door Greetje Fimerius

1. Woningcorporaties en aanbesteden
Greetje Fimerius
Rotterdam, 4 december 2018

2. Agenda
1. Woningcorporaties en inkoop
2. Europees aanbesteden: wie, wat
3. Inbreukprocedure
4. Risico’s
5. Tips/discussie

3. 1. Woningcorporaties en inkoop
Op basis van de Woningwet:
• Opdrachten voor werken;
• Gebouwen met maatschappelijke gebruiksbestemming;
• Geen drempelwaarden;
• Niet bepaald wat onder aanbesteden wordt verstaan;
• Niet bepaald welke (aanbestedings)regels gelden.
3

4. 1. Woningcorporaties en inkoop
Leidraad aanbesteden Aedes 2017
• Woningcorporaties geen aanbestedende dienst;
• Aanbestedingswet en Gids niet van toepassing;
• Wel aanbeveling om bij delen aan te sluiten;
• Bijvoorbeeld bij hoofdbeginselen;
• Nader uitgewerkt in de Leidraad Aanbesteden.
Artikel 1.2 Leidraad:
“Daarbij is het zaak om geen verkeerde verwachtingen te wekken door op grote
schaal begrippen te gebruiken die in de Aanbestedingswet voorkomen”
4

5. 1. Woningcorporaties en inkoop
Keuze aanbestedingsprocedure nu nog veelal:
MEERVOUDIG ONDERHANDS
5

6. 2. Europees aanbesteden
WIE?
• Aanbestedende diensten:
Staat, provincie, gemeente, waterschap, publiekrechtelijke instelling
Een publiekrechtelijke instelling is (kort gezegd):
Een instelling die
a. in het algemeen belang werkzaam is
b. rechtspersoonlijkheid bezit
c. onder overheidstoezicht staat.
6

7. 2. Europees aanbesteden
WAT?
• Overheidsopdrachten voor werken, leveringen, diensten
• Drempelbedragen
Werken: € 5.548.000
Diensten: € 221.000
Leveringen: € 221.000
7

8. 3. Inbreukprocedure
Besluit Europese Commissie d.d. 8
december 2017 om inbreukprocedure
tegen Nederland te starten.
Standpunt Europese Commissie:
“Nederlandse woningcorporaties zijn een
publiekrechtelijke instelling.”
8

9. 3. Inbreukprocedure
• NL heeft reactie gestuurd aan Europese Commissie.
• Standpunt NL: oneens met overwegingen en conclusies.
• Woningcorporaties voldoen niet aan het element ‘overheidstoezicht’.
• Overheid kan opdrachtverlening van woningcorporaties niet beïnvloeden; verwijzing
naar artikel 61d lid 1 Woningwet (aanwijzing door minister heeft geen betrekking op
het plaatsen van opdrachten door de corporatie).
• Verduurzaming is belangrijke ambitie, en onzekerheid vanwege inbreukprocedure is niet
wenselijk.
• Motto Europese Commissie: “Big on big, small on small.”
9

10. 3. Inbreukprocedure
Reactie Aedes:
• Oneens met overwegingen en
conclusies van Europese Commissie.
• Woningcorporaties hebben grote
vrijheid bij het plaatsen van opdrachten
en andere besluitvorming.
• Nlse situatie wijkt zeer af van Franse
situatie (HLM-vennootschappen).
• Daarnaast zou introductie van EU
aanbestedingsregelgeving grote impact
hebben. EU aanbestedingen zijn
kostbaar, tijdrovend en complex.
10

11. 3. Inbreukprocedure
Verdere verloop:
• Europese Commissie bestudeert
reactie NL.
• Als Europese Commissie bij oordeel
blijft: met redenen omkleed advies
• Reactie NL op met redenen omkleed
advies
• Als niet tot een vergelijk wordt
gekomen: procedure bij Hof van
Justitie van de Europese Unie.
Procedure eindigt in een oordeel
(arrest).
• Definitieve oordeel kan nog wel twee
jaren op zich laten wachten.
11

12. 3. Wat zal oordeel HvJ EU zijn?
12

13. 4. Wat als woco’s aanbestedende dienst zijn?
• Aanbestedingswet 2012 is van
toepassing.
• Europese aanbestedingsplicht
overheidsopdrachten boven
drempelbedrag.
• Ook verplichtingen voor opdrachten
met waarde onder de drempel.
• Toepasselijkheid Gids Proportionaliteit.
13

14. 4. Gids Proportionaliteit
Drempelwaarden Werken
14

15. 4. Wat nu?
Oordeel HvJ EU is ook van toepassing op overeenkomsten die nu worden gesloten
(terugwerkende kracht) = onzekere situatie
Wat zijn de risico’s voor een woningcorporatie als zij:
• opdrachten boven de drempel onderhands gunnen?
• opdrachten onder de drempel niet conform de Gids Proportionaliteit of deel 1
Aanbestedingswet 2012 gunnen?
15

16. 4. Risico’s: opdracht met waarde > drempelbedrag
- Schadevergoeding vanwege gemiste kans
- Verjaringstermijn: 5 jaren
- Vernietiging overeenkomst
- Vordering tot vernietiging overeenkomst dient te worden ingesteld binnen zes maanden
na datum waarop overeenkomst is gesloten.
- Termijn kan worden verkort naar 30 dagen als gegunde opdracht via TenderNed bekend
is gemaakt (ex post publicatie).
- Termijn kan worden verkort naar 20 dagen als voornemen tot gunning via TenderNed
bekend wordt gemaakt (ex ante publicatie).
- Kort geding tijdens looptijd onderhandse aanbesteding teneinde verbod tot gunning
te verkrijgen.
16

17. 4. Risico’s opdracht met waarde < drempelbedrag
- Schadevergoeding vanwege gemiste kans
- Kort geding tijdens looptijd onderhandse aanbesteding teneinde verbod tot gunning
te verkrijgen.
17

18. 5. Wat gaan we doen totdat definitief oordeel bekend
is?
- Heeft u hierover al nagedacht?
- Wat zijn uw ideeën/bevindingen?
18

19. 5. Tips?
- Vrijwillige keuze voor Europese aanbesteding (c.q. procedure conform Gids
Proportionaliteit)?
- Vrijwillige keuze voor procedure conform beginselen?
19

20. 5. Tips?
- Ex ante / ex post publicatie bij opdrachten met waarde boven de drempel?
20

21. 5. Tips?
- Looptijd contract beperken?
21

22. 5. Tips?
- Clausule in aanbestedingsdocument dat d.m.v. inschrijving wordt ingestemd met de
procedure. Eventuele bezwaren dienen binnen bepaalde periode kenbaar te worden
gemaakt op straffe van verval van recht.
22

23. 5. Tips?
- Beëindigingsmogelijkheid in contract?
- Schadeplichtigheid uitsluiten in contract?
23

24. 24

25. Dank voor uw aandacht!
Greetje Fimerius
gfimerius@akd.nl
088 253 5774
06 23879770
25