Güvenlik yönetimi 41 low.pdf

ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
KASIM
2016
SAYI:
41
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
ÖZEL
GÜVENLİK
EĞİTİMİ
KASIM 2016 SAYI: 41
FOKUS:
HASTANE
GÜVENLİĞİ
GÜSOD’UN CoESS
ÜYELİĞİ
SİBER SALDIRI
KORKULARI
YERİNDE Mİ?

ÖZEL
GÜVENLİK
SEKTÖRÜNÜN
SESİ
EYLÜL
2016
SAYI:
39
ÖZEL GÜVENLİK FEDERASYONU YAYINIDIR
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ n AYDA BİR YAYINLANIR
FOKUS: ÇEVRE
GÜVENLİĞİ
VE DRONES
KULLANIMI
KAPAK:
CCTV VE ÇEVRE
BİRİMLERİ
GÜVENLİK SİSTEMLERİ
LABORATUVARI
AÇILIYOR
KÖPÜKLÜ SPRİNKLER
SİSTEMLERİ
EYLÜL 2016 SAYI: 39

6 BAŞKANDAN
8 EDİTÖR
10 GÜNCEL
Sektör ile ilgili kısa haberler
20 KÖŞE / Hayata Bakış
“Tenkitlere dikkat”
KAPAK KONUSU
22 Güvenlik sektöründe eğitimin önemi
28 “12 yıllık tecrübeden sonra eğitim
nasıl olmalı?”
32 Özel güvenlikte mesleki yeterlilik
normları
36 Türkiye'de değişen güvenlik algısı ve
özel güvenlik yapılarının durumu
FOKUS
40 Hastanelerde kapsamlı güvenlik
çözümleri
46 Yangın tasarım aşamasında söndürülür 1
50 Hastane güvenliğine hassas yaklaşım
54 Hemşireler için gözetim çözümü
INTERCALL
56 Ankara Memorial Hastanesi’ne entegre
çözümler
58 VISOCALL IP’nin hedefi hızlı yardım
SEKTÖRDEN
60 “5188 Sayılı Kanun 12 yılı geride bıraktı”
66 “Güvenlik sektöründe bir kontrol
mekanizması yok”
28 70
i çindekiler
46

ELEKTRONİK GÜVENLİK
70 CCTV hayatınızın bir parçası
72 Sınırlarınız için akılcı çözümler
74 Balıkgözü kamera ile hiçbir nokta
gözden kaçmayacak
BİLGİ GÜVENLİĞİ
76 Siber saldırı korkuları yerinde mi?
GÜVENLİK HİZMETİ
78 GÜSOD’un Avrupa Güvenlik Hizmetleri
Konfedrasyonu üyeliği
YANGIN GÜVENLİĞİ
80 Köpüklü söndürme sistemleri
84 Faast hassas duman algılama
sistemi
86 Yangına karşı erken müdahale
mümkün
90 Yıllık Kapak ve
Fokus konuları
92 ABONE FORMU
94 Reklam İndeksi
76
KASIM 2016
Özel Güvenlik Federasyonu adına
imtiyaz sahibi
O. Oryal ÜNVER
Yürütme Kurulu
O. Oryal ÜNVER
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Yusuf Vehbi DALDA
Genel Yayın Yönetmeni
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlik-yonetimi.com
Yazı İşleri Müdürü
Yeşim ÖZDEMİR
yesim@guvenlik-yonetimi.com
Reklam Koordinatörü
Ergin KAPTAN
ergin@guvenlik-yonetimi.com
Reklam ve Satış Sorumlusu
Bahar GÜLERYÜZ
bahar@guvenlik-yonetimi.com
Danışma Kurulu
Alp SAUL
Arzu YÜKSEL
Doç. Dr. Gazi UÇKUN
Füsun KOCAMAN
Gültekin FİŞEK
Hakan ÖZALP
İsmail UZELLİ
Murat KÖSEREİSOĞLU
Okyay ŞENTÜRK
O. Oryal ÜNVER
Osman Levent CELASUN
Prof. Abdurrahman KILIÇ
Taner ALBAYRAK
Yusuf Ziya ÖNCEL
Grafik Tasarım ve Baskıya hazırlık
Derya BOZKURT
derya@guvenlik-yonetimi.com
Yayın Türü
Yerel Süreli Yayın
Ayda bir yayınlanır.
Yönetim Adresi
Arkhe Tanıtım Hizmetleri
Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat: 12 No:2049
Okmeydanı / Şişli / İstanbul
Tel: (212) 210 54 45
Tel: (533) 413 78 08
Baskı
VERİTAS BASIM MERKEZİ
Tel: 444 1 303
Özel Güvenlik Sektörünün sesi Güvenlik Yönetimi Dergisi, sektörü
bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu dergide yer alan her türlü
haber, bilgi ve yorumlar; güvenilir olduğuna inanılan kaynaklar
tarafından hazırlanmış araştırma raporları, değerlendirmeler, atıflar,
çeviriler ve istatistikî verilerden derlenmiştir. Dergide yer alan tüm
reklamların sorumluluğu firmalara, yazılardaki ve söyleşilerdeki
görüşler sahibine aittir.
Dergide yer alan yazılar izin alınmadan ve kaynak gösterilmeden
hiçbir şekilde kullanılamaz.
tanıtım hizmetleri
Perpa Ticaret Merk. B Blok Kat: 12 No: 2049 Okmeydanı / Şişli / İstanbul
Tel: (212) 210 54 45 Faks: (212) 210 54 45 Gsm: (533) 413 78 08
GüvenlikYönetimi
ÖZEL GÜVENLİK SEKTÖRÜNÜN SESİ AYDA BİR YAYINLANIR
78

6 n GüvenlikYönetimi Kasım 2016
BAŞKAN
b
Değerli okurlarımız;
Binalarda ve tesislerde; güvenliğin tesisine yönelik olarak
birçok uygulamada görev periyotları 7 gün 24 saati
kapsamaktadır. Bu sürelerde görev alan özel güvenlik
görevlilerinin dikkat hassasiyetleri özellikle görev değişim
zamanlarında zafiyete sebebiyet verebilmektedir. Yani bu
hususun hem özel güvenlik görevlileri hem de korunma
yapılan yer veya tesis içinde bir risk olduğu gerçeği her zaman
göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca görev süresince diğer hassasiyet oluşturacak zamanlar
da olabilecektir. Aslında sekiz saatlik çalışma periyodu yeteri
kadar uzun bir süredir. Bu zaman diliminde özel güvenlik
görevlilerinin tuvalet ihtiyacı, beslenme ihtiyacı ve beklerken
uyuklama gibi konulara dikkat edilmelidir.
Güvenliğin sürekliliği bakımından sistemi etkin durumda
tutmak yönetenlerin sorumluluğundadır. Özel güvenlik
görevlilerinin düşük ücretle çalışıyor olması, çalışanların
fazla mesai yapmaları talebini birlikte getirmektedir. Bu
durumun güvenlik zafiyetine sebebiyet vermesi hususuna
dikkat edilmelidir.12 saatlik vardiya uygulamaları ancak düşük
yoğunluklu görevlerde kullanılmalıdır.
Ortalama bir insanın aralıksız dikkat süresi 20 dakikadır. Bu
süreden sonra dikkati tekrar toplamak gerekir. Bu bağlamda
güvenliğin elektronik sistemlerle desteklenmesi önem arz eder.
Bir alışveriş merkezinde üst araması yapan kişinin herkese
aynı işlemi yapması bazen yanlış olabilir. Ancak bunu zaman
zaman zafiyet olarak değerlendirmekte mümkündür.
Bir özel güvenlik görevlisi her zaman pür dikkat çevreyi
kontrol edemez. Bakış açısı, bulunduğu yerin özellikleri onun
etkinliğini belirler.
Yangın gibi afetlerde sistemler vasıtasıyla dumanı tespit
etmek ve sistemi çalıştırmak yaygın olarak kullanılmaktadır.
Ancak bu sistemlerinde bazen teknik arızalar verebileceği
unutulmamalıdır. Özetle; güvenliğin tesisinde özel güvenlik
görevlilerinin çalışma süresinin yanı sıra zihninin de uygun
olması gerektiği hiç göz ardı edilmeyecek bir durumdur.
Sağlıklı, güvenli ve mutlu yarınlar dileklerimle…
Sağlıklı, güvenli ve mutlu yarınlar dileklerimle…
Özel güvenlik görevlilerinin
çalışma süreleri ve dikkatleri
O. Oryal ÜNVER
ÖGF (Özel Güvenlik Federasyonu)
Yönetim Kurulu Başkanı
Binalarda ve
tesislerde; güvenliğin
tesisine yönelik olarak
birçok uygulamada
görev periyotları 7 gün
24 saati kapsamaktadır.
Bu sürelerde görev
alan özel güvenlik
görevlilerinin dikkat
hassasiyetleri özellikle
görev değişim
zamanlarında
zafiyete sebebiyet
verebilmektedir.

EDİTÖR
c
Can güvenliği bir vakte kadar öncelikli güvenlik ihtiyacı iken; teknolojik
gelişmelere bağlı olarak mülkün korunması gerekliliği doğmuştur. Devlet eliyle
sağlanan güvenliğin bazı alanlarda yetersiz kalması özel alanlarda ihtiyaç
duyulan güvenliğin ticari olarak güvenlik hizmeti veren şirketler aracılığıyla
sağlanması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Ülkemizde özel alanlarda güvenlik,
1981 yılında uygulanmaya başlamıştır. 2004 yılında ise 5188 Sayılı Özel
Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kabul edilmiştir. Ticari amaçlı hizmet veren
güvenlik şirketlerinin kurulmasına ve hizmet vermesine izin verilmesi ile birlikte
özel güvenlik personeli giderek artış göstermiştir. 2016 EGM verilerine göre 1511
özel güvenlik şirketi ile 745 özel güvenlik eğitim kurumu faaliyet izni almıştır.
Eğitimlerini tamamlayan 1017580 kişi özel güvenlik sertifikası sahibi olmuş;
bunun 270873 aktif güvenlik görevlisi olarak çalışmaktadır. Özel güvenlik hizmet
alanlarının genişlemesi nitelikli personele duyulan ihtiyacı da birlikte getirmiştir.
Özel güvenlik hizmetlerinin amaca yönelik faaliyet göstermesi, istenilen seviyede
hizmet görmesi, görevinde profesyonelleşmeyi ve belirli disiplinlere bağlı olmayı
gerektirir. Yine Türkiye’de üniversiteler bünyesindeki meslek yüksekokullarında,
günümüz itibariyle toplam 17 üniversitede 2 yıllık ön lisans düzeyinde eğitim
veren “Özel Güvenlik ve Koruma Programı” bulunmaktadır. Ayrıca faal olarak
eğitim ve öğretim faaliyetinde bulunan bu üniversitelerin yanında, yaklaşık 20
kadar üniversitede de “Özel Güvenlik ve Koruma Programı” onayı verilmiş ve
yakın zamanda eğitim öğretime başlanacağı söylenmektedir. Yine yaklaşık 40
üniversite bünyesinde 2 yıllık ön lisans düzeyinde eğitim veren “Özel Güvenlik
ve Koruma Programı” bulunmaktadır. Kapak konumuzda “Özel Güvenlik
Eğitimi”ne ilişkin önemli yazılarımız yer alıyor.
Bu sayıda fokus konumuz ise “Hastane Güvenliği”. Genel olarak hastaneler;
güvenlik sistem ve hizmetleri uygulama açısından en güç alanlardan biridir.
Hastaların, hasta yakınlarının, ziyaretçilerin ve sağlık personellerinin psikolojik
özellikleri, sağlık hizmetlerinin 24 saat süresince tam zamanlı bir şekilde devam
etmesi, sağlık kurum ve kuruluşlarının halka açık yerler olması, adli olaylara sık
rastlanılması özel olarak hastane güvenlik hizmetlerinin önemini artırmaktadır.
Yine hastaneler verdiği hizmet itibarı ile herkesin serbestçe ve kolaylıkla
ulaşabileceği kurumlardır. Ancak bu durum hastaneleri suçlu veya suç işlemeye
eğilimli kişilerinde rahatlıkla girip çıkabileceği yerler haline getirmektedir. Yine
hastane hizmetleri, doğası gereği kişisellik ve mahremiyet gerektirmektedir. Bina
güvenliğinin yanı sıra hem hastaların hem de çalışanların bilgilerinin, kişisel
eşyalarının ve mahremiyetinin korunması, hastanede yapılan teşhis ve tedavi
hizmetleri kadar önem arz etmektedir. Hastane güvenliğinde en hassas konuların
başında yangın güvenliği gelmektedir. Acil anons ve sesli tahliye sistemi, CCTV
sistemi, hırsız alarm sistemi, geçiş kontrol sistemi, hasta / personel / demirbaş /
yenidoğan takip sistemi, hemşire çağrı sistemi, intercom sistemi, anahtar yönetim
sistemi vb. sistemlerin de hastane güvenliğinde önemli bir yeri var. Tüm bu
detaylara ilişkin yazılarımızı ilgili disiplin başlığımız altında bulabilirsiniz.
Sektörden sayfalarımızın bu sayıda iki konuğu var; Özel Güvenlik Federasyonu
Yönetim Kurulu Başkanı Oryal Ünver ve Nemesis Elektronik Sistemler Ltd. Şti.
Genel Müdürü Onur Akkaya.
Elektronik güvenlik, bilgi güvenliği, güvenlik hizmeti ve yangın güvenliği disiplin
başlıklarımız da her zaman olduğu gibi teknik yazılar, makaleler ve uygulama
anlatımlarıyla dolu.
Güvenli günler dileğiyle
Devlet eliyle
sağlanan güvenliğin
bazı alanlarda
yetersiz kalması, özel
alanlarda ihtiyaç
duyulan güvenliğin
ticari olarak güvenlik
hizmeti veren
şirketler aracılığıyla
sağlanması
gerekliliğini ortaya
çıkarmıştır.
Özel güvenlik eğitimi
Devrim BOZKURT
devrim@guvenlik-yonetimi.com

GÜNCEL
Loomis İstanbul Jewelry
Show’daki yerini aldı
Loomis Türkiye; 13-16 Ekim
tarihleri arasında İstanbul Fuar
Merkezi’nde gerçekleştirilen 43. İs-
tanbul Jewelry Show’a damga vurdu.
Fuara katılan firmaların %90’nın
değerli eşyalarını 10 tonluk kasalar-
da koruyan Loomis, katılımcılara
sunduğu güvenli ve hızlı hizmetle
yine tam puan aldı. Güvenlikli nakit
ve değerli maden lojistik sektörünün
Türkiye’deki en büyük oyuncusu
Loomis Türkiye; kuyumculuk sek-
törünün en önemli etkinliği İstanbul
Jewelry Show’da (IJS) katılımcı fir-
malara sunduğu kasalama ve değerli
kargo taşıma hizmetleriyle fuara
katılan firmaların güvenilir iş ortağı
oluyor. İstanbul Fuar Merkezi’nde
(CNR Expo) 13 - 16 Ekim tarihleri
arasında gerçekleştirilen fuara katılan
firmaların değerli madenlerini 10 ton-
luk özel üretim 2.5 metreye 7 metre
ölçülerinde dev iki kasada koruyan
Loomis, fuarda kurduğu stantta da
nakit ve kıymetli eşya taşıma alanında
sunduğu çözümleri tanıttı. 2000 yılın-
dan bu yana İJS’nin hem mart hem
de ekim ayağında yüksek güvenlikli
kasalama hizmetini önemli yatırımlar
eşliğinde sağlayan ve bugüne kadar
hiçbir güvenlik sorunu yaşatmayan
Loomis, şirketlere ayrıca noktadan
noktaya teslim hizmeti sunuyor.
Verdikleri hizmetler hakkında açıklama
yapan / Loomis Bölge Müdürü Ali
Atatoprak; müşterilere her sene olduğu
gibi bu sene de güvenli ve hızlı bir
hizmet sunduklarını ifade etti. Atatop-
rak, sözlerine şöyle devam etti: “2000
yılından beri İJS’nin demirbaşı konu-
mundayız. Geçtiğimiz yıllarda olduğu
gibi bu yıl da hem yerli hem de yabancı
katılımcıların ürünlerini güvenli bir
şekilde koruyoruz ve taşıyoruz. 150’ye
yakın Loomis personeli bu hizmetleri
eksiksiz sunmak için büyük bir titizlikle
çalışıyor. Loomise teslim edilen ürünler
sigortalı bir şekilde muhafaza ediliyor;
ürün teslim alırken ve teslim ederken
özel mühürleme yaparak tüm riskleri
ortadan kaldırılıyor. Fuarda sergile-
nen Nadir Metal tarafından altından
yapılmış dev Çamlıca Cami ziyaretçile-
rin yoğun ilgisini çekti. Yapımı üç ayda
tamamlanan camii maketinde toplam-
da 233 kilo 680 gram altın, 73 kilo 540
gram gümüş bulunuyor. Altın makette,
bin 805 adet 100 gram külçe altın,
bin 384 adet 20 gram külçe altın, 75
adet 100 gram külçe gümüş kullanıldı.
Camiinin fuarda taşınmasını ve gece
kasalanmasını ise Loomis üstlendi.
Amerika Birleşik Devletleri ve Av-
rupa Birliği’nin bu yıl ki yıllık kam-
panyalarını; hükümet ve tüketiciler
arasında ortak çaba sağlanarak
küçük ve orta ölçekli işletmelerin ve
eğitim kurumlarının daha güvenli
online olmaları için gerek duyulan
kaynaklara güvenli olarak erişimi-
nin sağlanması oluşturmaktadır.
ASIS, kişisel ve örgütsel siber
farkındalığın güçlenmesine yar-
dımcı olmaktan ve bu güvenlik bilinci
girişimini desteklemekten memnuniyet
duymaktadır. ASIS, iç güvenlik siber
güvenlik temalarını haftalık ABD Bö-
lümünde pdf olarak sunmaktadır. Ekli
linkte tüm içerikler ücretsizdir; ancak
giriş yaparak bu bilgilere erişmek için
ücretsiz bir ASIS hesabı oluşturmanız
gerekir. weekly U.S. Department of
Homeland Security cyber security
themes (pdf).
“Ekim” ayı Amerika ve Avrupa’da
siber güvenlik farkındalık ayı

GÜNCEL
Stevie Awards Ödülleri sahiplerini buldu
Türkiye’nin güvenlik alanındaki li-
der ismi Pronet; fark yaratan müşteri
deneyimi çalışmalarıyla almaya hak
kazandığı Stevie Awards ödüllerine;
21 Ekim’de Roma’da gerçekleştirilen
törenle kavuştu. Pronet adına ödülü
alan Pazarlama ve İş Geliştirmeden
Sorumlu Genel Müdür Yardımcı-
sı Ediz Habip; alarm sonrasında
abonelerine ortalama 10 saniye
içinde ulaşarak, 40 saniyelik dünya
standardının çok üstünde bir per-
formans gösterdiklerini vurguladı.
Habip “Müşterilerimize benzersiz
bir deneyim yaşatma çabamız son
olarak, alanının en prestijli ödü-
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kuru-
mu (BTK) tarafından operatörlere
gönderilen talimatta VPN servisleri-
nin kapatılması istendi. T24 internet
sitesinden Füsun Sarp Nebil’in
haberine göre, BTK tarafından
operatörlere gönderilen talimat ile
5651 sayılı kanunun 6. maddesinin
1. fıkrasının ç bendi çerçevesin-
lüyle de tasdik edilmiş oldu” dedi.
Güvenlik sektörünün lider oyuncusu
Pronet; Stevie Awards 2016’da layık
görüldüğü ödüllerini, 21 Ekim akşa-
mı Roma’da gerçekleştirilen törenle
teslim aldı. Dünyanın en saygın iş
ödülleri organizasyonlarından Stevie
Awards’a bu yıl 70’den fazla ülke-
den 4 bine yakın firma aday olmuş,
Pronet ise 4’ü altın 3’ü bronz olmak
üzere toplam 7 ödül kazanmıştı.
Abonelerine 10 saniyede
ulaşarak dünya standartlarını
aşıyor
Ödülü Pronet adına teslim alan
Pazarlama ve İş Geliştirmeden
Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı
Ediz Habip; özellikle ‘Yılın Müşteri
Hizmetleri Ekibi’ alanındaki ödülün
kendileri için çok anlamlı olduğunu
belirtti. Habip konuşmasında şu
ifadelere yer verdi: “Fark yaratan
bir müşteri deneyimi sunabilmek
için yaptığımız çalışmalar Pronet
için son derece önemli. Yaptığımız
teknik yatırımlar sayesinde, alarm
sonrasında abonelerimize ortalama
10 saniye içinde ulaşıyoruz. Bu süre
dünya genelinde 40 saniye civa-
rında. Ekibimizin özenli çalışması
sayesinde bugüne kadar on binlerce
hayat kurtardık. Bu bizim için zaten
çok büyük bir ödül.”
de VPN servislerinin kapatılması
istendi. Habere göre kapatılması
istenen servisler arasında, Tor Project,
VPN Master, Hotspot Shield VPN,
Psiphon, Zenmate VPN, Tunnel-
Bear, Zero VPN, VyprVPN, Private
Internet Access VPN, Espress VPN,
IPVanish VPN var. İnternet kullanıcı-
ları erişim engelleme kararlarını VPN
VPN servisleri kapanıyor mu?
“Müşteri deneyimi alanındaki
fark yaratan çabamız Stevie
ödülleriyle tasdik edildi”
Habip sözlerini şu şekilde sürdürdü:
“Müşterilerimize benzersiz bir dene-
yim yaşatmak için dünyadaki trend-
leri ve teknolojileri yakından takip
ediyor, bunları altyapı ve hizmetleri-
mize yansıtıyoruz. Bu çabamız son
olarak, alanının en prestijli ödülü
Stevie Awards ile tasdik edilmiş
oldu. Hedefimizde ise müşterileri-
mize sunduğumuz hizmet kalitesini
hep daha ileriye taşımak var.”
Pronet’in Stevie Awards’ta
kazandığı altın ve bronz ödüller
şunlar:
Altın
Yılın Müşteri Hizmetleri Ekibi
Elektronik Sektöründe Yılın Şirketi
Yardımcı Uygulamalar ve
Servisler: Pronet Panik Butonu
Uygulaması
Mobil Uygulamalar: Pronet Panik
Butonu Uygulaması
Bronz
Yeni Ürün Yazılımı - Güvenlik Çö-
zümü: Phantom Call
Yılın PR Kampanyası: Panik Buto-
nu Uygulaması
Yılın Teknoloji PR Kampanyası:
Panik Butonu Uygulaması
servisleri ile aşabiliyorlar. İnternette
yaşanan yavaşlama sonrasında açıklama
yapan Başbakan Binali Yıldırım da,
“Güvenlik açısından zaman zaman bu
tür tedbirlere başvurulabilir. Arkadaş-
lar güvenlik açısından bu tip tedbirler
alabilir. Bunlar geçici tedbirlerdir.
Tehlike bertaraf edildikten sonra her
şey normale döner” demişti.

GÜNCEL
Spor takımı seyahat güvenliği raporu
Norm Teknik A.Ş. “bilgiyi pay-
laşın” ideolojisiyle 1997 yılından
beri faaliyet gösterdiği yangın
sektörüne yönelik bilgi ve tecrübe-
lerini paylaşmaya devam ediyor.
TÜYAK Vakfı kapsamında gerçek-
leştirilen olan 2016-2017 Eğitim
Seminerleri Altın Sponsoru da
olan Norm Teknik A.Ş. “Ortak bir
coğrafyayı paylaştığımız her bir bi-
reyin bir diğeri için sorumlulukları
olduğuna inanıyoruz bundandır ki
ortak paydaya sahip olduğumuz
vatandaşlarımızı, meslektaşla-
rımızı profesyonel olduğumuz
Peter Tarlow ve Jacques R. Island’ın
hazırladıkları “Spor Takımı Seyahat
Güvenliği” Yönetici Özeti’nde;
Spor Takımı Seyahat Güvenliği
(“STTS”); sahne arkası, Olimpiyat
Oyunları gibi önemli etkinliklere
dayalı uygulamaları ya da spor
yarışmalarını, amatör ve üniversite
ekipleri rekabetçi spor karşılaşma-
larını, bütün kademelerine katılan
atletik ekiplerini kapsar ve güvenlik
için 5 ana hedef belirlenir. Özetle;
• Mevcut kaynakların türlerin
tanımlanması(sporcuların artan
şiddetin farkındalığında olmaları ve
gezginler için tıbbi bilgiler vb.)
alan dâhilinde bilgilendirme isteği
içerisindeyiz” diyor.
Birçok farklı platformda, markadan
bağımsız teknik bilgi paylaşımı ile
de en çok yazılı doküman üreten
firma olduklarının altını çizen Norm
Teknik A.Ş. bilgiyi paylaştıkça doğru
uygulamaların belirli yönetmelik ve
standartlara uygun şekilde artış gös-
tereceğini ifade ediyor. Ayrıca sistem
tasarımlarından, proje süreçlerine
kadar süregelen uygulamaların
sürdürülebilirliklerinin aratacağına
inandıklarını, bu yüzden her fırsatta
bilgi paylaşımının önemini vurgula-
Norm Teknik A.Ş. seminer
programlarına devam ediyor
dıklarını belirtiyor.
2016-2017 TÜYAK Eğitim
Seminerlerine; “Gazlı Söndürme
Sistemleri” ve “Köpüklü Söndür-
me Sistemleri” alanlarında konuş-
macı olarak katılacak olan Norm
Teknik A.Ş. yangın güvenliği ile
ilgili konuların görüşüleceği bu
etkinliğe tüm sektör profesyonel-
lerini ve bilgi edinmek isteyenleri
davet ediyor. Ve sektör açısından
farkındalık yaratacak bu tarz
etkinliklerin arttırılması için ça-
lışmalarına hız kesmeden devam
edeceklerini belirtiyor.
• Kamu kurumları ve özel güven-
lik tarafından hazırlanan raporların
güncellenenlerinin gözden geçiril-
mesi,
• “STTS” içeriği ile raporlarda
önerilen yaklaşımlar arasında sen-
tezleme yapılması,
• Geniş çaplı ve süresi uzayacak
bir okazyon mu? Festival gibi ya da
günlük bir olay mı?
• İhtiyaçların belirlenmesi;
* STTS personeli için gerekli
güvenlik eğitimi
* Türlü fonksiyonların ve bir
STTS olayında davranışların
tanımı,
* Şablonlar ve araçlar; STTS
yöneticileri ve uygulayıcıların
araştırmalarına dayalı.
Peter Tarlow ve Jacques R. Island;
Güvenlik Araştırması Bağlantılı
Raporlar (CRISP) ile ilgili olarak
yaptıkları açıklamada; içgörü
(farkındalık) sağlamaya yönelik
güvenlik sorunları ile farklı türde
etkin mücadele edilebilmesini
sağladıklarını anlattılar.
Ve dünyanın dört bir yanından
gelen kanıtlar, mevcut güvenlik
eylemleri ile bilimsel araştırmala-
rın bağlanmasına yardımcı olarak
daha iyi uygulamaların oluşma-
sına sebep olduğunu ifade ettiler.
Ekli linkte ASIS tarafından
yayınlanan tüm rapora ulaşabilir-
siniz. https://foundation.asison-
line.org/FoundationResearch/
CRISP-Reports/CRISP-Report-
Library/sports-team-travel-
security/Documents/Sports%20
Team%20Travel.pdf

GÜNCEL
TÜYAK Duman Kontrol Sistemleri
Semineri gerçekleşti
Yasal olmayan Drone’lar avlanacak!
TÜYAK Türkiye Yangından Ko-
runma ve Eğitim Vakfı/Yangından
Korunma Derneği 2016/17 Eğitim
Seminerlerinin ilki olan Duman
Kontrol Sistemleri Semineri gerçek-
leşti. 22Ekim 2016’da Yıldız Teknik
Üniversitesi Oditoryum Salonu’nda
düzenlenen, seminere katılım oldukça
yoğundu. Seminer’de Oturum
Başkanlığını Prof. Dr. Abdurrahman
Kılıç yaptı. Seminer TÜYAK Derne-
ği Başkanı Filiz Mumoğlu’nun açılış
konuşmasıyla başladı. Mumoğlu
“Yolumuza ışık tutan Onursal Baş-
kanımız Sn. Prof. Dr. Abdurrahman
Kılıç başta olmak üzere profesyonel
iş yaşamının yanı sıra bu semineri
yapmamızda özveriyle çalışan Eğitim
Uygun fiyatları sebebi ile her geçen
gün kullanıcı sayısı artan drone’lar
ve İHA’lar (insansız hava araçları),
yasal olmayan kullanımlarda kamu
ve ticari alanlar için tehdit oluştu-
ruyor. İzinsiz görüntü ve ses kaydı
yapılabilen bu cihazlar, direkt olarak
terör amaçlı da kullanılabiliyor.
İşte bu durumun önüne geçmek
isteyen ASELSAN, İnsansız Hava
Araçlarını Önleyen Hava Savunma
Komisyonu Başkanı Deniz Ati’ye ve
komisyon arkadaşlarıma, sunum-
ların teknik değerlendirmelerini
yapan Özlem Karadağ’a, vizyon ve
tecrübesi ile büyük faydalar sağlayan
Uluslararası Komisyon Başkanımız
Sayın Numan Şahin’e teşekkürü
borç bilirim” dedi. Ocak ayında
Ankara’da sonrasında İzmir’de
gerçekleşecek seminerlerin haberini
veren Mumoğlu, yapıcı eleştiriler ile
destek beklediklerini ifade etti. Prof.
Dr. Abdurrahman Kılıç ise yaptığı
konuşmada şu ifadelere yer verdi:
“Duman içinde bulunan zehirli gazlar
ve katı maddeler ile en çok ölüm ve
yaralanmalara neden olan faktördür.
Yapılan istatistiklere göre ölümlerin
Sistemi (İHTAR) geliştirdi. Kamuya
ait alanlar ile ticari bölgelerin mikro
ve mini boyutlardaki İHA’ların, dro-
ne’ların yasal olmayan faaliyetlerine
karşı korunması amacı ile geliştiri-
len İHTAR, müstakil binalardan
hava alanlarının güvenliğine kadar
geniş bir yelpazede kullanım imkânı
sunmakta. İHA’ların tespit edilmesi,
otomatik olarak takibe alınması,
tehdit olarak işaretlenmesi ve yasal
%90’a yakını duman nedeniyle olmuştur.
Panik yaratması ve içinde bulunan gazlar
nedeniyle yangında oluşan dumanın,
Duman Kontrol Sistemleri ile kontrol
altına alınması gerekir. Burada bu gün
bu konuyu ele alacağız.” Seminerin ilk
konuşmacısı ATC Firması’ndan Artur
Altunkeser oldu. Altunkeser; “Kapalı
Otopark Havalandırma Sistemlerinin,
Yangın ve Dumanla Mücadeleye Yönelik
Tasarımı” başlıklı sunumunu gerçekleş-
tirdi. İkinci sunum Sodeca Firması’ndan
Arnau Tinto Ventura tarafından, “Kaçış
Yollarının Korunması için EN 12101-
6’ya göre Basınçlandırma Sistemleri”
oldu. Simültane çeviri ile katılımcıların
dinlediği bu sunumdan sonra soru cevap-
lar ile yarım günlük etkinlik sona erdi.
olmayan faaliyetlerinin en uygun
karşı tedbir ile engellenmesini sağ-
layan İHTAR, birden fazla tehdide
karşı da yanıt verebiliyor. GPS
sinyal kanallarını karıştıran İHTAR,
İHA’ların ve drone’ların kullanımını
engellediği gibi cihazların kontrolü-
nü de ele geçiriyor. Merkezi komuta
kontrolü ile yönetilen İHTAR, hedef
yönünü şaşırtabilen sinyal bozucu
sistemi de barındırmakta.

Hanwha Techwin’e geçiş sürecini
iş ortaklarına anlattı. Etkinlik-
te yeni ürünleri ise Hanwha
Techwin Teknik Müdürü Devrim
Esentürk tanıttı. Esentürk; yeni
modeller Wisenet Q, Wisenet
P ve Wisestream teknolojisi-
Hanwa Techwin Wisenet
Serisini tanıttı
Hanwha Techwin Point Hotel
Gayrettepe’de düzenlediği etkinlikte
yeni ürünlerini bayilerine tanıttı.
Yoğun bir katılımın sağlandığı
etkinlikte açılış konuşmasını yapan
Hanwha Techwin Ülke Müdürü
Yasin Altaş; Samsung Techwin’den,
GÜNCEL
ni anlattı. Etkinliğin sonunda iş
ortaklarıyla keyifli bir akşam yemeği
yiyen Hanwha Techwin yöneticileri
düzenledikleri eğlenceli aktivitelerle
bayileriyle keyifli bir akşam geçirdi.
Etkinlik iyi dilek ve temennilerle
sona erdi.
Yangın Tesisatında Sulu Söndürme
Sistemleri Semineri
Detay Yangın Danışmanlık
Tasarım ve Eğitim Hiz. A.Ş. 27
Ekim 2016 tarihinde Yangın
Tesisatında Sulu Söndürme Sis-
temleri Seminerini gerçekleştirdi.
Sunumunu Makine Mühendisi
Barış Topal’ın yaptığı seminerde
yağmurlama (sprinkler) sistemleri,
ıslak borulu sprinkler, kuru borulu
sprinkler, baskın sprinkler, ön-
tepkili sprinkler, sabit boru tesisatı
ve yangın dolapları, hidrant siste-
mi, itfaiye su verme bağlantısı
ve yangın pompaları anlatıldı.
Makine Mühendisleri Odası
Ankara Şubesi Eğitim Salo-
nunda gerçekleştirilen seminer
yoğun ilgi gördü.

ç
Çocukların yetenekleri ne kadar erken yaşta fark edilebilir ve
desteklenirse şüphesiz o kadar iyi olur. İstemediğimiz durumlarda
onların yeteneklerinin önüne set çekmek, çatışmaya girmek yerine
olumlu yerlere yönlendirmeye çalışmak daha akılcı ve faydalı olur.
Çocuklarımızı sevmedikleri, yapı ve yeteneklerine uygun olmayan şeylere
zorlamak çocuklarımıza da bize de fayda sağlamaz.
Çocuğumuzun kusurunu görünce gerektiğinde ikaz ettiğimiz gibi
düzelttiğinde de ya da güzel bir şey yaptığında da takdir etmeyi
bilmeliyiz ki bize olan güveni artsın ve ikazlarımız etkili olsun.
Yalnız takdirlerimizin gerçekçi olmasına dikkat edelim. Aksi halde
çocuğun size olan güveni sarsılır sözlerinizi ciddi bulmaz; kendine
olan güveni de kaybolur. Öyleyse övgüde de aşırıya kaçmamak lazım.
Sözleriniz doğru olsun. Aşırı övgüler çocuğun ayaklarını yerden
kesip sonrasında büyük hayal kırıklıklarına yol açabilir. Tenkitlerde
ise meseleyi gerektiğinden fazla büyütür ve hakkı teslim etmezseniz
inandırıcılığınızı ve etkinizi kaybedersiniz.
Çocuklar bırakın başkalarıyla; kendi kardeşleriyle bile kıyaslamamalıdır.
Çünkü aşağılanan çocukların kendine güvenleri gelişmez. Çocukları
birbirleri ile yarış havasına değil birbirlerini destekleyerek birbirleriyle
yardımlaşarak hedefe doğru koşu havasına sokun.
Hatalarını mümkün olduğu kadar doğrudan değil dolaylı yollardan
belirtmeye çalışın mesela isim vermeden ve kimseyi de zan altında
bırakmadan genel konuşabilirsiniz.
Çocuğun anne - baba tarafından devamlı tenkit edilmesi; aşırı sert
tepkiler, başkalarının önünde azarlanmalar çocukta aşağılık duygusuna
yol açar. Çocuğun kişiliğini değil davranışlarını eleştirin. Ona “sen
şöylesin” demektense “yaptığın hareket şöyle” demek daha doğru olur.
Bu sayede çocuk hareketleri ve kişiliği arasındaki farkı ayırt etmeyi
öğrenir.
“Sen kıskançsın, inatçısın” demekten kaçınıp kıskançlık ve inatçılık
üzerinde birlikte düşünmek, çocuğun özgüvenini geliştirmesini doğrudan
sağlar. Bu arada çocukların yeteneklerinin toplum içinde; kusurlarının
ise yalnızken söylenmesi gerektiğini unutmamalıyız.
Çocuğa “su getir” diye bağırmak ve argo kelimelerle hitap etmek başka,
“ bana bir su getir” demek başka “ bana bir su getirir misin?” demek
daha başka, “ bana bir su getirir misin yavrucuğum” demek ise çok
daha başkadır.
Bunların her biri çocuğun ruhunda ayrı ayrı hisler uyandırır. Belli
ya da belirsiz ayrı ayrı tepkilere yol açar. Çocuğun yapılanmasında;
şekillenmesinde ayrı bir tuğla ya da harç olur ve maalesef siz bunun
belki hiç farkında bile olmazsınız.
Farkında olunabilmesi dileğimle…
Çocuğun anne
- baba tarafından
devamlı tenkit
edilmesi; aşırı sert
tepkiler, başkalarının
önünde azarlanmalar
çocukta aşağılık
duygusuna yol açar.
Çocuğun kişiliğini
değil davranışlarını
eleştirin.
HAYATA BAKIŞ
“Tenkitlere dikkat”
Oğuz GÜLAY

KAPAK KONUSU
T
ürkiye’de üniversiteler
bünyesindeki meslek
yüksekokullarında,
günümüz itibariyle toplam
17 üniversitede 2 yıllık
ön lisans düzeyinde eğitim veren
“Özel Güvenlik ve Koruma Progra-
mı” bulunmaktadır. Ayrıca faal ola-
rak eğitim ve öğretim faaliyetinde
bulunan bu üniversitelerin yanında,
yaklaşık 20 kadar üniversitede de
“Özel Güvenlik ve Koruma Progra-
mı” onayı verilmiş ve yakın zaman-
da eğitim öğretime başlanacaktır.
Yaklaşık 40 üniversite bünyesinde
2 yıllık ön lisans düzeyinde eğitim
veren “Özel Güvenlik ve Koruma
Programı” bulunmaktadır, diye-
biliriz. Faal olanlardan bazıları
aşağıda sıralanmaktadır.
İstanbul Üniversitesi Teknik
Bilimler Meslek Yüksekokulu Özel
Güvenlik ve Koruma Programı
Kocaeli Üniversitesi Özel
Güvenlik ve Koruma programı ile
ikinci öğretim programı,
Kafkas Üniversitesi (Kars) Özel
Güvenlik ve Koruma Programı ile
Gaziantep Üniversitesi Özel
Güvenlik ve Koruma programı ile
İnönü Üniversitesi (Malatya)
Malatya M.Y. O. Özel Güvenlik ve
Koruma Programı ile ikinci öğretim
programı,
İstanbul Arel Üniversitesi Özel
Güvenlik ve Koruma programı,
Osmaniye Korkut Ata Üniver-
sitesi Özel Güvenlik ve Koruma
programı,
Aksaray Üniversitesi Özel Gü-
venlik ve Koruma programı,
Giresun Üniversitesi Espiye
M.Y. O. Özel Güvenlik ve Koruma
Bölümü,
Sütçü İmam Üniversitesi (Kah-
ramanmaraş) Türkoğlu M.Y. O.
Özel Güvenlik ve Koruma,
Uludağ Üniversitesi M.Y. O.
Özel Güvenlik ve Koruma,
Anadolu Üniversitesi (Eskişe-
hir) Açık Öğretim Fakültesi Özel
Özel Güvenlik Sektörü; üniversiteler ile işbirliği
içinde çalıştığı takdirde, en önemli ihtiyacı olan
kalifiye eleman temini ve alt ve orta dereceli
yönetici profilinin yetişmesi konusunda çok büyük
kazanımlar elde edecektir.
Ali Serdar GÜLTEK / Öğretim Görevlisi
Murat İNANKUL / Uzman Eğitmen
Güvenlik sektöründe
eğitimin önemi

Kasım 2016 GüvenlikYönetimi n 23
Güvenlik ve Koruma Bölümü,
Süleyman Demirel Üniversitesi
Burdur M.Y. O. Özel Güvenlik ve
Koruma Programı,
Mustafa Kemal Üniversitesi
(Hatay) Özel Güvenlik ve Koruma
Programı
Karabük Üniversitesi Eski
Pazar M.Y. O. Özel Güvenlik ve
Koruma bölümüdür (Karabük
Üniversitesi, 2011).
Bahçeşehir Üniversitesi Özel
Güvenlik ve Koruma Programı,
Muğla Sıtkı Koçman Üniver-
sitesi Köyceğiz Meslek Yükse-
kokulu Özel Güvenlik ve Koruma
Programı,
Yalova Üniversitesi Çınarcık
Meslek Yüksekokulu Özel Güven-
lik ve Koruma Programı
İstanbul Üniversitesi
Rektörlüğü’nün 25 Temmuz 2001
tarihinde 32394 Sayılı yazısı ile
teklif edilen ve Yükseköğretim
Kurulu Başkanlığı’nın 22 Kasım
2001 26974 Sayılı uygunu ile
İstanbul Üniversitesi Teknik
Bilimler Meslek Yüksekokulu’nda
2002-2003 eğitim öğretim yılında
açılan program Türkiye’de bir ilk-
tir. İlk önce Savunma ve Güvenlik
olarak, daha sonra 2009 yılında
Özel Güvenlik ve Koruma şeklinde
adlandırılan program; Türkiye’de
özel güvenlik sektöründe istihdam
edilecek özel güvenlik persone-
lini yükseköğretim düzeyinde
yetiştiren ilk eğitim programıdır.
Önceleri üniversitemiz bünyesin-
de Özel Güvenlik Yüksekokulu
açılması düşüncesi ortaya çıkmış,
daha sonra ise bu eğitimin Teknik
Bilimler Meslek Yüksekokulu bün-
yesinde bulunan Özel Güvenlik ve
Koruma Programı’nda yapılmasına
karar verilmiştir. Yüksekokulumuz-
daki tüm programlar gibi 2 yıllık
ön lisans eğitimi veren programa;
ilk olarak 2002-2003 eğitim-öğ-
retim yılında ek kontenjanla eşit
ağırlıklı puan türünden 5’i kız
olmak üzere 25 öğrenci alınmıştır.
2003-2004 eğitim öğretim yılında
yeni kayıt olan 25 öğrenci ile
program mevcudu 50 öğrenciye
yükselmiştir. Hali hazırda toplam
60 öğrenci ile eğitime devam edil-
mektedir. YÖK tarafından 36 kişi-
lik kontenjan verilen programımıza
her sene YGS sınavı ile öğrenci
yerleştirilmektedir. Programda;
10 Haziran 2004 tarih ve 5188
Sayılı Özel Güvenlik Hizmetle-
rine Dair Kanunla kurulan özel
güvenlik kuruluşlarında istihdam
edilecek, ilgili yasa ve yönetmelik-
ler konusunda donanımlı, güvenlik
sektörünün teknolojik gelişimine
ayak uydurabilecek düzeydeki
personelin yetiştirilmesi amaçlan-
maktadır. Program’da yürütülen
dersler aşağıda sunulmuştur. Bu
ders planında yer alan derslerin
verilmesinde, gerek yüksekokul,
gerekse çeşitli kamu ve özel
kuruluşlarında görevli uzman per-
sonelden öğretim elemanı olarak
faydalanılmaktadır. Eğitim süresin-
ce öğrencilere verilen dersler;
1.Sınıf - 1.yarıyıl: Temel Hukuk,
İnsan Hakları, Halkla İlişkiler,
Genel ve Teknik İletişim, Güvenlik
Sistemleri 1, İlkyardım, Mesleki
Yazışma ve Raporlar, Yabancı
Dil1, Türk Dili, Beden Eğitimi1,
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi1
1.Sınıf - 2.yarıyıl: Olay Yeri İn-
celeme ve Delillerin Muhafazası,
Güvenlik Sistemleri2, İstatistik ve
Araştırma Yöntemleri, Silah Bilgisi,
Özel Güvenlik Meslek Bilgisi,
Yabancı Dil2, Türk Dili, Beden
Eğitimi2, Atatürk İlkeleri ve İnkılap
Tarihi2, Güvenlik ve Acil Durum
Prosedürleri
2.Sınıf - 1.yarıyıl: Temel Mesleki
Hukuk1, Silah Uygulamaları1,
Koruma, Yangın Güvenliği, Yakın
Savunma Teknikleri1, Terör ve
Terörizm, Güvenlik Projelendirme1,
İstihbarat ve İstihbarata Karşı Koy-
ma, Endüstriyel Tesislerde Güven-
lik, Toplum Psikolojisi
2.Sınıf - 2.yarıyıl: Ceza Muhake-
meleri Usul Hukuku, Temel Mesleki
Hukuk 2, Silah Uygulamaları 2, VIP
Koruma, Yakın Savunma Teknikleri
2, Suç Sosyolojisi, Patlayıcı Madde
ve Önlemleri, Yönetim ve Organi-
zasyon, Toplam Kalite ve Standar-
dizasyon, Güvenlik Projelendirme 2,
Liman Güvenliği (Seçmeli) Havali-
manı Güvenliği (Seçmeli)
Yüksekokulumuzda eğitim ve-
ren bütün programlarda olduğu
gibi Özel Güvenlik ve Koruma
Programı’nda da öğrencilerin her
yarıyıl sonunda 40 iş günü (toplam
80 işgünü) olmak üzere kamu ya
Programda; 10 Haziran 2004 tarihli
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Kanunla kurulan özel güvenlik kuruluşlarında
istihdam edilecek; ilgili yasa ve yönetmelikler
konusunda donanımlı, güvenlik sektörünün
teknolojik gelişimine ayak uydurabilecek
düzeydeki personelin yetiştirilmesi
amaçlanmaktadır.

KAPAK KONUSU
da özel sektöre bağlı kuruluş-
larda İşyeri Uygulamalı Eğitimi
yapması zorunludur. Programdan
mezun olan öğrenciler, özel gü-
venlik firmalarında saha çalışanı
olarak hizmet vermekle beraber
firmaların pazarlama ve insan
kaynakları bölümlerinde de çalış-
maktadırlar. Yasanın belirlediği
çerçevede özel güvenlik görevlisi
olarak çalışmaya başlayan me-
zunlarımız; sahip oldukları bilgi ve
beceriyi sorumluluk alma bilinci
ile birleştirdikleri takdirde çok
fazla olmayan bir süre sonunda
ara yönetici olarak terfi ettiril-
mektedirler. Güvenlik sektöründe
yükseköğrenim görmüş çalışanla-
rın sayısının artması ile firmaların
verdiği hizmetin kalitesi olumlu
yönde değişmekte; müşteri mem-
nuniyeti daha fazla sağlanmakta
ve operasyonda yer alan sadece
sertifika eğitimi almış özel gü-
venlik görevlilerinin motivasyonu
ve eğitimlerini geliştirme isteği
yükselmektedir.
Özel Güvenlik ve Koruma Progra-
mı olarak; özel güvenlik sektörü
ile yakın temas halinde olmak ve
birlikte çalışmak fikri daima ön
planda olmaktadır. Bu kapsamda
öncelikle program bünyesindeki
öğretim görevlileri tarafından 4 ay
süren bir saha çalışması yapıl-
mış, çeşitli firma ve işletmelere
gidilerek özel güvenlik çalışanla-
rının ve hizmet alan müşterilerin
görüş ve fikirleri ile sektörün
ihtiyaçları analiz edilmiş ve tespit
edilen ihtiyaçları karşılamak
üzere, “Özel Güvenlik Labora-
tuvarı” kurulması fikri ağırlık
kazanmıştır. Bu kapsamda Özel
Güvenlik Federasyonu Başkanı
Oryal ÜNVER’in katkı ve destekle-
ri; ÖGF’ye bağlı firmaların desteği
ve İstanbul Üniversitesi Sürekli
Eğitim Merkezi sponsorluğunda
“Özel Güvenlik Laboratuvarı”
fiilen hayata geçirilmiştir. Labora-
tuvara katkı sağlayan firmalardan
bazıları aşağıda gösterilmektedir:
TAV Güvenlik ile eğitim işbirliği pro-
tokolü imzalanarak; ilk etapta açı-
lacak olan “Giriş ve Geçiş Kontrol
Sistemleri Operatörlüğü” sertifika
programları için eğitmen desteği
sağlanmıştır. Özel Güvenlik Labora-
tuvarı içerisinde temel olarak X-Ray
cihazı temel olmak üzere Giriş ve
Geçiş Kontrol Sistemleri, Kartlı ve
Biometrik Geçiş Sistemleri, CCTV
Sistemleri, Yangın İhbar ve Algılama
Sistemleri, Hibrit Alarm Sistemleri
gibi temel güvenlik sistemleri esas
alınmış ve monte edilmiştir. Güven-
lik Laboratuvarı bünyesinde; piyasa-
ya yönelik olarak açılması planlanan
sertifika programları şunlardır :

KAPAK KONUSU
İlk etapta X-Ray Bagaj Görüntü-
leme Cihazı temel olmak üzere
“Giriş ve Geçiş Kontrol Sistemleri
Operatörlüğü” kursu açılacaktır.
Hemen arkasından, CCTV sistem-
leri esas olmak üzere “Güvenlik
Sistemleri Operatörlüğü” kursu
planlanmıştır. Bunu takiben, “Gü-
venlik Sistemleri Kurulum Bakım
Onarım Uzmanlığı” ve “Güvenlik
Yöneticisi” kursu planlanmaktadır.
ÖGF ile koordine ile ihtiyaç duyulan
ilave kurslar planlanacak ve açıla-
caktır.
İstanbul Üniversitesi Teknik Bilim-
ler Meslek Yüksekokulu Mülkiyet
ve Koruma Bölüm Başkanlığı Özel
Güvenlik ve Koruma Programı
olarak; Mesleki Yeterlilik Kurumu
ile bir protokol imzalanmış ve
üniversitemizin koordinatörlüğün-
de, Özel Güvenlik Ulusal Meslek
Standartları ve Ulusal Mesleki
Yeterlilikler yeniden oluşturulmaya
başlanmıştır. Bu kapsamda, mev-
cut olan Özel Güvenlik Görevlisi
meslek tanımı revize edilmekte,
ayrıca buna ilave olarak, özel gü-
venlik sektöründe yeni meslekler
tanımlanmaktadır. Bunlar Güvenlik
Sistemleri Otomasyon Elemanı,
Giriş ve Geçiş Kontrol Sistemleri
Elemanı, Güvenlik Sistemleri Ku-
rulum Bakım ve Onarımcısı, Özel
Güvenlik Uzmanı vb. dir.
Özel Güvenlik Sektörü; üniversite-
ler ile işbirliği ve koordine ile ça-
lıştığı takdirde, en önemli ihtiyacı
olan kalifiye eleman temini ve alt
ve orta dereceli yönetici profilinin
yetişmesi konusunda çok büyük
kazanımlar elde edecektir. Ayrıca;
üniversite ile olan işbirliği netice-
sinde, özel güvenlik mevzuatında
karşılaştığı eksikler ve zorlukları
aşma konusunda büyük bir destek
elde etmiş olacaktır. Üniversiteler ile
birlikte hazırlanacak olan mevzuat
değişikliği teklifleri, ilgili ve yetkili
makamlar nezdinde daha yüksek
bir seviyede kabul görecektir. En
önemlisi, özel güvenlik eğitimlerinin
gerçekçi ve sahanın ihtiyaçlarına
yönelik olarak uygulamalı olarak
gerçekleşmesi sağlanacak ve bu
durum sektör çalışanlarının yetkinlik
ve becerilerini artıracaktır.
Özel Güvenlik
Federasyonu Yönetim
Kurulu Başkanı Oryal
ÜNVER’in katkı ve
destekleri; ÖGF’ye
bağlı firmaların desteği
ve İstanbul Üniversitesi
Sürekli Eğitim Merkezi
sponsorluğunda “Özel
Güvenlik Laboratuvarı”
fiilen hayata
geçirilmiştir.

KAPAK KONUSU
E
ğitimin temel hedefi
nedir?
Buna bilimsel olarak ve-
rilebilecek en kısa cevap
davranış değişikliğidir.
Eğitim nasıl verilmeli?
Mümkün olabilen tüm interaktif
yöntemler kullanılarak; yetişkin
eğitimi ilkelerine uygun modelle,
grubun büyüklüğüne göre uygun
mekân ve uygun oturma düzeni
tercih edilmelidir.
İnteraktif eğitim dediniz bunu
biraz açar mısınız?
Öğrenenlerin aktif katılımını
sağlayan ve eğiticinin kolaylaş-
tırıcı, destekleyici ve öğrenmeyi
sağlayan rol üstlendiği, öğrenci
merkezli eğitimin temelini oluş-
turur. Daha da önemlisi katılımcı
ve eğiticilerin karşılıklı etkileşim-
lerinin sağlanması öğrenilenlerin
kalıcı olmasını sağlar.
Eğitimde başka yöntemlerde
kullanılamaz mı?
Elbette kullanılabilecek başka
yöntemler de mevcut; ancak
bunlar zaman zaman eğitimin ana
akışını desteklemek adına gerek-
tiğinde kullanılabilecek yöntemler-
dir. Örneğin, anlatma yöntemi-sı-
nıf dersi, tartışma yöntemi, örnek
olay-olgu çalışması, gösterip
uygulama yaptırma yöntemi, prob-
lem çözme yöntemi gibi.
Yetişkinlerde öğrenme nasıl
gerçekleşiyor?
Yetişkinlerde öğrenme; bireyin
çevresiyle etkileşimde bulunarak,
geçmiş yaşamışlıklarının ürünü
olan kalıcı davranış değişikliğidir
ve biz buna ANDROGOJİ diyoruz.
Öğrenme gerçekleşir ise bunun
sonucunda kesinlikle davranış de-
ğişikliği olacaktır. Öğrenme dene-
yim ve yaşantı ürünüdür; öğrenme
kalıcı izlidir. Öğrenme ile oluşan
12 yıllık tecrübeden sonra
güvenlik sektöründe eğitim
sürecini değerlendiren
TÜMGED Yönetim Kurulu
Başkanı Cem Orçun;
sorularımızı yanıtladı:
Cem ORÇUN / TÜMGED Yönetim Kurulu Başkanı
“12 yıllık tecrübeden sonra
eğitim nasıl olmalı?”

Cem ORÇUN
davranış değişikliği, istenen ya
da istenmeyen olduğu gibi yanlış
da olabilir. Eğitimin planlaması
dâhil süreçler konusundaki tercih-
lerimiz bu sonucu belirleyecektir.
Yetişkinlerin eğitimden temel
beklentileri;
Eğitimin kendi konularıyla
bağıntılı olmasını isterler,
Eğitime etkin olarak katılmak
isterler,
Eğitimde çeşitlilik arzularlar,
Olumlu geri bildirim verilmesi-
ni beklerler,
Kişisel kaygıları vardır ve gü-
venli bir ortama ihtiyaç duyarlar,
Herkesten farklı bilgi, görgü
ve deneyime sahip, özgün birer
birey olarak görülmek isterler,
Özgüvenlerini korumaları gere-
kir; bireysel ihtiyaçları göz önüne
alınmalıdır,
Kendileri ve eğitmenleri için
beklenti düzeyleri yüksektir.
Bu durumda eğitmenin sınıf
ortamındaki davranışları nasıl
olmalıdır biraz daha açar mısı-
nız?
Eğitime başlarken; konu hakkın-
da bir dizi soru sorarak, eğitimin
amaçlarını gözden geçirerek, ko-
nunun daha önce işlenen bölüm-
lerle bağlantısını kurarak, kişisel
deneyimleri paylaşarak, gerçek
yaşam deneyimlerinden bahse-
derek, vaka çalışması, video filmi
(görsel işitsel araç kullanarak),
kışkırtıcı ifadeler kullanarak tepki
yaratmaktadır. Anlatılan konu-
nun katılımcıların gelecekteki iş
deneyimleriyle ilgisini kurmak;
bunun kendilerine ne gibi yararlar
sağlayabileceğini fark ettirmek
çok önemlidir. Dersin sunumuna
giriş yaparken;
Tüm grubun ilgisini çekmeli,
Sonradan verileceklere katı-
lımcıları hazırlamalı,
Olumlu bir eğitim atmosferi
yaratmalı,
Katılımcıların, eğitmenin bek-
lentilerini anlamalarını sağlamalı-
dır,
Dersin sunumunu bitirirken; kısa
bir özet yapılmalı ve ana noktalar
toparlanmalı, katılımcıların etkin
katılımı sağlanmalı, katılımcılar-
dan soru sormaları istenmeli,
hatta katılımcılara soru sormalı,
alıştırma veya test çözmeli,
zaman varsa ana noktaları oyun
içinde tekrarlamalıdır.
Etkili soru sormanın tekniği
var mıdır?
Evet, soru sormanın bilimsel
yöntemleri var ve eğer doğru
kullanılır ise eğitim alanların
derse katılımını teşvik eder; aksi
durumda ise sınıf ortamına zarar
verir. Nedir bu doğrular;
Soruyu tüm gruba yöneltme-
melidir,
Katılımcılardan birine önce
adıyla seslenerek sormamalıdır,
Soruyu sorduktan sonra du-
raklayarak sonra soruyu belli bir
katılımcıya yöneltmemelidir,
Katılımcının doğru yanıtını
tekrarlamalı; doğru yanıtı destek-
leyerek ödüllendirmelidir,
Katılımcının yanıtı kısmen doğ-
ruysa, doğru bölüm onaylanmalı;
hatalı bölüm düzeltilmelidir,
Katılımcının yanıtı hatalıysa,
eğitmen doğru yanıta götürmek
için soruyu başka sözcüklerle
yeniden ifade etmelidir,
Katılımcı soruyu yanıtlamak
için herhangi bir girişimde bulun-
mazsa, soru başka bir katılımcıya
yöneltilmeli; beklenen yanıt
alındıktan sonra ilk katılımcıya
dönülerek tartışmaya katılması
sağlanmalıdır.
Ölçme ve değerlendirmeden
söz eder misiniz?
Ölçme; bir niteliğin gözlenip
gözlem sonucunun sayılarla veya
başka sembollerle gösterilmesi-
dir. Sınavlar bir ölçme yöntemidir;
ancak yetişkinlerde davranışların
gözlenmesi, olumlu değişikliklerin
ya da eksikliklerin takip edilerek
kayıt altına alınması da başka bir
ölçme yöntemidir. Yetişkinlerde
bir diğer ölçme yöntemi ise anket
uygulamasıdır. Değerlendirme;
ölçme sonuçlarını bir ölçüte vu-
rarak bir değer yargısına ulaşma
işidir. Sınav sonuçlarını, ulaşılma-
sı gereken hedefler ile mukayese
ederek eğitimin sağladığı katkıyı
değerlendirmek mümkündür.
Yetişkinlerde
öğrenme; bireyin
çevresiyle etkileşimde
bulunarak, geçmiş
yaşanmışlıklarının
ürünü olan kalıcı
davranış değişikliğidir ve
biz buna ANDROGOJİ
diyoruz. Öğrenme
gerçekleşir ise bunun
sonucunda kesinlikle
davranış değişikliği
olacaktır.

KAPAK KONUSU
Katılımcılara yapılacak, doğru tasar-
lanmış bir anket ile eğitimin plan-
lanması (zaman, katılımcılar) ve
içeriği, eğitmenin yeterliliği ve ak-
tarma becerilerinin etkinliği, eğitim
ortamının fiziki şartlarının eğitim
üzerindeki olumlu/olumsuz etki-
lerini belirlemek ve önlem almak
mümkündür. Eğitimin değerlendiril-
mesine gelince; katılımcılarda bek-
lenen davranış değişikliği ölçülerek,
örneğin gerçekleşen hata sayısında
azalma, müşteri memnuniyetindeki
artış ya da müşteriler ile yaşanan
sorunlarda azalma, motivasyonun
yükselmesi gibi…
Eğitim kimler tarafından
verilmeli?
Bu sorunun tek cevabı var; yetkin
eğitmen ile verilmeli bundan taviz
asla söz konusu olmamalıdır. Bura-
daki “yetkin eğitmen’’ ifadesinin iki
ayrı boyutu vardır. İlki; konusunun
uzmanı olmalıdır. Anlatacağı konu-
yu teorik ve uygulamalı olarak çok
iyi bilmeli ve sahada deneyimli ol-
malıdır. İkincisi ise; yetişkin eğitimi
için gereken eğitmen becerilerine
sahip olmalıdır. Bu konu maalesef
doğru anlaşılamıyor. Bildiklerini ak-
tarma yetkinliği dersek sanki daha
iyi tarif etmiş olacağız. Konuyu
nasıl aktaracağını doğru planlama,
aktarım yöntemlerini doğru belirle-
me ve kullanma, sınıfı, tahtayı,
görselleri ve diğer eğitim yardımcı-
larını doğru kullanma, katılımcıların
ilgisini üst düzeyde tutabilme,
olumsuz her hangi bir gelişmede
doğru davranışları sergileyerek
eğitimi en yüksek verim ile tamam-
lama, eğitimin sonuçlarını doğru
olarak ölçebilme… Bu becerilere
yeterince sahip olmayanlar tarafın-
dan eğitim verilmemelidir. Günü-
müzde özel güvenlik eğitimlerinin
en büyük eksiği bu ikinci yetkinliğin
olmamasıdır. Bu konu çözüme
kavuşturulamadığı sürece eği-
timlerden tam verim alınabilmesi
mümkün değildir.
Eğitim yardımcılarının doğru kulla-
nılması ve uygulama eğitimlerinin
eğitimin başarısı üzerindeki etkisi
nedir?
Basit olarak bu faktörlerin eğitimin
sonuçlarını çok önemli düzeyde
etkilediğini ve eğer hatalı uygula-
ma yapılır ise eğitim için harcanan
kaynakların çöpe atılmış olacağını
söyleyebilirim. Bunu daha iyi anlata-
bilmek için aşağıdaki tabloya bakmak
yeterlidir sanırım. insanlar;
Okuduklarının % 10’unu
Duyduklarının % 20’sini
Gördüklerinin % 30’unu
Görüp, duyduklarının % 50’sini
Görüp, duyup, Söylediklerinin
% 80’ini
Görüp, duyup, söyleyip, dokunduk-
larının % 90’ını hatırlamaktadırlar.
Katılımcıların düzeyi eğitimin başa-
rısını etkiler mi?
Evet; etkiler. Bu nedenledir ki katılım-
cı gurupları oluşturulurken homojen
veya karışık grup olması konusunda
tercih yapılır. Bu tercih için eğitimin
içeriği de belirleyici olacaktır. Örnek
vermek gerekirse; iletişim konusunu
anlatırken homojen gurup oluşturmak
şart değildir, ancak patlayıcı mad-
deler konusunu anlatırken gurubun
homojen olması gerekir. Aksi takdir-
de içeriğin oluşturulmasında sorunlar
yaşanır; katılımcıların en iyi ihtimalle
bir kısmı eğitimden yararlanamaz.
Bir de katılımcıların beceri profili
boyutu göz önüne alınmalıdır. Beceri
basamakları;
Bilinçsiz yetersizlik: Katılımcı be-
lirli beceri ve bilgiden yoksundur ama
bu eksikliklerinin farkında değildir,
Bilinçli yetersizlik: Katılımcı
becerideki zayıflıklarını fark eder ama
henüz beceriyi öğrenmemiştir,
Bilinçli yeterlik: Katılımcı yeni be-
ceriyi öğrenmiştir ama doğru olarak
uygulayabilmesi için tüm dikkatini
toplaması gerekir,
Bilinçsiz yeterlik: Pek çok pratik-
ten sonra, katılımcı beceriyi rahatlıkla
uygulayabilir ve bunu kendi beceri
repertuarına dâhil eder.
Eğitimde katılımcıların beceri profili
ne kadar erken belirlenebilir ise
eğitimin verimliliği o oranda artar.
Mesleki hizmet süresi/tecrübe, üst-
lenilen sorumluluk, örgün öğretim
sistemindeki seviye gibi kriterler ile
oluşturulan homojen sınıflar bile ne
yazık ki bu farklı beceri profillerinin
tümünü bünyesinde bulundurabilir.
Eklemek istediğiniz
bir şey var mı?
Eğitim başlı başına çok ciddi bir sü-
reçtir. Sektörümüz için yapılabilecek
en yararlı iş eğitim süreçlerinin pro-
fesyoneller tarafından planlanması
ve düzenlenmesidir. Bu konuda
üniversitelerin ilgili bölümlerinden
mezun eğitim uzmanlarından destek
alınması ve sektör eğitimlerinin
yetkin eğitmenler ile yapılması çok
önemlidir. Eğitmelerin yetiştirilmesi
zaman alacaktır; ancak bu düzen-
leme yapıldıktan sonra uygulamaya
başlamak için verilecek makul bir
süre bu geçiş sürecinin doğru yöne-
tilmesi için yeterli olacaktır. Dilerim
yetkililer ivedilikle bu konuda kalıcı
düzenlemeler yaparlar.
Ölçme; bir
niteliğin gözlenip gözlem
sonucunun sayılarla
veya başka sembollerle
gösterilmesidir. Sınavlar
bir ölçme yöntemidir;
ancak yetişkinlerde
davranışların gözlenmesi,
olumlu değişikliklerin
ya da eksikliklerin takip
edilerek kayıt altına
alınması da başka bir
ölçme yöntemidir.

KAPAK KONUSU
T
oplumda özel alanlar-
da güvenlik ihtiyacını
karşılamak üzere kurulan,
görev alanları gittikçe
genişleyen, hayatımızın
hemen hemen bir parçası olmaya
aday olan özel güvenlik; olumsuz-
luk yaşanan olaylarda gündemimize
gelmekte ve gelmeye de devam
edecek gözükmektedir. 1950’li
yıllardan sonra büyük şehirlerde
sanayileşmenin artmasına ve
gelişmesine bağlı olarak mülkün
korunması gerekliliği doğmuştur.
Önceleri can güvenliği öncelikli
güvenlik ihtiyacı iken, sermayenin
artmasına paralel olarak mal gü-
venliğinin sağlanması ihtiyacı orta-
ya çıkmıştır. Bu durum devlet eliyle
sağlanan güvenliğin bazı alanlarda
yetersiz kalması nedeniyle özel
alanlarda ihtiyaç duyulan güvenliğin
ticari olarak güvenlik hizmeti veren
şirketler aracılığı sağlanması gerek-
liliğini doğurmuştur. Ülkemizde özel
alanlarda güvenlik, ilk olarak 22
Temmuz 1981 yılında 2495 Sayılı
Bazı Kurum Ve Kuruluşların Korun-
ması Hakkında Kanun ile özellikle
kamu kurum ve kuruluşlarında da
özel güvenlik teşkilatı kurulmasına
ile uygulamaya başlamıştır. Bu
kanunun çıkmasında Türkiye’de
1970’li yıllardaki terör olaylarının
artması ile stratejik ve ekonomik
açıdan önemli görülen banka, iş
merkezi gibi yerlerin kendi güven-
liklerini kendilerinin sağlaması
konusunun gündeme gelmesi, etkili
olmuştur. 2495 Sayılı (Mülga) Ka-
nun ile özel güvenlik yasal bir zemi-
ne oturtulmuştur. Stratejik öneme
sahip kamu kurum ve kuruluşları
bünyelerinde kurdukları özel gü-
venlik teşkilatları ile güvenliklerini
sağlamaya başlamışlardır. Ancak,
2495 Sayılı Yasa ticari anlamda
güvenlik hizmeti vermeye müsaade
etmediğinden, hukuki bir düzenle-
me olmamasına rağmen Medeni
Kanunumuzdan “Zilyet, her türlü
gasp veya saldırıyı kuvvet kullana-
rak defedebilir. Zilyet, rızası dışında
kendisinden alınan şeyi taşınmaz-
larda el koyanı kovarak, taşınırlarda
ise eylem sırasında veya kaçarken
yakalananın elinden alarak zilyetliği-
ni koruyabilir. Ancak, zilyet durumun
haklı göstermediği derecede kuvvet
kullanmaktan kaçınmak zorunda-
1950’li yıllardan sonra büyük şehirlerde sanayileşmenin
artmasına ve gelişmesine bağlı olarak mülkün korunması
gerekliliği doğmuştur. Önceleri can güvenliği öncelikli güvenlik
ihtiyacı iken sermayenin artmasına paralel olarak mal
güvenliğinin sağlanması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Ahmet KARAGÖZ / A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
Özel güvenlikte mesleki
yeterlilik normları

Ahmet KARAGÖZ
dır (MK. md981)”. Kaynaklanan
durumdan faydalanarak bazı özel
güvenlik firmaları kurulmuş ya da
şirketler kendi güvenlik birimleri-
ni oluşturmuş ve ticari anlamda
güvenlik hizmeti vermeye başla-
mışlardır. Bu durum hiçbir yasal
düzenleme olmadan belli bir süre
devam etmiştir. Mevcut durumun
yasal bir zemine oturtmak amacı
ile 10 Haziran 2004 tarihinde
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmet-
lerine Dair Kanun kabul edilerek;
26 Haziran 2004 tarihli ve 25504
Sayılı Resmi Gazete’de yayımlan-
mıştır. Ticari amaçlı hizmet veren
güvenlik şirketlerinin kurulmasına
ve hizmet vermesine izin verilmesi
ile birlikte özel güvenlik personeli
giderek artış göstermiştir. 2016
EGM verilerine göre 1.511 özel gü-
venlik şirketi ile 745 özel güvenlik
eğitim kurumu faaliyet izni almıştır.
Eğitimlerini tamamlayan 1,017580
kişi özel güvenlik sertifikası sa-
hibi olmuş, bunun 270.873 aktif
güvenlik görevlisi olarak çalışmak-
tadır.
Özel güvenlik hizmet alanlarının
genişlemesi nitelikli personele du-
yulan ihtiyacı da birlikte getirmiştir.
Güvenlik hizmetinin uygulandığı
her organizasyon, organizasyonun
özelliğine göre oldukça farklılık
göstermektedir. Çalıştığı şirketin
faaliyet alanına göre yakın koru-
ma hizmeti veren özel güvenlik,
öğrenci güvenliğini sağlamada,
endüstriyel tesis güvenliğini sağ-
lamakta, spor karşılaşmalarında
görev almakta veya AVM güvenliği-
ni sağlamaktadır.
Özel güvenliğin görev alanları
Özel güvenlik hizmetlerinin; kişi
koruma, site koruma, baraj güven-
liği, banka güvenliği, AVM güven-
liği, tren, para nakli, altın nakli,
fabrika, rafineri, petrol - doğal gaz
boru hatları güvenliği, hastane ve
okul güvenliği, turizm güvenliği,
tarihi bölge, yapı, müze güvenliği,
spor karşılaşmaları, gösteri-müzik
etkinliği güvenliği gibi geniş alana
yayıldığı görülmektedir. Görev alan-
ları güvenlik organizasyonuna göre
farklılık gösteren özel güvenlik
görev sırasında da hemen hemen
her türlü olayla karşılaşmakta
ve müdahale etmek durumunda
kalmaktadır. Doğal afetlerden
tutun da yangın, sel, deprem,
terör saldırıları, adi asayiş olayları,
hırsızlık yan kesicilik gasp, vücut
bütünlüğüne saldırı gibi olaylarla
karşılaşmaktadır. Bunların dışında
iş sağlığı ve güvenliği konusunda
da bazı sorumluluklar verilmesi
gündemdedir. Çıkan her yeni yasa
genel kolluk kuvvetlerine güvenlik-
le ilgili bir takım sorumluluk yükle-
diği gibi aynı durum özel güvenlik
için de söz konusu olmaktadır.
Özel güvenlik hizmetlerinin amaca
yönelik faaliyet göstermesi iste-
nilen seviyede hizmet görmesi,
görevinde profesyonelleşmeyi
ve belirli disiplinlere bağlı olmayı
gerektirir. Sayıları gittikçe artan
hatta polis teşkilatından sayıca
fazla olan bu hizmet belirli kurallar
dâhilinde gerçekleşmelidir. Bu
kurallar ve disiplinler ticari özel
güvenlik hizmetlerini düzenleyen
5188 Sayılı Kanun’da ve buna ait
yönetmelik ve ihtiyaç duyuldukça
çıkarılan genelgelerle; kamu gü-
venliğini tamamlayıcı mahiyetteki
özel güvenlik hizmetlerinin yerine
getirilmesine ilişkin esas ve usul-
ler belirlenmeye çalışılmıştır.
Güvenlik çok boyutlu
bir kavramdır
Güvenlik çok boyutlu bir kavramdır
ve güvenliği tehdit eden birçok hu-
sus vardır. Kamu güvenliği oldukça
geniş bir alanı ifade etmekte olup
tanımlanması güç kavram olarak
karşımıza çıkmaktadır. Ve kamu
düzeni kavramıyla da bütünleş-
mektedir. Kamu düzenini İdare
hukukçuları toplumun her saha-
sındaki düzenin temelini oluşturan
bütün kuralları kapsayan, güvenlik,
dirlik ve esenlik, sağlık ve ahlak
öğelerinden oluşan kavram olarak
tanımlanmaktadır (Duran Lütfi, İda-
re Hukuku. İstanbul.1982.s.250).
Görevli oldukları alanlarda kamu
güvenliğini tamamlayıcı görev ya-
pan aslında kamu düzeni sağlama-
da önleyici, koruyucu, yardım edici,
düzenleyici mahiyette hizmet gören
özel güvenlik personelinin yetki
2016 EGM
verilerine göre 1.511
özel güvenlik şirketi ile
745 özel güvenlik eğitim
kurumu faaliyet izni
almıştır. Eğitimlerini
tamamlayan 1,017580
kişi özel güvenlik
sertifikası sahibi olmuş;
bunun 270.873 aktif
güvenlik görevlisi olarak
çalışmaktadır.

KAPAK KONUSU
sınırlarını kesin sınırla belirlemek
zordur. Çünkü her olay kendi için-
de farklılık göstermektedir. Bazı
durumlarda güvenliği sağlamak
düşüncesiyle genel kolluk yetkileri-
ni kullanması söz konusu olmak-
tadır. Görevli oldukları alanlarda
kamu düzenini sağlamada önemli
görevler yüklenen, hizmet alanları
sürekli gelişim gösteren özel gü-
venlik mesleğinin amacına uygun
uluslararası standartlarda yerine
getirilmesi için gerekli bilgi, beceri
tavır ve tutumların neler olduğu-
nu gösteren her alanda mesleki
yeterlilik normları belirlenmesi
gereklidir. Özel güvenlik eğitimler-
de bu mesleki yeterliği karşılaya-
cak nitelikte olmalıdır. 5188 Sayılı
Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair
Yasa’nın 5/3 ve 14. maddeleri-
ne göre özel güvenlik yönetici ve
görevlileri; silahlı görev yapacaklar
ise 120, silahsız görev yapacaklar
ise 100 saat özel güvenlik temel
eğitimi almaları gerekmektedir. Te-
mel eğitimi alarak göreve başlayan
özel güvenlik yönetici ve görev-
lilerinin 5 yılda bir; silahlı görev
yapacakların 60, silahsız görev
yapacakların 50 saat yenileme
eğitimi almaları düzenlenmiştir.
Eğitimler İçişleri Bakanlığı’nca yet-
kilendirilmiş Özel Güvenlik Eğitim
Kurumları tarafından verilmektedir.
Temel eğitim konuları; hizmet ve-
ren güvenlik elemanları görevlerini
yerine getirebilmesi gerekli bilgi
ve becerileri karşılayacak düzeyde
olmalıdır. Temel eğitim konuları;
özel güvenlik hukuku ve kişi hak-
ları, güvenlik tedbirleri, iletişim, ilk
yardım, kalabalık yönetimi, kişi ko-
ruma, yangın, güvenlik sistem ve
cihazları, genel kollukla ilişkilerdir.
Uyuşturucu maddeler, silah bilgisi
ve atış olarak düzenlenmiştir.
Temel eğitim konularına ilave
olarak işçi ve işveren ilişkileri; iş
sağlığı ve güvenliği, kişisel koru-
yucu donanımlar, kişisel güvenlik
konularında eğitim verilmelidir.
Ayrıca Uygulama Yönetmeliği’nin
33/3/4/ Maddesinde “Güvenlik
Görevlilerine Çalışacakları Yerin
Ve Yapacakları Görevin Özelliğine
Göre Alan Eğitimleri Verilebilir”
hükmü ile alan eğitimleri düzen-
lenmiştir. Yönetmelikle düzenle-
nen, yenileme eğitimleri temel
eğitim konularının kısaltılmış
şeklidir ve güvenlik personelini
ilave bir bilgi beceri kazandır-
mamaktadır. İlerleme eğitimleri
yönetmelikte ifadesini bulan alan
eğitimlerini düzenlemeye yönelik
olmalı, alan eğitimleri de yakın
koruma, AVM koruma, Endüstriyel
tesis koruma, okul güvenliği gibi
daha geniş alanı kapsamalı ve
personelin alanda duyduğu bilgi
ve uygulama eksikliğini gidermeli-
dir. Mevcut yasada özel güvenlik
temel eğitimini hem yöneticiler
hem de personeller almaktadır.
Yönetici eğitimleri, temel eğitimin
yanında özel güvenlik hizmetleri
planlama, yönetme konuların da
içeren güvenlik planlaması ve yö-
netimi, risk analizi, acil durumlar
ve yönetimi, personel hakları ko-
nularını kapsayan eğitim almaları
düzenlenmelidir.
Kaynaklar:
Yusuf Dalda İstanbul Özel Güvenlik
ve Eğitim Hizmetleri Yöneticisi, ÖGF
Yönetim Kurulu Üyesi-Eğitim Komitesi
Başkanı
TOBB Özel Güvenlik Hizmetleri Meclisi
Sektör Raporu Sh.12 -22
http://www.tobb.org.tr/Documents/
yayinlar/2013/TR-Ozel-Guvenlik-Hizmetl
eriMeclisiSektorRaporu2012.pd
Avrupa Temel Koruma Mesleki Eğitim
Kılavuzu, Ankara 1999
Ahmet Karagöz Kolluğun İdari Görevleri,
Ceza Hukuku El Kitabı, Beta YayınEvi
İstanbul-1989
Ferudun Yenisey -Hazırlık Soruşturması
Ve Polis. İstanbul,1993
Ahmet Karagöz - Suç Önleme Hizmetleri,
Özel Güvenlik Görevlisinin El Kitabı,
Ankara 2005
D.Çiğdem Sever - Kolluk Yetkilerinin
Devredilemezliği İlkesi Açısından özel
güvenlik, Atılım Üniversitesi, Hukuk
Fakültesi makale, dsever@atılım.edu.tr.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanunu
4857 İş Kanunu
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine
Dair Kanun ve uygulama Yönetmeliği
Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden
Korunmasına Dair Yönetmelik
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönet-
meliği
Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve
Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerle-
rinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik
Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yü-
rütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
Çıkan her yeni yasa genel kolluk
kuvvetlerine, güvenlikle ilgili bir takım
sorumluluk yüklediği gibi aynı durum özel
güvenlik için de söz konusu olmaktadır.
Özel güvenlik hizmetlerinin amaca yönelik
faaliyet göstermesi, istenilen seviyede hizmet
görmesi, görevinde profesyonelleşmeyi ve belirli
disiplinlere bağlı olmayı gerektirir.

KAPAK KONUSU
Türkiye, bugün ve gelecekte karşılaşabileceği
tüm güvenlik risk ve tehditlerine karşı genel
kolluk kuvvetlerinin kamu güvenliğini sağlayıcı
çalışmalarını destekleyecek yeni düzenlemeler
yaparak özel güvenlik yapısını güçlendirmelidir.
Osman ÖZTÜRK / Yönetim Kurulu Başkanı-CEO
CSG CİTY SECURİTY GROUP
Türkiye’de değişen güvenlik
algısı ve özel güvenlik
yapılarının durumu

D
ünya’da ve ülkemizde
güvenlik risk ve tehdit-
leri çeşitlenmekte ve
insanlarda can ve mal
güvenliklerini nasıl
sağlayacaklarına ilişkin artan kay-
gılar, yeni güvenlik endişelerine
yol açmaktadır.
Özellikle ülkemizin bulunduğu Or-
tadoğu coğrafyasındaki savaşlar,
ülkemizin bölünmez bütünlüğünü
ve birlik beraberliğini bozmaya
çalışan bölücü terör örgütü PKK
ve uzantıları güvenliğimiz için teh-
dit oluşturmaktadır. Yine yıllardır
niyet ve ideolojisini gizleyerek
devlet mekanizmasını ele geçir-
meye ve kanlı darbe girişimiyle
de ülkemizi iç çatışma ortamına
sürüklemek isteyen FETÖ terör
örgütünün varlığı Türkiye’mizin
güvenliği için büyük bir tehdit
olarak önümüzde durmaktadır.
Türkiye, bugün ve gelecekte kar-
şılaşabileceği tüm güvenlik risk
ve tehditlerine karşı genel kolluk
kuvvetlerinin kamu güvenliğini
sağlayıcı çalışmalarını destekle-
yecek yeni düzenlemeler yaparak
özel güvenlik yapısını güçlendir-
melidir. Özel güvenlik standart-
ları yükseltilerek her isteyenin
çalışabildiği bir alan olmaktan,
belli standartlara ve yeteneklere
sahip şirketlerin ve elamanların
hizmet yaptığı profesyonel bir
yapıya kavuşturulmalıdır. Bu dü-
şünceden hareketle Türkiye’deki
Özel güvenlik eğitim faaliyetlerini
inceledim.
Türkiye’de özel güvenlik hizmetle-
ri ve faaliyetleri halen yürürlükte
olan 5188 Sayılı Özel Güvenlik
Hizmetlerine Dair Kanuna göre
yürütülmektedir. Özel güvenlik
şirketlerinin hukuki yapılanma-
sı, özel güvenlik görevlilerinin
yetki ve sorumlulukları bu yasa
ile düzenlenmiş olsa da mali ve
özlük hakları, eğitim ve çalışma
koşullarına ilişkin düzenlemeler
yeterli görülmemekte ve uygula-
mada birçok sorunla karşılaşıl-
maktadır. Dünya’da ve ülkemizde
kamu güvenliğini etkin olarak
sağlama hizmetlerinin maliyeti
çok yüksek ve sürekli artıyor.
Bu maliyeti azaltmak için genel
güvenlik kuvvetleri belirli görev-
lerden çekiliyor. Kamuya ait bina
ve tesislerin korunması kolluk gü-
cünün sorumluluğundadır. Ancak
kişi ve şirketlerin kişisel güvenlik-
lerini ve varlıklarını korumak için
artı güvenlik hizmetlerine ihtiyaç
duydukları bir gerçek. İşte bu nok-
tada özel güvenlik hizmetlerinin
mevcut durumu, rolleri, gözetimi,
suç önleme ve toplum güvenliği-
ne katkı aşamalarını incelemek
gerekiyor. İlk sırada hizmet kali-
tesi endişesi göze çarpıyor. Özel
güvenlik; okullar, siteler, alışveriş
merkezleri, parklar ve bahçelerde
devriye geziyor, değerli eşyaları
taşıyor, kritik altyapıları koruyor,
havaalanları, metrolar, demiryol-
ları ve diğer ulaşım sistemlerinde
güvenlik sağlıyor, alarm aktivas-
yonlarına karşılık veriyor, izleme
sistemlerini yönetiyor, düzen
sağlıyor ve birçok özel veya kamu
etkinliklerinde hizmet veriyor. Bu
kadar çok alana yayılmış hizmet
çeşitliliğiyle diğer sektörlere göre
fark yaratıyor. Her geçen gün dün-
yada ve ülkemizde büyüyen özel
güvenlik sektörünü bir güvenlik
endüstrisi alanı olarak görmek
ve bir güvenlik mühendisliği
yaklaşımı ile algılamak gerekiyor.
İnterdisipliner bir alan olan özel
güvenlik hizmetleri çok paydaşlı
ve çok bileşenli bir kavramsallık
içeriyor. Son 20 yılda dünya-
da özel güvenlik endüstrisinde
çalışanların sayısının 21 milyonu
geçtiği değerlendiriliyor. Dünyada
100 milyar dolarlık bir pazara
sahip bu sektörde, ekonomik
büyüklük ve istihdam oranı git-
tikçe artıyor. AB ülkelerinde ise
özel güvenlik 2 milyon civarında
çalışanı, 50 binden fazla şirketi
ve 15-20 milyar € yıllık geliri ile
en önde gelen sektörler arasında
bulunuyor.
Ülkemizde ise; özel güvenlik
sektörü 6 milyar dolarlık bir pazar
oluşturmakta; 1 Nisan 2015
tarihli verilere 1.264.481 ser-
Osman ÖZTÜRK
Özel güvenlik
çalışanlarının en önemli
sorunlarından biri de
eğitim sorunudur. Özel
güvenlik şirketlerinin
vermiş olduğu üç aylık
eğitim ve test usulü sınav
neticesinde kişi özel
güvenlik alanında yetişmiş
kabul edilmektedir.

KAPAK KONUSU
tifikalı; 1358 güvenlik şirketi ve
286.227 kişi çalışanı ile istihda-
ma önemli katkılar sağlamaktadır.
Eğitim
Özel güvenlik çalışanlarının en
önemli sorunlarından biri de
eğitim sorunudur. Özel güvenlik
şirketlerinin vermiş olduğu üç
aylık eğitim ve test usulü sınav
neticesinde kişi özel güvenlik ala-
nında yetişmiş kabul edilmektedir.
Her beş yılda bir yenilenen serti-
fika ile dar alanda belirli bilgilerin
öğrenilmesinin ötesine geçile-
miyor. Ülkemizde özel güvenlik
eğitimleri İl Emniyet Müdürlükleri-
nin denetim ve kontrolünde 120
saat silahlı veya 100 saat silahsız
olarak, 5188 Sayılı Kanun’da be-
lirlenen kriterleri taşıyan her Türk
vatandaşına verilmektedir. Ancak
risk ve tehditlerin her geçen gün
arttığı güvenlik sektöründe bilim-
sel ve akademik bir bakışa sahip
olmayan bir eğitim yapısıyla kişi
ve binaların güvenliğini sağlayacak
yetkinliğe ulaşılması olası değildir.
Üniversiteli güvenlik akademik
bir bakış getirecektir
Son dönemlerde özel güvenlik ön
lisans programları giderek yaygın-
laşmaya başlamış ve halen 27 üni-
versitede özel güvenlik ve koruma
programı bulunmaktadır. Lisans
düzeyinde güvenlik mühendisliğinin
konuşulmaya başlandığı günü-
müzde özel güvenlik mesleğinin
ne kadar önemli olduğu görülmek-
tedir. Toplumun güvenlik ihtiyacı
büyüdüğü sürece özel güvenliğin
sorumluluk alanı büyüyecek, önem
ve değeri artacaktır. Bu durumu
değişen güvenlik algılamalarına,
suçluluğun geçirdiği değişime
bağlayabiliriz. Bu sebeple alanında
uzmanlaşmış, eğitimli elemanlara
ihtiyaç duyulmaktadır.
Özel güvenlik düzenleyici sistemi
ile ilgili zorunlu bir AB standart-
ları bulunmuyor
Özel güvenlik sektörünün sorunları-
nı kısaca sıralayacak olursak;
Özel güvenlik görevlilerinin eğiti-
minin yetersiz oluşu,
Düşük profesyonel standartlar,
Yetersiz yasal hesap verilebilir-
lik mekanizmaları,
Branş yönteminin olmayışı,
Yetki belirsizliği,
Özlük durumu ve denetiminin
profesyonelce yapılamaması,
Eğitim ve denetim eksikliği,
Toplumdaki özel güvenlik algısı,
Mesleğin ekonomik politikası,
Şirketlerde kurumsallaşma
ve şirket - özel güvenlik görevlisi
ilişkisi oluşmaması (Çalışma ve
sözleşme süreleri belirlenmediğin-
den),
Zayıf standartlar, donanım,
eğitim, çalışma saatleri, düşük
ücretlendirmenin sonucunda
kalitesi düşük güvenlik sağlanması
diyebiliriz.
Şirket özel güvenlik ilişkisinde
profesyonel bir aidiyet duygusunun
oluşabilmesi için yasal bir çalış-
ma süresinin zorunlu olması
gerekliliği,
Özel güvenlik, bir meslek dalı ola-
rak yeniden dizayn edilmelidir
Özel güvenlik sektörünün hizmet
verdiği değişik endüstrilere uygun
olarak ihtiyacı olan özel güvenlik
görevlisi, ara kademe yönetici ve
üst düzey yönetici profili ve profile
uygun donanım-birikim ihtiyacının
giderilmesi açısından meslek yük-
sek okullarına önemli bir misyon
yüklenmektedir.
Özel güvenlik görevlisi istihdam
eden sektörle eğitim kurumları
arasında işbirliğinin artırılması,
sıkılaştırılması hatta sektörden
deneyimli yöneticilerin eğitim
kurumlarında eğitim vermeleri
karşılıklı işbirliğini artıracaktır.
Üniversitelerimizde verilen teorik
bilgilerle sektörün uygulamaları
arasında bir dengenin olması
özel güvenlik kavramının kurum-
laşmasına önemli bir katkıda
bulunacaktır. Bu yüzden sektör
üniversite ilişkisi sağlam bir iş
birliği çerçevesinde yeniden dü-
zenlenmelidir.
Özel güvenlik teşkilatı sistematiği
oluşturulmuş, standartlara bağlı,
genel güvenliğin organik yapısı
içinde korunan, hiyerarşik düzen
ve yapısı bulunan iç ve dış deneti-
me bağlı ve profesyonel geçişlere
hazır, akademik kariyerini marka
değerini yaratmak için kullanan,
mesleki ve ticari kaygıdan uzak,
sosyal, ekonomik, akademik ve
hukuksal boyutta yeniden yapı-
landırılmalıdır. 5188 Sayılı Yasa
güncellenmeli, pratik ile entegras-
yonu sağlanmalı ve sektöre yeni
yasa ile yeni bir yetki-sorumluluk
tanımı getirilmeli, özel güvenlik iş
etiği kuralları, çalışanlar için net
standartlar, çalışma koşulları ve
nitelikleri, mesleki yeterlilik kriter-
leri oluşturulmalı ve en önemlisi
de üniversiteli özel güvenlik yapısı
oluşturulmalıdır.
Lisans
düzeyinde güvenlik
mühendisliğinin
konuşulmaya başlandığı
günümüzde özel
güvenlik mesleğinin
ne kadar önemli
olduğu görülmektedir.
Toplumun güvenlik
ihtiyacı büyüdüğü
sürece özel güvenliğin
sorumluluk alanı
büyüyecek, önem ve
değeri artacaktır.

FOKUS
H
astaneler konusunda
geçtiğimiz yıllarda
birçok güvenlik ihlal-
leri ve hoş olmayan
durumlarla karşılaştık.
Bunlar meydana gelirken yine bir
şeyin farkına vardık ve bir genelge
yayınlandı. Güvenlik biraz etkin
hale getirilmeye çalışıldı. Bildiğim
kadarıyla en son Mayıs 2012’de
Çalışanın Güvenliğinin Sağlanması
konulu bir genelge yayınlandı. Bu
belki ilk bakışta çok normal bir
durum gibi gelebilir. Şöyle ki; bir
durum oluştu ve çok geçmeden
bir aksiyon alınması ve yaygınlaş-
tırılması için genelge yayınlandı.
Ancak; durum pek böyle değil,
birçok ülkede uygulanan güvenlik
unsurlarına biz de dâhil olmuş
olduk. Bu konuda öncü olmayı bek-
lemiyoruz elbette; çünkü teknoloji
konusunda üretimi olmayan bir
ülke olarak yenilikleri icat etmek
değil, ancak açık ara takip edebi-
liriz. Bunu yaparken tek dileğim
kayıpların en aza indirilmesi
yönündedir. Standartların olmadı-
ğı ve sonra herhangi bir sebeple
standartların konulduğu ve sonra
da bu standartların kontrol ve
takip edilmediği bir düzenden;
standartların olduğu ve bu stan-
dartların sürekli güncel tutulduğu
bir ülkemiz olmasını diliyorum. 21.
yüzyılda hala karışan bebekler,
tahliller, sağlık personelinin uğra-
dığı ağır şiddet ve tacizler, kişisel
mahremiyete saygının olmaması,
hastaların hastanede sağlık yerine
daha farklı semptomlarla karşıla-
şıp daha ağır rahatsızlıkları yaşa-
maları gibi yüzlerce belki binlerce
olay yaşanıyor. Bütün bu güvenlik
ihlallerine değinmişken, bu gü-
venlik risklerine karşın nasıl önlemler
aldığımızı ve kullandığımız teknolojileri
sizlerle paylaşmak istiyorum.
Yangın algılama ve alarm sistemi
Acil anon ve sesli tahliye sistemi
Kapalı devre kamera sistemi
Hırsız alarm sistemi
Erişim/geçiş kontrol sistemi
Hasta takip sistemi
Personel takip sistemi
Demirbaş takip sistemi
Yenidoğan bebek takip sistemi
Hemşire çağrı sistemi
İntercom sistemleri
Engelli alarm ve ıntercom sistemi
Anahtar yönetim sistemi
Ameliyathane karakutu
sistemleri
Gazlı söndürme sistemleri
Yangın algılama ve alarm sistemi
Binaların yangından korunması hakkın-
da yönetmelik gereği sağlık kuruluşla-
rında EN54’e uygun ürünlerin kullanımı
zorunlu tutulmuştur. Dolayısıla güven-
liğin ilk maddesi olan yangın algılama
ve alarm sistemi sağlık kuruluşlarının
hepsinde yer alıyor. Bu disiplindeki
problem, düzenli bakım yapılmaması ve
senaryo testlerinin harfiyen uygulanma-
masıdır. Bu konuda Amerika’da ciddi
Hastanelerde kapsamlı
güvenlik çözümleri
Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik gereği
sağlık kuruluşlarında EN54’e uygun ürünlerin kullanımı
zorunlu tutulmuştur. Güvenliğin ilk maddesi olan, yangın
algılama ve alarm sistemi sağlık kuruluşlarının hepsinde yer
alıyor. Bu disiplindeki problem, düzenli bakım yapılmaması
ve senaryo testlerinin harfiyen uygulanmamasıdır.
Cem ATAM / Kurumsal Proje Yöneticisi
KEKOVA ELEKTRİK ELEKTRONİK GÜVENLİK SİSTEMLERİ A.Ş
Cem ATAM

eğitimler veriliyor. Ülkemizde Milli
Eğitim Bakanlığı’nca müfredatta
olan eğitsel kol çalışmaları içeri-
sinde yeterli derecede bilgiler yer
alıyor; ancak ilk başta da belirttiğim
gibi etkin ve sürdürebilir bir düzen-
leme olmadığı ve teftiş ve takip
edilmediği için uygulanabilir sistem-
ler değiller. Sadece zorunlu olduğu
için ve güncelliği sadece tasarımcı
firmaya bırakılmış sistemlerdir.
Acil anons ve sesli tahliye
sistemi
Binaların Yangından Korunması
Hakkında Yönetmelik gereği sağlık
kuruluşlarında sesli tahliye ve acil
anons sistemleri zorunludur. Aynı
zamanda müzik yayını içinde kullanı-
labilirdir.
Bu disiplindeki problem kullanılacak
hoparlörlerin EN54-24 olması gerek-
mektedir. Ancak, bu konuda genel-
likle EN54-24’e uygun olmayan ürün
kullanılması yaygındır. Nedeni, daha
düşük maliyetle sahip olma konu-
sunun esas amacın önüne geçmiş
olmasıdır.
Kapalı devre kamera sistemi
23 Eylül 2010 tarihi itibariyle,
sağlık kuruluşlarında aşağıdaki
Yönerge yürürlüğe girmiştir.
“Hasta mahremiyeti dikkate
alınmak kaydıyla; ortak kullanım
alanları kamera kayıt sistemi
ile kayıt altına alınır ve kamera
görüntüleri en az iki ay süre ile
saklanır.” Gördüğünüz gibi hiçbir
teknolojik unsur ve çerçeve
bulunmuyor. Bu süreçler genel-
likle ülkemizde emsaller ile yolda
düzeliyor. Ancak, bu emsalleri
işletebilmek için önce suç veya
mahremiyet unsuruyla bir dava
oluşmalı ve tabiki bu davayı ka-
zanmanız gereklidir. Ancak;
bu durum bile sistemin değişme-
sine yetmez, sadece ilgili kuruluş
bir yatırım kararı alarak durumu
düzeltir. Sonuç itibariyle yeter-
sizdir.
Hırsız alarm sistemi
Bildiğim kadarıyla yayınlanan bir
yönetmelik yok. Ancak, şimdiye
kadar yer aldığım projelerde,
gerek kan merkezleri gerekse
üniversite hastaneleri olsun
hırsız alarm sistemleri kullanılan
yerler, labaratuarlar, ilaç depo-
ları, eczaneler, giriş katındaki
tüm dışa açılan pencereler vb.
yerlerdir. Bu uygulamaların yanı
sıra panik butonları bu siste-
me bağlanarak hastane içinde
oluşabilecek olumsuz durumların
önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
Alarm sistemlerinde kullanılan
tüm ekipmanlar ihtiyaca göre
kullanılmaktadır. PIR, cam kırma
sensörü vb. gibi. Çoğunlukla bu
alarm sistemleri keypad ile kul-
lanılır ancak hastanelerin hijyene
duyarlı kuruluşlar olması sebe-
biyle, kart okuyucu ile entegre
edilerek ve sadece kart okutula-
rak kişinin yetkisi gereği alarm
sistemleri etkinleştirilir ve devre
dışı bırakılır. Bu konuya, 3 Aralık
2003’te Elektrik İç Tesisleri Proje
Hazırlama Yönetmeliği’nde kısa-
ca değinilmektedir. Tebliğ eden
kurum Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı’dır.
Erişim/geçiş kontrol sistemi
Bu disiplin içinde hastane servis-
lerinde, hasta odalarının ve diğer
bölümlerinin kontolleri yapılmak-
tadır. Buradaki amaç kuruluşun
her noktasının anlık olarka
izlenmesi ve kontrol edilmesidir.
Bildiğiniz gibi geleneksel yöntem-
lerle mekanik kilit takılarak bu
kapılar kontrol edilebilir. Ancak,
personel sayısının çok fazla
olduğu kurumlarda bu verimden
daha çok operasyonel güçlülük-
Hasta takip
sisteminde hastanın
bileğine takılan bir
bileklik ile kaldığı
odanın kapısını açması,
hastane içindeki
ve hatta odasının
içindeki konumuna
kadar birçok bilgiyi
izleyebildiğimiz gibi
nabız, panik ve benzeri
durumları anlık
olarak takip
edebiliyoruz.

FOKUS
bulundum hiç biri gerçekleşmedi.
Gerçekten maliyetli bir sistem
ve yaklaşık 10 yıldır yaygın, bu
konuda hala teknolojik gelişmeler
devam ediyor. Bu gereksinimlerin
dışında bazı hastaneler doktor
anons etmek yerine hastane
içinde doktorun yerini görebile-
cekleri ve en yakın resepsiyon
üzerinden kendisine ulaşılması
gibi uygulamalar yapmak istedi.
Ancak, maliyetli bir proje, tek
amaç için kullanılması gerçekçi
değil. personel takip, hasta takip
ve yenidoğan bebek takip sistemi
birlikte düşünülerek kurulmasın-
da fayda var.
Demirbaş takip sistemi
Bu sistemde hastane bünyesinde
barındırılan hareketli demirbaşla-
rın lokasyonunu takip edebilmek,
sabit demirbaşın lokasyon bazlı
yönetimini sağlamak, yıkanabilir
tekstil demirbaşın sürecini takibi-
nin yapılması amaçlanmaktadır.
Bu teknoloji çok esnek kullanım
alanına sahip, ihtiyaca göre şekil-
lendirilebilirdir.
Yenidoğan bebek takip sistemi
LDRP(*) ünitesinde bebek ile
annenin ve yetkili personelin
aktif tagler ile kimliklendirilmesi,
eşleştirilmesi işlemlerinin ve
çıkış işlemlerinin kontrol altına
alınması sağlanmaktadır.
(*) LDRP: Labor, Delivery, Reco-
very, Postpartum (Doğum Süreci,
İyileşme ve Doğum Sonrası)
Bu sistemle senaryolar üreterek
güvenliği daha da artırabiliriz.
Örneğin, yenidoğan bebek üni-
tesinden sorumlu personel ile
yenidoğan etiketine sahip bir be-
bek; yenidoğan odasından dışarı
birlikte çıkabilir. Ancak, Bebek’in
yanında başka bir personel var
ise, bu başka hastane görevlisi
– üzerinde aktif veya pasif etiketi
olsa bile- ya da kötü niyetli bir
kişi olabilir. Bebek oda içerisin-
de hareket halinde ise, sistem
tarafından odanın bütün kapıları
kilitlenir, kamera aktif hale gelir
ve ilgili yerlere alarm verilerek
duruma hızlıca müdahale edilmesi
sağlanabilmektedir.
Hemşire çağrı sistemi
Bu sistem hastane içinde hem-
şire ile hasta arasında sinyalli
haberleşmeyi sağlamak amacı ile
kullanılır. Oda ünitelerindeki ve
hemşire konsollarındaki gösterge
sinyalleri ve tam metin göstergele-
ri ile kritik durum otomatik güven-
lik özelliği ile sistemin kullanım
sürecini en uygun şekilde kullanıl-
masına yardımcı olacak şekilde
tasarlanır.
İntercom sistemleri
Hastanelerde yoğun bakım, servis
ya da ameliyathane ve servis
arasında, labaratuar ve benzeri
yerlerde kullanılmak üzere tasar-
lanır. Görüntülü sistemlerde tercih
edilir. Antibakteriyel ve kolay
dezenfekte olacak; şekilde yüzeyi
buna uygun tasarlanmış özel serti-
fikalı ürünlerdir. Şehir hastaneleri
projeleriyle oldukça yaygınlaşmaya
başlayan bir konudur.
Engelli destek alarm ve
ıntercom sistemi
Hastanelerde diğer kamu ve özel
kuruluş binalarında olduğu gibi
ve Avrupa birliği normla-
rı gereği; engelli kişiler
için kurulan sistemler
vardır. Yine bu konuda
Avrupa normları gereği
yapılan ve çok geriden
geldiğimiz önemli ko-
nulardan biridir. Engelli
leri oluşturmaktadır. Genellikle
alarm sistemi ile entegre edilerek
güvenlik senaryolarında kullanılır
ancak gerçekten anlamda kulla-
nan çok fazla kurum ve kuruluş
bulunmuyor. En büyük sebebi, bir
düzenleme olmaması, ihtiyaçtan
dolayı projelendirilmesi ve gelenk-
sel sisteme göre daha maliyetli
oluşu başlıca etmenlerdir.
Hasta Takip Sistemi
Bu disiplinde hastaların yanlızca
bulunduğu yer ve konum olarak
takibi değil; onun hayatsal değer-
lerini takibi de sağlanıyor. Bu sis-
tem oldukça maliyetli nedeni ise
çok yeni olması, ülkemizde belli
hastanelerde kullanılıyor. Hasta-
nın bileğine takılan bir bileklik ile
kaldığı odanın kapısını açması,
hastane içindeki ve hatta oda-
sının içindeki konumuna kadar
birçok bilgiyi izleyebildiğimiz gibi
nabız, panik ve benzeri durumları
anlık olarak takip edebiliyoruz.
Personel takip sistemi
Yazımın ilk başlarında bahset-
tiğim gibi maalesef hastane
şiddet ve taciz vakaları giderek
artıyor. Birçok hastane yetkilisi
bu konuda neler yapılabilece-
ğini tartışırken, hastane içinde
personel’e giriş kontrol sistemleri
için kullanacağı pasif sistemler
yerine üzerinde panik butonu olan
aktif sistemleri konumlandırma
projeleri konuşuldu. Şimdiye
kadar projelendirmelerinde

FOKUS
ile entegre edilebilmektedir. Diye-
lim ki, ilgili kişi nahtarı unuttu ve
hastaneden dışarıya çıkacak, işte
bu nokta da sistem anahtarını
yerine koymayan kahramanımıza
geçiş izni vermiyor – Access De-
nied – önceden kaydedilmiş ses
bizi uyarıyor. Örneğin; “Anahtarı
dolaba bırakarak tekrar deneyi-
niz.” Gibi böylece kişi anahtarı bı-
rakarak hastaneden dışarı çıkıyor.
Bahsettiğim kullanım şekline ek
olarak; bilgisayar, cep telefonu,
silah vb. birçok uygulama için bu
sistemi kullanabilmekteyiz.
Ameliyathane karakutu
sistemleri
Ülkemizde gerekli olduğuna çok
inandığım bir uygulama, ben
bu yazımı sizlerle paylaşmak
üzere yazarken bile bu konuda
Avrupa’da bazı ülkelerde uygula-
maya geçilme kararı alındı.
Teknik detayı bildiğiniz gibi, ka-
mera ve ses sisteminin ameliyat-
hanede kurulu olmasıdır.
Bu işlemi ilk kez incelediğimde
sistemin kurgusu şu şekildedir:
Tüm dış ortam kurulacak sistem-
ler Sağlık Sertifikaları olan anti-
bakretiyel cihazlardır. Bunun yanı
sıra ameliyatı gerçekleştirecek
doktor, ameliyathaneye girdiği
anda ses ve görüntü kaydı başla-
maktadır. Bu arada bu kurualan
sistemler sadece içeride operas-
yon var ise kayıt edilecek şekilde
kurgulanmıştır. Eğer operasyon
yoksa temizlik vb. gibi durumlar
sistem kapı üstüne yerleştirilmiş
monitörden canlı olarak görüntü
dışarıya verilir. 7X24 bu monitor
açık ve görüntüyü dışarı vermekte-
dir. Tahmin edeceğiniz gibi yoğun
bakım ve ameliyathane gibi hasta
yakınlarının beklediği yerlerde bu
ekranlar bulunmuyor.
BlackBox
Gazlı söndürme sistemleri
Bu kısım mekanik tarafta yer
almasına karşın birçok projede
güvenlik paketi ve üst entegras-
yon istendiğinde bizim paketimize
dahil olan bir konudur. Hastanede
özel mahallerde gazlı söndürme
veya su damlası söndürme
sistemleri tercih edilir. Bu sistem-
lerin en büyük avantajı bulunduğu
çevredeki yaşam formalara zarar
vermemesidir. Bu zarar vermeme
konusu minimize edilmiş demej
daha doğru olacaktır. Uzun
süre maruz kalmak solunum
sisteminde travmaya neden
olabilmektedir.
Kaynaklar:
1. http://www.tkhk.gov.tr/828_genel-
geler
2. http://www3.csgb.gov.tr/csgbPor-
tal/ShowProperty/WLP%20Repository/
isggm/dosyalar/OzelGuvenlikFaaliyetleri-
icin-Kontrol-Listesi
3. http://www.emo.org.tr/mevzuat/
mevzuat_detay.php?kod=52
4. http://www.resmigazete.gov.tr/
eskiler/2007/12/20071219-2.htm
5. https://www.saglik.gov.tr/GETAT/
belge/1-38932/ozel-hastaneler-yonet-
meligi.html
destek alarm sistemi; engellilere
uygun inşa edilmiş tuvaletlerde
ip çekmeli bir buton ve sesli-ışıklı
ikaz sistemi vardır. Bir problem
olduğunda, ilgili yerlere bu bilgiyi
ileterek acil destek durumuna
müdahale için kullanılmaktadır.
Hastanelerin bir çoğunda bu sis-
tem erişim kontrolün bir parçası
olarak ve hırsız alarm sistemine
entegre edilerek çalıştırılabildiği
gibi, kendi başına bir sistem
olarak da kullanılmaktadır. Engelli
intercom sistemi ise, sadece
bedensel engelli değil, görme ve
duyma engelleri olan kişiler için
bina kaçış rotasında bulunan
intercom sistemleridir. Bazı proje-
lerde SIP özellikli olması istenir.
Böylece, mevcut telefon sistemi
üzerinden de karşılıklı ulaşım
sağlanabilir.
Anahtar yönetim sistemi
Erişim kontrol sisteminde bah-
settiğim elektronik kilitler tercih
edilmez ise bütün bu anahtar
sistemini kontrol etmek için
Elektronik Anahtar Kutuları kulla-
nılabilmektedir.
Kullanım şekli şöyledir:
Binanın tüm giriş çıkışları elekt-
ronik kilit sistemi ile tasarlan-
maktadır. Tüm mekanik kilitlerin
anahtarları kutulara asılır. İlgili
kişi anahtarı almak için kutuya
kartını okutarak yetkili olduğu
anahtarı alır. Burada yalnızca kart
okuyucu değil; parmak izi, göz/
retina veya yüz tanıma sistemleri
Yenidoğan bebek takip sistemi ile
bebek oda içerisinde hareket halinde ise, sistem
tarafından odanın bütün kapıları kilitlenir,
kamera aktif hale gelir ve ilgili yerlere alarm
verilerek duruma hızlıca müdahale edilmesi
sağlanabilmektedir.

FOKUS
Okan YÜCE / Satış Müdürü
YCS TEKNİK VE ELEKTRİK LTD.
Ameliyathane ve yoğun bakım odaları gibi
sterilizasyonun önemli olduğu mekânlarda kullanılması
için özel olarak geliştirilen temiz oda tipi sprinkler
başlıkları ile MR odası gibi tıbbi cihazların bulunduğu
odalar için MRI tipi sprinkler başlıkları bulunmaktadır.
Yangın tasarım aşamasında
söndürülür 1

S
on zamanlarda ülke-
mizde çok sayıda en-
tegre sağlık kampüsü
projesi geliştirilmek-
tedir. Sağlık yapıları
dışındaki herhangi bir kullanım
amacına sahip bir binada yangın
çıktığında insanların tahliyesine
yönelik temel strateji, sesli ve
ışıklı uyarı cihazları ile binada
bulunan kişilere yangın alarmının
duyurulması ve insanların mer-
divenleri kullanarak binayı terk
etmeye yönlendirilmesi esasına
dayanmaktadır.
Bunun yanı sıra; yangının mey-
dana geldiği sırada aynı katta
devam eden bir ameliyat işlemi
söz konusu olduğunda, hastayı
ve sağlık personelini tehlikeye
atmadan operasyon tamamla-
nana kadar, ameliyathaneye
yangının ve dumanın ulaşması-
nın engellenmesi ve işlemin
sonunda ameliyat ekibi ile
hastanın güvenli bir alana
ulaşabilmesi gerekir. Hastane
binalarında ayrıca medikal gazın
tüketildiği yerlerde oksijence
zengin bir ortam meydana
gelebilmekte ve bu bölümlerde
hem yangın çıkma ihtimali hem
de yangının büyüme hızı artmak-
tadır.
Sağlık yapılarının projelendirme
aşamasında gerek mimari dü-
zenlemeler gerekse mekanik ve
elektrik yangın korunum sistem-
lerinin tasarımı, yangın güvenliği
açısından özel olarak planlanma-
lıdır. Bu çalışma, sağlık yapıların-
da yangın güvenliği ile ilgili uygu-
lanması zorunlu olan hususları
ve tavsiye edilen düzenlemeleri
içermektedir. Prof. Abdurrah-
man KILIÇ hocamız ve Osman
Levent CELASUN’un da dediği
gibi yangın tasarım aşamasında
söndürülür.
Mekanik ve elektrik yangın
algılama ve söndürme
sistemleri
Otomatik sprinkler sistemi ile
korunması gereken bir hastane
binasında, prensip olarak tüm
mekânlara uygun tip sprink-
ler başlıkları yerleştirilmelidir.
Hastanelerde yangın çıkma
riski en yüksek olan yerler, tıbbi
malzemelerin depolandığı odalar
olarak düşünülür. Bununla birlikte
hastane içerisinde hastaların bu-
lunabileceği her yerde ve tedavi
odalarında bulunan oksijen ve
nitrik oksit nedeniyle, oksijence
zenginleştirilmiş ortamlar yaratıl-
mış olur. Oksijence zenginleşti-
rilmiş bir ortamda, normalde zor
yanıcı olan malzemelerin yanıcı
hale gelmesi, normalde yanıcı
olan malzemelerin ise daha kolay
tutuşması ve yangının daha hızlı
ilerlemesi söz konusudur. Bu
yüzden ameliyathane ve yoğun
bakım odaları gibi sterilizasyonun
önemli olduğu mekânlarda kulla-
nılması için özel olarak geliştirilen
temiz oda tipi sprinkler başlıkları
ile MR odası gibi tıbbi cihazların
bulunduğu odalar için MRI tipi
sprinkler başlıkları bulunmakta-
dır. Hastane binasında yangının
çıktığı bir mekânda oksijen
veya nitrikoksit gibi medikal gaz
kullanımı söz konusu olduğunda;
yangının daha hızlı ilerlemesini
durdurmak için bu gazların akışını
kesmek gerekebilir. Ancak bu
işlem otomatik olarak yapılama-
yacağı gibi, manuel gaz kesme
vanaları konumlandırılırken,
yetkili olmayan kişilerin erişimine
izin verilmemesi oldukça önem-
lidir. Yangına müdahale ekipleri
tarafından yangının olduğu kata
gelindiğinde; medikal gaz hattın-
daki vananın manuel olarak kapa-
tılması işleminden önce, yangının
çıktığı zondaki hastaların tahliye
edildiğinden veya o sırada ilgili
zonda gazı kullanmaya devam
etmesi gereken bir hasta olma-
dığından emin olunmalıdır. Bazı
ülkelerde hastane binalarındaki
medikal gaz tesisatlarının kata
girişlerindeki kesme vanalarının,
itfaiyenin yangına müdahalesi
sırasında kolay erişebileceği
merdiven yuvaları içerisinde kilitli
olarak tutulması istenmektedir.
Ülkemizde geçerli olan yangın
yönetmeliğine göre merdiven
yuvası içerisinde bu tür bir tesi-
sata izin verilmemekle birlikte;
vanaların merdiven yuvası veya
yangın güvenlik holü dışında olsa
da, itfaiyenin erişimi için müsait
olan noktalara konulması tavsiye
edilen bir yaklaşımdır.
Sağlık yapılarında
yangının duyurulması
Sağlık yapılarında yangının duyu-
Yatılı hastaların bulunduğu katta
çıkan bir yangında duyuruların paniğe neden
olmaması için, standart tahliye anonsları yerine
sadece görevli personelin anlayacağı bir şifreli
mesajın bina genelinde yayımlanması daha
uygun bir yöntemdir.

FOKUS
rulması konusunda farklı bir yak-
laşım söz konusudur. Ameliyat-
hane, yoğun bakım üniteleri gibi
yerlerde; uyarıların sadece ışıklı
uyarı cihazlarıyla yapılmasına
izin verilir. Hasta yatak odala-
rında ise, yangının haber alın-
dığı sırada sağlık personelinin
hastanın yanında olması ihtima-
line karşılık sesli duyuru imkânı
olmalıdır. Bununla birlikte, yatılı
hastaların bulunduğu katta çıkan
bir yangında duyuruların paniğe
neden olmaması için, standart
tahliye anonsları yerine sadece
görevli personelin anlayacağı bir
şifreli mesajın bina genelinde
yayımlanması daha uygun bir
yöntemdir. Bu şifreli mesajın
içinde, yangının hangi katın
hangi zonunda çıktığı; önceden
eğitim almış olması gereken tüm
sağlık ve/veya güvenlik personeli
tarafından anlaşılır olmalıdır.
Personelin hastaların tahliyesi
konusundaki planlaması ve koor-
dinasyonu ise, kendi iç haberleş-
me yöntemleriyle veya önceden
belirlenmiş bir alanda toplanmak
suretiyle yürütülebilir. Yangın
yönetmeliğine göre; hasta bakım
zonu olarak adlandırdığımız yatay
tahliye alanlarına duman geçişini
önleyecek tedbirlerin alınması zo-
runludur. Duman geçişinin nasıl
önleneceği konusunda tasarımı
ilgilendiren detaylara yönetme-
likte yer verilmediğinden, uygun
olan tasarım esaslarının belir-
lenmesi için öncelikle duman
geçişinin nasıl önlenebileceği
irdelenmelidir. Hasta bakım zonu
olarak tasarlanan bir alanda,
ortak dolaşım koridoruna kapı
ile bağlanan bir odada çıkan
bir yangında, dumanın koridora
yayılmasının önlenmesine veya
en azından gecikmesine katkıda
bulunacak en önemli unsur oda-
nın kapısının kapalı olmasıdır.
Bu açıdan, hasta bakım zonu içe-
risinde yer alan yatak odaları dı-
şındaki depo, temizlik odası gibi
odaların kapılarının sürekli kapalı
tutulması ve zorunlu olmadığı
halde kapılarında otomatik kapı
kapatıcı bulunması önemlidir.
Hasta yatak odalarının kapılarının
normalde açık durumda tutula-
bilmesi veya hastane işletmesi
açısından kapılarında otomatik
kapı kapatıcı olması istenmemesi
nedeniyle; hasta yatak odasın-
da çıkan bir yangında dumanın
koridora sirayet etmesi engel-
lenemez. Koridordaki duman
dedektörleri algılama yaptığında,
öncelikle dumanın hasta bakım
zonunun dışına sirayet etmesini
engellemek için; hasta bakım
zonlarını ayıran sınırlar üzerine
yerleştirilen normalde açık ko-
numdaki kapıların kapı tutucuları
serbest bırakılarak otomatik kapı
kapatıcı ekipmanları ile kapalı
konuma geçmeleri sağlanmalıdır.
Koridordaki dumanın diğer yatak
odalarına geçmesini engellemek
için ise, koridor duman egzoz
sistemi devreye sokulmalıdır.
Koridor duman egzoz fanının
kapasitesi hesaplanırken, bazı
uluslararası otel zincirlerinin otel
yatak katı koridor duman egzoz
sisteminde olduğu gibi aynı anda
3 kattan saatte 10 hava değişimi
esas alınabilir. Hasta yatak odası
kapılarının koridorlara açık olma-
sı, koridorda halı olmaması ne-
deniyle merdiven kapısı altından
basınçlandırma havası sızıntısının
daha yüksek olması nedeniyle
hasta yatak katı koridorlarında
tamamlama havası miktarının 2-3
hava değişimi oranında seçilme-
sinin yeterli olacağı söylenebilir.
Koridor taze hava menfezleri zon
geçiş kapısına ve merdiven giriş
kapılarına yakın konumlandırılma-
lıdır. Hastane binalarında yangın
korunum sistemlerinin bir parçası
olmadığı halde, elektrik kesintisi
durumunda insan hayatına doğru-
dan etkisi olan kritik fonksiyonlar
bulunmaktadır. Bu fonksiyonlarla
ilişkili olan ekipmanların çalıştı-
rılması, bölgelerin aydınlatılması
ve hata durumu izlenmesi gibi
işlemler için gerekli güç bes-
lemelerinde, yangın güvenliği
açısından “acil durum cihazı”
olarak isimlendirilen ekipman-
larda olduğu gibi, elektriğin hem
şebekeden hem de acil durum
güç kaynağından güvenilir şekilde
sağlanması gerekmektedir. Her-
hangi bir ana elektrik odasında
ya da güç kablolarının geçtiği ana
güzergâhtaki bir noktada çıkan bir
yangın durumunda, gerek yangın
güvenliği açısından acil durum
cihazlarının gerekse hastane için
hayati önem taşıyan kritik fonk-
siyonları besleyen ekipmanların
çalışmaya devam edebilmeleri
sağlanmalıdır.
Yangın
yönetmeliğine göre
sağlık hizmeti amaçlı
binalarda, her türlü
besleme ve dağıtım
kabloları ve kablo
muhafazalarında
kullanılan malzemelerin
halojenden arındırılmış
ve yangına maruz
kaldığında herhangi bir
zehirli gaz üretmeyen
özellikte olması
gerekir.

FOKUS
H
astane güvenliği, özel
hassasiyet isteyen
bir konudur. Hasta ve
hasta yakınlarının psi-
kolojilerini anlamak,
ona göre davranmak gerekiyor.
Tüm bunları gözetirken hastaların
kendini güven içinde hissetmesi
de son derece önemli. Kimseyi
rahatsız etmeden en hassas gü-
venliği sağlamak Tepe Savunma
ve Güvenlik için hastane güven-
liğinin en önemli şartı. Dünyada
hasta bakım kalitesinin optimal
düzeyde geliştirilmesi, güvenli bir
hasta bakım çevresinin yaratılma-
sı, hasta ve çalışanlara yönelik
risklerin en aza indirilmesi, kalite
geliştirme ve hasta güvenliğinin
sürekliliğinin sağlanması amacıyla
bir dizi hasta ve organizasyonel
yapı odaklı kalite sistemi gelişti-
rilmiş ve bu sistemler aracılığı ile
sağlık kurumlarının performansları
değerlendirilmeye başlanmıştır.
Türkiye’de sağlıkta kalite çalış-
malarının temelleri, 2003 yılında
TEPE SAVUNMA GÜVENLİK A.Ş.
Hastane güvenliğine
hassas yaklaşım
Dünyada hasta bakım kalitesinin optimal düzeyde
geliştirilmesi, güvenli bir hasta bakım çevresinin
yaratılması, kalite geliştirme ve hasta güvenliğinin
sürekliliğinin sağlanması amacıyla bir dizi hasta ve
organizasyonel yapı odaklı kalite sistemi geliştirilmiş ve
bu sistemler aracılığı ile sağlık kurumlarının performansları
değerlendirilmeye başlanmıştır.

Güvenlik yönetimi 41 low.pdf

Güvenlik yönetimi 41 low.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Güvenlik yönetimi 41 low.pdf

Similar to Güvenlik yönetimi 41 low.pdf (20)

More from YunusEmreKK1

More from YunusEmreKK1 (20)

Güvenlik yönetimi 41 low.pdf