20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuven
•
1 like•373 views
CTRL + ALT + DELETE ! Van de economische tot de sociale en ecologische crisis: de wereld van vandaag vraagt om een herstart. In deze lezing geef ik mijn visie over een “just transition” tijdens het Future Proof festival in Leuven (16-17h, Stelplaats, Org.: Oxfam Wereldwinkels & Broederlijk delen). In “Welkom in het Antropoceen” vat ik de meest recente VN rapporten (IPCC SRs, IPBES, HRC) samen en breng ik de boodschap dat een falend klimaatbeleid nefast zal zijn voor het behalen van de VN Sustainable Development Goals. Een lezing over het spanningsveld tussen wanhoop én hoop. Zonder omfloerste taal… recht voor de raap, de shocktherapie van Greta Thunberg indachtig.
Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to 20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuven
Similar to 20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuven (10)
More from Peter Tom Jones
More from Peter Tom Jones (19)
20191020 lezing jones_welkom in het antropoceen_future proof festival leuven
- 1. Welkom in het Antropoceen: (over)leven binnen planetaire grenzen Dr. Ir. Peter Tom Jones (SIM² KU Leuven), Leuven, 20-10-2019 Jones-KULeuven20/10/2019 1
- 2. “… if we don’t take action, the collapse of our civilisations and the extinction of much of the natural world is on the horizon” 20/10/2019Jones-KULeuven 2
- 3. Sir David Attenborough “… if we don’t take action, the collapse of our civilisations and the extinction of much of the natural world is on the horizon” (Katowice, UN Climate Conference, December 2018) 20/10/2019Jones-KULeuven 3
- 5. Jones-KULeuven20/10/2019 New York, UN Climate Action Conference 23 September 2019 5
- 6. Jones-KULeuven20/10/2019 New York, UN Climate Action Conference 23 September 2019 6
- 8. "Only if humanity acts quickly and resolutely can we limit global warming, halt the ongoing mass extinction of animal and plant species, and preserve the natural basis for the food supply and well-being of present and future generations. This is what the young people want to achieve. They deserve our respect and full support.“ (Science, 2019: signed by more than 3,000 scientists) Jones-KULeuven20/10/2019 8
- 9. We leven niet in een “tijdperk van verandering” dan wel in een “verandering van [geologisch] tijdperk” Cf. Jan Rotmans, Verandering van tijdperk, 2014 20/10/2019Jones-KULeuven 9
- 10. 20/10/2019Jones-KULeuven Source infographic: Steffen et al., 2005 [IGBP] 10
- 11. Welkom in het Antropoceen The Great Unraveling 20/10/2019Jones-KULeuven 11
- 12. Planetaire grenzen worden doorboord 20/10/2019Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 13
- 13. Planetaire grenzen worden doorboord 20/10/2019Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering 16
- 14. Planetaire grenzen worden doorboord 20/10/2019Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering BIO 17
- 15. 1 miljoen soorten worden met uitsterven bedreigd (UN IPBES, 2019) “The biosphere, upon which humanity as a whole depends, is being altered to an unparalleled degree across all spatial scales. Biodiversity (…) is declining faster than at any time in human history.” (6-5-2019, SFP- IPBES, 2019 Jones-KULeuven20/10/2019 BIO 18
- 16. Source: SFP IPBES, 2019 Jones-KULeuven20/10/2019 19
- 17. Mondiale plastic crisis … Source & credits images: (left) South Carolina Aquarium, 2019 - (right) Pestpillis.hu Jones-KULeuven20/10/2019 20
- 18. Planetaire grenzen worden doorboord 20/10/2019Jones-KULeuven Source: Adaptation of Steffen et al., Science, 2015 - Update from Rockström et al, Nature, 2009 9 (onderling afhankelijke) planetaire grenzen 2 kengrenzen (core planetary boundaries): • Biosfeerintegriteit • Klimaatverandering CLI 21
- 19. Mondiale broeikasgasuitstoot blijft stijgen (i.p.v. te dalen) Source: Guardian Graphic based on data from Global Carbon Project CLI Jones-KULeuven20/10/2019 22
- 20. IPCC SRCCL (2019) toont opwarming atmosfeer… Source: SPM Figure 1, IPCC SRCCL (2019) Jones-KULeuven20/10/2019 23
- 21. IPCC SROCC (2019) toont projecties voor stijging zeeniveau… Source: SROCC Figure 1 (2019) Jones-KULeuven20/10/2019 24
- 22. IPCC SROCC (2019) toont projecties voor stijging zeeniveau… Source: SROCC Figure 1 (2019) Jones-KULeuven20/10/2019 25
- 24. IPCC SR15 (2018) toonde aan waarom zelfs 2°C opwarming te veel is Source: Figure 3.20, IPCC SR15 [Special Report Global Warming of 1.5 ºC] Jones-KULeuven20/10/2019 “to avoid dangerous climate change by limiting global warming to well below 2°C and pursuing efforts to limit it to 1.5°C” (Paris Agreement, 2015) 27
- 25. Review in Science bevestigt de noodzaak om opwarming beneden 1.5°C te houden Source: Hoegh- Guldberg et al., Science, 2019 Jones-KULeuven20/10/2019 “to avoid dangerous climate change by limiting global warming to well below 2°C and pursuing efforts to limit it to 1.5°C” (Paris Agreement, 2015) 28
- 26. Opwarming van meer dan 2°C brengt de SDGs in gevaar! Source: Hoegh- Guldberg et al., Science, 2019 Jones-KULeuven20/10/2019 29
- 27. MAAR… we zitten op koers richting opwarming van 3°C tegen 2100 Source: Climate Action Tracker Jones-KULeuven20/10/2019 30
- 28. Tipping points en cascades – is er een planetair kantelpunt? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 34
- 29. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 35
- 30. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only decades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 36
- 31. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only deacades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 37
- 32. Naar een onomkeerbare sprong richting “Hothouse Earth” systeemtoestand? Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 “(..) the Earth System may be approaching a planetary threshold that could lock in a continuing rapid pathway toward much hotter conditions—Hothouse Earth. (…) a pathway that could not be reversed, steered, or substantially slowed. Where such a threshold might be is uncertain, but it could be only decades ahead at a temperature rise of ∼2.0 °C above preindustrial, (…). 38
- 33. VN Rapport over “Climate Apartheid” (HRC, 25 Juni 2019) “We have reached a point where the best-case outcome is widespread death and suffering by the end of this century, and the worst case puts humanity on the brink of extinction” (Philip Alston, the UN Special Rapporteur on extreme poverty and human rights) 20/10/2019Jones-KULeuven 39
- 34. “We have reached a point where the best-case outcome is widespread death and suffering by the end of this century, and the worst case puts humanity on the brink of extinction” (Philip Alston, the UN Special Rapporteur on extreme poverty and human rights) 20/10/2019Jones-KULeuven 40
- 35. Het alternatief: planetair rentmeesterschap The Great Turning 20/10/2019Jones-KULeuven 41
- 36. Planetair rentmeesterschap “Stabilised Earth” toestand Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 “The Stabilized Earth trajectory requires deliberate management of humanity’s relationship with the rest of the Earth System (..). We suggest that a deep transformation based on a fundamental reorientation of human values, equity, behavior, institutions, economies, and technologies is required.” 42
- 37. Planetair rentmeesterschap “Stabilised Earth” toestand Source: Steffen et al., PNAS, 2018 Jones-KULeuven20/10/2019 “The Stabilized Earth trajectory requires deliberate management of humanity’s relationship with the rest of the Earth System (..). We suggest that a deep transformation based on a fundamental reorientation of human values, equity, behavior, institutions, economies, and technologies is required.” 43
- 38. Ingrediënten voor een ernstig klimaat- en duurzaamheidsbeleid 140 onderzoekers 120 pagina’s 27 maatregelen Jones-KULeuven20/10/2019 https://www.klimaatpanel.be/nl [Kernpanel voor Klimaat en Duurzaamheid, 14-5-2019] 45
- 39. Ingrediënten voor een ernstig klimaat- en duurzaamheidsbeleid Klimaatneutrale energie en industrie Samenlevings -opbouw Natuurlijke ecosystemen beschermen en uitbreiden Omslag in landgebruik voor wonen, mobiliteit & voeding Duurzame productie en consumptie Samenhangend beleid Wetenschap & innovatie 140 onderzoekers 120 pagina’s 27 maatregelen Jones-KULeuven20/10/2019 https://www.klimaatpanel.be/nl 46
- 40. Over kosten en baten van klimaatbeleid & kansen voor lokale besturen 20/10/2019Jones-KULeuven 47
- 41. Wat is de kost van Business as Usual? 20/10/2019Jones-KULeuven Stern Review on the Economics of Climate Change, 2006 5-20% van het mondiaal BNP… 48
- 42. Wat is de kost van een ernstig* klimaatbeleid? 20/10/2019Jones-KULeuven Stern Review on the Economics of Climate Change, 2006 2006 rapport: 1% van het BNP 2008 update: 2% van het BNP * Stabilisatie bij 500-550 ppm CO2(eq.) 49
- 43. Wat is de kost van een ernstig* klimaatbeleid? 20/10/2019Jones-KULeuven Stern Review on the Economics of Climate Change, 2006 2006 rapport: 1% van het BNP 2008 update: 2% van het BNP“The Stern Review's main conclusion is that the benefits of strong, early action on climate change far outweigh the costs of not acting.” * Stabilisatie bij 500-550 ppm CO2(eq.) 50
- 44. Vandaag, meer dan 20 jaar later, zegt Lord Stern: 20/10/2019Jones-KULeuven 51
- 45. Economen schenken klare wijn: there is no alternative 20/10/2019Jones-KULeuven 52
- 46. Economen schenken klare wijn: there is no alternative Investeringskosten Jaarlijkse investering: ~2% BNP (cf. klimaatneutraliteit tegen 2050) Financiële voordelen Vermeden kosten t.g.v. klimaatschade (> 5-20% BNP) Terugverdieneffecten en/of secundaire voordelen (lokaal!) 20/10/2019Jones-KULeuven 53
- 47. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven20/10/2019 54
- 48. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven20/10/2019 55
- 49. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven20/10/2019 57
- 50. Cleantech levert (lokale) jobs op… 20/10/2019Jones-KULeuven McKinsey, 2012 58
- 51. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Veerkracht en sociale cohesie Verminderde materialen- en energie-afhankelijkheid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven20/10/2019 59
- 52. Lokale secundaire voordelen van klimaat- en duurzaamheidsbeleid Gezonde lucht en minder lawaai & “waterslimme”, leefbare steden Nieuwe jobs in cleantech en andere sectoren Veerkracht en sociale cohesie Verminderde materialen- en energie-afhankelijkheid Terugverdieneffecten en vermeden kosten Jones-KULeuven20/10/2019 61
- 54. Jones-KULeuven 63 09/09/2019 Stockholm, 8 February 201925 January 2019, WEF, Davos
- 56. Jones-KULeuven20/10/2019 (Actieve) Hoop is een werkword… 65 “Ben ik bang of ben ik hoopvol? Ja ik ben bang, en ja ik ben hoopvol. En dat is goed. Dat geeft me de kracht om actief aan de slag te gaan. En ik ben niet alleen. Ik ben met miljoenen mensen. Ik ga dus voor mijn pixels in de foto. Ik ga actief hopen. Daarom ben ik hier. Met jullie. 1 + 1 is zoveel meer dan 2. Bedankt om mee actief te hopen. Het doet deugd om met zoveel te zijn. Dat geeft me hoop!!” (Marian Jones (12 jaar), Kids for Climate Speech, Theater Aan Zee, Oostende (4-8-2019)
- 57. Contact: Peter Tom Jones (KU Leuven) - peter.jones@kuleuven.be [Book: P.T. Jones & V. De Meyere, Terra Reversa, De Transitie naar rechtvaardige duurzaamheid, EPO, 2016.] Jones-KULeuven20/10/2019 Dank voor de aandacht 66