1. Dokumen berisi kosa kata dan contoh kalimat dalam bahasa Ambon, termasuk bilangan, bulan, tahun, dan istilah sehari-hari seperti makan, minum, lapar, dan lainnya.
2. Terdapat penjelasan singkat bahwa bahasa adalah anugerah Allah yang perlu dilestarikan untuk generasi mendatang.
3. Contoh kalimat menunjukkan format tanggal dalam bahasa Ambon.
7. Memahami lepa sou alane Yang mungkin bisa keliru dalam
pengucapan sehari hari
Ke hinei,kenei,knei la kanu (Ke sini/kemari lalu makan.
8. Sou ihe anugerah upu ila, pea ite lalaina musti
lestarikan ria iterna kona la matirna kona paheluke.
(bahasa adalah anugerah Allah, yang harus katong
samua lestarikan demi katongg pung anak cucu ).
9. Pea kalu iterna sou ilang pea smise rue puna ihe paheluke ma?
Tahi mansia rue ihe ma wale?
(sebab kalau katongg bahasa hilang, sapa yang dapat
membuatnya kembali? Tdk ada manusia yg bisa)
kalo pituria ite lepa la sou ma ite ruenu kakei mae
(batul itu wate kalau tiap hari katong bicara deng bahasa ma
katongg tahu/kuasai capat saja)
10. AU LEPA SOU HE SOU BASUDARAI
AU MANYANYI HE META ULONO
NAWENAI AU/AMI LAE HE AIRLOW
14. • SOU SALAMATE BASUDARAI, MEMO, YEYA, UNDANA, URPAINU
HE WOLANDA, NUSA APONO, SALAMATE MISANE, UPU YESUS
MA LOPERIA
• PAKUNA/AKUNA = TANYA = AUNA PAKUNA HEHAPA REWA
LUMA KOPI HE NUSA APONO = BETA TANYA DIMANA CARI
RUMAH KOPI DI AMBON
• AU LUARENE = BETA LAPAR
• LUMA NINU BEER HE LONDON
• HORALE = OMONG KOSONG/MEMBUAL = AKUNAPAPA LAHA
BASUDARAI HORALE SANE RINAHEI NALA LIUTA OROS KANU,
ANU PEA HELELUKE LAI = BETA PAPA DENGAN SAUDARA-SADARA
BICARA OMONG KOSONG/TUKEL DARI PAGI SAMPAI SIANG , JAM
MAKAN SIANG, ABIS MAKAN ULANG LAI
15. KENE/ENE = PERGI
NAWENAI ( hari ini- sekarang ) AU NA KENE
SANAPAU KE ROTERDAM
PESEU/ESEU = KERJA
NAWENAI ITE PESEU HE GEREJA LAHA AMA PANDITA
SANAPAU =BERJALAN = kemarin = nanila
AU LAHA KAWENU SANAPAU HE NUSA APONO
SEWA/REWA = CARI – AU SUWE AKUAA JEFF LAHA
KASIH UPU YESUS
16. BULAN (HULANU) 1 = Sane
BULAN 2 = Lua
BULAN 3 = Tilu
BULAN 4 = Atiu
BULAN 5 = Limai
BULAN 6 = Neni
BULAN 7 = Itu
BULAN 8 = Walu
BULAN 9 = Siwa
BULAN 10 = Husa
BULAN 11 = Husa Ilna
BULAN 12 = Husa Lua
17. TAHUN (NALIA) 1 = Sane
TAHUN 2 = Lua
TAHUN 3 = Tilu
TAHUN 4 = Atiu =
TAHUN 5 = Limai
TAHUN 6 = Neni
TAHUN 7 = Itu
TAHUN 8 = Walu
TAHUN 9 = Siwa
TAHUN 10 = Husa
TAHUN 11 = Husa Ilna
TAHUN 12 = Husa Lua
18. Contoh Kalimat : Me lae he bapa/ama Cada na
luma hulanu Februari, husai ilana, nalia usat lua
la ati
Arti Kalimat : Dia datang di rumah Bapa Cada
bulan Februari, tanggal sebelas, tahun dua ribu
empat.
19. kanu =
Ayo e intele lahumae wale
URDANA IWAN
kanu = Makan Ninu = minum Luarene = lapar =
AUSE = HAUS = sakit = HITINU
NAWENAI AU LUARENE
LUPIA = PAPEDA – NASI = ALA
Undana/urpainu naka ninu bir nala kasili
undana e = jawabanya= au tahi ninu bir
undana e / au tahi kasili = undana jeff
nawenai au sanapau rewa luma bir he
London, au ninu bir tahi kasili
20. AUSE = HAUS
Aku ause. Au na sali ninu weilu/ (AIR)
Arti Kalimat : Beta haus (beta punya rasa
haus). Beta mau minta minum air. )
JAWABAN = KNEI UNDANA/URPAINU LA
NINU, MAR TAHI KASILI
Basudarai nawenai rewa luma SOPI
he . Ite ninu bir tahi kasili/ NALA
KASILI/