2. Bibliotheekdiensten
Menu
2
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen, in groep
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
3. Bibliotheekdiensten
Menu
3
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen, in groep
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
4. Bibliotheekdiensten
ID
4
Okapi*2-Vlaanderen, sinds 2014 een
samenwerkingsverband rond
bibliotheekstatistieken, van Vlaamse instellingen
actief in het hoger onderwijs of onderzoek,
gecoördineerd door het Overleg
Wetenschappelijke Bibliotheken (OWB) van
VVBAD
*Overzicht Kwantitatieve Performantie-Indicatoren
okapi2@vvbad.be
5. Bibliotheekdiensten
Waarom in groepsverband?
Alleen kom je ook tot kennis, evaluatie en inzicht
In groep scheppen we bredere context
Uitdagingen:
• Welke data verzamelen? En welke niet (meer)?
• Welke indicatoren zijn relevant? => benchmarking
• Schaalgrootte – vele Excel-files met n x aggregaties
=> groot tijdsverbruik & hoge foutenlast
=> toekomst met (Belgische) registratietool?
5
okapi2@vvbad.be
6. Bibliotheekdiensten
Intern publiek -> zelfkennis/zelfevaluatie
Leidinggevenden -> beslissingen
Stakeholders -> positionering/verantwoording
6
Functies van data
en hun doelgroepen
ifv kwaliteit
okapi2@vvbad.be
7. Bibliotheekdiensten
Menu
7
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen, in groep
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
8. Bibliotheekdiensten
Geen dogma noch fataliteit
Wel een hulpmiddel
Voorbij het buikgevoel
Richting objectiviteit
En altijd in een CONTEXT
8
Data driven management?
Of eerder data-informed management
Enkele misverstanden opklaren
Bij datagedreven besluitvorming neem je een besluit puur op
basis van onbewerkte feiten uit ruwe data.
Bij data-geïnformeerde besluitvorming maak je een keuze op
basis van een combinatie van inzichten uit data, menselijk
denkwerk, intuïtie en je eerdere ervaringen.
https://blog.ogd.nl/datagedreven-vs-data-geinformeerde-
besluitvorming-wat-is-best
okapi2@vvbad.be
9. Bibliotheekdiensten
Menu
9
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
11. Bibliotheekdiensten
Tof …verzamelen…
En er verder niets mee doen
-
Delen
Visualiseren
Analyseren & interpreteren
Exploiteren & gebruiken
-
dus data goed beheren
11 okapi2@vvbad.be
12. Bibliotheekdiensten
Menu
12
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
14. Bibliotheekdiensten
Menu
14
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
15. Bibliotheekdiensten
Analyseren & interpreteren &
exploiteren
Veelbelovend, maar nog stappen te zetten, op Vlaams niveau
Consensus over indicatoren en KPI
Op hogere echelons wel afspraken rond indicatoren
• België (25)
• Europa (30)
=> benchmarking wordt mogelijk
15 okapi2@vvbad.be
16. Bibliotheekdiensten
Menu
16
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
18. Bibliotheekdiensten
Menu
18
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
19. Bibliotheekdiensten
Historiek
Van waar komen we?
Met wie werken we samen?
19
Pre-2008: Libecon
2009: Registratietool Associatie KU Leuven – Okapi - 165 ruwe data
2014: Beknopte vragenlijst - Okapi2-Vlaanderen – 150 ruwe data
2021: Mini-vragenlijst => Belgian Library Statistics – 45 ruwe data + indicatoren
2016+2019: Europa/ADBU – 30 ruwe data + indicatoren
Altijd de definities scherp stellen, op elk niveau
okapi2@vvbad.be
21. Bibliotheekdiensten
Okapi2-Vlaanderen
Wat doen we?
Wat doen we (nog niet)?
• Overleggen met andere echelons (in
binnen- & buitenland)
• Verzamelen & bewaren
• Delen
• Visualiseren (=> controleren &
analyseren)
• Indicatoren
• Exploiteren
21
Hoe doen we dat (nog niet)?
• Excel* => registratietool (België)
• Google Drive
• QLIK
• Website (VVBAD)
*werd al in 2015 als een probleem gezien
okapi2@vvbad.be
22. Bibliotheekdiensten
Menu
22
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
24. Bibliotheekdiensten
Menu
24
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
25. Bibliotheekdiensten
Delen van verzamelde data
Bewaren & delen – via Okapi2-Google Drive
Visualiseren - via QLIK https://okapi2.eu.qlikcloud.com/ (of Power BI)
Indicatoren (KPI) – veel belangrijker dan ruwe data
Analyse & interpretatie -> trends & rapportering
25 okapi2@vvbad.be
27. Bibliotheekdiensten
Menu
27
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
28. Bibliotheekdiensten
Visualisatie van verzamelde
data
Bewaren & delen – via Okapi2-Google Drive
Visualiseren - via QLIK https://okapi2.eu.qlikcloud.com/ (of Power BI)
Indicatoren (KPI) – veel belangrijker dan ruwe data
Analyse & interpretatie -> trends & rapportering
28 okapi2@vvbad.be
29. Bibliotheekdiensten
Menu
29
• Startpunt en streefdoel
• Okapi2-Vlaanderen
• Bredere context scheppen
• Functies van data
• Data driven management?
• Fases tussen startpunt en streefdoel
• Data verzamelen
• Datavisualisatie als een volgende stap (en terug)
• Analyseren & interpreteren & exploiteren
• Concrete werkwijze binnen Okapi2-Vlaanderen
• Interne organisatie
• Verzamelen
• Delen - in tabelvorm
• Visualiseren – in grafische vorm
• Werken met Qlik
okapi2@vvbad.be
35. Bibliotheekdiensten
What’s next?
Samen sterker, richting objectiviteit, in onderling vertrouwen, binnen ieders context
Meer impact op onze stakeholders
• Registratietool voor de verzamelfase
• Vlaamse indicatoren (15 à 20) => dashboards
• Sectoriële exploitatie via externe communicatie
35 Tot een volgende IaZ
Wie ben ik? En namens wie spreek ik?
Titel heeft 2 componenten: Okapi2-Vlaanderen en data-driven-management; na uitleg over die 2 delen bespreek ik de fasen die die 2 delen met elkaar verbinden. Daarna kijken we hoe die verschillende concepten binnen Okapi2-Vlaanderen concreet worden ingevuld
Wie kent Okapi2?
Wie kent het concept dataverzameling & benchmarking?
Wie heeft mening over het concept data driven management?
22 instellingen met 120 lokale bibliotheken
Je kan dat op je eentje beginnen. Ifv zelfkennis en lokale beslissingen is dat geen probleem om dat lokaal te doen.
Als het om positionering of verantwoording gaat raden we dat niet aan. We zien meerwaarde van samenwerking, op grotere schaal.
Maar het is niet allemaal goed nieuws, rozengeur en maneschijn.
Waarom tijd steken in data verzamelen? Met data kijken naar de realiteit is immers slechts 1 manier/bril om te kijken. Vraag het mensen actief in topsport.
Data kunnen verschillende functies of toepassingsgebieden hebben; maar ze hebben allemaal met elkaar gemeen dat het om kwaliteitszorg, kwaliteitsbeleid, kwaliteitsverbetering…. Hoe je het ook wil noemen
Zelfkennis - waarom zou je iets over je eigen organisatie willen weten? Om trends te zien over de tijd heen, ook in de tijd van je voorgangers
Beslissingen nemen – hoeveel zitplaatsen zouden er in je nieuwbouw van 300m² toch best minimaal voorzien worden? Hoeveel zijn er bij de buren?
Positionering – monitoring: hoeveel publicaties zijn er opgeladen in onze institutional repositories? En hoe vaak worden die geraadpleegd? En is dat veel of weinig tov de andere universiteiten?
Voor welke doelgroep en met welk doel voor ogen?
Data driven management: utopie of schrikbeeld?
Een zwaar beladen term – sommigen beginnen al met ogen te rollen - die lijkt de impliceren dat je voor positionering, beslissingen, etc ALLEEN beroep doet op kwantitatieve data.
Dat is pertinent niet zo.
Tegelijk beseffen dat exacte dezelfde data bij organisatie X en Y tot verschillende beslissingen kan leiden maw dat data ansich geen vaste eenduidige betekenis dragen
Welke stappen zetten we – met okapi2-vlaanderen - richting data-informed management?
1ste en meest tijdrovende (maar niet perse belangrijkste) stap is data verzamelen. Welke? Met welke frequentie?
Het antwoord op de basisvraag – heeft data impact? – is eenvoudig en kort, ja. Daarvoor moest ik niet vanuit Leuven niet naar Oostende komen.
De meer interessante vraag luidde: Op wat? En in welke mate en op welke manier…?
Kan je data alleen gebruiken naar je stakeholders toe? Want hoe vaak doe je dat? En wie doet dat? Alleen mensen aan de top van je organisatie, eindverantwoordelijken.
En het antwoord op die vraag is Neen. De aspecten waarop je met data impact kan hebben zijn divers: verantwoording, positionering, zelfkennis, beslissingsondersteuning, ….
Verzamelen is eigenlijk de minst belangrijke fase maar o zo belangrijk. Maar dat is de fase waarin we de laatste jaren vaak zijn blijven steken.
En in Vlaanderen steken we er jammer genoeg nog vaak het meeste tijd in,
Wat doe je met verzamelde data? Delen, visualiseren, analyseren & interpreteren, exploiteren – gebruiken
Data zonder context zijn waardeloos
Is eigenlijk basiscomponent van hedendaags management
Visualisatie als tool om te komen tot correcte data (controle) en tot inzichten.
Anderen beweren dat je ook aan analyse kunt doen zonder visualisatie. En dat visualisatie enkel dient om inzichten te presenteren aan je doelgroep
Hierom draait alles
Indicatoren en KPI: eigenlijk veel belangrijker dan ruwe cijfers/data; op Vl niv nog geen consensus, proces (van keuze) net opgestart.
Voor universiteitsbibliotheken wordt benchmarking wel mogelijk; met 11 Belgische partners en (sporadisch) met EU via ADBU-studie
Vanaf 2021 kunnen we gegevens aanleveren aan ADBU
Dit Belgisch-Europees luik blijft voorlopig nog veelal interne keuken – vermoedelijk kan er na 3de meting (2023) dus half 2024 wel externe communicatie komen
Genoeg theorie en concepten, Nu bekijken we hoe dit alles concreet wordt ingevuld binnen Okapi2-Vlaanderen
Genoeg theorie.
Ik kom vandaag het concrete verhaal van Okapi2-Vlaanderen vertellen.
Hoe is dat Okapi2-Vlaanderen gestructureerd?
Logische volgorde – omgekeerde data-piramide
Samenwerking met andere gelijkaardige projecten
Brengt ook risico’s met zich mee bv definities zoals aantal studenten, capita, VTE, groepswerkruimten, corona-effecten
We zijn met Belgium begonnen omdat er een hoger niveau waar we niet aan konden/mochten leveren.
We zijn met 7 in projectteam, 20 leveranciers/respondenten en rapporteren aan OWB
Met Okapi2-Vlaanderen kunnen we je op weg helpen, ondersteunen.
We hebben al iets maar we zijn nog lang niet waar we willen zijn (vlgk met buitenland)
We doen veel dingen, allemaal bovenop onze eigen taken in onze werkomgeving
Ik kom vandaag het verhaal van Okapi2-Vlaanderen vertellen
Hoe verloopt de verzamelfase, de minst belangrijke fase
120 lokale bibliotheken – 22 instellingen
200.000 cijfers is geen big data
Elke pijl op deze slide is een aggregatie en elke aggregatie (150 per jaar) is een bron van fouten zeker als je dat telkens manueel doet
Ieder blijft eigenaar van zijn eigen data; dat impliceert dat er restricties zijn in het gebruik van data van andere instellingen
In Vlaamse context gebruiken we voorlopig nog Qlik (betalend – kosten gedragen door VVBAD) maar PowerBI (Microsoft) is op termijn misschien een geschikter platform, We zien daarin toch meer mogelijkheden qua samenwerking
Indicatoren en KPI: eigenlijk veel belangrijker dan ruwe cijfers/data; op Vl niv nog geen consensus, proces (van keuze) net opgestart. Ook binnen Assoc KUL was dit een moeizaam proces.
Kies voor apps en de meest recente
Kies voor het domein (werkblad) dat je interesseert
Screenshots just in case of no internet
Screenshots just in case of no internet
Gemidd HS deed cross over in 2018 – jouw HS ook?
Zijn er mensen in het publiek met ervaringen over dataverzameling, benchmarking,…?