2. Panimula
Bilang nagbibinata o nagdadalaga, ngayon panahon
na nabibigyan mo ng pansin at pagpapahalaga ang
kapwa kabataan lalo na ang iyong katapat na kasarian
o parehong kasarian.
Ngayon, ang kapanahunan kung saan nagkakainteres
ka na makabuo ng mabuting pakikitungo sa katapat o
parehong kasarian. nagkakainteres ka na malaman ang
kanyang mga hiling at mga bagay na pangarap niya.
Hindi na mga pansariling bagay ang pokus mo ngayon.
Unti-unti na itong lumalawak palabas sa iyong sarili at
patungo sa taong nakakasalamuha mo.
3. Tuklasin:
Binubuo ang lipunan ng babae at lalaki - May mas matanda o
mas bata, at halos may kasing edad mo lamang. Isang tatak ng
mabuting pakikipagkapwa ang maayos na pakikitungo sa
katapat na kasarian. Sa pakikitungo nararapat ding isaalang-
alang ang paggalang sa kultura at kaugalian ng lipunan.
Sa iyong edad ngayon, napupukaw ang paghanga at pagpapansin
sa mga kaeskwela at kaibigan sa katapat o parehong kasarian.
Normal itong damdamin at mahalaga ang maayos na pakikitungo
sa kanila. Bukod sa nakasisiya na loob at nakapagpataba ng puso
ang mga nagmahal o minamahal, at ang makita at makausap ang
mga hinahangaan at mga taong napapalapit sa ating loob.
4. Mga Birtud:
Ang mga pakikitungo sa kanila nang maayos ay nagtuturo sa
atin ng maraming virtue tulad ng mga sumusunod:
Pagiging palakaibigan - nabubuksan ang kakayahang
magbigay at tumatanggap ng pang-unawa, pagmamalasakit at
pagmamahal;
Paggalang sa karapatang-pantao - mas nakikita ang
kahalagahan ng sarili at ng kapwa, at ang pagkapantay-pantay
ng lahat;
Disiplinang pansarili - naisasabuhay ang katatagan, pagtitimpi
at moderasyon.
1.
2.
3.
5. Kaya nga't ipinapayo ng mga guro at lider tungkol sa pakikitungo sa
kapwa na mahalaga ang maagang matutuhan ang mga positibong
benepisyo at mga kahahantungan o consequences ng maayos na
pakikitungo sa katapat na kasarian. Maiiwasan sana ang
pagkawasak ng pamilya, pagkabigo, pagguho ng pangarap.
Kalungkutan at sakit ng bunga ng hindi pagkaalam at hindi pagbago
ng ugali hinggil dito.
6. Pagtibayin:
Ito ang ilang payo ng mga lider na mananaliksik sa
kaalamang moral at relasyong pantao hinggil sa
pakikitungo nang maayos sa katapat na kasarian:
Huwag makipagkilala o magpatuloy ng pagkakaibigan sa
taong hindi mo pa nakikita. Mas lalo na sa text o social
media
Ipakilala sa mga magulang ang lahat ng kaibigan lalo na sa
mga katapat na kasarian. Igalang ang kanilang patakaran sa
pamilya at relihiyon
Magbigay-galang, magmano at makipagkamay sa mga
magulang nito. sumagot nang magalang kung tinatanong.
1.
2.
3.
7. 4. Igalang ang kaibigan - Iwasan ang halikan, hawak kamay pag-
pakitang giliw na pisikal, lalo na sa publiko. Kailangang lagyan ng
hangganan ang pakikitungo sa katapat na kasarian ayon sa
kaugalian at sa tamang paggalang. Ang tunay na pagtingin ay hindi
sumusuway, hindi nagsasamantala at mas iniisip ang kapakanan ng
iba.
5. Lumayo sa mga tukso gaya ng paggamit ng bawal na gamot,
alak, sigarilyo, panonood ng malalaswang panoorin.
6. Huwag gamitin ang kapwa sa pagyayabang o pagpapatunay
ng iyong kakayahan o katangian. Iwasan pag-akit o pagpapansin
para lamang magamit ang damdamin ng kapwa.
8. 7. Huwag makipagbiruan tungkol sa sex na may halong
kabastusan. Nakakabawas ito ng paggalang mula sa nakakarinig.
8. Igalang ang pagkatao ng kapwa kahit na hindi na kayo
magkaibigan. Huwag Ikalat ang hindi kanais-nais niyang ugali o
personal na bagay na iyong nalaman tungkol sa kaniya.
9. Gawin ang karaniwang mga kagandahang-asal. Halimbawa
nito: mga lalaki sa babae - ipagbukas ng pictuan, alayan o paunahin
sa pagsakay sa sasakyan; mga babae sa lalaki - magpasalamat sa
ginawang kabutihan at paggalang sa kanilang katayuan.
9. Palalimin
Pahayag ng buhay ni Lola ditas
Pagtatapat ni Lola ditas: Tibok ng pusong naiwan noon hayskul
-Simula noong grade 1 ay maroon na akong mga crush. basta rin lang sa
paningin ko ay guwapo at malinis ang suot. humahanga na ako. Nakahihiya
noong araw. Pero sa nakikita ko ngayon sa tatlong apo kong lalaki,
nakatutuwa palang alalahanin habang sila ay inaalagaan. Nasa play school
pa lang ay may girlfriend ng pinag-uusapan. Ang isang nasa Grade 3 pa
lang ay isinusumbong sa kaniyang ina ang dalawang kaklaseng babaeng
dikit ng dikit sa kaniya sa party at nagagalit kapag hindi niya kalaro. At
kitang-kita ko rin ang isang pitong taong gulang na babae na nakatingin at
pipikit-pikit sa apo kong walong taong gulang pa lamang!
10. Noong hayskul, panlima ko ba sigurong naging crush si elmer. nakakatabi ko
siya sa unahang hanay. Makinis siya at laging bagong gupit ang buhok. Kahit
bakasyon, tinatanaw ko siya at inaabangan sa pista ng baryo kung
dumadating siya sa kanilang kamag-anak na kapitbahay ng aking Tiya na
pinupuntahan ko. Tumibok din ang puso ko kay Jaime noong nasa
ikalawang taon na kami. Hindi na kasi kami magka-seksiyon ni Elmer! Maga-
nda ring lalaki si Jaime at parang laging bagong ligo. Lagi ko siyang
tinatanaw kapag hinahatid-sundo siya ng dyip sa aming paaralan.
Hindi ko na rin matandaan ang insidenteng pumupukaw sa akin kay Sandro.
Dahil kaya sa kulot niyang buhok at matamis na ngiti o sa husay niya.
12. Magkarelasyon na ba kami kung lagi
kaming magkasama at gusto ko ang ilan
sa kanyang mga katangian?
Hamon sa Ugnayang
Emosyonal
Uri ng hamon
Tanong na dapat
sagutin
Hamon sa Mapanuring Mata
ng Publiko
Ano kaya ang iisipin ng mga tao sa paligid kung
palagi kaming nakikitang lumalabas at magkausap
ngunit kami ay magkaibigan lamang?
Hamong Sekswal
Hamon sa pagkakapantay
Mapaglabanan ba naming ang
atraksyon sa isa’t isa kapag kami’y
magkasama?
Pareho ba kaming magdedesisyon sa
anumang bagay na dapat
pagpasiyahan?