Arte instalazioa

1. Hizkuntza Plastikoa eta Ikusizkoa 2017-2018
DRAMATIZAZIORAKO BALIABIDEAK
EGUNEROKOTASUNEAN
Amaia Crespo González
Hizkuntza Plastikoa eta Ikusizkoa
Haur Hezkuntza 4. maila – Adierazpena eta Komunikazioa Dramatizazioaren bidez
2017-2018

2. 2
1- Diseinuaren azalpena
Sortu den arte instalazio honetan, Gurutzmendi Haurreskolako katamarka gelako, 12
eta 18 hilabete arteko 10 umek hartu dute parte. Jarduera honen helburua, ikasleak modu
librean esperimentatzea izan da, kasu honetan, tenpera izan da erabili den material
nagusia. Horretarako gelako euskarri desberdinak paper zuri handiarekin forratu ditugu
(hormak, lurra eta mahaia). Kolore desberdinetako tenperak eskaintzeaz gain, margotzeko
eta estanpatzeko tresnak ere eskaini zaizkie, hala nola, pintzelak, esponja zatiak eta
arrabolak.
Adin honen ezaugarriak kontuan hartuta, haurrek kontzentrazio gaitasun handirik ez
duten arren, esperimentatzea asko gustatzen zaie. Ume batzuen kasuan esperimentazioa
ez dute gustukoa izango, horregatik ingurune lasaia sortzea garrantzitsua da, beti ere
bakoitzaren nahiak errespetatuz, eta inor behartu gabe. Hasieran umeak parte hartzera
animatuko ditugu materialak aurkeztuz, ondoren, haien kabuz esperimentatzera joateko.
2- Helburuak
- Artea oinarritzat hartuta esperimentatzeko aukera ematea
- Artearen teknika desberdinak eskaintzea eta honakoak ezagutzea ahalbidetzea
(estanpatu, margotu) baliabide desberdinak eskainiz.
- Gorputza eta artearen arteko lotura ezartzeko aukera ematea.
3- Nola gauzatu den
Proposamena aurrera eraman baino lehen, gurasoei ohar bat bidali zitzaien aurrera
eramango zen praktika azalduz eta body aproposak ekartzea eskatuz.
Ekintza hasi baino lehen gela prestatzea ezinbestekoa izan zen. Horretarako,
Gurutzmendi Haurreskolako aretoa erabili zen. Haurrak eskolara joan baino lehen,
hezitzaileetako baten laguntzaz, gela forratu eta ekintza aurrera eramateko beharrekoak
ziren materialak prestatu genituen. Gela “L” formakoa izanik, honakoaren atal bat
bakarrik prestatu zen. Prestatu gabe zegoen lekura ez pasatzeko, aulkiak, eserlekuak eta
gelan zeuden jostailu desberdinak kokatu ziren bertara pasatzera oztopatuz.
Jarduera goizean egin zen eta horretarako haurrak bi taldeetan banatzea pentsatu nuen.
Lehenengo taldean, goizean zehar lo egiten zuten haurrak kokatu nituen, eta bigarrenean,

3. 3
lorik egiten ez zuten haurrak. Bi talde hauek sortzearen helburua, ume guztiei parte
hartzeko aukera eskaintzea izan zen. Horrez gain, gela ez zenez oso handia, umeak
espazio gehiago izango zuten erosoagoak egoteko eta esperimentatzeko. Hezitzaileontzat
ere, erraztasuna zen bi talde sortzea, haurrak garbitzerako orduan batez ere. Horregatik,
lehenengo taldeko haurrak instalazioan zeuden bitartean, bigarren taldekoak gelan
geratzen ziren jolasean.
Ekintzari gelan eman zitzaion hasiera, horretarako, haurrei arropa kendu eta aretora
joan ginen. Bertan atea jo eta barruan zegoen sorpresa ikusterakoan, gelara sartu ginen.
Umeak haien ingurua aztertu zuten, eta denak barruan zeudela, materialak aurkeztu
genizkien honakoak erabiliz. Hasieran, zikintzea kostatu zitzaien batzuei, baina honakoa
gainditzerakoan oso gustura ibili ziren margotzen. Umeetako batzuei gorputzaren
erabilera ez zitzaien asko gustatu eta pintzelekin margotzea nahiago izan zuten. Hala ere,
behin gorputza margotuta, berdin izan zitzaien eskuak ere erabiltzea.
Umeak nekatu ahala, hauek joan eta ume berriak sartzen ziren instalaziora.
Lehenengo momentuan sartu zirenekin bezala, hauek ere, esperimentazioan barneratu
behar izan genituen materialen erabilera azalduz eta gure gorputzarekin ere margou ahal
zela azalduz, kasu honetan eskuekin egin zen adibidea. Nekatuak zeuden ikasleak banan-
banan ateratzen ziren, eta gelatik kanpo kokatutako garbitzeko txokora eramaten
genituen. Bertan body-a kendu eta toallitekin eta urarekin garbitzen genituen, ondoren
gelara eramanez. Hiru hezitzaile geundelaz baliatuz bakoitza leku batean kokatu zen, bata
gelan, bestea instalazioan, eta azkena haurrak garbitzen. Instalaziotik atera ziren
lehenengo umeak garbitzeko, nahikoak izan ziren toallitak eta ura, azkenekoekin aldiz,
gorputzean zuten tenpera kantitatea ikusita, zuzenean bainuontzian sartzea erabaki
genuen.
4- Ondorioak alde positiboak eta negatiboak
Aurretik aipatu bezala, hasieran bi talde egitea pentsatu nuen. Haurrak banatzerakoan,
talde nahiko desorekatuak geratu ziren, lehenengoan gutxien mugitzen ziren haurrak
zeudelako eta bigarrenean haur “saltseroenak”. Baina banaketa haurren beharren
araberakoa izan zenez, honakoa mantentzea erabaki nuen. Umeetako bat, instalaziora
sartzerakoan eta margoa ikusterakoan negarrez hasi eta gelatik atera behar izan genuen.
Beste batzuk, azkar nekatu ziren edo asko zikintzerakoan negarrez hasi ziren. Horren

4. 4
ondorioz, gelatik umeak atera ahala, gelako beste ume batzuk sartzen joan ziren talde
mistoagoak sortuz.
Esan bezala, ume batzuk berehala hasi ziren negarrez, zikintzea ez zitzaielako gustatu.
Momentu batzuetan, ume hauen negarra beste batzuei kutsatu eta hauek ere negarrez
hasten ziren margotzen gustura egon arren. Hala ere, negarrez zegoen umea kanpora
ateratzerakoan besteak lasai jarraitzen zuten margotzen.
Gela paper zuri handiarekin zegoen forratuta, baina umeetako batzuk ez zirenez oinez
ibiltzeko gai, katamarka edo arrastaka ibili ziren gelan zehar. Horrek, lurrean zegoen
paper zati batzuk apurtzea eragin zuen. Lurra oso gutxi zikindu zen arren, baliagarria izan
daiteke lurrean material iraunkorrago bat erabiltzea, kartoia adibidez. Praktika aurrera
eramateko, haur gehienak lurrean margotzea erabaki zuten. Hormetan papera zegoen
arren, oso gutxi margotu zuten honakoetan. Hormetako bat ez zen guztiz forratu eta
honakoan margotzeko nahia adierazi zuten haurretako batzuk. Baina hori ezin zela egin
esaterakoan eta beste horman margotzera gonbidatzerakoan, haien nahia alde batera utzi
eta lurrean edo haien gorputzean margotzen jarraitu zuten.
Materialei dagokienez, pintzelak, esponja zatiak eta arrabolak eskaini zitzaizkien
tenperarekin batera. Jardueraren lehenengo momentutik haurrak pintzelak hartu zituzten
haientzat material ezaguna zelako. Esponja zatiak eta arrabolak eskaini arren, nahiago
izan zituzten pintzelak, beste materialak alde batera utziz. Kasuren batean, esponja zatiak
erabili zituzten, baina oso gutxi. Hortaz, estanpazioa ez zen asko landu helburuetako bat
izan arren.
Haur oso txikiak zirela eta gelako egunerokotasunean dituzten ohiturak kontuan
hartuta, nahiko argi nuen momenturen batean margoa ahora sartuko zutela. Hasieran ez
ziren ausartzen asko ukitzera, baina berehala pasa ziren margoa ahora sartzera. Honakoa
ekiditeko asmoz ozenean esan behar izan nuen margoa ezin zela ahoan sartu, baina ume
batzuei berdin izan zitzaien eta berdin-berdin jarraitu zuten margoa ahoan sartzen. Horren
ondorioz, momentuan ahoa garbitu behar izan nien esperimentatzen jarraitzeko. Garbitu
arren, berriz sartzen zuten margoa ahora, horrek berriz negarrez hastea ekarri zuen.
Ondorioz, instalazioa alde batera utzi eta garbiketa txokora joan behar izan ziren haien
esperimentazio aukera alde batera utziz.
Umeak garbitzerako orduan, lehenengo momentuan toallitak eta ura zuen ontzi bat
erabili genituen. Hasieran atera ziren umeak ez zeudenez oso zikinduta honekin nahikoa

5. 5
izan zen. Hala ere, garbiketa momentua ez zitzaien asko gustatu eta negarrez ibili ziren.
Azkeneko momentura arte geratu ziren haurrak nahiko margotuta zeudenez, zuzenean
bainuontzian sartzera erabaki genuen errazagoa izango zelako margoa kentzea.
Bainatzeko aukera izan zuten haurrak oso gustura egon ziren bertan eta urarekin jolasteko
aukera ere izan zuten.
Ontzian garbitu genituen haurrak bainuontzian garbitu genituenak baino negar
gehiago egin zuten. Baliteke, negarrak uraren tenperaturarengatik izatea, pasabidean
zegoen tenperaturagatik, edo soilik nekeagatik. Hori dela eta, egokiagoa ikusten dut ume
guztiak bainuontzian sartzea. Gainera, momentu horretan hiru hezitzaile geundela
aprobetxatuz, erraza izango litzateke gure artean ondo koordinatzea.
Arestian aipatu bezala, jarduera bi taldetan egitea pentsatu nuen arren, ez zen
mantendu. Talde desberdinak sortzea aberasgarria izan arren, jarduera asko luzatu zen.
Azkeneko momentuan bi ume bakarrik egon ziren instalazioan, eta haien gorputza
margotzen disfrutatu arren, luze egin zen haientzat ere. Espazio handiago batekin, haurrak
aldi berean esperimentatzeko aukera izango lukete, jardueraren denbora murriztuz. Hala
ere, espazio txikiago batean eta taldeka egin izanak abantailak izan zituen. Horren adibide
dira, haurrak talde desberdinen parte izan zirela, haien kabuz esperimentatzeko eta eroso
egoteko aukera gehiago izan zituztela.
Egindako egunari dagokionez, egokitzapena igaro ostean egin zen, gabonetatik
bueltan hain zuzen ere. Tenperak materiak nahiko berria ziren haientzat, praktika honen
egunerarte oso gutxitan erabiltzeko aukera izan zuten. Hori dela eta, aproposagoa ikusten
dut gelan tenperak pixkanaka txertatzen joatea, ondoren margoketa erraldoi bat egin baino
lehen.
Azkenik, hezitzaileon artean egondako koordinazioa ere oso ona izan zen. Lehenengo
momentutik, bi sartu ginen instalazioan bestea gelan geratzen zen bitartean. Umeak
instalaziotik ateratzen hasi zirenean, instalazioan geunden bietako bat garbiketa txokora
atera zen, gure artean egin beharrekoak trukatuz.
Egondako ezusteak eta egon daitezkeen hobekuntza proposamenak alde batera utziz,
ondorioztatu dezaket, orokorrean umeak oso gustura ibili zirela. Instalaziora sartzean
esperimentatzea kostatu zitzaien arren, berehala hasi ziren margotzen. Lehenengo papera
eta ondoren haien gorputza. Aurretik proposatutako helburuetako bat bete ez zen arren,
emaitzen balorazioa oso positiboa da.

6. 6
5- Argazkiak
Esperimentatzen hasi
baino lehen
Esperimentatzen
Esperimentatzen
amaitu ostean