2. 2ª metade s. S.XVIII triunfo do Neoclasicismo
en España como reación o Barroco e Rococó.
A Academia de belas artes de S Fernando en Madrid,
será a encargada de difundir a estética oficial.
Comezos S. XIX o estilo predominante será o
Romanticismo en oposición o Neoclasicismo oficial.
Romanticismo foi unha arte revolucionaria en
cantacto coa sociedade, que serve de denuncia sobre a
marxinación e miseria da sociedade.
3. Nace en 1746 en Fuendetodos, Zaragoza e morre en
1828 en Burdeos.
A súa vida abarca desde o Reinado de CARLOS III ata
o de FERNANDO VII.
Sitúase entre dúas épocas históricas: o Antigo Réxime
e o Réxime liberal.
Desde o despotismo ilustrado de Carlos III ata o
Absolutismo de Fernando VII
Época de grandes cambios políticos, sociais,
económicos.
4. A súa vida sitúase nunha época de inestabilidade
social e política.
A Ilustración, A revolución Francesa, A guerra de
Independencia contra os franceses e a restauración no
trono de Fernando VII, marcan as etapas da súa
intensa vida e Goya será testemuña destes camios que
marcarán profundamente a súa vida persoal e
artística.
5. Destacan tres períodos:
1771 – 1807:
PERIODO DE XUVENTUDE E MADUREZ. Goya foi
nomeado pintor de cámara por Carlos III e Carlos IV. Etapa
moi fructífera, na que a súa produción pictórica se centrou
nos CARTÓNS PARA A REAL FÁBRICA DE TAPICES DE
MADRID e nos RETRATOS encargados pola familia real e
pola nobreza.
Pintura alegre, cunha paleta ampla e rica en contrastes.
Temática condicionada polos seus clientes: a nobreza e
burguesía.
Pinta tamén estampas bucólicas de xogos e escenas de
campo
Destacan os CARTÓNS, MAJAS e RETRATOS
6.
7.
8. 1808 – 1824: MADUREZ E CAMBIO DE GOYA
Esta etapa iníciase coa chegada de Xosé I Bonaparte.
Goya tiña ideais liberais e pensaba nun posible espertar de
España.
A Realidade desenganouno e marcaou a súa obra a partir de
1808
Nesta etapa realiza: OS FUSILAMENTOS DA MONCLOA e
A CARDA DOS MAMELUCOS. Obras de contido histórico.
A súa paleta comeza a oscurecerse, aínda que os tóns claros
centran a atención do espectador.
O final desta etapa realiza as PINTURAS NEGRAS, froto da
perda de ilusión por ver unha España renovada.
9.
10.
11. 1824 – 1828: PERIODO DE BURDEOS
Goya abandona España cara o exilio voluntario en Burdeos.
Volve ser o pintor de cores claras e vias dos seus primeiros
anos e recupera tamén os tretatros e unha temática banal e
alegre.
Goya domina a cor, sabe empregar a pincelada de maneira
maxistral
12.
13. Predominio da cor sobre o debuxo. Goya é un
colorista que utiliza unha rica paleta, que proporciona
gran variedade de matices visuais.
O longo da súa vida evoluciona dende as cores
terrosas do seu inicio, ás cores limpas e chas de luz da
súa plenitude, para desembocar no negro nas súas
últimas obras.
PINCELADA SOLTA E DESENFADADA. Evoluciona
dende a técnica precisa dos primeiros anos ata unha
pincelada ampla e esvaecida, preimpresionista.
14. Enfoque naturalista da realidade. Goya case nunca é
neutral senón que opina sobre o retratado e mostra a
súa antipatía ou simpatía polo personaxe.
Atento observador da natureza humana na que critica
a ambición, crueldade, estupidez e paixóns.
Deforma en ocasións a realidade, compracéndose no
monstruoso e no fantástico.
15. Precede o Romanticismo pola forma de expresar os
sentimentos e por converter a masa popular en
protagonista dalgunhas obras.
Precede o Impresionismo pola pincelada solta e polo
tratamento da luz en obras como a Leiteira de
Burdeos
Intúe o Surrealismo cano reflicte o mundo do
inconsciente, dos soños.
Precede o Expresionismo ao sacrificar a forma e o
detalle en beneficio dos trazos expresivos do sencial
como nas Pinturas negras.
16. Goya conviviu con diversidade de estilos e correntes
imperantes: ROCOCÓ, NEOCLASICISMO,
ROMANTICISMO.
A súa principal característica foi a súa personalidade e
inclasificable achega á historia da arte.
A súa linguaxe non se limitou só a unha tendencia ou
estilo.
A súa tendencia reflicte unha clara influencia
velazqueña sobre todo no tratamento da luz e a cor
Foi capaz de prescindir das pautas artísticas e
estéticas da súa época
17. Goya creou un mundo visual persoal sen seguir nunca
unha traxectoria liñal
Conseguiu adiantarse a todos os desenvolvementos
posteriores da pintura.
A obra de Goya, á vez que sintese e culminación da
obra pictórica dos grandes mestres barrocos.
Foi un adiantado os diversos movementos artísticos
da pintura dos s. XIX e XX: ROMANTICISMO,
REALISMO, IMPRESIONISMO, EXPRESIONISMO e
SURREALISMO
18. O OLEIRO VALENCIANO
A FAMILIA DE CARLOS IV
AS MAJAS
O 2 DE MAIO DE 1808
OS FUSILAMENTOS DA MONCLOA
AQUELARRE
19. OBRA: o oleiro valenciano
CRONOLOXÍA: 1779
TÉCNICA: óleo sobre lenzo
ESTILO:
tardobarroco/Rococó
20. Mostra un mercadillo rueiro onde un vendedor vende
louza, e tres damas compradoras de diferentes idades.
Para algúns as damas sería unha escena de
prostitución, cunha celestina típica das feiras e que
Goya mostra nas MAJAS NO BALCÓN.
Detrás aparece un elegante coche de cabalos en cuxo
interior o artista pintou a silueta difuminada dunha
muller que é contemplada por un elegante cabaleiro
sentado
Palafreneiros dirixen a carroza
O fondo aparecen edificacións dunha cidade
21. Representa un momento puntual que detén na nosa
retina. Mostra a vida cotiá.
Realiza un rectificado na roda traseira da carroza.
Aparecen na mesma escena persoaxes de diversas
clases sociais como xente de elevada condición e
xente humilde
Ademais coloca os humildes nun primeiro plano do
cadro.
24. LUZ: luz do atardecer serve para reforzar o realismo
da imaxe. Colorido escepcional. As tres mulleres están
iluminadas mentres que o vendedor aparece en
penumbra.
25. DEBUXO E COR
Predominan as cores puras, sen mestura, como
vermellos e azuis.
O tratamento da cor é notable na harmonía dos
dourados.
Destaca o traballo de bodegón que constitúe os
obxectos do vendedor
A calidade da vaixela constras coa pincelada solta do
pintor
PROFUNDIDADE
Escena transcurre nun lugar aberto no que a
arquitectura do fondo e as liñas de fuga suxiren a
terceira dimensión
26. Sensación de movemento grazas o
Composición
palafreneiro e lacaios
aberta
Contribue a
dar
profundidade
28. Nas obras costumistas da súa primeira etapa Goya
móstranos unha perfecta asimilación do estilo
tardobarroco e o academicismo de inspiración
clasicista.
Responde a estética ROCOCÓ, polos seus persoaxes
amables e graciosos.
Composición coidada e armoniosa.
Colorido alegre e vivo de gama cálida.
A pincelada acabada e precisa en principio vai
gañando lixeireza co tempo
29. TÍTULO: a familia de
Carlos IV
CRONOLOXÍA: 1800 –
1801
TÉCNICA: óleo sobre
lenzo
ESTILO: neoclasicismo
30. É un retrato de grupo, a familia real en traxe de Corte
con distintivos honoríficos, bandas e medallas.
Composición na que Goya mostra a súa gran
sabedoría do espazo, a mestría e amenidade con que
agripa, enlaza e solapa as distintas figuras segundo o
seu rango.
As figuras forman a ambos os dous lados deixando no
centro un espazo máis amplo onde aparecen os reis
cos seus fillos menores.
Espazo recortado (evita unha perspectiva profunda),
parece como se o grupo estivese preto do fondo
31. O eixo central é a Raiña María Luisa e dúas diagonais
completan a composición.
Nos extremos aparecen os membros da familia real.
O rango está marcado polas bandas, xoias e insignias
engadidas aos luxosos traxes.
Carlos IV aparece adiantado xunto con Fernando VII.
Tras Fernando aparece o infante Carlos María Isidro
(guerras Carlistas)
A moza co rostro volto representaría á futura esposa,
aínda descoñecida, de Fernando e tras ela María
Josefa, irmán do rei
32. No centro aparece o Infante Francisco de Paula. Tras
o rei o seu irmán Antonio e a súa filla maior, e á
dereita os Príncipes de Parma.
Na penumbra, Goya, observando o grupo á vez que
pinta o lenzo. Autorretrato como Velázquez nas
meninas.
Os grandes protagonistas son sen dúbida a riqueza
dos efectos da luz e a cor.
33. Infanta Mª Josefa Carlos IV
Goya Raiña María Luisa
Infante Carlos
María Isidro
Duques de Parma
Infante Francisco de Paula
Fernando VII
34. COR
O conxunto de uniformes brillantes e de traxes claros
con variedade do colorido emerxe dun fondo en
penumbra, no que destacan os brancos, dourados,
vermellos e azuis
Pincelada lixeira, de manchas de cor.
LUZ
Procede da esquerda, fai brillar as vestiduras e xoias que
cobran protagoismo pictórico
35. CAPTACIÓN PSICOLÓXICA
A captación do pintor mostra a verdadeira fisionomia
de todos os persoaxes
Raiña María Luísa: dura, con xesto altivo
Rei Carlos IV: apocado e bonachón
María Josefa: esperpéntica
Nenos con caras de inocentes
FUNCIÓN E SIGNIFICADO
É un retrato real, un eco deliberado de As Meninas:
todo o clan familiar acudiu a visitar ao artista.
Este cadro é dun realismo acorde coa tradición
retratísta española caracterizado polo rigor inflexible da
fisonomía do retratado.
36.
37.
38. A comezos do S. XIX, Goya, que alcanzou a plenitude
dos seus medios de expresión artística, realiza os
cadros das MAJAS.
Inspirouse na Venus do Espello de Velazquez para
realizar dous retratos feminimos de corpo enteiro
Obra destinada a aristocracia
39. TITULO: A maja espida
CRONOLOXÍA: 1800 –
1806
TÉCNICA: óleo sobre
lenzo
ESTILO: neoclasicismo
40. Retrato dun espido feminino en posición xacente.
Todo é refinamento e sensualidade, a maja destaca
sobre un canapé de veludo verde , cunha saba e
almofada con encaixes brancos.
Espido realizado por que sí e ademais sensual e
provocativo.
O espido é claro, sen disimulos e Goua lévao máis aló
ao mostrarnos un xesto malicioso no rostro, como de
exhibición.
O centro do cadro coincide coa súa pube con vello.
41.
42. COMPOSICIÓN: A postura da maja é unha
transformación do cadro de Tiziano chamado “A
bacanal”
COR: Corpo nacarado de tons frios, cores sueves e
nada esaxeradas que resalta e contrasta do leito verde
e o fondo ocre
LUZ: compón o ton da pel e o volume corporal
TRATAMENTO: o pintor define con precisión os
contornos da maja e a baña en luz. Destaca a palidez e
pel nacarada
43. PINCELADA: é solta, lixeira, sen apenas debuxo,
aplicada a manchas uniformes, de factura difícil e de
superficie lisa e brillante
Ademaís do divan e a maja non existe nada no cadro.
O fondo é neutro, en tons pardos
44. FIGURA FEMININA, en actitude provocativa que
mira fixamente cara ao espectador.
Desde o seu leito, con avultados almohadóns.
O diván está moi simplificado, non apreciamos o
veludo nin os encaixes co mesmo detalle que na maja
espida.
COMPOSICIÓN: a figura destaca sobre un fondo
neutro, presentando á modelo como en relevo.
Visión frontal de arriba a abaixo
Ocupa a diagonal do cadro
45. COLORIDO: branco, amarelo, vermello, rosado. Hai
unha gran variedade cromática que contribúe a dar
personalidade á figura, a destacar as súas inusuais
formas e que fai desta obra unha das máis perfectas
tecnicamente.
LUZ: dá volume á modelo e atmosfera ao cadro. A
pintura de Goya non se asenta sobre un sólido debuxo
anterior
Os efectos da luz están coidados de forma delicada na
banda vermella de cintura, nas enaguas brancas, na
finísima pincelada solta, lixeira, minuciosa.
46.
47. TITULO: A carga dos
mamelucos
CRONOLOXÍA: 1814
TÉNCICA: Óleo sobre
lenzo
ESTILO: precursor do
ROMANTICISMO
48. Cadro de HISTORIA: representa o levantamento o 2
de maio de 1808 dos madrileños contra os franceses
na Porta do Sol.
Loita dos madrileños contra os mamelucos
( mercenarios exipcios que combaten a beira do
exército frances)
COMPOSICIÓN: complexa. No fondo do cadro
aparece arquitectura, pero tratada de tal xeito que
non distrae a atención do acontecemento principal
Sensación de multitude para acentuar o dramatismo
49. PROFUNDIDADE: conséguese o resaltar as figuras
sobre un fondo esvaecido.
MOVEMENTO: os cabalos e personaxes dotan o
cadro dun gran dinamismo
TECNICA: liberdade de trazo con pinceladas soltas,
amplas e esvaecidas. Aparecen as texturas a base de
manchas de cor
COR: intensidade cromática e rico cromatismo. Cores
cálidas e brillantes que acentúan o dramatismo
LUZ: vén da esquerda e do espectador. Luz
melancólica que anuncia a morte
ESTILO: intensidade expresiva fai dela unha
precursora do Romanticismo
50.
51. TÍTULO: os
fusilamentos da
Moncloa
CRONOLOXÍA: 1814
TÉCNICA: óleo sobre
lenzo
ESTILO: precursor do
ROMANTICISMO
52. CADRO DE HISTORIA: fusilamento de patriotas na
montaña do Príncipe Pío na noite do 2 o 3 de maio de
1808
COMPOSICIÓN: composición equilibrada na que
dous grupos contrapostos, o dos fusilamentos
desordenado, expresivo, e o dos soldados en perfecta
formación
Idea de violencia, a forza dramática que posúe o cadro
PROFUNDIDADE: composición posúe unha
profundidade lograda con dúas liñas deagonais, a da
montaña e a do pelotón de fusilamento
Escena cun intenso DRAMATISMO
53. ORGANIZACIÓN DO CONXUNTO: destacan dous
grupos:
O POBO DE MADRID: as vítimas forman tres grupos:
os mortos, os que van ser fusilados e os que están a
espera. Plasma a reación individual ante a morte. Os
mortos bañados en sangue, o frade axeonllado ,aperta
as mans, outros miran arriba, outro tápase a cara. Un
home no centro da composición coa camisa branca
eleva os brazos recordando ó crucificado,que parece
increpar aos seus executores. A columna de condenados
prolóngase ata a cidade. Detrás aparece unha muller
sentada un neno no brazo que parece simbolizar a
María que contempla a morte do seu fillo
54. SOLDADOS: bloque compacto e ordenado no lado
dereito, sumido na sombra , perfectamente alineados,
pertrechados co uniforme, empuñando as súas armas
coa baioneta calada. Os soldados son verdugos
anónimos, son máquinas de matar que executan ordes.
Muller cun neno no brazo
55. LUZ: o cadro está iluminado por un farol colocado no
chan e que incide direnctamente no grupo de
patriotas e tamén unha luz lúgubre do amencer.
A figura dos brazos abertos centra a composición polo
emprego de cores que expanden luz, o amarelo e o
branco. A gama cromática restante é de tons grises,
ocres e pardos, iluminados polo farol.
O fondo é negro para non distraer a atención do
drama
Xogo de luces e sombras para acentuar o
DRAMATISMO
56. PINCELADA: solta, lixeira, de factura de manchas de
cor que presenta unha superficie non uniforme.
Execución é totalmente violenta, con grosas
pinceladas, así como grandes manchas. Emprega unha
factura máis solta e máis empaste no grupo das
vítimas, para dar sensación de PATETISMO.
COR: o colorido é mais ben apagado, as cores
dominantes son ocres, grises, negros e algún toque
verde, son só contrastados polo vermello do sangue e
o branco e amarelo da figura que levanta os brazos
57. ESTILO: cadro que rompe co neoclasismo. Móstranos
a historia como unha carnicería. Horror. Non hai
lugar para a beleza nin o academicismo.
Coloca os executados e aos seus verdugos.
O protagonista é o pobo anónimo e colectivo.
Concepto claramente ROMÁNTICO
58. TÍTULO: o Aquelarre
CRONOLOXÍA: 1819 – 1823
TÉCNICA: óleo sobre parede, posteriormente pasado a
lenzo.
ESTILO: antecedente do ROMANTICISMO e
EXPRESIONISMO
59. É unha das obras que conforman as chamadas
PINTURAS NEGRAS con que Francisco Goya decorou
os muros da súa casa, chamada A QUINTA DO
XORDO.
Estas pinturas foron trasladadas da parede o lenzo en
1873 por Salvador Martínez Cubells
O Aquelarre estaba situado na planta baixa da casa,
no comedor. Era o motivo central da sala, encheno oa
parede entre dúas fiestras.
Co traslado o lenzo perdeu parte da obra polo lado
dereito
60. TEMA: aquelarre ou reunión de bruxas que renden
culto ao demo.
Unha multitude deforme e sombría adora ao mal,
que, en forma de macho cabrio e con hábito de frade
