Σημειώσεις για το μάθημα της α' Γυμνασίου

1. Ο ΜYΚΗΝΑΪΚΟΣ
ΚΟΣΜΟΣ

2. Αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την
ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.).
Ήταν ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός.
Ονομάστηκε έτσι από το σημαντικότερο κέντρο
της εποχής, τις Μυκήνες.

3. Ο ΜYΚΗΝΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Περίοδος των
βασιλικών τάφων
(1600-1450 π.Χ.)
Ερρίκος Σλήμαν,
Ακρόπολη των
Μυκηνών
Περίοδος των
ανακτόρων (1400-
1200 π.Χ.)
Μυκήνες, Τίρυνθα,
Πύλος, Θήβα.

4. Τα ανάκτορα, χτισμένα συνήθως στην
κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων, ήταν
τα διοικητικά κέντρα των διαφόρων
επικρατειών. Το κέντρο πάντως φαίνεται
ότι ήταν η Πελοπόννησος και ιδιαίτερα
η Αργολίδα.
Η Ακρόπολη των Μυκηνών από τα δυτικά
με τα “Κυκλώπεια” τείχη.

6. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός δέχθηκε ευεργετική ώθηση από
τον πολιτισμό της μινωικής Κρήτης:
Από το 17ο αι. π.Χ. οι Μυκηναίοι υιοθέτησαν στοιχεία του
Μινωικού Πολιτισμού (τεχνολογικά επιτεύγματα, τέχνη, γραφή
κλπ.)
Διατήρησαν όμως την δική τους ξεχωριστή ταυτότητα
(κυκλώπεια τείχη, θολωτοί τάφοι)

7. Οικονομία
Βάση της οικονομίας των Μυκηναίων ήταν η γεωργία
και η κτηνοτροφία.
Παράλληλα, αναπτύχθηκαν διάφοροι βιοτεχνικοί κλάδοι
(π.χ. ελεφαντουργία, η λιθοτεχνία, η μεταλλουργία)
Το μεγαλείο και η ακτινοβολία του μυκηναϊκού κόσμου
οφείλονται κυρίως στην ανάπτυξη της ναυτιλίας και του
εμπορίου. Ιδιαίτερα από τα μέσα του 15ου αιώνα π.Χ., το
ελληνικό μυκηναϊκό στοιχείο δεσπόζει βαθμιαία στη
θάλασσα και εξαπλώνεται στη Μεσόγειο.

8. Στοιχεία που ένωναν τα διάφορα ελληνικά φύλα
κατά τη μυκηναϊκή εποχή:
κοινή γλώσσα: μαρτυρημένη με τα αρχαιότερα
ελληνικά κείμενα σε Γραμμική γραφή Β
κοινή θρησκεία και μεταθανάτιες δοξασίες, όπως
τις ανιχνεύουμε μέσα από τα έθιμα και τις
πρακτικές ταφής.
η ομοιομορφία στην κοινωνικοπολιτική
οργάνωση και τους θεσμούς.
Έτσι δημιουργήθηκε ένας ενιαίος πολιτισμός, ο πολιτισμός της
μυκηναϊκής κοινής.

9. Μυκηναϊκή κοινωνία
Άναξ (βασιλιάς): Κατοικούσε στο
ανάκτορο κάθε επικράτειας
Αυλικοί
Ιερατείο
Δήμοι: Οι κάτοικοι κάθε περιοχής οργανωμένοι σε χωριά.
Ζουν γύρω από το ανάκτορο. Οι περισσότεροι είναι
γεωργοί και κτηνοτρόφοι αλλά και πολλοί εξειδικευμένοι
τεχνίτες
Δούλοι

10. Γραμμική Β

Στην Κνωσσό βρέθηκαν πολλές
επιγραφές που χρονολογήθηκαν
μετά το 1400 π.Χ. Που οι Μυκηναίοι
κατέλαβαν την Κνωσσό

Παρόμοιες πινακίδες βρέθηκαν
στην Πύλο

12. Γραμμική Β

Το 1952 δυο Βρετανοί, ο Βέντρις και ο Τσάντγουικ
αποκρυπτογράφησαν τη γραμμική Β. Τότε
διαπιστώθηκε ότι γλώσσα των πινακίδων ήταν η
ελληνική
Παράδειγμα γραφής με συλλαβογράμματα της γραφής Γραμμική Β.
Τα σύμβολα ku - ru - so αναπαριστούν την λέξη χρυσός.

13. Γραμμική Β

Η γραμμική Β είναι συλλαβική γραφή

Το ίδιο και η γραμμική Α

Άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η Γραμμική Β
διαμορφώθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα και μεταφέρθηκε
στην Κρήτη, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι από την Κρήτη
μεταφέρθηκε στην Ελλάδα.

Οι πινακίδες αφορούν οικονομικές δραστηριότητες αλλά
μας δίνουν πολλές πληροφορίες για τον Μυκηναϊκό κόσμο

Τη γραφή αυτή τη γνώριζαν μόνο κάποιοι εξειδικευμένοι
γραφείς γι` αυτό και με την πτώση των Μυκηναίων
γρήγορα ξεχάστηκε

14. Μετά την κυριαρχία τους στην Κρήτη οι Μυκηναίοι
γίνονται θαλασσοκράτορες και ιδρύουν αποικίες και
εμπορικούς σταθμούς

15. Για την αναζήτηση πρώτων υλών ταξιδεύουν μέχρι την
Εγγύς Ανατολή την κεντρική και Βόρεια Ευρώπη
Οι σημαντικότερες πηγές μετάλλων στην Ευρώπη κατά την εποχή
του Χαλκού.

16. Στην Ανατολή ήρθαν σε επαφή με τους Χετταίους. Στα
αρχεία των Χετταίων συναντάμε την ονομασία Αχιγιάβα
(Αχαιοί) και οι Χετταίοι βλέπουμε ότι θεωρούσαν τους
Μυκηναίους ισχυρή δύναμη

17. Η κατάρρευση του Μυκηναϊκού
κόσμου

Γύρω στο 1200 παρατηρείται ξαφνική κάμψη της
δύναμης των Μυκηναίων: ανάκτορα, οικισμοί,
ακροπόλεις καταστρέφονται. Η Γραμμική Β
εξαφανίζεται.

Οι θεωρίες για την κατάρρευση είναι τρεις:

Μετακίνηση ελληνικών φύλων (κάθοδος των Δωριέων)

Εσωτερικές αναταραχές

Αναστάτωση σε όλη τη Μεσόγειο λόγω της
μετανάστευσης των “λαών της θάλασσας”

Μάλλον πάντως οι Μυκηναίοι κατέρρευσαν από ένα
συνδυασμό των παραπάνω παραγόντων