Gazi Üniversitesi Eğitim Yüksek Lisans Ortak Dersi(Bilişsel Gelişim ve Eğitim) Vize Sunumu

3.  İlgi, insanların bir konu ya da etkinliği ilginç
ve cazip bulmaları anlamına gelir. Öyleyse
ilgi, içsel motivasyonun bir biçimidir.
 Kişisel ilgiler: Öğrenen bireyin içindeki ilgidir.
İnsanlar takip ettikleri konular ve uğraştıkları
etkinlikler ile ilgili farklı tercihlerde bulunabilir.
Kişisel ilgiler durgundur, tercih yaparken
kullanılan tutarlı örüntülerde kendilerini
gösterirler.
 Durumsal İlgiler, çevredeki bir şey –belki
yeni, alışılmadık ya da şaşırtıcı bir şey-
tarafından uyandırılır.

4.  İlgi daha etkin bilgi işlemlemeyi destekler. Bir
konuya ilgisi olan insanlar, ona daha fazla dikkat
eder ve konu ile bilişsel olarak daha ilgili hale
gelirler.
 Bir konuya ilgisi olan insanlar, bilgiyi daha anlamlı,
örgütlü ve ayrıntılı işlemlemeye daha yatkındırlar.
Varolan anlayışları ile çelişen bilgi karşısında
kavramsal bir değişime daha yatkındırlar.
 Sonuç olarak, tahmin edebileceğiniz gibi, çalıştıkları
konuyla daha ilgili olan öğrenenler bunu daha uzun
süre hatırlamaya ve daha yüksek bir akademik
başarı göstermeye daha yatkın olacaklardır.

5.  Tüm insanlar için doğal olarak ilginç görünen bazı
konular vardır. (Ölüm, yıkım, tehlike, aşk, vb.)
 Yeni, farklı ve beklenmedik şeyler tıpkı üst düzey
etkinlik ya da duygu içeren şeyler gibi sıklıkla ilgi
doğururlar.
 Kurmaca olmayan yapılar somut ve anlaşılması kolay
olduğunda ve fikirler arasında kurulan ilişkiler
açık/anlaşılır olduğunda daha ilgi çekicidir.
 Uğraştırıcı/zorlayıcı görevler de kolay olanlara göre
çoğunlukla daha ilginçtir.
 Bir konuya kişisel ilgi duymak konu hakkında daha
fazla öğrenmek için araştırmayı kamçılamakta ve
kişinin edindiği bilginin artması da daha fazla ilgi
duymasını sağlamaktadır.

6.  Motivasyon iki öznel değişkene sahiptir:
1. Beklenti
2. Değer: Kişi bir görevi yerine getirmenin
doğrudan ya da dolaylı faydaları olduğuna
inanmalıdır.
 Okul öncesi çağda ve ilköğretimin ilk yıllarında
olan çocuklar başarı beklentilerinden bağımsız
olarak ilginç ve eğlenceli buldukları etkinlikleri
sürdürürler.
 Daha büyük çocuklar ve yetişkinler için içsel
olarak güdülenmiş davranışlar sadece yüksek
beklenti ve yüksek değer söz konusu
olduğunda ortaya çıkar.

7.  Belirli bir alandaki eski başarılar ve
başarısızlıklar,
 Ödevin algılanan güçlüğü,
 Öğretimin niteliği,
 Kaynakların ve desteğin erişilebilir olması,
 Harcanan çabanın miktarı,
 Kadın ve erkeklerin hangi konularda ‘iyi’
hangi konularda ‘başarısız’ olduğuna
ilişkin sahip olunan kalıplar.

8.  Önem: Bazı etkinlikler arzu edilen kişisel özellikler ile ilgili
olduğundan değerlidir.
 Fayda: Bazı etkinlikler arzulanan hedef için bir araç olarak
görüldükleri için yüksek değere(faydaya) sahiptir.
 İlgi: Bazı etkinliklerin değerli olma nedeni sadece zevk ve
eğlence getirmeleridir.
 Bedel
 Kültür: Bir kişinin hayatındaki insanlar nelerin yapılmaya
değer olduğu hakkındaki inançlarını gündelik temasları ve
etkinlikleri aracılığı ile sürekli aktarabilir
 Ayrıca, beklentiler ve değerler birbirlerini de etkiler. Bir
etkinliğe değer vermeyen insanların sıkı çalışma olasılıkları
düşüktür ve bu yüzden de kendi performanslarına ilişkin
beklentileri düşüktür.

9.  Motivasyon belirli hedeflerin başarılması
etrafında döner ve bu hedeflerin hem
insanların yaptığı seçimleri hem de onlar için
pekiştirici olan sonuçları etkiler.
 İnsanların hedefleri bilişsel işlemlerini de
etkiler. Örneğin; hedefler öğrenenin bir
görev ile bilişsel olarak ne kadar meşgul
olacağını, çalışmak ve öğrenmek için hangi
bilişsel stratejileri kullanacağını etkiler.
 Hedefler sadece başarılabilir olduğu ölçüde
faydalıdır.

10.  Fiziksel rahatlık ve kişisel refah elde etme,
 Dışsal somut ödül elde etme,
 Okulda başarılı olmak,
 Yenilik ve macera bulmak,
 Arzulanan bir kariyere erişmek
 Bunların dışında, bir çoğumuzun daha
çekirdek hedefleri (her zaman bizim için
belirgin bir önceliğe sahip hedefler) vardır
ve yaptıklarımızın çoğunu yönlendirirler.

11.  Ustalaşma(Yetkinleşme) Hedefleri: Yeni bilgiler
kazanarak ya da yeni becerilerde ustalaşarak
yeterlilik elde etme isteği. (Yüksek lisans yapmamız)
Görev odaklıdır.
 Performans Hedefi: Kendini diğerlerinin gözünde
yeterli olarak gösterme isteği. (Bilişsel gelişim ve eğitim
dersinde başarılı olma isteğimiz) Ben odaklıdır.
a) Performans-yaklaşma hedefi: İyi görünmek ve
diğerlerinden olumlu değerlendirmeler almak
istemek. (Hepimiz derslerde yaptığımız sunumların
beğenilmesini isteriz.)
b) Performans-kaçınma hedefi: Kötü görünmemek ve
olumsuz değerlendirme almamayı istemek. (Bir futbol
oyuncusunun kaleye gol kaçırmamak için kaleye şut
çekmeyip pas vermesi.)

12. Ustalaşma hedeflerine sahip olan
öğrenciler;
 Öğrenmelerine yardımcı olacak
etkinliklerle uğraşmaya meyillidirler,
 Sınıfta dikkatlidirler,
 Bilgiyi uzun süreli hafıza depolarını
destekleyecek biçimde işlerler ve
hatalarından öğrenirler,
 Öğrenme, çaba ve başarısızlık hakkında
sağlıklı bir bakış açıları vardır,
 Sınıf içi deneyimlerden en fazla
öğrenenler bu öğrencilerdir.

13.  Performans ve performans-kaçınma
hedeflerine sahip olan öğrenciler
meydan okuyucu doğaları nedeniyle
yeni becerilerde ustalaşmaları için teşvik
edici bazı görevlerden uzak
kalabilirler.(Sınıflarımızdaki çekingen
öğrenciler örnek gösterilebilir.)
 Performans-yaklaşma hedefleri karmaşık
bir torbaya benzetilebilir. Bazen son
derece önemli etkileri vardır. Özellikle
ustalaşma hedefleri ve üst düzey bir öz
yetkinlik ile harmanlandığında öğrencileri
yüksek bir başarı düzeyi için teşvik eder.

14.  Bazı öğrenenler oldukça tutarlı bir
biçimde ustalık hedeflerini performans
hedeflerine tercih etmektedirler. Bu
insanların öğrenmeye karşı güçlü bir
motivasyonları olduğu söylenebilir.

15.  Bazen öğrenciler sınıf içi çalışmalarda bir
performans sergilerlerken kötü
görünmekten kaçınmak isteyebilirler.
Bazen de, sınıftaki görevleri hiç
yapmamak ya da mümkün olan en az
çaba ile yapmak için kaçınma gösterirler
yani işten kaçınma hedefine sahip
olabilirler.

16.  Konu dışı davranışlarla meşgul olurlar,
 Kolay ödev ve problemler için yardım talep
ederler,
 Anladıklarında bile anlamamış gibi yaparlar,
 Zorlayıcı ödevlerden yakınırlar,
 Ne zaman seçenekleri olsa en az zorlayan
alternatifi seçerler,
 Çok ender olarak etkili öğrenme stratejileri
kullanır ya da küçük grup etkinlikleri
içerisinde üstlerine düşeni yaparlar.

18.  Öğrencilerin sahip oldukları toplumsal
hedeflerin doğası, sınıf içindeki davranışlarını ve
akademik performanslarını açık biçimde etkiler.
Eğer öğrenciler öğretmenin dikkatini çekmeyi
ve onayını kazanmayı istiyorsa iyi notlar için
uğraşmak ve farklı yollardan sınıf içi
performanslarını artırmak zorundadır.
 Eğer sınıf arkadaşları ile dostane ilişkiler kurmak
peşinde iseler ya da diğer kişilerin mutluluğu
konusunda bir duyarlılığa sahip iseler, iş birliğine
dayalı/ortaklaşa öğrenme ve akran yardımı
gibi etkinliklerde seve seve etkin bir biçimde yer
alacaklardır.

20.  İnsanlar birbirinden farklı hedefleri bir
arada sürdürebilmek için çeşitli stratejiler
kullanırlar.
a) Birden fazla görevin ele alınmasını
mümkün kılacak etkinlikler yürütebilirler.
b) Bazı hedefleri ikinci plana atıp diğer
hedeflerin peşine düşebilirler.
c) Bir görevi başarmanın ne anlama
geldiğine ilişkin fikirlerini değiştirebilirler.

21.  İnsanlar en çok çoklu hedeflerin tümünü
aynı doğrultuda yönlendirebildiklerinde
başarılı olur ve kendilerini çok daha iyi
hissederler.
 İnsanlar yaptıkları ve sonucunda
yaşadıkları arasında bir bağlantı kurarlar.
İnsanlar, eğer davranışlarının hedeflerine
ulaşmalarına yardımcı olacağına
inanıyorlarsa kesinlikle daha hevesli
olurlar.

22.  Motivasyon ve duygu öz düzenlemeyi hem
etkiler hem de ondan etkilenirler. Öz
düzenlemenin gelişimi sıklıkla içselleşmiş
motivasyonları, değerleri ve diğerlerinin
hedeflerini de içerir.
 Motivasyonu artmış bireylerin etkinlik
başlatma ve sürdürme, yaptıkları şeyle
bilişsel olarak meşgul olma ve bir öğrenme
görevinde etkili stratejiler kullanma olasılıkları
daha fazladır. İşte bu yüzden, motivasyon-
özellikle içsel motivasyon- öz düzenleme için
basamak oluşturur.

23.  Kendi kendini düzenleyen öğrenenler de kendi
motivasyon ve duygularını bir dereceye kadar kontrol
ederler. Bunu şu yollarla yaparlar:
a) Verilen görevi ilgi alanlarına göre sıralamak.
b) Hedefler oluşturma
c) Verimli yüklemelere odaklanmak : Kendi içlerinde
olan ve üzerinde belirgin bir denetime sahip oldukları
faktörleri belirlerler.
d) Cezbedici dikkat dağıtıcıları en aza indirgemek
e) Kendilerine bir şeyi başarmanın önemini hatırlatmak
f) Bir görevin çekiciliğini artırmak
g) Kişinin kendine vaat ettiği sonuçlar: Kendilerine
başarılı olmaları halinde ödül vaat ederler. Başarısız
olduklarında kendilerini bir şekilde cezalandırabilirler.

24.  İnsanların zaman içerisinde adım adım, diğer bireylerin
değer verdiği davranışları, sonuçta dışsal kazanımlar getirip
getirmeyeceğine bakmaksızın benimsediği durumlara
karşılık gelir. İçselleşmiş motivasyon şu aşamalardan sonra
ortaya çıkar:
a) Dışsal Düzenleme: Öğrenenler öncelikli olarak çeşitli
davranışlarını takip eden dışsal sonuçlar temelinde belirli
bir biçimde davranmaya güdülenmişlerdir.
b) İçe Yansıtma: Öğrenenler diğer kişilerin onayını kazanmak
için belirli biçimlerde davranırlar.
c) Özdeşleşme: Öğrenen, belirli davranışların kişisel olarak
önemli ve değerli olduğunu artık görmektedir.
d) Bütünleşme: Öğrenen belirli davranışların istendikliğini
tamamen kabul etmiştir ve onları kendi genel motivasyon
ve değer sistemleri içerisinde bütünleştirmiştir.

25.  Öğrenen, belirli bir etkinliğin uzun vadeli
başarı için önem arz ettiğini algılar.
 Öğrenen sıcak, duyarlı ve destekleyici bir
çevre içinde çalışır.
 Öğrenen biraz özerklik kazanır.
 Öğrenenler bir yapı içerisinde çalışırlar.

26. 1. Öğrenene özerkliği yeterince
deneyimlemesi için yeterli şans vermek,
2. Öğrenenin nasıl davranması gerektiği ile
ilgili rehberlik yapmak
Arasında hassas bir denge içerir.

27.  Öğrenciler konuyu bilgilendirici olduğu
kadar ilginç de bulduğunda daha fazla
öğrenirler.
 Çabaları çevreden destek gördüğünde
öğrenciler başarı şansları konusunda daha
iyimser olurlar.
 Öğrenciler, konunun kendileri için bir değeri
olduğuna inandıklarında motivasyonları
daha da artar.
 Öğrenciler kendileri için hedefler
belirlendiğinde daha etkili öğrenirler.

28.  Genel olarak ustalaşma hedefleri performans
hedeflerine göre daha iyi bir kavrayışa yol
açar.
 Sınıf içi etkinlikler öğrencileri birden fazla hedefe
ulaştırabildiğinde çok daha etkilidir.
 Öğretmenlerin öğrenci başarısına yönelik
iyimser yüklemeleri ve beklentileri öğrencilerin
gerçek başarılarını artırmaktadır.
• Her öğrencinin güçlü yanlarını bulun.
• Öğrencilerin geçmişleri ve ev ortamları hakkında daha
fazla şey öğrenin.
• Becerilerin zamanla, pratik ile nitelikli öğretim
uygulamaları ile gelişebileceğini ve sıklıkla da bu şekilde
geliştiğini kabul edin.
• Öğrencilerin ilerlemelerini sıklıkla ve nesnel olarak
değerlendirin.
• Öğretmenlerin kesinlikle bir fark yaratacağını hatırlayın.

29.  Çoğunlukla ve öğrencilerin çoğu için
rekabetçi olmayan etkinlikler, rekabete
dayalı etkinliklerden çok daha
motivasyonu artırıcıdır.
 Yaşa ve beceri düzeyine uygun zorluklar/
meydan okuyucular motivasyonu artırır,
sıkıntıyı azaltır.