Bài giảng đột biến gen

5. ĐỘT BIẾN GEN

6. 1. KHÁI QUÁT VỀ ĐỘT BIẾN GEN

7. Nghiên cứu SGK trang 19 và phần ghi
nhớ trang 21 để trả lời các câu hỏi:
1. Đột biến gen là gì?
2. Đột biến điểm là gì?
3. Kết quả của quá trình đột biến là ...................
4. Đột biến thường có tần số ................
5. Tần số đột biến gen phụ thuộc vào yếu tố nào?
6. Đột biến gen có thể xảy ra ở loại tế bào nào trong cơ thể sinh vật?
7. Thể đột biến là gì?
8. Ở người gen trội A quy định kiểu hình bình thường, bị đột biến thành
gen lặn a gây ra bệnh bạch tạng. Em hãy viết các kiểu gen của người bị
bệnh và người bình thường. Theo em, người mang kiểu gen nào được
gọi là thể đột biến? Vì sao?
9. Có những nguyên nhân nào gây đột biến gen? Cho ví dụ.

8. 8
1.Đột biến gen là gì?
Là những biến đổi trong cấu trúc của gen.
2. Đột biến điểm là gì?
Là những biến đổi liên quan đến một cặp nu trong gen.
3. Kết quả của quá trình đột biến là
Tạo ra 1 alen mới khác biệt với alen ban đầu.
4. Đột biến thường có tần số
rất thấp (10-4-10-6).
5. Tần số đột biến gen phụ thuộc vào yếu tố nào?
Phụ thuộc vào các tác nhân ĐB.
6. Đột biến gen có thể xảy ra ở loại tế bào nào trong cơ thể sinh vật?
TB sinh dưỡng và TB sinh dục.

9. 9
7. Thể đột biến là gì?
Là cơ thể mang gen ĐB đã biểu hiện ra kiểu hình.
8. Ở người gen trội A quy định kiểu hình bình thường, bị đột biến
thành gen lặn a gây ra bệnh bạch tạng. Em hãy viết các kiểu gen của
người bị bệnh và người bình thường. Theo em, người mang kiểu gen
nào được gọi là thể đột biến? Vì sao?
9. Có những nguyên nhân nào gây đột biến gen? Cho ví dụ.
 Nguyên nhân bên trong: những rối loạn sinh lí, hóa sinh bên
 Tác nhân ĐB từ ngoại cảnh: tác nhân vật lí, tác nhân hóa học,
sinh học.

10. 2. CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN ĐIỂM

11. 11
Một gen A có trình tự nu:
bị đột biến, tạo nên các dạng như sau:
Gen a2:
1. Gạch chân vị trí bộ ba bị thay đổi ở gen a1 và gen a2 so với gen A.
2. Biết mạch (1) là mạch gốc của gen. Em hãy viết trình tự nu của phân tử
mARN và trình tự axit min trong chuỗi pôlipeptit tương ứng được tạo ra từ
mạch gốc của gen A, gen a1, gen a2.
3. Xác định dạng đột biến điểm tạo ra gen a1 và gen a2.
4. Chuỗi pôlipeptit do gen a1 hay gen a2 qui định có sự khác biệt nhiều hơn so
với chuỗi pôlipeptit của gen A? Theo em, dạng đột biến điểm nào gây hậu quả
lớn hơn? Tại sao?
Gen a1:

12. Gen A
Gen a1
Gen a2

13. 13
2. CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN ĐIỂM

14. 2. CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN ĐIỂM
Đột biến thay thế 1 cặp nu
làm thay đổi 1 bộ ba  Có
thể thay đổi 1 axit amin
Đột biến thêm/mất 1 cặp nu
Làm thay đổi các bộ ba từ vị
trí ĐB đến hết gen  thay đổi
axit amin từ vị trí ĐB đến hết
chuỗi polipeptit (ĐB dịch
khung)

15. 3. CƠ CHẾ PHÁT SINH
ĐỘT BIẾN GEN

16. 16
Do sự kết cặp không đúng của các bazơ nitơ

17. Do các tác nhân đột biến
• Tác nhân vật lí
• Tác nhân hóa học
• Tác nhân sinh học

18. 4. HẬU QUẢ VÀ VAI TRÒ
CỦA ĐỘT BIẾN GEN

19. Hậu quả:
 ĐB gen có lợi hay có hại cho thể đột biến?
 Mức độ gây hại của gen đột biến phụ thuộc vào những yếu tố nào?

20. Hậu quả:
 ĐB gen có thể có lợi, có hại hoặc trung tính.
 Phần lớn đột biến điểm thường vô hại.
 Mức độ gây hại của gen đột biến phụ thuộc vào điều kiện môi trường
trường và tổ hợp gen.
Ý nghĩa của đột biến gen:
 Đột biến gen là nguồn nguyên liệu sơ cấp của quá trình chọn giống
giống và tiến hoá.

21.  Trong quá trình giảm phân tạo giao tử (hoặc trong lần nguyên phân
đầu tiên của hợp tử):
+ĐB gen trội biểu hiện ngay trên kiểu hình của cơ thể mang gen ĐB.
ĐB.
+ĐB gen lặn thường tồn tại ở thể dị hợp và không được biểu hiện
thành kiểu hình ngay. Qua quá trình giao phối, gen lặn ĐB được biểu
biểu hiện thành kiểu hình ở cơ thể đồng hợp tử lặn.
 Trong nguyên phân ở TB sinh dưỡng:
+ ĐB gen trội sẽ biểu hiện ở 1 phần của cơ thể (thể khảm)
+ ĐB không di truyền qua sinh sản hữu tính, chỉ truyền cho thế hệ sau
Sự biểu hiện của gen đột biến:

22. 22
Điều gì sẽ xảy ra đối với sản phẩm của các gen cấu trúc (Z,
Y, A) khi sử dụng 5-BU để gây đột biến ở vùng mã hóa của
gen Z ở operon Lac của vi khuẩn E. coli?
B5-BT1

23. 23
B5-BT3
1. Khi nào thì đột biến thay thế 1 cặp nucleotit trên gen làm
thay đổi 1 bộ ba nhưng không làm thay đổi axit amin trên
chuỗi pôlipeptit?
2. Đột biến thay thế 1 cặp nucleotit gây hậu quả nghiêm trọng
nhất trong trường hợp nào? Vì sao?
3. Đột biến thêm/mất nu tại vị trí nào trên vùng mã hóa của
gen gây hậu quả nghiêm trọng nhất? Vì sao?

24. 24