Ο Διογένης (412 π.Χ. - 323 π.Χ.), γνωστός και ως Διογένης ο Κυνικός ή Διογένης ο Σινωπεύς (Ποντιακά: Διογένες ο Σινωπέας) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, και ένας από τους θεμελιωτές του κυνισμού.

1. 1ο Δημοτικό Σχολείο Θρακομακεδόνων
Τασιοπούλου Μαρία Παυλίνα Τμήμα Δ1
Τασιόπουλος Γιώργος Τμήμα Δ2

2. Ο Διογένης (412 π.Χ. - 323 π.Χ.),
γνωστός και ως Διογένης ο Κυνικός ή
Διογένης ο Σινωπεύς (Ποντιακά:
Διογένες ο Σινωπέας) ήταν Έλληνας
φιλόσοφος, και ένας από τους θεμελιωτές
του κυνισμού.
Φέρεται να γεννήθηκε στη Σινώπη
περίπου το 412 π.Χ., (σύμφωνα με άλλες
πηγές το 399 π.Χ.), και πέθανε το 323
π.Χ. στην Κόρινθο.
Ο πατέρας του, Ικεσίας, ήταν
κατασκευαστής νομισμάτων και ο
Διογένης έμαθε την τέχνη δίπλα του....
Διογένης, του Τζον Γουίλιαμ Γουότερχαουζ

3. Γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου. Ο
Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Σωκράτης πέθανε
την ημέρα της γέννησης του Διογένη.
Κατά τα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα ήλθε στην
Αθήνα εξόριστος από τη γενέτειρά του, επειδή,
με τον τραπεζίτη πατέρα του Ικεσία, είχαν
παραχαράξει το νόμισμα της πόλης
«Ο Διογένης όταν εξορίστηκε από την πατρίδα
του για κάποια παραχάραξη νομισμάτων, ήλθε
στην Αθήνα, σχετίστηκε με τον κυνικό
Αντισθένη, αισθάνθηκε έλξη για τον τρόπο
ζωής του και ακολούθησε την κυνική
φιλοσοφία αδιαφορώντας για την μεγάλη του
περιουσία».
Όταν οι Αθηναίοι τον κορόιδευαν πως οι
Σινωπείς τον είχαν εξορίσει, αυτός με αστεϊσμό
απαντούσε:
«Εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί».
Βίος του Διογένη

4. Πολλοί τον αντιμετώπιζαν ως ζητιάνο λόγω της
εμφάνισής του , όμως δεν τόλμαγαν να του το
πουν ή να του εναντιωθούν , γιατί ο Διογένης με
έξυπνο, χιουμοριστικό, κυνικό και λακωνικό λόγο
τους εξευτέλιζε και τους έκανε πολλές φορές να
φεύγουν απ’ τα πηγαδάκια άρον – άρον. Αλλά και
πολλοί άλλοι , φτωχοί ή και πλούσιοι τον
καλόβλεπαν και γι’ αυτό τον προσκαλούσαν στα
συμπόσιά τους ή να τους έρχεται για εκδρομή στα
εξοχικά τους.
Οι υποστηρικτές του έβλεπαν στο πρόσωπό του
εκείνον που φανερά έλεγε όσα οι ίδιοι θα ήθελαν
να βροντοφωνάξουν και δεν τόλμαγαν λόγω
κοινωνικής θέσης ή δειλίας . Εκείνος πάλι δεν
έχανε ποτέ την ευκαιρία . Πήγαινε παντού. Δεν
καθόταν ήσυχος ποτέ σ’ ένα μέρος. Με όλους
ανακατευόταν και για όλα.
Μια μέρα ενώ ταξίδευε για την Αίγινα , πειρατές
κατέλαβαν το πλοίο και τον πούλησαν δούλο στην
Κρήτη σ’ έναν Κορίνθιο έμπορο, τον Ξενιάδη.
Βίος του Διογένη
Η αντισυμβατική ζωή του εκκεντρικού
φιλοσόφου

5. Σύμφωνα με άλλη εξιστόρηση, ο Διογένης είχε συλληφθεί αιχμάλωτος και
κατέληξε στα δουλοπάζαρα της Κορίνθου.
Ο Ξενιάδης, πλούσιος, αριστοκράτης της εποχής, είδε τον Διογένη και
θέλησε να τον αγοράσει. Συζήτησε με τον δουλέμπορο και ο δουλέμπορος
πλησίασε τον Διογένη και του είπε:
«Αυτός ενδιαφέρεται να σε αγοράσει, τι δουλειά ξέρεις να κάνεις να του πω;».
Ο Διογένης με λογοπαίγνιο απάντησε «Ανθρώπων άρχειν».
Το λογοπαίγνιο αυτό, ενός δούλου, άρεσε στον Ξενιάδη που χαμογέλασε και
τον αγόρασε, αφού αντιλήφθηκε τις δύο έννοιες που με οξυδέρκεια έθεσε ο
Διογένης: «Διοικώ τους ανθρώπους και διδάσκω στους ανθρώπους
αρχές».
Ο Ξενιάδης ανάθεσε στον Διογένη τη διδασκαλία των παιδιών του και έτσι ο
Διογένης έμεινε στο Κράθειον, προάστιο της Κορίνθου.
Ο Διογένης στα δουλοπάζαρα της Κορίνθου

6. Στην Αθήνα παρακολουθούσε μαθήματα κοντά στον
ιδρυτή της κυνικής φιλοσοφίας Αντισθένη.
Παροιμιώδης έμεινε η απλότητα, η λιτότητα, το
ελεγκτικό και χλευαστικό πνεύμα του απέναντι στους
άλλους.
Κατά τον Πλούταρχο, όταν ο Αλέξανδρος βρέθηκε στην
Κόρινθο ως επικεφαλής του πανελληνίου συνεδρίου, το
336 π.Χ., θέλησε γνωρίσει τον Διογένη. Όταν τον
ρώτησε αν χρειάζεται κάτι, ο φιλόσοφος του έδωσε την
αδιανόητη απάντηση «μικρόν από του ηλίου
μετάστηθι» (παραμέρισε λίγο γιατί μου κρύβεις τον
ήλιο).
Φεύγοντας ο Αλέξανδρος είπε στην ακολουθία του το
περίφημο: "Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να
ήμουν o Διογένης".
Ωστόσο πολλοί νεότεροι ιστορικοί αμφισβητούν την
ιστορικότητα αυτού του γεγονότος, κατατάσσοντάς το
στη μεταγενέστερη ανεκδοτολογία που πλάστηκε για
τον μακεδόνα βασιλιά
Ο Διογένης το κυνικό του πνεύμα
Συζήτηση του Μέγα Αλέξανδρου με
τον Διογένη. Έργο του Αχιλλέα
Βασιλείου στην κεντρική πλατεία
Καλαμιών Κορίνθου.
Ο Μέγας Αλέξανδρος
επισκέπτεται τον Διογένη

7. Θεωρείται σημαντικός εκπρόσωπος της κυνικής φιλοσοφίας. Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και
το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται
στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση
μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.
Η κυνική φιλοσοφία αποκαλείται έτσι γιατί είχε ως έμβλημά της τον «κύνα » (σκύλος στα
αρχαία ελληνικά). Δήλωναν πως «εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς
δεν δαγκάνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε».
Η παράδοση λέει ότι ο Διογένης είχε μόνιμη κατοικία του ένα πιθάρι και γυρνούσε στους
δρόμους όλη μέρα με ένα φανάρι. Ο Διογένης συχνά κυκλοφορούσε την ημέρα με ένα
αναμμένο φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν «γιατί κρατάς φανό, ημέρα;» αυτός απαντούσε «Αναζητώ
Άνθρωπο» («ἄνθρωπον ζητῶ»).
O Διογένης έψαχνε να βρεί ένα ανθρώπινο ον, αλλά έλεγε πως έβλεπε μόνο κατεργάρηδες και
αχρείους.
Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Η διδασκαλία του ήταν
ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε.
Ο Διογένης το κυνικό του πνεύμα

8. Σε μια όχι και τόσο φημισμένη σχολή, που οι
μαθητές της ήταν ή κακοπληρωτές ή αποδιωγμένοι
απ’ τις φημισμένες σχολές, εκείνην του
Αντισθένους, ο Διογένης βάλθηκε να σπουδάσει
φιλοσοφία.
Η σχολή είχε την έδρα της στου Κυνοσάργους, μια
περιοχή υποβαθμισμένη. Ο κεντρικός άξονας της
φιλοσοφίας της σχολής του Αντισθένους, ήταν ότι
η ευτυχία δεν βρίσκεται στα πλούτη.
Άρα δεν είναι αναγκαία τα χρήματα, ούτε φυσικά
και η δουλειά, ούτε τα σπίτια, οι ανέσεις και τα
πολυτελή ενδύματα. Αυτό όχι μόνο άρεσε στο
Διογένη αλλά τον βόλευε, αφού ήταν πιο φτωχός κι
απ’ τον φτωχότερο ντόπιο ή ξένο.
Πήρε λοιπόν μετά τις σπουδές του ένα ραβδί στο
χέρι του, ένα σακούλι στον ώμο, βρήκε κι ένα
πιθάρι και το χρησιμοποιούσε για σπίτι του. Όλη
μέρα την πέρναγε στην Αγορά. Έλεγε εξυπνάδες,
έλεγε φιλοσοφίες και τον κάνανε χάζι τα διάφορα
πηγαδάκια που φτιάχνονταν γύρω του.

9. Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και
ηθικά προβλήματα. Η διδασκαλία του ήταν
ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για
την τάξη που επικρατούσε τότε.
Προσπάθησε με τα επιχειρήματά του να αλλάξει
την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί.
Αυτό κατά τη γνώμη του θα γινόταν δυνατό αν ο
άνθρωπος επέστρεφε στη φύση.
Πίστευε, δηλαδή, πως η ευτυχία του ανθρώπου
βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την
αυτάρκεια, τη λιτότητα, την αυτογνωσία και την
άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει.
Η φύση, λέγει ο Διογένης, εφοδίασε τον
άνθρωπο με όλα τα προς το ζην, αλλά αυτός
δημιούργησε τεχνητές και ανύπαρκτες επιθυμίες
και ανάγκες που τον οδηγούν συχνά στην
πονηρία και στη διαφθορά. Ο φυσικός και λιτός
βίος είναι ασύγκριτα πιο ηδονικός από το βίο
του πολιτισμένου ανθρώπου, ο οποίος κυνηγά
τεχνητές ηδονές και ζει βίο αθλιότερο και από
εκείνο των ζώων
Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μακρότατο
κατάλογο των έργων του φιλοσόφου, από τα
οποία όμως τίποτα δεν διασώθηκε..
ο Δημοσθένης είπε πως ο κόλακας σε τούτο
διαφέρει από τον κόρακα, στο ότι δηλαδή ο
κόλακας τρώει τους ζωντανούς, ενώ ο
κόρακας τους πεθαμένους).
«Τι των θηρίων κάκιστα
δάκνει;», ποιο από τα θεριά
δαγκώνει χειρότερα,
ρωτήσανε μια φορά κι έναν
καιρό τον Διογένη τον
Κυνικό. Κι αυτός,
ανθρωπολόγος οξυδερκής
και δίκαιος στην
αυστηρότητά του, δεν
δίστασε ούτε στιγμή να πει
ότι από τα άγρια θηρία
χειρότερα δαγκώνει ο
συκοφάντης, από δε τα
ήμερα ο κόλακας («Των
μεν αγρίων συκοφάντης,
των δε ημέρων κόλαξ»)

10. «Τι των θηρίων κάκιστα δάκνει;»
« ποιο από τα θεριά δαγκώνει
χειρότερα, ρωτήσανε μια φορά κι
έναν καιρό τον Διογένη τον Κυνικό».
Κι αυτός, ανθρωπολόγος οξυδερκής
και δίκαιος στην αυστηρότητά του,
δεν δίστασε ούτε στιγμή να πει ότι:
«από τα άγρια θηρία χειρότερα
δαγκώνει ο συκοφάντης, από δε τα
ήμερα ο κόλακας»
«Των μεν αγρίων συκοφάντης, των
δε ημέρων κόλαξ»
Και ο Δημοσθένης είπε πως ο κόλακας σε
τούτο διαφέρει από τον κόρακα, στο ότι
δηλαδή ο κόλακας τρώει τους ζωντανούς,
ενώ ο κόρακας τους πεθαμένους).
(Ο Δημοσθένης (384 π.Χ. - 12 Οκτωβρίου 322 π.Χ.)
ήταν Έλληνας πολιτικός και ρήτορας της αρχαίας
Αθήνας.
Τι των θηρίων κάκιστα δάκνει;»,

11.  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%
BD%CE%B7%CF%82_%CE%BF_%CE%9A%CF%85%CE%BD%CE%B9%CE%BA%C
F%8C%CF%82
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CE%
BD%CE%B7%CF%82_%CE%BF_%CE%9A%CF%85%CE%BD%CE%B9%CE%BA%C
F%8C%CF%82#/media/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Jean
-L%C3%A9on_G%C3%A9r%C3%B4me_-_Diogenes_-_Walters_37131.jpg
 http://anthologion.gr/2017/05/26/%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CE%AD%
CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BF-
%CE%BA%CF%85%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82/
 https://www.google.com/search?q=%CE%94%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CE%AD
%CE%BD%CE%B7%CF%82+%CE%BF+%CE%9A%CF%85%CE%BD%CE%B9%CE
%BA%CF%8C%CF%82&newwindow=1&safe=active&client=firefox-b-
d&sxsrf=ALeKk01bo3ZTwiD3CLlGG3JHX9GzLEpMSQ:1615716981778&tbm=isch&so
urce=iu&ictx=1&fir=w3_W21zxXbMV5M%252CF-
VQUJJbr_F7HM%252C%252Fm%252F01j107&vet=1&usg=AI4_-
kR0EqRuA4WqlAQnv_IA0Z9USXdLgw&sa=X&ved=2ahUKEwj2j4bmxq_vAhXECe
wKHeuEA5sQ_B16BAgmEAE#imgrc=92DXpj66epRl6M
 https://www.kathimerini.gr/opinion/705518/to-ethimo-tis-kolakeias/