1. (Status Anxiety)
Phương Tây 200 năm qua đã bùng nổ rất nhiều cơ hội về kinh tế và quyền lực. Tuy nhiên, chẳng
có những chiều hướng gia tăng tương xứng về mức độ hạnh phúc của con người. Mặc dù con
người đã giàu có hơn so với cách đó vài thế hệ, họ vẫn thường lo lắng về tầm quan trọng và
thành quả của chính họ hơn là ông bà họ đã từng lo lắng.
Điều này là tình trạng không yên và không thỏa mãn thời hiện đại. “Tình Trạng Lo Lắng về VỊ
THẾ”. Nếu chúng ta ngạc nhiên về việc sự giàu có hơn chẳng làm chúng ta cảm thấy hạnh phúc
và an toàn, đó là bởi vì chúng ta không hiểu về tâm lý học của sự thỏa mãn. Khi nào chúng ta
mới cảm thấy đầy đủ? Điều gì cho phép chúng ta cảm thấy giàu có và bằng lòng?
Trước hết là sự so sánh với người khác. Nhưng không thể so sánh chúng ta với những người
khác xa chúng ta về thời đại và khoảng cách. Không thể giúp bất cứ ai cảm thấy trở nên giàu có
nếu nói rằng Họ có rất rất nhiều tiền hơn tổ tiên của họ – những người sống trong những túp lều
tường bùn thời Trung cổ.
Chúng ta chỉ cảm thấy dễ chịu khi chúng ta so sánh chính mình với những người giống chúng ta,
Bạn bè và đồng nghiệp, hàng xóm của mình. Tóm lại, cảm giác thành công chỉ mang tính tương
đối
Chẳng ai bực bội khi so sánh với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hoặc Cường Dollar. Nhưng
chúng ta có thể cực kỳ không bằng lòng nếu chúng ta nghĩ có ai đó cơ bản rất giống mình, được
chuyển vào sống ở căn hộ lớn hơn hoặc có một công việc tốt hơn. Hầu hết chúng ta đều ghen tỵ
với những người ngang bằng với chúng ta.
Thế giới hiện đại dựa trên quan điểm rằng tất cả chúng ta đều bình đẳng. Không hẳn bình đẳng
về tài chính, nhưng phải bình đẳng về quyền lợi và cơ hội.
2. Đó là một ý kiến thú vị. Nhưng gây ra nhiều hiệu ứng phụ khá rắc rối. Trong một thế giới mà bạn
có thể tin rằng những người thuộc tầng lớp trên vốn thuộc về đẳng cấp cao hơn, Bạn không cần
phải cảm thấy đau khổ bởi bất cứ cái gì bạn không có. Bạn có thể ghét cay ghét đắng những ai
hơn bạn, nhưng không phải cảm thấy xấu hổ hay lo lắng. Tuy nhiên trong một thế giới mà ai
cũng giả định là bình đẳng, nhưng vẫn còn nhiều sự bất bình đẳng đâu đó.
Khó mà không nhận thấy thành công của những người khác như một điều sỉ nhục vì những thứ
mà bạn không có và không làm được.
Triết gia đồng thời cũng là nhà văn Alain de Botton tin rằng đa phần mọi người ham muốn một
thứ gì đó còn hơn cả tiền. Co dù họ thuộc về giai tầng xã hội nào, họ ở đất nước nào, ở độ tuổi
nào – thứ mà họ luôn khao khát là VỊ THẾ.
Trong loạt phim này, bên cạnh việc kiểm chứng các luận điểm của mình ở nước Anh, Alain de
Botton đã đi đến Mỹ để điều tra vấn đề lo lắng về vị thế.
Bên cạnh việc nghiên cứu các tác phẩm kinh điển, Alain de Botton phát triển lý thuyết của mình
về mối quan hệ giữa vị thế và hạnh phúc trong nhiều giai đoạn lịch sử khác nhau, trong nhiều
nền văn hóa khác nhau
Người dịch : Huỳnh Thị Minh Phương (Tập 1 và 3), Lê Thu Huyền (Tập 2)