20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_brugge
•
0 likes•294 views
Inleidende keynote lezing Dr. Peter Tom Jones (KU Leuven) in het kader van de nieuwe postgraduaatopleiding ‘Circulair Bouwen' georganiseerd door VIBE en Howest.
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to 20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_brugge
Similar to 20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_brugge (16)
More from Peter Tom Jones
More from Peter Tom Jones (19)
20200925 lezing jones_welkom in het antropoceen_howest_brugge
- 1. Welkom in het Antropoceen: (over)leven binnen planetaire grenzen Dr. Ir. Peter Tom Jones (SIM² KU Leuven), Brugge, 25-09-2020 Jones-KULeuven28/09/2020 1
- 2. “… Scientists have a moral obligation to clearly warn humanity of any catastrophic threat and to “tell it like it is.” (…), we declare, with more than 11,000 scientist signatories from around the world, clearly and unequivocally that planet Earth is facing a climate emergency.” (W. Ripple et al., BioScience, 2019) 2/12/2019Jones-KULeuven 4
- 5. Jones-KULeuven28/09/2020 7 “We live in the midst of a pandemic, but climate change is just as much of a crisis as it was before. (…) As society is starting to open up in many places in the world, global emissions and resource use is rapidly increasing and we are running out of time … This is not a time to be silent.” The Guardian, 21 September 2020 Post-corona Pre-corona
- 8. Jones-KULeuven28/09/2020 10 Forest Fires California, September 2020 (Image: CNN) Living in the age of consequences COVID-19, smoke and heat
- 9. We leven niet in een “tijdperk van verandering” dan wel in een “verandering van [geologisch] tijdperk” Cf. Jan Rotmans, Verandering van tijdperk, 2014 28/09/2020Jones-KULeuven 11
- 10. 28/09/2020Jones-KULeuven Source infographic: Steffen et al., 2005 [IGBP] 12
- 11. Welkom in het Antropoceen The Great Unraveling 28/09/2020Jones-KULeuven 13
- 12. Planetaire grenzen worden doorboord 28/09/2020Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 14
- 13. Planetaire grenzen worden doorboord 28/09/2020Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 15
- 14. 25% van de wereldbevolking lijdt aan waterstress Source: WRI, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 16
- 15. België (lees: Vlaanderen) staat op nr. 23 in de waterstress-rangorde Source: WRI, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 17
- 16. Planetaire grenzen worden doorboord 28/09/2020Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering 18
- 17. Planetaire grenzen worden doorboord 28/09/2020Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering BIOBIO 19
- 18. 1 miljoen soorten worden met uitsterven bedreigd (UN IPBES, 2019) “The biosphere, upon which humanity as a whole depends, is being altered to an unparalleled degree across all spatial scales. Biodiversity (…) is declining faster than at any time in human history.” (6-5-2019, SFP- IPBES, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 BIOBIO 20
- 19. Source: SFP IPBES, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 21
- 22. 28/09/2020Jones-KULeuven 26 Source: June 17, 2020 - The Guardian
- 23. 28/09/2020Jones-KULeuven 27 “Because of the way things have been going in the world, it’s more likely we’ll have zoonotic infections causing outbreaks in the future” (…) Greater population density, greater travel, deforestation – all of these things make it more likely that these outbreaks will happen and then something will spread.” Prof. Sarah Gilbert, Oxford University (August 30, 2020, The Independent) Source: June 17, 2020 - The Guardian
- 24. Planetaire grenzen worden doorboord 28/09/2020Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering CLI 28
- 25. Mondiale broeikasgasuitstoot blijft stijgen (i.p.v. te dalen) Source: Guardian Graphic based on data from Global Carbon Project CLI Jones-KULeuven28/09/2020 29
- 26. [COVID-19 & (energie-gerelateerde) CO2-emissies (IEA, 2020)] 28/09/2020Jones-KULeuven 30
- 27. Some animals are more equal than others… Source: The Guardian, September 21, 2020 CLI Jones-KULeuven28/09/2020 31
- 28. IPCC SRCCL (2019) toont opwarming atmosfeer… Source: SPM Figure 1, IPCC SRCCL (2019) Jones-KULeuven28/09/2020 32
- 29. IPCC SROCC (2019) toont projecties voor stijging zeeniveau… Source: SROCC Figure 1 (2019) Jones-KULeuven28/09/2020 33
- 30. IPCC SROCC (2019) toont projecties voor stijging zeeniveau… Source: SROCC Figure 1 (2019) Jones-KULeuven28/09/2020 34
- 31. Thomas Slater: “Although we anticipated the ice sheets would lose increasing amounts of ice in response to the warming of the oceans and atmosphere, the rate at which they are melting has accelerated faster than we could have imagined” Lead author “Ice-sheet losses track high-end sea-level rise projections”, Nature Climate Change, 2020. 28/09/2020Jones-KULeuven 35 Source: The Independent, September 2, 2020
- 32. IPCC SR15 (2018) toonde aan waarom zelfs 2°C opwarming te veel is Source: Figure 3.20, IPCC SR15 [Special Report Global Warming of 1.5 ºC] Jones-KULeuven28/09/2020 “to avoid dangerous climate change by limiting global warming to well below 2°C and pursuing efforts to limit it to 1.5°C” (Paris Agreement, 2015) 36
- 33. Review in Science bevestigt de noodzaak om opwarming beneden 1.5°C te houden Source: Hoegh- Guldberg et al., Science, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 “to avoid dangerous climate change by limiting global warming to well below 2°C and pursuing efforts to limit it to 1.5°C” (Paris Agreement, 2015) 37
- 34. Opwarming van meer dan 1,5°C brengt de SDGs in gevaar! Source: Hoegh- Guldberg et al., Science, 2019 Jones-KULeuven28/09/2020 38
- 35. MAAR… we zitten op koers richting opwarming van 3°C tegen 2100 Source: Climate Action Tracker Jones-KULeuven28/09/2020 39
- 37. De hamvraag: is er een planetair kantelpunt? Source: Lenton et al., Nature, 2019 Jones-KULeuven 41 17/12/2019
- 38. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 42
- 39. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only decades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 43
- 40. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only deacades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 44
- 41. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only decades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 45
- 42. Het alternatief: planetair rentmeesterschap The Great Turning 28/09/2020Jones-KULeuven 46
- 43. Planetair rentmeesterschap “Stabilised Earth” toestand Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 “The Stabilized Earth trajectory requires deliberate management of humanity’s relationship with the rest of the Earth System (..). We suggest that a deep transformation based on a fundamental reorientation of human values, equity, behavior, institutions, economies, and technologies is required.” 47
- 44. Planetair rentmeesterschap “Stabilised Earth” toestand Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven28/09/2020 “The Stabilized Earth trajectory requires deliberate management of humanity’s relationship with the rest of the Earth System (..). We suggest that a deep transformation based on a fundamental reorientation of human values, equity, behavior, institutions, economies, and technologies is required.” 48
- 45. Ingrediënten voor een ernstig klimaat- en duurzaamheidsbeleid 140 onderzoekers 120 pagina’s 27 maatregelen Jones-KULeuven28/09/2020 https://www.klimaatpanel.be/nl [Kernpanel voor Klimaat en Duurzaamheid, 14-5-2019] 49
- 46. Ingrediënten voor een ernstig klimaat- en duurzaamheidsbeleid Klimaatneutrale energie en industrie Samenlevings -opbouw Natuurlijke ecosystemen beschermen en uitbreiden Omslag in landgebruik voor wonen, mobiliteit & voeding Duurzame productie en consumptie Samenhangend beleid Wetenschap & innovatie 140 onderzoekers 120 pagina’s 27 maatregelen Jones-KULeuven28/09/2020 https://www.klimaatpanel.be/nl 50
- 47. Technology alone will not save us…. 140 researchers 120 pages 27 measures https://www.klimaatpanel.be/nl Jones-KULeuven 51 2/12/2019 Source: LPR 2014, WWF
- 48. Maar is wel nodig… 2/12/2019Jones-KULeuven 52 New battery technologies for e-mobility & energy storage New resource- efficient e-motors for bikes, buses, cars & ships Carbon Capture and Utilisation Biobased, recyclable plastics Magnetic cooling devices Advanced solar cells & CSP Hydrogen steelmaking Electrification of metallurgy Climate-neutral cement
- 49. Cleantechtransitie kan onder druk komen te staan van gebrek aan kritieke materialen 28/09/2020Jones-KULeuven 53EC, COM(2020) 474
- 50. Vereist een niet-naïeve visie op Circulaire Economie 28/09/2020Jones-KULeuven 54
- 51. Financiering via European Green Deal 28/09/2020Jones-KULeuven 55
- 52. Financiering via Horizon Europe 2/12/2019Jones-KULeuven 56 Source: EC, Horizon Europe, 2019 € 100 billion 35% for climate- related R&I
- 53. Financiering via Horizon Europe 2/12/2019Jones-KULeuven 57 Source: EC, Horizon Europe, 2019 € 100 billion 35% for climate- related R&I
- 54. Financiering via ETS Innovation Fund 2/12/2019Jones-KULeuven 58 Source: EC, Climate Action, 2019 € 10 billion 100% for climate & energy- related R&I
- 55. Financiering via Moonshot Programma (VL) 2/12/2019Jones-KULeuven 59 Source: Catalisti, 2019 € 200 million 100% for climate & energy-related R&I
- 56. Over kosten en baten van klimaatbeleid 28/09/2020Jones-KULeuven 60
- 57. 28/09/2020Jones-KULeuven 65 Stern Review on the Economics of Climate Change, 2006
- 59. Economen schenken klare wijn: there is no alternative Investeringskosten Jaarlijkse investering: ~2-3% BNP (cf. klimaatneutraliteit tegen 2050) Financiële voordelen Vermeden kosten t.g.v. klimaatschade (>> 5-20% BNP) Terugverdieneffecten en/of secundaire voordelen (lokaal!) 28/09/2020Jones-KULeuven 67
- 60. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven28/09/2020 68
- 61. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven28/09/2020 69
- 62. Waterslimme steden combineren mitigatie- en adaptatiemaat- regelen 28/09/2020Jones-KULeuven CDP Cities 2011: Global Report on C40 Cities 70
- 63. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven28/09/2020 71
- 64. Cleantech levert (lokale) jobs op… 28/09/2020Jones-KULeuven McKinsey, 2012 72
- 65. Cleantech wordt steeds goedkoper 28/09/2020Jones-KULeuven 73 Emissions Gap Report, 2019 (UNEP)
- 67. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Veerkracht en sociale cohesie Verminderde materialen- en energie-afhankelijkheid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven28/09/2020 75
- 68. Veerkrachtige, circulaire en klimaatvriendelijke lokale economieën 28/09/2020Jones-KULeuven www.gussingren ewable.com “money stays in the region and the air [stays] clean” 76
- 69. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Veerkracht en sociale cohesie Verminderde materialen- en energie-afhankelijkheid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven28/09/2020 77
- 70. Tot slot Over hoop en twijfel 28/09/2020Jones-KULeuven 78
- 71. Jones-KULeuven 79 09/09/2019 Stockholm, 8 February 201925 January 2019, WEF, Davos
- 72. Over communicatie in tijden van klimaat- en ecosysteemcrises… Jones-KULeuven28/09/2020 80 https://www.anthropocenemagazine.org/ “Hope is not always good and doubt is not always bad”
- 73. Jones-KULeuven28/09/2020 (Actieve) Hoop is een werkword… 81 “Ben ik bang of ben ik hoopvol? Ja ik ben bang, en ja ik ben hoopvol. En dat is goed. Dat geeft me de kracht om actief aan de slag te gaan. En ik ben niet alleen. Ik ben met miljoenen mensen. Ik ga dus voor mijn pixels in de foto. Ik ga actief hopen. Daarom ben ik hier. Met jullie. 1 + 1 is zoveel meer dan 2. Bedankt om mee actief te hopen. Het doet deugd om met zoveel te zijn. Dat geeft me hoop!!” (Marian Jones (12 jaar), Kids for Climate Speech, Theater Aan Zee, Oostende (4-8-2019)
- 74. Contact: Peter Tom Jones (KU Leuven) - peter.jones@kuleuven.be [Book: P.T. Jones & V. De Meyere, Terra Reversa, De Transitie naar rechtvaardige duurzaamheid, EPO, 2016.] Jones-KULeuven28/09/2020 Dank voor de aandacht 82