สถานการณ์การเผยแพร่ผลงานทางวิชาการในยุค OA (บริการสารสนเทศเพื่อการวิจัย: จะสนับสนุนและมีส่วนร่วมได้อย่างไร โดย รศ.อังสนา ธงไชย ในงานประชุมวิชาการ STKS ประจำปี 2556สารสนเทศเพื่อการวิจัยในยุค Open Access

1. สถานการณ์การเผยแพร่ผลงานทางวิชาการในยุค OA
(บริการสารสนเทศเพื่อการวิจัย: จะสนับสนุนและมีส่วนร่วมได้อย่างไร)
อังสนา ธงไชย
การประชุมวิชาการ STKS ประจาปี 2556
สารสนเทศเพื่อการวิจัยในยุค Open Access
27 มิถุนายน 2556

2. Trend - e-Publishing
• Commercial publishing models have adopted online
distribution - and are changing . . .
• Repository use is growing
• Wide support for open access
• Benefits for research - and researchers
• Opportunities for different dissemination routes in future
Hubbard, B. & SHERPA. (2005). E-Publishing.
www.sherpa.ac.uk/.../CompSci%20information%20June2010.ppt

3. Digital library
• The fundamental reason for building digital libraries is a belief
that they will provide better delivery of information than was
possible in the past.
• Traditional libraries are a fundamental part of society, but
they are not perfect.
Can we do better?

4. แนวคิด ประโยชน์ OA
สังคม (Public good)
• ความรู้ มีนาไปใช้เชิงพาณิชย์ นักวิชาการเขียน ลิขสิทธ์ขาย/โอน
สานักพิมพ์ ห้องสมุดซื้อมาบริการ เปลี่ยน = ไม่มีค่าใช้จ่าย
• เป็นดิจิทัล เข้าถึงได้ทันที เพื่อประโยชน์สาธารณะต่อยอดความรู้
รวดเร็วขึ้น
• ยั่งยืน
เจ้าของผลงาน
• ได้รับการยอมรับทางวิชาการ ได้รับการนาไปอ้างถึง
• อ้างอิงขอทุนวิจัย
• เลื่อนวิทยฐานะ ต่อสัญญา
มหาวิทยาลัย/สถาบัน/หน่วยงาน
• ส่งเสริมการศึกษาค้นคว้า วิจัย ชื่อเสียง การจัดอันดับ
Southampton University 92 World ranking

5. การจัดทา Open Access
• วารสารแบบเปิด (Open Access Journal) GoldGold
• Self archive เว็บเพจผู้แต่ง GreenGreen
คลังจัดเก็บเอกสาร (Repository)
70% of journal authors are working researchers based in
universities
บทความวิชาการ บทความวิจัย รายงานวิจัย เอกสารการประชุม
http://uksg.metapress.com/content/3cvjfqplkkemj3w0/fulltext.pdf

6. สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์
สัญญาอนุญาตเอกสารเสรีของกนู
สัญญาอนุญาต FreeBSD
Documentation License
สัญญาอนุญาต Open Content License
สัญญาอนุญาต
Open Audio
License
สัญญาอนุญาต
Open Publication
License
สัญญาอนุญาต Free Art License
สัญญาอนุญาต
Apple's Common
Documentation
สัญญาอนุญาตต่างๆ (License)

7. Mandate & Policy - ต่อ
• 2013 48% growth
378 Funding agency

8. วารสารแบบเปิด
• 2011 มีวารสาร 6,694 รายชื่อ
• 2013 มีวารสาร 9,695 รายชื่อ
วารสารไทย
• 2005 Songklanakarin Journal of Science and Technology
• 2013 16 รายชื่อ
Library and Information Science = 147
http://www.doaj.org/doaj?func=byCountry&uiLanguage=en

9. การจัดทา OAJ ในปัจจุบัน
An optional open access
Fully open access
****************************************
Journals that converted from TA to OA
• American Libraries
• Singapore Journal of Library & Information Management
Journals that converted from OA to TA (toll access)
• Journal of Clinical Investigation.
• Journal of High Energy Physics
Pseudo journal/Predatory Journal ??? Beall’s List

10. Springer Hybrid journal & SpringerOpen Journal
• Journal of Modern Power and Clean Energy
• Friction
• Journal of Modern Transportation
• International Transactions on Systems Science and Applications
• Functional Linguistics
• Empirical Research in Vocational Education and Training
• Zoological Studies
• Asia Pacific Journal on Computational Engineering
• Geoscience Letters

11. OJS – วารสารประเทศไทย
• วารสารมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (OA) ไม่ได้ลงทะเบียน
• วารสารมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ฉบับสังคมศาสตร์และ
มนุษยศาสตร์ (OA) ไม่ได้ลงทะเบียน
• วารสารมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
(OA)
• วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร (OA)
• วารสารวิศวกรรมศาสตร์ (จุฬา) (OA) ไม่ได้ลงทะเบียน
• วารสารมนุษยศาสตร์สาร (OA) ไม่ได้ลงทะเบียน
• วารสารบรรณทัศน์ สาขาวิชาบรรณรักษศาสตร์ (OA) CMU ฉบับ
นักศึกษา

12. คลังจัดเก็บเอกสาร (Repository)
http://www.opendoar.org/find.php?format=charts
= 8
= 2,313

13. DOAB - Directory of open access books

14. Open Access Mega Journal
ปัจจุบัน
• มีสานักพิมพ์จัดทาวารสารวิชาการ 10,000 สานักพิมพ์
• มีวารสารวิชาการทั้งหมด 25,000 รายชื่อ
• ตีพิมพ์บทความประมาณ 1.5 ล้าน บทความ/ปี
(มีบทความกว่า1 ล้าน บทความ เผยแพร่ใน PubMed)
OA Mega Journal (PLOS)
• วารสารขนาดใหญ่ตีพิมพ์บทความวิชาการประมาณ 1,000 บทความในแต่
ละปี
• คาดว่าในปี 2016 บทความด้าน STM กว่า ร้อยละ 50 จะตีพิมพ์ ในวารสาร
OA mega จานวน 100 ฉบับ

15. OA ในประเทศไทย
• ยังมีจานวนน้อย
• มีความเป็นไปได้สูงในการจัดทา
• ความร่วมมือ
• รัฐ หน่วยงาน
• แหล่งทุนวิจัย
• ระหว่างสถาบัน
ปัญหา
? ห้องสมุดจะเป็นผู้บุกเบิกหรือไม่

http://giftedperspective.typepad.com/ingeniosus/2009/07/gifted-education-and-
twitter-how-social-networking-can-propel-advocacy-learning---part-iii.html

16. มีความเป็นไปได้สูงในการจัดทา
• ค่าใช้จ่าย วารสารวิชาการในประเทศไทย มักมีเงินสนับสนุนการจัดทา
จากหน่วยงานและองค์กร มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการแพร่กระจาย
ความรู้ ไม่ได้หวังทาการค้า โดยเฉพาะในกลุ่มมหาวิทยาลัย
• ผู้ทรงคุณวุฒิ 500-1,000 บาท ค่าจัดการ ??
• PLOS Biology US$2900 X 30 = 87,000 บาท
• PLOS Medicine US$2900
online subscription £1057 ($2114, €1586) ลด 10+%

17. ความร่วมมือ - PLOS to PLOT
ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช
โครงการนาร่องเพื่อพัฒนาแหล่งสารสนเทศเพื่อการเผยแพร่ผลงาน
วิชาการสายรับใช้สังคม- Plot ให้อยู่ในรูปแบบออนไลน์ ที่คนทั่วไป
สามารถเปิดอ่าน (Open access)
Disciplinary Repository Mega Openjournal

18. Elsevier boycott
Evolutionary biologist Michael Eisen made this t-shirt design in support of the Elsevier boycott
8,209 คน

19. รัฐ
ผลงานวิชาการรับใช้สังคม (Open access)
ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 130 8 มีนา 2556 หน้า 38
• ให้เพิ่มเติม “ผลงานวิชาการรับใช้สังคม” เป็นผลงานอีกประเภท
หนึ่ง ซึ่งเทียบเท่ากับผลงานวิจัยหรือผลงานวิชาการในลักษณะ
อื่น ไว้ในหลักเกณฑ์และวิธีการเข้าสู่ตาแหน่งทางวิชาการใน
ปัจจุบัน

20. TROVE & Koreascience
---------------------------------------

21. การส่งเสริมโดยห้องสมุด – Peter Suber
1. ศึกษาเกี่ยวกับ OA
2. พยายามปฏิเสธข้อเสนอต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลประโยชน์
ทางด้านฐานข้อมูล รวมถึงวารสารที่มีราคาสูง
3. แจ้งให้ประชาคมทราบเกี่ยวกับเหตุผลที่เลิกบอกรับ และชี้ถึง
เหตุผลที่ควรจะนา OA มาเป็นแนวทางในการแก้ไข ปัญหาและ
อุปสรรคเหล่านั้น
4. จัดทารายการ OAJ, OAR, OJB ใน OPAC ห้องสมุด
DOAJ เปิดให้บริการดาวน์โหลดเมทาดาทาของวารสาร

22. 5. จัดทา OAJ ในสาขาวิชาต่างๆ และนาไปเผยแพร่ในคลังจัดเก็บ
เอกสารเฉพาะสาขาวิชา (Disciplinary Repositories) อาทิ SOAR3
ด้านฟิสิกส์ BioMed Central ด้านการแพทย์
6. สร้างฐานข้อมูลดรรชนี ชี้แหล่งของ OA แต่ละสาขาวิชา
7. จัดทา Repository และช่วยเหลืออาจารย์/นักวิชาการในการนา
ผลงานวิจัยหรือบทความจัดเก็บไว้ในคลังจัดเก็บเอกสารของ
สถาบัน
8. เผยแพร่แนวคิด OAพร้อมทั้งชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ข้อดีของ OA
เช่น OA week

23. ขอบคุณค่ะ
Start doing now,
because it is the right thing to do

24. Picture credit
http://lib.asu.edu/librarychannel/wp-content/uploads/2012/10/
OpenAccessRepositoryPoster_SM.png
http://www.koreascience.or.kr/MainPage.jsp
http://www.michaeleisen.org/blog/?p=937
http://happy.fm/no-you-cant-yes-you-can/
http://www.lib.umich.edu/copyright/using-cc-licensed-material
http://www.opendoar.org/find.php?format=charts
http://roarmap.eprints.org/
http://homer.gsu.edu/blogs/library/2011/10/page/2/