3. BALIK-TANAW
Mahilig ka bang manood ng dula? Suriin
ang nilalaman ng halimbawang poster
pandulaan sa ibaba at balikan ang
mahahalagang prinsipyo ukol sa
kumunikatibong gamit ng wika na
tinalakay sa nakaraang aralin.
4. Panuto:
Suriin ang nilalaman ng poster ng dulang
“Pagtatagpong Noli at Fili”. Gamit ang mga detalyeo
impormasyong makikita sa poster, subuking ilapat ang
mahahalagang prinsipyo at kaalamang natutunan ukol
sa kumunikatibong gamit ng wika na nakatuon sa
conative, informative, at labeling. Dugtungan ang mga
sumusunod na parirala sa ibaba batay sa mga
impormasyon.
5.
6. Nais ipakahuluhan ng mga ginamit na disenyo sa poster
na…….
Nalaman ko sa poster na…..
Nakaiimpluwensya saken ang poster sa akin dahil…..
9. Ano ang iba’t ibang tungkulin ng wika na tumutugon
sa pangangailangan ng tao?
Bakit mahalaga ang panlipunang konteksto sa
makabuluhang paggamit ng wika?
Paano makakatulong sa akademiko at praktikal na
larang ng pang araw-araw na paggamit ng wika ang
pag unawa sa mga tungkulin nito?
10. Lahat ng mga katanungang iyan
ay ating masasagot o malalaman
sa ating talakayan…..
11. WIKA
Ito ay may tungkuling tumugon sa pangagailangan ng
tao at sa lipunang kinabibilangan nito.
HALIMBAWA:
Hindi lubos na maunawaan ang baryasyon ng wika kung
ang pag aaralan lamang ay ang mga lingguwistikong
kulturang bumuo rito, at isasantabi ang mga di-
lingguwistikong pangyayari o pagkakataon na
nagbunsod sa pagsulpot nito bilang panlipunang gamit
at produkto ng isang layunin sa komunikasyon.
12. HALLIDAY (1973)
Ayon sa kanya, ganitong diwa
(pinakitang halimbawa) ay
mailalapat sa prinsipyo ng dulog-sa-
damit (functional approach) na pag-
aaral sa wika.
14. Firth (1957)
Makikita naman sa prinsipyo at sitwasyonal na
konteksto nito ay ang paglalarawan sa kahulugan na
nakabatay sa kahulugan ng wika sa tiyak na konteksto.
3 proseso ng prmal na paglalapat ng konteksto ni Firth:
1) Pagsusuri sa mga kalahok (kabilang ang kanilang
mga makabuluhang berbal at di-berbal na pahayag)
2) Makabuluhang bagay at di-berbal na pangyayari o
pagkakataon sa isang tiyak na konteksto; at
3) Epekto ng mismong mga pahayag.
15. Masusuri dito na ang panukalang
proseso ng paglalapat ng teorya ni
Firth ang halaga ng obserbasyon
na nakabatay sa mga natural at
karaniwang sitwasyong
komunikatibo upang maunawaan
ang mga makabuluhang gamit ng
wika at epektibong probeso sa
pag-aaral nito.
16. Halliday (1978)
Ayon dito sa sariling ekplorasyon ng dulog-sa-gamit na
paraan ng pag-aaral ng wika at pagpapanukala ng
teorya ukol sa panlipunang tungkulin ng wika na
natuklasan nya sa sariling obserbasyon sa mga yugto
ng pagtatamo ng wika ng isang bata.
17. Sa obserbasyon ni Halliday, nabuo niya
ang pitong tungkulin ng wika batay sa
iba’t ibang yugto ng pagkakagamit ng
isang bata.
Naniniwala si Halliday na may
gampanin qng wika sa pagbuo ng
panlipunang realidad at mahalaga ang
panlipunang gamit nito sa pagbibigay-
interpretasyon sa wika bilang isang
sistema.
18. Instrumental
May ganitong tungkulit ang wika kapag layunin nitong
makipagtalastasan para tumugon sa pangangailangan ng
tagapagsalita.
Sa ganitong tungkuling ginagamit ang wika para tukuyin
ang mga preperensya, kagustuhan, at pagpapasya ng
tagapagsalita.
Ito ang karaniwang gamit ng wika para sa paglutas ng
problema, pangangalap ng materyales, pagsasadula at
panghihikayat.
Ito ay kailangang gamiting mabisa na gamit ng wikasa
pamamagitan ng paglilinaw at pagtitiyak ng
pangangangailangan, naiisip, o nararamdaman.
19. Halimbawa:
alin sa dalawang pahayag ang paglilinawng
mensaheng ninanais na pakikipaghiwalay?
a. Sa palagay ko, kailangan na
nating magpahinga muna.
b. Sa akin, gusto ko munang
makipaghiwalay.
20. Paliwanag:
Sa unang pahayag, hindi mabisang nailapat ang mga
instrumental na tungkulin ng wika sapagkat hindi ito
naglilinaw ng tiyak na kagustuhan at pangangailangan
ng tagapagsalita, hindi kagaya ng ikaalawang pahayag
ito ay mayroong tiyak na paggamit ng pahayag na “gusto
ko…”upang sapat namakatugon sa hinihinge ng
tagapagsalita. Sa kabilang banda, maaari ding ituring na
mabisa ang pahayag kung ginamit ito sa angkop na
sitwasyon at layunin sa pakikipagkapuwa.
21. Regulatori
Ito ay isang tungkulin ng wika na may kakayahang
makaimpluwensya at magkontrol sa ugali ng iba.
Magagamit ng tagapagsalita ang kapangyarihan ng
wika upang makapanghikayat, mag-utos, at humiling
sa kanyang kausap o sinuman sa kanyang paligid
Madalas, may negatibong konotasyon ang ideya ng
pagkontrol, ngunit maaari namang isagawa ito sa
positibong paraan ng angkop sa paggamit ng wika.
22. Halimbawa:
Sa berbal na komunikasyon, maaaring gamitin ang
regulatori na tungkulin ng wika upang positibing
hikayatin ang isang tao kung unang babanggitin ang
kanyang kalakasan; maaari din namang makasakit
kung iinsultuhin ang isang tao dahil sa kanyang mga
limitasyon. Bagaman, maaari din naman talaga nating
tulungang umunlad ang isang tao kung ipapaabot
natin sa kanay ang mga kahinaan niya para mabigyan
ng pagkakataong mapagbago at umunlad.
23. Ang regulatori na tungkulin ng wika
ay maaari nating gamitin sa mga
aktuwal na karanasan ng pagbibigay
ng panuto, batas, at pagtuturo.
24. Halimbawa:
Sa ideolohiya ng mga negosyante at kapitalista,
ginagamit nila ang wika sa mga patalastas upang
makapanghikayat at maimpluwensyahan ang mga
konsyumer na bilhin ang mga produkto dahil nililikha
nila sa isip sa kausap ang pangangailangan nila sa
produkto (kailangan mo ito…) at nag-uutos na gayahin o
gamitin ang kanilang produkto (gawin mo ito…) para sa
interes ng kapital.
25. Suriin ang mga tag-line ng mga patalastas ng
produktong inumin kung paano nailalapat ang
regulatori na tungkulin ng wika sa kanilang tag line. Ano
ang epekto sa iyo ng mga patalastas na ito? Paano ka
kinokontrol ng mga ginagamit na tag line na ito?
Buksan mo
Ang
Sorpresa
Pinoy Soda
Mauhaw ka sa inggit!
26. Heuristiko:
Sumusulpot ang ganitong tungkulin ng wikasa mga
pagkakataong nagtatanong, nagsasagot, o dumadaloy
ang isang pamumuna bilang pagkilos ng isang bata o
indibidwal. Maaari ding sumulpot sa pag-alam sa mga
bagay-bagay, pagdududa, o palagay. Sa aktuwal na
karanasan, maaaring makita ang tungkulin ng wikang
ito sa mga gawain ng imbestigasyon, pagtatanong, o
pananaliksik.
27. Halimbawa:
Mga pahayag na nagpapakita ng heuristikong tungkulin
ng wika:
“Ano’ng nangyari?”, “Para saan?”, “Bakit mo ginawa
iyon?”, “Sabihin mo sa akin kung bakit?”, at “Ano ang
ginagawa ng mga taong gobyerno?”
28. Sa pang araw-araw mong pamumuhay,
paano mo nga ba ngagamit ang mga
nabanggit na tungkulin ng wika?
29. AKTIBIDAD:
Sa tulong ng Concept Map, isa-isahin ang pagkakaiba
ng mga tungkulin ng wika na ating tinalakay.
Magbigay lamang ng tatlo hanggang limang katangian
sa bawat tungkulin ng wika. Lagyan ng
pangkalahatang paliwanag ukol sa mahalagang papel
ng tatlong tungkulin ng wika sa paglinang ng
komunikasyon at panlipunang pakikipag-ugnayan ng
isang indibidwal.
31. ORAS NG
PAGSUSULIT
Performance Task:
Gumawa ng maikling sanaysay tungkol sa pagkakaiba iba
ng tatlong tungkulin ng wika.
Rubrik:
Nilalaman: 50%
Paraan ng pagsulat: 20%
Epektibong Gamit ng Wika: 20%
Pormat: 10%
Kabuuang puntos: 100%
33. A. ALAMIN NATIN
PANUTO: Sagutin ang mga tanong sa ibaba.
1. Ito ay may tungkuling tumugon sa pangagailangan ng tao at sa
lipunang kinabibilangan nito.
2. Ayon sa kanya, ganitong diwa ay mailalapat sa prinsipyo ng
dulog-sa-damit (functional approach) na pag-aaral sa wika.
3. Ipinapalagay niya na ang wika ay repleksiyon ng panlipunang
pangangailangan at konteksto (sa Hallet 2008)
4. May ganitong tungkulit ang wika kapag layunin nitong
makipagtalastasan para tumugon sa pangangailangan ng
tagapagsalita.
5. Ito ay isang tungkulin ng wika na may kakayahang
makaimpluwensya at magkontrol sa ugali ng iba.
34. B. SINAGUTAN NG SAMPAGUITA
Patuno: Basahin ang diyalogo at tukuyin ang tyngkulin ng wika kung: A. instrumental, B. regulatori, at c.
heuristiko sa mga pahayag na may guhit. Isulat lamang ang titik ng tamang tungkulin ng wika sa ibabaw
mg ginuhitang pahayag.
Juan: Parang (1) gusto kong lumahok sa kanilang rali.
Juan: (2)ano bang ginagawa sa rali?
Juana: programa at talakayan sa mas malawak na hanay ng mga tao.
Juan: (3)Bakit rali?
Juana: (4) Ginagawa ito bilang isa sa mga porma ng malayang pagpapahayag at praktis ng demokrasya.
Juan: Ibig sabihin (5) may iba pang porma na nagpapahayag?
Juana: Marami naman, kung (6) gusto mo ay maaari kang lumahok sa paraan ng diyalogo, forum,
pagsulat ng tula, polyeto at iba pa.
Juan: Ayun naman pala (7) bakit rali pa ang napili?
Juana: (8) Kailangan ipaabot sa mas malawak na mamamayan ang isyu.
Juan: Gan’un?
Juana: (9) Tandaan din natin na marami tayong tinatamasang karapatan at kalayaan ngayon na
ipinagtagumpay sa kolektibong pagkilos.
Juan: Tama! (10) tara lumahok tayo!
35. SUSI SA PAGSAGOT
A.
1. Wika
2. Halliday
3. Malinowski
4. Instrumental
5. Regulatori
B.
6. A
7. C
8. C
9. C
10. C
11. B
12. C
13. A
14. C
15. b
