3. 1.-A RENOVACIÓN DAS ESTRUTURAS
AGRARIAS
NO S. XVIII E XIX os campos europeos sufriron una gran transformación
grazas:
RENOVACIÓN DAS TÉCNICA E MÉTODOS AGRÍCOLAS
EMPREGO DE MAQUINARIA NO CAMPO
MODIFICACIÓN DO RÉXIME DE PROPIEDADE DA TERRA
Estes cambios tiveron importantes consecuencias:
PRODUCIÓN UN INCREMENTO DE ALIMENTOS
PERMITIRON O CRECEMENTO DA POBOACIÓN
FAVORECERON O DESENVOLVEMENTO DA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
5. 1.1.- A AGRUCULTURA NO ANTIGO
RÉXIME
Características da agricultura no Antigo Réxime:
PREDOMINIO DOS SISTEMAS DE CULTIVO EXTENSIVOS ( policultivo de subsistencia con
barbeito e moita man de obra)
Escaso desenvolvemento da gandería
Baixo rendemento da terra
Escasa innovación técnica
Carácter cíclico da producción sometida a crises produjcidas polas condicións
climáticas
Réximes complexos de propiedade: a maior parte das terras eran da nobreza e clero
e eran traballadas por campesinos a cambio de rendas
A comezos do S. XVIII déronse as condicións para o inicio dun novo ciclo
expansivo
A poboación comezou a medrar
A agricultura aumentou a súa producción
Aumentaron os intercambios comerciais
6.
7. 1.2.- CAMBIOS TÉCNICOS E NOVOS
SISTEMAS DE CULTIVO
NO S. XVIII INICIANSE EN GRAN BRETAÑA E EXTENDENSE POR EUROPA E
AMÉRICA NO S. XIX UNHAS NOVAS TÉCNICAS E SISTEMAS DE CULTIVO:
ELIMINACIÓN DO BARBEITO E EXTENSIÓN DAS ROTACIÓNS DE CULTIVOS
Logrouse grazas á introducción e rotación de novos cultivos, fundamentalmente
plantas forraxeiras e tubérculos, que alternaban sobre unha mesma parcela cos
cereais
Este novo sistema non esgota a terra e aumenta a producción de carne e de esterco
para fetilizantes
Aparece un novo sistema de cultivo: SISTEMA NORFOLK, inventado por Lord Tawnshend
nas súas propiedades de Norfolki
INTRODUCIÓN DE NOVAS FERRAMENTAS
Emprego do ferro forxado. Sustitución da fouce pola gadaña. Perfecciónamento do
arado. Aumento do número de cabalos como animais de tiro
Mecanizouse as labores de sementeira
A partir de 1830, o emprego da máquina de vapor nas labores agrícolas foi moi
abundante en Gran Bretaña
8.
9. APARICIÓN DE SOCIEDADES E PUBLICACIÓNS AGRONÓMICAS
Xurdiron sociedades dedicadas ao fomento da agricultura:
Consello de agricultura fundado en Gran Bretaña
Sociedades económicas de amigos del País.
Aparecen revistas que tiveron gran incidencia na divulgación das innovacións
agrarias
CAMBIO NA MENTALIDADE DOS PROPIETARIOS
No Antigo Réxime os nobres e clero rendaban a terra ós campesinos..
Agora aparece unha nova mentalidade na que se buscan beneficios, e para
iso introdúcense melloras técnicas coa finalidade de incrementar a producción
Destacaron os propietarios británicos
10. 1.3.- MODIFICACIÓN NO RÉXIME DE
PROPIEDADE
As transformacións técnicas na agricultura estiveron acompañadas de
cambios na propiedade da terra.
No S. XVIII, a nova clase emerxente: A BURGUESÍA, criticaron a situación
dos arrendamentos e defenderon un novo réxime de propiedade
baseado na PROPIEDADE PRIVADA.
Para logralo debían abolir os morgados nobiliarios, desamortizar as terras
eclesiásticas, privatizar os campos abertos de uso colectivo e eliminar os
dereitos de paso das cabanas gandeiras
DESTACARON OS CERRAMENTOS BRITÁNICOS
11. A.- OS CERRAMENTOS BRITÁNICOS
EN GRAN BRETAÑA, OS CAMBIOS NO RÉXIME DE PROPIEDADE ESTIVO
RELACIONADO COA PROVATIZACIÓN DA PROPIEDADE COMUNAL.
O instrumento legal para lograr esa transformación foron as ACTAS DE
CERRAMENTO (ENCLOSURES ACTS) dictadas polo parlamento británico na 2º
metade do S. XVIII
Esta lei permitía o cerramento particular dos campos abertos e das terras
baldías e comunais.
Foron a ARISTOCRACIA RURAL e CAMPESIÑOS RICOS quen pediron e se
beneficiaron da transformación da propiedade comunal en propiedade
individual, xa que eran os únicos que podían facer fronte aos gastos derivados
da construcción das cercas dos campos e da súa explotación
Isto provocou que moitos campesinos pobres quedaran sen recursos e tiveran
que marchar dos campos cara ás ciudades industriais.
12.
13. 2.- A REVOLUCIÓN DEMOGRÁFICA
Como consecuencia dos cambios que tiveron lugar nos sistemas agrarios,
ORIXINÁRONSE PROFUNDOS CAMBIOS NA POBOACIÓN AO LONGO DO S.
XIX
14. 2.1.- CAMBIOS DO RÉXIME DEMOGRÁFICO
No Antigo Réxime, a poboación foi medrando moi lentamente debido á
elevada mortalidade, provocadas pola fame, enfermedades e a falta de
medidas hixénico-sanitarias.
A partir do 1750 producíronse cambios demográficos. Estes cambios foron
orixinando un RÉXIME DE TRANSICIÓN DEMOGRÁFICA, no que podemos
distinguir dúas fases
1º: FORTE DESCENSO DA MORTALIDADE, MENTRES QUE A NATALIDADE CONTINÚA
SENDO ELEVADA
2º: CONTINUOU DESCENDENDO A MORTALIDADE, PERO TAMÉN O FIXO A
NATALIDADE.
O RESULTADO DOS FACTORES ANTERIORES FOI UN ELEVADO CRECEMENTO
DEMOGRÁFICO
15.
16. 2.2.- ÉXODO RURAL E CRECEMENTO DAS
CIDADES
A introducción da maquinaria agrícola e a caída da producción
artesanal, xunto coa atración das fábricas e mellora dos transportes, fixo
que moitos campesinos iniciaran un éxodo do campo cara as ciudades.
As ciudades experimentaron un constante crecemento:
En Gran Bretaña:
1850: vivían nas cidades o 48%
1914: vivían nas cidades o 73%
Como consecuencia, as cidades tiveron que dar solucióna aos probemas
derivados da nova situación:
CONSTRUCIÓN DE VIVENDAS
ORGANIZACIÓN DAS REDES DE TRANSPORTE
PLANIFICACIÓN DE NOVAS ÁREAS EDIFICABLES
17. 3.- A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
Os cambios na agricultura e na demografía foron case paralelos a
producción de bens
Orixínase unha auténtica REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
19. 3.1.- A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E A
INDUSTRIALIZACIÓN
A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL É UN PROCESO DE CAMBIO CONSTANTE E
CRECEMENTO CONTINUO NO QUE INTERVEÑEN INNOVACIÓNS TÉCNICAS
(MAQUINAS), DESCUBRIMENTOS TEÓRICOS, CAPITAIS E TRANSFORMACIÓNS
SOCIAIS, ACOMPAÑADO POR UNHA RENVACIÓN NA AGRICULTURA, QUE
PERMITE O DESPRAZAMENTO DUNHA PARTE DAS MASAS DE CAMPESIÑOS ÁS
CIDADES
A CIDADE SUSTITÚE O MUNDO RURAL
A MÁQUINA SUSTITUE Ó TRABALLO MANUAL
A FÁBRICA Ó TALLER
O NÚMERO DE ASALARIADOS AUMENTA SEN CESAR
20.
21. 3.2.- A PRIMEIRA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
INICIASE EN INGLATERRA CAMBIANDO RADICALMENTE AS SÚAS ESTRUTURAS
ECONÓMICAS
A INDUSTRIALIZACIÓN EXPÁNDESE CARA EUROPA, CHEGANDO A BÉXICA,
SILESIA VAL DO RIN
EN ESPAÑA A INDUSTRIALIZACIÓN CONSOLÍDASE EN CATALUÑA E PAÍS
VASCO
22. A.- TRAZOS CARACTERÍSTICOS
MECANIZACIÓN
Creación de numerosos inventos e máquinas especificas para cada traballo ou función
Estas máquinas permiten sustituir a man de obra humana e incrementar a rpodución e a productividade
EMPREGO DE ENERXÍA MECÁNICA nos procesos produtivos grazas a invención da MÁQUINA DE VAPOR
de James Watt en 1769
SISTEMA FABRIL (FACTORY SYSTEM)
Na fábrica concentranse as máquinas e os homes baixo unha dirección centralizada que controla todo o proceso
Os anteriores sistemas baseábanse no traballo artesanal, ben en pequenos talleres ou nas casas dos campesinos.
ACABAN POR DESAPARECER
AUTOFINANCIAMENTO
REINVESTIMENTO CONSTANTE DAS GANANCIAS. OS CAPITAIS CON QUE SE FINANCIARON ESTAS INDUSTRIAS ERA
FAMILIARES.
TRES SECTORES PUNTEIROS
TEXTIL
SIDEROMETALÚXICO
FERROCARRIL
23. AUTOFINANCIAMENTO
REINVESTIMENTO CONSTANTE DAS GANANCIAS. OS CAPITAIS CON QUE SE
FINANCIARON ESTAS INDUSTRIAS ERA FAMILIARES.
TRES SECTORES PUNTEIROS
TEXTIL
SIDEROMETALÚXICO
FERROCARRIL
24. B.- INDUSTRIA TÉXTIL
Desde finais do S. XVI, os grandes rabaños de ovellas que producían unha
excelente la, fixo que satisfacera a demanda interna e externa
S. XVII estendeuse por Europa o uso do ALGODÓN.
O Incrementoi da demanda estimulou a introducción dunha serie de
INNOVACIÓNS TÉCNICAS en cadea nos procesos de producción de
tecidos.
As innovacións técnicas transformaron os procesos de FIADO e TECIDO
A materia prima tradicional foi substituída polo ALGODÓN
OS obradoiros tradicionais foron substituídos polas FÁBRICAS
Todos estes cambios trouxeron consigo un forte incremento da producción
de tecidos de algodón e de beneficios empresariais.
Desde Inglaterra estendeuse a outras zonas de Europa como FRANCIA ou
ESPAÑA (Cataluña)
28. C.- INDUSTRIA SIDEROMETALÚRXICA
Foi o segundo sector en industrializarse.
Gran demanda de ferro para a fabricación de ferramentas, máquinas.
As FRAGAS foron sustituidas por ALTOS FORNOS,
que empregaban como fonte de enerxía calorífica o CARBÓN MINERAL
INNOVACIÓNS TÉCNICAS
1709: DARBY transforma a hulla en COQUE
1776: WILKINSON incorpora a máquina de vapor nos fornos de fundición
Todos estes cambios permitiron incrementar tanto a producción de FERRO
como a extracción de HULLA.
Carbón e ferro convértense nos novos símbolos ds industrialización
As novas fundicións construíronse preto das minas
30. D.- OS TRANSPORTES: O FERROCARRIL
O incremento da producción agrícola, nimeira e industrial estimulou a busca
de novos medios de transporte
TRANSPORTE TERRESTRE:
Intentos de aplicar a forza do vapor no arrastre de vagóns culminou coa invención
da LOCOMOTORA DE STEPHENSON e o FERROCARRIL
O primeiro tren de pasaxeiros foi a Liña entre MANCHESTER e LIVERPOOL en 1830
A primeira liña de ferrocarril en España uniu BARCELONA con MATARÓ en 1848
A construcción de liñas férreas e ferrocarrís estimulou a industria mineira e siderúrxica
TRANSPORTE MARÍTIMO:
O emprego do vapor tardou máis tempo en xeneralizarse.
Os primeiros barcos a vapor foron inventados por FULTON, e empregábanse no
transporte fluvial
A partiru de 1880, os barcos a vapor faranse donos da navegación interocéánica.
Para acurtar as distancias construíronse os CANAIS DE SUEZ (1869) E O DE PANAMÁ (1914)
31. 3.3.- A SEGUNDA REVOLUCIÓN INDUSTRIAL
Entre 1870 e 1914 producironse numerosas e importantes innovacións
técnicas, industriais e empresariais.
A industrialización alcanzou Europa, América e tamén Xapón
Gran Bretaña conservou a súa primacía mudial ata 1914
32. A.- NOVAS FONTES DE ENERXÍA
NOVAS FONTES DE ENERXÍA:
PETRÓLEO:
O descubrimento dos motores de gasolina e gasóleo permitiu que o petróleo se
transformase no combustible de numerosas máquinas e fábricas, así como de
numerosos medios de transporte
Tamén serviu como materia prima da nova industria química.
ELECTRICIDADE:
As súas utilidades foron múltiples e cada vez máis variadas: iluminación de casas,
ciudades, fábricas.
Enerxía motriz de numerosas máquinas e medios de transporte
33. B.- NOVOS SISTEMAS INDUSTRIAIS
INDUSTRIA SIDEROMETALÚXICA
A invención do CONVERTIDOR BESSEMER e do procedemento de SIEMENS-
MATIN permitiron incrementar a producción de ferro e aceiro
Aparecen novos metáis como NIQUEL, COBRE, ALUMINIO
INDUSTRIA DOS TRANSPORTES
O descubrimento dos MOTOTES DE EXPLOSIÓN e COMBUSTIÓN INTERNA permite
a invención dos AUTOMÓBILES a partir de 1885
Tamén se desenvolve o AVIÓN
O ferrocarril seguiu sendo o medio de transporte fundamental
INDUSTRIA QUÍMICA
Explosivos, colorantes, fibras sinténticas, herbicidas, fertilizantes, productos
farmaceuticos
INDUSTRIA ELECTRICA:
Fabricación de mototes, turbinas e aparatos electrodomésticos
34. C.- NOVA ORGANIZACIÓN DO TRABALLO
A COMEZOS DO S. XX, buscase reducir tempo e abaratar custos nas fábricas.
Isto provocou unha nova organización do traballo:
Racionalización da producción
Especialización de tarefas
Fabricación repetitiva de productos estándar
Traballo en cadea
TAYLOR: introdutor do estudo e observación das condicións de traballo e da
racionalización dos movementos dos obreiros co obxectivo de ober o máximo
rendemento do seu esforzó TAYLORISMO
FORD: creador da fabricación en serie en cadeas de montaxe. Os diferentes
componentes dos automóviles eran levados nunha cinta transportadora ata a
posición dos obreiros, que se especializaban nunha tarefa determinada e
concreta
Para incentivar os obreiros aumentou os salarios.
O FORDISMO permitiu cambiar as condicións de traballo
36. D.- FORMAS COMPLEXAS DE ASOCIACIÓN
ECONÓMICA
A partir de 1870, a necesidade de abaratar custos de producción, e obter
máximos beneficios, propiciou unha forte tendencia á concentración e
fusión de empresas.
Isto deu lugar a aparición de diferentes asociacións de empresas.
Destacan:
CARTEL: alianza entre empresas dun mesmo sector de producción para
controlar o mercado, pero sen perder a súa independencia. ACORDO SOBRE
PREZOS PARA EVITAR A COMPETENCIA
TRUST; gran empresa resultado da fusión doutras que ten unha dirección única
centralizada para xestionar a producción e que controla un determinado sector
produtivo
HOLDING: grupo de empresas controladas por unha sociedade industrial ou
financeira
37. E.- SECTORES INNOVADORES DA INDUSTRIA
GALEGA
Cando en Europa se está a consolidar a segunda revolución industrial, en
Galicia seguimos sen estar industrializados.
Só destaca o sector da INDUSTRIA CONSERVEIRA
A salga do peixe era unha actividade tradicional nas rías galegas. A partir desa
actividade desenvolveuse a industria da conserva de peixe
Relacionado co sector conserveiro desenvolveuse a CONSTRUCIÓN
NAVAL como os asteleiros de Ferrol e de Barreras en Vigo
O FERROCARRIL a Galicia chegou moi tarde. O primeiro tramo foi
inaugurado entre SANTIAGO – CARRIL en 1873
38. 3.4.- CONSECUENCIAS DA 1ª REVOLUCIÓN
INDUSTRIAL
CONSECUENCIAS ECONÓMICAS
O taller e substituido pola FÁBRICA, a producción aumenta
Aparece o empresario capitalista
O traballo especializase cada vez máis
Aparece a concentración empresarial co fin de controlar a producción e os
prezos
CONSECUENCIAS SOCIAIS
A sociedade vólvese máis dinámica e complexa.
Os estamentos do Antigo Réxime son sustituídos por gruos máis abertos como a
BURGUESÍA E PROLETARIADO, que están determinados pola riqueza
39. 4.- O CAPITALISMO
As fondas transformacións económicas, políticas, sociais e ideolóxicas que
tiveron lugar a finais do S. XVIII e comezos do S. XIX, relacionados
fundamentalmente coa revolución industrial e as revolucións liberáis,
impuxeron un novo marco económico dominante: O CAPITALISMO
A SÚA BASE DOUTRINAL ESTÁ NO PENSAMENTO LIBERAL E EN ECONOMÍSTAS
COMO ADAM SMITH OU MALTHUS
Dúas interpretacións sobre o capitalismo:
INTERPRETACIÓN LIBERAL
O capitalismo é un sistema económico caracterizado pola defensa da propiedade
privada dos bens de producción (capital) que son empregados co obxectivo de
proporcionar un beneficio aos seus propietarios
INTERPRETACIÓN MARXISTA
O capitalismo é un modo de producción que permite a concentración dos medios de
producción en máns dunha minoría de posuidores (burguesía capitalista) e as relación
de producción baseadas no traballo asalariado, mediante o que a mayoría da
poboación desposuida (proletariado) vende a súa capacidade de traballo a cambio
dun salario
40. 4.1.- TRAZOS BÁSICOS DO CAPITALISMO
O CAPITAL É O ELEMENTO FUNDAMENTAL DA PRODUCIÓN
O CAPITAL É O CONXUNTO DE BENS QUE SERVEN AO SEU PROPIETARIO PARA PRODUCIR UN
BENEFICIO OU PARA PRODUCIR NOVAS MERCADORÍAS PARA OBTER UN NOVO BENEFICIO
LIBERDADE ECONÓMICA E REGULAMENTO DO MERCADO POLA LEI DA OFERTA E A
DEMANDA
LIBERDADE ECONÓMICA SEN NINGUNHA LIMITACÍÓN: LIBERDADE DE EMPRESA, COMERCIO,
CONTRATACIÓN
NON DEBE EXISTIR MECANISMO DE CONTROL DOS MERCADOS
RIQUEZA INDIVIDUAL, FACTOR ESTIMULADOR DAS ACTIVIDADES ECONÓMICAS
PROPIEDADE PRIVADA DOS MEDIOS DE PRODUCIÓN
PARA ALCANZAR A MÁXIMA RENDIBILIDADE E APROVEITAMENTO DOS RECURSOS, A
PROPIEDADE DOS MEDIOS DE PRODUCIÓN DEBE SER PRIVADA, LIBRE E ABSOLUTA
A PROPIEDADE PRIVADA CONSIDERASE COMO UN DEREITO INALIENABLE E PROTEXIDO POLAS
LEIS
41. RELACIÓN DE PRODUCIÓN BASEADAS NO TRABALLO ASALARIADO E NA
DIVISIÓN DE TAREFAS
AS RELACIÓNS DE PRODUCIÓN BASÉANSE NA DIVISIÓN DAS TAREFAS E NO
TRABALLO ASALARIADO COMO MEDIOS PARA LOGRAR O INCREMENTO DA
PRODUCIÓN E DOS BENEFICIOS
O TRABALLO É CONSIDERADO COMO UNHA MERCADORÍA MÁIS QUE SE
COMPRA E QUE SE VENDE
DESEGUALDADE, DEPENDENCIA E EXPLOTACIÓN
O CAPITALISMO XERA CRECEMENTO ECONÓMICO PERO TAMÉN DESIGUALDADE,
DEPENDENCIA, EXPLOTACIÓN E FORTES DIFERENZAS
AS DIFERENZAS DE RIQUEZA E DE ESTILO DE VIDA NUN MESMO PAÍS XERAN
GRAVES CONFLICTOS LABORAIS E SOCIAIS.
CRISES CÍCLICAS
O CAPITALISMO ESTÁ SUXEITO A CICLOS RECORRENTES. A PERIODOS DE
CRECEMENTO SUCEDEN FASES DE DESENVOLVEMENTO LENTO OU DE
ESTANCAMENTO QUE PODER SE SEGUIDAS DOUTRAS DE CRECEMENTO NEGATIVO
OU CONTRACTIVAS (DEPRESIÓNS)
