6. Semenik (testis)
● Testisi, ili semenici, su muške genitalne žlezde kod
životinja. Muški sisari imaju dva testisa, koji se najčešće
nalaze u produžetku stomaka, koji se naziva mošnice.
● Osnovna svrha testisa je spermatogeneza ili stvaranje
spermatozoida. Kod sisara, testisi su locirani izvan tela,
pošto je spermatogeneza efikasnija na temparaturama
nižim od temparature tela od 37 stepeni Celzijusa.
Kremasterni mišić (lat. musculus cremaster) obavija
testise. Kada se ovaj mišić skupi, testisi se približe bliže
tijelu, čime se obezbjeđuje zagrevanje, odnosno
održavanje temparature testisa. Kada temparatura treba
da se spusti, ovaj mišić se opušta i spušta testise od tela
i omogucava hlađenje testisa. Isti se mehanizam dešava
kada se organizam izloži stresu (testisi se podižu u
evolutivnom cilju zaštite prilikom borbe).
7. ● Normalno je da jedan testis niži od drugog (najčešće levi). Ovo je
zbog razlike u vaskularnoj i anatomskoj strukturi na levoj i desnoj
strani mošnica i testisa. Takođe se misli da je i ovo evolutivnog
karaktera, kako se testisi ne bi odbijali jedan od drugog.
● Histološki, semenik je građen od niza zavijenih, isprepletenih, sitnih
kanalića. Između kanalića nalazi se prostor ispunjen vezivnim
tkivom sa različitim vrstama stanica koji se naziva intersticij. Sve to
je obavijeno čaurom gustog veziva koja se naziva tunica albuginea.
Deo te vezivne čaura koji obavija zadnji deo semenika naziva se
mediastinum testisa i od tuda u unutrašnjost semenika odlaze
vezivne pregrade koje dele semenik u režnjiće (oko 250)
piramidalnog oblika.
● Semeni kanalići građeni su od zametnog epitela kojeg obavija
vezivna ovojnica. Zametni epitel sadrži Sertolijeve stanice
(potporne) i polne stanice u različitim fazama spermatogeneze.
Sertolijeve stanice imaju mnogo izdanaka kojim obavijaju polne
stanice i tako pružaju potporu, zaštitu i prehranu tokom razvoja
spermija. Semeni kanalići se dalje nastavljaju do kanalića
pasemenika.
● Intersticij sadrži Leydigove stanice čija je glavna uloga proizvodnja
hormona (npr. testosterona).
13. Pasemenik (epididymis)
● Pasemenik je parni organ postavljen na
gornjem poli i gornjem delu zadnje ivice
semenika. Gornji deo pasemenika je
prosiren i predstavlja glavu (caput
epidydimidis). Glava pasemenika se
nastavlja izduzenim srednjim delom,
nazvanim repo (cauda epidydimidis).
Pasemenik sadrzi veoma dug 4-5 m i i
izuvijan pasemenicki kanal (ductus
epidydimidis). U njegov pocetni deo se
ulivaju izvodni kanalic semenika, a od
njegovog zavrsnog dela polazi semevod.
14.
15. Semevod (ductus deferens)
● Semevod je parni semeni kanal duzine od
50 do 60 sm, koji se pruza od repa
pasemenika do baze mokracne besike, i u
svom zavrsnom delu se vretenasto
prosiruje u ampulu semevoda (ampulla
ductus deferentis) Ampula se spaja, u
predelu baze prostate, sa izvodnim
kanalom semene kesice i gradi briznik.
16.
17. Briznik (ductus ejaculatorius)
● To je parni deo semenih puteva koji
nastaje spajanjem ampule semevoda i
izvodnog kanala semene kesice (ductus
excreatorius), u predelu baze prostate.
Briznik prolazi kroz prostatu i otvara se na
zadnjem zidu mokracne cevi (urethra
masculina).
18. Zlezde pridodate semenim
putevima
● Semena kesica (vesicula seminalis)
Semena kesica je parna i izduzena zlezdana
tvorevina smestena uz dno mokracne besike.
● Prostata (prostata)
Prostata je neparni zlezdano-misicni organ,
pridodat semenim putevima, koji lezi ispod
mokracne besike, iza preponske simfize ispred
cmarnog creva. Ona ima oblik kestena sa
bazom okrenutom navise i vrhom upravljenim
nanize. Kroz prednji deo prostate prolazi pocetni
deo mokracne cevi, a kroz njeno tkivo probijaju
se i oba briznika.
