1. Ang Daigdig sa Klasikal at
Transisyonal na Panahon
ARALIN 2.6
2. • PAKSA 1: Piyudalismo
• PAKSA 2: Pagsasaka: Batayan ng Sistemang
Manor
• PAKSA 3: Ang Pagsimula at Paglaganap ng
mga Bayan at Lungsod
•
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12. Ang knight ay isang
mandirigmang
nakasakay sa kabayo at
nanumpa n katapatan sa
kaniyang Lord.
Ang lalaki na mula sa mababang antas ng lipunan ay halos hindi
nabibigyan ng pagkakataong maging kabalyero. Para makatiyak na ang
mga magiging kabalyero ay manggagaling sa angkang maharlika, ang
pagsasanay sa pagka-kabalyero ay mahigpit.
13.
14. Ang nagnanais na maging kabalyero ay dumadaan sa pagsasanay
ayon sa Codigo ng pagiging Kabalyero. Ang pagsasanay ay nagsisimula
sa mga gulang na pitong taon kung saan siya ay nagsisilbi sa Corte ng
kastilyo o palasyo bilang “valet” (little vassal) o damoiseau (little
lord) habang natututo ng kagandahang asal at pagsasanay sa
pakikidigma. Sa pagbibinata, siya ay magiging “assistant” o “squire”
ng kabalyero. Maaari na siyang sumama sa digmaan at kung
mapatunayan ang kanyang kasanayan sa kagandahang asal at
pakikidigma, siya ay gagawin nang kabalyero sa pamamagitan ng isang
seremonya kung saan siya ay bibigyan na ng damit at gamit pandigma.
15. Lipunan sa Panahong Piyudalismo
Nahahati sa tatlong pangkat ang lipunang Europeo sa panahong
Piyudalismo – ang mga pari, kabalyero o maharlikang sundalo, at
mga alipin (serf).
Mga Pari. Hindi itinuturing ang mga pari na natatanging sektor ng lipunan
sapagkat hindi namamana ang kanilang posisyon dahil hindi sila maaaring
mag-asawa. Maaaring manggaling ang mga pari sa hanay ng maharlika,
manggagawa at mga alipin.
16. Mga Kabalyero - Noong panahon ng kaguluhan kasunod ng pagkamatay ni Charlemagne, may
matatatapang at malalakas na kalalakihan na nagkusang loob na maglingkod sa mga hari at sa
may-ari ng lupa upang iligtas ang mga ito sa mga mananakop. Dahil sa hindi uumiiiral ang
salapi, ang magigiting na sundalo o kabalyero ang pinagkalooban ng mga kapirasong lupa bilang
ng kanilang paglilingkod. Ang mga kabalyero ang unang uri ng mga maharlika, tulad ng mga
panginoon ng lupa, maaaring magpamana ng kanilang lupain.
Mga Serf - Ito ang bumubuo ng masa ng tao noong Medieval Period. Nanatili silang nakatali sa
lupang kanilang sinasaka. Kaawa-awa ang buhay ng mga serf. Nakatira sa maliliit at maruming
silid na maaaring tirahan lamang ng hayop sa ngayon. Napilitan silang magtrabaho sa bukid ng
kanilang panginoon nang walang bayad. Wala silang pagkakataon na umangat sa susunod na
antas ng lipunan tulad ng maharllika at malayang tao. Makapag-asawa lamang ang isang serf sa
pahintulot ng kaniyang panginoon. Lahat ng kaniyang gamit, pati na ang knaiyang mga anak ay
itinuturing na pag-aari ng panginoon. Wala silang maaaring gawin na hindi nalalaman ng
kanilang panginoon.
17.
18. PAKSA 2: Pagsasaka: Batayan ng Sistemang Manor
Sistemang Manoryal
Ito ay isang pamamaraan ng
paghawak ng isang panginoong
may lupa (MAHARLIKA) ng mga
malalawak na lupain.
Ang sistemang manoryal ang
sistemang pang-ekonomiya noong
Gitnang Panahon. Sa manor
nanggagaling ang halos lahat ng
produkto at serbisyong kailangan
ng mga tao.
19. Pagasasaka: Batayan ng Sistemang Manor
Ang sistemang manor ang sentro ng lipunan at ekonomiya ng mga tao na
nakatira dito. Ang isang fief ay maaaring binuo ng maraming manor na
nakahiwalay sa isa’t isa. Ito ay maaaring maihalintulad sa isang pamayanan
(village) kung saan ang mga naninirahan dito ay umaasa ng kanilang
pagsasaka sa manor. Sa kabilang dako ang kanilang panginoon ay dito rin
sa kita ng pagsasaka sa manor na kanyang magiging kayamanan. Ang kastilyo
panginoong piyudal ang pinakapusod ng isang manor. Maari ring ang bahay sa
20. Ang Pamamahala sa Manor
Ang Panginoong Piyudal ay karaniwang abala sa pakikidigma. Sa ganitong
pagkakataon ang pamamahala sa manor ay ipinagkakatiwala sa mga piling
Halimbawa sa England, ang mga pinagkakatiwalaan ay tinatawag na steward,
at reeve.
Ang steward ang may pinakamataas na ranggo. Siya ang legal na tagapamahala sa
korte ng manor. Binibisita niya ang iba’t ibang manor para matingnan ang
dito.
Ang bailiff naman ang nangangasiwa sa mga gawain ng magbubukid at sa
Siya ang namamahala sa pagkukuwenta ng salapi at sa paniningil ng upa, multa,
pang bayarin.
21. Ang Reeve ay tumutulong sa bailiff. Maraming reeve ang kailangan kapag ang manor ay
malaki. Sila ang namamahala sa pagpaparami ng dayami at sa pagtatago nito. Sila rin ang
nag-aalaga ng kawan ng hayop at sa nag-aani ng mga pananim. Siya rin ang nagpapaabot
sa panginoong piyudal ng reklamo ng mga magbubukid tungkol sa mga opisyales.
Sa panig naman ng mga pesante, sila ay obligadong magtrabaho ng dalawa hanggang
tatlong araw sa bawat linggo sa lupa ng panginoong piyudal. Bahagi ng kanilang ani ay
kinukuha bilang buwis. Kung sila naman ay gumagawa ng tinapay o alak, halos lahat ng
ito ay ibibigay din sa panginoon. Ang mga itinuturing na serf ay hindi malayang makaalis
sa manor. Sila ay itinuturing na pag-aari ng panginoon. Hindi rin sila makapangaso sa
gubat o makapangisda sa batis. Dahil sa walang pinag-aralan at itinuturing na WALANG
ALAM.
22. PAKSA 3: Ang Pagsimula at Paglaganap ng mga Bayan at
Lungsod
Paglago ng mga Bayan
Ang paglakas ng kalakalan ay naging malaking tulong sa paglago ng mga
bayan. Nagkaroon ng pagbabago sa agrikultura bunsod ng pagtuklas ng mga
bagong teknolohiya at mga bagong pamamaraan sa pagtatanim. Bunga nito,
tumaas ang ani kaya nagkaroon ng magandang uri ng pamumuhay ang mga
tao. Nakatulong din nang malaki ang pagsasaayos ng mga kalsada upang
mapadali ang pagdala at pagbili ng mga produktong agrikultural. Marami ang
nanirahan sa mga lugar na malapit sa pangunahing daan.
23. Paggamit ng Salapi
Sa unang mga taon ng Gitnang Panahon, ang sistema ng kalakalan
palitan ng produkto o barter. Dinadala ng mga magbubukid o kaya ng
“serf” ang mga produktong bukid o produktong gawa sa bahay sa mga
lokal na pamilihan. Dito nagpapalitan ng produkto ang mga tao. Ang
na pamilihan ay nagaganap lamang bawat linggo sa mga malalawak
lugar malapit sa palasyo o simbahan. Sa paglawak ng kalakalan kung
maraming lugar na ang sumali, naisip ng panginoong piyudal na
ng taunang perya. Dito sa peryang ito nagkatagpo-tagpo ang mga
mangangalakal. Sa peryang ito kumikita ang panginoong piyudal
siya ay naniningil ng buwis at multa dito. Dito sa peryang ito nakita
paggamit ng salapi ngunit iba-iba ang kanilang salaping barya. Dahil
nagsulputan ang mga namamalit ng salapi (money changer), na sa
maliit na halaga ay namamalit ng iba’t ibang barya.
24. Sa pagpapalit ng salapi na ito nasabing
nagsimula ang pagbabangko. Natuklasan ng ilang
mangangalakal na hindi delikado ang mag-iwan ng
malalaking halaga sa mga namamalit ng salapi. Ang
salaping ito ay ipinauutang din nang may tubo. Ang
isang mangangalakal ay maari ring magdeposito ng
salapi sa isang lungsod at bibigyan siya ng resibo.
Itong dineposito niya ay maaari niyang kolektahin
sa ibang lungsod. Sa ganitong paraan naging ligtas
ang paglipat ng salapi.
Ang sistemang ito ng pagpapautang at
pagbabangko ay nalinang sa hilagang Italya.
paggamit ng pera ay nakatulong sa paglalapit ng
mga tao buhat sa iba’t ibang lugar.
25. Ang Paglitaw ng Burgis
Sa pag-unlad ng kalakalan at industriya at
ng mga bayan, isang makapangyarihang uri ng tao ang
lumitaw. Sila ay tinatawag na burgis (men of burg o
burgers o bourgeoisie). Ang interes ng grupong ito ay
kalakalan. Ang mataas na uri ng bourgeoisie ay ang
mauunlad na negosyante at mga bangkero. Ang
mga anak ay nag-aaral sa mga magagaling na
Ang mga bourgeoisie ay ang nagiging gitnang uri at
mababa ang pagtingin sa kanila ng panginoong piyudal
dahil sa sila ay mga bagong yaman lamang. Mababa
ang pagtingin nila sa mga dalubhasang manggagawa
kaya nagkaroon ng pag-uuri ng tao sa lipunan batay sa
yaman at hindi na sa angkan.
26. Ang Sistemang “Guild”
Ang “guild” ay isang samahang institusyunal na ang pangunahing
ay protektahan ang interes ng mga kasapi. Bawat “guild” ay may
patakaran. Ang “guild” ng artisano ang nangangasiwa sa pagsasanay ng
tao sa pamamagitan ng sistemang “apprenticeship”. Bago tanghaling
dalubhasa ang isang artisano, siya ay dumadaan sa dalawang antas ng
pagsasanay:
1) ang kandidato (apprentice) ay kailangang tumira kasama ang isang
dalubhasa o master sa gawaing nais niyang pag-aralan. Siya ay
damit at tuturuan ng kagandahang asal. Obligasyon ng apprentice ang
sundin lahat ang utos ng master at kailangang manatiling lihim ang
sikreto sa sining at paggawa na natutuhan niya sa master. Ang antas
ay 3 hanggang 12 taon;
2) sa ikalawang antas siya ay magiging journeyman, isang bihasang
na naglilingkod sa isang panibagong master at tumatanggap ng araw-
na sahod. Ang gawa ng isang artisano na pumasa sa pamantayan ng
ay itinuturing na “obra maestra”.
27. OFFLINE NA GAWAIN 2.8.1: Tara’t Mag-Isip!
Lipunan sa Panahong Piyudalismo
Uri ng
Lipunan
Katangian Tungkulin
Pari
Kabalyero
Serf
Gabay na Tanong:
1. Ano ang ipinahihiwatig ng
pagkakaroon ng uri ng
lipunan sa sistemang
Piyudalismo?
2. Bakit mahalaga ang lupa sa
Sistemang Piyudalismo?
Ipaliwanag.
3. Sa kasalukuyan, umiiral pa
ba ang sistemang Piyudalismo?
Pangatwiranan.
28. OFFLINE NA GAWAIN 2.8.2 : Iyong Gawin!
Batay sa nabasang teksto, punan ang talahanayan ng wastong sagot.
Dahilan Pangyayari Epekto
Pag-unlad ng
kalakalan
Pag-usbong ng mga
Bourgeoisie
Paggamit ng salapi o
pera
Pagkakaroon ng
sistemang guild