TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 9389:2014 VỀ GIỐNG TÔM CÀNG XANH - YÊU CẦU KỸ THUẬT Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật đối với giống tôm càng xanh [Macrobrachium rosenbergii (De Man, 1879)], bao gồm tôm mẹ ấp trứng và tôm giống.

1. TCVN T I Ê U C H U N Q U C G I A
TCVN 9389:2014
Xu t b n l n 1
GI NG TÔM CÀNG XANH – YÊU C U K THU T
Stock of giant freshwater prawn – Technical requirements
HÀ N I – 2014

2. TCVN 9389:2014
2

3. TCVN 9389:2014
3
L i nói đ u
TCVN 9389:2014 do Trung tâm Khuy n nông Qu c gia biên so n,
B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn đ ngh , T ng c c Tiêu chu n
Đo lư ng Ch t lư ng th m đ nh, B Khoa h c và Công ngh công b .

4. TCVN 9389:2014
4

5. TCVN 9389:2014
5
T I Ê U C H U N Q U C G I A TCVN 9389:2014
Gi ng tôm càng xanh – Yêu c u k thu t
Stock of giant freshwater prawn – Technical requirements
1 Ph m vi áp d ng
Tiêu chu n này quy đ nh các yêu c u k thu t đ i v i gi ng tôm càng xanh [Macrobrachium
rosenbergii (De Man, 1879)], bao g m tôm m p tr ng và tôm gi ng.
2 Yêu c u k thu t
2.1 Đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
Tôm m p tr ng tuy n ch n đ cho đ ph i có ngu n g c rõ ràng, tránh c n huy t và đư c nuôi v
theo đúng quy trình k thu t.
Tôm càng xanh m p tr ng ph i đáp ng các các yêu c u k thu t đư c quy đ nh trong B ng 1.
B ng 1 – Yêu c u k thu t đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
Ch tiêu Yêu c u
1. Ngo i hình Các b ph n c a tôm hoàn ch nh, không d hình ho c
b t n thương
2. Tr ng thái ho t đ ng Kho m nh, khi trong nư c các chân bơi ho t đ ng
liên t c
3. Kh i lư ng cá th , g, không nh hơn 30
4. Chi u dài thân, mm, không nh hơn 110
5. Bu ng tr ng Bu ng tr ng ch a đ y tr ng, h t tr ng đ u, màu
tr ng đ ng nh t (xám nh t ho c xám đ m)
6. Tình tr ng s c kho Không có d u hi u b nh lý

6. TCVN 9389:2014
6
2.2 Đ i v i tôm càng xanh gi ng
Tôm càng xanh gi ng ph i đáp ng các yêu c u k thu t đư c quy đ nh trong B ng 2.
B ng 2 – Yêu c u k thu t đ i v i tôm càng xanh gi ng
Ch tiêu Yêu c u
1. Ngo i hình Hình thái c u t o ngoài đã hoàn ch nh như tôm trư ng thành;
Thân và các b ph n bên ngoài không b t n thương
2. Màu s c Màu xám nh t ho c màu xám trong
3. Tr ng thái ho t đ ng Tôm thư ng bơi hư ng v phía trư c, bám ch c vào đáy và
thành b ;
Ph n ng nhanh v i chư ng ng i v t và ánh sáng m nh;
Tôm ho t đ ng m nh khi ngưng s c khí.
4. Chi u dài toàn thân, mm T 11 đ n 13
Yêu c u v tình tr ng s c kh e đ i v i tôm càng xanh gi ng đư c quy đ nh trong B ng 3.
B ng 3 – T l c m nhi m và cư ng đ c m nhi m cho phép đ i v i m t s b nh ch y u
c a tôm càng xanh gi ng
Tên b nh D u hi u b nh lý T l c m
nhi m, %
Cư ng đ
c m nhi m
B nh đ m nâu Thân và các b ph n c a tôm b t n thương,
xu t hi n đ m nâu ho c đen; chân và râu b
ăn mòn (c t); tôm ăn kém, g y y u, ít ho t
đ ng và n m yên m t ch
< 10 Có t 1 đ n 2 đ m
nâu ho c đen
trên cơ th
B nh do đ ng v t
nguyên sinh
Tôm có màu s c nh t nh t, mang có màu
nâu ho c đen; có nhi u s i m nh tr ng như
bông m c trên cơ th ; tôm kém ăn, ch m
l n, ít ho t đ ng, thư ng n m đáy b
< 10 Dư i 10 cá th
đ ng v t nguyên
sinh/th trư ng kính
hi n vi 10 x 10
B nh đ c thân Trên thân có các đ m, màu đ c tr ng s a 0 Không xu t hi n b nh

7. TCVN 9389:2014
7
3 Phương pháp ki m tra
3.1 D ng c , thi t b
3.1.1 V t, đư ng kính t 200 mm đ n 300 mm, làm b ng lư i cư c m m, kích thư c m t lư i (2a) t
3 mm đ n 4 mm.
3.1.2 V t, đư ng kính t 400 mm đ n 500 mm, làm b ng lư i cư c m m, kích thư c m t lư i (2a) t
20 mm đ n 30 mm.
3.1.3 Ch u, b ng nh a, dung tích t 10 lít đ n 15 lít.
3.1.4 Ch u ho c xô, b ng nh a ho c b ng nhôm, dung tích t 15 lít đ n 20 lít.
3.1.5 C c th y tinh, dung tích 300 ml.
3.1.6 Cân, có th cân đ n 500 g, chính xác đ n 0,1 g.
3.1.7 Kính lúp c m tay, đ phóng đ i 20 l n.
3.1.8 Thư c nh a k li, dài t 200 mm đ n 300 mm, đư c chia v ch 1 mm.
3.1.9 Gi y k li, đư c ph màng PE trong su t, kích thư c 20 mm x 10 mm và 150 mm x 50 mm.
3.2 L y m u
3.2.1 Đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
Dùng v t (3.1.2) đ b t t ng cá th cho vào ch u ho c xô (3.1.4) có ch a nư c ng t v i đ sâu nư c
20 cm. S lư ng m u c n ki m tra đáp ng yêu c u v s lư ng cá th đưa vào s n xu t gi ng.
3.2.2 Đ i v i tôm càng xanh gi ng
Dùng v t (3.1.1) v t ít nh t là 100 cá th tôm 5 v trí (gi a b và b n góc c a b ương). Th tôm vào
ch u (3.1.3) có ch a nư c ng t, đ nơi râm mát.
3.3 Cách ti n hành
3.3.1 Ki m tra ngo i hình và màu s c
Đ i v i tôm gi ng, th không ít hơn 10 cá th vào c c th y tinh (3.1.5) có ch a nư c s ch. Đ t c c nơi
có ánh sáng t nhiên, v i cư ng đ đ phân bi t b ng m t v màu s c c a tôm.
Đ i v i tôm m p tr ng, th tôm trong ch u ho c xô sáng màu (3.1.4).

8. TCVN 9389:2014
8
Quan sát tôm b ng m t thư ng, trong đi u ki n ánh sáng t nhiên: màu s c c a tôm, các b ph n
ngoài c a tôm, phát hi n tình tr ng t n thương ngo i hình, các ch m đen, đ và các v t bám trên tôm.
Dùng kính lúp (3.1.7) quan sát thân và b ph n c a tôm.
3.3.2 Ki m tra tr ng thái ho t đ ng
3.3.2.1 Đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
Quan sát tr c ti p ho t đ ng c a tôm trong b và t ng cá th trong ch u ho c xô (3.1.4).
3.3.2.2 Đ i v i tôm càng xanh gi ng
Quan sát tr c ti p ho t đ ng c a tôm trong b khi l y m u k t h p quan sát tr c ti p ho t đ ng bơi
c a tôm trong ch u (3.1.3).
Ban đêm ho c trong phòng t i, dùng d ng c chi u sáng có cư ng đ ánh sáng m nh như đèn pin đ
chi u tr c ti p vào tôm trong b , quan sát ph n ng c a tôm.
Dùng búi lư i ho c búi s i nilon màu đen đã v sinh s ch, th vào b ương ho c ch u ch a tôm càng
xanh gi ng, sau 10 min quan sát t p tính bám c a tôm, k t h p quan sát tôm gi ng bám vào đáy và
thành b .
3.3.3 Xác đ nh kh i lư ng cơ th tôm m p tr ng
Đ t nh nhàng t ng cá th tôm m lên cân (3.1.6), xác đ nh kh i lư ng. Lưu ý c n thao tác nhanh, th i
gian không quá 1 min.
3.3.4 Xác đ nh chi u dài thân
3.3.4.1 Đ i v i tôm càng xanh gi ng
L n lư t đo ki m tra t ng cá th đư c l y m u ng u nhiên v i s lư ng không ít hơn 50 con sau khi
đã ki m tra theo 3.3.1.
Đ t tôm n m du i th ng trên thư c (3.1.8) hay gi y k li (3.1.9) kích thư c 20 mm x 10 mm, thao tác
nhanh và nh nhàng. Đ c chi u dài thân, tính t mũi chuỳ t i chóp đuôi.
Xác đ nh s lư ng và t l ph n trăm tôm nh và l n hơn chi u dài quy đ nh trong B ng 2 so v i t ng
s tôm đã đo. S cá th đ t chi u dài theo quy đ nh B ng 2 ph i l n hơn 90 % t ng s cá th đư c
ki m tra.

9. TCVN 9389:2014
9
3.3.4.2 Đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
Đĩa cân đư c dán s n gi y k li (3.1.9), kích thư c 150 mm x 50 mm.
Sau khi cân kh i lư ng tôm theo 3.3.3, ti n hành đo chi u dài thân tôm tính t chóp chu đ n chóp
đuôi. Lưu ý thao tác nhanh, nh nhàng, th i gian không quá 1 min.
3.3.5 Ki m tra bu ng tr ng c a tôm càng xanh m p tr ng
Nh nhàng đ t ng a tôm m trên tay, quan sát b ng m t, trong đi u ki n ánh sáng t nhiên v i cư ng
đ ánh sáng đ đ quan sát.
3.3.6 Ki m tra tình tr ng s c kho
3.3.6.1 Đ i v i tôm càng xanh gi ng
Quan sát tôm gi ng đã l y m u theo 3.2.2 b ng m t thư ng, trong đi u ki n ánh sáng t nhiên đ phát
hi n nh ng cá th có d u hi u nhi m b nh.
V t đ riêng nh ng cá th có d u hi u nhi m b nh theo quy đ nh trong B ng 3.
Xác đ nh s lư ng và t l ph n trăm tôm có d u hi u nhi m b nh so v i t ng s tôm l y m u.
S tôm gi ng b t n thương, ho c nhi m b nh đư c phát hi n khi ki m tra ch tiêu này, ph i đư c tính
vào t l ph n trăm tôm nhi m b nh, sau khi ki m tra theo 3.3.1.
Tình tr ng s c kho c a tôm gi ng đư c đánh giá thông qua t l và cư ng đ c m nhi m b nh k t
h p v i k t qu s tôm gi ng b t n thương ho c nhi m b nh đư c phát hi n khi ki m tra theo 3.3.1
và k t h p v i k t qu ki m tra tr ng thái ho t đ ng theo 3.3.2.2.
3.3.6.2 Đ i v i tôm càng xanh m p tr ng
L y m u và ki m tra m c c m nhi m b nh c a tôm m p tr ng thông qua cư ng đ c m nhi m b nh.
Phương pháp ki m tra theo quy đ nh hi n hành v quy trình ki m d ch đ ng v t thu s n và s n ph m
đ ng v t thu s n do cơ quan có th m quy n quy đ nh.
Tình tr ng s c kho c a tôm m p tr ng đư c đánh giá thông qua m c c m nhi m b nh k t h p v i
k t qu ki m tra tr ng thái ho t đ ng theo 3.3.2.1.

10. TCVN 9389:2014
10
Thư m c tài li u tham kh o
[1] 28 TCN 97-1996, Tôm càng xanh - Tôm m p tr ng - Yêu c u k thu t
[2] 28 TCN 98-1996, Tôm càng xanh - Tôm gi ng - Yêu c u k thu t
___________________________