2. Ter introductie
Zeeuw uit de Noordoostpolder
Sinds mijn studie met kringlopen en
samenwerking bezig
Waarom sta ik hier:
● Nieuwsgierig naar de motieven in Noord-
Holland
● Bijdrage leveren aan een goed project
● Mijn visie toetsen aan de praktijk
2
3. Eerst een vraag
Waarom is er nu (weer)
zoveel belangstelling
voor kringlooplandbouw
en samenwerking
akkerbouw-
veehouderij?
3
4. Doel of middel?
Wat is het doel wat je met samenwerking en
kringloopsluiting wil dienen?
● Korte termijn financieel voordeel? Realiseren van
goedkope groei (zonder grondaankoop)?
● Of: een gezonde en productieve bodem als basis
voor grondgebonden bedrijven?
Resultaat is heel anders!
4
5. Wat gebeurt er op dit moment?
Vraag naar snijmaïs neemt toe
● Goed voor melkproductie
● Derogatie: minder mais op
veehouderijbedrijven
Aanbod drijfmest(producten) neemt toe
● Soms onderdeel van de deal van landhuur
● Financieel aantrekkelijk (gratis, geld toe)
Groei zonder grondaankoop is ideaal
● Melkvee: Wordt wel lastig gemaakt door
regels
● Akkerbouw/bollen: huur bij veehouder,
mais ipv graan
5
6. De huidige trend in mijn optiek
Samenwerking en kringloopsluiting leidt tot
versnelde intensivering en extra
belasting van de bodem
De achterliggende motieven bij veehouders en
akkerbouwers:
● Korte termijn financieel voordeel
● Groei zonder grondaankoop
Staat haaks op het lange termijn belang van
grondgebonden bedrijven, namelijk een
gezonde en productieve bodem
6
7. Waar kom je uit als je vanuit lange termijn
belang denkt?
Drie grote agronomische uitdagingen:
1. Organische stofvoorziening bouwland
2. Inpassing grasland en ruwvoer in de rotatie
3. Mestkwaliteit
Specifiek voor Noord-Holland:
4. Inpassing bollenteelt
7
8. Organische stofvoorziening bouwland
OS balans van bedrijven en percelen meestal negatief
● Hoge afbraak (intensieve bewerking, N-kunstmest)
● Weinig opbouw via gewassen en groenbemesters
● Lage aanvoer
Wat kan je doen?
● Aanvoer van buiten: compost, organische reststromen
● Bouwplan: meer rustgewassen, groenbemesters
● Afbraak verminderen: grondbewerking, kunstmest
8
9. Inpassing grasland en ruwvoer in rotatie
Snijmaïs heeft zelf baat bij
vruchtwisseling, maar geeft veel
problemen
Grasland in de rotatie is duur en
ingewikkeld en is in de praktijk geen
rustgewas
Vanuit een gezonde vruchtwisseling
gedacht:
● Structuur, organische stof,
bodemgezondheid
● Intensieve gewassen moeten in
verhouding zijn met rustgewassen
● Meeste rustgewassen zijn
veevoergewassen!
9
10. Mestkwaliteit
Huidige mestaanbod: drijfmest,
drijfmest en drijfmest
Achterliggende problemen:
● Staltype
● Akkerbouwer gaat voor goedkoopst
Uitdagingen:
● Akkerbouwer leent stro aan veehouder
en betaalt voor kwaliteit van mest
● Melkveehouder ziet mest als product en
akkerbouwer (gewas!) als klant
● Andere staltypes? Optimalisatie huidige
staltypes?
10
11. Inpassing bloembollenteelt?
Huidige situatie
● Koopt organische mest en compost (geestgronden)
● Zit in rotatie van akkerbouwers en veehouders
● Betaalt veel geld voor grondhuur
● Uitdaging: wegvallen chemische grondontsmetting
Denkrichting voor de toekomst:
● Akkerbouwers en veehouders bieden gezonde en productieve
grond voor bollenteelt
● Inclusief rustgewassen en organische stof
11
12. Tweede vraag
Welke samenwerking en kringlopen zie je op deze
manier ontstaan?
12
13. De hobbels op de weg
Economie: kost vandaag geld
Milieu: veel vragen over emissies
Beleid: mineralenbeleid is sterk gepolitiseerd (derogatie,
fosfaatplafond/-rechten)
Samenwerking: vergaande verplichtingen voor langere
termijn, afhankelijkheid van andere sectoren
Kortom: kan/wil/mag NU niet
13
14. Het perspectief
Gezonde, toekomstbestendige grondgebonden bedrijven
● Een gezonde en productieve bodem maakt het verschil
● Investeren in de bodem loont
● Samenwerking en kringlopen als middel
Iedereen heeft hier belang bij:
● Keten
● Regionale economie
● Leefomgeving
● Samenleving
14
