For Agriculture student

1. ‫هنما‬‫ر‬ ‫استاد‬:‫همت‬‫حسین‬ ‫محمد‬

2. ‫از‬‫زمانه‬‫های‬‫گذشته‬‫تا‬‫حال‬‫سکتور‬‫زراعت‬‫در‬‫اقتصاد‬‫ملی‬‫و‬‫اشتغال‬‫جمعیت‬‫در‬‫کش‬‫ور‬
‫ما‬‫جایگاه‬‫مهمی‬‫را‬‫داشته‬‫است‬‫ومحصوالت‬‫زراعتی‬‫و‬‫حیوانی‬‫زمینه‬‫مصؤنیت‬
‫غذایی‬‫را‬‫فراهم‬‫ساخته‬‫است‬.
‫اقتصاد‬‫زراعتی‬‫شاخه‬‫بزرگ‬‫از‬‫علم‬‫اقتصاد‬‫بوده‬‫که‬‫تمام‬،‫اساسات‬،‫قواعد‬‫و‬‫قوانی‬‫ن‬
‫اقتصاد‬‫را‬‫در‬‫زراعت‬‫و‬‫بخش‬‫های‬‫فرعی‬‫آن‬‫با‬‫درر‬‫نظر‬‫داشت‬‫خصوصیات‬‫تولید‬‫ی‬
‫محصوالت‬‫و‬‫در‬‫البالی‬‫روابط‬،‫اقتصادی‬‫اجتماعی‬‫و‬‫محیطی‬‫مورد‬‫برسی‬‫و‬‫تطب‬‫یق‬
‫قرار‬‫میدهد‬‫و‬‫بدین‬‫منظور‬‫این‬‫علم‬‫شامل‬‫کریکولم‬‫های‬‫درسی‬‫شده‬‫است‬‫که‬‫حاوی‬
‫هشت‬‫فصل‬‫مهم‬‫بوده‬‫که‬‫هر‬‫کدام‬‫موضوعات‬‫اساسی‬‫علم‬‫اقتصاد‬‫را‬‫در‬‫خصوص‬
‫زراعت‬‫با‬‫ارایه‬‫مثال‬‫های‬،‫علمی‬÷‫سطح‬‫قابل‬‫برداشت‬‫و‬‫به‬‫زبان‬‫قابل‬‫فهم‬‫نگاش‬‫ته‬
‫است‬.

3. ‫ی‬ ‫اساس‬‫مفاهیم‬

4. o‫آن‬ ‫مبادی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫نام‬
o‫اقتصاد‬ ‫علم‬ ‫پیدایش‬ ‫ت‬‫ر‬‫و‬‫ضر‬
o‫تولید‬ ‫امکانات‬ ‫منحنی‬(Production Possibility)
o‫اقتصاد‬ ‫علم‬ ‫بندی‬ ‫طبقه‬
o‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫نظام‬(Economic System)
o‫افغانستان‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫نظام‬ ‫به‬ ‫نگاهی‬
o‫اقتصادی‬ ‫شد‬‫ر‬ ‫های‬‫شاخص‬
o‫اقتصادی‬ ‫کالن‬ ‫های‬‫سیاست‬ ‫اهداف‬
o‫تصدی‬ ‫اقتصاد‬

5. ‫اقتصاد‬ ‫کلمه‬(Economic)‫کلمه‬ ‫از‬kovµíaoí(‫ایکنمیا‬)‫زبان‬ ‫از‬
‫کلمه‬ ‫دو‬ ‫ترکیب‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫باستان‬ ‫یونان‬
•(‫ایکس‬)‫خانواده‬ ‫معنی‬ ‫به‬
•(‫نمس‬)‫قانون‬ ‫یا‬ ‫روش‬ ‫مهنای‬ ‫به‬
‫دهد‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫خانواده‬ ‫یا‬ ‫خانه‬ ‫قواعد‬ ‫معنی‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫کلمه‬ ‫دو‬ ‫این‬.
‫عل‬ ‫بعنوان‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫اقتصاد‬ ‫کلمه‬ ‫نوزدهم‬ ‫قرن‬ ‫اواخر‬ ‫در‬ ‫دانان‬ ‫اقتصاد‬‫وم‬
‫کردند‬ ‫پیشنهاد‬ ‫اقتصادی‬.

6. ‫نا‬ ‫بشر‬ ‫های‬ ‫خواسته‬ ‫که‬ ‫چون‬
‫تامین‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫محدود‬
‫در‬ ‫است‬ ‫محدود‬ ‫آن‬ ‫کننده‬
‫ب‬ ‫مربوط‬ ‫تصامیم‬ ‫آن‬ ‫پرتو‬‫ه‬
‫بای‬ ‫شکل‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫تولید‬‫د‬
‫گرفت‬.

7. 7
‫امکانات‬ ‫و‬ ‫منابع‬
‫محدود‬
‫توقعات‬ ‫و‬ ‫خواهشات‬
‫محدود‬ ‫نا‬
‫بندی‬ ‫اولیت‬ ‫و‬ ‫تشخیش‬
‫جامعه‬ ‫های‬ ‫تقاضا‬
‫کمیاب‬ ‫منابع‬ ‫اختصاص‬
‫مصرف‬
‫تولید‬
‫خدمات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫کاال‬
‫اجتماعی‬ ،‫اقتصادی‬ ‫ها‬ ‫ساخت‬ ‫زیر‬
‫فرهنگی‬ ‫و‬
‫مارکتینگ‬ ‫سیستم‬
‫تولید‬ ‫عملیه‬
‫اقتصاد‬ ‫علم‬

8. ‫هنما‬‫ر‬ ‫استاد‬:‫همت‬‫حسین‬ ‫محمد‬

9. ‫فرصتی‬ ‫مصارف‬:‫گزین‬ ‫بهترین‬ ‫رد‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫های‬ ‫هزینه‬ ‫معنی‬ ‫به‬‫ه‬
‫است‬ ‫تصمیم‬ ‫یک‬ ‫اخذ‬ ‫هنگام‬ ‫در‬ ‫جایگزین‬.

10. ‫اقتصاد‬ ‫علم‬
‫خرد‬ ‫اقتصاد‬ ‫کالن‬ ‫اقتصاد‬

11. ‫عملک‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اقتصاد‬ ‫علم‬ ‫از‬ ‫بخش‬‫و‬ ‫رد‬
‫بر‬ ‫مورد‬ ‫آنها‬ ‫میان‬ ‫روابط‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫کالن‬ ‫های‬ ‫متغییر‬ ‫رفتار‬‫سی‬
‫میدهد‬ ‫قرار‬.
‫اقتصادی‬ ‫کالن‬ ‫متغیرها‬ ‫از‬ ‫مثال‬:
•‫ملی‬ ‫درامد‬
•‫ملی‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬
•‫ملی‬ ‫انداز‬ ‫پس‬
•‫ملی‬ ‫های‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬
•‫ملی‬ ‫مصرف‬

12. ‫اقتصاد‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫و‬ ‫رفتار‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫علم‬ ‫شاخه‬ ‫از‬ ‫علم‬ ‫از‬ ‫عبارت‬‫ی‬
‫میدهد‬ ‫قرار‬ ‫تحلیل‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫تصدی‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫خانواده‬ ،‫افراد‬.

13. ‫کالن‬ ‫اقتصاد‬
‫ملی‬ ‫درامد‬
‫ملی‬ ‫انداز‬ ‫پس‬
‫گذاری‬ ‫سرمایه‬
‫ملی‬ ‫های‬
‫ملی‬ ‫مصرف‬
‫خرد‬ ‫اقتصاد‬
‫خانواده‬ ‫درامد‬
‫ها‬ ‫شرکت‬ ‫یا‬ ‫ها‬
‫انداز‬ ‫پس‬
‫خانواده‬
‫گذاری‬ ‫سرمایه‬
‫ها‬ ‫خانواده‬ ‫ها‬
‫مصرف‬
‫خانواده‬

14. ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫اقتصاد‬ ‫علم‬ ‫بندی‬ ‫طبقه‬...
‫اقتصاد‬
‫رسمی‬‫رسمی‬ ‫غیر‬
‫اقتصاد‬
‫مثبت‬‫اصولی‬
‫الف‬ ‫شکل‬‫ب‬ ‫شکل‬

15. ‫رسمی‬ ‫اقتصاد‬:‫مال‬ ‫دولت‬ ‫به‬ ‫رسما‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫ثبت‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫تمام‬‫یه‬
‫میشود‬ ‫شامل‬ ،‫میپردارند‬.
‫رسمی‬ ‫غیر‬ ‫اقتصاد‬:‫نبوده‬ ‫دولت‬ ‫نظر‬ ‫تحت‬ ‫که‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫شامل‬‫و‬
‫نمیپردازند‬ ‫نیز‬ ‫مالیه‬.

16. ‫یا‬ ‫مثبت‬ ‫اقتصاد‬‫اثباتی‬:‫میک‬ ‫بیان‬ ‫و‬ ‫تشریح‬ ‫هست‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ ‫هر‬،‫ند‬‫رفتار‬
‫مولدین‬ ‫اقتصادی‬‫مستهلکین‬ ‫و‬‫که‬ ‫میگوید‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫مطالعه‬ ‫را‬‫ت‬‫حت‬
‫پالیسی‬ ‫فالن‬ ‫تغیر‬‫واقع‬ ‫تغیر‬ ‫چی‬ ‫آنها‬ ‫ارتباط‬ ‫به‬‫شد‬ ‫خواهد‬.
‫مثال‬:‫انج‬ ‫العمل‬ ‫عکس‬ ‫چی‬ ‫مولیدین‬ ،‫مالیات‬ ‫در‬ ‫پالیسی‬ ‫تغیر‬ ‫با‬‫میدهد‬ ‫ام‬.
‫نظری‬ ‫یا‬ ‫اصولی‬ ‫اقتصاد‬:‫مورد‬ ‫در‬ ،‫بوده‬ ‫مثبت‬ ‫اقتصاد‬ ‫خالف‬ ‫بر‬‫دفاع‬
‫میکند‬ ‫بحث‬ ‫باشد‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫آنچه‬ ‫از‬.
‫مثال‬:‫خ‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫های‬ ‫العمل‬ ‫عکس‬ ‫چی‬ ‫مالیات‬ ‫در‬ ‫پالیسی‬ ‫تغیر‬‫واهد‬
‫صو‬ ‫تحقیق‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ،‫است‬ ‫مولدین‬ ‫نفع‬ ‫به‬ ‫تغیر‬ ‫کدام‬ ‫و‬ ‫داشت‬‫رت‬
‫میشود‬ ‫آزمایش‬ ‫و‬ ‫گرفته‬.

17. ‫هنما‬‫ر‬ ‫استاد‬:‫همت‬‫حسین‬ ‫محمد‬

18. ‫ب‬ ‫همرا‬ ‫مصرفی‬ ‫و‬ ‫تولیدی‬ ‫های‬ ‫نهاد‬ ‫مجموعه‬ ‫از‬ ‫عبارت‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬‫ا‬
‫آنها‬ ‫ذریعه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫موسساتی‬ ‫وسایل‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ابزار‬ ،‫ها‬ ‫باور‬ ،‫ها‬ ‫ارزش‬
‫های‬ ‫خواسته‬ ‫ارضای‬ ‫و‬ ‫ضروریات‬ ‫رفع‬ ‫برای‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫منابع‬
‫میگیرد‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫مردم‬.
‫است‬ ‫مروج‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫عمده‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬ ‫سه‬.
.1‫آزاد‬ ‫بازار‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬(Capitalism)
.2‫مرکزی‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬(Socialism)
.3‫مختلط‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬(Mixed Economic System)

19. ‫آزاد‬ ‫بازار‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬
Capitalism
‫مرکزی‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬
Socialism
‫مختلط‬ ‫اقتصادی‬ ‫نظام‬
Mixed Economic
System
‫و‬ ‫ها‬ ‫خانواده‬ ،‫افراد‬ ‫توسط‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬
‫های‬ ‫تصدی‬
‫میشود‬ ‫برده‬ ‫پیش‬ ‫به‬ ‫معامالتی‬ ‫و‬ ‫تولیدی‬.
‫حکومت‬ ‫توسط‬ ‫بوده‬ ‫عامه‬ ‫ملکیت‬ ‫تولید‬ ‫سایل‬ ‫و‬ ‫منابع‬
‫مرکزی‬ ‫پالنگذاری‬ ‫ذریعه‬ ‫ها‬‫سکتور‬ ‫میان‬‫مختلف‬ ‫های‬
‫آنها‬ ‫تطبیق‬ ‫یافته‬ ‫تخصیص‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫توریع‬ ،‫تولید‬
‫میشود‬ ‫اداره‬.
‫آزاد‬ ‫کلی‬ ‫بطور‬ ‫ها‬ ‫مارکیت‬ ‫بعضی‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫قیمت‬ ‫تعین‬
‫نبوده‬ ‫آزاد‬ ‫کامال‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫مارکیت‬ ‫یکعده‬ ‫در‬ ‫اما‬ ،‫بوده‬
‫مداخله‬ ‫مستهلکین‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫بخاطر‬ ‫آنها‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫دولت‬ ‫و‬
‫میکنند‬.

20. ‫ی‬ ‫ناگوار‬ ‫تجارب‬ ‫و‬ ‫بحران‬ ‫دهه‬ ‫سه‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫با‬ ‫افغانستان‬‫از‬ ‫کی‬
‫شد‬ ‫پالن‬ ‫و‬ ‫مختلط‬ ‫اقتصادی‬ ‫ها‬ ‫نظام‬ ‫که‬ ‫ایست‬ ‫های‬ ‫کشور‬‫را‬ ‫ه‬
‫میک‬ ‫تجربه‬ ‫را‬ ‫آزاد‬ ‫بازار‬ ‫فعال‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫گرفته‬ ‫آزمایش‬ ‫به‬‫در‬ ،‫ند‬
‫ایج‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫ونامتوازن‬ ‫سریع‬ ‫نسبی‬ ‫رشد‬ ‫حال‬ ‫این‬‫اد‬
‫است‬ ‫شده‬ ‫اجتماعی‬ ‫طبقات‬ ‫میان‬ ‫ها‬ ‫فاصله‬.

21. ‫افغانستان‬ ‫مردم‬ ‫اقتصادی‬ ‫اوضاع‬…
‫خط‬ ‫زیر‬
‫فقر‬40%
‫در‬
‫سرحد‬
‫خط‬
40%
‫در‬
‫حالت‬
‫متزلزل‬
16%
‫سرمایه‬
‫داران‬
‫برزگ‬
4%

22. ‫هنما‬‫ر‬ ‫استاد‬:‫همت‬‫حسین‬ ‫محمد‬

23. ‫سددال‬ ‫یددک‬ ‫در‬ ‫کشددور‬ ‫یددک‬ ‫تولدددات‬ ‫افددزایش‬ ‫از‬ ‫عبددارت‬ ‫اقتصددادی‬ ‫رشددد‬
‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫خاص‬‫پایه‬ ‫سال‬.
‫سال‬ ‫مثال‬2020‫و‬2019‫سدال‬ ‫با‬ ‫را‬2008‫آن‬ ‫در‬ ،‫کندیم‬ ‫مقایسده‬2008
‫میشود‬ ‫نامیده‬ ‫پایه‬ ‫سال‬.
‫دا‬‫د‬‫متغیره‬ ‫در‬ ‫دت‬‫د‬‫مثب‬ ‫دی‬‫د‬‫کم‬ ‫درات‬‫د‬‫تغی‬/‫ب‬ ‫را‬ ‫دادی‬‫د‬‫اقتص‬ ‫دالن‬‫د‬‫ک‬ ‫دای‬‫د‬‫ه‬ ‫دول‬‫د‬‫متح‬‫دام‬‫د‬‫ن‬
‫میکنند‬ ‫یا‬ ‫اقتصادی‬ ‫رشد‬.
‫رشد‬=‫انکشاف‬ ‫کمی‬ ‫افزایش‬=‫کیف‬ ‫و‬ ‫کمی‬ ‫افزایش‬‫ی‬

24. ‫تولید‬
‫ناخالص‬
‫داخلی‬
GDP
‫تولید‬
‫ناخالص‬
‫ملی‬
GNP
‫تولید‬
‫خالص‬
‫ملی‬
NNP
‫درامد‬
‫ملی‬
NI
‫یا‬ ‫عاید‬
‫درامد‬
‫شخصی‬
P/ PI
‫درامد‬
‫شخصی‬
‫قابل‬
‫تصرف‬
DI

25. 1.‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫تولید‬(Gross Domestic Product):‫از‬ ‫عبارت‬
‫شد‬ ‫تولید‬ ‫نهایی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫تمام‬ ‫افغانی‬ ‫پولی‬ ‫ارزش‬ ‫مجموع‬‫که‬ ‫ه‬
‫معین‬ ‫زمانی‬ ‫دوره‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫داخلی‬ ‫و‬ ‫خارجی‬ ‫منابع‬ ‫توسط‬(‫معموال‬
‫سال‬ ‫یک‬)‫است‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫در‬ ،.
‫نوت‬:‫بدست‬ ‫خارج‬ ‫مقیم‬ ‫های‬ ‫افغان‬ ‫سرمایه‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫حساب‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫دارمد‬
‫نمیشود‬ ‫شامل‬ ،‫میاید‬.

26. 2.‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫تولید‬(Gross National Product):‫از‬ ‫عبارت‬
‫یک‬ ‫در‬ ‫خارج‬ ‫از‬ ‫اکتسابی‬ ‫درامد‬ ‫جمع‬ ‫داخلی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫تولید‬ ‫مجموعه‬
‫مالی‬ ‫سال‬.
3.‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫تولید‬(Net National Product):‫نا‬ ‫تولید‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫برابر‬
‫ت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫تولید‬ ‫وسایل‬ ‫استهالکی‬ ‫مقدار‬ ‫استثنایی‬ ‫به‬ ‫ملی‬ ‫خالص‬‫ولید‬
‫سال‬ ‫یک‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫محصول‬(‫مالی‬ ‫سال‬ ‫یا‬)‫استهالک‬ ‫به‬
‫است‬ ‫رسیده‬.

27. ‫چیست‬ ‫استهالک‬

28. ‫یک‬ ‫ارزش‬ ‫کاهش‬ ‫از‬ ‫عبارت‬ ‫استهالک‬‫فزیکی‬ ‫دارای‬ ‫یا‬ ‫کاال‬‫ب‬ ‫که‬‫ه‬
‫برای‬ ‫تر‬‫مدرن‬ ‫و‬ ‫جدیدتر‬ ‫محصوالت‬ ‫تولید‬ ‫یا‬ ‫زمان‬ ‫گذشت‬ ‫علت‬
‫شود‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫استهالک‬ ،‫افتد‬‫می‬ ‫اتفاق‬ ‫قدیمی‬ ‫کاالهای‬.

29. 4.‫درامد‬‫ملی‬(National Income):‫مساویست‬‫به‬‫تولید‬‫خالص‬
‫ملی‬‫منفی‬‫مالیات‬‫های‬‫غیر‬‫مستقیم‬‫که‬‫در‬‫طول‬‫سال‬‫پرداخته‬
‫میشوند‬.‫بنابر‬،‫این‬‫درامد‬‫ملی‬‫عبارت‬‫از‬‫مجوع‬‫دستمزد‬،‫ها‬‫حقوق‬،
‫درامد‬‫های‬،‫مالکین‬‫بهره‬،‫خالص‬‫اجاره‬‫های‬‫ناخالص‬‫و‬‫سود‬‫سهام‬
‫میباشد‬.
‫مالیات‬‫غیر‬‫مستقیم؟‬

30. 4.‫درامد‬‫ملی‬(National Income):‫مساویست‬‫به‬‫تولید‬‫خالص‬
‫ملی‬‫منفی‬‫مالیات‬‫های‬‫غیر‬‫مستقیم‬‫که‬‫در‬‫طول‬‫سال‬‫پرداخته‬
‫میشوند‬.‫بنابر‬،‫این‬‫درامد‬‫ملی‬‫عبارت‬‫از‬‫مجوع‬‫دستمزد‬،‫ها‬‫حقوق‬،
‫درامد‬‫های‬،‫مالکین‬‫بهره‬،‫خالص‬‫اجاره‬‫های‬‫ناخالص‬‫و‬‫سود‬‫سهام‬
‫میباشد‬.
‫مالیات‬‫غیر‬‫مستقیم؟‬

31. 5.‫شخصی‬ ‫درآمد‬ ‫یا‬ ‫عاید‬(Personal/ Private Income):
‫سال‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫افراد‬ ‫و‬ ‫اشخاص‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫دریافت‬ ‫درآمد‬ ‫از‬ ‫عبارت‬
‫است‬ ‫مالی‬.
6.‫تصرف‬ ‫قابل‬ ‫شخصی‬ ‫درآمد‬(Dispossible Income):‫که‬ ‫عواید‬
‫میرسد‬ ‫ها‬ ‫خانواده‬ ‫و‬ ‫افراد‬ ‫دست‬ ‫در‬ ‫مالیات‬ ‫وضع‬ ‫از‬ ‫بعد‬.

32. ‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫تولید‬–‫خارجی‬ ‫عوامل‬ ‫درآمد‬+‫اکتسابی‬ ‫درآمد‬ ‫خالص‬
‫خارج‬ ‫در‬=‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫نا‬ ‫تولید‬–‫استهالک‬=‫ملی‬ ‫خالص‬ ‫تولد‬–
‫مشاغل‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫های‬ ‫مالیات‬=‫ملی‬ ‫درآمد‬–‫مقرر‬ ‫های‬ ‫مالیات‬=
‫شخصی‬ ‫درآمد‬–‫شخصی‬ ‫های‬ ‫مالیات‬=‫قابل‬ ‫شخصی‬ ‫های‬ ‫درآمد‬
‫تصرف‬.

33. ‫ملی‬ ‫عواید‬ ‫محاسبه‬
‫مصارف‬ ‫سنجش‬
‫ارزش‬ ‫محاسبه‬
‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫نهایی‬
‫ملی‬ ‫درامد‬ ‫توزیع‬
‫افزایی‬ ‫ارزش‬

34. ‫مجموع‬ ‫ملی‬ ‫ناخالص‬ ‫عاید‬
‫برای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫مصارقی‬
‫هایی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫اشیا‬ ‫خرید‬
‫پرداخته‬ ‫یکسال‬ ‫مدت‬ ‫در‬
‫میشود‬.
Y=C+Ig+G+ (E- M)
+Fy
Y=‫ملی‬ ‫عاید‬
C=‫سرمایوی‬ ‫مصارف‬
G=‫ها‬ ‫دولت‬ ‫مصارف‬
E-M=‫و‬ ‫صادرات‬ ‫بین‬ ‫تفاوت‬
‫واردات‬

35. ‫های‬ ‫قیمت‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫نهایی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫تمام‬ ‫پولی‬ ‫ارزش‬ ‫روش‬ ‫درین‬
‫ناخا‬ ‫عاید‬ ‫رابنام‬ ‫میشود‬ ‫تولید‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫یکسال‬ ‫در‬ ‫جاری‬‫ص‬
‫مینمایند‬ ‫یاد‬ ‫ملی‬.

36. ‫عاید‬‫ناخالص‬‫ملی‬‫که‬‫در‬‫نتیجه‬‫فعالیت‬‫بخش‬‫های‬‫مختلف‬‫اقتص‬‫ادی‬
‫بوجود‬،‫میاید‬‫دوباره‬‫باالی‬‫عوامل‬‫تولید‬‫که‬‫در‬‫تولید‬‫عاید‬‫مل‬‫ی‬‫سهم‬
‫گرفته‬‫است‬‫طوری‬‫تقسیم‬‫میشود‬‫که‬‫به‬‫عامل‬‫کار‬،‫مزد‬‫به‬‫عام‬‫ل‬
‫سرمایه‬،‫ربح‬‫به‬‫عامل‬‫زمین‬‫و‬‫سایر‬‫دارایی‬‫های‬‫غیر‬‫منقول‬‫اجار‬‫ه‬
‫بها‬‫و‬‫به‬‫عامل‬‫مدیریت‬‫مفاد‬‫پرداخته‬‫میشود‬.

37. ‫به‬ ‫آنها‬ ‫رسید‬ ‫الی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫تولید‬ ‫پروسه‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫های‬ ‫ارزش‬
‫ملی‬ ‫اقتصاد‬ ‫چارچوب‬ ‫در‬ ‫یکسال‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫نهایی‬ ‫کنندهای‬ ‫مصرف‬
‫میشود‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ،‫میشود‬ ‫ایجاد‬.

38. .1‫کامل‬ ‫اشتغال‬
(a‫بیکاری‬ ‫نرخ‬(‫فعال‬ ‫جمعیت‬ ‫مجموع‬ ‫بر‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫بیکاران‬ ‫تعداد‬)
(b‫کار‬ ‫بازار‬
.2‫قیم‬ ‫سیاست‬
.3‫اقتصادی‬ ‫پایدار‬ ‫رشد‬
(a‫تادیات‬ ‫بیالنس‬
.4‫پولی‬ ‫و‬ ‫مالی‬ ‫ها‬ ‫سیاست‬

39. ‫پولی‬ ‫جریان‬
‫ها‬ ‫کننده‬ ‫مصرف‬
‫فزیکی‬ ‫جریان‬
‫خدمات‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫کاال‬
‫ها‬ ‫خانواده‬ ‫های‬ ‫بنگاه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫کارخانه‬
‫تجارتی‬
‫فزیکی‬ ‫جریان‬
‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫منابع‬
‫پولی‬ ‫جریان‬
‫منابع‬ ‫های‬ ‫درآمد‬

40. ‫دد‬‫د‬‫عل‬ ‫ددتقل‬‫د‬‫مس‬ ‫ددپلین‬‫د‬‫دس‬ ‫ددک‬‫د‬‫ی‬ ‫دددی‬‫د‬‫تص‬ ‫دداد‬‫د‬‫اقتص‬‫وم‬
‫ت‬ ‫داخل‬ ‫اقتصادی‬ ‫مسایل‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫حقیقی‬‫صددی‬
‫دداربرد‬‫د‬‫باک‬ ‫و‬ ‫ددد‬‫د‬‫میده‬ ‫ددرار‬‫د‬‫ق‬ ‫ددی‬‫د‬‫بررس‬ ‫ددودر‬‫د‬‫م‬ ‫را‬
‫دای‬‫د‬‫مس‬ ‫آن‬ ‫دل‬‫د‬‫ح‬ ‫ده‬‫د‬‫ب‬ ‫دادی‬‫د‬‫اقتص‬ ‫دوانین‬‫د‬‫ق‬ ‫و‬ ‫دول‬‫د‬‫اص‬‫ل‬
‫میپردازد‬.

41. ‫های‬ ‫بخش‬
‫اقتصادی‬ ‫تصدی‬
‫اقتصاد‬ ‫تیوری‬
‫تصدی‬
‫اقتصاد‬ ‫عملی‬
‫تصدی‬

42. ‫نقدی‬ ‫جریان‬
‫تصدی‬ ‫مشتری‬
‫خدمات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ‫جریان‬

43. ‫میدریت‬‫تصدی‬‫عبارت‬‫از‬‫عملی‬‫ه‬
‫انسجام‬‫و‬‫کنترول‬‫مؤثر‬
‫برفعالیت‬‫ها‬‫و‬‫وظایف‬‫یک‬
‫تصدی‬‫است‬‫که‬‫بمنظور‬‫نیل‬
‫به‬‫اهداف‬‫صورت‬‫میگیرد‬.

44. ‫دوم‬ ‫فصل‬
‫زراعت‬ ‫اساسی‬ ‫مسایل‬
‫زراعتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫و‬

45. ‫غ‬ ‫مانندد‬ ‫مزروعدی‬ ‫نباتدات‬ ‫برداسدت‬ ‫و‬ ‫کشت‬ ‫فن‬ ‫و‬ ‫علم‬ ‫عبارت‬ ‫زراعت‬‫لده‬
‫جنگ‬ ‫و‬ ‫باغدداری‬ ،‫جدات‬ ‫صنعتی،علوفه‬ ‫نباتات‬ ،‫حبوبات‬ ،‫جات‬‫لدداری‬
‫صد‬ ‫و‬ ‫مالدداری‬ ،‫نباتدات‬ ‫حفاظده‬ ،‫آبیاری‬ ‫مسایل‬ ‫همچنان‬ ‫و‬ ‫میباشد‬‫حت‬
‫مند‬ ‫انکشداف‬ ‫و‬ ‫حفاظدت‬ ،‫زراعتدی‬ ‫محصدوالت‬ ‫بازاریابی‬ ،‫حیوانی‬‫ابع‬
‫میکند‬ ‫احتوا‬ ‫را‬ ‫طبیعی‬.

46. ‫فیصدی‬ ‫ساحه‬ ‫زمین‬ ‫از‬ ‫استقاده‬ ‫های‬ ‫کنگوری‬ ‫شماره‬
100.00 65223 ‫مجموع‬‫ساحات‬ 1
46,00 30000 ‫دایمی‬ ‫های‬ ‫چراگاه‬ 2
39,27 25613 ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫زمین‬ ‫تمام‬ 3
14,73 9613 ‫زراعتی‬ ‫های‬ ‫زمین‬ 4
2,61 1700 ‫جنگالت‬‫ها‬ ‫زار‬ ‫بته‬ ‫و‬ 5
6,63 4324 ‫بایر‬ ‫های‬ ‫زمین‬(‫االمزروع‬) 6
2,81 1836 ‫آبیاری‬ ‫تحت‬ ‫های‬ ‫زمین‬ 7
2,64 1750 ‫للمی‬ ‫های‬ ‫زمین‬ 8
5,50 3586 ‫خالص‬ ‫ساحه‬‫کشت‬ ‫تحت‬ 9
0,179 117 ‫ساحه‬‫دایمی‬ ‫نباتات‬ ‫تحت‬ 10
3,80 2469 ‫تحت‬ ‫ساحه‬‫موقتی‬ ‫نباتات‬ 11
12,10 7910 ‫کشت‬ ‫قابل‬ ‫های‬ ‫زمین‬ 12
45,34 ‫ساحه‬‫کشت‬ ‫قابل‬ ‫ساحه‬ ‫فیصدی‬ ‫منحیث‬ ‫کشت‬ ‫تحت‬ ‫خالص‬ 13

47. ‫جغرافیایی‬ ‫مناطق‬
‫شمال‬ ‫های‬ ‫وادی‬
‫مرکزی‬ ‫های‬ ‫کوه‬
‫جنوبی‬ ‫و‬ ‫شرقی‬ ‫های‬ ‫دامنه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫تپه‬
‫غربی‬ ‫و‬ ‫جنوبی‬ ‫هموار‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫ایکولوژیکی‬ ‫ساحات‬
‫زراعتی‬
‫شمالی‬
‫شرقی‬ ‫شمال‬
‫غربی‬ ‫شمال‬
‫جنوبی‬
‫شرقی‬
‫شرقی‬ ‫جنوب‬
‫مرکزی‬

48. ‫دریای‬ ‫حوزه‬
‫آمو‬
•‫خنجان‬ ‫و‬ ‫اندراب‬ ،‫قندز‬ ،‫کوکچه‬ ،‫واخان‬ ‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬ ‫متشکل‬
‫شمال‬ ‫حوزه‬
•‫سرپل‬ ‫و‬ ‫بلخاب‬ ‫های‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬ ‫متشکل‬
‫غربی‬ ‫حوزه‬
•‫کشک‬ ،‫تگاب‬ ‫شرین‬ ،‫مرغاب‬ ،‫هریرود‬ ‫های‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫متشکل‬،
‫خاشرود‬ ‫کلران‬ ‫و‬ ‫قیصار‬ ،‫کوشان‬ ،‫اندرسکن‬
‫هلمند‬ ‫حوزه‬
(‫هریرود‬)
•‫و‬ ‫ارغستان‬ ،‫ترنگ‬ ،‫غزنی‬ ،‫ارغنداب‬ ‫های‬ ‫رودخانه‬ ‫ار‬ ‫است‬ ‫متشکل‬
‫قلعه‬ ‫موسی‬
‫کابل‬ ‫حوزه‬
•‫ش‬ ‫علی‬ ،‫کنر‬ ،‫لوگر‬ ،‫کابل‬ ،‫پنجشیر‬ ‫های‬ ‫رودخانه‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫متشکل‬‫و‬ ‫نگ‬
‫علینگار‬

49. ‫دریا‬ ‫آمو‬
(‫جیهون‬)
•‫تاجکش‬ ‫با‬ ‫کشور‬ ‫شمال‬ ‫قسمت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫سرچشمه‬ ‫پامیر‬ ‫های‬ ‫کوه‬ ‫از‬،‫تان‬
‫آن‬ ‫حدود‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫مرز‬ ‫هم‬ ‫ترکمنستان‬ ‫و‬ ‫ازبکستان‬km1124‫میباشد‬.
‫هریمند‬
•‫مرز‬ ‫هم‬ ‫ایران‬ ‫با‬ ‫کمی‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫سرچشمه‬ ‫کابل‬ ‫غرب‬ ‫در‬ ‫پغمان‬ ‫های‬ ‫کوه‬ ‫از‬
‫آن‬ ‫حدود‬ ‫و‬ ‫بوده‬km1400‫دارد‬ ‫طول‬.
‫هریود‬
•‫بوده‬ ‫مرز‬ ‫هم‬ ‫ایران‬ ‫با‬ ‫غرب‬ ‫شمال‬ ‫در‬ ‫کمی‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫سرچشمه‬ ‫بابا‬ ‫کوه‬ ‫از‬‫و‬
‫آن‬ ‫طول‬km1230‫میباشد‬.
‫کاب‬ ‫دریایی‬‫ل‬
•‫ا‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫تشکیل‬ ‫کنر‬ ‫و‬ ‫پنجشیر‬ ،‫لوگر‬ ،‫پغمان‬ ‫های‬ ‫دریا‬ ‫شدن‬ ‫یکجا‬ ‫از‬‫جالل‬ ‫ز‬
‫میشود‬ ‫پاکستان‬ ‫خاک‬ ‫وارد‬ ‫گذشته‬ ‫آباد‬.
‫پنچ‬ ‫رود‬
•‫ریز‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫روان‬ ‫افغانستان‬ ‫و‬ ‫تاجیکستان‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫میانه‬ ‫آسیای‬ ‫در‬‫آن‬ ‫شگاه‬
‫میباشد‬ ‫پامیر‬ ‫و‬ ‫واخان‬ ‫رودخانه‬ ،‫پنج‬ ‫رود‬ ‫آن‬ ‫سرچشمه‬ ،‫میباشد‬ ‫آمو‬ ‫دریای‬.

50. .1‫امیر‬ ‫بند‬(‫بامیان‬)
.2‫مقر‬ ‫ایستاده‬ ‫آب‬(‫غزنی‬)
.3‫کجکی‬ ‫بند‬(‫هلمند‬)
.4‫دهله‬ ‫بند‬(‫کندهار‬)
.5‫ماهیپر‬ ‫و‬ ‫سروبی‬ ‫های‬ ‫بند‬(‫کابل‬)
.6‫نغلو‬(‫ننگرهار‬)
.7‫پترگان‬ ‫دق‬(‫ایران‬ ‫سرحد‬ ‫در‬)
.8‫ناامید‬ ‫دشت‬

51. ‫اقتصاد‬‫زراعتی‬‫عبارت‬‫ازعلم‬‫کاربردی‬‫است‬‫که‬‫از‬‫تطبیق‬‫نظر‬‫یات‬‫و‬
‫قوانین‬‫علم‬‫اقتصادی‬‫و‬‫سایر‬‫علوم‬‫تطبیقی‬‫جهت‬‫استفاده‬‫مط‬‫لوب‬‫و‬
‫مؤثر‬‫منابع‬،‫طبیعی‬،‫تخنیکی‬‫مالی‬‫و‬‫بشری‬‫سکتور‬‫زراعت‬‫در‬
‫هماهنگی‬‫کامل‬‫با‬‫سایر‬‫سکتورهای‬‫افتصادی‬‫جهت‬‫تولید‬‫و‬‫ت‬‫وزیع‬
‫پایدار‬‫محصوالت‬‫زراعتب‬‫و‬‫ارایه‬‫خدمات‬‫بخاطر‬‫اقناع‬‫حد‬‫اکثر‬
‫احتیاجات‬‫خوراکی‬‫و‬‫غیر‬‫خوراکی‬‫جامعه‬‫بحث‬‫میکند‬.

52. 1390 1389 1388 1387 1386 1385 1384 1383 1382 ‫ها‬ ‫سال‬
7,0 8,4 21,0 3,6 13,7 5,6 11,2 1,1 8,4 DDP
-7,9 -6,4 44,6 -14,9 14,7 -5,1 17,7 -22,2 2,8 ‫زراعت‬
-13,1 -10,9 62,3 -20,5 20,7 -8,6 29,3 -31,8 3,1 ‫جات‬ ‫غله‬
‫دیگران‬ ‫و‬
10,3 22,6 10,5 5,9 10,0 5,4 0,4 2,6 2,1 ‫جات‬ ‫میوه‬
3,1 -1,1 1,2 -2,1 -4,7 3,6 -8,5 10,5 1,7 ‫مالداری‬
9,8 6,3 6,1 5,7 7,6 13,7 13,0 17,5 10,3 ‫صنایع‬
12,2 18,1 17,2 19,3 19,3 7,2 5,4 11,4 10,4 ‫خدمات‬
‫منبع‬:‫مرکزی‬ ‫احصاییه‬

53. ‫فیصدی‬‫زمین‬ ‫فیصدی‬‫مزارع‬ ‫اندازه‬‫مزارع‬(‫هکتار‬)
1 21 ‫از‬ ‫کمتر‬0,5
2 16 0,5 -0,99
7 21 1,0 – 1,99
19 24 2- 4,99
18 10 5- 9,99
19 5 10- 19,99
19 2 20- 49,99
15 1 ‫از‬ ‫بیشتر‬50
100 100 ‫مجموع‬
‫منبع‬:‫متحد‬ ‫ملل‬ ‫سازمان‬ ‫زراعت‬ ‫و‬ ‫خوراکه‬ ‫سازمان‬ ‫زمستانی‬ ‫سروی‬2002-2003

54. ‫انکشا‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫که‬ ‫دارند‬ ‫مکملی‬ ‫رابطه‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫صنعت‬ ‫و‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬‫ف‬
‫میشود‬ ‫دیگری‬ ‫انکشاف‬ ‫و‬ ‫رشد‬ ‫باعث‬ ‫یکی‬ ‫متوازن‬.

55. ‫صنعت‬ ‫زراعت‬
.1‫می‬ ‫تبدیل‬ ‫پخته‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫زراعت‬ ‫خام‬ ‫مواد‬
‫نماید‬.
.2‫آماده‬ ‫را‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬ ‫تولیدی‬ ‫عوامل‬
‫میکند‬.
.3‫سکتور‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫انداز‬ ‫پش‬ ‫و‬ ‫عواید‬ ‫بخش‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫زراعت‬.
.4‫جذب‬ ‫را‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬ ‫اضافی‬ ‫کار‬ ‫نیروی‬
‫کند‬ ‫می‬.
.1‫مواد‬‫میکن‬ ‫تهیه‬ ‫صنعت‬ ‫سکتور‬ ‫برای‬ ‫خام‬‫د‬.
.2‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫برای‬ ‫خوب‬ ‫بازار‬
‫میشود‬ ‫ساخته‬ ‫صنعت‬ ‫سکتور‬.
.3‫و‬ ‫صنعتی‬ ‫تولیدات‬ ‫برای‬ ‫خوب‬ ‫مارکیت‬
‫است‬ ‫مصرفی‬.
.4‫م‬ ‫فراهم‬ ‫صنعت‬ ‫ستود‬ ‫برای‬ ‫بشری‬ ‫نیروی‬‫ی‬
‫کند‬.

56. .1‫اقتصاد‬‫افغانستان‬‫به‬‫صورت‬‫کل‬‫زراعتی‬‫است‬‫که‬‫در‬‫نتیجه‬‫حنگ‬‫ها‬‫و‬‫کشمکش‬‫های‬‫د‬‫هه‬‫های‬
60‫و‬70‫صدمات‬‫فراوان‬‫دیده‬‫است‬.
.2‫زیر‬‫ساخت‬‫های‬‫سکتور‬‫زراعت‬‫در‬‫اثر‬‫جنگ‬‫خیلی‬‫متضرر‬‫شده‬‫است‬.
.3‫ظرفیت‬‫خدماتی‬‫وزارت‬،‫زراعت‬‫آبیاری‬‫و‬‫مالداری‬‫برای‬‫جامعه‬‫دهقانی‬‫کاهش‬‫یافته‬‫است‬.
.4‫زراعت‬‫افغانستان‬‫به‬‫صورت‬‫عموم‬‫سنتی‬‫میباشد‬.
.5‫بیشتر‬‫از‬80%‫مردم‬‫افغانستان‬‫به‬‫صورت‬‫مستقیم‬‫وغیر‬‫مستقیم‬‫از‬‫طریق‬‫زراعت‬‫امرار‬
‫حیات‬‫مینماید‬.
.6‫زراعت‬‫بحیث‬‫منبع‬‫پایدار‬‫درآمد‬‫اسعاری‬‫عمل‬‫می‬‫کند‬.
.7‫نوسانات‬‫تولیدات‬‫زراعتی‬.
.8‫عدم‬‫استفاده‬‫موثر‬‫از‬‫منابع‬.

57. .1‫ماش‬ ‫حیث‬ ‫به‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬ ‫نقش‬ ‫ساختن‬ ‫فعال‬ ‫و‬ ‫قانونی‬ ‫زراعت‬ ‫احیایی‬‫رشد‬ ‫ین‬
‫ملی‬ ‫اقتصاد‬.
.2‫مالداری‬ ‫و‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬ ‫حاصالت‬ ‫و‬ ‫تولیدات‬ ‫افزایش‬.
.3‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫پایدار‬ ‫استفاده‬ ‫و‬ ‫انکشاف‬ ،‫حفاظت‬.
.4‫خصوصی‬ ‫سکتور‬ ‫فعالیت‬ ‫و‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫برای‬ ‫مساعد‬ ‫شرایط‬ ‫ایجاد‬.
.5‫وزارت‬ ‫خدماتی‬ ‫ادارات‬ ‫سطح‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫ظرفیت‬.
.6‫زراعتی‬ ‫کریدت‬ ‫مؤثر‬ ‫سیستم‬ ‫یک‬ ‫ایجاد‬.
.7‫زراعتی‬ ‫های‬ ‫بینا‬ ‫زیر‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫مارکیت‬ ‫توسعه‬.
.8‫مالداری‬ ‫و‬ ‫زراعتی‬ ‫ضایعات‬ ‫کاهش‬.
.9‫حیوانی‬ ‫و‬ ‫نباتی‬ ‫امراض‬ ‫و‬ ‫آفات‬ ‫با‬ ‫مبازره‬.
.10‫کیفیت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫کافی‬ ‫توبید‬ ‫عوامل‬ ‫به‬ ‫دهقانی‬ ‫جامعه‬ ‫دسترسی‬ ‫تقویه‬.

58. ‫سوم‬ ‫فصل‬
‫تولید‬ ‫عوامل‬

59. ‫تولی‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫های‬ ‫ورودی‬ ‫یا‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫عبارت‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬‫کاال‬ ‫د‬
‫میشود‬ ‫استفاده‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫خدمات‬ ‫یا‬ ‫ها‬.

60. .1‫مصرف‬ ‫رمان‬ ‫مدت‬/‫استهالک‬
.2‫پذیری‬ ‫انقسام‬ ‫درجه‬
.3‫تعویض‬ ‫قابلیت‬

62. ‫تجدید‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫منبع‬ ‫یک‬ ‫زمین‬‫است‬.

63. ‫است‬ ‫تولید‬ ‫عامل‬ ‫مهمترین‬.
‫است‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫سایر‬ ‫آمیزش‬ ‫و‬ ‫تجمع‬ ‫محل‬.
‫نیست‬ ‫ممکن‬ ‫زراعت‬ ‫سکتور‬ ‫در‬ ‫تولید‬ ،‫زمین‬ ‫اشتراک‬ ‫بدون‬.
‫است‬ ‫تجارتی‬ ‫تاسیسات‬ ‫جابجایی‬ ‫محل‬ ‫تجارت‬ ‫سکتور‬ ‫در‬.
‫است‬ ‫ها‬ ‫گدام‬ ‫و‬ ‫صنعتی‬ ‫های‬ ‫کارخانه‬ ‫محل‬ ‫صنعت‬ ‫سکتور‬ ‫در‬.
‫تعلی‬ ‫و‬ ‫صحی‬ ‫تاسیسات‬ ‫محل‬ ‫تربیه‬ ‫و‬ ‫تعلیم‬ ‫و‬ ‫صحت‬ ‫سکتور‬ ‫در‬‫تربیه‬ ‫و‬ ‫م‬
‫است‬.
‫است‬ ‫مسکونی‬ ‫محل‬ ‫سازی‬ ‫خانه‬ ‫سکتور‬ ‫در‬.

64. ‫محص‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫منبع‬ ‫یک‬ ‫زمین‬ ،‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫سایر‬ ‫خالف‬ ‫بر‬‫ول‬
‫است‬ ‫تاریخی‬ ‫و‬ ‫جیواوژیکی‬ ‫های‬ ‫دوره‬ ‫تکامل‬.
‫نمیش‬ ‫تولید‬ ‫باز‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫ناشونده‬ ‫تجدید‬ ‫تولید‬ ‫عامل‬ ‫یک‬ ‫زمین‬‫ود‬.
‫نیست‬ ‫تعویض‬ ‫قابل‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫سایر‬ ‫با‬ ‫زمین‬.

65. ‫جمعیت‬ ‫فشار‬
‫زمین‬ ‫کیقیت‬ ‫شدن‬ ‫خراب‬
‫زمین‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫برای‬ ‫سکتورها‬ ‫سایر‬ ‫رقابت‬

66. ‫فیصدی‬ ‫هکتار‬ ‫هزار‬ ‫به‬ ‫مساحت‬ ‫زمین‬ ‫منبع‬
11,96
58,28
2,91
26,85
7800
35000
1900
17500
‫کشت‬ ‫قابل‬
‫علفچر‬ ‫و‬ ‫کشت‬ ‫به‬ ‫مساعد‬
‫جنگلی‬ ‫مساحت‬
‫مانده‬ ‫باقی‬ ‫مساحت‬
100 65200 ‫مجموع‬

67. .1‫طبیعی‬ ‫عوامل‬
•‫اقلیم‬
•‫توپوگرافی‬
•‫خاک‬ ‫ساختار‬
•‫جغرافیایی‬ ‫وقعیت‬
‫اقتصادی‬ ‫عوامل‬
•‫زمین‬ ‫موقعیت‬
•‫زمین‬ ‫حاصلخیزی‬
•‫زمین‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫سکتور‬ ‫سایر‬ ‫رقابت‬
•‫آب‬ ‫موجودیت‬
•‫محصوالت‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫نرخ‬
•‫زمین‬ ‫کمیابی‬ ‫درجه‬
•‫جمعیت‬ ‫فشار‬
‫حقوقی‬ ‫عوامل‬
•‫زمین‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫انسان‬ ‫روابط‬

68. ‫جغرافیایی‬ ‫موقعیت‬
‫زمین‬ ‫توپوگرافی‬
‫اقلیمی‬ ‫شرایط‬
‫حقوقی‬ ‫عوامل‬
‫زمین‬ ‫اجتماعی‬ ‫ارزش‬
‫ها‬ ‫سکتور‬ ‫سایر‬ ‫رقابت‬
‫زمین‬ ‫حاصلخیزی‬

69. ‫طبیعی‬ ‫حاصلخیزی‬
‫خاک‬
‫اقتصادی‬ ‫حاصلخیزی‬
‫خاک‬
‫مصنوعی‬ ‫حاصلخیزی‬
‫خاک‬
،‫جنگلی‬ ‫های‬ ‫خاک‬ ‫در‬ ‫طبیعی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫عضوی‬ ‫موار‬ ‫تجمع‬
‫حاصلخیزی‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫زیاد‬ ‫رسوبی‬ ‫های‬ ‫خاک‬ ‫و‬ ،‫ها‬ ‫علفچر‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫خاک‬.
‫ت‬ ‫مفصد‬ ‫به‬ ‫خاک‬ ‫در‬ ‫انسان‬ ‫تدریجی‬ ‫طوالنی‬ ‫مداخله‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬‫قویه‬
‫بوحو‬ ‫مزروعی‬ ‫نباتات‬ ‫برداست‬ ‫و‬ ‫کشت‬ ‫جهت‬ ‫آن‬ ‫حاصلخیزی‬‫د‬
‫آید‬ ‫می‬.
‫بوج‬ ‫خاک‬ ‫مصنوعی‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫حاصلخیزی‬ ‫آمیزش‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬‫ود‬
‫آید‬ ‫می‬.

70. .1‫تولید‬ ‫جدید‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫استقاده‬
.2‫مالداری‬ ‫و‬ ‫زراعت‬ ‫شده‬ ‫سفارش‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫علمی‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
.3‫ترویج‬ ‫و‬ ‫تحقیق‬ ‫خدمات‬ ‫توسعه‬
.4‫آبیاری‬ ‫جهت‬ ‫آب‬ ‫به‬ ‫دهاقین‬ ‫دسترسی‬ ‫تقویه‬
.5‫مارکیت‬ ‫به‬ ‫دهاقین‬ ‫دسترسی‬ ‫تقویه‬
.6‫مالی‬ ‫خدمات‬ ‫به‬ ‫دهاقین‬ ‫دسترسی‬ ‫تقویه‬

71. ‫مارکیت‬ ‫در‬ ‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫کافی‬ ‫مقدار‬ ‫موجودیت‬ ‫عدم‬
‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫معیاری‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫نامطین‬ ‫کیفیت‬
‫تولید‬ ‫عوامل‬ ‫خرید‬ ‫برای‬ ‫دهاقین‬ ‫مالی‬ ‫توان‬ ‫عدم‬

72. ‫زراعتی‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫علفچر‬ ‫و‬ ‫جنگل‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫مسکونی‬ ‫ساحات‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫تجارتی‬ ‫ساحات‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫صنعتی‬ ‫های‬ ‫پارک‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫معدنی‬ ‫ساحات‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫ترانسپورتی‬ ‫ساحات‬ ‫های‬ ‫زمین‬
‫تفریحی‬ ‫ساحات‬ ‫های‬ ‫زمین‬

73. ‫بود‬ ‫مهم‬ ‫و‬ ‫حیاتی‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫آب‬‫ه‬
‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫آن‬ ‫موجودیت‬ ‫که‬
‫بدون‬ ،‫میشود‬ ‫زراعتی‬ ‫تولیدات‬
‫زمین‬ ‫روی‬ ‫به‬ ‫حیات‬ ‫ادامه‬ ‫آن‬
‫نیست‬ ‫ممکن‬.

74. ‫ساالنه‬ ‫کشور‬ ‫آبی‬ ‫منابع‬75‫ا‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫گردیده‬ ‫تخمین‬ ‫مکعب‬ ‫متر‬ ‫ملیار‬‫ز‬
‫جمله‬ ‫آن‬55‫و‬ ‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫و‬ ‫دریاها‬ ‫جریانی‬ ‫آبهای‬ ‫آن‬ ‫مکعب‬ ‫ملیار‬
20‫باشد‬ ‫می‬ ‫االرضی‬ ‫تحت‬ ‫آن‬ ‫مکعب‬ ‫متر‬ ‫ملیارد‬.

75. ‫کشور‬ ‫در‬ ‫آبیاری‬ ‫های‬ ‫شبکه‬ ‫تخریب‬
‫آبیاری‬ ‫های‬ ‫کانال‬ ‫و‬ ‫بندها‬ ‫اعمار‬ ‫جهت‬ ‫دولت‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫مالی‬ ‫توان‬ ‫عدم‬
‫بارندگی‬ ‫نوسانات‬
‫آب‬ ‫درست‬ ‫تنظیم‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫دهاقین‬ ‫آگاهی‬ ‫عدم‬
‫ها‬ ‫آبریزه‬ ‫تنظیم‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫فرصت‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫عدم‬

76. ‫آن‬ ‫از‬ ‫جویانه‬ ‫صرفه‬ ‫و‬ ‫اعظمی‬ ‫استفاده‬ ‫و‬ ‫کشور‬ ‫آبی‬ ‫منابع‬ ‫تقویه‬ ‫و‬ ‫تنظیم‬
‫آب‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫استراتیژی‬ ‫تدوین‬
‫آبیاری‬ ‫های‬ ‫شبکه‬ ‫ترمیم‬ ‫و‬ ‫کاری‬ ‫پاک‬
‫جدید‬ ‫های‬ ‫بند‬ ‫اعمار‬
‫آبیاری‬ ‫جدید‬ ‫تکنالوژی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫دهاقین‬ ‫معلومات‬ ‫سطح‬ ‫ارتقا‬
‫ها‬ ‫آبریزه‬ ‫درست‬ ‫مدیدریت‬
‫آب‬ ‫به‬ ‫نبات‬ ‫ضرورت‬ ‫به‬ ‫مطابق‬ ‫آبه‬ ‫حق‬ ‫تنظیم‬

77. ‫تعریف‬‫کار‬:‫کار‬‫فعالیت‬‫آگاهان‬‫ه‬
‫انسان‬‫است‬‫که‬‫بوسیله‬‫آن‬‫مواد‬‫کا‬‫ر‬
‫آمد‬‫طبیعت‬‫و‬‫سایر‬‫مواد‬‫خام‬(‫عوامل‬
‫تولید‬)‫به‬‫کمک‬‫وسایل‬‫تولید‬‫ب‬‫ه‬‫شکل‬
‫قابل‬‫استفاده‬‫درآمده‬‫و‬‫با‬‫استفاد‬‫ه‬‫ار‬
‫آنها‬‫نیاز‬‫های‬‫مصرفی‬‫و‬‫سرمایوی‬
،‫افراد‬‫گروپ‬‫ها‬‫و‬‫جامعه‬
‫میگردد‬ ‫مرفوع‬.

78. ‫اقتصادملی‬ ‫چوکات‬ ‫در‬ ‫شغلی‬ ‫های‬ ‫فرصت‬ ‫موحودیت‬
‫کارگران‬ ‫مسلکی‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫های‬ ‫مهارت‬ ‫و‬ ‫دانش‬ ‫سطح‬
‫کارگران‬ ‫صحت‬
‫کارگران‬ ‫مزد‬
‫کار‬ ‫شرایط‬
‫کار‬ ‫وسایل‬
‫بشری‬ ‫قوای‬ ‫مدیریت‬

79. ‫جمعیت‬ ‫طبیعی‬ ‫رشد‬ ‫نرخ‬
‫زراعت‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫و‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫شغلی‬ ‫های‬ ‫فرصت‬ ‫موجودیت‬
‫ها‬ ‫شهر‬ ‫به‬ ‫روستایی‬ ‫مردم‬ ‫مهاجرت‬ ‫میزان‬

80. ‫مطلق‬ ‫بیکاری‬
‫پنهان‬ ‫بیکاری‬
‫موسمی‬ ‫بیکاری‬
‫ک‬ ‫مراجعه‬ ‫منبع‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫کار‬ ‫جستجو‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کار‬ ‫شرایط‬ ‫واجد‬ ‫افراد‬‫ند‬
‫نتواند‬ ‫کرده‬ ‫دریافت‬ ‫کار‬ ‫ولی‬.
‫مث‬ ،‫باشد‬ ‫بوده‬ ‫فصلی‬ ‫آنها‬ ‫کار‬ ‫که‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫شرایط‬ ‫واجد‬ ‫افراد‬‫در‬ ‫ال‬
‫زراعت‬ ‫سکتود‬.
‫اضاف‬ ‫مولدیت‬ ‫ولی‬ ‫است‬ ‫کار‬ ‫مصروف‬ ‫عمال‬ ‫افراد‬ ‫وضع‬ ‫درین‬‫ی‬
‫است‬ ‫صفر‬ ‫به‬ ‫قریب‬ ‫شان‬ ‫کار‬.

81. ‫رشد‬‫صنایع‬‫دستی‬‫روستایی‬
‫رشد‬‫صنایع‬‫عصری‬‫روستایی‬
‫انکشاف‬‫صنایع‬‫زراعتی‬‫روستایی‬
‫ایجاد‬‫سهولت‬‫های‬‫زیر‬‫بنایی‬‫در‬‫روستاها‬‫از‬‫قبیل‬،‫سرک‬،‫آب‬‫ب‬،‫رق‬
‫کلینیک‬‫های‬،‫صحی‬‫مراکز‬‫تعلیم‬‫و‬‫تربیه‬‫و‬‫تفریحی‬

82. ‫منق‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫منقول‬ ‫فزیکی‬ ‫ها‬ ‫دارایی‬ ‫به‬‫ول‬
‫تول‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫دوام‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫تصدی‬ ‫یک‬‫یدی‬
‫میشود‬ ‫یاد‬ ‫سرمایه‬ ،‫شود‬ ‫استفاده‬ ‫آن‬ ‫از‬.

83. ‫ثابت‬ ‫سرمایه‬
‫نقدی‬ ‫سرمایه‬
‫جاری‬ ‫سرمایه‬
‫طو‬ ،‫زمین‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫اقتصادی‬ ‫واحد‬ ‫یک‬ ‫ثابت‬ ‫تاسیسات‬ ‫شامل‬‫یله‬
‫وغیره‬ ‫ها‬ ‫گدام‬ ،‫مرغها‬ ‫پرورش‬ ‫صالون‬ ،‫حیوان‬.
‫زی‬ ‫و‬ ‫کم‬ ‫آن‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫استفاده‬ ‫تولید‬ ‫جریان‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫سرمایه‬‫اد‬
‫وغ‬ ‫کیمیاوی‬ ‫های‬ ‫کود‬ ،‫بذری‬ ‫های‬ ‫تخم‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫میشود‬ ‫ساخته‬‫یره‬.
‫اس‬ ‫توسعه‬ ‫ویا‬ ‫تولید‬ ‫پیشبرد‬ ‫بمنظور‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پول‬ ‫مقدار‬‫تفاده‬
‫میشو‬.

84. ‫یک‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫جهت‬ ‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫بکارگیری‬ ‫و‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫موثر‬ ‫استفاده‬‫را‬ ‫هدف‬
‫گویند‬ ‫مدیریت‬.

85. ‫یک‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫جهت‬ ‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫بکارگیری‬ ‫و‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫موثر‬ ‫استفاده‬‫را‬ ‫هدف‬
‫گویند‬ ‫مدیریت‬.
‫دیگران‬ ‫توسط‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫هنر‬.

87. ‫را‬ ‫مدیریت‬ ‫دار‬ ‫عهده‬ ‫شخصی‬
‫نامند‬ ‫می‬ ‫مدیر‬.

88. ‫کافی‬ ‫اطالعات‬
‫مارکیت‬ ‫مطابق‬ ‫محصوالت‬ ‫نمودن‬ ‫تولید‬
‫مصرفی‬ ‫و‬ ‫عوایدی‬ ‫های‬ ‫حساب‬ ‫صورت‬ ‫تمام‬ ‫نمودن‬ ‫ریکارد‬
‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫توان‬ ‫و‬ ‫قدرت‬
‫روز‬ ‫های‬ ‫تکنالوژی‬ ‫با‬ ‫داشتن‬ ‫نزدیک‬ ‫ارتباط‬
‫تخنیکی‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫معلومات‬ ‫ازدیاد‬
‫تخنیکی‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫های‬ ‫آورد‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫نمودن‬ ‫استفاده‬