σχηματισμός αορίστου β ρημάτων αρχαίας ελληνικής γλώσσας
1. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ | σχηματισμός αορίστου β’
1
σχηματισμός αορίστου β’
Στη γραμματική της αρχαίας ελληνικής γλώσσας έχουμε ήδη διδαχτεί τον τρόπο σχηματισμού του
αορίστου του ρήματος (αόριστος βαρύτονων φωνηεντόληκτων ρημάτων α’ συζυγίας). Ο
αόριστος που σχηματίζεται με αυτό τον τρόπο ονομάζεται αόριστος α’. Υπάρχουν όμως και
περιπτώσεις ρημάτων που σχηματίζουν τους τύπους του αορίστου με διαφορετικό τρόπο : η οριστική
σχηματίζεται με καταλήξεις απολύτως ίδιες με αυτές του παρατατικού, ενώ οι υπόλοιπες εγκλίσεις
καθώς και οι ονοματικοί τύποι σχηματίζονται με τις ίδιες καταλήξεις των αντίστοιχων τύπων του
ενεστώτα. Ο συγκεκριμένος τύπος αορίστου ονομάζεται αόριστος β’ και συναντάται σε ορισμένα
μόνο ρήματα. Τα περισσότερα ρήματα σχηματίζουν μόνο αόριστο α’, πολύ λιγότερα σχηματίζουν
αόριστο β’, ενώ είναι εξαιρετικά πολύ λίγες εκείνες οι περιπτώσεις ρημάτων που σχηματίζουν και
αόριστο α’ και αόριστο β’.
Σχηματισμός αορίστου α’ & αορίστου β’
Α] ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Αόριστος Α’ Αόριστος Β’ Αόριστος Α’ Αόριστος Β’
α’ ενικό
β’ ενικό
γ’ ενικό
α’ πληθυντ.
β’ πληθυντ.
γ’ πληθυντ.
Η οριστική αορίστου α’ (και στην ενεργητική και στη μέση φωνή) σχηματίζεται όπως ακριβώς η
οριστική αορίστου του ρήματος λύω. Αντιθέτως, ο αόριστος β’ σχηματίζει τις καταλήξεις του όπως
ακριβώς και η οριστική παρατατικού του ρήματος (χωρίς μάλιστα καμία διαφοροποίηση).
Βασικά χαρακτηριστικά αορίστου β’
1. Αύξηση (συλλαβική ή χρονική) μόνο στην οριστική έγκλιση.
2. Στην οριστική χρησιμοποιούνται οι ίδιες ακριβώς καταλήξεις με αυτές της οριστικής
παρατατικού.
3. Στην υποτακτική χρησιμοποιούνται οι ίδιες ακριβώς καταλήξεις με αυτές της υποτακτικής
ενεστώτα.
4. Στην ευκτική χρησιμοποιούνται οι ίδιες ακριβώς καταλήξεις με αυτές της ευκτικής ενεστώτα.
5. Στη προστακτική χρησιμοποιούνται οι ίδιες ακριβώς καταλήξεις με αυτές της προστακτικής
ενεστώτα.
6. Το απαρέμφατο και οι μετοχές αορίστου β’ σχηματίζονται με τις ίδιες ακριβώς καταλήξεις του
απαρεμφάτου και των μετοχών του ενεστώτα.
2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ | σχηματισμός αορίστου β’
2
Β] ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Αόριστος Α’ Αόριστος Β’ Αόριστος Α’ Αόριστος Β’
α’ ενικό
β’ ενικό
γ’ ενικό
α’ πληθυντ.
β’ πληθυντ.
γ’ πληθυντ.
Η υποτακτική αορίστου α’ (και στην ενεργητική και στη μέση φωνή) σχηματίζεται όπως ακριβώς η
υποτακτική αορίστου του ρήματος . Αντιθέτως, ο αόριστος β’ σχηματίζει τις καταλήξεις του όπως
ακριβώς και η υποτακτική ενεστώτα του ρήματος (χωρίς μάλιστα καμία διαφοροποίηση).
Γ] ΕΥΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Αόριστος Α’ Αόριστος Β’ Αόριστος Α’ Αόριστος Β’
α’ ενικό
β’ ενικό
γ’ ενικό
α’ πληθυντ.
β’ πληθυντ.
γ’ πληθυντ.
Η ευκτική αορίστου α’ (και στην ενεργητική και στη μέση φωνή) σχηματίζεται όπως ακριβώς η ευκτική
αορίστου του ρήματος . Αντιθέτως, ο αόριστος β’ σχηματίζει τις καταλήξεις του όπως ακριβώς και
η ευκτική ενεστώτα του ρήματος (χωρίς μάλιστα καμία διαφοροποίηση).
Δ] ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Αόριστος Α’ Αόριστος Β’ Αόριστος Α’ Αόριστος Β’
α’ ενικό
β’ ενικό
γ’ ενικό
α’ πληθυντ.
β’ πληθυντ.
γ’ πληθυντ.
Η προστακτική αορίστου α’ (και στην ενεργητική και στη μέση φωνή) σχηματίζεται όπως ακριβώς η
προστακτική αορίστου του ρήματος . Αντιθέτως, ο αόριστος β’ σχηματίζει τις καταλήξεις του όπως
και η προστακτική ενεστώτα του ρήματος (με κάποιες, ωστόσο, διαφοροποιήσεις – βλέπε τις
παρατηρήσεις).
Ε] ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ
Αόριστος Α’ Αόριστος Β’ Αόριστος Α’ Αόριστος Β’