dß;
2. B×nh ®å bè trÝ m¹ng líi lç khoan. Sè hiÖu vµ to¹ ®é cña tõng lç
khoan;
3. §é s©u dù kiÕn cña lç khoan (ë n¬i mÆt ®Êt cã thÓ biÕn ®éng
ph¶i ghi cao ®é ®¸y lç khoan thiÕt kÕ) quy ®Þnh vÒ çc tr êng hîp cho
phÐp ngõng khoan sím hoÆc ph¶i khoan s©u h¬n;
4. §êng kÝnh nhá nhÊt cña ®¸y lç khoan;
5. Gãc xiªn vµ gãc ph¬ng vÞ cña lç khoan;
6. Çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt vÒ viÖc theo dâi ®Þa tÇng, theo
dâi mùc níc trong lç khoan, yªu cÇu vµ çch thøc lÊy mÉu, çc thÝ
nghiÖm trong lç khoan, viÖc lÊp lç khoan, vµ çc h íng dÉn ®Ó thùc hiÖn
çc yªu cÇu ®ã;
7. Çc tµi liÖu vµ çc lo¹i mÉu cÇn giao nép;
8. Thêi h¹n hoµn thµnh.
Ghi chó: Trong ®Ò c¬ng chØ nªu çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt
cha ® îc ®Ò cËp ®Õn trong quy tr×nh nµy vµ nh÷ng yªu cÇu kü thuËt míi
® îc thùc hiÖn lÇn ®Çu ®èi víi ®¬n vÞ khoan.
1.5- B¶n ®Ò c¬ng khoan ph¶i do bªn A (C¬ quan chñ ®Çu t ) yªu
cÇu.
Mäi ®Ò nghÞ söa ®æi ®Ò c¬ng khoan ph¶i ® îc bªn A (C¬ quan
chñ ®Çu t ) ®ång ý míi ® îc thi hµnh, trõ tr êng hîp ® îc uû quyÒn.
4

1.6- §èi víi nh÷ng lç khoan sau ®©y ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan th¨m
dß ph¶i lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan c¨n cø theo ®Ò c¬ng khoan
th¨m dß:
1. Lç khoan cã ®é s©u lín h¬n 100 m;
2. Lç khoan cã ®Þa tÇng phøc t¹p, khi khoan cÇn dïng çc biÖn
ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ;
3. Lç khoan phôc vô çc c«ng t¸c thÝ nghiÖm §CCT vµ §CTV ®Æc
biÖt.
Ghi chó:
- Trong vïng cã ®iÒu kiÖn ®Þa tÇng vµ yªu cÇu vÒ kü thuËt khoan
gÇn nh nhau cã thÓ lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng mét lç khoan ®¹i diÖn cho
çc lç khoan trong vïng Êy.
- §èi víi çc lç khoan kh«ng ph¶i lËp b¶ n thiÕt kÕ thi c«ng th× ®¬n
vÞ khoan ph¶i tù trï liÖu lÊy mäi c«ng viÖc thi c«ng lç khoan sao cho phï
hîp víi çc quy ®Þnh cña quy tr×nh vµ yªu cÇu cña ®Ò c¬ng khoan.
1.7- B¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan ® îc lµm theo mÉu ë phô lôc sè
1, trong ®ã ph¶i x¸c ®Þnh râ çc ®iÓm sau ®©y cho tõng líp ®Êt ®¸
chÝnh:
- Ph¬ng ph¸p khoan, lo¹i mòi khoan vµ ® êng kÝnh mòi khoan;
- BiÖn ph¸p gia cè v¸ch lç khoan. §êng kÝnh vµ chiÒu s©u h¹ vµo
trong ®Êt cña tõng líp èng v¸ch. Trêng hîp ph¶i h¹ èng v¸ch s©u h¬n çc
giíi h¹n quy ®Þnh ë b¶ng 8.1. CÇn tÝnh to¸n kh¶ n¨ng nhæ èng v¸ch sau
nµy. Tû träng dung dÞch sÐt, chÕ ®é b¬m dung dÞch sÐt v.v...(nÕu gia
cè v¸ch lç khoan b»ng dung dÞch sÐt );
- Çc biÖn ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ®èi víi çc ®Þa tÇng bÞ tråi, dÔ
sôt lë, khã lÊy mÉu, lâi ®¸ dÔ bÞ tan vôn v.v...hay khi khoan phôc vô çc
môc ®Ých thÝ nghiÖm §CCT.
1.8- Khi thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y :
1. TËn lîng dïng lç khoan ® êng kÝnh nhá nhng ph¶i ®¶m b¶o çc
yªu cÇu lÊy çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm vµ quan tr¾c trong lç
khoan;
2. Ýt thay ®æi ® êng kÝnh lç khoan.
1.9- Khi lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan cÇn xem xÐt vµ
gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò sau ®©y:
1. Dù trï thiÕt bÞ, dông cô khoan theo yªu cÇu cña ®Ò c¬ng (kÓ c¶
thiÕt bÞ næi hoÆc sµn khoan khi khoan trªn s«ng níc);
2. Dù trï çc lo¹i vËt t tiªu hao, phô tïng thay thÕ vµ kú h¹n cung øng
çc vËt t phô tïng Êy;
3. §Þnh biªn cña ®¬n vÞ (§éi, tæ) khoan theo nhiÖm vô míi;
5

4. Dù trï kinh phÝ chi tiªu trong khi triÓn khai vµ thùc hiÖn c«ng t¸c
khoan;
5. Lùa chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn
hiÖn tr êng;
6. TiÕn ®é cña çc bíc c«ng t¸c;
7. Ph¬ng ¸n b¶o hé lao ®éng vµ an toµn s¶n xuÊt;
8. ChuÈn bÞ hiÖn tr êng: x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é lç khoan, lµm
® êng vËn chuyÓn, san nÒn, tæ chøc söa ch÷a thiÕt bÞ dông cô khoan,
tæ chøc cung cÊp vËt t vµ khai th¸c nguyªn liÖu t¹i chç v.v...
1.10- Trong qu¸ tr×nh triÓn khai khoan th¨m dß, ph¶i chÊp hµnh
çc quy ®Þnh vµ luËt lÖ vÒ an toµn giao th«ng, b¶o vÖ ®ª ®iÒu, b¶o vÖ
çc c«ng tr×nh x©y dùng vµ çc di tÝch lÞch sö, n¬i th¾ng c¶nh, b¶o vÖ
m«i tr êng sèng v.v...
Khi tiÕn hµnh khoan trong nh÷ng khu vùc ® îc b¶o vÖ ph¶i liªn hÖ
víi çc chñ c«ng tr×nh vµ lËp hå s¬ ®Çy ®ñ vÒ çc thñ tôc ph¸p lý.
1.11- Trong khi thùc hiÖn çc nhiÖm vô khoan th¨m dß §CCT, bªnB
(®¬n vÞ nhËn hîp ®ång khoan) ph¶i tæ chøc th êng xuyªn kiÓm tra kü
thuËt, ph¶i theo dâi t×nh h×nh triÓn khai çc bíc c«ng t¸c nh»m b¶o ®¶m
chÊt lîng thùc hiÖn çc h¹ng môc c«ng viÖc ®· ® îc ®Ò ra, çc lo¹i mÉu ®·
thu thËp ® îc v.v...
C«ng t¸c nghiÖm thu c«ng tr×nh khoan chØ ® îc tiÕn hµnh sau khi
xÐt thÊy çc thñ tôc kiÓm tra néi bé ë çc kh©u c«ng t¸c ®· ® îc lµm ®Çy
®ñ.
2- qui ®Þnh chuÈn bÞ tr íc khi khoan
2.1- C«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn theo çc
néi dung vµ tr×nh tù sau ®©y:
1. Tæ chøc lùc lîng s¶n xuÊt, ®iÒu ®éng nh©n lùc theo yªu cÇu
míi;
2. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan
tr íc khi ® a ra hiÖn tr êng;
3. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký çc ph ¬ng tiÖn an toµn lao ®éng
theo luËt an toµn lao ®éng;
4. Gi¶i quyÕt çc thñ tôc ®Ó triÓn khai c«ng t¸c ë hiÖn tr êng;
5. Tæ chøc vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn hiÖn tr êng;
6. Thùc hiÖn çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng.
2.2- TÊt c¶ çc thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan ®Òu ph¶i ® îc
kiÓm tra vÒ quy çch vµ phÈm chÊt. M¸y khoan, m¸y ph¸t lùc, m¸y b¬m
6

vµ çc thiÕt bÞ khoan kh¸c ph¶i ®ång bé. Çc lo¹i èng v¸ch, èng lâi, èng
bét, cÇn khoan ... ph¶i ®¶m b¶o quy çch vÒ ®é cong, ®é mßn, ®é vÆn
ren theo yªu cÇu ghi ë phô lôc sè 3.
2.3- Trêng hîp ph¶i dïng m¸y mãc, thiÕt bÞ khoan kh«ng ®ång bé
hoÆc çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ cÇn ® îc sù duyÖt y
cña thñ tr ëng c¬ quan kh¶o s¸t §CCT.
Çc thiÕt bÞ l¾p lÉn vµ çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ
võa nªu cÇn ® îc xem xÐt tÝnh to¸n vÒ çc mÆt cêng ®é vµ æn ®Þnh
theo çc quy ®Þnh hiÖn hµnh. Ngoµi ra cÇn tiÕn hµnh l¾p r¸p vµ nÕu lµ
çc bé phËn chuyÓn ®éng ph¶i cho ho¹t ®éng thö tr íc khi ® a ra hiÖn tr -
êng.
2.4- §èi víi çc thiÕt bÞ khoan míi, c¬ quan kh¶o s¸t §CCT ph¶i tæ
chøc häc tËp vµ huÊn luyÖn cho c«ng nh©n sö dông thµnh th¹o tr íc khi
khai th¸c thiÕt bÞ ®ã.
2.5- Khi vËn chuyÓn thiÕt bÞ, dông cô vËt liÖu khoan cÇn ®¶m
b¶o çc yªu cÇu sau ®©y:
1. Chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch hîp ®¶m b¶o an toµn cho
ngêi vµ thiÕt bÞ ®Æt trªn ph ¬ng tiÖn vËn chuyÓn. ThiÕt bÞ vËn chuyÓn
ph¶i ® îc ch»ng buéc cè ®Þnh ®Ó chèng bÞ x« tr ît, lËt ®æ;
2. Çc bé phËn thiÕt bÞ, dông cô vµ vËt liÖu dÔ bÞ h háng r¬i v·i
ph¶i ® îc bao bäc, b¶o vÖ cÈn thËn. §èi víi çc lo¹i èng khoan ph¶i l¾p
®Çu b¶o vÖ. M¸y mãc ph¶i ® îc ®Æt ë t thÕ ®øng, ë vÞ trÝ nh khi lµm
viÖc;
3. §èi víi çc bé phËn thiÕt bÞ qu¸ khæ nh phao khoan, gi¸ khoan,
èng v¸ch v.v..khi vËn chuyÓn ph¶i xin giÊy phÐp vµ cã hiÖu b¸o "Hµng
qóa khæ" ;
2.6- Khi xÕp dì thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan cÇn thùc hiÖn çc
yªu cÇu sau:
1. CÊm qu¨ng, nÐm, th¶ r¬i tù do bÊt kú lo¹i thiÕt bÞ dông cô nµo;
2. Ph¶i chän d©y vµ ®ßn khiªng ®ñ ®é bÒn;
3. Ph¶i buéc nót ®óng kiÓu vµ ch¾c ch¾n. Ph¶i ®Æt d©y hoÆc
mãc d©y ë vÞ trÝ c©n b»ng cña vËt liÖu khiªng. Kh«ng ® îc buéc d©y vµo
nh÷ng bé phËn dÔ bÞ h háng cña thiÕt bÞ;
2.7- Tríc khi khoan ph¶i tuú theo t×nh h×nh cô thÓ, ®¬n vÞ chñ
qu¶n khoan cÇn tiÕn hµnh lµm çc thñ tôc cã liªn quan ®Õn çc vÊn ®Ò
sau:
1. Tr×nh b¸o vÒ çc c«ng t¸c sÏ tiÕn hµnh vµ ®¨ng ký c tró víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng. Thùc hiÖn çc thñ tôc khoan ®ª ®iÒu, ®¶m b¶o giao
th«ng ® êng thuû, ® êng bé v.v..,
7

2. T×m hiÓu t×nh h×nh vÒ çc c«ng tr×nh ngÇm cã ë khu vùc
khoan, ®Æc biÖt ph¶i chó ý ®Õn ® êng çp ®iÖn, çp th«ng tin, ® êng
èng cÊp níc, cÊp nhiªn liÖu. NÕu xÐt thÊy khi khoan cã thÓ ®ông ch¹m
®Õn çc c«ng tr×nh Êy cÇn ®Ò nghÞ dÞch vÞ trÝ lç khoan;
3. Liªn hÖ víi çc chñ c«ng tr×nh hay chñ ®Êt ®ai ®Ó ® îc phÐp
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan vµ tho¶ thuËn çc ®iÒu kho¶n båi th êng vÒ
phôc håi l¹i c«ng tr×nh, hoa mÇu bÞ tæn h¹i trong khi tiÕn hµnh c«ng t¸c
khoan;
2.8- Çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng bao gåm viÖc x¸c ®Þnh vÞ
trÝ vµ cao ®é lç khoan, san nÒn, chuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn næi, ® îc lµm theo
quy ®Þnh cña çc ®iÒu tiÕp theo (Môc 3 ®Õn 5 ).
3- qui ®Þnh X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ ca0 ®é miÖng lç khoan
A. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
3.1- Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i:
- B¶o ®¶m ®óng to¹ ®é ®· ® îc quy ®Þnh trong b¶n nhiÖm vô
khoan hay ®Ò c¬ng khoan;
- Tu©n theo çc quy ®Þnh cña c«ng t¸c ®o ®¹c ® îc nªu trong ch-
¬ng nµy.
3.2- Trong tr êng hîp gÆp khã kh¨n kh«ng thÓ khoan ®óng vÞ trÝ
®· ®Þnh vµ nÕu kh«ng cã quy ®Þnh ®Æc biÖt th× ®¬n vÞ khoan ® îc
phÐp dÞch lç khoan trong kho¶ng 0,5-1,0 mÐt, tÝnh tõ vÞ trÝ lç khoan ®·
® îc x¸c ®Þnh, nhng ph¶i ®¶m b¶o môc ®Ých th¨m dß cña lç khoan ®ång
thêi x¸c ®Þnh to¹ ®é thùc tÕ cña lç khoan ®· khoan.
Ghi chó: Çc tr êng hîp cÇn dÞch vÞ trÝ lç khoan xa h¬n quy ®Þnh
trªn ph¶i ® îc sù ®ång ý cña c¬ quan ®Æt hµng hay ®¬n vÞ chñ qu¶n
(chñ c«ng tr×nh).
3.3 - Ph¶i ®¸nh dÊu vÞ trÝ lç khoan ®· ® îc ®Þnh vÞ b»ng cäc (®èi
víi nÒn ®Êt) dÊu s¬n hay v¹ch kh¾c (®èi víi nÒn cøng : ®¸ hoÆc bª t«ng
vv.. ).
3.4 - Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc mèc cña
m¹ng ®o ®¹c cña c«ng tr×nh hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ (Cäc tim tuyÕn, cäc
phãng d¹ng...) cña c«ng tr×nh.
Çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ph¶i ® îc c¬ quan ®Æt hµng hay
®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp kh«ng thÓ dïng trùc tiÕp çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ
®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan th× ph¶i lËp thªm m¹ng tam gi¸c nhá ®o
8

®¹c hay ®a gi¸c ®o ®¹c, dùa vµo çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ®· nªu
trªn ®©y.
3.5- Khi khu vùc khoan cha cã çc cäc mèc cña m¹ng ®o ®¹c hay
cäc ®Þnh vÞ cña c«ng tr×nh th× ph¶i liªn hÖ vÞ trÝ lç khoan víi çc ®iÓm
x¸c ®Þnh trªn çc vËt cè ®Þnh bÒn v÷ng cã s½n, hoÆc lËp çc cäc mèc
t¹m thêi vµ ® îc gi÷ cho ®Õn khi x¸c ®Þnh vµ kiÓm tra xong to¹ ®é
chÝnh thøc cña çc lç khoan.
3.6- Tïy theo t×nh h×nh cô thÓ ë hiÖn tr êng, møc ®é chÝnh x¸c
cña yªu cÇu mµ dïng mét trong çc ph ¬ng ph¸p sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh
vÞ trÝ lç khoan:
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc;
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc;
- Ph¬ng ph¸p giao héi thuËn.
a) Khi dïng ph ¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc vµ to¹ ®é ®éc cùc cÇn
thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau:
+ C«ng viÖc më gãc n»m ph¶i ® îc tiÕn hµnh b»ng dông cô ®o gãc
hoÆc m¸y kinh vÜ cã ®é chÝnh x¸c tõ 1 phót trë lªn. Më gãc hai lÇn ë hai
vÞ trÝ kh¸c nhau cña ®é bµn. Sai sè gi÷a çc lÇn më gãc kh«ng ® îc vît
qu¸ ®é chÝnh x¸c cña ®é bµn.
+ C«ng viÖc ®o dµi ph¶i ® îc lµm hai lÇn b»ng th íc thÐp 20 m - 50
m. Sai sè gi÷a hai lÇn ®o kh«ng vît qu¸ 1:2000 .
+ C«ng viÖc phãng tuyÕn ph¶i thùc hiÖn b»ng m¸y ng¾m. Khi
tuyÕn th¼ng dµi kh«ng qu¸ 200m cã thÓ dïng gia l«ng.
Ghi chó:
Khi vÞ trÝ lç khoan ë gÇn m¹ng líi ®o ®¹c (çch c¹nh cña ®a gi¸c ®o
®¹c kh«ng qu¸ 30m, ®èi víi vïng ®ång b»ng vµ 20m ®èi víi vïng ®åi) cã
thÓ dïng çc dông cô ®o gãc ®¬n gi¶n.
b) Khi dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ph¶i thùc hiÖn theo çc quy
®Þnh sau:
+ C¬ tuyÕn ®o ®¹c ph¶i ® îc lùa chän sao cho çc gãc cña tam
gi¸c giao héi, hîp thµnh do çc tia ng¾m vµ c¬ tuyÕn, n»m trong kho¶ng
30° ®Õn 120 °.
+ Nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m ®ång thêi hoÆc 2 tia ng¾m ®ång
thêi vµ 1 tia ng¾m kiÓm tra. Çc tr êng hîp giao héi b»ng 3 tia ng¾m võa
nªu còng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu vÒ gãc cho tõng tam gi¸c giao héi.
3.7- Khi khoan trªn ph¬ng tiÖn næi viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
® îc thùc hiÖn theo çc híng dÉn sau ®©y:
1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ®ång thêi víi c«ng viÖc ®Þnh vÞ ph -
¬ng tiÖn næi.
9

2. NÕu dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ th×
nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m.
3. Sau khi ®· ®Þnh vÞ ph¶i tiÕp tôc theo dâi sù æn ®Þnh vÞ trÝ
cña ph¬ng tiÖn næi.
Khi ph¬ng tiÖn næi ®É æn ®Þnh, èng v¸ch ®· h¹ vµo ®Êt vµ gi÷
® îc th¼ng ®øng ë vÞ trÝ khoan th× c«ng viÖc ®Þnh vÞ míi ® îc coi lµ
hoµn thµnh.
B. X¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan
3.8- Tríc khi khoan ph¶i ®o cao ®é mÆt ®Êt thiªn nhiªn t¹i vÞ trÝ lç
khoan, gi¸ trÞ lÊy trßn ®Õn centimet vµ ph¶i ghi râ vµo nhËt ký khoan
(gäi lµ cao ®é miÖng lç khoan).
3.9- Khi x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é cña c«ng tr×nh. Çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é ph¶i do c¬ quan thiÕt kÕ
c«ng tr×nh hay ®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp ë khu vùc khoan cha cã cäc mèc cao ®é th× cã thÓ lËp
mèc hay hÖ thèng mèc cao ®é gi¶ ®Þnh, nh ng tr íc khi nghiÖm thu toµn
bé c«ng t¸c khoan ph¶i x¸c ®Þnh ® îc cao ®é chÝnh thøc cña çc lç
khoan.
3.10- ViÖc ®o cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn b»ng
m¸y thuû b×nh hoÆc m¸y kinh vÜ. Sai sè gi÷a 2 lÇn ®o kh«ng ® îc vît
qu¸ ±50 L mm, víi L lµ kho¶ng çch tõ mèc cao ®é tíi lç khoan, tÝnh
b»ng km.
3.11- ë mçi lç khoan nªn ®Æt mét mèc cao ®é phô tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y :
1. VÞ trÝ mèc cao ®é phô ph¶i æn ®Þnh çch lç khoan chõng 2 -
3m vµ thuËn lîi cho c«ng viÖc ®o ®¹c vµ kiÓm tra cao ®é trong khi
khoan;
2. Cã cao ®é xÊp xØ mÆt nÒn (sµn) khoan.
Ghi chó:
- Cho phÐp dïng mÆt níc lµm mÆt ph¼ng chuyÒn cao ®é trong
ph¹m vi mÆt níc cã ®é chªnh kh«ng qu¸ 5 cm (ë khu vùc mÆt n íc s«ng
réng trªn 500 m hoÆc ë ®o¹n s«ng cã ®é dèc däc lín, ph¶i x¸c ®Þnh ®é
chªnh mÆt níc theo tµi liÖu thuû v¨n hay ®o b»ng ph ¬ng ph¸p chÝnh
x¸c).
- Cho phÐp dïng th íc th¨ng b»ng kiÓu bät níc hay kiÓu ch÷ A ®Ó
chuyÒn cao ®é trong ph¹m vi díi 30 m .
3.12- Khi c«ng t¸c khoan ® îc thùc hiÖn trªn çc ph ¬ng tiÖn næi
th× viÖc x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn vµ tÝnh
to¸n theo c«ng thøc sau:
10

Zm = Zn - Hn (1)
Trong ®ã:
Zm - Cao ®é miÖng lç khoan khi b¾t ®Çu hoÆc kÕt thóc khoan
Zn - Cao ®é mÆt níc ë cïng thêi ®iÓm ®o (m)
Hn - ChiÒu s©u tõ mÆt níc ®Õn mÆt ®Êt (®¸y s«ng, ®¸y hå...) khi
b¾t ®Çu khoan hoÆc khi kÕt thóc khoan (m)
Ghi chó:
- Ph¶i ®Æt cét thuû trÝ ë gÇn khu vùc khoan ®Ó ®o cao ®é mùc n -
íc (s«ng, hå...), ®o mùc níc theo chÕ ®é ®o ®Çu ca, gi÷a ca vµ cuèi
ca .NÕu mùc níc ®o ®Çu ca vµ cuèi ca kh«ng chªnh lÖch qu¸ 5 cm th× cã
thÓ kh«ng ®o mùc níc ë gi÷a ca ;
- Ph¶i ghi ngay mùc níc ®o ® îc vµo nhËt ký khoan. Mçi khi giao ca
ph¶i bµn giao mùc níc ®ang dïng lµm møc so s¸nh;
- Khi dïng cét thuû chÝ cña ®¬n vÞ kh¸c cÇn kiÓm tra l¹i ®é cao;
- Çc tr êng hîp dïng èng v¸ch dÉn híng, cét thuû chÝ ®Ó ®o cao
®é mùc níc hoÆc lµm mÆt so s¸nh ®Òu ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é
æn ®Þnh cña chóng.
3.13- Toµn bé sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n cao ®é lç khoan ph¶i
® îc ghi chÐp ®Çy ®ñ theo mÉu ë phô lôc sè 2 vµ lu vµo hå s¬ khoan.
4- qui ®Þnh lµm nÒn (sµn) khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
A. Lµm nÒn (sµn) khoan
4.1- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i gi÷ l¹i cäc hoÆc dÊu ®Þnh vÞ lç
khoan ®· c¾m ®Ó sau nµy dùng gi¸ vµ l¾p r¸p m¸y khoan cho ®óng vÞ
trÝ vµ tÝnh to¸n l¹i cao ®é miÖng lç khoan sau khi cã sù thay ®æi t¨ng
hoÆc gi¶m do ph¶i ®µo hoÆc ®¾p nÒn.
Cao ®é miÖng lç khoan ph¶i lÊy ®óng theo ®iÒu 3.8.
4.2- Ph¶i c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ çc kh¶ n¨ng thùc tÕ
khi thi c«ng khoan vµ trªn c¬ së so s¸nh kinh tÕ - kü thuËt mµ quyÕt
®Þnh ph¬ng ¸n lµm nÒn (sµn) khoan.
CÇn ®iÒu tra çc nguån vËt liÖu cña ®Þa ph ¬ng vµ nghiªn cøu ®Ó
sö dông hîp lý vµo viÖc lµm nÒn (sµn) khoan.
4.3- KÝch th íc nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o ®ñ chç ®Ó ®Æt
thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan vµ thao t¸c. KÝch th íc tèi thiÓu cña nÒn
(sµn) khoan, khi khoan th¼ng ®øng phô thuéc vµo lo¹i thiÕt bÞ khoan ® -
îc sö dông, ® îc quy ®Þnh ë b¶ng 4.1.
11

4.4- Bªn c¹nh nÒn khoan, cÇn lµm mét b·i c«ng t¸c ®Ó kÐo cÇn
khoan, chuÈn bÞ dông cô, th¸o mÉu v.v.
B¶ng 4.1
Sè KÝch th íc (m)
TT NÒn khoan Sµn khoan
1 Bé khoan tay 4 x 4 5 x 5
2 M¸y khoan XJ-100, GX-1T, 4 x 6 5 x 7
3 M¸y khoan XU-300, ckb-4 ,CbA-500 6 x 8 7 x 10
4 M¸y khoan tù hµnh ΥΓb-50, ZUΦ
-150,
6 x 10 7 x 10
5 M¸y khoan bykc - 30, ykb 12/25 3 x 3 4 x 4
Ghi chó:
- KÝch th íc cña nÒn khoan ë b¶ng trªn cha bao gåm kÝch th íc cña b·i
khoan;
- Khi khoan xiªn, kÝch th íc nÒn (sµn) khoan ph¶i ® îc kÐo dµi thªm
tïy theo ®é xiªn cña lç khoan ®ång thêi h íng cña nÒn (sµn) khoan ph¶i
® îc x¸c ®Þnh theo híng gãc ph¬ng vÞ lç khoan.
4.5- Híng vµ kÝch th íc cña nÒn (sµn) khoan, b·i khoan cÇn ® îc lùa
chän sao cho viÖc lÊy dông cô vµ thao t¸c khi khoan thuËn tiÖn an toµn
®ång thêi tr¸nh ® îc tèi ®a khãi do m¸y khoan x¶ ra (XÐt theo híng giã
thÞnh hµnh trong thêi gian khoan ).
4.6- CÊu t¹o cña nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y:
1. NÒn (sµn) khoan ph¶i ch¾c ch¾n, æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho viÖc
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan trong suèt thêi gian khoan;
2. MÆt nÒn (sµn) khoan ph¶i b»ng ph¼ng, ch¾c ch¾n, tho¸t n íc
tèt, vµ ph¶i cao h¬n mùc níc mÆt cao nhÊt cã thÓ xuÊt hiÖn trong thêi
gian thi c«ng lç khoan Ýt nhÊt lµ 0,2 m ®èi víi vïng ngËp n íc hÑp hay vïng
ngËp níc c¹n (hå nhá, ao, ruéng...) vµ 0,5 m ®èi víi vïng ngËp n íc réng vµ
s©u (s«ng lín, hå lín...);
ë khu vùc ®Êt lÇy, nÒn khoan cÇn ® îc c¶i t¹o bÒ mÆt b»ng çch
th¸o kh« nÒn ®Êt, ®¾p phñ lªn mét líp ®Êt tèt hay dïng gç kª lãt v.v..;
3. Khi ®Þnh ®é dèc cña m¸i nÒn khoan (®µo hay ®¾p) nªn tham
kh¶o çc tµi liÖu cña phô lôc 3.
4. Sµn khoan ph¶i ® îc thiÕt kÕ vµ l¾p r¸p theo çc quy tr×nh kü
thuËt cã liªn quan hiÖn hµnh. Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ
dïng çc kiÓu sµn khoan ®· ® îc thö th¸ch ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn kiÓm to¸n.
12
Lo¹i thiÕt bÞ khoan

4.7- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i chó ý ®Õn ¶nh h ëng qua l¹i cña
nÒn (sµn) khoan víi çc nh©n tè ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thuû v¨n, çc ho¹t
®éng kinh tÕ, quèc phßng, ®Æc biÖt ph¶i lu ý çc tr êng hîp sau ®©y:
1. NÒn (sµn) khoan n»m trªn sên dèc ph¶i lµm r·nh tho¸t níc phÝa
trong sên nói. ë sên nói cã gãc nghiªng díi 30o
nªn lµm nÒn lo¹i nöa ®µo,
nöa ®¾p. ë phÇn ®¾p , tr íc khi ®¾p ph¶i ®¸nh cÊp vµo sên dèc vµ khi
®¾p ph¶i chia líp ®Çm chÆt;
NÕu ®é dèc sên nói lín h¬n 30o
ph¶i lµm nÒn ®µo hoÆc sµn khoan.
2. Khi lµm nÒn (sµn) khoan díi v¸ch ®¸ hoÆc ë trªn sên nói cã ®¸
l¨n, sôt lë ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ®Ó tr¸nh tai n¹n cho ng êi vµ
thiÕt bÞ, nh lu kho¶ng çch an toµn, ®µo r·nh hay ®¾p ô chèng ®¸ l¨n,
nËy bá hoÆc neo ch¾c çc t¶ng ®¸ nguy hiÓm v.v..;
3. NÒn (sµn) khoan ë lòng s«ng (khe, suèi) bao gåm c¶ phÇn b·i vµ
bê ngËp níc th êng xuyªn hay ngËp níc cã chu kú ph¶i ® îc thiÕt kÕ thÝch
hîp víi çc ®iÒu kiÖn thuû v¨n vµ khÝ t îng thu thËp ® îc nh quy ®Þnh cña
®iÒu 5.2.
Khi khoan trong mïa b·o lò ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng b·o lò,
®Æc biÖt khi khoan ë miÒn nói ph¶i chó ý ®Ò phßng lò èng.
4. Khi ph¶i khoan ë gÇn çc ® êng d©y t¶i ®iÖn (kÓ c¶ ® êng t¶i
®iÖn ngÇm) cÇn liªn hÖ víi çc c¬ quan qu¶n lý ph©n phèi ®iÖn ®Ó thùc
hiÖn çc biÖn ph¸p an toµn lao ®éng;
5. Khi cÇn næ m×n ®Ó thi c«ng nÒn khoan cÇn lµm ®Çy ®ñ thñ
tôc vµ thùc hiÖn çc quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ c«ng t¸c ph¸ næ;
6. Ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña viÖc ®¾p nÒn khoan ®Õn çc c«ng
tr×nh ë gÇn ®ã, nh g©y xãi lë...;
4.8- Trong khi khoan ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lón vµ tr¹ng
th¸i æn ®Þnh cña nÒn (sµn) khoan còng nh sù biÕn ®æi cña çc ®iÒu
kiÖn thiªn nhiªn kh¸c ®Ó cã biÖn ph¸p øng phã kÞp thêi.
B. L¾p dùng gi¸ khoan
4.9- C¨n cø vµo cÊu t¹o, gi¸ khoan ® îc chia lµm hai lo¹i:
- Gi¸ khoan ®éc lËp.
- Gi¸ khoan l¾p trªn xe.
§èi víi bÊt kú lo¹i gi¸ nµo, c«ng viÖc dùng gi¸ chØ d îc tiÕn hµnh sau
khi ®· chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vµ kiÓm tra quy çch toµn bé çc cÊu kiÖn, thiÕt
bÞ, dông cô cÇn thiÕt cho viÖc l¾p dùng gi¸ khoan. Kh«ng ® îc dïng çc
cÊu kiÖn, thiÕt bÞ, dông cô kh«ng hîp çch.
4.10- Khi l¾p dùng lo¹i gi¸ khoan ®éc lËp ph¶i tiÕn hµnh theo çc
quy ®Þnh sau:
13

1. L¾p dùng gi¸ tr íc khi l¾p ®Æt m¸y khoan;
2. BÊt kú lµ lo¹i gi¸ cã mÊy ch©n ph¶i t×m çch cè ®Þnh hai ch©n
®Ó chèng tr ît, tèt nhÊt lµ cè ®Þnh hai ch©n ë vÞ trÝ lµm viÖc chÝnh thøc
cña chóng sau khi dùng gi¸.Hai ch©n cè ®Þnh ph¶i ® îc l¾p ®Çy ®ñ çc
thanh gi»ng. §èi víi gi¸ 4 ch©n, ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng cho hai
ch©n cßn l¹i;
3. Tuú theo kh¶ n¨ng thùc tÕ cã thÓ dïng søc ng êi, têi g¾n ë ch©n
gi¸, têi ®Æt ngoµi, cÇn cÈu ®Ó dùng gi¸ nh ng ph¶i c¨n cø vµo tÝnh to¸n
®Ó dùng gi¸ cho an toµn;
4. Trong qu¸ tr×nh dùng gi¸ ph¶i cã ng êi ®iÒu khiÓn chung, ng êi
®iÒu khiÓn ph¶i ®øng ngoµi ph¹m vi c«ng t¸c ®Ó quan s¸t vµ ra hiÖu
lÖnh;
5. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng vµ çc chi tiÕt cßn l¹i cña gi¸
ngay sau khi gi¸ ® îc dùng lªn. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ vµ vÆn chÆt çc ®inh èc
liªn kÕt;
6. Ph¶i ch»ng buéc ®ñ çc gi©y ch»ng æn ®Þnh cña gi¸;
7. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu, ph¶i kª lãt d íi çc ch©n gi¸
khoan ®Ó chèng lón tr ît.
4.11- Khi l¾p dùng çc lo¹i gi¸ khoan g¾n trªn xe ph¶i tiÕn hµnh
theo çc quy ®inh sau:
1. §a xe m¸y vµo vÞ trÝ lç khoan, ®èi chuÈn trôc khoan (hoÆc bé
quay) víi cäc dÊu lç khoan;
2. HiÖu chØnh th¨ng b»ng vµ cè ®Þnh xe khoan b»ng çc ch©n
chèng vµ vËt chÌn chuyªn dông. KiÓm tra th¨ng b»ng xe khoan theo c¶ hai
chiÒu b»ng d©y däi hoÆc b»ng çch kiÓm tra sù trïng hîp cña d©y çp tù
do víi trôc quay cña ®Çu m¸y khoan, hoÆc b»ng çc dông cô lÊy th¨ng
b»ng kh¸c;
Khi hiÖu chØnh xe khoan ph¶i chó ý lµm cho çc bé dÝp cña çc trôc
xe phÝa sau hoµn toµn kh«ng chÞu t¶i;
3. Dùng gi¸ khoan theo híng dÉn riªng cña tõng lo¹i xe khoan vµ cè
®Þnh gi¸ ë t thÕ lµm viÖc;
4. Ch»ng buéc ®ñ çc d©y ch»ng æn ®Þnh gi¸;
5. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu th× çc ch©n chèng ph¶i
tùa lªn çc tÊm gç lãt hoÆc ®Öm çt sái ®Ó gi¶m øng suÊt lªn nÒn.
4.12- Sau khi dùng xong gi¸ khoan, dï lµ lo¹i gi¸ khoan nµo còng
ph¶i kiÓm tra çc mÆt sau ®©y:
1. Tr¹ng th¸i æn ®Þnh chung cña gi¸ khoan vµ çc thiÕt bÞ phô
thuéc;
2. ChÊt lîng l¾p r¸p çc chi tiÕt cña gi¸;
14

3. §é chÝnh x¸c vµ ch¾c ch¾n cña pu li ®Ønh gi¸ (®ñ d©y treo
b¶o hé);
4. Sù ®èi chuÈn cña trôc khoan víi cäc dÊu lç khoan. Çc thiÕu
sãt sai lÖch ph¶i ® îc söa ch÷a tr íc khi l¾p m¸y.
Ghi chó:
Khi khoan xiªn, trôc khoan (bé quay hoÆc ® êng çp cÈu) ph¶i ®èi
chuÈn víi cäc dÊu lç khoan ®ång thêi ph¶i ®óng ®é nghiªng vµ gãc ph -
¬ng vÞ ®· quy ®Þnh.
C. L¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
4.13- §èi víi lo¹i m¸y khoan cã bÖ m¸y ®Æt trªn mÆt ®Êt th× bÖ
m¸y ph¶i ® îc kª trªn ®ßn ngang (b»ng gç hay thÐp) ®· quy ®Þnh cho
tõng lo¹i m¸y vµ b¾t chÆt vµo çc ®ßn ngang Êy. Ph¶i kª chÌn ®Õ cho
çc ®ßn ngang gèi ®Òu lªn mÆt ®Êt vµ bÖ m¸y ® îc ngang b»ng (kiÓm
tra b»ng th íc th¨ng b»ng).
Khi nÒn ®Êt mÒm yÕu cÇn t¨ng cêng kª lãt hay c¶i t¹o ®Êt nÒn nh
®· quy ®Þnh ë ®iÒu 4.6 .
4.14- Ph¶i ®Æt bÖ m¸y vµo ®óng vÞ trÝ sao cho khi l¾p ®Çu m¸y
khoan th× trôc quay ®Çu m¸y khoan trïng víi trôc lç khoan.
§èi víi bÖ m¸y khoan cã thít di ®éng th× bÖ m¸y ph¶i ® îc ®Æt sao
cho trôc quay ®Çu m¸y khoan çch lç khoan mét ®o¹n gÇn b»ng kho¶ng
di ®éng ® îc cña thít.
4.15- Khi l¾p m¸y khoan lªn bÖ cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
1. Ph¶i lau chïi s¹ch sÏ çc bé phËn cña m¸y;
2. Ph¶i kiÓm tra vµ cho ®Çy ®ñ dÇu mì vµo çc æ vµ c¬ cÊu
chuyÓn ®éng cÇn b«i tr¬n theo ®óng híng dÉn kü thuËt cña tõng lo¹i
m¸y;
3. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc chi tiÕt cña m¸y;
4. Ph¶i xiÕt chÆt çc ®inh èc liªn kÕt. NÕu liªn kÕt b»ng hai ®inh
èc trë lªn ph¶i v¨n ®Òu çc bu l«ng ®èi xøng nhau cho ®Õn khi chÆt.
4.16- Khi l¾p hÖ thèng b¬m dung dÞch khoan cÇn chó ý:
1. Ph¶i l¾p ®ång hå ®o ¸p lùc dung dÞch khoan.
2. Ph¶i ®Æt ®Çu hót níc díi mÆt níc 0,3 - 0,4 mÐt vµ gi÷ cho ®Çu
hót kh«ng bÞ r¸c rëi b¸m vµo.
3. èng hót vµ èng ®Èy cña m¸y b¬m ph¶i chÞu d îc ¸p lùc hót vµ ¸p
lùc ®Èy t¬ng øng víi lo¹i m¸y b¬m.
4.17- Sau khi l¾p r¸p xong m¸y khoan cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra
toµn diÖn çc mÆt sau ®©y:
1. §é ch¾c ch¾n vµ ®é chÝnh x¸c cña çc bé phËn m¸y;
15

2. Sù b«i tr¬n çc bé phËn cña thiÕt bÞ;
3. Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña çc c¬ cÊu truyÒn lùc gi÷a çc bé phËn
m¸y nh d©y cuaroa, b¸nh r¨ng, trôc cac ®¨ng vv... CÇn ph¸t hiÖn vµ lo¹i
trõ çc vËt l¹ gi÷a çc cÊu kiÖn chuyÓn ®éng;
4. T×nh tr¹ng d©y çp ë tang têi, ë rßng räc ®Ønh gi¸ vµ däc theo
ch©n gi¸;
5. T×nh tr¹ng cña phanh h·m, sù ho¹t ®éng b×nh th êng cña cÇn
g¹t h·m, m¸ phanh (®Üa phanh cã dÇu, mì, níc ph¶i lau kh«);
6. Tr¹ng th¸i kü thuËt cña m¸y næ;
7. T×nh tr¹ng cña çc bé phËn b¶o vÖ an toµn .
8. §é chÝnh x¸c cña trôc khoan:
9. Çc cÇn g¹t ®iÒu khiÓn ph¶i ® îc ® a vÒ vÞ trÝ trung hoµ.
4.18- Sau khi kiÓm tra vµ xö lý çc sai lÖch cña m¸y xong míi cho
m¸y ch¹y thö .
5- qui ®Þnh vÒ khoan trªn s«ng n íc
A. Quy ®Þnh chung
5.1- Khi tiÕn hµnh çc c«ng t¸c khoan ë trong çc thung lòng, lßng
s«ng,khe, suèi..., bao gåm c¶ phÇn b·i vµ bê, ë çc khu vùc ngËp n íc th -
êng xuyªn hay chu kú, b»ng çc ph ¬ng tiÖn næi gäi t¾t lµ khoan trªn
s«ng níc ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh cña ch¬ng nµy .
5.2- Tríc khi thùc hiÖn c«ng t¸c khoan trªn s«ng níc cÇn t×m hiÓu
çc tµi liÖu vÒ thuû v¨n, khÝ t îng vµ ®Þa chÊt ë khu vùc khoan nh :
1. T×nh h×nh mùc níc, t×nh h×nh thuû triÒu;
2. T×nh h×nh dßng ch¶y;
3. §é s©u ngËp níc;
4. TÝnh chÊt cña çc con lò, thêi gian x¶y ra lò sím nhÊt vµ muén
nhÊt. §èi víi çc s«ng, khe, suèi ë vïng nói cÇn t×m hiÓu t×nh h×nh lò nói
(lò èng);
5. T×nh h×nh giã, b·o, sãng (chiÒu cao vµ chiÒu dµi sãng) trªn s«ng
níc. Çc tai n¹n ®· x¶y ra trong vïng níc;
6. T×nh h×nh giao th«ng thuû, vËn chuyÓn bÌ, m¶ng vµ t×nh h×nh
vËt tr«i trªn s«ng;
7. T×nh h×nh ®Þa chÊt vµ t×nh h×nh sãi, båi ë bê s«ng , ®¸y
s«ng;
16

Ph¶i cè g¾ng thu thËp çc tµi liÖu trªn ë çc tr¹m thuû v¨n, khÝ t îng gÇn
khu vùc khoan nhÊt hoÆc ë çc ®¬n vÞ ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t ë khu vùc
khoan dß.
Khi kh«ng thu thËp ® îc çc tµi liÖu cÇn thiÕt thÝch hîp ë çc c¬
quan nãi trªn cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra thu thËp tµi liÖu trong çc c¬ quan
vµ nh©n d©n ë ®Þa ph¬ng.
5.3- Khi khoan trªn s«ng níc ë nh÷ng n¬i cã luång giao th«ng thuû
hoÆc cã çc vËt tr«i lín nh bÌ, m¶ng, gç v.v... ®¬n vÞ khoan cÇn liªn hÖ
víi c¬ quan qu¶n lý giao th«ng thuû ®Ó xem xÐt çc trë ng¹i cã thÓ gÆp,
thùc hiÖn çc quy ®Þnh cña giao th«ng thuû hoÆc kÝ hîp ®ång víi c¬
quan qu¶n lý ® êng thuû ®Ó c¬ quan nµy híng dÉn giao th«ng thuû,
chèng va tr«i, b¶o vÖ khu vùc khoan .
B. ThiÕt kÕ lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng n íc
5.4- Khi lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng níc ph¶i c¨n
cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n kiÓm tra cêng ®é kÕt cÊu vµ æn ®Þnh lËt .
Çc tÝnh to¸n kiÓm tra ph¶i ® îc lµm theo çc quy tr×nh kü thuËt cã
liªn quan hiÖn hµnh.
Ghi chó:
Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ sö dông ph ¬ng tiÖn næi
dïng cho c«ng t¸c khoan ®· ® îc thö th¸ch ë çc vïng cã çc ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn tÝnh kiÓm tra theo quy ®Þnh
nµy, nhng viÖc chän ph¬ng tiÖn næi ph¶i do thñ tr ëng ®¬n vÞ quyÕt
®Þnh.
5.5- ë çc ph¬ng tiÖn næi nªn t¹o "khe rót" . Khe rót ph¶i ® îc bè
trÝ ë ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn vµ ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu cÊu t¹o
sau ®©y:
1. Çc liªn kÕt cña khe rót ph¶i th¸o l¾p ® îc nhanh chãng;
2. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt cña
ph¬ng tiÖn khi th¸o dì çc liªn kÕt cña khe rót;
3. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt khi
kÝch nhæ èng v¸ch.
5.6 - NÕu kh«ng cã ph ¬ng tiÖn næi ®ñ lín cã thÓ dïng thªm çc
ph¬ng tiÖn næi phô ®Ó ®Æt çc thiÕt bÞ phô, chë vËt liÖu khoan .
5.7- Yªu cÇu vÒ kÝch th íc tèi thiÓu cña sµn c«ng t¸c khoan trªn ph -
¬ng tiÖn næi, trõ quy ®Þnh vÒ chiÒu cao phÇn næi, cÇn lµm theo çc
quy ®Þnh cho sµn khoan ghi ë ®iÒu 4.3.
17

C. Quy ®Þnh neo ch»ng ph ¬ng tiÖn næi vµ çc biÖn ph¸p b¶o
®¶m an toµn cho ph ¬ng tiÖn næi
5.8- Tríc khi lai d¾t ph ¬ng tiÖn næi ra vÞ trÝ khoan cÇn kiÓm tra
l¹i toµn bé ph¬ng tiÖn kÓ c¶ çc thiÕt bÞ neo ch»ng, th¸o dì çc d©y
®iÖn, d©y th«ng tin nèi víi çc ph ¬ng tiÖn næi.
Çc thiÕu sãt vµ h háng cña ph¬ng tiÖn cÇn ® îc söa ch÷a xong tr íc
khi rêi bÕn.
5.9- Ph¬ng tiÖn næi ph¶i ® îc neo hay ch»ng gi÷ vÒ çc híng ®Ó
®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, gi÷ ®óng vÞ trÝ trong suèt thêi gian khoan.
Sè lîng d©y neo ch»ng kh«ng nªn Ýt h¬n 4 çi. Tr êng hîp dïng 4
d©y neo ch»ng cÇn bè trÝ çc d©y neo ch»ng t¹o víi chiÒu cña dßng ch¶y
mét gãc nhän tõ 35o
®Õn 45o
vµ c¨ng vÒ 4 phÝa kh¸c nhau.
ë ®iÓm nèi cè ®Þnh cña d©y neo víi phao, kh«ng nèi g©y khóc,
ph¶i cã ®é cong lîn ®Ó ®¶m b¶o cho d©y neo chÞu lùc tèt. Khi khoan ë
vïng níc mÆn hoÆc níc lî nªn dïng d©y thõng lµm b»ng s¬ dõa hoÆc ni
lon lµm d©y neo ch»ng.
Khi dïng hè thÕ ®Ó neo gi÷ th× ph¶i tÝnh to¸n hè thÕ theo çc quy
®Þnh hiÖn hµnh vµ ph¶i th êng xuyªn theo dâi t×nh tr¹ng æn ®Þnh cña
hè thÕ.
5.10- Khi th¶ neo ph¶i thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
1. Ph¶i cã ngêi ®iÒu khiÓn chung;
2. Ph¶i th¶ neo phÝa trªn dßng ch¶y tr íc;
3. Ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ th¶ neo b»ng çc ph ¬ng ph¸p tin cËy ®¶m
b¶o cho d©y neo ® îc c¨ng ®óng híng vµ ®ñ chiÒu dµi ®· thiÕt kÕ, nh
ph¬ng ph¸p giao héi, ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc.
5.11- Khi khoan trong mïa lò hoÆc khoan ë n¬i cã dßng ch¶y m¹nh
(v > 1.5 m/s) cÇn chó ý thùc hiÖn çc yªu cÇu sau ®©y:
1. TËn dông ®Æt híng däc cña ph¬ng tiÖn næi trïng víi híng dßng
ch¶y;
2. Ph¶i xÐt chèng cong vµ t¨ng ®é cøng cho èng v¸ch b»ng çch
dïng èng v¸ch dÉn híng lín, t¨ng ®é ngµm vµo ®Êt cña èng v¸ch dÉn híng
hoÆc t×m çch gi¶m chiÒu dµi tù do cña èng b»ng kÕt cÊu thÝch hîp (nh
neo ch»ng ®o¹n gi÷a èng v¸ch vµo ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn ..v.v.);
3. Nªn ®Æt 5 d©y neo ch»ng, trong ®ã cã 3 neo ë phÝa th îng lu;
4. NÕu møc níc biÕn ®æi nhiÒu trong khi khoan th× mçi d©y neo
nªn cã mét têi riªng ®Ó ®iÒu chØnh cho kÞp thêi.
5.12- Trong khi sö dông vµ b¶o qu¶n ph ¬ng tiÖn næi ph¶i nghiªm
chØnh thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
18

1. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lÖch cña ph ¬ng tiÖn næi ®Ó ®iÒu
chØnh t¶i träng, gi÷ th¨ng b»ng cho ph ¬ng tiÖn;
2. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi mùc níc ®Ó ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña
d©y neo, gi÷ cho ph¬ng tiÖn ë ®óng vÞ trÝ khoan vµ kh«ng bÞ d×m;
3. NÕu cã r¸c rëi vËt tr«i quÊn b¸m vµo d©y neo ph¶i g¹t bá kÞp
thêi;
4. §èi víi phao kÝn, çc n¾p phao ph¶i cã gio¨ng cao su vµ ® îc ®Ëy
chÆt;
5. Khi ngõng khoan, trªn ph ¬ng tiÖn næi ph¶i cã ng êi trùc g¸c ®Ó
gi¶i quyÕt kÞp thêi çc sù cè bÊt tr¾c x¶y ra. Sè ng êi trùc g¸c do thñ tr -
ëng ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan quyÕt ®Þnh theo çc t×nh huèng cô thÓ.
5.13- §¬n vÞ khoan ® îc giao nhiÖm vô qu¶n lý ph ¬ng tiÖn næi
ph¶i lËp mét sæ kª thiÕt bÞ dông cô cã trªn ph ¬ng tiÖn næi. Sæ nµy ph¶i
®Ó ë n¬i c tró cña tæ, kh«ng ® îc ®em ra ph¬ng tiÖn næi.
Khi ® a thªm hoÆc rót bít thiÕt bÞ, dông cô khái ph ¬ng tiÖn næi
cÇn ghi ngay vµo sæ kª nãi trªn.
Çc thiÕt bÞ dông cô bÞ r¬i xuèng níc ph¶i t×m çch trôc vít kÞp
thêi.
§èi víi çc vËt r¬i kh«ng trôc vít ® îc ®¬n vÞ khoan cÇn b¸o ngay
cho c¬ quan thiÕt kÕ c«ng tr×nh hoÆc c¬ quan ®Æt hµng biÕt ®Ó t×m
çch xö lý.
6- qui ®Þnh vÒ ph ¬ng ph¸p khoan
A. Chän ph ¬ng ph¸p khoan
6.1- Khi lùa chän ph ¬ng ph¸p khoan ph¶i ®¶m b¶o ® îc çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. Ph¸t hiÖn chÝnh x¸c ®Þa tÇng, lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, n íc vµ
thùc hiÖn thÝ nghiÖm trong lç khoan ® îc chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ theo yªu
cÇu.
2. §¹t n¨ng suÊt khoan cao, hao phÝ vËt t Ýt vµ tiÕn ®é nhanh;
3. §¶m b¶o kü thuËt vµ an toµn lao ®éng;
6.2- C¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa tÇng vµ yªu cÇu cña nhiÖm vô
khoan, bíc ®Çu lùa chän ph¬ng ph¸p khoan theo b¶ng 6.1 sau ®©y:
B¶ng 6.1
Lo¹i ®Êt ®¸
CÊp ®Êt
®¸ theo
®é khoan
Ph¬ng ph¸p khoan
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
- Khoan xoay: mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a, mòi guång xo¾n ®Çu
19

tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn.
I ph¼ng.
- Khoan Ðp: mòi khoan èng l¾p bª, mòi
khoan hom.
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i dÎo, dÎo cøng.
- §Êt dÝnh lÉn d¨m, s¹n
(sái , cuéi )
II ~III
- Khoan xoay: mòi khoan ruét gµ, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu ph¼ng, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i (kÕt hîp
dung dÞch sÐt).
- Çc lo¹i ®Êt rêi (çt,
sái, cuéi nhá vµ võa) ë
tr¹ng th¸i xèp rêi ®Õn
chÆt .
I ~III
- Khoan déng: mòi khoan èng l¾p bª.
- Khoan xoay: Mòi khoan guång xo¾n
®Çu ph¼ng, mòi khoan h¹t kim lßng
®«i (kÕt hîp dung dÞch sÐt ).
- §Êt hßn to (cuéi lín, ®¸
t¶ng .v.v.).
- Çc ®Þa tÇng kÑp lÉn
®¸ hßn to.
III ~ VII
- Khoan déng: mòi khoan l¾p bª, mòi
khoan ph¸.
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan bi hay mòi khoan kim c¬ng, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu khoan ph¸.
- §Êt sÐt cøng.
- Çc lo¹i ®¸ cã ®é cøng
tõ mÒm ®Õn cøng võa.
III ~ VII
(VIII)
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
dung dÞch sÐt, khoan guång xo¾n víi
®Çu khoan ph¸.
- Çc lo¹i ®¸ tõ cøng
®Õn cùc kú cøng
(VII)
VIII ~ XII
- Khoan xoay: mòi khoan bi, mòi khoan
kim c¬ng.
Ghi chó: CÊp ®Êt ®¸ ®Æt trong ngoÆc ®¬n lµ cÊp ®Êt ®¸ ® îc khoan trong
tr êng hîp ç biÖt.
Trong qu¸ tr×nh khoan cÇn theo dâi liªn tôc hiÖu qu¶ cña ph ¬ng
ph¸p khoan ®· dïng ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh hoÆc thay ®æi ph ¬ng
ph¸p khoan nh»m tho¶ m·n yªu cÇu ®· ®Ò ra ë ®iÒu 6.1.
6.3- Dï dïng bÊt cø ph ¬ng ph¸p khoan nµo còng cÇn ®Æc biÖt chó
ý ®¶m b¶o hêng ban ®Çu cña cét dông cô khoan khi më lç. NÕu ph¸t
hiÖn sai lÖch híng cÇn t×m nguyªn nh©n ®Ó xö lý kÞp thêi. Khi ®iÒu
chØnh sai lÖch híng trôc lç khoan nªn tiÕn hµnh b»ng søc ng êi.
Khi khoan më lç ë nh÷ng vïng ngËp níc hoÆc khoan vµo nh÷ng
®Þa tÇng kh«ng æn ®Þnh ph¶i kÕt hîp c«ng viÖc khoan víi viÖc h¹ èng
v¸ch dÉn híng. C«ng viÖc ®Æt çc èng nµy ph¶i ® îc chó ý ®Æc biÖt ®Ó
®¶m b¶o híng cña lç khoan.
B. Khoan déng
6.4 - Khoan déng b»ng mòi khoan èng l¾p bª ® îc dïng ®Ó khoan
vµo çc ®Þa tÇng lµ ®Êt rêi (çt, sái, cuéi) vµ déng vÐt lçkhoan sau khi
®· khoan vµ lÊy mÉu thÝ nghiÖm hoµn chØnh .
Khi khoan gÆp çc ®Þa tÇng cuéi lín, ®Êt hßn lín, ®¸ t¶ng, cã kÝch
cì lín h¬n miÖng mòi khoan èng l¾p bª, th× ph¶i dïng çc mòi khoan
déng ph¸ ®Ó ph¸ vôn vµ chÌn d¹t ®¸ sang v¸ch lç råi dïng èng l¾p bª
déng vÐt lç hoÆc ph¶i chän ph ¬ng ¸n khoan kh¸c cho phï hîp.
20

6.5- Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª cÇn thùc hiÖn çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. CÇn lùa chän èng l¾p bª cã ® êng kÝnh phï hîp víi yªu cÇu ® îc
nªu ë ®iÒu 6.6, ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông cô khoan ®éng theo
yªu cÇu ghi ë ®iÒu 6.7 vµ cÊu t¹o cña cét dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.8;
2. Khi dïng èng v¸ch ®Ó gia cè v¸ch lç khoan th× ph¶i chän èng
v¸ch sao cho gi÷a èng v¸ch vµ èng l¾p bª cã khe hë b×nh qu©n trong
kho¶ng tõ 4 ÷ 17 mm, tøc lµ kho¶ng chªnh gi÷a ® êng kÝnh ngoµi cña èng
l¾p bª vµ ® êng kÝnh trong cña èng v¸ch tõ 8 ÷ 34 mm;
X¸c ®Þnh trÞ sè cña khe hë nµy theo nguyªn t¾c: Dïng khe hë nhá
khi khoan lç ® êng kÝnh nhá, khi khoan trong tÇng ®Êt rêi cã h¹t mÞn,
hoÆc khoan trong tÇng ®Êt rêi kh«ng bÞ tråi. Trong çc tr êng hîp ngîc l¹i
ph¶i chän khe hë lín h¬n;
3. ChiÒu s©u mçi hiÖp déng kh«ng ® îc qu¸ 1m (kh«ng kÓ ®o¹n
déng vÐt çt tråi). NÕu ph¸t hiÖn ®æi tÇng ph¶i ngõng déng ngay ®Ó lÊy
mÉu;
4. Ph¶i h¹ liªn tôc èng v¸ch sao cho ch©n èng v¸ch lu«n lu«n xuèng
gÇn ®Çu èng l¾p bª vµ kh«ng ® îc ®Ó vai èng l¾p bª xuèng qu¸ ch©n
èng v¸ch. Khi dïng biÖn ph¸p xoay l¾c ®Ó h¹ èng v¸ch ph¶i chó ý ®Ó
phßng cho èng kh«ng bÞ nh¶ ren;
5. ChiÒu cao n©ng cét dông cô khoan kh«ng ® îc lín h¬n 1m hoÆc
kh«ng ® îc lín h¬n 0,20 m ®èi víi tr êng hîp déng vÐt trong tÇng ®Êt
dÝnh;
6. Ph¶i ®Ò phßng tr êng hîp çt trµo ra miÖng trªn èng l¾p bª g©y
kÑt lç khoan.
6.6 - Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª vµo tÇng cuéi cÇn lùa chän
mòi khoan èng l¾p bª theo b¶ng 6.2:
B¶ng 6.2
Sè
TT
TrÞ sè b×nh qu©n ® êng kÝnh
cña tæ hîp lín nhÊt (mm)
§êng kÝnh cña èng l¾p bª cÇn
dïng (mm)
1 > 150 168 - 146
2 100 - 150 146 - 127
3 < 100 127 - 108
6.7- Träng lîng cña cét dông cô khoan déng (P) thÝch hîp cho tõng
cÊp ®Êt ®¸ ® îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
P = R x  (kg)
Trong ®ã:
21

R - Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét dông cô khoan déng
trªn mét centimet chiÒu dµi vµnh (lìi) mòi khoan (kG / cm), lÊy
theo b¶ng 6.3.
 - ChiÒu dµi vµnh mòi hay chu vi vµnh lç khoan, cm .
B¶ng 6.3
Sè
TT
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét
dông cô khoan R (KG / cm) .
1 I - III 20 - 25
2 III - VI 30 - 40
3 VI -I X 40 - 50
4 IX - XII 50 - 70
Ghi chó:
Çc sè liÖu ghi ë b¶ng trªn ® îc dïng cho c¶ hai lo¹i mòi khoan déng
èng l¾p bª vµ mòi khoan déng ph¸.
6.8- Khi cÇn l¾p cÇn nÆng ®Ó ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông
cô khoan th× cÇn nÆng ® îc l¾p liÒn víi mòi khoan.
6.9 - Khi khoan déng ph¸ b»ng çc mòi khoan déng kiÓu lìi ®ôc,
kiÓu ch÷ X, kiÓu ch÷ I v.v. cÇn ®¶m b¶o träng lîng vµ cÊu t¹o cña cét
dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.7; 6.8 vµ thùc hiÖn çc th«ng sè khoan déng
ph¸ kª ë b¶ng 6.4.
B¶ng 6.4
Sè Th«ng sè CÊp ®Êt ®¸ theo ®é khoan
TT IV V - VI VII - VIII IX - X XI - XII
1
Thêi gian ®Ëp vôn
®¸ (phót)
2 8 17 25 25
2
ChiÒu s©u khoan
® îc trong mét hiÖp
(m).
1 ~ 1,2 0,7 ~
0,9
0,5 0,5 ~
0,7
0,3 ~
0,4
3
ChiÒu cao nhÊc mòi
khoan ph¸ (m )
0,5 0,9 1,1 0,9 1,2
6.10- Khi khoan déng trong çc líp çt tråi cÇn ¸p dông phèi hîp çc
biÖn ph¸p chèng tråi sau ®©y:
22

1. T¹o cét níc d trong lç khoan. Cét níc d cã chiÒu cao cao h¬n mùc
níc díi ®Êt tõ 2 ®Õn 5 mÐt tuú theo ¸p lùc tråi. NÕu ¸p lùc tråi lín ph¶i
dïng cét níc d cao vµ ngîc l¹i.
2. Gi¶m chiÒu cao n©ng cét dông cô khoan déng,
3. Dïng mòi khoan déng cã ® êng kÝnh nhá h¬n ® êng kÝnh trong
cña èng v¸ch tõ 20 ®Õn 35mm;
4. Khi rót cét dông cô khoan ph¶i rót víi tèc ®é chËm nhÊt cña têi.
Khi cã yªu cÇu chèng tråi nghiªm ngÆt th× ph¶i gi¶m chiÒu cao
déng xuèng møc tèi thiÓu, trong kho¶ng tõ 5 - 15cm, nªn dïng têi tay ®Ó
rót cét dông cô khoan víi tèc ®é chËm vµ cã thÓ dïng dung dÞch sÐt ®Ó
chèng tråi.
6.11- Khi khoan vµo çc líp ®Êt rêi nÕu cã yªu cÇu thö xuyªn hoÆc
thÝ nghiÖm xuyªn tiªu chuÈn ( SPT ) th× c«ng viÖc thö xuyªn cÇn tiÕn
hµnh theo çc híng dÉn chuyªn m«n vµ ph¶i thùc hiÖn chèng tråi nghiªm
ngÆt.
6.12- Trong qu¸ tr×nh khoan déng, ®Ó thiÕt bÞ khoan ho¹t ®éng
b×nh th êng, cÇn lu ý çc mÆt sau ®©y:
1. Ph¶i theo dâi sù lµm viÖc b×nh th êng cña çc bé phËn thiÕt bÞ,
nhÊt lµ çc bé phËn chuyÓn ®éng cã liªn quan víi têi;
2. Ph¶i ®iÒu khiÓn têi ªm thuËn, tr¸nh lµm cho çp bÞ giËt;
3. Ph¶i lu«n lu«n gi÷ cho d©y çp cuèn ®Òu vµo tang têi vµ kh«ng
bÞ vÆn xo¾n.
4. Ph¶i th êng xuyªn ®iÒu chØnh d©y çp, kh«ng ®Ó çp bÞ chïng
qu¸ hay c¨ng qu¸;
5. Khi h¹ cét dông cô khoan xuèng gÇn ®¸y lç khoan th× ph¶i më
bé phËn li hîp ma s¸t võa ph¶i, ®ång thêi h·m nhÑ tang têi ®Ó tr¸nh cho
d©y çp khái bÞ lång ra theo qu¸n tÝnh khi dông cô ®· ch¹m ®¸y lç
khoan.
C. Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª, mòi khoan hom
6.13- Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª hay mòi khoan hom
chñ yÕu ® îc xö dông ®Ó khoan çc tÇng ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn vµ lÊy mÉu khi kh«ng thÓ lÊy ® îc mÉu ®Êt b»ng çc lo¹i mòi
khoan kh¸c vµ çc lo¹i èng mÉu th«ng th êng, hoÆc dïng ®Ó vÐt dän ®¸y
lç khoan .
6.14 - ChiÒu s©u Ðp mçi hiÖp khoan kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi
èng l¾p bª hay èng mòi khoan hom tÝnh tõ ®¸y lìi khoan ®Õn vai mòi
khoan .
23

6.15 - Lùc Ðp cã thÓ dïng tay (søc ng êi), b»ng têi qua hÖ thèng pu
li chuyÒn hoÆc ¸p lùc Ên cña m¸y khoan.
D. Khoan xoay b»ng mòi khoan ruét gµ, mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a
6.16- Khoan ruét gµ chñ yÕu ® îc dïng khoan çc líp ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i tõ dÎo mÒm ®Õn nöa cøng cÊp II ®Õn cÊp III .
Khoan lßng m¸ng, khoan th×a ® îc sö dông ®Ó khoan trong çc líp
®Êt rêi Èm ít, ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i ch¶y , bïn vµ dïng ®Ó vÐt dän ®¸y lç
khoan.
6.17- ChiÒu s©u mçi hiÖp khoan b»ng mòi khoan ruét gµ hay mòi
khoan lßng m¸ng kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi mòi khoan tÝnh tõ ®¸y mòi
khoan tíi vai mòi khoan.
6.18 - §êng kÝnh ngoµi cña mòi khoan kh«ng ® îc nhá h¬n ® êng
kÝnh ngoµi cña dông cô lÊy mÉu nguyªn d¹ng. Nh÷ng lç khoan kh«ng cÇn
lÊy mÉu nguyªn d¹ng nÕu kÕt cÊu cña lç khoan cho phÐp, nªn tËn lîng
dïng mòi khoan ruét gµ, lßng m¸ng cã ® êng kÝnh nhá.
E. Khoan xoay guång xo¾n
6.19- Khoan guång xo¾n ® îc sö dông ®Ó khoan çc líp ®Êt ®¸ tíi
cÊp III hoÆc ®Ó khoan ph¸ toµn ®¸y çc líp ®¸ tõ cÊp IV ®Õn cÊp VII .
Khi khoan guång xo¾n cã lÊy mÉu ph¶i dïng lo¹i guång xo¾n trôc
rçng ®Ó ®Æt vµ chuyÓn èng lÊy mÉu trong khi khoan.
Khi khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y ph¶i g¾n ®Çu khoan ph¸ vµo
guång xo¾n.
Khi cÇn khoan lÊy mÉu mµ kh«ng cã guång xo¾n trôc rçng cã thÓ
tiÕn hµnh khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y tõng hiÖp kÕt hîp víi çc biÖn
ph¸p lÊy mÉu kh¸c (nh déng èng l¾p bª, ®ãng èng mÉu nguyªn d¹ng
.v.v.).
6.20 - Tuú theo kÕt cÊu lç khoan, yªu cÇu lÊy mÉu vµ kh¶ n¨ng
thiÕt bÞ mµ lùa chon lo¹i guång xo¾n thÝch hîp.
6.21 - Lùa chän ®Çu khoan ph¸ theo b¶ng 6.5 sau ®©y:
B¶ng 6.5
Lo¹i ®Êt ®¸ Lo¹i ®Çu khoan ph¸
1. §Êt ®¸ kh«ng r¾n ch¾c, ®Õn
cÊp IV theo ®é khoan. - §Çu khoan ph¼ng kiÓu ykb
2. §Êt ®¸ mÒm vµ r¾n võa, CÊp IV
24

vµ V theo ®é khoan (®¸ v«i, nøt nÎ,
®¸ çt kÕt h¹t mÞn, ®¸ bét kÕt
.v.v.).
- §Çu khoan ba l¸, kiÓu B. V. Maren.
3. §¸ r¾n, ®¸ cøng. - §Çu khoan cã nãn xoay, kiÓu "T",
ykb
6.22 - Trong qu¸ tr×nh khoan guång xo¾n ph¶i thùc hiÖn çc yªu
cÇu kü thuËt sau ®©y:
1. Thùc hiÖn çc yªu cÇu vÒ khoan më lç theo quy ®Þnh ®· nªu ë
®iÒu 6.3.
2. §é dµi cña hiÖp khoan guång xo¾n tuú thuéc vµo yªu cÇu lÊy
mÉu, t×nh h×nh ®Þa tÇng, ®Æc tÝnh cô thÓ cña tõng lo¹i mòi khoan vµ
c«ng suÊt cña thiÕt bÞ.
Nãi chung, cÇn tranh thñ çc ®iÒu kiÖn thuËn lîi cô thÓ ®Ó cã thÓ
khoan ® îc hiÖp dµi hay liªn tôc.
3. Tríc khi rót guång xo¾n cÇn tiÕn hµnh khoan c¾t b»ng çch cho
quay cét dông cô khoan t¹i chç trong kho¶ng 10 - 15 gi©y.
6.23 - Khi khoan guång xo¾n ph¶i phèi hîp tèt çc chÕ ®é khoan
(bao gåm tèc ®é vßng quay, ¸p lùc lªn cét dông cô khoan, lîng nø¬c vµ ¸p
lùc b¬m röa), víi ®é s©u hiÖp khoan, ®Ó ph¸t huy c«ng suÊt vµ ®¶m
b¶o ®é bÒn l©u dµi cña thiÕt bÞ khoan.
6.24 - Khi khoan vµo çc líp ®Êt ®¸ liªn kÕt yÕu, dÔ khoan (çt,
çt sÐt, bïn v.v.) nãi chung kh«ng cÇn t¨ng ¸p lùc lªn guång xo¾n vµ
khoan víi tèc ®é quay guång nhanh 200 vßng/phót.
Khi khoan vµo çc líp ®Êt dÎo qu¸nh cÇn t¨ng lùc nÐn lªn trôc guång
xo¾n vµ khoan víi tèc ®é quay guång chËm, kho¶ng 120 vßng/phót.
6.25 - Trong khi khoan, nÕu ph¸t hiÖn thÊy hiÖn t îng guång xo¾n
bÞ bã th× ph¶i nhanh chãng ¸p dông çc biÖn ph¸p kü thuËt sau ®©y:
1. Gi¶m tèc ®é vßng quay guång xo¾n;
2. Gi¶m lùc nÐn lªn trôc guång xo¾n;
3. Cø çch mét kho¶ng 1 ®Õn 2 mÐt l¹i cho guång quay t¹i chç
trong kho¶ng 10 ®Õn 15 gi©y;
4. Cø kho¶ng 1,5 ®Õn 2,0 mÐt (b»ng chiÒu dµi ®o¹n guång) kÐo
guång lªn khái lç ®Ó g¹t s¹ch ®Êt b¸m vµo guång.
6.26 - Kh«ng ® îc sö dông guång xo¾n khoan qu¸ "chiÒu s©u
khoan tèi ®a" quy ®Þnh cho tõng lo¹i guång xo¾n .
G. Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim, mòi khoan hîp kim lßng
®«i
25

6.27- Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim ® îc dïng ®Ó khoan vµo
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp III ®Õn cÊp VII.
1. Quy çch chi tiÕt vµ ph¹m vi sö dông thÝch hîp cña tõng lo¹i mòi
khoan theo chØ dÉn cña nhµ chÕ t¹o (phô lôc 19 vµ 20).
2. Khoan mòi khoan hîp kim vµ mòi khoan hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
b¬m dung dÞch sÐt cã thÓ ® îc dïng ®Ó khoan vµ lÊy mÉu nguyªn d¹ng
trong çc líp çt bét, çt nhá, çt võa chÆt chÏ, sÐt nöa cøng ®Õn cøng
theo híng dÉn ë ®iÒu 10.2.3.
3. Cã thÓ sö dông lo¹i mòi khoan hîp kim tù mµi ®Ó khoan trong
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp VI ®Õn cÊp VIII vµ tíi cÊp IX khi trong ®¸ kh«ng cã
lÉn th¹ch anh.
6.28 - Çc mòi khoan hîp kim ®Òu ph¶i cã miÖng tho¸t níc ë
kho¶ng gi÷a çc r¨ng hoÆc côm r¨ng hîp kim. Khi khoan trong ®¸ mÒm
miÖng tho¸t níc ph¶i lín h¬n khi khoan trong ®¸ cøng. H×nh d¹ng cña
miÖng tho¸t níc cã thÓ lµ h×nh thang, h×nh vßm hay h×nh tam gi¸c cã
®Ønh lÖch vÒ phÝa ngîc víi chiÒu xoay, chiÒu cao miÖng tho¸t níc lÊy
trong kho¶ng 10 - 15 milimÐt vµ chiÒu réng trong kho¶ng 12 - 15
milimÐt.
6.29 - Khi bè trÝ çc h¹t hîp kim trªn mòi khoan ph¶i tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y:
1. H¹t hîp kim trong cïng mét hµng ph¶i cã ®é nh« b»ng nhau vµ
®Æt ®ïng vÞ trÝ trong h×nh vµnh kh¨n ®· ®Þnh. Çc vµnh kh¨n nµy ph¶i
liÒn nhau hoÆc lÊn mÐp vµo nhau;
2. Ph¶i bè trÝ xen kÏ hoÆc lu©n phiªn h¹t hîp kim ë çc hµng theo
mét thø tù nhÊt ®Þnh;
3. Khi khoan vµo tÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu hoÆc tÇng ®¸ cã ®é
cøng kh«ng ®Òu nªn dïng mòi khoan g¾n hîp kim víi ®é nh« nhá;
4. Çc h¹t hîp kim ® îc g¾n vµo mòi khoan theo çc ®é xiªn quy
®Þnh ë b¶ng 6.6.
B¶ng 6.6
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
§é xiªn gãc c¾t (β) §é v¸t h¹t hîp kim (α)
- §¸ cÊp III 70° - 75° 50° - 65°
- §¸ cÊp IV - VI 75° - 80° 60° - 70°
- §¸ cÊp VII 80° - 90° 70° - 80°
- §¸ cøng võa, nøt nÎ 90° - 100 ° 80° - 975 °
26

6.30- Khi dïng mòi khoan hîp kim ph¶i chó ý ®Õn ®iÒu sau ®©y:
Ph¶i hµn l¹i hoÆc thay thÕ çc h¹t hîp kim bÞ háng hay bÞ nøt vì tr -
íc khi dïng. Ph¶i mµi röa l¹i mÆt v¸t, ®é xiªn, ®é nh« cña h¹t hîp kim khi
ph¸t hiÖn chóng bÞ cïn hay sai lÖch.
6.31- Khi khoan hîp kim ph¶i phèi hîp gi÷a tèc ®é quay, ¸p lùc lªn
®¸y vµ chÕ ®é b¬m röa ®Ó t×m ra chÕ ®é khoan tèt nhÊt nh»m sö
dông hîp lý thiÕt bÞ khoan, ®¶m b¶o chÊt lîng khoan vµ ®¹t n¨ng suÊt
cao.
VÒ nguyªn t¾c, khi khoan trong çc líp ®¸ mÒm th× dïng ¸p lùc
khoan nhá, tèc ®é quay lín, lîng níc b¬m röa ph¶i võa ®ñ ®Ó röa mïn
khoan vµ kh«ng lµm gi¶m tû lÖ lÊy lâi. Khi khoan trong çc líp ®¸ cã tÝnh
mµi mßn nhiÒu ph¶i dïng tèc ®é vßng quay ë giíi h¹n thÊp vµ t¨ng ¸p lùc
lªn ®¸y .
Khi t¨ng ¸p lùc vµ tèc ®é quay ph¶i tõ tõ kh«ng ® îc t¨ng ®ét ngét.
6.32- Tèc ®é quay cña tõng lo¹i mòi khoan ® îc tÝnh theo tèc ®é
vµnh mòi khoan, theo çc lo¹i ®Þa tÇng ® îc kª ë b¶ng 6.7.
B¶ng 6.7
Lo¹i ®Þa tÇng
Tèc ®é
vµnh mòi
khoan
Tèc ®é quay n (vßng/phót) øng víi ® -
êng kÝnh mòi khoan
(m / sec) 150 130 110 91
- Cã tÝnh mµi mßn
yÕu ®ång ®Òu.
1,2 - 2,4 153 -
305
176 -
354
208 -
416
251 -
503
võa ®ång ®Òu.
0,8 - 1,2 102 -
153
118 -
176
138 -
208
168 -
251
lín kh«ng ®ång
®Òu.
0,3 - 0,6 38 - 76 44 - 89 52 - 104 63 - 126
- Nøt nÎ kh«ng
®ång nhÊt
0,3 - 0,4 38 - 51 44 - 59 52 - 69 63 - 84
6.33- ¸ p lùc däc trôc khoan tèi ®a cho phÐp tÝnh theo kh¶ n¨ng
chÞu lùc cña çc h¹t hîp kim chÝnh g¾n lªn tõng lo¹i mòi khoan ® îc quy
®Þnh theo nhµ chÕ t¹o .
27
α
αα
β
ββ

6.34- Khoan cã b¬m röa ® îc ¸p dông khi khoan trong çc ®Þa
tÇng lµ ®¸ tõ cÊp IV trë lªn . §èi víi çc ®Þa tÇng lµ ®Êt dÝnh, ®Êt rêi,
®Êt ®¸ dÔ bÞ sËp lë, tan r÷a, Khoan cã b¬m röa chØ ® îc ¸p dông khi
dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan vµ gia cè v¸ch lç khoan .
Lîng níc b¬m röa phô thuéc vµo tÝnh chÊt nham th¹ch vµ ® êng
kÝnh mòi khoan, tÝnh b»ng lÝt /phót, ® îc x¸c ®Þnh theo b¶ng 6.8.
B¶ng 6.8
TÝnh chÊt ®Þa tÇng §êng kÝnh ngoµi mòi khoan, (mm)
150 - 130 110 91 - 75
- TÝnh mµi mßn nhá kh«ng
nøt nÎ
125 - 100 100 - 85 63 - 60
- TÝnh mµi mßn t¬ng ®èi lín 150 - 130 135 - 100 85 - 75
- TÝnh mµi mßn lín 200 - 150 150 - 130 100 - 85
- TÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu 150 - 100 125 - 80 100 - 60
6.35- Khi kh«ng cÇn nghiªn cøu tÝnh chÊt nøt nÎ vµ tÝnh chÊt thÊm
cña tÇng ®¸ nªn dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan.
Tiªu chuÈn kü thuËt cña dung dÞch sÐt ® îc ghi ë b¶ng 6.9
B¶ng
6.9
Th«ng sè cña dung dÞch sÐt §¬n vÞ ChØ tiªu
- Träng lîng thÓ tÝch ®¬n vÞ γ g/cm 3
1,05 - 1,30
- §é nhít qui íc N sÐc 20 - 25
- Hµm lîng çt C % Kh«ng lín h¬n 4
- §é keo K % Kh«ng lín h¬n 5
- §é æn ®Þnh
B
g/cm 3
0,02
Ghi chó:
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ dÔ bÞ sËp lë v¸ch nªn dïng chØ tiªu träng l -
îng thÓ tÝch ®¬n vÞ cao ;
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu hoÆc nhiÒu lç hæng nªn dïng
®é nhít cao;
- Trong ®iÒu kiÖn khoan phøc t¹p nh khi v¸ch lç khoan bÞ sËp lë
nhiÒu, bÞ mÊt dung dÞch nghiªm träng cÇn nghiªn cøu ®Ó lùa chän chØ
tiªu kü thuËt cña dung dÞch sÐt cho thÝch hîp;
28

6.36- Khi khoan dïng dung dÞch sÐt ph¶i chó ý çc vÊn ®Ò sau:
1. Dung dÞch sÐt tõ lç khoan cÇn cho ch¶y qua m¸ng l¾ng cã ®é
dèc kho¶ng 1% vµ dµi tõ 10 ®Õn 15m, r·nh cã tiÕt diÖn 15 x 20 cm vµ cø
mçi kho¶ng 1÷2 mÐt ph¶i ®Æt mét tÊm ng¨n cã chiÒu cao thÊp h¬n mÐp
r·nh vµi centimÐt.
Khi dïng ph¬ng ph¸p khoan dung dÞch sÐt kh«ng th êng xuyªn nªn
dïng m¸ng l¾ng chÕ t¹o s½n cã ® êng ch¶y g·y khóc.
2. Ph¶i th êng xuyªn kiÓm tra çc th«ng sè vÒ ®é nhít qui íc (N) vµ
hµm l¬ng çt (C) cña dung dÞch sÐt.
3. Khèng chÕ lu lîng dung dÞch sÐt vµ ¸p lùc b¬m theo chÕ ®é
khoan lùa chän.
4. Khi khoan vµo tÇng ®Êt rêi vµ tÇng ®¸ kh«ng nøt nÎ nghiªm
träng dÔ bÞ sôt lë v¸ch ph¶i tæ chøc khoan liªn tôc 3 ca.
29

Qtct1

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

Similar to Qtct1

Similar to Qtct1 (20)

More from Ttx Love

More from Ttx Love (20)

Qtct1