Tiểu luận pháp luật về hải quan và hoạt động xuất nhập khẩu đã chia sẻ đến cho các bạn một bài mẫu tiểu luận hoàn toàn miễn phí . Các bạn học viên muốn tải bài mẫu này vui lòng nhắn tin qua zalo : 0934.573.149 để được hỗ trợ nhé.

1. Tiểu Luận Pháp Luật Về Hải Quan Và Hoạt Động Xuất Nhập Khẩu
Tham khảo thêm tài liệu tại Luanvantot.com
Dịch vụ hỗ trợ viết luận văn – Zalo : 0934.573.149
1.1. Tổng quan về pháp luật hải quan và hoạt động xuất, nhập khẩu
Khái niệm hải quan: Hải quan là một ngành có nhiệm vụ thực hiện kiểm tra, giám
sát hàng hóa, phương tiện vận tải, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa
qua biên giới.
Phạm vi điều chỉnh của Luật Hải quan: Theo Điều 1 – Luật Hải quan 2014 quy
định “Phạm vi điều chỉnh của Luật Hải quan gồm: quản lý nhà nước về hải quan đối với
hàng hóa được xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh,
quá cảnh của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong lãnh thổ hải quan; về tổ
chức và hoạt động của Hải quan.”
Đối tượng áp dụng của Luật Hải quan: Theo Điều 2 Luật Hải quan 2014 bao gồm:
“Tổ chức, cá nhân thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập
cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải; Tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan đến
hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh
phương tiện vận tải; Cơ quan hải quan, công chức hải quan; Cơ quan khác của Nhà nước
trong việc phối hợp quản lý nhà nước về hải quan.”
Khái niệm xuất, nhập khẩu:
“Xuất, nhập khẩu là hoạt động kinh doanh buôn bán trên phạm vi quốc tế. Nó
không phải là hành vi buôn bán riêng lẻ mà là cả một hệ thống các quan hệ mua bán phức
tạp có tổ chức cả bên trong và bên ngoài nhằm mục tiêu lợi nhuận, thúc đẩy sản xuất
hàng hoá phát triển, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, ổn định và từng bước nâng cao mức sống
của nhân dân. Xuất nhập khẩu là hoạt động dễ đêm lại hiệu quả đột biến nhưng có thể
gây thiệt hại lớn vì nó phải đối đầu với một hệ thống kinh tế khác từ bên ngoài mà các
chủ thể dễ dang khống chế được.” (Nguyễn Mạnh Cường, 2021)
“Xuất khẩu hàng hóa là việc hàng hóa được đưa ra lãnh thổ Việt Nam hoặc đưa vào
khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy
định của pháp luật.” ( Khoản 1, điều 28 LTM 2005).

2. “Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hóa được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước
ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan
riêng theo quy định của pháp luật.” (Khoản 2, điều 28 LTM 2005).
Đặc điểm của xuất, nhập khẩu:
+ “Xuất, nhập khẩu là hai hoạt động cơ bản cấu thành nên hoạt động ngoại thương.
+ Xuất, nhập khẩu là hoạt động buôn bán diễn ra trên phạm vi ngoài quốc gia.
+ Hoạt động xuất, nhập khẩu phức tạp hơn rất nhiều so với kinh doanh trong nước.
+ Thị trường rộng lớn, khó kiểm soát.
+ Chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau như môi trường kinh tế, chính trị,
luật pháp… của các quốc gia khác nhau.
+ Thanh toán bằng đồng tiền ngoài ngoại tệ, hàng hoá được vận chuyển qua biên
giới quốc gia, phải tuân theo những tập quán buôn bán quốc tế.
+ Xuất, nhập khẩu là hoạt động lưu thông hàng hoá, dịch vụ giữa các quốc gia, nó
rất phong phú và đa dạng, thương xuyền bị chi phối bởi các yếu tố như chính sách, luật
pháp, văn hoá, chính trị,…của các quốc gia khác nhau.
+ Nhà nước quản lý hoạt động xuất, nhập khẩu thông qua các công cụ chính sách
như: Chính sách thuế, hạn ngạch, các văn bản pháp luật khác, quy định các mặt hàng
xuất, nhập khẩu.” (Nguyễn Mạnh Cường, 2021)
Vai trò của xuất, nhập khẩu:
“Vai trò của nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của thương mại quốc tế, nhập
khẩu tác động một cách trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời sống. Nhập khẩu là để
tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật công nghệ tiên tiến, hiện đại cho sản xuất và các hàng
hoá cho tiêu dùng mà sản xuất trong nước không sản xuất được, hoặc sản xuất không đáp
ứng nhu cầu. Nhập khẩu còn để thay thế, nghĩa là nhập khẩu những thứ mà sản xuất trong
nước sẽ không có lợi bằng xuất khẩu,làm được như vậy sẽ tác động tích cực đến sự phát
triển cân đối và khai thác tiềm năng,thế mạnh của nền kinh tế quốc dân về sức lao động,
vốn, cơ sở vật chất, tài nguyên và khoa học kĩ thuật.” (Nguyễn Mạnh Cường, 2021)
“Vai trò của xuất khẩu là một cơ sở của nhập khẩu và là hoạt động kinh doanh để
đem lại lợi nhuận lớn, là phương tiện thúc đẩy kinh tế. Mở rộng xuất khẩu để tăng thu
ngoại tệ, tạo đIều kiện cho nhập khẩu và phát triển cơ sở hạ tầng. Nhà nước ta luôn coi
trọng và thúc đẩy các ngành kinh tế hướng theo xuất khẩu, khuyến khích các thành phần
kinh tế mở rộng xuất khẩu để giải quyết công ăn việc làm và tăng thu ngoại tệ.” (Nguyễn
Mạnh Cường, 2021)

3. 1.2. Kinh doanh xuất, nhập khẩu
Chủ thể kinh doanh xuất, nhập khẩu: “Thương nhân Việt Nam không có vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài; Doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài; Doanh nghiệp có
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài; Thương nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt
Nam; Chi nhánh của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam.”1
Quyền kinh doanh xuất, nhập khẩu
Theo khoản 5 Điều 7 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định “Kinh doanh xuất khẩu,
nhập khẩu” là quyền của doanh nghiệp.
Ngoài ra, Điều 3 Nghị định 69/2018/NĐ-CP hướng dẫn Luật Thương mại, quy định
chi tiết quản lý hoạt động xuất, nhập khẩu. Trong đó, quyền kinh doanh xuất, nhập khẩu
như sau:
“1. Thương nhân Việt Nam không là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được
kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu và thực hiện các hoạt động khác có liên quan không
phụ thuộc vào ngành, nghề đăng ký kinh doanh, trừ hàng hóa thuộc Danh mục cấm xuất
khẩu, cấm nhập khẩu theo quy định tại Nghị định này; hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm
nhập khẩu khác theo quy định của pháp luật; hàng hóa tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng
nhập khẩu.
Chi nhánh của thương nhân Việt Nam được thực hiện hoạt động ngoại thương theo
ủy quyền của thương nhân.
2. Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài, chi nhánh của thương nhân nước ngoài
tại Việt Nam khi tiến hành hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu thuộc phạm vi điều chỉnh của
Nghị định này phải thực hiện các cam kết của Việt Nam trong các Điều ước quốc tế mà
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, Danh mục hàng hóa và lộ trình do Bộ
Công Thương công bố, đồng thời thực hiện các quy định tại Nghị định này và các quy
định pháp luật khác có liên quan…”
Các hình thức xuất, nhập khẩu
* “Xuất nhập khẩu trực tiếp
- Còn gọi là xuất nhập khẩu tự doanh
- Doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa do doanh nghiệp mình sản
xuất hay thu gom được cho khách hàng nước ngoài và ngược ngoài.
1 Nghị định số 187/2013/NĐ-CP, quy định quyền kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu.

4. - Hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra sau khi doanh nghiệp nghiên cứu kỹ thị trường,
tính toán đầy đủ các chi phí và đảm bảo tuân theo chính sách Nhà nước và pháp luật quốc
tế.
- Đặc điểm: Doanh nghiệp xuất nhập khẩu trực tiếp phải tự bỏ vốn, tự chịu mọi chi
phí, chịu mọi trách nhiệm và chịu rủi ro trong kinh doanh.
* Xuất nhập khẩu ủy thác
Đây là hình thức kinh doanh trong đó đơn vị XNK đóng vai trò là người trung gian
thay cho đơn vị sản xuất tiến hành ký kết hợp đồng xuất khẩu, tiến hành làm các thủ tục
cần thiết để xuất khẩu do đó nhà sản xuất và qua đó được hưởng một số tiền nhất định gọi
là phí uỷ thác.
Hình thức này bao gồm các bước sau:
+ Ký kết hợp đồng xuất khẩu uỷ thác với đơn vị trong nước.
+ Ký hợp đồng xuất khẩu, giao hàng và thanh toán tiền hàng bên nước ngoài.
+ Nhận phí uy thác xuất khẩu từ đơn vị trong nước.
Ưu điểm của phương thức này:
Những người nhận uỷ thác hiểu rõ tình hình thị trường pháp luật và tập quán địa
phương, do đó họ có khả năng đẩy mạnh việc buôn bán và thanh tránh bớt uỷ thác cho
người uỷ thác.
Đối với người nhận uỷ thác là không cần bỏ vốn vào kinh doanh tạo ra công ăn việc
làm cho nhân viên đồng thời cũng thu được một khoản tiền đáng kể.
Tuy nhiên, việc sử dụng trung gian bên cạnh mặt tích cực như đã nói ở trên còn có
những han chế đáng kể như :
- Công ty kinh doanh Xuất, nhập khẩu mất đi sự liên kết trực tiếp với thị trường
thường phải đáp ứng những yêu sách của người trung gian.
- Lợi nhuận bị chia sẻ.
* Xuất nhập khẩu đối lưu
- Là hình thức xuất khẩu gắn liền với nhập khẩu, người mua đồng thời cũng là
người bán ( hàng đổi hàng).
- Đặc điểm:
+ Doanh nghiệp có thể thu lãi từ hai hoạt động nhập và xuất hàng hóa.
+ Tránh được rủi ro biến động đồng ngoại tệ.
+ Giá trị hàng xuất và nhập khẩu nên tương đương nhau thì có lợi cho doanh nghiệp
khi tham gia vận chuyển, hình thức xuất nhập khẩu này được nhà nước khuyến khích.

5. * Xuất nhập khẩu liên doanh
- Xuất nhập khẩu hàng hóa trên cơ sở liên kết một cách tự nguyện giữa các doanh
nghiệp ( ít nhất là một doanh nghiệp có chức năng xuất nhập khẩu) nhằm phối hợp khả
năng sản xuát -> xuất nhập khẩu trên cơ sở các bên cùng chịu rủi ro và chia sẻ lợi nhuận.
- Đặc điểm: Doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu chỉ đóng góp một phần nhất
định. Chi phí, thuế, trách nhiệm được phần theo tỷ lệ đóng góp thỏa thuận.
* Gia công quốc tế
- Một bên gọi là bên nhận gia công nguyên vật liệu hoặc bán thành phẩm của một
bên khác (gọi là bên đặt gia công) để chế biến ra thành phẩm giao cho bên đặt gia công
và nhận thù lao (gọi là phí gia công).
- Đối với bên đặt gia công: Phương thức này giúp họ lợi dụng về giá rẻ, nguyên vật
liệu và nhân công của nước nhận gia công.
- Đối với bên nhận gia công: Phương thức này giúp cho họ giải quyết công ăn việc
làm cho nhân công lao động trong nước hoặc nhập được thiết bị hay công nghệ mới về
nước mình.”2
Hàng hóa kinh doanh xuất, nhập khẩu
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định đặc biệt: Điều 8 NĐ 69.
- Hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo giấy phép, phải tuân thủ các điều kiện về giấy
phép theo quy định của các Bộ.
- Điều kiện về hàng hóa xuất nhập khẩu:
+ Danh mục hàng cấm xuất nhập khẩu xem phụ lục 1 NĐ 69/2019.
+ Việc xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa thuộc danh mục cấm do Thủ tướng Chính
phủ quy định hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 5 NĐ 69/2018/NĐ – CP.
1.3. Hợp đồng xuất, nhập khẩu
Hợp đồng xuất khẩu: Là sự thoả thuận giữa hai bên có trụ sở kinh doanh ở các quốc
gia, vùng lãnh thổ khác nhau (theo quan niệm của ngành xuất nhập khẩu), theo đó một
bên gọi là bên bán (bên xuất khẩu ) có nghĩa vụ chuyển quyền sở hữu cho một bên khác
gọi là bên mua (bên nhập khẩu) một tài sản nhất định gọi là hàng hóa. Bên mua có nghĩa
vụ nhận hàng và thanh toán tiền.
Đặc điểm của hợp đồng xuất, nhập khẩu: “Chủ thể của hợp đồng, người mua, người
bán có cơ sở kinh doanh đăng ký tại hai quốc gia khác nhau. Ở đây cần lưu ý rằng quốc
2 https://voer.edu.vn/m/cac-hinh-thuc-xuat-khau-chu-yeu/461e4c53

6. tịch không phải là yếu tố để phân biệt: dù người mua và người bán có quốc tịch khác
nhau nhưng nếu việc mua bán được thực hiện trên lãnh thỗ của cùng một quốc gia thì hợp
đồng mua bán cũng không mang tính chất quốc tế; Ðồng tiền thanh toán có thể là ngoại tệ
đối với một trong hai bên hoặc cả hai bên; Hàng hóa - đối tượng mua bán của hợp đồng
được chuyển ra khỏi đất nước người bán trong quá trình thực hiện hợp đồng.”3
Phân loại các hợp đồng xuất, nhập khẩu
“1. Xét về thời gian thực hiện hợp đồng có hai loại
Hợp đồng ngắn hạn thường được ký kết trong một thời gian tương đối ngắn và sau
khi hai bên đã hoàn thành nghĩa vụ của mình thì quan hệ pháp lý giữa hai bên về hợp
đồng đó cũng kết thúc.
Hợp đồng dài hạn có thời gian thực hiện lâu dài và trong thời gian đó việc giao hàng
được tiến hành làm nhiều lần.
2. Xét về nội dung quan hệ kinh doanh trong hợp đồng ngoại thương, người ta chia
ra làm các loại hợp đồng: Hợp đồng xuất nhập khẩu; Hợp đồng tạm nhập - tái xuất; Hợp
đồng tạm xuất - tái nhập; Hợp đồng gia công; Hợp đồng chuyển giao công nghệ.
3. Xét về hình thức hợp đồng, có các loại sau: Hình thức văn bản; Hình thức miệng;
Hình thức mặc nhiên.
So với các hình thức khác thì hợp đồng dưới dạng văn bản có nhiều ưu điểm hơn cả:
an toàn hơn, toàn diện hơn, rõ ràng hơn, dễ kiểm tra hơn. Ở nước ta hình thức văn bản
của hợp đồng là bắt buộc đối với tất cả các đơn vị xuất nhập khẩu trong quan hệ với nước
ngoài.”4
Những nội dung cơ bản của hợp đồng xuất, nhập khẩu: Nội dung trong hợp đồng
phải hợp pháp, tính hợp pháp này thể hiện ở hai vấn đề:
+ “Có đầy đủ nội dung ít nhất là 6 điều khoản: Tên hàng; Số lượng; Quy cách chất
lượng; Giá cả; Phương thức thanh toán; Địa điểm và thời hạn giao nhận hàng.
+ Trong hợp đồng không chứa đựng những điều khoản trái với pháp luật của Việt
Nam và trái với pháp luật của đối tác.”5
3http://haikhanh.com/bai-viet/hop-dong-xuat-nhap-khau-hang-hoa
4 http://haikhanh.com/bai-viet/hop-dong-xuat-nhap-khau-hang-hoa
5 http://haikhanh.com/bai-viet/hop-dong-xuat-nhap-khau-hang-hoa