7. Semantik Açıdan Tutum Tutum tepki veya hareket değil onlara insanı yönlendiren yaklaşımdır. tutum düşüncededir, eyleme döküldüğünde davranış olur. ( Adını vermek istemeyen Yazar ) Attitude is a hypothetical construct that represents an individual's like or dislike for an item Tutulan yol, davranış wikipedia Ekşi Sözlük TDK
8. Bizce TUTUM ! Davranış öncesi ön hazırlık durumudur Dikkatli kullanma, idareli tüketme, ekonomik tasarruf gibi sözlük anlamında aksine,
12. Modellerin Temel Meseleleri İnsanoğlunu, düşünmeyen bir varlık olarak algılar. İnançları çerçevesinde çevresindekiler tarafından kolayca etkilendiğini savunur. İnsanoğlunu, doğru bilgiler verildiğinde akılcı kararlar alabilen akıllı ve eleştirel bir düşünür olduğunu vurgular
13. Modellerin Temel Meseleleri Katz ve meslektaşlarının ikileme yanıtı şöyle olmuştur. İnsanoğlu, bulunduğu durumuna göre çeşitli etmenler (güdü vb..) etkisinde hem rasyonel hem de irrasyonel davranabilir. Tutum değişikliğini anlamak için insanların değişik düşünme biçimleriyle hareket etme yönelimlerini anlamak gerekmektedir.
14. Tutumlara İşlevsel Yaklaşım Modeli Katz, tutumun oluşumunun ve değişiminin, tutumların kişiliğe verdikleri hizmetlerin işlevleri bağlamında anlaşılması gerektiğini savunur. “ Bir tutuma sahip olmayı sağlayan psikolojik gereksinimleri bilmeksizin onun nasıl ve ne zaman değişeceğini öngöremeyiz.” Katz 1960 Tutumların işlevleri farklılaştıkça , koşulların ve tutum değişikliği tekniklerinin de farklılaşacağının altını çizer .
15. Tutumlara İşlevsel Yaklaşım Modeli Katz tutumların kişiliğe hizmet edeceği dört temel işlevi olduğunu tanımlamıştır UTILITARIAN: FAYDACI (ARAÇSAL) İŞLEVİ EGO-DEFENSIVE: EGO SAVUNMACI İŞLEVİ VALUE-EXPRESSIVE: DEĞER İFADE EDİCİ İŞLEVİ KNOWLEDGE: BİLGİ VERİCİ İŞLEVİ
16. FAYDACI (ARAÇSAL) İŞLEVİ Çıkarınız var ise, bu işlev tam size göre… İnsanlar bazı tutumlara, dış çevrelerinden edindikleri ödülleri en çoklamaya ve cezaları da en aza indirmeye çaba gösterdikleri için sahip olurlar. Tutum değişikliği için ödülü arttır veya negatif etkiyi azalt Rehabilitasyon:
17. EGO SAVUNMACI İŞLEVİ Kalıplarınız, ön yargılarınız çok mu? İnsanlar bazı tutumlara, kendileriyle ilgili kabul edemedikleri gerçeklerden ya da benliklerini tehdit edici güçlerin bilgisinden egolarını korumak için sahip olurlar. Savunmaya neden olan tehdidin ortadan kaldırılması Rehabilitasyon:
18. DEĞER İFADE EDİCİ İŞLEVİ Ne mutlu Türk’üm diyene ! İnsanlar bazı tutumlara, taşımaktan tatmin kaldıkları, kendilerini yansıttıkları ve kendi kimliklerini ifade ettikleri için sahip olurlar. Derinde yatan inancın daha üstün tanımlama ile güncellemesi Rehabilitasyon:
19. BİLGİ VERİCİ İŞLEVİ AIDS sevmekle bulaşmaz ! İnsanlar bazı tutumlara, kaos içindeki dünyaya ilişkin yapı ve anlam vermek, bilme isteğini tahmin etmek için sahip olurlar. Kolaylıcığının yerine sorgulayarak bilgi edinimin sağlanması Rehabilitasyon:
20. Herşeyin açıklaması henüz bulunmadı.. Bir işlevi tek bir tipoloji, model ile açıklamak mümkün değildir. Bir tutumun birden fazla işlevi olabilir. Bir örnek verirsek : Azınlıklar hakkında gerçekçi bilgi sunma Psikolojik gereksinimler Eşleşme olmazsa girişim başarısız olur Azınlıklar Meselesi Bilme işlevine hizmet etme
21.
22. Örnek Vaka MHP’NİN TÜRBAN YASA DEĞİŞİKLİĞİNE DESTEK VERMESİ Değer İfade Edici İşlev Faydacı İşlev Temsil ettiği değerlerin yansıtmak Sembolik İşlev Enstrümantal İşlev Tabanından oy kaybetmemek MÜSLÜMAN OY
23. İşlevlerin Saptanması … .. hakkındaki düşünceleriniz nedir ? … .. neden böyle düşünüyorsunuz? Üçüncü Boğaz Köprüsü K.Irak Harekatının Sonlanması Emniyet Şeridi İhlalleri
25. Self-Monitoring The individual-difference variables of self-monitoring Self-Monitoring kişinin öz yansımasını, içte yatan gerçek tutumlarını ortaya çıkardığımız bir araçtır. Duruma göre değerlendirilen veya değer kazanan davranışları (behaviors) anlamak için kullanılır. Bu araç bize bir terzi gibi kişinin özüne uygun kıyafeti dikmemize yardımcı olur. Doğru Adresleme İlişkiyi Anlama Temsil İndikatörleri Direk Yargılar Direct Assessment
26. Self-Monitoring The individual-difference variables of self-monitoring Dışa yansıyan imajları ile daha az ilgilenirler Davranışları ruh hallerine yöneliktir, içrektirler, İmajlarını iç hallerini dolduracak şekilde inşaa ederler Dışa yansıyan çevreleri ile iletişim kurmalarına sağlayan dış imajları ile yoğun ilgilidirler, ve imajlarını içinde bulundukları ortama uyum sağlamak üzere inşaa ederler Ürün İmajı Ürün Faydası Sosyal Faydacı Değer İfade Edici
27. İşlevleri Etkileyen Unsurlar Tutumları etkileyen üç ana etki olduğu kabul edilmektedir. Self-Monitoring Nesneye yönelik tutumlar tek bir fonksiyon ile tanımlanamaz Örn: Klima, Araba Durumun doğasına yapılan müdahaleler Örn: Sansür, Günah Think Multifunctional
28. İşlev Örtüşmesi İkna için sunulan çekiciliğin , tutumların işlevsel arka planı ile örtüştürülmesi, eşlenmesidir.
29. İşlevlerin Örtüşmesi AIDS Örneği Tutumu değiştirmek için AİDS’in heteroseksüelleri de hasta edebileceğini konusunda bilgi işlevi verilerek işlev örtüşmesi sağlanabilir Sembolik İşlev Homoseksüellik
30. İşlevlerin Örtüşmesi AIDS Örneği Tutumu değiştirmek için AİDS’in bulaşma şekilleri üzerine bilgi işlevi verilerek işlev örtüşmesi sağlanabilir Enstrümantal İşlev Bulaşıcılık
34. Semantik Açıdan Tipoloji Yapıtların ya da yapıtı oluşturan tek tek ögelerin incelenerek, tiplerin belirlenip gerçek örneklerin bunlara göre sınıflanması işlemi.. Typology , in psychology, a model of personality types based on psychological functions İnsan tiplerini belirleme ve ayırt etme yöntemi. wikipedia Ekşi Sözlük TDK
35. Tutumları etkileyen işlevlerin Genel ve Spesifik tipolojileri Güvenilir ve konu üzerindeki tutumlara bakış açısı sağlayan bir yolla, farklı tutumsal işlevleri ayırt etmenin veya gruplamanın mümkün olduğu çeşitli yollarla kanıtlanmıştır. HIV taşıyan insanlar Demokrasi Gönüllü olma / Bağış
36. Örneğin; Lunaparklara karşı tutumların işlevlerini analiz ederken, yaygın faydacı bir işlev açıklamaya yeterli olabilir, oysa demokrasiye karşı tutumları analiz ederken kişisel yarar işlevleri ve sosyal yarar işlevlerini ayırt etmek yararlı olur. Tutumları etkileyen işlevlerin Genel ve Spesifik tipolojileri Faydacı işlev Kişisel yarar işlevi Sosyal yarar işlevi
37. Tutumları etkileyen işlevlerin Genel ve Spesifik tipolojileri Kişisel olarak demokrasi bana nasıl bir yarar sağlar? Demokrasi bir bütün olarak topluma nasıl yarar sağlar? Kişisel Yarar İşlevleri Sosyal Yarar İşlevleri
38. Tutumları etkileyen işlevlerin Genel ve Spesifik tipolojileri Aslında genel durum işlev tipolojisinde bir fikir birliğine varılsa dahi, özel durumların analizleri altındaki belli durumların maksimum şekilde aydınlanmasını sağlamak için birçok farklı tipolojiler kullanılacaktır.
41. Bazı işlev farkları Tutumun yaptığı iş ile ifade edilen tutumun yaptığı iş birbirinden ayrılır mı? TUTUMUN İŞLEVLERİ TUTUMUN İFADE EDİLMESİNDEKİ İŞLEVLER TUTUMUN MAKSADININ İŞLEVLERİ
42. bir tutumu ifade etmenin işlevleri ve bir tutumun işlevleri arasında farklılıklar baş gösterir. Nasıl mı? Bazı işlev farkları EVET Tutumun yaptığı iş ile ifade edilen tutumun yaptığı iş birbirinden ayrılır mı?
44. Örnek Vaka Çözümü | Azınlıklar Ahmet’in azınlıklarla ilgili olumsuz görüşleri var. Böyle bir tutuma sahip olması kendi benliğini savunma işlevi ve kendi benliğine saygı işlevine hizmet edebilir. Bu görüşünü kimseye ifşa etmese de sahip olduğu bu tutum da onun kendiyle ilgili daha iyi hissetmesini sağlar. Diğer taraftan bağnaz arkadaşları içerisinde bu tutumunu ifade etmesi benzer tutumlar sergileyen insanlara ayak uydurmasını sağlayan sosyal uyum işlevine hizmet edebilir. Böylece tutumun yaptığı iş ile ifade edilen tutumun yaptığı iş birbirinden ayrılır. Ego Savunmacı Özgüven Sosyal Uyum Azınlıklar Meselesi
46. Örnek Vaka Çözümü | İdam cezası İdam cezasının yürürlükten kaldırılmasına hizmet eden amaçlarla (tutum maksadı) bir şahsın idam cezasının yürürlükten kaldırılmasını desteklediğini belirtmesine (tutumun ifade edilmesi) hizmet eden amaçlar birbirinden farklıdır. Mesela bir kişi idam cezasının yürürlükten kaldırılmasının faydalı bir amaca hizmet edeceğine inanabilir fakat bu demek değildir ki o kişinin idam cezasına karşı olduğunu ifade etmesi faydalı bir amaca hizmet eder. Durumlara bağlı olarak bu tutumu ifade etmek (Birinin değerlerini sembolize etmesi gibi) sembolik bir amaca hizmet edebilir. Böylece tutum maksadının yaptığı iş ve o maksatla ilişkili tutumların ifade edilmesinin yaptığı iş birbirinden ayrılır. Sembolik işlev Enstrumantal işlev Yasadışı faaliyet Hümanizm İdam Cezası
48. İşlevleri Birleştirmek Bu üç unsur tutum işlev incelemelerinde ve teoride birleştirilmiştir. (Katz) TUTUMUN İŞLEVLERİ TUTUMUN SÖYLEMİ TUTUMUN MAKSADI
49. İşlevleri Birleştirmek Bu birleşme, Katz’ın değer-anlamlı işlev yansıtan oy kullanma adeti ile ilgili konuşmasında, Snyder ve DeBono‘nun insanların sosyal durumlara rahatça ayak uydurmasını sağlayan sosyal-uyum tutumları ile ilgili tanımlamasında ya da Shavitt ve Nelson’ın tutumların sosyal kimlik işlevinin görünüşü olarak kişinin tüketici ürün seçimleri tarafından nakledilen değerlerin iyileştirme çalışmalarında saptanabilir. TUTUMUN İŞLEVLERİ TUTUMUN İFADE EDİLMESİNDEKİ İŞLEVLER TUTUMUN MAKSADININ İŞLEVLERİ
50. İşlevleri Birleştirmek Diğer taraftan Clary ,” Tutumlar çeşitli farklı sosyal ve psikolojik işlevlere hizmet edebilir ” fikrini tartışmayı ve aynı tutum farklı insanlar içinde farklı motivasyonel işlevlere hizmet edebilir fikirlerini tartışmaya çevirmiştir. Fikir birliği var mı? TUTUMUN İŞLEVLERİ TUTUMUN İFADE EDİLMESİNDEKİ İŞLEVLER TUTUMUN MAKSADININ İŞLEVLERİ
52. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme Tutum işlevleri birbirinden nasıl ayrılır? İnsanlara ucu açık yapı soruları sorarak konuyla ilgili algılarını öğrenebiliriz.
53. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme Sizce bir otomobil nasıl olmalıdır? EKONOMİK OLMALI HAVALI GÖSTERMELİ HIZLI OLMALI
54. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme Gönüllülük hakkında düşünceleriniz nelerdir ? BECERİLERİM GELİŞİR TOPLUMA KATKI SAĞLARIM ÇEVRE EDİNİRİM
55. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme Bu cevaplardaki çeşitliliği anlamanın en açık yolu; insanların beklentilerindeki, değerlerindeki, hedeflerindeki ve gereksinimlerindeki farkları açıkça görebilmektir. Öz denetim
57. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme Öz denetim kavramı nedir? DÜŞÜK ÖZ DENETİM YÜKSEK ÖZ DENETİM
58. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme “ Otomobil kimliğimi yansıtır” 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 “ Ekonomik olması önemlidir” Yüksek öz denetim Düşük öz denetim Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum
59. Kavramlaştırma ve yeniden değerlendirme SONUÇ: Yüksek ve düşük öz denetimlerin birbirinden farklı beklentileri vardır. DÜŞÜK ÖZ DENETİM YÜKSEK ÖZ DENETİM
