Aanwijzende en betrekkelijke voornaamwoorden

1. Zakelijk Nederlands

2. Programmma
• Hij, zij, het, hem, haar, zijn
• Die, deze, dit, dat
• Die, dat wat

3. Verwijzen naar personen
onderwerp voorwerp bezittelijk
ik mij / me mijn
jij / je jou / je jouw / je
u u uw
hij hem zijn
zij / ze haar haar
wij / we ons ons / onze
jullie jullie jullie
zij / ze ze / hen / hun hun

4. Voorbeelden
• Dit is Sam. Hij is accountmanager. Zijn klanten zijn erg tevreden over
hem.
• Dit is Emma. Ze is accountmanager. Haar klanten zijn erg tevreden
over haar.
• Ewoud? Die is er vandaag niet.

5. Verwijzen naar niet-personen
onderwerp voorwerp bezittelijk
de-woord
vrouwelijk
zij haar haar
de-woord
mannelijk
hij hem zijn
het-woord het het zijn
meervoud zij / ze ze hun

6. Voorbeelden
• Onze afdeling is de grootste van het bedrijf. Ze behandelt alle externe
contacten.
• De gemeenteraad kan hier pas een besluit over nemen als hij compleet is.
• Het bestuur heeft zijn plannen toegelicht. Het wil volgend jaar flink
bezuinigen.
• Suzanne heeft morgen examen. Ik hoop dat zij het goed maakt.
• Heb je die foto's al gezien? Nee, ik heb ze nog niet gezien.
• Veel bedrijven moesten in 2020 omschakelen naar online werken. Ze
moesten daarom veel processen aanpassen. Dat was voor hun
medewerkers vaak erg wennen.

7. Praktijk
• De-woorden: mannelijke verwijzing
 Onze afdeling is de grootste van het bedrijf. Hij behandelt alle externe
contacten.
• Het-woorden: onzijdige verwijzing
 Het bestuur heeft zijn plannen toegelicht. Het wil volgend jaar flink
bezuinigen.

8. Waar verwijst het woord naar?
• Mijn SD-kaart werkt niet. Hoe kan ik hem formatteren?
• Het programma werkte niet meer goed nadat ik het geüpdatet had.
• Bij ons kunnen jongeren hun talenten ontwikkelen.
• Hoe komt een land aan zijn vlag?
• Het kabinet moet nu beslissen hoe het ondernemers kan
ondersteunen.
• De organisatie beseft dat zij met publiek geld werkt. Haar
bedrijfsvoering is strak en transparant.

9. Welk verwijswoord?
• Ik heb een document gedownload, maar ik kan ___ niet openen.
• Motorola presenteerde vorige week ____ nieuwste model telefoon.
• Kan jij de status van die melding aanpassen? Dan kan ik ___ afronden.
• Als ik mijn telefoon niet kan vinden, ligt ___ meestal ergens onder.
• Ik heb alle problemen opgespoord en heb ___ opgelost.
• Als je laptop kuren heeft, kun je ___ het best eerst opnieuw
opstarten.

10. Welk verwijswoord?
• Ik heb een document gedownload, maar ik kan het niet openen.
• Motorola presenteerde vorige week zijn nieuwste model telefoon.
• Kan jij de status van die melding aanpassen? Dan kan ik hem / haar
afronden.
• Als ik mijn telefoon niet kan vinden, ligt hij meestal ergens onder.
• Ik heb alle problemen opgespoord en heb ze opgelost.
• Als je laptop kuren heeft, kun je hem het best eerst opnieuw
opstarten.

11. Die, deze, dit, dat
• Aanwijzend voornaamwoord
 de-woorden: die, deze
 het-woorden: dit, dat
• Afstand
 Dichtbij: deze, dit
 Ver(der) weg: die, dat
• Nadruk
 Neutraal: die, dit
 Nadruk: deze, dat

12. Voorbeelden
• Heb je die / deze serie al gezien?
• De vergadering van de OR is verplaatst. Deze / die zal nu plaatsvinden
op maandag.
• Dat / dit boek vind ik heel duidelijk.
• Als u het formulier hebt ingevuld, kunt u dit / dat naar ons opsturen.

13. Vul die, deze, dit of dat in
• Ben je op zoek naar leuke items voor je huis? Bestel ____ in onze
webshop.
• Particulieren helpen wij tegen een verlaagd tarief. U kunt ___ op onze
website vinden.
• Bij de update hebben we enkele nieuwe functies toegevoegd. ___
maken het programma gebruiksvriendelijker.
• Als het ontwerp klaar is, bespreken we ___ met de klant.
• We hebben veel oefeningen gedaan. ____ waren soms best moeilijk.
• Controleer je gegevens goed. Het is belangrijk dat ____ kloppen.

14. Vul die, deze, dit of dat in
• Ben je op zoek naar leuke items voor je huis? Bestel die / deze in onze
webshop.
• Particulieren helpen wij tegen een verlaagd tarief. U kunt dit / dat op
onze website vinden.
• Bij de update hebben we enkele nieuwe functies toegevoegd. Die /
deze maken het programma gebruiksvriendelijker.
• Als het ontwerp klaar is, bespreken we dit / dat met de klant.
• We hebben veel oefeningen gedaan. Die / deze waren soms best
moeilijk.
• Controleer je gegevens goed. Het is belangrijk dat die / deze kloppen.

15. Vul het juiste verwijswoord in
• Wij bekijken uw hele website en geven advies hoe u ___ het best kunt
beveiligen.
• Hebt u kaartjes voor ___ wedstrijd? Dan kunt u ___ naar ons terugsturen.
• Als je samen aan een document wilt werken, kun je ___ bijvoorbeeld op
Google Drive opslaan.
• Heb jij ___offerte al verstuurd? Nee, ___ heb ik nog niet af.
• Heb je een melding gekregen dat je wachtwoord is gewijzigd en heb je ___
niet zelf aangepast?
• Wat vind jij van ___ cursus? Ik vind ___ geweldig!
• Je moet een mail altijd goed controleren voordat je ___ verstuurt.

16. Vul het juiste verwijswoord in
• Wij bekijken uw hele website en geven advies hoe u hem / die / deze het
best kunt beveiligen.
• Hebt u kaartjes voor die / deze wedstrijd? Dan kunt u die / ze / deze naar
ons terugsturen.
• Als je samen aan een document wilt werken, kun je het / dat / dit
bijvoorbeeld op Google Drive opslaan.
• Heb jij die / deze offerte al verstuurd? Nee, die heb ik nog niet af.
• Heb je een melding gekregen dat je wachtwoord is gewijzigd en heb je het
/ dat / dit niet zelf aangepast?
• Wat vind jij van die / deze cursus? Ik vind hem geweldig!
• Je moet een mail altijd goed controleren voordat je hem / die / deze
verstuurt.

17. Die, dat of wat?
• Betrekkelijk voornaamwoord
• Staat aan begin van een bijzin met extra informatie over een woord of
de hoofdzin.

18. Die, dat of wat?
• Die
 Bij de-woord (enkelvoud + meervoud)
 Mijn collega, die daarover gaat, is vandaag niet bereikbaar.
• Dat
 Bij het-woord (enkelvoud)
 Het plan dat hij had, werd enthousiast ontvangen.
• Wat
 Hele voorgaande zin, onbepaalde woorden als alles, iets, niets, overtreffende trap
 De scholen waren in 2020 lang gesloten, wat vervelend was.
 Dit is alles wat ik daarover kan zeggen.
 Dit is het mooiste wat ik ooit heb meegemaakt.

19. Vul die, dat of wat in
• Deze auto scoort op alle onderdelen van de test goed, ___ niet
vanzelfsprekend is.
• Ik ben heel tevreden over het ontwerp ___ je hebt gemaakt.
• Dat is iets ____ jou nooit zou gebeuren.
• Laten we uitgaan van het bedrag ___ je gisteren noemde.
• Het glas ___ hij liet vallen, was van mijn oma.
• Het huis van mijn buren, ___ te koop staat, is een hoekhuis.
• De meldingen ___ ’s avonds binnenkomen, moet je de volgende ochtend
meteen behandelen.
• De klant ___ altijd wat te zeuren had, was eindelijk tevreden.

20. Vul die, dat of wat in
• Deze auto scoort op alle onderdelen van de test goed, wat niet
vanzelfsprekend is.
• Ik ben heel tevreden over het ontwerp dat je hebt gemaakt.
• Dat is iets wat jou nooit zou gebeuren.
• Laten we uitgaan van het bedrag dat je gisteren noemde.
• Het glas dat hij liet vallen, was van mijn oma.
• Het huis van mijn buren, dat te koop staat, is een hoekhuis.
• De meldingen die ’s avonds binnenkomen, moet je de volgende ochtend
meteen behandelen.
• De klant die altijd wat te zeuren had, was eindelijk tevreden.