Hubungan Etnikcourse

1. Permuafakatan Politik dalamPermuafakatan Politik dalam
Konteks Hubungan EtnikKonteks Hubungan Etnik
di Malaysiadi Malaysia
Selepas mempelajari bab ini, pelajar dapat:Selepas mempelajari bab ini, pelajar dapat:
1. Mengetahui perkembangan parti politik di1. Mengetahui perkembangan parti politik di
Malaysia.Malaysia.
2. Menghuraikan usaha yang diambil untuk2. Menghuraikan usaha yang diambil untuk
mengukuhkan kesepaduan sosial melalui politik.mengukuhkan kesepaduan sosial melalui politik.
3. Mengenal pasti cabaran yang dihadapi dalam3. Mengenal pasti cabaran yang dihadapi dalam
memupuk integrasi etnik di negara ini dalammemupuk integrasi etnik di negara ini dalam
konteks politik.konteks politik.
BAB 5

2. he Edisi 2 /2012 muafakat politik bab 5 2
POLITIK DI MALAYSIA
S1
3)Kesedaran Politik
-umno
-perikatan
--ncp
-bn
2) Implikasi
Penjajahan
British
-hakis kuasa
sultan
-ns/nnmb/nnmtb
-mu
1) Politik Tradisi
- melaka

3. he Edisi 2 /2012 muafakat politik bab 5 3
POLITIK DI MALAYSIA
S2
4)Pembangunan
Politik dan
Modenisasi
-negara bangsa
6) Demografi
Politik
-komposisi dan
taburan penduduk
5)Muafakat
Politik
-clc
-umno dibuka
8) Politik Sarawak
-tiada majoriti etnik
supp/sca/panas/snap/p
b/dap/pbds
7) Politik Sabah
-usno/pbs
-unko+usno+sca
-bn

4. he Edisi 2 /2012 muafakat politik bab 5 4
POLITIK DI MALAYSIA
S3
10)Perubahan Trend
dan Corak
Pengundian
-gaya politik baru
-pemimpin berintegriti
9)Tsunami
Politik
-pr2008
11) Kesimpulan
-konflik
-politik semakin matang
prinsip muafakat politik

5.  Pentadbiran feudalisme Kesultanan Melayu Melaka:Pentadbiran feudalisme Kesultanan Melayu Melaka:
- sultan dibantu oleh 4 pembesar Melayu- sultan dibantu oleh 4 pembesar Melayu
- kerajaan Melayu Melaka memiliki undang-undang- kerajaan Melayu Melaka memiliki undang-undang
kanun Melakakanun Melaka
- sistem politik tidak membenarkan persaingan kuasa- sistem politik tidak membenarkan persaingan kuasa
secara bebassecara bebas
- sultan mempunyai kuasa mutlak dan kesetiaan rakyat- sultan mempunyai kuasa mutlak dan kesetiaan rakyat
dan kedaulatan rajadan kedaulatan raja
 Kemasukan penjajah ke Tanah Melayu:Kemasukan penjajah ke Tanah Melayu:
- pengenalan sistem residen melalui penjanjian Pangkor- pengenalan sistem residen melalui penjanjian Pangkor
1874 dan negeri-negeri Melayu dipaksa menerima1874 dan negeri-negeri Melayu dipaksa menerima
residenresiden
Pengenalan Sejarah PolitikPengenalan Sejarah Politik
MalaysiaMalaysia

6. Pengenalan Sejarah PolitikPengenalan Sejarah Politik
MalaysiaMalaysia (samb)(samb)
 Implikasi pelaksanaan sistem residen menghakiskanImplikasi pelaksanaan sistem residen menghakiskan
kuasa institusi kesultanan Melayukuasa institusi kesultanan Melayu
- kuasa memungut cukai terhakis- kuasa memungut cukai terhakis
- bertanggungjawab terhadap soal kedudukan agama- bertanggungjawab terhadap soal kedudukan agama
Islam dan hal ehwal berkaitan dengan adat resam orangIslam dan hal ehwal berkaitan dengan adat resam orang
Melayu sahaja.Melayu sahaja.
 British meneruskan usaha menguasai negeri-negeriBritish meneruskan usaha menguasai negeri-negeri
Melayu dengan memperkenalkan unit pentadbiranMelayu dengan memperkenalkan unit pentadbiran
NNMB DAN NNMBTBNNMB DAN NNMBTB
 Kemuncak penguasaan British dengan memperkenalkanKemuncak penguasaan British dengan memperkenalkan
Malayan UnionMalayan Union

7.  Penubuhan UMNO reaksi penentangan terhadapPenubuhan UMNO reaksi penentangan terhadap
Malayan Union sehingga diganti dengan PersekutuanMalayan Union sehingga diganti dengan Persekutuan
Tanah Melayu, 1948Tanah Melayu, 1948
 1950, UMNO bergabung dengan MCA bagi1950, UMNO bergabung dengan MCA bagi
mewujudkan parti Perikatan walaupunmewujudkan parti Perikatan walaupun
memperjuangkan kepentingan mengikut etnik.memperjuangkan kepentingan mengikut etnik.
 Perkembangan seterusnya menyaksikan MalaysiaPerkembangan seterusnya menyaksikan Malaysia
pada awal kemerdekaan mempunyai pelbagai partipada awal kemerdekaan mempunyai pelbagai parti
politik yang pada dasarnya mewakili pelbagaipolitik yang pada dasarnya mewakili pelbagai
kaum.kaum.
 Akhirnya, asas kerjasama parti pemimpin politikAkhirnya, asas kerjasama parti pemimpin politik
pelbagai kaum adalah menjurus kepada permuafakatanpelbagai kaum adalah menjurus kepada permuafakatan
Pengenalan Sejarah PolitikPengenalan Sejarah Politik
MalaysiaMalaysia (Samb)(Samb)

8.  Parti politik yang mewakili pelbagai etnik dapatParti politik yang mewakili pelbagai etnik dapat
bekerjasama untuk menjalankan pentadbiran negara danbekerjasama untuk menjalankan pentadbiran negara dan
membawa pembangunan.membawa pembangunan.
 Kini, di peringkat kerajaan persekutuan, BN kiniKini, di peringkat kerajaan persekutuan, BN kini
dianggotai oleh 14 buah parti (dianggotai oleh 14 buah parti (UMNO, MCA, MIC, UMNO, MCA, MIC,
GERAKAN, PPP, PBB, SUPP, PBS, LDP, PBRS,GERAKAN, PPP, PBB, SUPP, PBS, LDP, PBRS,
UPKO, SPDP dan PRS)UPKO, SPDP dan PRS) dan Pakatan Rakyatdan Pakatan Rakyat
dianggotai 8 buah parti (dianggotai 8 buah parti (PKR, DAP, PAS, SNAP, PRM,PKR, DAP, PAS, SNAP, PRM,
PSMPSM, MDP dan SAPP), MDP dan SAPP)
Pengenalan Sejarah PolitikPengenalan Sejarah Politik
MalaysiaMalaysia (Samb)(Samb)

9.  Pembinaan negara bangsa merupakan matlamat utamaPembinaan negara bangsa merupakan matlamat utama
pembangunan politikpembangunan politik
 Pembinaan negara bangsa dapat dicapai melaluiPembinaan negara bangsa dapat dicapai melalui
pelbagai pendekatanpelbagai pendekatan
-- penerapan dasar awam yang digubal oleh kerajaan danpenerapan dasar awam yang digubal oleh kerajaan dan
pemupukan semangat nasionalismepemupukan semangat nasionalisme
 Usaha mewujudkan negara bangsa bukan suatu yangUsaha mewujudkan negara bangsa bukan suatu yang
mudah kerana terdapat pelbagai faktor perlu diambilmudah kerana terdapat pelbagai faktor perlu diambil
kirakira
Pembangunan PolitikPembangunan Politik

10.  Semasa pelaksanaan Malayan Union pada tahun 1946,Semasa pelaksanaan Malayan Union pada tahun 1946,
secara tersirat memperlihatkan pihak British inginsecara tersirat memperlihatkan pihak British ingin
memperkenalkan corak pemerintahan unitary yangmemperkenalkan corak pemerintahan unitary yang
berasaskan penguasaan majoriti oleh pihak British danberasaskan penguasaan majoriti oleh pihak British dan
rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa.rakyat pula ditadbir sebagai satu bangsa.
 Sejak menjelang kemerdekaan lagi, Parti PerikatanSejak menjelang kemerdekaan lagi, Parti Perikatan
mengamalkan konsep perkongsian kuasa atau pakatanmengamalkan konsep perkongsian kuasa atau pakatan
politik.politik.
 Pada tahun 1960-an, satu lagi parti berbilang etnik yangPada tahun 1960-an, satu lagi parti berbilang etnik yang
wujud ialah National Convention Party (NCP)wujud ialah National Convention Party (NCP)
pimpinan Abdul Aziz Ishak.pimpinan Abdul Aziz Ishak.
Pemupukan Hubungan EtnikPemupukan Hubungan Etnik
Secara Formal dalam PolitikSecara Formal dalam Politik

11.  Pada tahun 1972, Perikatan telah bertambah besarPada tahun 1972, Perikatan telah bertambah besar
dengan penyertaan Parti Islam Se-Malaysia (PAS)dengan penyertaan Parti Islam Se-Malaysia (PAS)
dan Gerakan dari Semenanjung dan parti politikdan Gerakan dari Semenanjung dan parti politik
lain dari Sabah dan Sarawak.lain dari Sabah dan Sarawak.
- Pengabungan ini bagi kestabilan politik bagi mengelak- Pengabungan ini bagi kestabilan politik bagi mengelak
tragedi 13 mei berulang kembali.tragedi 13 mei berulang kembali.
- Pada Julai 1963, Perjanjian Malaysia ditandatangani- Pada Julai 1963, Perjanjian Malaysia ditandatangani
sebagai tanda persetujuan antara pemimpin Persekutuansebagai tanda persetujuan antara pemimpin Persekutuan
Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura.
Pemupukan Hubungan EtnikPemupukan Hubungan Etnik
Secara Formal dalam PolitikSecara Formal dalam Politik (Samb)(Samb)

12.  Bilangan pengundi merupakan faktor penting dalamBilangan pengundi merupakan faktor penting dalam
politik dan pilihan raya.politik dan pilihan raya.
- Peranan dan kedudukan etnik Melayu dalam politik- Peranan dan kedudukan etnik Melayu dalam politik
negara adalah jelas. Di Semenanjung, Sabah dannegara adalah jelas. Di Semenanjung, Sabah dan
Sarawak, etnik Melayu atau Bumiputera mempunyai 125Sarawak, etnik Melayu atau Bumiputera mempunyai 125
kerusi, iaitu etnik Melayu merupakan pengundi majoritikerusi, iaitu etnik Melayu merupakan pengundi majoriti
di kawasan parlimen berkenaan. Di Sabah dan Sarawakdi kawasan parlimen berkenaan. Di Sabah dan Sarawak
pula terdapat 31 kerusi majoriti peribumi. Secarapula terdapat 31 kerusi majoriti peribumi. Secara
keseluruhan, kerusi Melayu atau bumiputera dalamkeseluruhan, kerusi Melayu atau bumiputera dalam
politik negara adalah 156 atau bersamaan 71.2 peratuspolitik negara adalah 156 atau bersamaan 71.2 peratus
kerusi. (Analisa Pilihan raya 1995, 1999 dan 2004)kerusi. (Analisa Pilihan raya 1995, 1999 dan 2004)
Demografi dan PolitikDemografi dan Politik

13.  Kejayaan BN di Semenanjung, Sabah dan SarawakKejayaan BN di Semenanjung, Sabah dan Sarawak
untuk terus mengekalkan kuasa membuktikan kejayaanuntuk terus mengekalkan kuasa membuktikan kejayaan
konsep dan amalan pakatan dan kerjasama politikkonsep dan amalan pakatan dan kerjasama politik
antara pelbagai etnik.antara pelbagai etnik.
 Formula perkongsian kuasa membolehkan pemimpinFormula perkongsian kuasa membolehkan pemimpin
yang mewakili pelbagai etnik bekerjasama menentukanyang mewakili pelbagai etnik bekerjasama menentukan
dasar dan hala tuju dan masa depan negara.dasar dan hala tuju dan masa depan negara.
Demografi dan PolitikDemografi dan Politik (Samb)(Samb)

14.  Di Sabah dan Sarawak terdapat banyak parti politikDi Sabah dan Sarawak terdapat banyak parti politik
yang mewakili etnik masing-masing, terutamanyayang mewakili etnik masing-masing, terutamanya
menjelang pembentukan Persekutuan Malaysia.menjelang pembentukan Persekutuan Malaysia.
 Politik Sabah dan Sarawak lebih kompleks daripada diPolitik Sabah dan Sarawak lebih kompleks daripada di
Semenanjung.Semenanjung.
 Gabungan sedemikian penting untuk menjaminGabungan sedemikian penting untuk menjamin
kestabilan dan memastikan suara semua etnik diwakili.kestabilan dan memastikan suara semua etnik diwakili.
Pakatan Politik di Sabah danPakatan Politik di Sabah dan
SarawakSarawak

15.  Di Sabah, tidak terdapat kelompok dominan dari segiDi Sabah, tidak terdapat kelompok dominan dari segi
saiz penduduk.saiz penduduk.
 Perkembangan politik di Sabah dan SarawakPerkembangan politik di Sabah dan Sarawak
memperlihatkan pola yang hampir sama.memperlihatkan pola yang hampir sama.
 Dengan mengambil ilham daripada model kerjasamaDengan mengambil ilham daripada model kerjasama
UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO dan SCA di SabahUMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO dan SCA di Sabah
bergabung untuk menubuhkan parti Perikatan.bergabung untuk menubuhkan parti Perikatan.
 Selepas pilihan raya negeri 1967, Perikatan Sabah terdiriSelepas pilihan raya negeri 1967, Perikatan Sabah terdiri
daripada USNO dan SCA setelah UPKO dibubarkandaripada USNO dan SCA setelah UPKO dibubarkan
dan majoriti ahlinya menyertai USNO.dan majoriti ahlinya menyertai USNO.
Pakatan Politik di SabahPakatan Politik di Sabah

16.  Parti Berjaya yang memerintah Sabah dari tahun 1976Parti Berjaya yang memerintah Sabah dari tahun 1976
sehingga tahun 1985 merupakan sebuah parti berbilangsehingga tahun 1985 merupakan sebuah parti berbilang
etnik dianggotai oleh bumiputera Islam dan bukanetnik dianggotai oleh bumiputera Islam dan bukan
Islam yang ditubuhkan pada Julai 1975 meskipun pucukIslam yang ditubuhkan pada Julai 1975 meskipun pucuk
pimpinannya dimonopoli oleh bumiputera Islam.pimpinannya dimonopoli oleh bumiputera Islam.
 Ketika Sabah berada dalam genggaman PBS, krisis danKetika Sabah berada dalam genggaman PBS, krisis dan
ketegangan berlaku antara kerajaan negeri denganketegangan berlaku antara kerajaan negeri dengan
kerajaan pusat.kerajaan pusat.
 PBS yang merupakan sebuah parti pelbagai etnikPBS yang merupakan sebuah parti pelbagai etnik
dimonopoli bumiputera bukan Islam dari segidimonopoli bumiputera bukan Islam dari segi
kepemimpinan.kepemimpinan.
Pakatan Politik di SabahPakatan Politik di Sabah (Samb)(Samb)

17.  Kejatuhan PBS membawa perubahan besar sepertiKejatuhan PBS membawa perubahan besar seperti
berikut dalam politik di Sabah:berikut dalam politik di Sabah:
1. UMNO berjanji sekiranya parti tersebut berjaya1. UMNO berjanji sekiranya parti tersebut berjaya
merampas pemerintahan negeri, jawatan Ketuamerampas pemerintahan negeri, jawatan Ketua
Menteri akan mengikut giliranMenteri akan mengikut giliran
2. UMNO berjaya menyatukan pelbagai etnik2. UMNO berjaya menyatukan pelbagai etnik
3. Lahirkan beberapa buah parti baharu3. Lahirkan beberapa buah parti baharu
Pakatan Politik di SabahPakatan Politik di Sabah (samb)(samb)

18.  Di Sarawak, komposisi penduduk turut memperlihatkanDi Sarawak, komposisi penduduk turut memperlihatkan
wujudnya pluraliti, malah lebih kompleks daripada diwujudnya pluraliti, malah lebih kompleks daripada di
Semenanjung dengan jumlah sekitar 30 suku kaumnya.Semenanjung dengan jumlah sekitar 30 suku kaumnya.
 Di Sarawak, pelbagai parti politik ditubuhkan menjelangDi Sarawak, pelbagai parti politik ditubuhkan menjelang
penubuhan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963.penubuhan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963.
 Kewujudan SUPP menjadi inspirasi kepada etnikKewujudan SUPP menjadi inspirasi kepada etnik
bumiputera untuk turut menubuhkan parti masing-bumiputera untuk turut menubuhkan parti masing-
masing yang dapat memperjuangkan kepentingan,masing yang dapat memperjuangkan kepentingan,
kebajikan dan aspirasi bumiputera.kebajikan dan aspirasi bumiputera.
 Cadangan penubuhan Persekutuan Malaysia turutCadangan penubuhan Persekutuan Malaysia turut
menggerakkan penubuhan beberapa parti etnikmenggerakkan penubuhan beberapa parti etnik
 Bagi etnik Melayu dan Melanau, dua parti ditubuhkanBagi etnik Melayu dan Melanau, dua parti ditubuhkan
berasaskan etnik dan kawasan.berasaskan etnik dan kawasan.
Pakatan Politik di SarawakPakatan Politik di Sarawak

19.  Dalam konteks etnik Cina pula, SUPP telah diundangDalam konteks etnik Cina pula, SUPP telah diundang
menyertai kerajaan campuran BN selepas pilihan rayamenyertai kerajaan campuran BN selepas pilihan raya
umum pada tahun 1969 hingga tahun 1971.umum pada tahun 1969 hingga tahun 1971.
 Selama lebih 30 tahun selepas penubuhan PartiSelama lebih 30 tahun selepas penubuhan Parti
Bumiputera, kemunculan beberapa parti baharu MelayuBumiputera, kemunculan beberapa parti baharu Melayu
dan Melanau tidak berjaya menggugat kedudukandan Melanau tidak berjaya menggugat kedudukan
politik Melayu dan Melanau.politik Melayu dan Melanau.
 Sebelum tahun 1963, etnik Dayak sering berpecahSebelum tahun 1963, etnik Dayak sering berpecah
antara SNAP dan Pesaka sebelum penubuhan Malaysia,antara SNAP dan Pesaka sebelum penubuhan Malaysia,
namun kini etnik terbabit menyertai semua parti politik,namun kini etnik terbabit menyertai semua parti politik,
sama ada BN atau parti pembangkang.sama ada BN atau parti pembangkang.
 Parti Rakyat Sarawak (PRS) dan SNAP mengalamiParti Rakyat Sarawak (PRS) dan SNAP mengalami
masalah dalamanmasalah dalaman
Pakatan Politik di SarawakPakatan Politik di Sarawak

20.  Pilihan raya umum ke-12 pada 8 Mac 2008 disertaiPilihan raya umum ke-12 pada 8 Mac 2008 disertai
lebih daripada 20 parti politik yang menyaksikanlebih daripada 20 parti politik yang menyaksikan
BN gagal mengekalkan majoriti dua pertiga diBN gagal mengekalkan majoriti dua pertiga di
Dewan Rakyat.Dewan Rakyat.
 Dalam pilihan raya tahun 2008, BN hanya menguasaiDalam pilihan raya tahun 2008, BN hanya menguasai
140 atau memperoleh 63 peratus kerusi termasuk lapan140 atau memperoleh 63 peratus kerusi termasuk lapan
kerusi dimenangi tanpa dicabar, manakalakerusi dimenangi tanpa dicabar, manakala
pembangkang memenangi 82 kerusi bersamaan 37pembangkang memenangi 82 kerusi bersamaan 37
peratus daripada 222 kerusi Parlimen yangperatus daripada 222 kerusi Parlimen yang
dipertandingkan.dipertandingkan.
 Dalam pilihan raya 2004, BN memperoleh 24 daripadaDalam pilihan raya 2004, BN memperoleh 24 daripada
25 kerusi manakala di Sarawak 27 daripada 28 kerusi.25 kerusi manakala di Sarawak 27 daripada 28 kerusi.
Tsunami Politik: Politik PerkaumanTsunami Politik: Politik Perkauman
Semakin MengendurSemakin Mengendur

21.  Keputusan pilihan raya 2008 memperlihatkan trend danKeputusan pilihan raya 2008 memperlihatkan trend dan
corak pengundian yang berbeza daripada pilihan rayacorak pengundian yang berbeza daripada pilihan raya
sebelumnya, iaitu BN menguasai majoriti kerusi tanpasebelumnya, iaitu BN menguasai majoriti kerusi tanpa
banyak cabaran, kecuali bagi pilihan raya 1969.banyak cabaran, kecuali bagi pilihan raya 1969.
 Terdapat pemimpin dan parti politik yangTerdapat pemimpin dan parti politik yang
memanipulasi isu perkauman untuk meraih undi keranamemanipulasi isu perkauman untuk meraih undi kerana
strategi sedemikian mudah memancing emosi pengundistrategi sedemikian mudah memancing emosi pengundi
kaum terbabit, apatah lagi jika yang disentuh itukaum terbabit, apatah lagi jika yang disentuh itu
membabitkan hak dan kepentingan kaum berkenaanmembabitkan hak dan kepentingan kaum berkenaan
seperti agama, bahasa, ekonomi dan pendidikan.seperti agama, bahasa, ekonomi dan pendidikan.
Perubahan Trend dan CorakPerubahan Trend dan Corak
PengundianPengundian

22.  Pengundi lebih berminat dengan isu yang lebih besarPengundi lebih berminat dengan isu yang lebih besar
dan utama membabitkan tadbir urus yang baik,dan utama membabitkan tadbir urus yang baik,
ketelusan, akauntabiliti, kebebasan bersuara, keadilanketelusan, akauntabiliti, kebebasan bersuara, keadilan
dan seumpamanya.dan seumpamanya.
 Perubahan tersebut sedikit sebanyak menggambarkanPerubahan tersebut sedikit sebanyak menggambarkan
perubahan dari segi kematangan demokrasi danperubahan dari segi kematangan demokrasi dan
berpolitik dalam kalangan rakyat.berpolitik dalam kalangan rakyat.
Perubahan Trend dan CorakPerubahan Trend dan Corak
PengundianPengundian (Samb)(Samb)

23.  Dalam pilihan raya 2008, di luar daripada jangkaanDalam pilihan raya 2008, di luar daripada jangkaan
ramai, rakyat lebih memihak kepada pembangkang danramai, rakyat lebih memihak kepada pembangkang dan
menolak BN yang disifatkan sebagai tsunami politik.menolak BN yang disifatkan sebagai tsunami politik.
 Untuk pertama kali BN kehilangan sokonganUntuk pertama kali BN kehilangan sokongan
masyarakat pelbagai kaum.masyarakat pelbagai kaum.
 Persaingan sengit begitu ketara bagi kawasanPersaingan sengit begitu ketara bagi kawasan
bercampur, yang satusatu etnik bukan majoritibercampur, yang satusatu etnik bukan majoriti
menyaksikan calon BN mengalami kekalahanmenyaksikan calon BN mengalami kekalahan
sedangkan sebelumnya kawasan sedemikian merupakansedangkan sebelumnya kawasan sedemikian merupakan
kubu kuat BN.kubu kuat BN.
Masyarakat Pelbagai Etnik BeralihMasyarakat Pelbagai Etnik Beralih
AnginAngin

24.  Bagi kawasan yang didominasi kaum Cina pula,Bagi kawasan yang didominasi kaum Cina pula,
sokongan terhadap BN adalah rendah.sokongan terhadap BN adalah rendah.
 Untuk pertama kali BN kehilangan sokonganUntuk pertama kali BN kehilangan sokongan
masyarakat pelbagai kaum.masyarakat pelbagai kaum.
 Semakin ramai orang Cina dan India di sesuatuSemakin ramai orang Cina dan India di sesuatu
kawasan, semakin rendah pula sokongan merekakawasan, semakin rendah pula sokongan mereka
terhadap BNterhadap BN..
 Sokongan orang Melayu terhadap PKR kian meningkatSokongan orang Melayu terhadap PKR kian meningkat
di kawasan yang mempunyai ramai pengundi Melayu.di kawasan yang mempunyai ramai pengundi Melayu.
 Kegagalan BN mengekalkan majoriti dua pertiga danKegagalan BN mengekalkan majoriti dua pertiga dan
kejayaan Sarawak dan Sabah menjadi kubu kuatkejayaan Sarawak dan Sabah menjadi kubu kuat
Masyarakat Pelbagai Etnik BeralihMasyarakat Pelbagai Etnik Beralih
AnginAngin (Samb)(Samb)

25.  Pengalaman lalu membuktikan bahawa negara kitaPengalaman lalu membuktikan bahawa negara kita
berjaya mengukir kejayaan dalam pelbagai bidang danberjaya mengukir kejayaan dalam pelbagai bidang dan
mencapai perpaduan kerana rakyat pelbagai kaummencapai perpaduan kerana rakyat pelbagai kaum
bersedia untuk menjalin kerjasama, berkongsi kuasa danbersedia untuk menjalin kerjasama, berkongsi kuasa dan
permuafakatan dari segi politik.permuafakatan dari segi politik.
 Parti politik yang mewakili pelbagai kaum membentukParti politik yang mewakili pelbagai kaum membentuk
kesepakatan, baik di pihak parti kerajaan mahupunkesepakatan, baik di pihak parti kerajaan mahupun
pembangkang.pembangkang.
 Prinsip perkongsian kuasa dan permuafakatan sertaPrinsip perkongsian kuasa dan permuafakatan serta
akomodasi antara kaum dan pelbagai parti politikakomodasi antara kaum dan pelbagai parti politik
merupakan tonggak keutuhan dan survival negara ini.merupakan tonggak keutuhan dan survival negara ini.
KesimpulanKesimpulan