no

1. 1
Họ và tên: Trần Quỳnh Như
Lớp: 2205XDDB
Đề bài: Tìm hiểu về ngành luật (tham nhũng)?
Bài làm
Tham nhũng và đấu tranh phòng, chống tham nhũng luôn là vấn đề nhận được
sự quan tâm đặc biệt của các quốc gia trên thế giới. Ở Việt Nam, tham nhũng được
nhận diện là một quốc nạn, một trong bốn nguy cơ làm suy giảm niềm tin của nhân dân
vào Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa. Tội phạm tham nhũng trong thời gian
gần đây, dưới sự phát triển của nền công nghiệp 4.0, cũng trở nên đa dạng, phức tạp và
tinh vi hơn rất nhiều. Tội phạm về tham nhũng là gì? Các yếu tố cấu thành tội phạm
tham nhũng ra sao?
Tội phạm về tham nhũng được hiểu là hành vi xâm phạm đến hoạt động đúng
đắn, uy tín của cơ quan, tổ chức bằng cách lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn hay
có hành vi thiếu trách nhiệm do người có chức vụ thực hiện, gây thiệt hại hoặc đe dọa
gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp, quyền con người, quyền
và lợi ích hợp pháp của công dân.
Các tội phạm về tham nhũng được quy định tại Bộ luật hình sự 2015, bao gồm
các tội sau:
- Tội tham ô tài sản (Điều 353);
- Tội nhận hối lộ (Điều 354);
- Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 355);
- Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ (Điều 356);
- Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ (Điều 357);
- Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi
(Điều 358);
- Tội giả mạo trong công tác (Điều 359).
Vậy các yếu tố cấu thành tội phạm về tham nhũng gồm:
Về khách thể:
Các tội phạm về tham nhũng xâm phạm đến hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ
chức. Hoạt động xâm hại ấy làm sai đi bản chất công việc mà cơ quan có thẩm quyền
và hoạt động ấy đáng nhẽ không được làm.
Hoạt động đúng đắn của cơ quan, tổ chức là hoạt động bình thường tuân thủ các
quy định của pháp luật của cơ quan, tổ chức. Cơ quan, tổ chức bao gồm cơ quan nhà
nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân,
đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước và tổ chức, đơn vị khác do Nhà
nước thành lập, đầu tư cơ sở vật chất, cấp phát toàn bộ hoặc một phần kinh phí hoạt
động, do Nhà nước trực tiếp quản lý hoặc tham gia quản lý nhằm phục vụ nhu cầu phát
triển chung, thiết yếu của Nhà nước và xã hội, doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài
nhà nước.
Ngoài ra, trong một số trường hợp, tội phạm về tham nhũng còn xâm phạm đến
quyền con người, các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.
Về mặt khách quan:
Người phạm tội tham nhũng được quy định tại Mục 1, Chương XXIII Bộ luật
Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 là người thực hiện một trong những hành
vi sau đây:

2. 2
- Hành vi tham ô tài sản: hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản
mà mình có trách nhiệm quản lý, tức là người phạm tội sử dụng chức vụ, quyền hạn để
thực hiện việc chuyển dịch bất hợp pháp tài sản của cơ quan, tổ chức đang do người
phạm tội quản lý thành tài sản của người phạm tội. Thủ đoạn chiếm đoạt và che dấu
việc chiếm đoạt tài sản có thể rất khác nhau như công nhiên hoặc lén lút, bí mật hoặc
thực hiện bằng thủ đoạn gian dối để che đậy hành vi chiếm đoạt.
- Hành vi nhận hối lộ: người nào có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực
tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào cho chính bản thân người
đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc
theo yêu cầu của người đưa hối lộ thuộc một trong các trường hợp sau:
+ Nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá từ 2.000.000
đồng trở lên;
+ Nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá dưới
2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý ký luật về hành vi nhận hối lộ mà còn vi phạm. Bị
coi là đã bị xử lý kỷ luật về hành vi nhận hối lộ mà còn vi phạm nếu trước đó đã bị
người có thẩm quyên xử lý kỷ luật về hành vi nhận hối lộ nhưng chưa hết thời hạn để
được coi là chưa bị xử lý kỷ luật mà còn thực hiện hành vi nhận hối lộ.
+ Nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá dưới
2.000.000 đồng nhưng đã bị kết án về một trong các tội phạm tham nhũng nhưng chưa
được xóa án tích mà còn vi phạm.
+ Nhận hoặc sẽ nhận lợi ích phi vật chất. Nhận hoặc sẽ nhận lợi ích phi vật chất
như nhận hoặc sẽ nhận hối lộ tình dục (nhận hoặc sẽ nhận được sự đồng thuận giao cấu
hoặc thực hiện quan hệ tình dục khác của người khác), nhận hoặc sẽ nhận được sự can
thiệp của người khác để mình hoặc người thân của mình lên chức vụ cao hơn, được sắp
xếp vị trí công tác thuận lợi hơn; nhận hoặc sẽ nhận được việc con cái của họ được học
trường chuyên, lớp chọn, được đi du học,…
Người phạm tội có thể nhận tiền, tài sản, lợi ích phi vật chất trực tiếp từ người
đưa hối lộ hoặc qua người môi giới. Người đưa hối lộ và người môi giới hối lộ mà tùy
từng trường hợp, bị truy cứu TNHS về tội đưa hối lộ theo ĐIều 364 BLHS hoặc tội
môi giới hối lộ theo Điều 365 BLHS.
- Hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản: Lạm dụng chức vụ,
quyền hạn chiếm đoạt tài sản là trường hợp người có chức vụ, quyền hạn mà sử dụng
chức vụ, quyền hạn vượt quá phạm vi thẩm quyền được giao chiếm đoạt tài sản người
khác. Hành vi này cấu thành tội phạm nếu thuộc một trong những trường hợp sau đây:
+ Chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá 2.000.000 đồng trở lên.
+ Chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử
lý kỷ luật về hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm.
+ Chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị kết
án về một trong các tội vê tham nhũng sau, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
- Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ: người nào
có hành vi vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm
trái công vụ gây thiệt hại về tài sản hoặc gây thiệt hại khác đến lợi ích của Nhà
nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
- Hành vi lạm quyền trong thi hành công vụ: người nào có hành vi vụ lợi hoặc
động cơ cá nhân khác mà vượt quá quyền hạn của mình làm trái công vụ gây thiệt

3. 3
hại về tài sản hoặc gây thiệt hại khác đến lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp
pháp của tổ chức, cá nhân.
- Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để
trục lợi.
- Hành vi giả mạo trong công tác: có hành vi vụ lợi hoặc động cơ cá nhân
khác mà lợi dụng chức vụ quyền hạn thực hiện một trong các hành vi:
+ Sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu.
+ Làm, cấp giấy tờ giả.
+ Giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
Về mặt chủ quan:
Các tội phạm về tham nhũng được thực hiện với lỗi cố ý.
Mục đích của hành vi tham nhũng là vụ lợi. Vụ lợi ở đây được hiểu là lợi ích
vật chất hoặc lợi ích tinh thần mà người có chức vụ, quyền hạn đã đạt được hoặc có
thể đạt được thông qua hành vi tham nhũng. Như vậy, khi xử lý về hành vi tham
nhũng, không bắt buộc chủ thể tham nhũng phải đạt được lợi ích.
Vậy chủ thể của tham nhũng là gì?
Chủ thể của các tội phạm về tham nhũng là người từ đủ 16 tuổi trở lên, có
năng lực TNHS và có dấu hiệu chủ thể đặc biệt là người có chức vụ, quyền hạn
trong các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp (bao gồm cả doanh nghiệp, tổ chức khu
vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước).
Người có chức vụ (người có chức vụ, quyền hạn) được xác định là người do
bổ nhiệm, do bầu cử, do hợp đồng hoặc do một hình thức khác, có hưởng lương
hoặc không hưởng lương, được giao thực hiện một nhiệm vụ nhất định và có quyền
hạn nhất định trong khi thực hiện công vụ, nhiệm vụ.
Người có chức vụ, quyền hạn bao gồm: cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan,
quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng trong cơ quan, đơn vị
thuộc Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên
môn kỹ thuật, công nhân công an trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân; người
đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp; người giữ chức danh, chức vụ quản lý
trong doanh nghiệp, tổ chức; những người khác được giao thực hiện nhiệm vụ, công vụ
và có quyền hạn trong khi thực hiện nhiệm vụ, công vụ đó.
Khi thực hiện hành vi tham nhũng, người tham nhũng phải sử dụng “chức vụ,
quyền hạn của mình” như một phương tiện để mang lại lợi ích cho mình, cho gia
đình mình hoặc cho người khác. Đây là yếu tố cơ bản để xác định hành vi tham
nhũng. Một người có chức vụ, quyền hạn nhưng không lợi dụng chức vụ, quyền hạn
đó thì không thể có hành vi tham nhũng. Tuy nhiên, không phải mọi hành vi của
người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó đều được coi là
hành vi tham nhũng. Do vậy, cần lưu ý khi phân biệt hành vi tham nhũng với các
hành vi vi phạm pháp luật khác.
Thực trạng tham nhũng ở Việt Nam:
Tình trạng tham ô, lãng phí, tiêu cực và tham nhũng tại Việt Nam diễn ra
trong nhiều thập niên qua, xảy trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội và ở tất cả các
ngành, các cấp. Tham nhũng, lãng phí đã gây ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển
kinh tế - xã hội và làm giảm niền tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Theo Tổ

4. 4
chức Minh bạch Quốc tế công bố xếp hạng CPI năm 2020, Việt Nam đứng thứ
104/180 quốc gia được xếp hạng với 36 điểm, tăng 5 điểm và 15 bậc so với năm
2014. Tuy nhiên, vẫn thấp hơn điểm trung bình của khu vực (45 điểm) và nằm trong
số 2/3 các quốc gia trên thế giới tham nhũng nghiêm trọng (dưới 50 điểm).
Theo báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và sửa đổi Điều lệ tại Đại hội
XIII của Đảng đã nêu: “Tham nhũng trên một số lĩnh vực, địa bàn vẫn còn nghiêm
trọng, phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi; tình trạng nhũng nhiễu người dân,
doanh nghiệp vẫn còn khá phổ biến, gây bức xúc trong xã hội… Tham nhũng vẫn là
một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ”. Mỗi khi người
dân, doanh nghiệp đi xin giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, đất, đi khám bệnh, xin
cho con đi học, hoặc chuyển trường, xin vốn đầu tư, dự án xây dựng… đều phải có
“lót tay”, “bôi trơn” thì mọi việc mới nhanh chóng. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
gọi dạng tham nhũng này là “tham nhũng vặt”, gây bức xúc, khó chịu cho mọi
người và toàn xã hội. Nhiều vụ tham nhũng lớn, có tổ chức, nhiều người tham gia,
có sự cấu kết của nhiều doanh nghiệp và cán bộ nhà nước thoái hóa, biến chất như:
Vụ án Epco - Minh Phụng từ những năm 80 của thế kỷ trước, với 77 bị can và 2 án
tử hình; vụ án tại Tập đoàn Vinashin với Phạm Thanh Bình cùng 8 đồng phạm; vụ
án tham ô và cố ý làm trái tại Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), Dương
Chí Dũng và Mai Văn Phúc bị tử hình, 8 bị can khác chịu hình phạt từ 4 đến 22 năm
tù. Không phải đến bây giờ mới có tham nhũng. Trong kháng chiến chống thực dân
Pháp, vụ án của Trần Dụ Châu, nguyên Giám đốc Nha Quân nhu - Bộ Quốc phòng
bị xử ngày 5-9-1950 tại thị xã Thái Nguyên, can tội “biển thủ công quỹ, nhận hối lộ,
phá hoại công cuộc kháng chiến”, bị tuyên án tử hình, tịch thu 3/4 tài sản, tịch thu
tang vật hối lộ. Bác Hồ khi bác đơn xin tha tội chết của Trần Dụ Châu, Bác đã nói
với đồng chí Trần Đăng Ninh: “Với loài sâu mọt đục khoét nhân dân cũng thế nếu
phải giết đi một con sâu mà cứu cả rừng cây thì việc đó là cần thiết”. Tham nhũng
không được ngăn chặn và đẩy lùi mà còn phát triển tinh vi hơn, không chỉ các
ngành kinh tế mà còn cả các ngành bảo vệ pháp luật, không chỉ cán bộ cấp thấp mà
còn cả cán bộ cấp cao. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) đánh giá: Một bộ phận
không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản
lý, kể cả một số cán bộ cấp cao, suy thoái về chính trị, đạo đức, lối sống…, sa vào
chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa
vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc. Do đó, Đảng và Nhà nước
chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra và truy tố
xét hỏi, xử lý nghiêm những người vi phạm về tham nhũng, lãng phí. Đặc biệt là từ
năm 2016, sau Đại hội XII của Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng Ban
Chỉ đạo phòng chống tham nhũng (PCTN) Trung ương đã phát động một chiến dịch
PCTN rộng rãi, toàn diện, quyết liệt với phương châm: Bất kể người đó là ai, ở
cương vị nào, không có vùng cấm, không có ngoại lệ trong đấu tranh và xử lý tham
nhũng. Từ đó công tác PCTN đã đạt được những kết quả rất tích cực, nhiều vụ án
tham nhũng từ Trung ương đến địa phương đều được xét xử nghiêm minh, kể cả các
Ủy viên BCH Trung ương và Ủy viên Bộ Chính trị. Kết quả là:“Trong 5 năm (chủ
yếu là 4 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4) toàn Đảng đã xử lý kỷ luật gần
1.400 tổ chức đảng và hơn 74.000 đảng viên ở các cấp”. Trong số bị kỷ luật, có 82

5. 5
tỉnh ủy viên và tương đương; hơn 1.500 huyện ủy viên và tương đương; gần 3.000
đảng viên bị kỷ luật bằng hình thức cách chức; hơn 8.700 bị khai trừ ra khỏi Đảng
và hơn 4.300 cán bộ, đảng viên phải xử lý bằng pháp luật. Thiếu tướng Nguyễn Văn
Tín, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân cho biết: Từ năm 2013 đến 2020, cả
nước đã có hơn 1.900 vụ án tham nhũng bị điều tra, xét xử 131.000 đảng viên, trong
đó có hơn 110 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý (có 27 Ủy viên Trung ương
Đảng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, 4 Ủy viên Bộ Chính trị, 30 sĩ quan cấp
tướng thuộc lực lượng vũ trang) đã bị xử lý kỷ luật. Riêng 6 tháng đầu năm 2021,
liên quan đến tham nhũng đã có 266 vụ/646 bị can bị khởi tố, 250 vụ với 643 bị can
bị truy tố. Ban Chỉ đạo PCTN Trung ương đã kiểm tra xử lý kỷ luật 12 tổ chức đảng
và 20 đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý (trong đó có 3 ủy viên,
nguyên Ủy viên Trung ương, 2 thứ trưởng, 1 nguyên chủ tịch tỉnh, 1 nguyên phó bí
thư tỉnh ủy, 13 sỹ quan cấp tướng trong lượng vũ trang). Hàng loạt các vụ án tham
nhũng lớn với cán bộ cao cấp được đưa ra xét xử như: Vụ án PMU 18 của Bộ Giao
thông vận tải xảy ra năm 2006; vụ án tại Tổng Công ty Xây lắp dầu khí Việt Nam
(PVC) với Trịnh Xuân Thanh và Đinh La Thăng; vụ vi phạm quản lý đất đai tại Đà
Nẵng với 19 bị can và 2 cựu chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng; vụ án nhận hối lộ tại
Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, liên quan đến Thứ trưởng Bộ Ngoại giao. Các vụ án
liên quan đến các cơ quan bảo vệ pháp luật như: Vụ thâu tóm đất vàng tại Công ty
Nova Bắc Nam 79 và Novaland tại Đà Nẵng lên quan đến hai cựu thứ trưởng Bộ
Công an; vụ án tướng công an thuộc Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ
cao (C50 Bộ CA) bảo kê cho đường dây đánh bạc trực tuyến lớn nhất Việt Nam; vụ
án buôn lậu và sản xuất 200 triệu lít xăng giả tại Đồng Nai, đã có nhiều cán bộ, Bộ
đội Biên phòng và Cảnh sát Biển tiếp tay; vụ án của Nguyễn Thị Kim Anh, Phó
Phòng PCTN, Thanh tra Bộ Xây dựng; vụ án Nguyễn Kiên Cường, Chánh Thanh
tra Sở Tài nguyên môi trường tỉnh Thái Bình. Ngay trong Ngành Lương y như từ
mẫu có vụ án tại Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Tim Hà Nội, lãnh đạo bệnh viện
đã câu kết với công ty tư nhân để nâng giá thiết bị y tế hưởng lợi bất chính. Gần đây
nhất Bộ Công an đã khởi tố vụ đẩy giá kít xét nghiệm Covid-19 của Công ty Cổ
phần Việt Á, liên quan đến nhiều quan chức, nhiều bộ, ngành như lãnh đạo Bộ
Khoa học và công nghệ, Bộ Y tế, Học viện Quân y và cán bộ Trung tâm Kiểm soát
bệnh tật (CDC) của nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Hai Ủy viên BCH Trung ương
đã bị khai trừ ra khỏi Đảng, bị bắt tạm giam để điều tra. Đảng, Nhà nước xác định
phải tiếp tục đẩy mạnh, kiên quyết, kiên trì đấu tranh PCTN cả trong các cơ quan
nhà nước và các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài Nhà nước. Kết luận số 21
KL/TW ngày 25-10-2021 Hội nghị lần thứ tư BCH Trung ương Đảng khóa XIII
nêu: Triển khai quyết liệt, thường xuyên, toàn diện, đồng bộ công tác kiểm tra, giám
sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Chủ động phát hiện
sớm, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực; kiên quyết thu hồi
tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế.
Công tác phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam trong những năm qua:
Thực tế ở nước ta cho thấy tham nhũng diễn ra trên nhiều lĩnh vực như: lĩnh
vực ngân hàng, lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên khoáng sản, trong lĩnh
vực lâm nghiệp, xuất nhập khẩu, trong đầu tư, xây dựng cơ bản, trong cổ phần hóa,

6. 6
trong cấp phép, trong các chương trình định canh, định cư, viện trợ nhân đạo, y tế,
giáo dục, trong lĩnh vực tư pháp, cơ quan thông tấn, báo chí... thậm chí ngay cả
trong chính sách chăm lo chế độ cho người có công, mồ mả liệt sỹ cũng xảy ra tham
nhũng. Tham nhũng cũng đã xảy ra ở hầu hết các cấp, các ngành thậm chí len lỏi
vào mọi mặt của đời sống, đụng chạm đến lợi ích của nhiều người. Nhận thức được
sự nguy hiểm của tệ tham nhũng với vận mệnh của đất nước, của Đảng nên ngay từ
khi Cách mạng tháng Tám thành công, Nhà nước đã ban hành Sắc lệnh số 233/SL
ngày 17/11/1946 trừng trị các tội biển thủ và hối lộ; ngày 21/10/1970 Ủy ban
thường vụ Quốc hội ban hành hai pháp lệnh trừng trị các tội xâm phạm tài sản
XHCN và tài sản công dân. Quốc hội khóa IX năm 1997 đã thông qua luật sửa đổi,
bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự về các tội liên quan đến tham nhũng và sau
đó là Bộ luật hình sự sửa đổi năm 1999 quy định 7 tội danh tham nhũng cụ thể tại
chương XXI. Năm 1998 Nhà nước ban hành hàng loạt chính sách và luật cụ thể về
phòng, chống tham nhũng như: Luật khiếu nại, tố cáo, pháp lệnh công chức, Pháp
lệnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Pháp lệnh phòng, chống tham nhũng, tuy
nhiên do diễn biến của đất nước trong thời kỳ hội nhập và những diễn biến của thời
đại nên tại kỳ họp thứ 8, khóa XI của Quốc hội đã thông qua Luật phòng, chống
tham nhũng mới có hiệu lực từ ngày 1/6/2006 và đặc biệt tại Hội nghị lần thứ ba
Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X ngày 21/8/2006 đã ban hành Nghị quyết
số 04-NQ/TW về “tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống
tham nhũng, lãng phí”. Ngày 12/5/2009, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 21/NQ-CP
ban hành Chiến lược quốc gia về phòng, chống tham nhũng đến năm 2020 với mục
tiêu được xác định là: “ Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các
cơ hội, điều kiện phát sinh tham nhũng, góp phần xây dựng bộ máy nhà nước trong
sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu quả, đội ngũ cán bộ công chức liêm chính, lành
mạnh hóa các quan hệ xã hội thông qua việc thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng
ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng; củng cố lòng tin của nhân dân và cộng đồng
quốc tế, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển”. Đặc biệt 5 nhóm giải pháp của Chiến
lược là: Tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạch định chính sách, xây
dựng và thực hiện pháp luật. Hoàn thiện chế độ công vụ, công chức, nâng cao chất
lượng thực thi công vụ. Hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế, xây dựng môi trường
kinh doanh cạnh tranh bình đẳng, công bằng, minh bạch. Nâng cao hiệu lực, hiệu
quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử trong
phát hiện, xử lý tham nhũng. Nâng cao nhận thức và phát huy vai trò của toàn xã
hội trong phòng, chống tham nhũng. Về lộ trình thực hiện chiến lược gồm 3 giai
đoạn: đến năm 2011, thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó tập trung vào các
giải pháp nâng cao năng lực phát hiện, xử lý các hành vi tham nhũng. Từ năm 2011
đến năm 2016, tập trung thực hiện các giải pháp về hoàn thiện thể chế, tập trung vào
những lĩnh vực còn trì trệ, mở rộng các biện pháp phòng ngừa, nâng cao chất lượng
thực thi công vụ, hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế. Từ năm 2016 đến năm 2020,
tiếp tục triển khai các giải pháp còn lại, bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu của
chiến lược. Đặc biệt là sau sáu năm kể từ khi ký (năm 2003), ngày 30/6/2009, Chủ
tịch nước đã ký Quyết định số 950/2009/QĐ-CTN phê chuẩn Công ước của Liên
hiệp quốc về chống tham nhũng. Việc phê chuẩn Công ước giúp cải thiện và hoàn

7. 7
thiện những khuôn khổ chính sách hiện có trong nước vì Công ước tạo điều kiện
cho việc hình thành những sự khích lệ và hợp tác quốc tế, cũng như xây dựng năng
lực thực thi những chính sách phòng, chống tham nhũng quan trọng, dựa trên các
tiêu chuẩn quốc tế. Theo đánh giá của các chuyên gia nước ngoài thì Chính phủ Việt
Nam xứng đáng được ngợi khen vì những nỗ lực ban hành nhanh chóng một khung
pháp lý thiết yếu trong khoảng thời gian từ tháng 9/2006 đến tháng 6/2009. Đây là
một thành quả lớn, phản ánh ưu tiên cao mà Quốc hội và Chính phủ Việt Nam dành
cho công tác phòng, chống tham nhũng.
Từ khi Hội nghị Trung ương 5 khóa XI (tháng 2/2013) quyết định thành lập
Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng (PCTN) đến nay, công tác
PCTN đã có bước tiến mạnh, đột phá, đạt nhiều kết quả rất quan trọng, toàn diện, rõ
rệt, để lại dấu ấn tốt, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, được cán bộ, đảng viên và
Nhân dân đồng tình, ủng hộ, được cộng đồng quốc tế ghi nhận. Thời gian gần đây,
công cuộc PCTN càng trở nên “nóng” hơn với khởi nguồn từ vi phạm pháp luật của
Công ty Việt Á. Chỉ sau 6 tháng điều tra hàng loạt sai phạm liên quan đến công ty
này đã có hơn 60 cá nhân đã bị khởi tố. Đặc biệt, năm 2022 ghi dấu ấn trong công
tác phòng chống tham nhũng (PCTN) với việc tổng kết 10 năm, tính từ khi Đảng ta
quyết định chủ trương thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN trực thuộc Bộ
Chính trị, do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban để chỉ đạo toàn diện công tác
PCTN trên phạm vi cả nước. Trong 10 năm, các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước
đã khởi tố, điều tra 19.546 vụ/33.868 bị can, truy tố 16.699 vụ/33.037 bị can, xét xử
sơ thẩm 15.857 vụ/30.355 bị cáo về các tội tham nhũng, chức vụ, kinh tế. Công tác
điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc tham nhũng được chỉ đạo quyết
liệt, rõ đến đâu xử lý đến đó. Nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng, sai phạm kinh tế đặc
biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm đã được xử lý dứt điểm,
nghiêm khắc, đúng pháp luật, có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe,
phòng ngừa. Điều này cho thấy, quyết tâm rất lớn của Đảng, của các cơ quan tư
pháp trong PCTN với một tinh thần không khoan nhượng, không có vùng cấm,
không có ngoại lệ.
Một số giải pháp cho công tác phòng chóng tham nhũng thời gian tới tại
Việt Nam:
Cho đến nay, công tác PCTN vẫn chưa tạo được sự chuyển biến có tính cơ
bản, tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng và diễn biến phức tạp, tiếp tục diễn ra ở
nhiều lĩnh vực, nhiều ngành, nhiều cấp; nhiều hạn chế, yếu kém trong công tác
PCTN chậm được khắc phục; tham nhũng chưa được ngăn chặn và từng bước đẩy
lùi... như mục tiêu nghi quyết TW 3 (khóa X) đã đề ra, tệ tham nhũng vẫn là vấn đề
bức xúc và mối quan tâm lớn của toàn xã hội”. Từ sau khi Luật phòng, chống tham
nhũng (có 8 chương, 92 điều), có hiệu lực đến nay Chính phủ, Thủ tướng Chính
phủ, các bộ ngành đã ban hành nhiều Nghị định, quyết định, chỉ thị để thi hành Luật
và đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch để Luật đi vào cuộc sống và phát huy
hiệu quả, đặc biệt là các giải pháp để phòng ngừa tham nhũng được triển khai trên
khắp cả nước và bước đầu phát huy tác dụng. Tuy nhiên, cần phải tiếp tục tuyên
truyền, giáo dục và phải kiên quyết thực hiện một cách triệt để các giải pháp phòng

8. 8
ngừa thì mới có thể đạt được mục tiêu. Cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ
chủ yếu sau:
1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN. Các cấp
ủy đảng và người đứng đầu phải thực sự coi công tác PCTN là một trong những
trọng tâm công tác lớn, xác định rõ các lĩnh vực trọng tâm, địa bàn trọng điểm trong
từng thời gian để tập trung chỉ đạo; lựa chọn, bố trí những cán bộ có năng lực, bản
lĩnh và phẩm chất đạo đức làm công tác PCTN.
2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, làm cho mọi đảng viên, cán bộ,
công chức và nhân dân nhận thức đầy đủ và sâu sắc về tính nghiêm trọng và sự nguy
hại của tệ tham nhũng cũng như tính cấp thiêt, lâu dài và phức tạp, khó khăn của cuộc
đấu tranh PCTN. Gắn công tác tuyên truyền, giáo dục về PCTN với việc thực hiện
cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
3. Bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế - xã
hội. Trước hết là đẩy mạnh cải cách hành chính và hoàn thiện các quy định nhằm
khắc phục nhũng sơ hở, thiếu sót trong quản lý, tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra
tham nhũng như: lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản, xây
dựng cơ bản, quản lý thu, chi ngân sách, quản lý tài sản công, cổ phần hóa doanh
nghiệp nhà nước, tổ chức - cán bộ...
4. Hoàn thiện cơ chế, giải pháp PCTN. Sửa đổi, bổ sung các quy định về phòng
ngừa tham nhũng để khắc phục tính hình thức, kém hiệu quả của một số biện pháp
phòng ngừa, có quy định hợp lý về việc công chức phải giải trình nguồn gốc tài sản khi
có yêu cầu và biện pháp xử lý những hành vi làm giàu bất chính. Có chính sách khoan
hồng đặc biệt những trường hợp đưa hối lộ nhưng tự giác khai báo...
5. Tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc xây dựng và thực hiện
chính sách, pháp luật, kể cả quá trình chuẩn bị, trình, ban hành các quyết định và
văn bản hành chính của cơ quan nhà nước các cấp. Sớm ban hành quy định về kiểm
soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Quy định về tính công khai, minh
bạch trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án.
6. Nâng cao vai trò giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp, trước
hết là giám sát các cơ quan có chức năng PCTN để yêu cầu thực hiện các biện pháp
PCTN có hiệu quả.
7. Phát huy vai trò của xã hội trong PCTN. Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở
cơ sở, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên, các tổ chức
quần chúng và của toàn dân, nâng cao vai trò của các cơ quan báo chí trong PCTN.
8. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều
tra, truy tố, xét xử trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng; xử lý kiên quyết
và kịp thời các hành vi tham nhũng, những người bao che cho tham nhũng, cố tình
ngăn cản việc chống tham nhũng, sớm thành lập cơ quan giám định quốc gia để
phục vụ xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng, nghiên cứu áp dung biện pháp kỹ
thuật cần thiết để phat hiện hành vi tham nhũng; bảo đảm an toàn cho người tố cáo
tham nhũng.
9. Tiếp tục kiện toàn và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của BCĐ TW,
Văn phòng BCĐ TW về PCTN và BCĐ cấp tỉnh về PCTN, các đơn vị chuyên trách
và các cơ quan có thẩm quyền trong PCTN. Tổ chức đánh giá hoạt động của các cơ

9. 9
quan chuyên trách về PCTN kết hợp nghiên cứu kinh nghiệm của các nước để tiếp
tục có sự điều chỉnh mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan này.
10. Đẩy mạnh và tăng cường hợp tác quốc tế về PCTN. Nghiên cứu, học tập,
trao đổi để tiếp thu kinh nghiệm của các nước và các tổ chức quốc tế trong PCTN,
hợp tác chống tham nhũng có yếu tố nước ngoài.
Đối với cá nhân, sau khi tìm hiểu và nghiên cứu về tình hình tham nhũng và
công tác PCTN tại Việt Nam, bản thân cho rằng ngoài những giải pháp phòng,
chống tham nhũng hiện nay Đảng, Nhà nước ta cần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
viên thật sự có đức, có tài vì Bác Hồ của chúng ta đã từng khẳng định: “Cán bộ bộ
là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt
hay kém”. Đội ngũ cán bộ của Đảng chính là nhân tố quyết định làm nên những
thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Song vẫn còn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa
cá nhân, lợi ích nhóm, bệnh lãng phí, vô cảm, bệnh thành tích ở một bộ phận không
nhỏ cán bộ, đảng viên. Vì vậy, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thật sự có đức,
có tài là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của cả hệ thống chính trị, cả trước mắt và
lâu dài, phải được tiến hành thường xuyên, thận trọng, khoa học và hiệu quả. Không
chỉ là công tác giáo dục chính trị tư tưởng, mà chúng ta phải phát hiện, lựa chọn,
đào tạo và sử dụng những người có đủ tiêu chuẩn đức và tài từ trong các nhà trường
và xã hội để xây dựng thành đội cán bộ có đức - tài, có tâm - tầm.
Tóm lại, tham nhũng ngày nay không còn là vấn đề riêng của từng quốc gia
mà đã trở thành vấn đề toàn cầu. Đây là hiểm họa không chỉ cho từng dân tộc mà là
hiểm họa chung của cả loài người. Toàn thế giới đang tập trung sức người, sức của
cho cuộc đấu tranh chống lại hiểm họa này. Có thể thấy sự tồn tại của tham nhũng
là do quản lý nhà nước yếu kém, sơ hở; sự biến động mạnh mẽ về chính trị, kinh tế,
xã hội; sự lũng đoạn của các tập đoàn kinh tế, chính trị và cũng có thể là sự lạm
dụng truyền thống văn hóa...; nhưng xét đến cùng chính là từ tâm lý lạm quyền
cũng như từ lòng tham và thói ích kỷ của con người mà tham nhũng phát sinh, phát
triển và tồn tại. Tuy nhiên, với sự triển khai quyết liệt, thường xuyên, toàn diện,
đồng bộ công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà
nước theo Kết luận 21 của BCH Trung ương và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Tôi tin tưởng rằng công cuộc phòng, chống tham nhũng, lãng phí sẽ thu được kết
quả tốt đẹp.