This presentation is useful to students and teaching staff of Geography, Environment, and Social Sciences along with farmers, and the general audience. It is a part of the Revised Syllabus workshop of BA - II, Sem III, Paper No. III Soil Geography of Shivaji University, Kolhapur, M.S. The workshop was organized at Willingdon College, Sangli, M.S.

1. मृदा भूगोल प्रात्य क्षिक
प्रा. (डॉ.) नामदेव व्ही. तेलोरे
प्राध्यापक, भूगोल वभाग
राजा श्रीपतराव भगवंतराव महा वद्यालय, औंध, िज. सातारा
https://vidwan.inflibnet.ac.in/profile/159877
शवाजी वद्यापीठ, कोल्हापूर
सुधा रत अभ्यासक्रम कायर्द्रशाळा - व लंग्डन कॉलेज, सांगली
बी.ए. भाग 2, सत्र 3, पेपर क्र. III मृदा भूगोल, घटक 5

2. अनुक्रम णका
1. स्था नक ठकाणचा मृदा छेद रेखाटने.
2. ज मनीतील आ र्द्रता, सामू पातळी आ ण
प्रकाश पातळी मोजणे.
3. स्था नक मृदेचे नत्र, स्फ
ु रद, पालाश
घटक तपासणे.
pH= 7 N.P.K

3. स्था नक
ठकाणचा मृदा छेद
अभ्यासणे
● आवश्यक सा हत्य
● पेपर कं वा डिजटल ड्रॉईंग
सॉफ्टवेअर
● पेिन्सल पेन कं वा डिजटल
स्टाईल्स
● मोजपट्टी/ पट्टी व खुंट्या

4. मृदेचा उभा छेद
‘O’ स्तर: जास्त गडद रंग, सें य पदाथर्द्र
सवार्द्र धक
‘A’ स्तर’: सें य पदाथर्द्र, पोषक
घटकांच्या वहनामुळे फकट रंगाचा
‘B’ स्तर’: ख नजांचे प्रमाण जास्त /
चकन माती फकट रंग
‘C’ स्तर’: वदारीत खडक, जाडा भरडा
पोत, फकट रंग
‘R’ स्तर’: जनक खडक, उभ्या- आडव्या
भेगा

5. मृदा
छेद
अिजंक्यतारा
पायथा,
खंडवाडी,
सातारा

6. Additional details
● Direction of stream, river
● Shades as per horizon (organic
material- brown)
● Colors and shadows
● GPS / GeoTagged photo
(NoteCam App)
● Signature and Name

7. ज मनीतील आ र्द्रता,
सामू पातळी आ ण
प्रकाश पातळी मोजणे
Soil Testing
FreshDcart Solar Soil Plant Care
New 3 in 1 Water Moisture
Hydroponic Plants Soil Sensor
pH Light Meter, Acidity Tester"
10min
20
5
15
20min
29
4
25
30min
39
4
35
40min
27
5
22
Item 1
Item 2
₹559

8. ज मनीतील आ र्द्रता मोजणे
स्टेप १: डवाइसला चािजर्थ्यांग करा.
मोड नवडा (३ पैकी १)
स्टेप २: मातीतील ओलावा मोजणे
ज मनीत प्रोब घाला (पुरेश्या खोलीवर- मुळापयर्थ्यांत)
डस्प्लेवरील रडींग वाचा (आ र्द्रता % दशर्द्र वते )
प रणामांचा अथर्द्र लावा - (पाणी वेळापत्रक, इ)

9. ज मनीतील सामू पातळी मोजणे
स्टेज ३ : मातीचे Ph मोजणे
प्रोब साफ करा.
ज मनीत प्रोब घाला. pH reading साठी काही वेळ
थांबा
डस्प्ले वाचा 1-6= Acidic, 7= Neutral, > 7 Alkline
प रणामांचा अथर्द्र लावा
pH वाढ वण्यासाठी चुना, कमी करण्यासाठी सल्फर

10. ज मनीतील प्रकाश पातळी मोजणे
स्टेज ४: प्रकाश पातळी मोजणे
Light मोड वर उपकरण िस्वच करा
प्रकाश स्रोताकडे divice ला उभे करून ठेवा.
dispaly वाचा .
पुरेसा प्रकाश आहे कं वा नाही पहा
स्टेज ५: देखभाल
प्रोब साफ करा
उपकरण सुर क्षित ठेवा

11. घरगुती गाडर्द्रन,
फळशेती,
लागवड क्षिेत्र
साठी उपयुक्त

12. १. लस्टर लीफ 1601 रॅ पटेस्ट टेस्ट
कट
२. डिस्स्ट्रिल्ड वॉटर
३. मातीच्या नमुन्यासाठी
प्लािस्टक/काचेचे क
ं टेनर
४. प्लािस्टक चमचा
५. नोंदीसाठी नोटबुक, पेन
स्था नक मृदेचे नत्र , फॉस्फरस/ स्फ
ु रद,
पालाश घटक तपासणे

13. मातीचे नामने गोळा करा.
नमुना पृष्ठभागाच्या २-४ इंच खोलीचा घ्य
1. pH चाचणी
2. NPK चाचणी
प रणाम नोंदवा
स्था नक मृदेचे नत्र , फॉस्फरस/ स्फ
ु रद,
पालाश घटक तपासणे

14. नष्कषर्द्र
मृदा भूगोलशास्त्रामध्ये प्रात्य क्षिक अत्यंत महत्वाचे आहे.
'३ इन १ Soil टेिस्टंग' उपकरणाच्या साहाय्याने ज मनीतील आ र्द्रता, सामू
पातळी आ ण प्रकाश पातळी मोजता येते.
‘लस्टर लीफ 1601 रॅ पटेस्ट टेस्ट कट’च्या साहाय्याने सामू पातळी आ ण
नत्र , फॉस्फरस/ स्फ
ु रद, पालाश घटक तपासता येतात.
मृदा प्रात्य क्षिक क
े लेमुळे वद्या यार्थ्यांच्या ज्ञानात, कौशल्यात वाढ होते.
संशोधन व शेती करण्यासाठी उपकरणांचा वापर क
े ला पा हजे.

15. References
Weil, R.R., Brady, N.C.(2022). The Nature and Properties of Soils.Pearson Education, pp. 1172
3 in 1 Water Moisture Hydroponic Plants Soil Sensor pH Light Meter,
Acidity Tester
https://www.amazon.in/FreshDcart-Moisture-Hydroponic-Plants-Acidity/dp/B07BFVM59Z/ref=asc_df_B07BFVM59Z/?tag=googleshopdes
-21&linkCode=df0&hvadid=397083073832&hvpos=&hvnetw=g&hvrand=2451336188478122199&hvpone=&hvptwo=&hvqmt=&hvdev=c&h
vdvcmdl=&hvlocint=&hvlocphy=9050526&hvtargid=pla-836021627442&psc=1&ext_vrnc=hi
https://www.amazon.in/FreshDcart-Moisture-Hydroponic-Plants-Acidity/dp/B07BFVM59Z/ref=asc_df_B07BFVM59Z/?tag=googleshopdes
-21&linkCode=df0&hvadid=397083073832&hvpos=&hvnetw=g&hvrand=2451336188478122199&hvpone=&hvptwo=&hvqmt=&hvdev=c&h
vdvcmdl=&hvlocint=&hvlocphy=9050526&hvtargid=pla-836021627442&psc=1&ext_vrnc=hi
Luster Leaf 1601 Rapitest Test Kit for Soil pH, NPK
https://www.getuscart.com/luster-leaf-1601-rapitest-test-kit-for-soil-ph-nitrogen-phosphorous-and-potash-1-pack?gclid=Cj0KCQjwm66pBh
DQARIsALIR2zCKz4ugmmO-Cy4EYNioQoF9GI7DOGe7fI5jcuQBH1Zrcc9cD6TPPJwaAvABEALw_wcB

16. धन्यवाद
प्रा. (डॉ.) नामदेव व्ही. तेलोरे
प्राध्यापक, भूगोल वभाग
राजा श्रीपतराव भगवंतराव महा वद्यालय, औंध, िज. सातारा
https://vidwan.inflibnet.ac.in/profile/159877
nvtelore@rsbmaundh.org