نظريه هاي پذيرش فناوروي در ارزيابي فناوريها اطلاعاتي كتابخانه ها

2. ‫کاربزد‬‫ارسیابی‬ ‫در‬ ‫فٌاٍری‬ ‫پذیزػ‬ ‫ّای‬ ِ‫ًظزی‬‫فٌاٍریْای‬‫اطالػاتی‬
‫ّا‬ ًِ‫کتابخا‬:‫هتي‬ ‫رٍیکزدی‬ًِ‫پضٍّا‬‫اجشى‬ ‫ایغک‬»ٍ«‫فیؾبیي‬ ‫هارتیي‬
‫اعتاد‬ ‫ًام‬:‫پاکذاهي‬ ‫هزین‬ ‫دکتز‬ ‫اصٌافی،اعتادخاًن‬ ‫اهیزرضا‬ ‫دکتز‬ ‫آقای‬
‫ؽٌاعی‬ ‫داًؼ‬ ٍ ‫اطالػات‬ ‫داًؾجَػلن‬:‫ًظزی‬ ‫رضا‬
‫کتابذاری‬ ‫هباًی‬ ‫درط‬‫ػلن‬ ٍ‫اطالػات‬
ٖ‫تحه٘ل‬ ‫ؾال‬:97-96

3. ‫اطالػاتی‬ ‫فٌاٍریْای‬ ‫ارسیابی‬ ‫در‬ ‫فٌاٍری‬ ‫پذیزػ‬ ‫ّای‬ ِ‫ًظزی‬ ‫کاربزد‬
‫ّا‬ ًِ‫کتابخا‬:‫اجشى‬ ‫ایغک‬ ًِ‫پضٍّا‬ ‫هتي‬ ‫رٍیکزدی‬»ٍ«‫فیؾبیي‬ ‫هارتیي‬

4. ُ‫چکیذ‬
‫اس‬‫دّۀ‬1960،‫فٌاٍریْای‬‫اطالػاتی‬‫بتذریج‬ًِ‫کتابخا‬‫ّا‬ٍ‫هزاکش‬‫اطال‬‫ع‬‫رعاًی‬‫را‬ِ‫ب‬‫طَر‬
ُ‫گغتزد‬‫ای‬‫تحت‬‫تأثیز‬‫قزار‬‫داد‬‫تا‬‫جایی‬ِ‫ک‬‫ؽکل‬ٍَُ‫ًح‬ِ‫ارائ‬‫خذهات‬ًِ‫کتابخا‬‫ّا‬‫را‬ِ‫ب‬‫عوت‬
‫رٍؽْای‬‫جایگشیي‬ٍ‫خَد‬‫خذهت‬‫رٌّوَى‬‫عاخت‬.‫فٌاٍریْای‬‫ٍب‬‫پایۀ‬‫جذیذتزیي‬‫هجزای‬ِ‫ارائ‬
‫خذهات‬‫در‬‫کتابخا‬ًِ‫ّا‬ُ‫بَیض‬ًِ‫کتابخا‬‫ّای‬‫داًؾگاّی‬ُ‫ؽوزد‬‫هی‬‫ؽَد‬ِ‫ک‬‫ؽاهل‬‫خذهات‬‫هتٌَػی‬‫اس‬
‫قبیل‬ُ‫پایگا‬‫ّای‬‫دعتزعی‬ِ‫ب‬ِ‫هجل‬،‫ّا‬‫فْزعت‬،ِ‫پیَعت‬‫هٌابغ‬،‫اطالػاتی‬‫خذهات‬‫هزجغ‬‫الکتزًٍیکی‬ٍ
...‫اعت‬.‫در‬‫حال‬،‫حاضز‬‫بغیاری‬‫اس‬ًِ‫کتابخا‬‫ّای‬‫داًؾگاّی‬‫ایي‬‫خذهات‬‫را‬‫بزای‬‫کاربزاى‬‫خَد‬‫هْیا‬
‫هی‬،‫عاسًذ‬‫لیکي‬‫تا‬‫سهاًی‬ِ‫ک‬‫کاربزاى‬ًَِ‫ایٌگ‬‫خذهات‬‫را‬،‫ًپذیزًذ‬ًِ‫کتابخا‬‫ّا‬‫ًوی‬‫تَاًٌذ‬ِ‫ب‬‫ّذفْای‬
‫خَد‬‫اس‬‫طزاحی‬ٌٍِ‫ّشی‬‫کزد‬‫ایي‬‫فٌاٍریْا‬ٍ‫ًتایج‬ُ‫گغتزد‬ٍ‫هفیذ‬‫آى‬‫دعت‬‫یابٌذ‬.ِ‫هقال‬‫حاضز‬
‫هی‬‫کَؽذ‬‫با‬‫رٍیکزدی‬‫هتي‬ًِ‫پضٍّا‬‫با‬‫بزرعی‬‫هتَى‬‫هزتبط‬‫پضٍّؾی‬ٍ،‫هزٍری‬ِ‫ًظزی‬‫ّای‬‫پذیزػ‬
‫فٌاٍری‬‫قابل‬‫کاربزد‬‫بزای‬‫ارسیابی‬‫خذهات‬‫الکتزًٍیکی‬‫در‬ًِ‫کتابخا‬‫ّا‬‫را‬‫ؽٌاعایی‬ٍ‫تحلیل‬،‫کٌذ‬‫با‬
‫ایي‬‫اهیذ‬ِ‫ک‬‫ابشارّای‬‫عَدهٌذی‬‫بزای‬ِ‫هطالؼ‬‫هیشاى‬‫پذیزػ‬‫ًظام‬‫ّای‬ًِ‫فٌاٍرا‬ٍ‫پیؼ‬‫بیٌی‬‫رفتار‬
‫کاربزاى‬ًِ‫کتابخا‬‫ّا‬‫در‬‫اختیار‬‫پضٍّؾگزاى‬‫قزار‬‫گیز‬‫د‬.‫اًتظار‬‫هی‬‫رٍد‬‫بتَاى‬‫با‬ُ‫اعتفاد‬‫اس‬‫تحلیل‬ِ‫ارائ‬
،ُ‫ؽذ‬ٌِ‫سهی‬‫هطالؼاتی‬ٍ‫پضٍّؾی‬‫گغتزد‬ُ‫تزی‬‫را‬‫بزای‬‫اًجام‬‫کارّای‬‫تحقیقاتی‬‫جذی‬‫تز‬‫فزاّن‬
‫عاخت‬.
ُ‫کلیذٍاص‬‫ّا‬:‫فٌاٍری‬،‫اطالػات‬ًِ‫کتابخا‬،‫ّا‬‫خذهات‬،‫الکتزًٍیکی‬ِ‫ًظزی‬‫ّای‬‫پذیزػ‬‫فٌاٍری‬.

5. ‫ترف‬ ‫زض‬ ، ‫اعالػات‬ ٕ‫فٌاٍض‬ ٕ‫واضتطزّا‬ ‫تطٗي‬ ٖ‫اؾاؾ‬ ‫اظ‬ ٖ‫ٗى‬‫ذسهات‬‫اؾت‬.
ٍ ٕ‫گطزقگط‬ ،‫آهَظـ‬ ،‫تجاضت‬ ،ٖ‫تاظاضٗات‬ ،ِ‫ت٘و‬ ،ٕ‫تاًىساض‬ ‫ًظ٘ط‬ ٖ‫ذسهات‬ ‫نٌاٗغ‬‫اظ‬
ُ‫تطز‬ ٕ‫ظٗاز‬ ُ‫تْط‬ ‫اعالػات‬ ٕ‫فٌاٍض‬‫اًس‬.ًِ‫وتاترا‬‫ّا‬‫ً٘ع‬ُ‫لاػس‬ ‫اٗي‬ ‫اظ‬ٌ‫هؿتث‬ٖ
ُ‫ًواًس‬‫اظ‬ ،ًِ‫وتاترا‬ ‫اظ‬ ٖ‫هرتلف‬ ٕ‫تركْا‬ ‫زض‬ ٍٕ‫فٌاٍضْٗا‬ٖ‫اعالػات‬‫نَضت‬ ِ‫ت‬
ُ‫گؿتطز‬‫قَز‬ ٖ‫ه‬ ُ‫اؾتفاز‬.‫اٗي‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾتفاز‬ ‫ًواز‬ ‫تاضظتطٗي‬ِ‫فٌاٍضْٗا،ت‬ٕ‫واضگ٘ط‬
‫زض‬ ‫هتٌَع‬ ‫ذسهات‬ ‫تا‬ ‫جسٗس‬ ٕ‫ّا‬ ُ‫زضگا‬ ‫ػٌَاى‬ ِ‫ت‬ ‫ؾاٗتْا‬ ‫ٍب‬‫زؾتطؼ‬‫واضتطاى‬
‫اؾت‬.ِ‫اضائ‬ ٕ‫تطا‬ ‫ضا‬ ٕ‫جسٗس‬ ٕ‫فطنتْا‬ ،ٕ‫فٌاٍض‬ ‫تحَالت‬ ٍ ‫پ٘كطفت‬‫ذسهات‬ِ‫ت‬
ٍ ِ‫ؾاذت‬ ‫فطاّن‬ ‫واضتطاى‬ًِ‫وتاترا‬،‫ضقس‬ ِ‫ت‬ ٍ‫ض‬ ٕ‫ّا‬ ِ‫هؤؾؿ‬ ‫ؾاٗط‬ ‫ّواًٌس‬ ‫ً٘ع‬ ‫ضا‬ ‫ّا‬
ِ‫هتأثطؾاذت‬ُ‫قس‬ ‫ّا‬ ًِ‫وتاترا‬ ًٖ‫ضؾا‬ ‫ذسهت‬ ‫زض‬ ُ‫گؿتطز‬ ‫تغ٘٘طات‬ ‫اٗجاز‬ ‫تاػث‬ ٍ
‫اؾت‬.

6. ،ٕ‫فٌاٍض‬ًِ‫وتاترا‬‫ّا‬‫ضا‬‫لازض‬ِ‫ؾاذت‬‫اؾت‬‫تا‬ِ‫ت‬ٕ‫ضٍقْا‬‫همطٍى‬ِ‫ت‬،ِ‫نطف‬
ٕ‫لاتل٘تْا‬‫ذَز‬‫ضا‬‫زض‬‫تحَٗل‬ٍِ‫اضائ‬‫ذسهات‬ِ‫ت‬‫واضتطاى‬‫افعاٗف‬‫زٌّس‬.
ُ‫اهطٍظ‬ِ‫اضائ‬‫ذسهات‬ٖ‫الىتطًٍ٘ى‬‫ترف‬ٖٗ‫جسا‬‫ًاپصٗط‬‫ذسهات‬‫هتٌَع‬ًِ‫وتاترا‬
‫ّا‬ِ‫ت‬‫قواض‬ٖ‫ه‬‫ضًٍس‬ًٍِ‫وتاترا‬ٕ‫ّا‬ٖ‫ّت‬ٌ‫ؾ‬‫ضا‬‫لازض‬ِ‫ؾاذت‬‫تا‬‫تط‬
ٕ‫هحسٍزٗتْا‬ًٖ‫ظها‬ًٍٖ‫هىا‬‫ذَز‬ِ‫غلث‬‫وٌٌس‬.ٕ‫تطا‬،ًَِ‫ًو‬‫ؾاظهاًْا‬‫تا‬
ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫اٌٗتطًت‬ٍ‫ٍب‬‫ؾاٗت‬ٖ‫ه‬‫تَاًٌس‬ٕ‫ضٍقْا‬‫همطٍى‬ِ‫ت‬ِ‫نطف‬ٕ‫ا‬
‫اتراش‬‫وٌٌس‬ِ‫و‬‫آًْا‬‫ضا‬ِ‫ت‬‫ٗه‬‫ؾا‬‫ظهاى‬ٍ‫پ٘كط‬‫زض‬،‫تاظاض‬،‫تَل٘س‬‫تحَٗل‬ٍِ‫اضائ‬
‫ٍب‬‫ؾاٗت‬‫ً٘ع‬‫ٗه‬‫ضٍـ‬‫اٗجاز‬‫زضآهس‬ٍ‫ذسهات‬‫تثسٗل‬‫وٌس‬.‫تط‬‫اٗي‬،‫اؾاؼ‬
ًٖ‫هسٗطا‬ِ‫و‬‫زائن‬‫زضگ٘ط‬‫تهو٘ن‬ٕ‫گ٘ط‬ٕ‫تطا‬‫نطف‬ٌِٗ‫ّع‬‫ٗا‬ِٗ‫ؾطها‬ٕ‫گصاض‬
ٕ‫تطا‬ِ‫ت‬ٕ‫واضگ٘ط‬ٖٗ‫فٌاٍضْٗا‬‫اظ‬‫اٗي‬‫ًَع‬‫زض‬‫ؾاظهاى‬‫ذَز‬،‫ّؿتٌس‬‫تاٗس‬‫تساًٌس‬
‫واضتطز‬ٕ‫فٌاٍض‬ٍٕ‫ًظاهْا‬ٖ‫اعالػات‬‫زض‬‫ؾاظهاى‬ِ‫ت‬ِ‫چ‬‫ه٘عاى‬‫هف٘س‬ٍ
‫اثطترف‬،‫اؾت‬.‫تاٗس‬‫ه٘عاى‬‫پصٗطـ‬ٍ‫تأث٘ط‬‫فٌاٍضْٗا‬‫تط‬ًِ‫وتاترا‬‫ّا‬‫ضا‬
ٖٗ‫قٌاؾا‬ٍِ‫هحاؾث‬‫وطز‬.

7. ‫تا‬ِ‫تَؾؼ‬‫ضٍظ‬‫افعٍى‬‫فٌاٍضْٗا‬‫زض‬‫هح٘ظ‬ٕ‫ؾاظهاًْا‬،‫جسٗس‬‫تاٗس‬ِ‫ت‬‫تأث٘طات‬‫آى‬ِ‫تَج‬
‫وطز‬ٍ‫تط‬ٕ‫هثٌا‬ِٗ‫ًظط‬ٕ‫ّا‬،‫ؾَزهٌس‬‫ه٘عاى‬‫پصٗطـ‬‫آى‬‫ضا‬‫اظ‬َٕ‫ؾ‬‫واضتطاى‬
‫هكرم‬‫ًوَز‬.‫تا‬‫ٍجَز‬‫گؿتطـ‬ٕ‫فٌاٍضْٗا‬ٖ‫اعالػات‬‫زض‬‫هح٘ظ‬ٕ‫ّا‬ًِ‫وتاترا‬ٕ‫ا‬
ُ‫تَٗػ‬‫زض‬ِ‫اضائ‬‫ذسهات‬،ٖ‫الىتطًٍ٘ى‬‫تؼ٘٘ي‬‫ه٘عاى‬‫تأث٘ط‬ٍ‫پصٗطـ‬‫آى‬‫اظ‬َٕ‫ؾ‬
،‫واضتطاى‬‫اظ‬ٕ‫چالكْا‬‫پ٘ف‬ٍ‫ض‬‫هحؿَب‬ٖ‫ه‬‫قَز‬.‫تؼ٘٘ي‬‫ه٘عاى‬‫هَفم٘ت‬‫ٗا‬
‫قىؿت‬‫ذسهات‬ٕ‫فٌاٍض‬ِٗ‫پا‬،ٌٖ‫هثت‬‫تط‬‫ًطخ‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫اظ‬َٕ‫ؾ‬‫واضتطاى‬ٍ
ِ‫جاهؼ‬ُ‫اؾتفاز‬ُ‫وٌٌس‬‫اظ‬‫آى‬‫ضٍؾت‬ِ‫و‬‫ضًٍس‬‫وٌتطل‬ٍ،ُ‫اؾتفاز‬‫ت٘كتط‬‫اظ‬‫جاًة‬
‫واضتط‬ٕ‫فٌاٍض‬‫نَضت‬ٖ‫ه‬‫پصٗطز‬.‫ضًٍس‬‫وٌتطل‬‫اظ‬‫جاًة‬ُ‫اؾتفاز‬ُ‫وٌٌس‬ٕ‫فٌاٍض‬
،‫جسٗس‬‫تسٗي‬‫هؼٌاؾت‬ِ‫و‬ِٗ‫ًظط‬‫پطزاظاى‬ٖ‫اضتثاع‬‫تاٗس‬ِ‫ت‬‫عطف‬ِٗ‫ًظط‬ٖٗ‫ّا‬‫تطًٍس‬
ِ‫و‬ٖ‫تؼاهل‬‫تَزى‬ًِ‫ضؾا‬ٕ‫ّا‬‫جسٗس‬‫ضا‬‫تهسٗك‬‫ٗه‬‫پ٘اهس‬‫اٗي‬‫تغ٘٘طات‬‫اٗي‬‫اؾت‬ِ‫و‬
‫تاٗس‬ِٗ‫ًظط‬ٖٗ‫ّا‬ِ‫زاقت‬‫تاق٘ن‬ِ‫و‬‫تأو٘س‬ٕ‫ووتط‬‫تط‬ٕ‫اثطّا‬ٕ‫فٌاٍض‬ٍ‫تأو٘س‬
ٕ‫ت٘كتط‬‫تط‬َٓ٘‫ق‬ُ‫اؾتفاز‬‫افطاز‬‫هراعة‬‫اظ‬ٕ‫فٌاٍض‬ِ‫زاقت‬‫تاقٌس‬‫ؾَضٗي‬ٍ،‫تاًىاضز‬
‫اظ‬‫آًجا‬ِ‫و‬ٖ‫تطضؾ‬‫ػَاهل‬‫اثطگصاض‬‫تط‬ٍٕ‫ض‬‫ضفتاض‬‫اعالع‬َٖٗ‫ج‬‫واضتطاى‬‫زض‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬
‫ذسهات‬ٖ‫الىتطًٍ٘ى‬ٕ‫تطا‬ٌِٗ‫ًْاز‬ٕ‫ؾاظ‬‫آى‬ٖ‫العاه‬،‫اؾت‬‫چٌسٗي‬ِٗ‫ًظط‬ٕ‫تطا‬
‫تؿْ٘ل‬‫زضن‬‫ػَاهل‬‫هؤثط‬‫تط‬‫ضفتاض‬‫واضتطاى‬‫زض‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫اعالػات‬‫هغطح‬
ُ‫قس‬.

8. ‫ًظزیۀ‬‫ػول‬‫هٌطقی‬
‫زض‬‫ؾال‬1975 «‫اٗؿه‬‫اجعى‬»ٍ«‫هاضت٘ي‬‫ف٘كث٘ي‬»ٔٗ‫ًظط‬‫ػول‬ٖ‫هٌغم‬1‫تَؾظ‬
ٕ‫تطا‬‫آظهَى‬ِ‫ضاتغ‬‫ه٘اى‬‫ًگطقْا‬ٍ‫ضفتاض‬‫هغطح‬‫قس‬.‫تط‬‫اؾاؼ‬‫اٗي‬،ِٗ‫ًظط‬‫ضفتاض‬‫تحت‬‫تأث٘ط‬
‫تواٗالت‬ٍ‫تواٗالت‬‫ً٘ع‬‫هتأثط‬‫اظ‬‫ًگطـ‬ِ‫ت‬ٕ‫فٌاٍض‬‫اؾت‬.‫ًگطقْا‬ٍٕ‫ٌّجاضّا‬ٌّٖ‫ش‬2
‫قاذم‬ٖ‫انل‬ٕ‫ضفتاض‬‫فطز‬ِ‫ت‬‫قواض‬ٖ‫ه‬‫ضًٍس‬. 3‫اٗي‬ِ‫ت‬‫آى‬‫هؼٌاؾت‬ِ‫و‬،‫فطز‬‫ًتاٗج‬‫ضفتاض‬‫ذَز‬
‫ضا‬ِ‫هحاؾث‬ٍ‫تهو٘ن‬ِ‫ت‬‫اًجام‬‫ٗا‬‫ػسم‬‫اًجام‬‫ػول٘ات‬‫ٗا‬ٕ‫ضفتاض‬‫ذال‬‫وَق٘سًس‬ٖ‫هسل‬‫ضا‬ِ‫تَؾؼ‬
‫زٌّس‬ِ‫و‬‫توام‬‫ػَاهل‬‫هْن‬‫زض‬«‫ف٘كث٘ي‬ٍ‫اجعى‬» .ٖ‫ه‬‫گ٘طز‬‫پ٘ف‬ٌٖ٘‫ت‬‫ٗه‬‫ضفتاض‬‫ضا‬
‫قاهل‬‫قَز‬.‫اٗي‬‫هسل‬ِ‫ت‬‫نَضت‬ٔ‫هؼازل‬‫ظٗط‬ُ‫ًواٗاًس‬ٖ‫ه‬‫قَز‬
« B~ BI= (Aact) wO + (NBCMc) w1»‫آجعى‬ٍ،‫ف٘كث٘ي‬1970
‫تا‬‫ٍجَز‬‫ظاّط‬ٓ‫پ٘چ٘س‬،‫هسل‬‫اگط‬‫آى‬‫ضا‬‫زض‬‫لالة‬‫ولوات‬‫ت٘اى‬،‫وٌ٘ن‬‫فْن‬‫آى‬
ُ‫ؾاز‬‫تط‬ٖ‫ه‬‫قَز‬:

9. B= ‫آقىاض‬ ‫ضفتاض‬
B ‫ضفتاض‬ ‫آى‬ ‫اًجام‬ ٕ‫تطا‬ ٕ‫ضفتاض‬ ‫=لهس‬ 1
Aact= ‫ّي‬٘‫هؼ‬ ٖ‫وٌك‬ ‫هَلؼ٘ت‬ ‫ٗه‬ ‫زض‬ ‫ّي‬٘‫هؼ‬ ٕ‫ضفتاض‬ ‫اًجام‬ ِ‫ت‬ ‫ًؿثت‬ ‫ًگطـ‬
NB= ‫زّس‬ ‫اًجام‬ ‫ضا‬ ‫ضفتاض‬ ‫آى‬ ‫ًثاٗس‬ ‫ٗا‬ ‫تاٗس‬ ‫فطز‬ ‫وٌٌس‬ ٖ‫ه‬ ‫فىط‬ ‫زٗگطاى‬ ِ‫و‬ ٕ‫ػماٗس‬ ‫ٗا‬ ٕ‫ٌّجاض‬ ‫ػماٗس‬
Mc=C= ‫ٌّجاض‬ ‫اظ‬ ٍٕ‫پ٘ط‬ ٕ‫تطا‬ ‫اًگ٘عـ‬

10. ‫وطز‬ ‫ت٘اى‬ ٕ‫زٗگط‬ ‫لالة‬ ‫زض‬ ُ‫زٍتاض‬ ‫تَاى‬ ٖ‫ه‬ ‫ضا‬ ‫فَق‬ ٔ‫هؼازل‬:‫ٗه‬ ‫لهس‬‫قرم‬ٕ‫تطا‬
‫تاتغ‬ ‫ّي‬٘‫هؼ‬ ٕ‫ضفتاض‬ ‫اًجام‬( 1)‫آى‬ ‫اًجام‬ ِ‫ت‬ ‫ًؿثت‬ ‫قرم‬ ‫ًگطـ‬‫ضفتا‬‫ض‬2‫قٌاذت‬
‫اظ‬ ٍٕ‫پ٘ط‬ ٕ‫تطا‬ ‫فطز‬ ُ‫اًگ٘ع‬ ٍ ‫ضفتاض‬ ‫آى‬ ‫تط‬ ‫حاون‬ ٕ‫ٌّجاضّا‬ ‫اظ‬ ‫فطز‬‫آى‬
‫ٌّجاضّاؾت‬.‫اٗي‬‫زٗگط‬ ‫افطاز‬ ِ‫و‬ ٕ‫ػماٗس‬ ُ‫تَٗػ‬ ‫هْن‬ ٖ‫هَلؼ٘ت‬ ‫ػَاهل‬ ‫اظ‬ ٖ‫تؼض‬ ‫هسل‬
‫آٍضز‬ ٖ‫ه‬ ‫حؿاب‬ ِ‫ت‬ ‫ضا‬ ‫ػماٗس‬ ‫آى‬ ‫اظ‬ ٍٕ‫پ٘ط‬ ‫جْت‬ ‫فطز‬ ‫اًگ٘عـ‬ ٍ ‫زاضًس‬ ‫ضفتاض‬ ُ‫زضتاض‬.
‫اهىاى‬ ‫اٗي‬ ،‫وطز‬ ٕ‫گ٘ط‬ ُ‫اًساظ‬ ‫زل٘ك‬ ‫عَض‬ ِ‫ت‬ ‫ضا‬ ‫هسل‬ ّٖ‫و‬‫و‬ ٕ‫هتغ٘طّا‬ ‫توام‬ ‫تتَاى‬ ‫اگط‬
ِ‫و‬ ‫زاقت‬ ‫ذَاّس‬ ‫ٍجَز‬‫پ٘ف‬‫آى‬ ‫تثغ‬ ِ‫ت‬ ٍ ‫ضفتاض‬ ‫لهس‬ ‫اظ‬ ٖ‫زل٘م‬ ً‫ا‬‫ًؿثت‬ ٕ‫ّا‬ ٌٖ٘‫ت‬
‫ضفتاض‬ٖ‫ٍالؼ‬‫آٍضز‬ ‫ػول‬ ِ‫ت‬.ٍ ‫قاذم‬ ‫ضا‬ ِٗ‫ًظط‬ ‫اٗي‬ ِ‫آًچ‬ِ‫تطجؿت‬ٖ‫ه‬‫لاتل٘ت‬ ،‫ًواٗس‬
‫اؾت‬ ‫هرتلف‬ ٕ‫ّا‬ ٌِ٘‫ظه‬ ‫زض‬ ‫اًؿاى‬ ‫ضفتاض‬ ‫تكطٗح‬ ٍ ٌٖ٘‫ت‬ ‫پ٘ف‬.‫تط‬ٕ‫هثٌا‬،‫اٗي‬
‫وطز‬ ‫تكطٗح‬ ‫ضا‬ ‫فٌاٍضْٗا‬ ‫اظ‬ ‫افطاز‬ ُ‫اؾتفاز‬ ‫زالٗل‬ ‫تَاى‬ ٖ‫ه‬ ِٗ‫ًظط‬.ُ‫قواض‬ ‫ًوَزاض‬1
‫هاّ٘ت‬‫زّس‬ ٖ‫ه‬ ‫ًكاى‬ ‫ضا‬ ٖ‫هٌغم‬ ‫ػول‬ ٔٗ‫ًظط‬.

12. ‫اجشى‬ ُ‫ؽذ‬ ‫ریشی‬ ِ‫بزًاه‬ ‫رفتار‬ ‫ًظزیۀ‬
‫اٍل٘ي‬‫تاض‬‫اجعى‬ِ‫ت‬ُ‫اًساظ‬ٕ‫گ٘ط‬‫هؿتم٘ن‬‫ًگطقْا‬،ٕ‫ٌّجاضّا‬ٌّٖ‫ش‬،‫ػَاهل‬‫هَثط‬‫تط‬
ٍٕ‫ض‬‫ضفتاض‬‫ٗه‬‫فطز‬ٍ‫وٌتطل‬ٕ‫ضفتاض‬‫زضن‬ُ‫قس‬‫پطزاذت‬.ٕ‫تاٍضّا‬،ٕ‫ضفتاض‬‫ًگطـ‬
‫هغلَب‬‫ٗا‬ٖ‫ًاهغلَت‬‫ضا‬‫ًؿثت‬ِ‫ت‬‫ضفتاض‬‫اٗجاز‬ٖ‫ه‬‫وٌٌس‬.ٕ‫تاٍضّا‬ٖ‫انَل‬ِ‫ت‬‫زضن‬
‫فكاض‬ٖ‫اجتواػ‬‫ٗا‬ٕ‫ٌّجاضّا‬ٌّٖ‫ش‬‫هٌجط‬ٖ‫ه‬‫قَز‬ٍ‫زض‬‫ًْاٗت‬ٕ‫تاٍضّا‬ٖ‫وٌتطل‬ِ‫ت‬
‫افعاٗف‬‫وٌتطل‬ٕ‫ضفتاض‬‫زضن‬،ُ‫قس‬‫زضن‬‫ؾَْلت‬ٍ‫ٗا‬ٖ‫ؾرت‬ٕ‫اجطا‬‫ضفتاض‬ٖ‫ه‬
‫اًجاهس‬.‫زض‬،‫ول‬‫ًگطـ‬‫ًؿثت‬ِ‫ت‬‫ضفتاض‬،‫ٌّجاض‬ٌّٖ‫ش‬ٍ‫ازضان‬‫فطز‬‫اظ‬‫وٌتطل‬ٕ‫ضفتاض‬
،ِ‫ت‬‫قىل‬ٕ‫گ٘ط‬‫لهس‬ٕ‫ضفتاض‬‫فطز‬‫هٌجط‬ٖ‫ه‬‫گطزز‬.‫ًگطـ‬ٍ‫ٌّجاض‬ٌّٖ‫ش‬‫هغلَب‬
‫تط‬ٍ‫زضن‬‫وٌتطل‬‫ت٘كتط‬‫تط‬ٕ‫اجطا‬،‫واض‬ِ‫ت‬‫احتوال‬،‫ظٗاز‬‫لهس‬‫فطز‬‫ضا‬ِ‫ت‬ٕ‫اجطا‬‫ٗه‬
‫ضفتاض‬‫زض‬‫پاؾد‬ِ‫ت‬‫ٗه‬‫ً٘اظ‬‫تط‬‫ذَاّس‬‫اًگ٘رت‬.
‫ػٌانط‬‫هسل‬‫اجعى‬،‫زض‬‫ًوَزاض‬ُ‫قواض‬2‫ًكاى‬ُ‫زاز‬ُ‫قس‬‫اؾت‬:

14. ُ‫ؽذ‬ ‫ریشی‬ ِ‫بزًاه‬ ‫رفتار‬ ِ‫تجشی‬ ‫ًظزیۀ‬
‫ؾَْلت‬،ُ‫اؾتفاز‬‫ًكاى‬ٓ‫زٌّس‬ًٖ‫ه٘عا‬‫اؾت‬ِ‫و‬‫تهَض‬ٖ‫ه‬‫قَز‬
ٕ‫ًَآٍض‬ًِ‫فٌاٍضا‬ٖ‫ه‬‫تَاًس‬‫اظ‬‫لحاػ‬،‫زضن‬ٕ‫ٗازگ٘ط‬‫ٗا‬‫ػول‬ُ‫پ٘چ٘س‬
‫تاقس‬.ٕ‫فٌاٍضْٗا‬ًِ‫ًَآٍضا‬ِ‫و‬ِ‫ت‬‫ًظط‬ٖ‫ه‬‫ضؾس‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫آًْا‬
‫آؾاى‬،‫اؾت‬‫ت٘كتط‬‫تَؾظ‬‫واضتطاى‬ِ‫پصٗطفت‬ٍُ‫اؾتفاز‬ٖ‫ه‬‫قًَس‬.
ٕ‫ؾاظگاض‬ِ‫ت‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬‫اعالق‬ٖ‫ه‬‫قَز‬ِ‫و‬ٕ‫ًَآٍض‬‫هتٌاؾة‬‫تا‬
ٕ‫اضظقْا‬َٓ‫تالم‬،‫هَجَز‬ِ‫تجطت‬ٖ‫لثل‬ٍٕ‫ً٘اظّا‬ًٌَٖ‫و‬‫اؾت‬.

16. ‫دیَیظ‬ ‫فٌاٍری‬ ‫پذیزػ‬ ‫ًظزیۀ‬
ٔٗ‫ًظط‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬ٕ‫تطا‬‫تكطٗح‬‫ضفتاض‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬ًِ‫ضاٗا‬ِ‫تَؾؼ‬‫ٗافت‬.‫ؾ٘اؾتگصاضاى‬
ِ‫هتَج‬‫قسًس‬ٕ‫تؿ٘اض‬‫اظ‬ِٗ‫ؾطها‬ٕ‫گصاضْٗا‬ًِ‫فٌاٍضا‬‫زض‬ِ‫هؤؾؿ‬ٕ‫ّا‬ٖ‫پػٍّك‬ٍ
ّٖ‫زاًكگا‬ِ‫ت‬ٖ‫زالٗل‬‫اظ‬‫لث٘ل‬ٖ‫وٌْگ‬،ٕ‫فٌاٍض‬ٕ‫اقىالْا‬،ٌٖ‫ف‬‫ًثَز‬ٕ‫اتعاضّا‬ًِ‫فٌاٍضا‬
‫ّل‬‫و‬‫هى‬ٍ...‫تسٍى‬ُ‫اؾتفاز‬ٖ‫تال‬ُ‫هاًس‬‫اؾت‬.ًِ‫هتأؾفا‬ُ‫ّطگا‬ٕ‫ًظاهْا‬ٖ‫اعالػات‬‫تَؾظ‬
‫واضتط‬‫وٌاض‬ِ‫گصاقت‬ٖ‫ه‬،‫قَز‬‫ػولىطز‬‫فطز‬‫ضا‬‫تحت‬‫تأث٘ط‬‫لطاض‬ٖ‫ه‬‫زّس‬.‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬
‫تَؾظ‬،‫واضتط‬ٖ‫ػاهل‬ٕ‫ضطٍض‬ٍ‫تؼ٘٘ي‬ُ‫وٌٌس‬‫زض‬‫هَفم٘ت‬‫ٗا‬‫قىؿت‬‫ٗه‬‫ًظام‬ٖ‫اعالػات‬ِ‫ت‬
‫قواض‬ٖ‫ه‬‫ضٍز‬.‫اظ‬‫اٗي‬،ٍ‫ض‬‫هسل‬‫پصٗطـ‬،ٕ‫فٌاٍض‬ٖٗ‫چطا‬‫پصٗطـ‬‫ٗا‬‫ضز‬ٕ‫ّاٍض‬ٌ‫ف‬ٖ‫اعالػات‬
‫تَؾظ‬‫واضتط‬ٍَٓ‫ًح‬ٕ‫تأث٘طگصاض‬‫پصٗطـ‬‫واضتط‬‫تط‬ٍٕ‫ض‬‫ذهَن٘ات‬‫ًظام‬‫ضا‬ٖ‫تطضؾ‬ٖ‫ه‬
‫وٌس‬.‫اٗي‬‫هسل‬ًِ‫تٌْا‬ِ‫ت‬‫تكطٗح‬‫زالٗل‬‫ًپصٗطفتي‬‫ٗه‬‫ذسهت‬ٌٖ‫هثت‬‫تط‬ٕ‫فٌاٍض‬‫تَؾظ‬
‫واضتطاى‬ٖ‫ه‬،‫پطزاظز‬ِ‫تلى‬ِ‫ت‬ٖ‫تطضؾ‬ٖ‫چگًَگ‬ٕ‫اضتما‬‫ه٘عاى‬‫پصٗطـ‬‫واضتطاى‬‫اظ‬‫عطٗك‬
ٖ‫عطاح‬‫ًظام‬ٖ‫ه‬‫پطزاظز‬.‫اًتراب‬‫ذهَن٘ات‬ٕ‫واضوطز‬ٍ‫ٍاؾظ‬ٕ‫واضتط‬‫ٗه‬‫ًظام‬‫جسٗس‬
ِ‫ت‬‫ه٘عاى‬ٕ‫ظٗاز‬‫تحت‬‫وٌتطل‬،‫عطاحاى‬ِ‫تَؾؼ‬،‫زٌّسگاى‬‫اًتراب‬‫وٌٌسگاى‬ٍ‫هسٗطاى‬
‫اؾت‬.‫تٌاتطاٗي‬،ِ‫ت‬ٖ‫هسل‬‫ً٘اظ‬‫اؾت‬‫تا‬َٓ‫ًح‬‫اتراش‬‫چٌ٘ي‬ٖٗ‫تهو٘وْا‬ٍ‫تأث٘ط‬‫آًْا‬‫تط‬
‫پصٗطـ‬‫ًظام‬‫تَؾظ‬‫واضتطاى‬‫هكرم‬‫قَز‬.‫ًوَزاض‬4،‫هسل‬ٕ‫پ٘كٌْاز‬‫زَٗٗؽ‬ٍ‫ػٌانط‬
‫آى‬‫ضا‬‫ًكاى‬ٖ‫ه‬‫زّس‬.

18. ‫زض‬ٖ‫نَضت‬ِ‫و‬‫واضتطاى‬َُ‫تالم‬ِ‫ت‬ٕ‫ؾَزهٌس‬‫ٗه‬‫ًظام‬‫اشػاى‬ِ‫زاقت‬ٍ
ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫آى‬‫ضا‬‫هكىل‬‫تهَض‬،‫وٌٌس‬ٕ‫ؾَزهٌس‬‫ًظام‬ِ‫ت‬‫جْت‬ٖ‫پ٘چ٘سگ‬
ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬،‫آى‬‫اضظـ‬‫ذَز‬‫ضا‬‫اظ‬‫زؾت‬ٖ‫ه‬‫زّس‬.‫اظ‬‫اٗي‬،ٍ‫ض‬ٕ‫ؾَزهٌس‬
‫تحت‬‫تأث٘ط‬‫ػٌهط‬‫زضن‬‫ؾَْلت‬‫واض‬‫تا‬‫ًظام‬‫اؾت‬.‫زضن‬ٕ‫ؾَزهٌس‬‫ً٘ع‬
ِ‫ت‬ٕ‫هؼٌا‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬‫اؾت‬ِ‫و‬‫فطز‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫ٗه‬‫ًظام‬‫ذال‬‫ضا‬ٕ‫تطا‬
ٕ‫اضتما‬‫ػولىطز‬ٖ‫قغل‬‫ذَز‬‫ؾَزهٌس‬ٖ‫ه‬‫زاًس‬.‫تط‬،‫ػىؽ‬‫زضن‬‫ؾَْلت‬
ُ‫اؾتفاز‬ِ‫ت‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬‫اعالق‬ٖ‫ه‬‫قَز‬ِ‫و‬‫ٗه‬‫ًظام‬‫ذال‬ِ‫ت‬‫حسالل‬
‫تالـ‬ٕ‫تطا‬‫واضتطز‬‫ً٘اظ‬‫زاضز‬.‫پػٍّكْا‬ٍ‫تحم٘مات‬ُ‫گؿتطز‬ٕ‫ا‬‫تا‬
ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫هسل‬‫پصٗطـ‬،ٕ‫فٌاٍض‬ِ‫جٌث‬ٕ‫ّا‬ٖ‫ضفتاضقٌاذت‬‫افطاز‬‫زض‬
ِْ‫هَاج‬‫تا‬ٕ‫ًظاهْا‬ٖ‫اعالػات‬ٖ‫تطضؾ‬ُ‫وطز‬‫اًس‬ٍ‫اٗي‬‫هسل‬‫لاتل٘ت‬ٍ
ٖٗ‫تَاًا‬‫ذَز‬‫ضا‬‫ًؿثت‬ِ‫ت‬‫ؾاٗط‬ٕ‫هسلْا‬‫هَجَز‬ِ‫ت‬‫اثثات‬ُ‫ضؾاً٘س‬‫اؾت‬.

21. ‫ًغبی‬ ‫اهتیاس‬:‫ذَز‬ ‫اظ‬ ‫پ٘ف‬ ٕ‫ًَآٍضْٗا‬ ِ‫ت‬ ‫ًؿثت‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ‫ٗه‬ ِ‫و‬ ًٖ‫ه٘عا‬‫تْتط‬ٍ‫تطتط‬
‫قَز‬ ‫تهَض‬.ٖ‫ًؿث‬ ‫هعٗت‬ ‫ًَع‬ ُ‫وٌٌس‬ ‫تؼ٘٘ي‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ‫ّط‬ ‫هاّ٘ت‬(،ٕ‫التهاز‬ٖ‫اجتواػ‬ٍ
...)‫اؾت‬ ‫آى‬.‫ً٘ع‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ‫ّط‬ ‫واضتطاى‬ َُ‫تالم‬ ‫ذهَن٘ات‬ٖ‫ػاهل‬‫تؼ٘٘ي‬‫ًَع‬ ‫زض‬ ُ‫وٌٌس‬
‫آٗس‬ ٖ‫ه‬ ‫قواض‬ ِ‫ت‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ‫ّط‬ ٖ‫ًؿث‬ ‫ّت‬ٗ‫هع‬.
•‫عاسگاری‬:‫ّا‬ ِ‫تجطت‬ ،‫اضظقْا‬ ‫تا‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ٕ‫ؾاظگاض‬ ‫حسٍز‬ ٍ ‫حس‬ ِ‫ت‬ٍٕ‫ً٘اظّا‬‫هَجَز‬
‫قَز‬ ٖ‫ه‬ ‫اعالق‬.ٖٗ‫واضا‬ ٕ‫هؼٌا‬ ،‫واضتطاى‬ ٕ‫ً٘اظّا‬ ‫تا‬ ‫ت٘كتط‬ ٕ‫ؾاظگاض‬ٍ‫لغؼ٘ت‬‫ت٘كتط‬
‫تَز‬ ‫ذَاّس‬ ٕ‫ًَآٍض‬.
•‫پیچیذگی‬:‫اؾت‬ ‫ًَٗي‬ ٕ‫فٌاٍض‬ ‫ٗه‬ ‫اظ‬ ُ‫اؾتفاز‬ ‫ٗا‬ ‫قٌاذت‬ ٕ‫زقَاض‬ ِ‫زضج‬.ٕ‫ًَآٍض‬
‫ضا‬ٖ‫ه‬ٖ‫پ٘چ٘سگ‬ ‫اظ‬ ٕ‫پَ٘ؾتاض‬ ‫زض‬ ‫تَاى‬‫وطز‬ ٕ‫تٌس‬ ِ‫عثم‬ ٖ‫ؾازگ‬.ٖ‫تطذ‬‫ًَآٍضْٗا‬‫اظ‬
‫زاضًس‬ ٖ‫وو‬ ٖ‫پ٘چ٘سگ‬ ‫واضتط‬ ُ‫ًگا‬.

22. •‫پذیزی‬ ‫عٌجؼ‬:ِ‫اقاػ‬ ‫اظ‬ ‫لثل‬ ‫تَاى‬ ٖ‫ه‬ ِ‫و‬ ‫زّس‬ ٖ‫ه‬ ‫اضجاع‬ ًٖ‫ه٘عا‬ ِ‫ت‬
،ٕ‫ًَآٍض‬‫آى‬‫ًوَز‬ ‫ؾٌجف‬ ‫ضا‬.‫اظ‬ ‫ت٘كتط‬ ،ٕ‫پصٗط‬ ‫آظهَى‬ ‫لاتل٘ت‬ ‫تا‬ ٕ‫ًَآٍض‬
‫واضتطاى‬ َٕ‫ؾ‬َُ‫تالم‬ِ‫پصٗطفت‬‫قَز‬ ٖ‫ه‬.
•‫پذیزی‬ ُ‫هؾاّذ‬:ِ‫زضج‬ٕ‫تطا‬ ٕ‫ًَآٍض‬ ‫ٗه‬ ‫ذهاٗم‬ ٍ ‫هٌافغ‬ ،‫ًتاٗج‬ ِ‫و‬ ٕ‫ا‬
‫اؾت‬ ُ‫هكاّس‬ ‫لاتل‬ ‫زٗگطاى‬.‫اظ‬ ٖ‫تطذ‬ ‫ًتاٗج‬ ٍ ‫هٌافغ‬ِ‫اًسٗك‬‫لاتل‬ ًٖ‫آؾا‬ ِ‫ت‬ ‫ّا‬
ُ‫هكاّس‬ٍ‫لاتل‬ٖ‫تطذ‬ ‫زض‬ ٍ ‫زٗگطاى‬ ِ‫ت‬ ‫اًتمال‬‫هَاضز‬‫اؾت‬ ‫اٗي‬ ‫ذالف‬ ‫تط‬.‫تط‬
‫هغالؼات‬ ‫اؾاؼ‬ِ٘‫اٍل‬‫ضاجطظ‬‫ًوَز‬ ‫تطؾ٘ن‬ ‫ضا‬ ‫ظٗط‬ ‫هسل‬ ‫تَاى‬ ٖ‫ه‬ ،.

24. ‫ضاجطظ‬( 1983 )‫افعاٗس‬ ٖ‫ه‬:‫ًطخ‬ ‫ه٘اى‬ ‫هْن‬ ‫اها‬ ُ‫پ٘چ٘س‬ ٕ‫ا‬ ِ‫ضاتغ‬
‫زاًف‬ُ‫زضتاض‬ٕ‫ًَآٍض‬َٕ‫ؾ‬ ‫اظ‬ ‫آى‬ ‫تا‬ ‫اًغثاق‬ ٍ ٕ‫ؾاظگاض‬ ‫ًطخ‬ ‫تا‬ ‫ًظام‬ ‫زض‬
‫؛‬ ‫زاضز‬ ‫ٍجَز‬ ‫واضتط‬ٌٖ‫ٗؼ‬ِ‫اٌٗى‬‫ّط‬ ‫زض‬ ًِ‫ًَآٍضا‬ ‫ًظام‬ ُ‫زضتاض‬ ‫زاًف‬ ‫ؾغح‬
‫ػٌَاى‬ ِ‫ت‬ ‫تَاًس‬ ٖ‫ه‬ ًٖ‫ظها‬‫قاذم‬‫واضتطز‬ٖ‫تلم‬ ‫واضتط‬ َٕ‫ؾ‬ ‫اظ‬ ‫ًظام‬ ‫آى‬
‫قَز‬.ٕ‫ًَآٍض‬ ٕ‫تطذَضزاض‬ ‫نَضت‬ ‫زض‬‫اظ‬ٕ‫ٍٗػگْ٘ا‬‫اظ‬ ‫ت٘كتط‬ ،ًِ‫گا‬ ‫پٌج‬
‫قس‬ ‫ذَاّس‬ ِ‫پصٗطفت‬ ‫واضتط‬ َٕ‫ؾ‬.

25. ‫ًظزیۀ‬‫اًگیشؽی‬
ٔٗ‫ًظط‬ٖ‫اًگ٘عق‬1‫ٗه‬‫ًظط‬ِٖٗ‫ول‬‫زض‬ٌٔ٘‫ظه‬ُ‫اًگ٘ع‬‫اًؿاى‬ٍ‫زض‬‫اضتثاط‬‫تا‬‫اًتراب‬
ًِ‫آظازا‬‫افطاز‬ٍٕ‫تطذَزاض‬‫فطز‬‫اظ‬‫حك‬،‫اًتراب‬‫تسٍى‬‫ّ٘چ‬ًَِ‫گ‬‫ًفَش‬ٍ‫زذالت‬ٖ‫ذاضج‬
‫اؾت‬.‫زض‬،‫ٍالغ‬‫اٗي‬ِٗ‫ًظط‬‫تط‬ٍٕ‫ض‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬ِ‫و‬‫افطاز‬‫تط‬ٍٕ‫ض‬‫ضفتاض‬‫ذَز‬‫هرتاض‬ٍ
ٖ‫هتى‬ِ‫ت‬‫ًفؽ‬،‫ّؿتٌس‬‫توطوع‬‫زاضز‬(ٖ‫زو‬ٍ‫ضٗاى‬2002،.‫تط‬‫اؾا‬‫ؼ‬‫اٗي‬،ِٗ‫ًظط‬‫زض‬
‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬ِ‫ؾ‬‫ػاهل‬ٖ‫اًگ٘عق‬ٍٕ‫ضفتاض‬‫ٍجَز‬‫زاضز‬ِ‫و‬‫اظ‬‫آى‬‫تا‬‫ػٌَاى‬‫اًگ٘ع‬ُ
(2000) «‫ضٗاى‬ٍٖ‫زو‬» .،ًٍٖ‫زض‬ُ‫اًگ٘ع‬ًٍٖ‫ت٘ط‬ٍ‫ؾثه‬ٖ‫احؿاؾ‬‫ٗاز‬ُ‫قس‬
‫اؾت‬ُ‫اًگ٘ع‬ًٍٖ‫زض‬‫ضا‬ِ‫ت‬ٕ‫ضفتاض‬‫اعالق‬ٖ‫ه‬‫وٌٌس‬ِ‫و‬‫فطز‬‫آى‬‫ضفتاض‬‫ضا‬‫تط‬‫اؾاؼ‬ُ‫اًگ٘ع‬
ٕ‫ّا‬ًٍٖ‫زض‬‫اظ‬‫لث٘ل‬‫ذَز‬ٖ‫اثثات‬ٍ‫اقت٘اق‬‫اًجام‬ٖ‫ه‬‫زّس‬ٍٕ‫تطا‬‫تثسٗل‬ُ‫اًگ٘ع‬
ٖ‫ذاضج‬ِ‫ت‬ٕ‫اضظقْا‬ٖ‫قره‬‫تالـ‬ٖ‫ه‬‫وٌس‬.

26. ‫اظ‬َٕ‫ؾ‬،‫زٗگط‬‫تط‬‫اؾاؼ‬ِ‫زضج‬‫اػوال‬‫وٌتطل‬‫تَؾظ‬‫ػَاهل‬،ٖ‫ذاضج‬‫ؾغح‬ُ‫اًگ٘ع‬
ًٍٖ‫ت٘ط‬ٖ‫ه‬‫تَاًس‬ِ‫ت‬‫ػٌَاى‬ٕ‫ضفتاض‬‫هٌكؼة‬‫اظ‬‫ػَاهل‬‫تأث٘طگصاض‬ٖ‫ذاضج‬‫هؼٌا‬
‫قَز‬.ُ‫اًگ٘ع‬‫ً٘ع‬‫تا‬،ٕ‫اًطغ‬،‫جْت‬‫پكتىاض‬ٍ‫توام‬ِ‫جٌث‬ٕ‫ّا‬‫فؼال٘ت‬ٍ‫ّات‬ً٘
‫اًؿاى‬‫اضظـ‬«ُ‫اًگ٘ع‬»،‫اضتثاط‬‫زاضز‬.‫زض‬‫جْاى‬،ٖ‫ٍالؼ‬‫تا‬ِ‫تَج‬ِ‫ت‬‫ضقس‬
‫ؾطٗغ‬‫تَل٘سات‬ًِ‫فٌاٍضا‬ٖٗ‫تاال‬‫زض‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫آى‬‫ضا‬ِ‫ت‬‫ذَز‬‫اذتهال‬ُ‫زاز‬‫اؾت‬.
‫تا‬ِ‫تَج‬ِ‫ت‬ٕ‫تفاٍتْا‬ٕ‫واضوطز‬ٍٖ‫تجطت‬‫ه٘اى‬ٖ‫ذَزاًگ٘رتگ‬ٍُ‫اًگ٘ع‬ًٍٖ‫ت٘ط‬،
ُ‫ػوس‬‫توطوع‬ِٗ‫ًظط‬ٖ‫اًگ٘عق‬‫تؼ٘٘ي‬‫اٗي‬ِ‫ًىت‬‫اؾت‬ِ‫و‬ِ‫چ‬‫ًَع‬ُ‫اًگ٘ع‬‫زض‬‫ّط‬
‫ظهاى‬‫اظ‬َٕ‫ؾ‬‫فطز‬ِ‫ت‬‫ًواٗف‬ِ‫گصاقت‬ٖ‫ه‬‫قَز‬.‫تا‬‫زضن‬ٖٗ‫ً٘طٍّا‬ِ‫و‬ٕ‫فطز‬‫ضا‬
ِ‫ت‬‫ػول‬‫ٍا‬ٖ‫ه‬،‫زاضز‬ٔٗ‫ًظط‬ٖ‫اًگ٘عق‬‫لازض‬ِ‫ت‬ٖٗ‫قٌاؾا‬‫اًَاع‬‫هتفاٍت‬ُ‫اًگ٘ع‬ٍ
‫تؼ٘٘ي‬ِ‫اٌٗى‬‫ّط‬‫ًَع‬‫اظ‬ُ‫اًگ٘ع‬‫ّا‬ِ‫چ‬ٖ‫ػَالث‬ٕ‫تطا‬،ٕ‫ٗازگ٘ط‬،‫ػولىطز‬ِ‫تجطت‬
ٕ‫ّا‬ٖ‫قره‬ٍُ‫ضفا‬‫فطز‬،‫زاضز‬‫ذَاّس‬‫تَز‬.‫زض‬‫ًوَزاض‬8،‫ػٌانط‬‫هسل‬ٖ‫اًگ٘عق‬
‫هغطح‬ُ‫قس‬‫اؾت‬.

28. ‫ؽخصی‬ ‫ّای‬ ًِ‫رایا‬ ‫اس‬ ُ‫اعتفاد‬ ‫ًظزیۀ‬
‫ًكاى‬ ‫ظهاى‬ ٖ‫ع‬ ‫زض‬ ٖ‫ذَت‬ ِ‫ت‬ ‫ضا‬ ‫ذَز‬ ٕ‫لاتل٘تْا‬ ِ‫و‬ ٖٗ‫ّا‬ ِٗ‫ًظط‬ ‫اظ‬ ٖ‫ٗى‬،ُ‫زاز‬ِٗ‫ًظط‬
ِ‫ت‬ٕ‫ضفتاض‬ ِٗ‫ًظط‬ ‫اؾاؼ‬ ‫تط‬ ِ‫و‬ ‫اؾت‬ ٖ‫قره‬ ٕ‫ّا‬ ًِ‫ضاٗا‬ ٕ‫واضگ٘ط‬،1980‫تسٍٗي‬
‫اؾت‬ ُ‫قس‬.‫تطٗاًسؼ‬‫ضفتاض‬‫قطاٗظ‬ ٍ ‫تواٗالت‬ ‫ػازت‬ ‫هتغ٘ط‬ ِ‫ؾ‬ ‫اظ‬ ‫هتأثط‬ ‫ضا‬ ‫افطاز‬
‫گط‬ ‫تؿْ٘ل‬ٖ‫ه‬‫زاًس‬.ٕ‫هتغ٘طّا‬ ‫اظ‬ ‫ً٘ع‬ ‫تواٗالت‬ ،‫اٗي‬ ‫تط‬ ‫افعٍى‬‫ػَاهل‬ ،‫احؿاؼ‬
‫پصٗطز‬ ٖ‫ه‬ ‫تأث٘ط‬ ‫اًتظاض‬ ‫لاتل‬ ‫ًتاٗج‬ ٍ ٖ‫اجتواػ‬.
ٖ‫ه‬ ‫تؼطٗف‬ ًَِ‫گ‬ ‫اٗي‬ ‫ضفتاض‬ ‫ٗه‬ ‫اظ‬ ‫اًتظاض‬ ‫لاتل‬ ‫ًتاٗج‬‫قَز‬.

29. ‫وطز‬ ِ‫تطجو‬ ‫تَاى‬ ٖ‫ه‬ ‫ظٗط‬ ‫قىل‬ ِ‫ت‬ ‫ضا‬ ِ‫هؼازل‬ ‫حطٍف‬:
C=‫اًتظاض‬ ‫لاتل‬ ‫ًتاٗج‬ ‫اضظـ‬
Pci =‫ضفتاض‬ ‫ٗه‬ ‫ذال‬ ٔ‫ًت٘ج‬ ‫ٗه‬ ‫اظ‬ ٌّٖ‫ش‬ ‫احتواالت‬
Vci =ِ‫ًت٘ج‬ ‫ٗه‬ ‫اضظـ‬
i; n= ‫زاقت‬ ‫ذَاّس‬ ‫ذال‬ ‫ضفتاض‬ ‫ٗه‬ ‫اظ‬ ‫هتأثط‬ ‫ظٗاز‬ ‫احتوال‬ ِ‫ت‬ ‫هَضَع‬ ‫ٗه‬ ِ‫و‬ ٖ‫ػَالث‬ ‫تؼساز‬
‫زض‬ٖ‫حال‬ِ‫و‬‫ًتاٗج‬‫لاتل‬،‫اًتظاض‬‫ترف‬ٖ‫قٌاذت‬ِٗ‫ًظط‬‫ضا‬‫قاهل‬ٖ‫ه‬،‫قَز‬‫احؿاؼ‬‫تحت‬‫تأث٘ط‬ِ‫هؤلف‬
ٕ‫ّا‬ٖ‫ػاعف‬‫فطز‬‫اظ‬‫لث٘ل‬‫احؿاؼ‬،‫ّ٘جاى‬،ٕ‫قاز‬‫لصت‬‫تطزى‬‫زض‬‫هماتل‬،ٖ‫افؿطزگ‬،‫ًفطت‬‫ضًجف‬ٍ
...‫اؾت‬(.‫تا‬‫ٍجَز‬‫اضظـ‬ٖ‫تطذ‬‫اظ‬‫ػَالة‬‫اػوال‬،‫هوىي‬‫اؾت‬‫ػول‬‫زض‬‫ظهاى‬ٕ‫اجطا‬‫آى‬ٕ‫تطا‬‫فطز‬
‫ًاذَقاٌٗس‬‫تاقس‬.‫ػَاهل‬،ٖ‫اجتواػ‬‫اًغثاق‬ًٍٖ‫زض‬‫ٗا‬ٌٖ‫تاع‬‫فطز‬‫تا‬‫فطٌّگ‬ٖ‫هحل‬‫ٗا‬ٕ‫تَافمْا‬
ٖ‫اجتواػ‬‫تا‬‫زٗگطاى‬‫اؾت‬.‫زض‬ٔٗ‫ًظط‬‫تطٗاًسؼ‬‫ػَاهل‬ٖ‫اجتواػ‬‫تا‬ٕ‫ٌّجاضّا‬ٌّٖ‫ش‬ِٗ‫ًظط‬‫ػول‬
‫قثاّت‬‫زاضز‬.‫هسل‬ٕ‫ضفتاض‬‫تطٗاًسؼ‬‫زض‬‫تَض٘ح‬ٍ‫پ٘ف‬ٌٖ٘‫ت‬«‫ف٘كث٘ي‬ٍ‫اجعى‬»ٖ‫هٌغم‬‫ضفتاض‬
‫افطاز‬‫زض‬ِ‫ضاتغ‬‫تا‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫تؿ٘اض‬‫واضآهس‬‫اؾت‬.‫ػٌانط‬‫هسل‬‫تطٗاًسؼ‬‫زض‬‫ًوَزاض‬9‫ًكاى‬ُ‫زاز‬
ُ‫قس‬‫اؾت‬.

31. ‫فٌاٍری‬ ‫اس‬ ُ‫اعتفاد‬ ٍ ‫پذیزػ‬ ِ‫یکپارچ‬ ‫ًظزیۀ‬
‫ًٍىتاـ‬ٍ‫ّوىاضاًف‬‫زض‬‫ؾال‬2003ٔٗ‫ًظط‬ِ‫ٗىپاضچ‬‫پصٗطـ‬ٍُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫ضا‬‫هغطح‬
‫وطزًس‬.‫چٌس‬‫ػٌهط‬‫ضا‬ِ‫ت‬‫هسل‬ٔ٘‫اٍل‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫زَٗٗؽ‬‫افعٍزًس‬ِ‫و‬‫ّط‬‫ٗه‬‫تأث٘ط‬ُ‫ػوس‬ٕ‫ا‬‫تط‬
‫لهس‬ٕ‫ضفتاض‬ٍ‫زض‬‫ًْاٗت‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫فٌاٍضْٗا‬‫زاضز‬.‫اٗي‬‫هسل‬‫تط‬ٕ‫هثٌا‬‫ؾاٗط‬‫هسلْا‬ٍِٗ‫ًظط‬ٕ‫ّا‬
ٖ‫تجطت‬ٍٖ‫هفَْه‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬ِ‫و‬‫زض‬‫هسل‬ٔ٘‫اٍل‬«‫ًٍىتاـ‬ٍ‫زَٗٗؽ‬» .‫هثاحث‬ٖ‫لثل‬‫هغطح‬
ُ‫قس‬،‫اؾت‬‫تسٍٗي‬‫گطزٗس‬‫پصٗطـ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫ضا‬ٕ‫تطا‬‫تكطٗح‬‫ازضان‬ٕ‫ؾَزهٌس‬ٍ‫لهس‬ُ‫اؾتفاز‬‫تط‬
‫اؾاؼ‬ٕ‫فطاٌٗسّا‬ٖ‫قٌاذت‬ٍ‫تأث٘طات‬ٖ‫اجتواػ‬ِ‫تَؾؼ‬‫زازًس‬.‫تط‬‫اؾاؼ‬‫هغالؼات‬‫اًجام‬،ُ‫قس‬
‫چْاض‬‫ػٌهط‬‫هْن‬‫زض‬‫ضفتاض‬‫پصٗطـ‬ٍُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫تأث٘ط‬ٖٗ‫تؿعا‬‫زاضز‬ِ‫و‬‫ػثاضتٌس‬‫اظ‬:‫پ٘ف‬
ٌٖ٘‫ت‬‫ًٍىتاـ‬ٍ» .‫ػولىطز‬،‫پ٘ف‬ٌٖ٘‫ت‬‫تال‬‫ـ‬،‫ًفَش‬ٖ‫اجتواػ‬ٍ‫تؿْ٘ل‬‫قطاٗظ‬‫پ٘ف‬ٌٖ٘‫ت‬
‫ػولىطز‬‫ضا‬ِ‫ت‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬‫اعالق‬ٖ‫ه‬‫وٌٌس‬ِ‫و‬‫فطز‬‫هؼتمس‬«‫ّوىاضاًف‬‫اؾت‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫ًظا‬‫م‬‫زض‬
ٕ‫اضتما‬‫ػولىطز‬ِ‫حطف‬ٕ‫ا‬ٍ‫ا‬‫ؾَزهٌس‬‫ذَاّس‬‫تَز‬.‫پ٘ف‬ٌٖ٘‫ت‬‫تالـ‬‫ً٘ع‬ِ‫ت‬ِ‫زضج‬‫ؾَْلت‬‫واض‬‫تا‬
‫ًظام‬‫اعالق‬ٖ‫ه‬‫قَز‬.‫ًفَش‬ٖ‫اجتواػ‬ِ‫ت‬ٖ‫قطاٗغ‬‫اضجاع‬ٖ‫ه‬‫زّس‬ِ‫و‬‫فطز‬‫زضن‬ٖ‫ه‬‫وٌس‬‫افطاز‬‫هؼتثط‬
‫ذَاّاى‬ٓ‫اؾتفاز‬ٍ‫ا‬‫اظ‬‫ٗه‬‫ًظام‬ًِ‫فٌاٍضا‬‫ّؿتٌس‬.‫تؿْ٘ل‬‫قطاٗظ‬‫ً٘ع‬ِ‫ت‬ِ‫زضج‬ٕ‫ا‬ُ‫اقاض‬‫زاضز‬ِ‫و‬
‫فطز‬‫هؼتمس‬‫اؾت‬‫ظٗط‬‫ؾاذت‬ًٖ‫ؾاظها‬ٌٍٖ‫ف‬ٕ‫تطا‬‫حواٗت‬‫اظ‬ُ‫تْط‬ٕ‫گ٘ط‬‫اظ‬‫ًظام‬‫ٍجَز‬‫زاضز‬.
ِٗ‫ًظط‬ِ‫ٗىپاضچ‬‫پصٗطـ‬ٍُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬،ٕ‫فٌاٍض‬‫قاهل‬ٍ‫ز‬‫ؾاظ‬ٍ‫واض‬ٕ‫ًظط‬‫زٗگط‬‫ً٘ع‬ٖ‫ه‬‫تاقس‬ِ‫و‬‫تط‬
‫آى‬‫اؾاؼ‬‫ٌّجاض‬ٌّٖ‫ش‬ٖ‫ه‬‫تَاًس‬ِ‫ت‬‫عَض‬‫غ٘ط‬‫هؿتم٘ن‬‫تط‬ٍٕ‫ض‬‫لهس‬‫افطاز‬‫اظ‬‫عطٗك‬‫ازضان‬
ٕ‫ؾَزهٌس‬‫اثط‬‫تگصاضز‬.

33. ‫تحث‬ٍِ‫ًت٘ج‬ٕ‫گ٘ط‬
‫ٗه‬ِٗ‫ًظط‬،‫ذَب‬ِٗ‫ًظط‬ٕ‫ا‬‫اؾت‬ِ‫و‬‫تا‬‫ازضان‬‫ها‬‫اظ‬ِ‫آًچ‬ِٗ‫ًظط‬‫لهس‬‫هغطح‬
‫ؾاذتي‬‫آى‬‫ضا‬،‫زاضز‬‫هٌغثك‬‫تاقس‬.‫تط‬‫اؾاؼ‬‫ّط‬‫ٗه‬‫اظ‬ِٗ‫ًظط‬ٕ‫ّا‬‫هغطح‬،ُ‫قس‬
‫هغالؼات‬ٍٕ‫پػٍّكْا‬‫گؿتطز‬ُٕ‫ا‬‫ز‬‫ض‬‫حَظ‬ُٕ‫ّا‬ٖ‫هَضَػ‬‫هرتلف‬‫اًجام‬
ِ‫گطفت‬ِ‫و‬‫ًكاى‬ٓ‫زٌّس‬‫اّو٘ت‬ٍٕ‫ؾَزهٌس‬‫اٗي‬ِٗ‫ًظط‬‫ّا‬ٍ‫لاتل٘ت‬‫آى‬‫زض‬‫پ٘ف‬
ٌٖ٘‫ت‬‫ضفتاض‬ُ‫اؾتفاز‬ُ‫وٌٌس‬‫اظ‬ٕ‫فٌاٍض‬‫اؾت‬.‫افعٍى‬‫تط‬،‫اٗي‬ُ‫اؾتفاز‬‫اظ‬‫ّط‬‫وسام‬
‫اظ‬‫اٗي‬ِٗ‫ًظط‬‫ّا‬‫تا‬ِ‫تَج‬ِ‫ت‬ِ‫فلؿف‬،‫ػلن‬‫ًكاى‬ٓ‫زٌّس‬‫ًظن‬ٍ‫اًضثاط‬ٍ‫تلَؽ‬
ٖ‫ػلو‬‫هحمماى‬‫اؾت‬.‫زض‬ِّ‫ز‬ٕ‫ّا‬‫اذ٘ط‬‫ً٘ع‬‫تا‬‫گؿتطـ‬‫چكوگ٘ط‬ٕ‫ًظاهْا‬
ٖ‫تاظٗات‬‫اعالػات‬ٍ‫ضًٍس‬ٍ‫ض‬ِ‫ت‬‫ضقس‬‫ذسهات‬ٖ‫الىتطًٍ٘ى‬‫زض‬ًِ‫وتاترا‬،‫ّا‬ٕ‫فٌاٍض‬
‫ًمف‬ٖٗ‫تؿعا‬‫زض‬ِ‫اضائ‬‫ذسهات‬،‫هحهَالت‬ٍُ‫ضا‬ٕ‫اًساظ‬ِ‫قثى‬ٕ‫ّا‬ٖ‫اعالػات‬‫اٗفا‬
ٖ‫ه‬‫وٌس‬.