The Book of Wisdom, or the Wisdom of Solomon, is a Jewish work written in Greek and most likely composed in Alexandria, Egypt.

2. अध्य 1
1 हे पृथ्वी नीयवयीरहत हो, धीर्रवयीाीा पे् गर: असा
हृयाे प्रवो बीरे्ी सोच, र हृयवो सरायी्ी उहीँाीा
खोज।
2 रवनरव उहीँाीा पर्की नगन्हत्रे उहीँ ्ेटीउनरननेु।
र उहीँाीा रिशीस नगन्हतसी्र आफ
ू ाीा पवर गृरु।
3 रवनरव भ् रिचीरहत पर्ेशरबीर अाग नुुनछ: र
उहीँवो शक्, जब यो पयीस गररुु, ्ूखरहताीा हपवीउँु।
४ रवनरव ृर् आती्ी बरक् पस्न। न य पीपवो अध्न्ी
रहेवो शर्र्ी बसरहोसछ।
5 रवनरव अनरशीसनवो परित आती ुाबीर ्ीगेु, र
नबरझेवी रिचीरहतबीर हरीउनेु, र अधीर्रवयी र्त
आउँृी ररकेु् न।
६ रवनरव बरक् ्ीयीार आती हो। र उसवो िचनवो रननी
गन्ाीा रनृ्द ठहरीउनेु् न: रवनरव पर्ेशर उसवो
ागी्वो सीक् ननरनुु, र उहीँवो हृयवो सीँचो हेन्
ननरनुु, र उहीँवो रजबो सरनरनुु।
7 रवनरव प्रवो आतीाे संसीर ्रररृनरनुु: र जसाे सब्
व
र रीहत स्ीिेश गृरु उसाीा आिीजवो जीन नुु।
8 तसवीरा जसाे अध्् व
र री बोलु उसाीा ारवीउन
सरव
ँ ृ्न: न य बृाी रानेु, जब यसाे ृण रृुु, उसवो
ुे उबीर जीुु।
9 रवनरव रजजीसी अध््हतवो सलीह्ी बनीइनेु: र
उहीँवी शबहतवो आिीज उहीँवी ृर् वी्हतवो
पवर्वरावो ाीरग पर्प्र्ी आउनेु।
10 रवन्ने ारीरवो वीनाे सब् व
र री सरुु, र गनगनवो
आिीज ारक्न।
11 यसवीरा गनगनृेकख होरशयीर रहो, जरन बेफीइृी हो।
अरन आफनो रजबोाीा रगली गनरबीर जोगीउनरहोसछ: रवनरव
तहीँ व
र न् गोप शब ु् न, जरन व्र जीुु, र रिशीस गन्
्रखाे आतीाीा ्ीुर ।
12 आफ
छ ‍
नो ज्िनवो गल््ी ्ृतर नखोज, र आफ
छ ‍
नी हीयवी
वी्हतूीरी रिनीशाीा नखोज।
13 रवनरव पर्ेशराे ्ृतर सृर् गनरर्भन, न य ज्रियहतवो
रिनीश्ी उहीँ पसन ननरनुु।
14 रवनरव उहीँाे सब् च्जहत सृर् गनरर्यो, यीरव
रयन्हतवो अक्त होसछ: र संसीरवी पर्ीहत स् र्भ।
र रयन्हत्ी रिनीशवो रिद ु् न, न य पृथ््ी ्ृतरवो रीज
ु।
15 (रवनरव धीर्रवयी अ्र ु:)
16 यर अध्् ्ीरनसहताे रयन्हतवी वी्हत र
शबहतूीरी रयन्हताीा बोाीभ: रवनरव जब रयन्हताे
यसाीा आफनो र्त ठीने, रयन्हताे व्र खीभ, र यससँग
भउरी वरीर गरे, रवन्ने रयन्हत यस्ी ्ीग रान योग
ुनछ।
अध्य 2
1 रवन्ने अध््हताे ्ने, आफ
ै सँग यव
र गुर नछ, यर सह्
होइन, हीमो ज्िन ुोरो र ्वीइपूार ु, र ्ीरनसवो ्ृतर्ी
तहीँ व
र न् उपचीर ु् न: न य रचहीनबीर फव
् वो वोह्
रचरनभवो र्यो।
2 रवनरव ही्् सब् सीहरसव वीयर्ी जनेवी हौं: र ही््
यसपरु ननेुौं ्ीनौं रव ही्् वरहल् र्भनौं: रवनरव हीमो
नीव्ी सीस धरिीँ ज्् ु, र हीमो हृयवो चीा्ी ्ोर् सीव
र
ु:
3 जसाीा रन्ीभर हीमो शर्र खरीन््ी परराय ननेु, र
हीमो आती नर् हीिीज्् हरीउनेु,
4 अरन हीमो नीउँ स्य्् रबरसरनेु, र व
र न् परन ्ीरनसाे
हीमी वी्हत समझनी्ी रहनेु् न, र हीमो ज्िन बीृावो
र्ेसझ्ँ रबयेर जीनेु, र धरिीँझ्ँ ुरपदछ‍
र ननेु, जरन रवरावी
रवराहतूीरी ्गीइनेु। सूयर, र यसवो ग्् संग रिजय।
5 रवनरव हीमो स्य रबयेर जीने ुीयीँ हो। र हीमो अन
परु वोह् फव
र ने ु् न। रवनरव यो चीँड् ुीरपभवो ु, यीरव
वोह् परन फ
े रर आउँृ्न।
6 तसवीरा आउनरहोसछ, ही्् तहीँ ्भवी असा
च्जहतवो आनन राऔं: र जिीन््ी ज्् पीा्हताीा
दरय तप्ी पयोग गरौं।
७ ही्् आफ
्ँ ाीा ्हँगो ृीख्द र ्ाह्ाे ्रौं, र
िसनवो व
र न् परन फ
ू ा हीमो ुे उबीर नगरोसछ।
8 ही्् आफ
् ाीा गराीबवो ्रव
र र ागीभर, रयन्हत
ओइाीउनर अरि:
9 ही्् ्रे वोह् परन हीमो स्कैवयीवो ्ीग रबनी
नजीओसछ: ही्् सब् ठीउँ्ी हीमो आननवो पय्व ुोडौं:
रवनरव यो हीमो अंश हो, र हीमो धेर् यो हो।
10 ही्् गररब ध्् ्ीरनसाीा र्चोर्चो गरौं, रिधिीाीा
नुोडौं, न य बूढीपीवीवो पररीनो पहेँाो वपीााीा आृर
गरौं।
11 हीमो बा नीयवो वि्ी होसछ, रवनरव व्जोर व
र रीवो
व
र न् ्ूल नँृ्न।
12 यसवीरा ध््हतवो पखीरइ्ी बसौं। रवन्ने उहीँ हीमो
पीाोवो ाीरग होइन, र उहीँ हीमो वी्वो रिर््ी शर्
ननरनुु: उहीँाे हीमो वीनूनाीा अप्ीरनय गरेर ही््ाीा
अप्ीन गनररनुु, र हीमो रशकीवो उल्नहतवो ाीरग
हीमो बृनी््वो रिरोध गनररनुु।
13 उसाे पर्ेशरवो जीन ्भवो ृीब् गुर , र उसाे
आफ
ू ाीा प्रवो सनीन ्ुु।
14 उहीँाीा हीमी रिचीरहत सरधीनरवो ाीरग बनीइभवो
र्यो।
15 उहीँ ही््ाीा हेनरवो ाीरग परन प्डीृीय् ननरनुु:
उहीँवो ज्िन अन ्ीरनसहतवो ज्ो ु् न, उहीँवी
्ीगरहत अव
् श्ा्वी ुनछ।
16 ही्् उहीँाीा नका्वो तप्ी समीन गु्: उहीँ हीमो
्ीगरहतबीर अशर्यीबीर रीढी रहनरनुु: उहीँाे ध््वो
अनाीा आश्िीरृ रृनरनुु, र उहीँ आफनो रपयी ननरनुु
्न् उहीँवो ि्ण गनररनुु।
17 उहीँवी िचनहत सीँचो ुनछ रव ु् ननछ ्न् हेरौं: र उहीँवो
अन्ी व
े ननेु ्नेर प्ीराय गरौं।
18 रवनरव यरृ ध्् ्ीरनस पर्ेशछ‍
िरवो परत हो ्ने, उहीँाे
उसाीा सहीययी गनररननेु र उहीँाीा शतरहतवो हीयबीर
ुर रवीरी रृनरननेु।

3. 19 ही्् उहीँवो नमयी जीन सवौं र उहीँवो ध्यरयीाीा
प्ीराय गनरवो ाीरग ही्् उहीँाीा ध्रज र यीयनीवो सी्
जीँच गरौं।
20 ही्् उहीँाीा ाीज्ृ् ्ृतरवो रननी गरौं, रवनरव
उहीँवो आफन् ्नीइाे उहीँाीा आृर गररनेु।
21 रयन्हताे य्ी व
र रीहत वलनी गरे, र धोवी रृभ:
रयन्हतवो आफन् ृर्यीाे रयन्हताीा अनी बनीभवो ु।
22 जहीँसम पर्ेशरवी रहसहत ुनछ, रयन्हताे
रयन्हताीा ्ीही र्भन: न य रयन्हताे धीर्रवयीवो
जीाीवो आशी गरे, न य रनृ्द आतीहतवो ाीरग इनी्
बरझे।
23 रवनरव पर्ेशराे ्ीरनसाीा अ्र नन सृर् गनरर्यो, र
उसाीा आफन् अननयीवो परयतप बनीउनर्यो।
24 य्परन श्यीनवो ारीराे संसीर्ी ्ृतर आयो: र उसवो
पकाीा पकनेहताे यसाीा ्ेटीउँुनछ।
अध्य 3
1 यर ध््हतवी आतीहत पर्ेशरवो हीय्ी ुनछ, र
रयन्हताीा व
र न् प्डीाे ुर नेु् न।
2 ्ूखरहतवो नजर्ी रयन्हत ्रेवो ज्ो ृेकखनो, र
रयन्हतवो प्ीन ृरःखवो तप्ी राइुु,
3 अरन रयन्हतवो ही््बीर जीनर पूार रिनीश ननेु: यर
रयन्हत शीकन्ी ुनछ।
4 रवनरव रयन्हत ्ीरनसहतवो नजर्ी ृकणय ्भ
यीपरन रयन्हतवो आशी अ्रयीाे ्ररभवो ु।
5 अरन ्ोर् सजीय पीभपरु, उन्हताीा धेर् इनी् रृइनेु:
रवनरव पर्ेशराे उन्हताीा प्ीराय गनरर्यो, र
उन्हताीा आफन् ाीरग योग पीउनर्यो।
6 ्ट््ी सरन जसर् उहीँाे रयन्हताीा जीँचर्यो, र
रयन्हताीा हो्बरावो तप्ी गहा गनरर्यो।
7 अरन रयन्हतवो भ्ावो स्य्ी रयन्हत चमवनेुनछ, र
परीावो ब्च्ी सीव
र हत ज्् ृौडनेुनछ।
8 रयन्हताे री्् हतवो नीय गन्ुनछ, र ्ीरनसहत्ीर्
शीसन गन्ुनछ, र रयन्हतवी प्राे सृीसिरृी शीसन
गनररननेु।
9 उहीँ्ी ्रोसी रीखेहताे सत बरझेुनछ: र जो पे््ी
रिशीसयोग ुनछ उहीँसँग रहनरननेु: रवनरव अनरगह र ृयी
उहीँवी सनहतवी ाीरग हो, र उहीँाे आफनी
चररनभवीहतवो हेरचीह गनररनुु।
10 यर अध््हताीा रयन्हतवो आफन् वलनीअनरसीर
ृण रृइनेु, जसाे ध््हताीा बेिी्ी गरेवी ुनछ र
पर्प्राीा तीगेवी ुनछ।
11 रवनरव जसाे बरक् र पीानपोदााीा यरै ठीनछ‍
ु, यछ‍
यो
ृयन्य ु, र रयन्हतवो आशी व्र ु, रयन्हतवी
पररश्हत बेवीर ुनछ, र रयन्हतवी वी्हत ाी्ह्न
ुनछ:
12 रयन्हतवी पत्हत ्ूखर ुनछ, र रयन्हतवी
ुोरीुोर्हत ृर् ुनछ।
13 रयन्हतवी सनीन शीरपय ुनछ। यसवीरा धन हो तो
बीँझ् जो अपरित ु, जसाे पीप् ओछीनाीा रचनेवो ु् न:
उसाे आतीहतवो ्ेर्ी फा पीउनेु।
14 अरन धन हो तो नपरंसव, जसाे आफनो हीयाे व
र न् अध्र
नगरेवो ु् न, न य पर्ेशरवो रिर््ी ृर् व
र रीहतवो
वलनी गरेवो ु: रवनरव उसाीा रिशीसवो रिशेद उपहीर
रृइनेु, र प्रवो ्कनर्ी उसवो ्न्ी अरधव स्वीयर
उतरीरधवीर रृइनेु।
15 रवनरव असा पररश्वो फा ्रहर्य नुु, र बरक्वो
जरी वरहल् झन् ु् न।
16 जहीँसम वर्चीर्हतवी ुोरीुोर्हत ुनछ, रयन्हत
रयन्हतवो पूारयी्ी आउने ु् ननछ, र अध्् ओछीनवो
ब्उ जर्बीर उखेरानेु।
17 रवनरव रयन्हत ाी्ो स्यसम बीँैनछ, यीपरन
उन्हताीा व
े ह् परन ्ीरननेु् न: र रयन्हतवो अकन्
उ्ेर समीनरिह्न ननेु।
18 अ्िी, यरृ रयन्हत रुट् ्रे ्ने, रयन्हतसँग
पर्कीवो रृन्ी व
र न् आशी र सीुतनी ु् न।
19 रवनरव अध्् पर्ीवो अन ्यीनव ु।
अध्य 4
1 सनीन नननर र सृछ गरा ननर असा हो: रवन्ने यसवो
सरा अ्र ु, रवन्ने यो पर्ेशर र ्ीरनसहतसँग
रचरनुु।
२ जब यो उपक्य नुु, ्ीरनसहताे यसवो उृीहरा
राुुनछ; र जब यो जीुु, रयन्हताे यसवो इैी गुर नछ:
यसाे ्रव
र र ागीउँु, र सधैवो ाीरग रिजय् नुु, रिजय
पीर गररसव
े परु, अपरित इनी्हतवो ाीरग पयीस गृ्।
3 यर अध््हतवो बढछृो सनीनाे फसीउनेु् न, न य
बसडर क्लबीर गरहरो जरी रानेु, न व
र न् रुरो जग
बसीलनेु।
4 रवनरव रयन्हत व
े ह् स्यवो ाीरग हीँगीहत्ी फलुनछ।
यीपरन अकन््ी उर्नेु् न, रयन्हत हीिीाे हलीइनेुनछ, र
बयीसवो बाूीरी रयन्हताीा जरी उखेरानेु।
5 अरस् हीँगीहत ्ीँरचनेुनछ, रयन्हतवी फाहत
ाी्ह्न ननेुनछ, खीनाीा पीक्ननछ, हो, बेवीर्ी ्ेररुुनछ।
6 रवनरव ग्रवीनून् ओछीनबीर जनेवी ुोरीुोर्हत
रयन्हतवो पर्की्ी आफनी आ्ीबीबरवो रिर््ी ृर्यीवी
सीक् ननछ।
7 यर ध््हताीा ्ृतराे रोव
े वो ्भ यीपरन ऊ रिशी््ी
ननेु।
८ रवनरव समीनजनव उ्ेर तो होइन जरन स्यवो
ामीइ्ी खडी नुु, न य तो िदरवो सङ
छ खीाे नीरपुु।
9 यर बरक् ्ीरनसहतवो ाीरग ख्रो वपीा हो, र भव अस्
ज्िन बरढौा् हो।
10 उहीँाे पर्ेशराीा पसन गनरर्यो, र उहीँवो रपय
ननरननो: यसर् उहीँ पीप्हतवो ब्च्ी बीँच अनरिीरृय
्यो।
11 हो, उसाीा यररन् हरीइयो, नतयी तो ृर्यीाे उसवो
स्झाीा पररियरन गतनछ, िी ुााे उसवो आतीाीा
बहवीउने हो।
१२ रवनरव शरीरय्वो जीृू ाे इ्ीनृीर व
र रीहताीा अस्
बनीउँु। र भ्वो िर्रफराे सीधीरा रृ्ीगाीा व्जोर
बनीउँु।

4. 13 उहीँ, ुोरो स्य्ी रस् ननर्यो, धेर् स्य ्ी पूरी ्यो:
14 रवनरव उसवो आतीाे पर्प्राीा खरस् यरलीयो,
तस्ाे उहीँाे उसाीा ृर्हतवी ब्चबीर हरीउन हयीर
गनरर्यो।
15 यो ्ीरनसहताे ृेखे, र बरझेननछ, न य उन्हताे यो व
र री
आफनो रृ्ीग्ी रीखे, रव उहीँवो अनरगह र ृयी उहीँवी
सनहतसँग ु, र उहीँाे आफनी चररनभवीहताीा आृर
गनररनुु।
16 यसर् ्रेवी ध््हताे रजउँृो अध््हताीा ृोद्
ठहरीउनेुनछ। र अध््हतवो धेर् िदर र बरढौा् चीँड् रस्
नुु।
17 रवनरव रयन्हताे बरक््ीमो अन ृेखेुनछ, र
पर्ेशराे उहीँवो सलीह्ी उहीँाीा व
े ्नर ्भवो ु, र
प्राे उहीँाीा व
र न अन्ी सररकी्ी रीखनर्भवो ु ्ने व
र री
बरझृ्ननछ।
18 रयन्हताे उहीँाीा ृेखेुनछ र उहीँाीा िृाी गन्ुनछ। यर
पर्ेशराे रयन्हताीा रगली गनरवो ाीरग हीँसरननेु: र
रयन्हत परु भव रिनाीगो शि ननेुनछ, र ्ृयवहतवी
ब्च्ी सृीवो ाीरग रननी ननेुनछ।
19 रवनरव उहीँाे रयन्हताीा चीतरननेु, र रयन्हताीा
रीउवो्ी फीँरवरृनरननेु, रव रयन्हत रन:शब ननेुनछ।
उसाे रयन्हताीा जगबीर हलीउनेु। अरन रयन्हत पूार
तप्ी न् ननेुनछ, र शोव्ी ननेुनछ। र रयन्हतवो सीरव
न् ननेु।
20 अरन जब रयन्हताे आफनी पीपहतवो रहसीब रीखुनछ,
रयन्हत डराे आउनेुनछ: र रयन्हतवी आफन् पीपहताे
रयन्हतवो अनरहीर्ी रिशीस गन्ुनछ।
अध्य 5
1 यब ध्् ्ीरनस ्हीनछ सीहसवी सी् उर्नेु जसाे
उसाीा ृरःख रृभवो ु, र उसाे आफनो पररश्वो व
र न्
ाेखीजोखी गृ्न।
2 जब रयन्हताे यो ृेखुनछ, रयन्हत ्यीनव डराे
रिचराय ननेुनछ, र उहीँवो ्रक्वो अनौठोपन्ी ुक
पन्ुनछ, रयन्हताे खोजेवी सब् ्नी परे।
3 अरन रयन्हताे पशीतीप गृ् र आतीवो प्डीवो ाीरग
सरसछ‍
व
े र ्न्न् ्नछ‍
नेुनछ, यो उहीँ न् ननरननो, जसवो ही््ाे
वरहाेवीह्ँ उपहीस गरेवी र्यौं, र रननीवो उखीन:
4 ही्् ्ूखरहताे उसवो ज्िन पीगापनवो रहसीब गय्, र
उसवो अन समीनरिह्न ्यो।
5 उहीँ वसर् पर्ेशरवी सनीनहत ्ीझ गरनुु, र उहीँवो
रचटी सनहत्ीझ ु!
6 तसवीरा ही्् सतवो ्ीगरबीर भ् ्भवी ुौं, र
धीर्रवयीवो जोरय ही््सी्र चमव
े वो ु् न, र धीर्रवयीवो
सूयर ही्््ीर् उृीभवो ु् न।
7 ही््ाे ृर्यी र रिनीशवो बीरो्ी आफ
ू ाीा ्ीव
े वी र्यौं:
हो, ही्् ्र्ूर्हत नँृ् गयौं, जहीँ व
र न् बीरो ु् न; यर
पर्प्रवो ्ीगरवो ाीरग, ही््ाे यो ्ीही पीभवी ु् नौं।
८ ि्णाे ही््ाीा व
े फीइृी गरेवो ु? िी हीमो ि्नाे
ही््ाीा व
े रीमो धन लीयो?
9 य् सब् च्जहत ुीयीँझ्ँ, र हयीर-हयीर ्भवो पो्ज््
रबयेवी ुनछ।
10 अरन पीन्वो ुीाहतबीर गरजने जहीजज््, जसवो
ुे उबीर गइसव
े वो ु ्ने, तसवो पती ागीउन सरव
ँ ृ्न, न
य ुीाहत्ी रवावो बीरो न्;
11 िी चरी हीिीबीर उडेर गभवो झै, यछ‍
यसवो बीरो ्ेटीउने
व
र न् रचनछ‍
ह ु् न, यर पखेरीवो पहीराे रपरेवो र रयन्हरवो
रहंसव आिीज र गरयबीर ुर रटभवो पवीश हीिी, र तसपरु
तहीँ व
र न् रचन ्ेररभन जहीँ उन् गइनछ।
12 िी ज्ो रव जब भउरी वीँड्ी य्र हीनेवो ु, यसाे
हीिीाीा रि्ीरजय गृरु, जरन यररन् फ
े रर भवसी् आउँु,
यीरव ्ीरनसाे ्ीही पीउन सक्न रव यो वहीँबीर गयो:
13 तसर् न्, ही्् जनने रबरतव
् , हीमो अनरयर आवरदरय
गनर ्ीलौं, र ृेखीउनवो ाीरग व
र न् सृछ गरावो रचन र्भन;
यर हीमो आफन् ृर्यी्ी ्स ्यो।
14 रवनरव अध््हतवो आशी हीिीाे उडेवो धूाोज्् हो।
आँध्ाे उडीभवो पीयाो झीर ज््; धरिीँ ज्् जो यहीँ र तहीँ
आँध्वो सी् ुररभवो ु, र भव रृन ्ीत बसे पीननीवो
समझनीवो तप्ी रबयेवो ु।
15 यर ध््हत सधै्रर बीँैनछ। रयन्हतवो इनी् परन
पर्प्रसँग ु, र रयन्हतवो हेरचीह सि्व्ी ु।
16 तसवीरा रयन्हताे प्रवो हीयबीर भव ्रहर्य रीज,
र भउरी सरनर ्रव
र र पीर गन्ुनछ: रवनरव उहीँाे आफनो
ृीरहने हीयाे रयन्हताीा ढीकरननेु, र आफनो पीखररीाे
रयन्हताीा रकी गनररननेु।
17 उसाे आफनो ारीराीा पूार हरययीरवो ाीरग ा्जीनरननेु,
र आफनी शतरहतवो बृाीवो ाीरग पीा्ाीा आफनो
हरययीर बनीउनरननेु।
18 उसाे धीर्रवयीाीा ुीय्वो पीयीझ्ँ र रोपवो सटी सीँचो
नीय धीरा गन्ु।
19 उसाे अजेय ढीावो ाीरग परितयी रानेु।
20 उहीँवो वठोर कोधाीा यरिीरवो तप्ी धीरराो
पीनररननेु, र संसीराे उहीँसँग ्ूखरहत रिर् ाडछनेु।
21 यब सह् ाक गन् गजरनहत रिृेश जीनेुनछ। अरन
बीृाबीर, रीमोसँग यीरनभवो धनरबीर, रयन्हत रचन्ी
उडछनेुनछ।
22 अरन कोधाे ्ररभवी अरसनीहत ढरङीवो धनरबीर झै
फीँरवनेुनछ, र स्रदवो पीन् रयन्हतवो रिर््ी कोरधय
ननेु, र बीढ्ाे रयन्हताीा क
ू र तप्ी डरबीउनेु।
23 हो, भव शक्शीा् बयीस रयन्हतवो रिर््ी खडी
ननेु, र भउरी आँध्ाे रयन्हताीा उडीभर ा्जीनेु: यसर्
अध्राे सीरी पृथ्ाीा उजीड पीन्ु, र खरीब विहीराे
शक्शीा्हतवो रसंहीसनाीा उलीउनेु।
अध्य 6
1 यसवीरा हे रीजीहत, सरन र बरझ। रसकरहोसछ, पृथ्वो
ुे उवी नीयवयीरहत हो।
2 वीन ृेओ, ्ीरनसहताीा शीसन गन्, र री्् हतवो
््ड्ी ्रह्ी गर।

5. 3 रवनरव पर्प्रबीर रय््हताीा शक् र सि्वबीर
सीिर्ौर्वयी रृइभवो ु, जसाे रय््हतवी वी्हत
जीँचेुनछ र रय््हतवी सलीहहत खोजेुनछ।
4 रवन्ने, उहीँवो रीजवी सेिवहत ्भर, रय््हताे
सह् नीय गरेवी ु् नौ, न य वि्ी पीान गरेवी ुौ, न य
पर्ेशरवो सलीहअनरसीर रहँडेवी ुौ।
5 डराीगो र रुरो-रुरो उहीँ रय््हत्ीर् आउनरननेु,
रवनरव उव ्ीनहत्ी बसेहताीा वडी नीय गररनेु।
6 रवनरव व
ृ पीाे चीँड् नरीमोाीा क्ी गन्ु, यर शक्शीा्
्ीरनसहताीा वडी यीयनी रृइनेु।
7 रवनरव जो सब््ीर् प्र ननरनुु, उहीँाे वस्वो परन
डरीउनरनने ु् न, न य उहीँ वस्वो ्हीनयीवो डर्ी खडी
ननरननछ‍
ु, रवनरव उहीँाे सीनी र ठ
ू ाीाीा बनीउनर्भवो ु,
र सब्ाीा स्ीन तप्ी हेरचीह गनररनुु।
8 यर शक्शीा्हत्ीर् भउरी नरीमो पर्की आउनेु।
9 यसवीरा, हे रीजीहत, ् रय््हतसी्र बोलुर , यीरव
रय््हताे बरक् रसक सव, र परु हरछन नपरोसछ।
10 रवनरव परितयीाीा परित रीखछ‍
नेहताीा परित
ठहरीइनेु: र जसाे य्ी व
र रीहत रसव
े वी ुनछ रयन्हताे
व
े जिीफ रृनेुनछ।
11 यसवीरा ्ेरो िचनहत्ी यपीांवो सेह रीखनरहोसछ;
रयन्हतवो इैी गर, र रय््हताीा रशकी रृइनेु।
12 बरक् ्रहर्य ु, र वरहल् ओइाीउँृ्न: हो, उसाीा
्ीयी गन्हताीा सरजा् ृेख सरवुु, र उसाीा खोजेहत
्ेटीइुु।
13 उसाे आफ
ू ाीा चीहनेहताीा रोकु, आफ
ू ाीा परहाे
उन्हतसी्र रचनीउन।
14 जसाे उसाीा चीँड् खोजु उसाीा व
र न् ठ
ू ाो व्
ननेु् न: रवनरव उसाे उसाीा आफनो ढोवी्ी बसेवो
्ेटीउनेु।
15 तसवीरा उनवो बीरे्ी सोचर बरक्वो पूारयी हो: र जसाे
उनवो हेरचीह गुर रुट् बेरफक् ननेु।
16 रवनरव उन् आफ
ू वी ाीरग योगवो खोज््ी जीकुुनछ,
आफ
ू ाीा बीरो्ी उन्हतपरय अनरव
ू ायी ृेखीउँरुनछ र
हरेव रिचीर्ी उन्हताीा ्ेरछरुनछ।
17 रवन्ने उनवो सीँचो सररिीय अनरशीसनवो इैी हो। र
अनरशीसनवो हेरचीह पे् हो;
18 अरन पे् उसवो रनय् पीान हो। र रयनवी रनय्हत्ी
रीन रृनर ्नेवो भ्यीवो आशीसन हो।
१९ अरन अरिशीसाे ही््ाीा पर्ेशरवो नरजव बनीउँु:
20 तसवीरा बरक्वो चीहनीाे रीज लीउँु।
21 यरृ रय््हतवो आनन रसंहीसन र रीजृणहत्ी ु
्ने, हे जनयीवी रीजीहत, बरक्वो आृर गर, यीरव
रय््हताे सृीसिरृी शीसन गनर सव।
22 जहीँसम बरक्वो व
र री हो, तो व
े हो, र वसर् ऊ ्ीर्
आयो, ् रय््ाीा बयीउनेुर , र रय््बीर रहस ारवीउने ु् न:
यर उसाीा उनवो जनवो सररृेकख न् खोजेुर , र उनवो
जीनाीा पवीश्ी लीउनेुर , र सताीा पीर गन् ु् न।
23 न य ् ारीर खीा जीनेुर । त्ी ्ीरनसवो बरक्सँग व
र न्
संगरय नँृ्न।
24 यर बरक््ीनहतवो ््ड संसीरवो वलीा हो: र भव
बरक््ीन रीजी जनयीवो स््रन हो।
25 यसवीरा ्ेरी िचनहतूीरी रनृ्शन गहा गर, र यसाे
रय््हताीा ्ाीइ गन्ु।
अध्य 7
1 ् आफ
् परन भव ्राश्ा ्ीरनस नँ, सब्वो ाीरग, र
पृथ््ी परहाो बनीइभवो उहीँवो सनीन,
2 अरन ्ेर् आ्ीवो ग्र्ी ृस ्रहनीवो स्य्ी ्ीसर
बनवो ाीरग बनीइभवो र्यो, रगय्ी संव
र रचय ्भवो,
्ीरनसवो ब्उवो, र रनदीवो सी््ी आभवो आनन।
3 अरन जब ् जकनभँ , ् सी्ीन हीिी्ी यीनेर पृथ््ी खसेँ,
जरन पव
ृ रय ज्् हो, र ््ाे बोाेवो परहाो आिीज अत
सब्ाे ज्् रोइरहेवो र्यो।
4 ्ाीा ारगी ाडेर सीहीर गररयो, र तो होरसयीर्सी्।
5 रवनरव तहीँ व
र न् परन रीजी ु् न जसवो जनवो अव्
सररिीय ्भवो ु।
6 रवनरव सब् ्ीरनसहतवो ज्िन्ी पिेश गन् भउर् बीरो
ु, र बीरहर जीने परन।
7 यसवीरा ््ाे पी्रनी गरे, र ्ाीा स्झ रृइयो: ््ाे
पर्ेशराीा परवीरे, र बरक्वो आती ््ी आयो।
8 ््ाे यछ‍
यसाीा रीजृाछ‍
ड र रसंहीसन्नी पी्र्वयी रृभँ ,
र यछ‍
यसवो यरानी्ी धन-स्छ‍
परतवो वृर गरे।
9 न य ््ाे उसवो सी्र व
र न् बन्ूल ढरङीवो यरानी गरेँ,
रवनरव उनवो समीन्ी सब् सरन ्ोर् बीारिी ज्् हो, र
चीँृ् उनवो अगीरड ्ीरोवो तप्ी गरननेु।
10 ््ाे उसाीा सीव र सौनयर ्नी ्ीर् ्न परीभँ , र
उजीाोवो सटी उसाीा रीख रोजे: रवनरव उसबीर आउने
जोरय वरहल् बीरहर जीँृ्न।
11 सब् असा व
र रीहत सँग् ्वहीँ आभ, र उनवो हीय्ी
असंख धन।
12 अरन ् रयन्हत सब््ी र्ीभँ , रवन्ने बरक् रयन्हतवो
अगीरड जीुु: र ्ाीा ्ीही र्भन रव उन् रयन्हतव्
आ्ी ननछ।
13 ््ाे ागनश्ायीवी सी् रसव
े , र उृीरयीपूिरव उन्सँग
व
र रीवीन् गुरर : ् उनवो धन ारवीउँरृन।
14 रवनरव उन् ्ीरनसहतवी ाीरग खजीनी ननछ जरन
वरहल् चरक्ननछ: जसाीा पयोग गन्हत पर्ेशरवी
सी््हत बुुनछ, रसवीइबीर आउने िरृीनहतवो ाीरग
पशंसी गररुु।
15 पर्ेशराे ्ाीा ्ेरो इैी अनरसीर बोलन र ्ाीा
रृभवी व
र रीहतवी ाीरग र्लोजरलो ग्रधीरा गनर
रृनर्भवो ु: रवनरव उहीँ न् ननरनुु जसाे बरक््ी
डोरछ‍
यीउनर नुु, र बरक््ीनहताीा रनृ्शन रृनरनुु।
16 रवनरव उहीँवो हीय्ी ही्् र हीमी िचनहत ुनछ। सब्
बरक् परन, र वीर्गर्वो जीन।
17 रवनरव उहीँाे ्ाीा च्जहतवो रनरशय जीन रृनर्भवो
ु, अ्ीरयछ, संसीर वसर् बनीइयो, र यतहतवो सञीान
जीनवो ाीरग:
18 स्यवो शररिीय, अन र ब्चवो स्य: सूयरवो पररिरयन,
र ऋयरहतवो पररियरन:
१९ िदरवो पररक्ी, र यीरीहतवो ्ीन:

6. 20 ज्रिय पीा्हतवो पव
ृ रय, र जंगा् जनीिरहतवो कोध:
हीिीवो रहंसी, र ्ीरनसहतवो यव
र : रबरिीहतवो रिरिधयी
र जरीहतवो गराहत:
21 अरन सब् व
र रीहत जरन गोप िी पवर ुनछ, य् ्ाीा
्ीही ु।
22 रवनरव बरक्, जो सब् व
र रीवो वीयरवयीर हो, ्ाीा
रसवीउनर्यो: रवनरव उहीँ्ी भव स्झशक् परित आती
ु, भव ्ीत, धेर् गराी, सूक, ज्िन, स्, अपरित, सीृी,
चोर नपरगेवो, असा व
र रीाीा ्ीयी गन्। रुरो, जसाीा रृन
सरवृ्न, रीमो गनर वो ाीग् ययीर,
23 ्ीरनसपरय ृयीार, क्र, रनरशय, रचनी्र्, सब् शक्
्भवो, सब् व
र रीवो रेखृेख गन्, र सब् स्झशक्, शर् र
अरय सूक, आतीहतबीर जीने।
24 रवनरव बरक् व
र न् परन गरय ्नी बरढ गरयश्ा नुु:
उसाे आफनो शर्यीवो वीरााे सब् च्जहत पीर गुर र
जीुु।
25 रवनरव उन् पर्ेशरवो शक्वो सीस ननछ, र
सिरशक््ीनवो ्रह्ीबीर बगे शर् प्ीि हो: तसवीरा
व
र न् परन अशर् च्ज उस्ी पनर सक्न।
26 रवनरव उन् अनन जोरयवो च्व, पर्ेशरवो
शक्वो अस् ऐनी र उहीँवो ्ाीइवो ुरि ननछ।
27 र भव ्ीत ्भर, उनाे सब् व
र री गनर सककुनछ: र आफ
् ्ी
रहँृ्, उनाे सब् च्जहत नयीँ बनीउँरुनछ: र सब् यरगहत्ी
परित आतीहत्ी पिेश गरेर, उनाे उन्हताीा
पर्ेशरवी सी््हत र अग्ि्ीहत बनीउँरुनछ।
28 रवनरव पर्ेशराे बरक्ाे िीस गन्ाीा बीहेव अत
वस्ाीा पे् गनररनन।
२९ रवनरव रयन् सूयर्नी परन सरनर रुनछ, र सब्
यीरीहतवो क््नी ्ीर् रुनछ: उजीाोसँग यरानी गृीर, ऊ
तसवो अगीरड पीइुु।
30 रवनरव यसपरु रीय आउँु: यर बरक्वो रिर््ी
खरीब् हीि् ननेु् न।
अध्य 8
1 बरक् भव ुे उृेकख अव् ुे उ्ी शक्शीा् तप्ी परगु,
र उसाे सब् व
र रीाीा ््ठो ढंगाे आृेश रृुु।
2 ््ाे उसाीा पे् गरे, र ्ेरो यरिीि्ीृेकख न् उसाीा
खोजेवो र्भँ , ््ाे उसाीा आफनो ज्िनसी्् बनीउन चीहने,
र ् उनवो सरनरयीवो पे्् र्भँ ।
3 जस्ी उन् पर्ेशरसँग व
र रीवीन् गरररहेव् रुनछ, उनाे
आफनो व
र ा्नयीवो ्रह्ी गरुर नछ: हो, सब् च्जहतवो प्र
आफ
् ाे उनाीा पे् गनरर्यो।
4 रवनरव रयन् पर्ेशछ‍
िरवो जीनवो रहसवो गोप रुनछ, र
उहीँवी वी्हतवो पे्् रुनछ।
५ यरृ धन यस ज्िन्ी चीरहने समरत हो ्ने; सब् व
र री
वी् गन् बरक् ्नी धन् व
े ु?
६ अरन यरृ रििेवाे वी् गुर ्ने; य् सब् ्रे उन््नी
धूयर वी्ृीर वो ु?
7 अरन यरृ व
र न् ्ीरनसाे धीर्रवयीाीा पे् गुर ्ने उसवो
पररश्हत सृछ गराहत ननछ: रवनरव उसाे संय् र रििेव,
नीय र दढयी रसवीउँु: जरन त्ी च्जहत ननछ, जसर्
्ीरनसहताे आफनो ज्िन्ी अत व
े ह् ाी्ृीयव नन
सक्ननछ।
8 यरृ भव वक्ाे धेर् अनर्ि चीहीुु ्ने, उन् पररीनी
व
र रीहत जीनुनछ, र व
े आउँृ्ु सह् अनर्ीन गरुर नछ: उन्
्ीदावी सूकयीहत जीनुनछ, र वीाो िीकहत वीखी
गनर सककुनछ: उन् रचनहत र आशयरहत, र ्ौस्हत र
स्यवी िरनीहतवो ्रिरिीा् गरुर नछ।
9 यस्ाे ््ाे उनाीा ्सँग बसवो ाीरग ा्जीने योजनी
बनीभवो र्भँ , यो ्ीही पीभर रव उन् असा व
र रीवो
सलीहवीर र रचनी र शोव्ी सीुतनी ननेरुनछ।
10 उसवो खीरयर ् सीन् ्भयीपरन ््ड्ी ्ेरो ्रलिीन
ननेुर , र भलरहतसँग समीन गन्ुर ।
11 ् नीय्ी रुट् अहङीर ्भवो ्ेटीउनेुर , र ्हीनछ
्ीरनसहतवो नजर्ी पशंसी ननेु।
12 जब ् ्ेरो रजबो स्ीतुर , रयन्हताे ्ेरो फ
र सरृ्ी
बसेुनछ, र जब ् बोलुर , रयन्हताे ्ाीा रीमर् वीन
रृनेुनछ: यरृ ््ाे धेर् बोाे ्ने, रयन्हताे आफनो हीय
आफनो ्रख्ी रीखेुनछ।
13 यसबीहेव ् उनवो ्ीर्बीर अ्रत पीर गन्ुर , र
्ेरो परु आउनेहताीा अनन सीरव ुोडछनेुर ।
14 ् ्ीरनसहताीा विक्य गन्ुर , र री्् हत ्ेरो
अध्न्ी ननेुनछ।
15 ्यीनव अतीचीर्हत डरीउनेुनछ, जब रयन्हताे ्ेरो
बीरे्ी सरुुनछ। ् ््डवो ब्च्ी असा र यर््ी ि्र
पीइनेुर ।
16 ् ्ेरो िर्ी आभपरु, ् उन्सँग आरी् गन्ुर , रवन्ने
उनवो व
र रीवीन््ी व
र न् रययोपन ु् न। र उन्सँग बसवो
ाीरग व
र न् ृरःख ु् न, यर आनन र आनन।
17 अब जब ््ाे य् व
र रीहत आफ
ै ्ी रिचीर गरे, र
रयन्हताीा ्ेरो हृय्ी रिचीर गरे, वसर् बरक्सँग समन
रीखनर अ्रयी हो;
18 र यो उनवो र्तयी पीउँृी ठ
ू ाो खरश् ु; र उनवो हीयवो
वी््ी अस्् धन ु। र उनवो संग समेान वो अभीस ्ी,
रििेव; र उन्सँग व
र री गृीर, रीमो ररपोरर; ् उसाीा वसर्
्वहीँ ा्जीुुर ्नेर खोज् गभँ ।
19 रवनरव ् भव चयरर बीाव र्भँ , र ्ेरो आती रीमो
र्यो।
20 हो, बर, असा ्भर, ् अशर् शर्र्ी आभँ ।
21 य्परन, जब ््ाे बरझे रव ््ाे उसाीा पीर गनर सककन,
पर्ेशराे ्ाीा रृनर्भवो बीहेव; र तो वसवो उपहीर
र्यो ्नेर जीन बरक्वो रबुृर र्यो; ््ाे पर्प्राीा पी्रनी
गरे, र उहीँाीा रबन् गरे, र ्ेरो समूार हृयाे ््ाे ्ने,
अध्य 9
1 हे ्ेरी रपयी-परखीरहतवी पर्ेशछ‍
िर, र व
ृ पीवी प्र, जसाे
यपीांवो िचनूीरी सब् ्ोव बनीउनर्भवो ु,
2 अरन यपीांवो बरक्ूीरी ्ीरनसाीा रनयर् गनरर्यो, रव
यपीांाे बनीउनर्भवी पीा्हत्ीर् उसाे प्रत पीओसछ,
3 र संसीराीा नीय र धीर्रवयी अनरसीर वि्ी गनररहोसछ, र
सोझो हृयाे नीय गनररहोसछ:

7. 4 ्ाीा बरक् रृनरहोसछ, जो यपीांवो रसंहीसन्ी रिरीज्ीन
ननरनुु। र ्ाीा रयमी ुोरीुोर्हत ्रेबीर अस्वीर
नगनररहोसछ।
5 रवनरव ् यपीांवो ृीस र यपीांव् ृीस्वो ुोरो नँ।
6 रवनरव ्ीरनसवी सनीनहतवी ब्च्ी भवजनी ्ीरनस
वरहल् परन तरय रस् ननन सकु, य्परन यरृ यपीांवो
बरक् उहीँसँग ु् न ्ने, उसाीा व
े ह् परन ्ीरननेु् न।
7 यपीांाे ्ाीा आफनी ्ीरनसहतवो रीजी र आफनी
ुोरीुोर्हतवो नीयवयीर नन चरनर्भवो ु।
8 यपीांाे ्ाीा यपीांवो परित डीँडी्ी भउरी ्कनर र
यपीां बसोबीस गन् सहर्ी भउरी िेृ् रन्ीरा गनर आजी
रृनर्भवो ु, जरन परित िीस्ीनवो ज्् हो, जरन यपीांाे
सररृेकख न् ययीर गनरर्भवो र्यो।
9 अरन बरक् यपीांसँग र्यो: जसाे यपीांवी वी्हत
जीनरनुु, र यपीांाे संसीर बनीउनरनँृी उपक्य ननरननो, र
यपीांवो नजर्ी व
े स्वीयर ु, र यपीांवी आजीहत्ी सह्
ु ्नेर जीनर्यो।
10 हे रयनाीा यपीांवो परित सगरबीर, र यपीांवो ्रह्ीवो
रसंहीसनबीर पठीउनरहोसछ, रव उपक्य ्भर उनाे ्सँग
पररश् गरोसछ, रव ् यपीांाीा व
े ्नपुर ्नेर जीन सव
ूँ ।
11 रवनरव उनाे सब् व
र री जीनरनुु र बरझनरनुु, र उनाे
्ाीा ्ेरो वी्हत्ी संय्यीपूिरव अगरिीइ गन्रुनछ, र
्ाीा उनवो शक््ी जोगीउनेु।
12 तसो्भ ्ेरी वी्हत गहायोग ननेुनछ, र तसपरु ्
यपीांवी ्ीरनसहतवो नीय गन्ुर , र ्ेरी रपयीवो आसन्ी
बस योग ननेुर ।
१३ रवनरव पर्ेशछ‍
िरवो सलीह जीनछ‍
ने ्ीरनस व
र न हो? िी
वसाे सोच सकु रव पर्प्रवो इैी व
े हो?
14 रवनरव ्राश्ा ्ीरनसहतवी रिचीरहत ृयन्य ुनछ,
र हीमी उपवराहत यर अरनरशय ुनछ।
15 रवनरव भ् शर्राे आतीाीा ृबीइरृुु, र ्ीरोवो
बीस्ीनाे धेर् व
र रीहत्ी ्न ागीउने रृ्ीगाीा ्ीररय
गुर ।
16 अरन ही्् पृथ््ी ्भवी च्जहतवी बीरे्ी सीयृ
अनर्ीन ागीउन सकुौं, र पररश्ाे ही्् हीमी अगीरड
्भवी च्जहत फ
े ाी पीु्: यर सगर्ी ्भवी च्जहताीा
वसाे खोजेवो ु?
17 अरन यपीांवो सलीह वसाे जीनु, यपीांाे बरक्
रृनर्भन, र ्ीर्बीर यपीांवो परित आती पठीउनर ्यो?
18 रवनरव यसर् पृथ््ी बसे रयन्हतवी ्ीगरहत
सरधीररभवी र्भ, र ्ीरनसहताीा रय््ाीा ्नपन् व
र रीहत
रसवीइयो, र बरक्ूीरी बचीइयो।
अध्य 10
1 उनाे संसीरवो परहाो बनीइभवी रपयीाीा जोगीइनछ, जो
भक् सृर् गररभवो र्यो, र उहीँाीा आफनो पयनबीर बीरहर
लीउनर्यो,
2 र उहीँाीा सब् व
र री्ी शीसन गन् शक् रृनर्यो।
3 यर जब अध्् आफनो कोध्ी उन्बीर रीढी गयो, उसाे
आफनो ्ीइवो हती गरेवो कोध्ी परन न् ्यो।
4 जसवो वीरााे गृीर पृथ् बीढ्ाे डरबो, बरक्ाे यसाीा
फ
े रर सरररकय गय्, र ध््हतवो ्ीगराीा सीनो ्ूलवो
वीठवो ररकी्ी रनृ्रशय गय्।
5 यसबीहेव, री्् हत रयन्हतवो ृर् दड््ी ाक्य ्ा,
उनाे ध््हत ्ेटीइनछ, र उहीँाीा पर्ेशरसी्र रनृ्द
जोगीइनछ, र उहीँाीा उहीँवो ुोरीपरयवो वो्ा अनरवमी
रिर् बरायो रीखनर्यो।
6 जब अध््हत न् ्भ, रयनाे ध्् ्ीरनसाीा ुर रवीरी
रृइनछ, जो पीँच सहरहत्ी परेवो आगोबीर ्ीगे।
7 जसवो ृर्यीवो आजवो रृनसम परन धरिीँ उडीउने
उजीड ्ूर् गिीह् हो, र फा फाीउने बोररबरिीहत जरन
वरहल् पीक आउँृ्न: र नरनवो खडी खमी भव अरिशीस्
आतीवो सीरव हो।
8 रवनरव बरक् न्भवो वीरााे, रयन्हताे यो चोर ्ीत
पीभननछ, रव रयन्हताे रीमी व
र रीहत जीन्ननछ। यर
रयन्हताे रयन्हतवो ्ूखरयीवो समझनी संसीर्ी
रयन्हतवो परु ुोडे: यीरव रयन्हताे जरन व
र रीहत्ी
रयन्हताे अप्ीन गरे रयन्हत ारवीउन सव
े ननछ।
9 यर बरक्ाे उहीँ्ी उपक्य ्भवीहताीा प्डीबीर
ुर रवीरी रृयो।
10 जब ध्् आफनो ्ीइवो कोधबीर ्ीगे, उनाे उसाीा
सह् बीरो्ी डोयीरइनछ, उसाीा पर्ेशरवो रीज ृेखीउनर्यो,
र उसाीा परित च्जहतवो जीन रृनर्यो, उसाीा आफनो
यीती्ी धन् बनीउनर्यो, र उसवो पररश्वो फा
बढीउनर्यो।
11 उसाीा र्चोर्चो गन् ाो््ी उन् उनवो सी््ी
उर्इनछ, र उसाीा धन् बनीइनछ।
12 रयनाे उहीँाीा उहीँवी शतरहतबीर बचीइनछ, र
पकखररहेवीहतबीर उहीँाीा जोगीइनछ, र गम्र स्दर्ी
उहीँाे उहीँाीा रिजय रृनर्यो। ्ाीइ सब् ्नी बरायो ु
्नेर उसाे जीन सकु।
13 जब ध्् बेरचयो, उनाे उसाीा तीगेननछ, यर उसाीा
पीपबीर ुर रवीरी रृइनछ: उन् उन्सँग् खीडा्ी गइनछ,
14 अरन उसाीा बनन्ी नुोरडनछ, जबसम उनाे उसाीा
रीजवो रीजृण, र उसाीा ृ्न गन्हतवो रिर््ी
शक् लीइननछ: उहीँाीा आरोप ागीउनेहतवी ाीरग, उनाे
रयन्हताीा झूरी नन ृेखीइनछ, र उहीँाीा अनन ्रह्ी
रृइनछ।
15 रयनाे ध्् ्ीरनसहत र रयन्हत्ीर् अतीचीर गन्
जीरयबीर रनृ्द ब्उहताीा ुर रवीरी रृइनछ।
16 रयन् पर्प्रवो ृीसवो आती्ी पिेश गररनछ, र
डराीगी रीजीहताीा च्तीर र रचनहत्ी सी्नी
गररनछ।
17 ध््हताीा रयन्हतवो पररश्वो इनी् पृीन गररयो,
रयन्हताीा अृछ ्रय ्ीगर्ी डोऱछ‍
यीइयो, र रयन्हतवी ाीरग
रृनवो आिरावो ाीरग र्यो, र रीयवो ्ौस््ी
यीरीहतवो उजीाो र्यो;
18 रयन्हताीा ाीा स्रदबीर ाछ‍
यीउनर्यो, र धेर् पीन्बीर
ाछ‍
यीउनर्यो:
19 यर रयनाे रयन्हतवी शतरहताीा डरबीइरृइनछ, र
रयन्हताीा गरहरीइवो फ
े ृबीर बीरहर फीरारृइनछ।

8. 20 यसवीरा ध््हताे अध््हताीा ारटो, र यपीांवो
परित नीउँवो पशंसी गरे, हे पर्प्र, र रयन्हतवी ाीरग
ाडछने यपीांवो हीयाे भव
् हीयाे ्रह्ी गरे।
21 रवनरव बरक्ाे गूंगीवो ्रख खोरारृयो, र बोलन
नसकेहतवो रजबो बनीयो।
अध्य 11
1 रयनाे परित अग्ि्ीवो हीय्ी रयन्हतवी वी्हत
सफा पीररनछ।
2 रयन्हत बसोबीस न्भवो उजीड्ीन ्भर गभ, र बीरो
न्भवो ठीउँ्ी पीा रीँगे।
3 रयन्हत आफनी शतरहतवी रिर््ी खडी ्भ, र
रयन्हतवी शतरहतबीर बृाी राभ।
4 जब रयन्हत रयखीरभवी र्भ, रयन्हताे यपीांाीा परवीरे,
र रयन्हतवो चटीनबीर पीन् रृइयो, र रयन्हतवो रयखीर
वडी ढरङीबीर ्ेरीइयो।
5 रवनरव रयन्हतवी शतरहताीा जे-जे ृण रृइयो,
तस्ूीरी रयन्हतवो खीँचो्ी परेवीहताीा फीइृी ्यो।
6 रवनरव अशर् रगयाे सयीइरहने सृीबहीर नृ्वो सटी,
7 तो आजीवो स् हपवीउनवो ाीरग, जसूीरी
रशशरहताीा ्ीररभवो र्यो, यपीांाे उन्हताीा पश्
पीन् रृनर्यो जसवो रयन्हताे आशी गरेवी र्भननछ:
8 तो रयखीरूीरी िोदाी गृ् यपीांाे रयन्हतवी
रिरोध्हताीा वसर् ृण रृनर्यो।
9 रवनरव जब रयन्हत ृयी्ी परेवी र्भ यर ृयी्ी परेवी
र्भ, उन्हताीा ्ीही र्यो रव वसर् अध््हताीा
कोध्ी नीय गररुु र यीयनी रृइुु, ध््हत ्नी अव्
यररवी्ी रयखीरभवी र्भ।
10 य् वो ाीग् यपीााे भव बरबीवो तप्ी सलीह रृनर्यो
र पयीस गनरर्यो: यर अव्, भव वठोर रीजीवो तप्ी,
यपीााे रननी र ृण रृनर्यो।
11 रयन्हत अनरपक्य र्भ िी उपक्य, रयन्हत स्ीन
तप्ी ररसीभ।
12 रवनरव रयन्हत्ीर् ृोहोरो शोव आयो, र रिगयवी
व
र रीहतवो समझनीवो ाीरग रिीइ ्यो।
13 रवनरव जब रयन्हताे आफ
छ ‍
न् ृाछ‍
डाे अवीराीा ाी्
परऱछ‍
यीउने व
र री सरनेवी र्भ, रयन्हताे प्रवो व
े ह् अनर्ूरय
गरे।
14 जसवो ाीरग रयन्हताे िृाीवी सी् आृर ग््, जब
उहीँ धेर् अरि रशशरहताीा बीरहर रनवीरारृनर्भवो र्यो,
उहीँाीा अन्ी, जब रयन्हताे व
े ्यो ृेखे, रयन्हताे
पशंसी गरे।
15 यर रयन्हतवो ृर्यीवो ्ूखर उपवराहतवी ाीरग,
जस्ी रयन्हताे बहवीभर सपरहत र न्च जनीिरहतवो
पूजी गरे, यपीांाे बृाी रान रयन्हत्ीर् अवीिहीररव
जनीिरहतवो ््ड पठीउनर्यो;
16 यीरव रयन्हताे जीनछ‍
न सव
ू नछ, रव ्ीरनसाे जसर् पीप
गुर , तस्ूीरी उसाीा परन ृण रृइनेु।
17 रवनरव यपीांवो सिरशक््ीन हीय, जसाे पृी्रवो
संसीराीा आवीररिह्न बनीयो, रयन्हतवी ब्च्ी ्ीार िी
्यंवर रसंहहतवो ््ड पठीउने ्ीर् चीहँृ्न र्यो,
18 िी अजीय जङा् जनीिरहत, कोधाे ्ररभवी, ्खरर्
सृर् गररभवी, रव य आगोवो बीष, िी ुररभवो धरिीँवो
फोहोर गन, िी रयन्हतवी आँखीबीर डराीगो च्व
रनसने:
19 जसवो हीरनाे रयन्हताीा भव
् चोरर पठीउन सकु, यर
डराीगो दृाे रयन्हताीा पूार तप्ी न् गनर सकु।
20 हो, र रयन्हत रबनी रयन्हत भव रिसोरवो सी्
ाडेवी ुनछ, बृाीवो सयीइभवी ुनछ, र यपीांवो शक्वो
सीसबीर रिृेश्ी ुररभवी ुनछ: यर यपीांाे सब् च्जहत
नीप र संखी र िजन्ी आृेश रृनर्भवो ु।
21 रवनरव यपीांाे चीहेवो बेाी्ी आफनो ठ
ू ाो शक्
ृेखीउन सकरनुु। अरन वसाे रयमो हीयवो शक्वो
सी्नी गनर सकु?
22 रवनरव यपीांवो सी्र सीरी संसीर सनरानवो सीनो ृीनी
ज्् हो, हो, रबहीनवो श्यवो ्ोपी ज्ो ु जरन पृथ््ी
झुर ।
23 यर यपीांाे सब््ीर् व
ृ पी गनररनुु। रवनरव यपीांाे सब्
व
र री गनर सकरनुु, र ्ीरनसहतवी पीपहत्ी आँखी
रझमवीउन सकरनुु, रवन्ने रयन्हताे सरधीर गनररपुर ।
24 रवनरव यपीांाे सब् च्जहताीा पे् गनररनुु, र यपीांाे
बनीभवो व
र न् परन व
र रीाीा िृाी गनररनुु: यरृ यपीांाे
यसाीा िृाी गनरर्भवो ्भ यपीांाे व
र न् परन च्ज
बनीउनरनने र्भन।
25 अरन यपीांवो इैी न्भवो ्भ व
र न् परन व
र री वसर्
सहन सक्ो? िी सरररकय गररभवो ु, यरृ यपीां ूीरी
बोाीइभवो ु् न?
26 यर यपीांाे सब्ाीा जोगीउनर नुु, रवनरव रयन्हत
यपीांवी ननछ, हे पर्प्र, यपीां आतीहतवो पे्् ननरनुु।
अध्य 12
1 रवनरव यपीांवो अरिनीश् आती सब् व
र री्ी ु।
2 तसवीरा यपीांाे रयन्हताीा ्ोर्-्ोर् अपरीध
गन्हताीा यीडनी रृनरहोसछ, र रयन्हताे अप्ीन गरेवो
समझनी्ी रीखेर रयन्हताीा चेयीउन् रृनरहोसछ, यीरव
रयन्हताे आफनो ृर्यी ुोडेर, हे प्र, यपीां्ीर् रिशीस
गनर सव
ू नछ।
3 रवनरव यपीांवो परित ्ूर्वी य् पररीनी बीरसनीहताीा
हीमी परखीरहतवी हीयबीर न् गन् यपीांवो इैी र्यो,
4 जसाीा यैाे बोक्रिदी र ृर् बराृीनहतवी धेर्
रिनाीगो वी्हत गरेवो्ी िृाी गय्;
5 अरन य् बीाबवीहतवो रनृरय् हतीरीहत, र ्ीरनसवो
्ीसर खीनेहत, र रगयवो चीडहत,
6 रयन्हतवी पूजीहीर्हत रयन्हतवी ्ूरयरपूजव
ृाहतवी ब्चबीर, र आ्ीबीबरहत, जसाे आफन् हीयाे
सहीययीरिह्न आतीहताीा ्ीरेवी ुनछ:
7 रव ्ूर्, जसाीा यपीांाे अत सब् ्नी ्ीनरनुु,
पर्ेशरवी सनीनहतवो योग उपरनिेश पीर गनर
सरवयोसछ।
8 य्परन य् ्ीरनसहताीा परन जसाीा यपीांाे
्ीरनसहतवो तप्ी बचीउनर्यो, र रयन्हताीा ्ोर्-्ोर्

9. नीश गनर यपीांवो सेनीवी अगृू यहत, ्ँड्हत
पठीउनर्यो।
9 यो होइन रव यपीांाे यर््ी अध््हताीा ध््हतवो
हीय्ररन लीउन, िी रयन्हताीा क
ू र जनीिरहतूीरी िी
भउर् वठोर शबाे भव
् चोरर न् गनर अस््र ननरननो:
10 यर रयन्हत्ीर् आफनी नीयहत ्ोर्-्ोर् वीयीरायन
गरेर, यपीांाे रयन्हताीा पशीतीपवो ठीउँ रृनर्यो,
रयन्हत भव शरीरय् पर्ी र्भ ्नेर अनजीन न्ा, र
रयन्हत्ी रयन्हतवो ूेद प्ृी ्भवो र्यो, र रयन्हतवो
सोचीइ वरहल् पररियरन ननेु् न।
11 रवनरव यो सररृेकख न् शीरपय ब्उ र्यो। न य यपीांाे
वस्वो डराे रयन्हताीा क्ी रृनर्यो जरन रयन्हताे
पीप गरेवी र्भ।
12 रवनरव वसाे ्नछ‍
नेु, रय््ाे व
े गय्? िी वसाे
यपीांवो नीयवो सी्नी गन्ु? िी रय््ाीा न् गन्
री्् हतवो ाीरग वसाे ृोद ागीउन सकु, जसाीा यपीांाे
बनीउनर्यो? िी अध्् ्ीरनसहतवो बृाी रान रयमो
रिर््ी खडी नन वो आउँु?
13 रवनरव सब्वो हेरचीह गन् यपीां बीहेव अत वोह्
पर्ेशर ु् न, जसाीा यपीांाे ृेखीउन सकरनुु रव
यपीांवो नीय गाय ु् न।
14 न य रीजी िी यीनीशीहाे रयमो रिर््ी आफनो ्रख रीख
सकेु जसाीा रय््ाे ृण रृनर्भवो ु।
15 तसो्भ जब यपीां आफ
ै ध्् ननरनुु, यपीांाे सब्
व
र रीहत नीरयव तप्ी आृेश रृनरनुु: ृणवो योग
न्भवोाीा ृोद् ठहरीउन यपीांवो शक्सँग सह्य ु् न
्ने सोचृ्।
16 रवनरव यपीांवो शक् धीर्रवयीवो सररिीय हो, र
रवनरव यपीां सब्वी प्र ननरनुु, यसाे यपीांाीा सब्परय
अनरगह् बनीउँु।
17 रवनरव जब ्ीरनसहताे रिशीस गृ्ननछ रव यपीां पूार
शक् ननरनुु, यपीांाे आफनो शक् ृेखीउनरनुु, र यो
जीनछ‍
नेहतवी ब्च्ी यपीांाे रयन्हतवो सीहस पवर
गनररनुु।
18 यर यपीां, आफनो शक््ी प्रत ज्ीभर, नीयवो सी्
नीय गनररनुु, र ही््ाीा ठ
ू ाो अनरगहवी सी् आृेश
रृनरनुु: यपीांाे चीहीनरनँृी शक् पयोग गनर सकरनुु।
19 यर त्ी वी्हतूीरी यपीांाे आफनी ्ीरनसहताीा
ध्् ्ीरनस ृयीार ननरपुर ्नेर रसवीउनर्भवो ु, र
यपीांवी ुोरीुोर्हताीा यपीांाे पीपहतवो ाीरग
पशीतीप गन् रीमो आशीवो तप्ी बनीउनर ्भवो ु।
20 रवनरव यरृ यपीांाे आफनी ुोरीुोर्वी शतरहताीा
ृण रृनर्यो, र ्ृतरवो ृण रृइभवीहताीा, य्ो
रिचीर-रि्शरवी सी्, उन्हताीा स्य र ्ीन रृनर्यो,
जसूीरी उन्हताीा रयन्हतवो ृर्ीरिनीबीर ्र् गनर
सरवुु:
21 यपीांाे आफनी ुोरीहत, जसवी बरबीहतसी्र यपीांाे
वस् खीनर्भवो ु, र असा परयजीहतवो िीचीहत
गनरर्भवो ु, यपीांाे वरय ठ
ू ाो सीिधीन्पूिरव नीय गनरर्यो?
22 तसवीरा, जहीँ यपीांाे ही््ाीा यीडनी रृनरनुु,
यपीांाे हीमी शतरहताीा हजीर गराी बढ् वोरीर ागीउनरनुु,
यो अर्पीय्ी रव, जब ही्् नीय गु्, ही््ाे यपीांवो
्ाीइवो बीरे्ी होरसयीर्सी् सोचरपुर , र जब ही््
आफ
ै ाीा नीय गररुु, ही््ाे ृयीवो खोज् गनररपुर ।
23 यसवीरा, जहीँ ्ीरनसहताे अध्् र अध्् ज्िन
रबयीभवी ुनछ, यपीांाे रयन्हताीा रयन्हतवी आफन्
रिनाीगी वी्हतूीरी यीयनी रृनर्भवो ु।
24 रवनरव रयन्हत तरररवो ्ीगर्ी धेर् रीढी गभ, र
रयन्हताीा ृेियीहतवी तप्ी स्ीये, जसाीा
रयन्हतवी शतरहतवी जनीिरहतवी ब्च्ी परन यरै
ठीरनयो, धोखी्ी परेर, नबरझेवी ुोरीुोर्हत ज््।
25 तसवीरा उन्हतसी्र, रबनी वीरा व
े रीव
े र्हतवो
तप्ी, यपीांाे उन्हताीा रगली गनरवो ाीरग नीय
पठीउनर्यो।
26 यर रयन्हत जो तो सरधीरूीरी सरधीररने ु् ननछ, जस्ी
उहीँाे रयन्हतसँग र्ाेर गनरर्यो, रयन्हताे पर्ेशरवो
योगवो नीय ्हसरस गन्ुनछ।
27 रवनरव, हेर, रयन्हताे व
े -व्ी व
र रीहतवी ाीरग
ररसीभ, जब रयन्हताीा ृण रृइयो, अ्ीरयछ रयन्हतवी
ाीरग जसाीा रयन्हताे ृेियी ठीने। अब रयन्हत्ी ृण
रृइँृ्ु, जब रयन्हताे यो ृेखे, रयन्हताे उहीँाीा सीँचो
पर्ेशर हो ्नेर स्वीर गरे, जसाीा रयन्हताे जीन
इमीर गरे: र तस्ाे रयन्हत्ीर् चर् ृण आयो।
अध्य 13
1 रनशय न् सब् ्ीरनसहर स्ीि्ाे व्र ुनछ, जो पर्ेशरवो
बीरे्ी अनर्ज ुनछ, र ृेकखभवी असा व
र रीहरबीर उहीँाीा
रचन सव
े ननछ: न य वी्हत रिचीर गरेर रयन्हताे वी्वो
्ीरावाीा स्वीर गरे;
2 यर यी य आगो, िी हीिी, िी येज हीिी, िी यीरीहतवो िेरी,
िी रहंसव पीन्, िी सगरवी बत्हत, संसीराीा शीसन गन्
ृेियीहत ्ीरनुु।
3 जसवो सौनयराे रयन्हत पसन ्भ ्ने रयन्हताे
उन्हताीा ृेियी बनीभ। रयन्हताीा ्ीही रृनरहोसछ रव
रयन्हतवी प्र वरय रीमो ननरनुु: सरनरयीवो परहाो
ाेखवाे रयन्हताीा सृर् गनरर्भवो ु।
4 यर यरृ रयन्हत रयन्हतवो शक् र सृछ गरा ृेखेर
ुक परेवी र्भ ्ने, रयन्हताे बरझूनछ, उहीँ वरत
शक्शीा् ननरनुु जसाे रयन्हताीा बनीउनर्यो।
5 रवनरव पीा्हतवो ्हीनयी र सौनयराे रयन्हतवी
रन्ीरयीाीा स्ीनरपीरयव तप्ी ृेखी पृरु।
6 यर अझ् परन यसवी ाीरग उन्हताीा ृोद रृनर व् ु:
रवनरव रयन्हताे गल् गरे, पर्ेशराीा खोज्, र उहीँाीा
्ेटीउन इैर व।
7 उहीँवी वी्हत्ी परररचय ननीाे रयन्हताे उहीँाीा
ागनश्ायीवी सी् खोजुनछ, र रयन्हतवो दर््ी रिशीस
गुर नछ, रवनरव ृेकखभवी च्जहत सरनर ुनछ।
8 यीपरन रयन्हताीा क्ी रृनर नँृ्न।
9 रवनरव यरृ रयन्हताे यरय धेर् जीन सक् ्भ रव
रयन्हताे संसीराीा ाक गनर सके; वसर् रयन्हताे
यसवो प्राीा चीँड् ्ेटीउन सव
े ननछ?
10 यर रयन्हत ृयन्य ुनछ, र ्ृय च्जहत्ी रयन्हतवो
आशी ु, जसाे रयन्हताीा ृेियीहत ्ुुनछ, जरन

10. ्ीरनसहतवी हीयवी वी्हत ननछ, सरन र चीँृ्, वाी
ृेखीउनवो ाीरग, र जनीिरहतवो स्ीनयी, िी व
र न् वी्वो
ाीरग ढरङी, वी्। पररीनो हीयवो।
11 अब भव रसव्् जसाे वीठ वीरछु, उसाे उदेृवो
ाीरग तखवो या झीरे परु, र िररपररवो सब् ुीा
व
र शायीपूिरव हरीयो, र यसाीा सरनर ढंगाे बनीभवो ु, र
्ीरनसवो ज्िनवो सेिीवो ाीरग उपयर् ्ीँडी बनीभवो ु;
12 अरन आफनो वी्वो इमीर उसवो ्ीसर ारगी ागीउन
खचर गरेपरु, आफ
ै ्ररभवो ु;
13 अरन उपयोग नगन्हत ब्चवो फोहोराीा राभर, वीठवो
बीङो ररकी र गीँठोाे ्ररभवो, उसाे अत व
े ह् गनर नपीउँृी
ागनश्ायीवी सी् व
रँ ृेवो ु, र आफनो स्झवो वौशााे
यसाीा बनीभवो ु, र यसाीा ्ीरनसवो ुरि्ी परराय
गररयो;
14 अ्िी यसाीा व
र न् रिनाीगो जनीिर ज्् बनीउनर्यो,
रसुृरराे यछ‍
यसाीा रीखछ‍
नर्यो, र रीयो रङ ागीभर, र यछ‍
यसवो
हरेव ठीउँाीा ढीकर्यो।
15 अरन जब उसाे यछ‍
यसवो ाीरग सररिधीजनव वोठी बनीयो,
यछ‍
यसाीा पखीरा्ी रीखछ‍
यो, र यसाीा फाी्ाे रुरो बनीयो।
16 रवनरव यो आफ
ै ाीा ्दय गनर अस््र ु ्न् जीनछ‍
ने
गर् यो खसछ‍
न नपरोसछ ्नेर उहीँाे यसवी ाीरग पबन
गनरर्यो। रवन्ने यो भउरी ुरि हो, र ्दयवो आिृवयी
ु:
17 तसपरु उसाे आफनो सी्ीन, आफन् पत् र
ुोरीुोर्हतवो ाीरग पी्रनी गुर , र ज्िन न्भवोसँग
बोलन ाीज ्ीन्न।
18 सीववो ाीरग उहीँाे व्जोरहताीा बोाीउनरनुु:
ज्िनाे ्रेवोाीा पी्रनी गुर । सहीययीवो ाीरग
रिनमयीपूिरव रबन् गृरु जरन ्दयवो ाीरग वक््ी सीधन
ु: र रीमो यीतीवो ाीरग उसाे तसाीा सोधु जरन अगीरड
खरटी रीख सक्न:
19 र पीर गनर र पीर गनरवो ाीरग, र आफनो हीयवो रीमो
सफायीवो ाीरग, उहीँसँग गनर सके क्यी ्ीगु, तो व
र न्
परन व
र री गनर असक् ु।
अध्य 14
1 फ
े रर, भवजनी आफ
ै ाीा डरङी चढछन ययीर गृ्, र ुीाहत
पीर गनर ाीगी, उसाीा बोके ्ीँडो ्नी बढ् सडेवो
वीठवो ररकीाीा बोाीउँु।
2 िी्ि्ी ाी्वो इैीाे तो योजनी बनीयो, र वी्ृीराे
यसाीा आफनो स्पाे बनीयो।
3 यर हे बरबी, यपीांवो रिरधरिधीनाे यसाीा शीसन गुर :
यपीांाे स्रद्ी बीरो र ुीाहत्ी सरररकय बीरो
बनीउनर्भवो ु।
4 यपीांाे सब् खयरीहतबीर बचीउन सकरनुु ्नेर
ृेखीउँृ्: हो, यदरप भव वक् वाी रबनी स्रद्ी गयो।
5 य्परन यपीााे चीहनरनन रव यपीावो बरक्वी वी्हत
बेवीर होसछ, र तस्ाे ्ीरनसहताे आफनो ज्िन वीठवो
सीनो ररकी्ी स्परा गुर नछ, र व्जोर ्ीँडो्ी खडी स्रद
पीर गरेर बचीउँुनछ।
6 रवनरव पररीनो स्य्ी परन, जब ि्ण् ृ्तहत न् ्भ,
यपीांवो हीयाे शीरसय संसीरवो आशी व्जोर ्ीँडो्ी
्ीगो, र सब् यरगहतवी ाीरग पर्ीवो ब्उ ुोरडयो।
७ रवनरव धनछ‍
य हो तो वीठ जसबीर धीर्रवयी आउँु।
8 यर हीयाे बनीभवो व
र रीाीा शीरपय नुु, जसर् यसाीा
बनीउनर ्यो। र यो, रवन्ने, भ् ्भवोाे, यसाीा ्गिीन
्रननो।
9 रवनरव अध्् र उसवो अध्् ृरि् पर्ेशरवो ाीरग
स्ीन तप्ी िृराय ुनछ।
10 रवनरव जरन बनीइभवो ु तसाीा बनीउनेसँग ृकणय
ननेु।
11 तसवीरा ग्र-यहृ्हतवी ्ूरयरहत्ी परन ्ेर ननेु:
रवन्ने रयन्हत पर्ेशरवो सृर््ी िृराय ुनछ, र
्ीरनसहतवी आतीहतवी ाीरग ठे स ाीगे, र ्ूखरहतवो
खरटी्ी पीसो बुुनछ।
12 रवनरव ्ूरयरहत बनीउनर न् आकतव वर्चीरवो
सररिीय र्यो, र रयन्हतवो आरिषीर ज्िनवो भ्यी
र्यो।
13 रवनरव न य रयन्हत सररृेकख न् र्भ, न य रयन्हत
सृीवो ाीरग ननेुनछ।
14 रवनरव ्ीरनसहतवो व्र ्रह्ीूीरी रयन्हत
संसीर्ी पिेश गरे, र तसवीरा रयन्हत चीँड् अन
ननेुनछ।
15 अवीा् शोव्ी रपरडय बरबीवो ाीरग, जब उसाे आफनो
बवीवो ुरि रुट् हरीइरृभवो ु, अब उसाीा ृेियीवो
तप्ी समीन गय्, जरन तसबेाी ्रेवो ्ीरनस र्यो, र
उहीँवो अध्न्ी ्भवी स्ीरोह र बराृीनहताीा
सरमनर्यो।
16 यसर् स्यवो परकयी्ी बरायो नरव
र भवो अध््
चानाीा वीनूनवो तप्ी रीकखयो, र व
रँ रृभवी ्ूरयरहताीा
रीजीहतवो आजीअनरसीर पूजी गररनो।
17 जसाीा ्ीरनसहताे उपक्रय्ी समीन गनर सव
े ननछ,
रवन्ने रयन्हत रीढी बसोबीस ग््, रयन्हताे रीढीबीर
उहीँवो नका् तप लीभ, र रयन्हताे समीन गरेवो
रीजीवो भव स् ुरि बनीभ, अन्ी रयन्हतवो अगीरड
बढेर उहीँवो चीपाूस् गनर सव
ू नछ। अनरपक्य र्भ, ्ीनौं उन्
उपक्य र्भ।
18 सी्् वीर्गरवो भवा ागनश्ायीाे अजीन्हताीा
्प अनरिशीस्ी अगीरड बढीउन ्दय गरछ‍
यो।
19 रवनरव उसाे, समियः अक्यीरिीाीाीा खरस् पीन्
सीहसाे, आफनो सब् स्पाीा उत् फ
े सनसँग र्लोजरलो
बनीउन बीर यरलीयो।
20 अरन यसर् वी्वो अनरगहाे ाोर्भवो ््डाे उहीँाीा
अब भव ृेियीवो तप्ी राभ, जरन अरा परहाे यर समीरनय
र्यो।
21 र यो संसीराीा धोवी रृने अिसर र्यो: ्ीरनसहतवी
ाीरग, यी य रिपरत िी अतीचीरवो सेिी गृ्, ढरङीहत र
सवहताीा अपरररचय नी् रृभ।
22 यसबीहेव रयन्हतवी ाीरग यो पयीरर र्भन, रव
रयन्हताे पर्ेशरवो जीन्ी गल् गरे। यर जहीँ रयन्हत
अजीनयीवो ्हीनछ यर््ी बीँरचरहेवी र्भ, य् ठ
ू ाी
रिपरतहताे रयन्हताीा शीकन ्ने।

11. 23 रवनरव रयन्हताे आफनी ुोरीुोर्हताीा
बराृीनहत्ी ्ीरेवी र्भ, िी गोप स्ीरोहहत पयोग ग््,
िी अनौठो संसीरवो खराीसी गरे;
24 रयन्हताे ज्िन र रििीहाीा अब अपरित रीखेननछ, यर
भवाे अव्ाीा धोवी रृभर ्ीरे, िी वर्चीराे उसाीा ृरःख
रृभ।
25 यसवीरा तहीँ अपिीृ रबनी सब् ्ीरनसहत्ी रगय,
हती, चोर्, र ुा, भ्ीचीर, अरिशीस, वोाीहा, झूरो आरोप,
26 असा ्ीरनसहतवो असनरर्, असा पीाोहत रबसरने,
आतीवो अशर्यी, पवीर पररियरन, रििीह्ी अवि्ी,
वर्चीर, र रनार् अशर्यी।
27 रवनरव ्ूरयरहतवो पूजी गनरर ्नेवो सब् खरीब्वो
सररिीय, वीरा र अन हो।
28 रवनरव रव य रयन्हत र्ीइाो नँृी बौाीही नुुनछ, िी
झूर ्रिरिीा् गुर नछ, िी अनीयपूार ज्िन रबयीउँुनछ, िी
हली तप्ी आफ
् ाीा तीगुनछ।
२९ रवनरव रयन्हतवो ्रोसी ्ूरयरहत्ी ु, जस्ी ज्िन
ु् न। रयन्हताे झूरो वस् खीभ यीपरन रयन्हत ृरख् नने
ृेकखँृ्ननछ।
30 यदरप ृरब् वीरावी ाीरग उन्हताीा नीयसंगय सजीय
रृइनेु: ृरब् रवन्ने उन्हताे पर्ेशरवो रीमो सोचेवी
र्भननछ, ्ूरयरहताीा रीन रृभवी र्भ, र अनीयपूार तप्ी
ुा्ी वस् खीभ, परितयीाीा यरै।
31 रवनरव यो रयन्हतवो शक् होइन जसूीरी रयन्हत
वस् खीुुनछ: यर यो पीप्हतवो नीयपूार बृाी हो, जसाे
सधै अध््हतवो अपरीधाीा ृण रृुु।
अध्य 15
1 यर हे पर्ेशछ‍
िर, यपीां ृयीार र सत ननरननछ‍
ु, ध्रज्
ननरननछ‍
ु, र व
ृ पीाे सब् व
र रीाीा विक्य गनररनुु,
2 रवनरव यरृ ही््ाे पीप गय् ्ने, ही्् यपीांव
् हौं,
यपीांवो शक् जीनछ‍
ृुौं, यर ही्् यपीांव
् गरनुुौं ्नेर
जीनछ‍
ने गर् पीप गन् ु् नौं।
3 रवनरव यपीााीा रचनर न् रस् धीर्रवयी हो: हो, यपीावो
शक्ाीा जीन अ्रयीवो जरी हो।
4 रवनरव न य ्ीरनसहतवो शरीरय् आरिषीराे ही््ाीा
धोवी रृयो, न य रिर्न रंगहत ्भवो रचत, रचतवीरवो
रनषा श्;
5 जसवो ददछ‍
रराे ्ूखरहताीा यछ‍
यसवो अर्ाीदी्ी
फसीउँु, र यसर् रयन्हताे सीस न्भवो ्ृय ्ूरयरवो
तपवो चीहनी रीखुनछ।
6 रयन्हताीा बनीउनेहत, रयन्हतवो इैी गन्हत र
रयन्हतवो पूजी गन्हत ृरि् ृर् च्जहतवी पे््हत ननछ,
र त्ी व
र रीहत्ी ्रोसी गनर योग ुनछ।
7 व
र ्ीाेवो ाीरग, नर् ्ीरोाीा रेमर गन्, हीमो सेिीवो
ाीरग धेर् पररश् राभर पतेव ्ीँडीाीा रडजीइन गृरु: हो,
भउर् ्ीरोबीर उसाे ृरि् ्ीँडीहत बनीउँु जरन सफी
पयोगवो ाीरग सेिी गृरु, र तस्गर् सब् रिपररय सेिीहत
परन बनीउँु: यर व
े हो? व
र न् परन पवीरवो पयोग, व
र ्ीाे
आफ
ै नीयीध्श हो।
8 अरन आफनो श्ाीा नृशंस तप्ी पयोग गरेर, उसाे भउर्
्ीरोवो व्रवो ृेियी बनीउु, तो परन जो अरावरय अरि
्ीरोबीर बनेवो र्यो, र व
े ह् स्य परु उ्् फव
र ुु, जब
उसवो ज्िन जो उसाीा रृइभवो र्यो। ्ीग गरे।
9 यदरप उसवो हेरचीह यो होइन रव ऊसँग धेर् श् ननेु, न
य उसवो ज्िन ुोरो ु: यर सरन र चीँृ्वी
वी्ृीरहताीा उत
ृ ् बनीउने पयीस गुर , र वीँसीवी
वी्ृीरहत ज्् गनर वोरसस गुर , र नका् च्जहत
बनीउनाीा आफनो ्रह्ी ठीुु।
10 यछ‍
यसवो हृय खरीन् ु, यछ‍
यसवो आशी ्ीरो्नी परन
न्च ु, र यछ‍
यसवो ज्िन ्ीरो्नी व् ्ूलवो ु।
11 रवनरव उसाे आफनो सृर्वयीराीा रचनेवो र्भन, र
उहीँाीा जसाे उहीँ्ी भव सरकय आतीाीा उतेररय
गनरर्यो, र ज्रिय आती्ी सीस फ
े नरर्यो।
12 यर रयन्हताे हीमो ज्िनाीा ्नोरञन ठीने, र हीमो
स्य यहीँ ाी्वो बजीर हो: रवनरव, रयन्हत ्ुुनछ,
ही््ाे हरेव यररवीबीर पीर गन्पुर , यदरप यो खरीब
्ीर्बीर होसछ।
13 यस ्ीरनसवो ाीरग, पीर्रि पृी्रवो रव ्ङ ्ीँडीहत
र व
रँ रृभवी ्ूरयरहत बनीउँु, आफ
ू ाीा अत सब् ्नी
्ीर् अप्ीन गनर जीनुनछ।
14 अरन रयमी जनवी सब् शतरहत, जसाे रयन्हताीा
अध्न्ी रीखुनछ, धेर् ्ूखर ुनछ, र धेर् व
े रीव
े र्हत ्नी धेर्
ृरख् ुनछ।
15 रवनरव रयन्हताे अनजीरयहतवी सब् ्ूरयरहताीा
ृेियीहत ठीने: जसाीा न य हेनरवो ाीरग आँखी ु, न सीस
फ
े नर नीव ु, न सरन वीन ु, न हीयवी औंाीहत समीलन
सरवुु। र रयन्हतवो खरटीवो ाीरग, रयन्हत जीन रढाो
ुनछ।
16 रवनरव ्ीरनसाे रयन्हताीा बनीयो, र जसाे आफन्
आतीाीा उधीरो रायो उसाे रयन्हताीा बनीयो, यर व
र न्
परन ्ीरनसाे आफनो ज्ो ृेियी बनीउन सक्न।
17 ्राश्ा ननीाे, उसाे ृर् हीयाे ्रेवो वी् गुर :
रवनरव ऊ आफ
ू ाे पूजी गन् च्जहत ्नी रीमो ु: जबरव
ऊ भव परव बीँचो, यर रयन्हत वरहल् ्भननछ।
18 हो, रयन्हताे य् जनीिरहताीा परन पूजी गरे जरन
सब््नी िृराय ुनछ: भवसी् यरानी गृीर, वोह् अत ्नी
खरीब ुनछ।
19 न य रयन्हत सरनर ुनछ, जरय जनीिरहतवो सन्र्ी
चीरहुु: यर रयन्हत पर्ेशरवो पशंसी र उहीँवो आरशदछ
रबनी गभ।
अध्य 16
1 तसवीरा, तसर् न् उन्हताीा उरचय सजीय रृइयो, र
जनीिरहतवो ््डूीरी यीयनी रृइयो।
2 जरन सजीयवो सटी, यपीांवी आफन् ्ीरनसहतसँग ृयीार
विहीर गरेर, यपीांाे रयन्हतवी ाीरग अनौठो सीृवो
्ीसर ययीर गनरर्यो, रयन्हतवो ्ोव जगीउनवो ाीरग
बरेरहत परन:
३ अनवो ाीरग रयन्हताे खीनीवो चीहनी रीखृ्,
रयन्हतवी ब्च्ी पठीइभवी जनीिरहतवो व
र तप दृवो